Nerwy czaszkowe - charakterystyka ogólna + nerw trójdzielny

1. Uwagi ogólne

2. Podział nerwoów czaszkowych

3. Nerw trójdzielny

1. Występuje 12 par nerwów czaszkowych, z tym, że nerw I i II są właściwie wypustkami mózgowia i nie posiadają żadnych jąder, a nerw XII wywodzi się właściwie z rdzenia nerwowego, który wtórnie wyemigrował do rdzenia przedłużonego. Jądra nerwów czaszkowych od III do XII mają jadra ruchowe, czuciowe i parasympatyczne, wszystkie zlokalizowane w pniu mózgu. III i IV w śródmózgowiu, V, VI, VII w moście, VIII na pograniczu mostu rdzenia przedłużonego, a IX-XII w rdzeniu przedłużonym. Jądra te są uporządkowane w słupy.

słup ruchowy GSE III, IV, VI i XII
Są one przeznaczone dla mięśni poprzecznie szkieletowych powstałych z somitów

słup SVE obejmuje jądra ruchowe dla mięśni poprzecznie prążkowanych powstałych z łuków skrzelowych i są to jądra ruchowe nerwu V, VII i jądro dwuznaczne dla nerwów IX, X i XI

słup parasympatyczny GVE obejmuje tylko IV jądra: jądro dodatkowe nerwu III, jądro ślinowe górne nerwu VII, jądro ślinowe dolne nerwu IX i jadro grzbietowe nerwu X.

Słupy te nazywają się słupami odśrodkowymi, bo w nich zaczynają się włókna, które biegną na obwód, przeciwieństwem są jądra czuciowe, gdyż czucie ma przebieg dośrodkowy i kończy się w nich.

4 słupy odśrodkowe czyli czuciowe to: słup GVA, w którym są jądra czuciowe nerwu trójdzielnego, dwa kolejne słupy SVA i GSA tworzą jądro pasma samotnego, jądro SVA jest jądrem smakowym dla wszystkich brodawek smakowych, a składowa GSA przechodzi tylko czucie powierzchowne bólu i temperatury, i wreszcie słup SSA to jądra nerwu VIII czyli jądra przedsionkowe i ślimakowe.

Nerw IV jako jedyny ukazuje się po stronie grzbietowej pnia, a potem podąża na strone pbrzuszną, wszystkie pozostałe nerwy ukazują się na powierzchni brzusznej pnia mózgu.

Nerw III - dół międzykonarowy, fossa intercośtam

Nerw IV - ukazuje się bocznie od wędzidełka zasłony rdzennej górnej, między wzgórkami górnymi blaszki czworaczej.

Nerw V wychodzi na pograniczu mostu i to co się nazywa bocznie od mostu to konary środkowe móżdżku (?).

Nerw VI wychodzi między rdzeniem przedłużonym, a mostem nad piramidą - ta część rdzenia kregowego nazywa się piramidą. Wychodzi między mostem, a piramidą rdzenia przedłużonego.

Nerw VII i VIII wychodzą w kącie móżdżkowo-mostowym.

Nerw IX-XI bruździe tylno bocznej rdzenia przedłuzonego.

Nerw XII w bruździe przedniobocznej.

Miejsca przejść nerwów czaszkowych:

Nerwy I - przez lamina cribrosa ossis ethmoidalis

Nerw II wzrokowy przez canalis opticus.

Nerw III occulomotorius? I IV trochlearis, V1 oczny, VI odwodzący (4nerwy) przechodzą przez szczeline oczodołową górną - fissura orbitalis superior.

Nerv V2 przez otwór okrągły (nervus maxillaris)

Nerw V3 mandibularis przez otwór owalny.

Nerw VII - otwór i kanał słuchowy wewnętrzny oraz foramen stylomastoideum
Nerw VIII - przewód słuchowy wewnętrzny

Nerw IX-XI - formen jugulare

Nerw XII hypoglossus - canalis hypoglossus


AD 2. Podział nerwów czaszkowych

a) podział embriologiczny:

AD 3.

Nerw trójdzielny spełnia wyjątkową funkcję, nie tylko innerwacyjną czyli unerwieniową, ale rówinież funkcję podporową dla włókien i zwojów parasympatycznych.

Nerwy parasympatyczne II, VII i IX swe włókna parasympatyczne i zwoje rozporwadzają na gałęziach czuciowych nerwu trójdzielnego.

Nerw trójdzielny posiada tylko 2 rodzaje włókien, czuciowe GVA. Nerw trójdzielny ma aż trzy jądra czuicowe, główne w moście, w rdzeniu i śródmózgowe.

Poza tym wiedzie on włókna ruchowe SVE, opuszcza pień między mostem a konarem środkowym móżdżku i tworzy 2 wyraźne części, portio minor - ruchowa ? i portio major - czuciowa.

Wszystkie włókna czuciowe nerw trójdzielny dostaje ze zwoju Gassera, czyli zwoju nerwu rdzeniowego tam gdzie jest impressio nervi trigemini. Jest to jedyny własny zwój nerwu trójdzielnego. Na gąłęziach czuciowych nerwu trójdzielnego podwieszają się gałęzie nerwu trójdzielnego, które nie są własne tylko przydane (to zdanie piszę świadomie, ale nie mam pojęcia co jest w nim prawdziwego).

Część przednia zwoju Gassera oddaje nerw V1 oczny do szczeliny oczodołowej górnej, V2 do otworu jakiegośtam, a nerw V3 do otworu owalnego.

Wszystkie włókna tuchowe, które biegną w portio minor dołączjaa wyłącznie do trzeciej gałęzi nerwu trójdzielnego.

Nerw żuchwowy ma wszystkiego 2x więcej. Nerw oczny i szczękowy mają tylko włókna czuciowe, a zuchwowy czuciowe i ruchowe. Nerw oczny i szczękowy dzieli się na 3 nerwy, a żuchwowy na 6 nerwów. Do nerwu ocznego i szczękowego podwiesza się tylko po jednym zwoju parasympatycznym, a do nerwu żuchwowego dwa zwoje parasympatyczne.

Nerw oczny oddaje trzy nerwy: nosoworzęskowy, łżowy i czołowy.

Nerw łzowy zaopatruje gruczoł łzowy - tylko czuciowo, ból i temperatura.

Nerw czołowy dzieli się na nerw nadbloczkowy i nerw nadoczodołowy.

Nerw nosoworzęskowy daje jakieśtam nerwy rzęskowe długie, które wchodzą w scianę gałki ocznej między twardówkę, a naczyniówkę.

Każda z trzech gałęzi nerwu trójdzielnego ma gałąź oponową. Któraś z nich jest gałęzią namiotu.

Nerw V2 zstępuje do dołu skrzydłowo-podniebiennego, gdzie oddaje trzy gałęzie:
- nerwy skrzydłowopodniebienne, które pozostają w dole i są zawiesiem zwoju skrzydłowo-podniebiennego

- nerw jarzmowy i nerw podoczodołowy przez szczeline oczodołową dolną wchodza do oczodołu

nerw jarzmowy bignąc p ościanie bocznej oczodołu wchodzi do foramen zygomaticoorbitale

nerw podoczodołowy zagłębia się cora bardziej w ścianie dolnej oczodołu, wchodzi w kanal podoczodołowy by wyjść przez formaen infraorbitale jako tzw. gęsia stopa mniejsza - pes anserinus minor.

Włókna czuciowe nerwów skrzydłowo-podniebeinnych zaopatrują jamę nosową i podniebienie twarde,.

Nerw żuchwowy składa się z części przedniej i części tylnej. Część przednia proawdzi nerwy ruchowe, wyjątkiem jest nerw policzkowy - od skóry i błony czuciowej policzka. Grupa przednia oddaje 4 nerwy, dal każdego mięśnia żuciowego: nerw skrzydłowy przyśrodkowy, skrzydłowy boczny, żwaczowy i nerwy skroniowe głębokie.

V1 - supraorbitale

V2 - infraorbitale

V3 - mentale

Punkty uciskowe nerwu trójdzielnego.