MIKOLOGIA

WYKAD II

Acrasiomycota -śluzowce komórkowe

Myxomycota - śluzowce komórkowe i komórkczakowe

Plasmodiophoromycota - endopasożyty biotroficzne

Te trzy grupy łączy fakt że stadium wegetatywne (troficzne) przyjmuje postć ameby (jednoądrowych) lub plazmodiów (wielojądrowych). Brak u nich ściany komórkowej. Odzywianie odbywa się na drodze fagocytozy.

Stadia wiciocowe - wici biczykowate (bez mastygonem) skierowane do przedu

W cyklu życiowym wykształca się ściana komórkowa

Tubularne kristy mitochondrialne

wyjątek: niektóre Acrasiomycota -dyskoidalne kristy mitochondrialne

Synteza lizyny poprzez szak kwasu diaminopimelinowego (DAP)

Gromada: Plasmodiophoromycota (Plasmodiophorida, Phytomyxea)

- Pasożyty biotroficzne roślin, glonów i grzybów

- Endopasożyty - zyją wewnątrz komórek gospodarza i nie zabijają go

- wielojądrowe protoplasty - plazmodia

- powodują często hypertrofię (nienormalny wzrost/rozrost) oraz hyperplazje (nienormalne podziały) komórek gospodarza

- ok 45 gatunków, 16 rodzajów

- blisko spokrewnione z niektórymi ameboidalnymi pierwotniakami

- nietypowo przebiegający podział jądra - mitotyczny podział krzyżowy: jąderko nie zanika, chromatyna jądrowa układa się w poprzek jąderka

- zoospory z dwiema rierównymi wiciami usytuowane z przodu komórki

- podział na rodzaje opiera się głównie na wyglądzie i układzie cyst (cystosori)

Plasmodiophora brassicae:

- powoduje chorobe korzeni roślin kapustnych - kiłę korzeni

- zainfekowanych jest do 10% plonów na świecie

Spongospora subterrannea - choroba: parch prószysty ziemniaka

Polymyxa betae - pasoży buraków

Polymyxa graminis - pasozyt zbóż, powoduje zgnilizny korzeni

Polymyxa i Spongospora - są wektorami wirusów atakujących m.in. zboża i ziemniaki

Gromada: Acrasiomycoyta (Acrasida, Acrasia, Acrasea)

- grupa polifiletyczna

-3rodziny, 5 rodzajów i ok 15 gatunków

- żyją w glebie, materiale rośliinnym, odchodach, na korze drzew

- tworzą kristy dyskoidalne (większość - jedna rodzina z kristami tubularnymi)

- pływki (jeśli występują)) o dwóch nierównych wiciach

- brak informacji o rozmnażaniu

- wszystkie komorki sorokarpu zdolne są do kiełkowania

Gromada: Myxomycota (Mycetozoa)

- stadium wegetatywne w postaci ameb (agregujących w tzw. pseudoplazmodium) lub wielojądrowych śluźni

- amebi i śluźnie wykształcają zarodnie lub sorokarpy produkujące zarodniki

Klasa: Dyictyosteliomycete (Dictyostelia)

- 3 rodzaje, ok 50 gatunków

- głównie organizmy glebowe

- główne stadium życiowe - haploidalne myxameby

- Dictyostelium discoideum - wyizolowany w 1935r. organizm modelowy

- skupiają się reagując na sygnały chemiczne (tzw. akrazyna; cAMP); ameby stykają się końcami komórek

- wydzielanie hormonu i migracja w następstwie zmian środowiska (głównie brak substancji odżywczych)

- pseudoplazmodium składa się z tysięcy ameb (do ok. 100 000)

-efektem skupiania się myxameb jest formowanie sorokarpu

- zarodniki rozprzestrzeniane są przez wodę i zwierzęta

- górna część sorokarpu jest otaczana ścianą celulozow, trzon również ale on nie bierze udziału w rozmnażaniu

- rozmnażanie płciowe - syngamia dwóch komórek różnych pod względem płciowym, powstaje zygota (tzw. giant cell), która pochłania sąsiednie ameby

- zygota otacza się ścianą (cystą) i prawdopodobnie przechodzi mejoze

- z cysty po podziałach uwalniane są haploidalne myxameby, które po pęknięciu ściany cysty wypełzają na zewnątrz i tak kończy się cykl

Acytostelium - komórki nie są zamknięte w trzonie

Dyctiostelium - komórki zamknięte w trzonie; spory w jednej grupie

Polysphondylium - komórki zamknięte w trzoniel wiele skupień spor na trzonie

Klasa: Myxomycetes (Myxogastria)

- stadium życiowe w postaci wielojądrowej, diploidalnej śluźni

- mogą się tworzyć fronty (w miejscu gdzie jest pożywienie), gdzie znajdują się płatowate twory

- odżywia się grzybami, bakteriami

- mają żywe zabarwienie

- można ją łatwo hodować np. na agarze

- trzy typy plazmodium:

Protoplazmodium - mikroskopijne z homogenną cytoplazmą, wykształca pojedyńczą zarodnie

Afanoplazmodium - więsze niż protoplazmodium wykształca sieć cienkich przezroczystych filamentów z homogenną zawartością (cytopllazmą)

Faneroplazmodium - duże często jaskrawo zabarwione, cytoplazma heteromorficzna (ektoplazma, endoplazma), zmiennokierunkowy ruch cytoplazmy

- cykl życiowy: śluźnia zaczyna się skupiać, jest to pierwszy etap tworzenia zarodni, które mogą przybrać różne formy; typy zarodni: pierwoszczowocnia (plasmodiocarpium), zarodnia wolna (sporangium), zrosłozarodnia (aetalium) - powstaje przez zlewanie się skupień, pseudozrosłozarodnia (pseudoaetalium)

; wewnątrz zarodni wytwarzane są zarodniki oraz włośnia (nicie wakuol, które łączą się ze sobą, lub nie i wydzielają na zewnątrz materiał ściany komórkowej); zarodniki dzielą się mejotycznie przez co dojrzały zarodnik jest haploidalny; zarodniki wysypują się i jego ściana pęka, a ze środka zarodnika wychodzi komórka - myxameba (kiedy zarodnik trafi na środowisko suche) oraz myxmonady (uwicione komórki, powstają kiedy zarodnik będzie w środowisku wilgotnym). Moga się one przekształcać wzajemnie myxameba w myxmonade i na odwrót (w zależności od środowiska). Dwie myxameby mogą się łączyć ze sobą w wyniku czego powstaje zygota. W zygocie dochodzi do licznych mitoz i powstają plazmodia. Ten cykl życiowy jest cyklem haplodiplontycznym.

- typy włośni:

włośnia właśnciwa - powstaje z systemu wakuol

włośnia rzekoma - powstaje z niewykształconych resztek ścian, najczęściej rozgałęziona

- rzędy wyróżnia się na podstawie typu plazmodium, wydzielaniu węglanu wapnia, obecności kolumelli, barwy masy zarodników, typów włośni

- znanych ok. 850 gatunków

Echinostelium sp. (Echinosteliales)

Clastoderma sp. (Echinosteliales)

Lycogala epidendrum (Liceales)

Cribraria sp. (Liceales)

Stemonitis sp. (Stemonitales)

Lamproderma sp. (Stemonitales)

Fuligo septica (Physarales)

Diachea leucopodia (Physarales)

Leocarpus fragilis (Physarales)

Diderma sp. (Physarales)

Physarum polycephalum (Physarales) - organizm modelowy

Trichia sp. (Trichiales)

Arcyria sp. (Trichiales)

Hemitrichia serpula (Trichiales)

Klasa: Protosteliomycetes

- bardzo proste formy

- zarodniki wykształcane są na zewnątrz zarodni

- plazmodium - kilkujądrowa ameba (wyjątek: Ceratiomyxa)

Gromada: Oomycota - grzyby lęgniowe

- głównie formy strzępkowe (brak sept), rzadziej komórkowe

- w szczycie strzępki brak Spitzenkorper

- eukarpiczne (plecha nie jest w całości zużywana do wykształcenia organów rozmnażania)

- holokarpiczne (plecha lub komórka w całości przekształca się w organy rozmnażania)

- głównie organimzmy wodne, jeśli na lądzie są bardzo wyspecjalizowane

- saprobionty i pasożyty (fakultatywne i obligatoryjne - biotroficzne - głównie formy lądowe)

- rurkowate mastygonemy na powierzchni wici

- tubularne kristy mitochondrialne

- synteza lizyny poprzez szlak kwasu diaminopimelinowego (DAP)

- ściana zbudowana z beta-1,3- i beta-1,6-glukanów oraz celulozy (mniejsze ilości); wyjątkowo znaleziono również chitynę

- materiał zapasowy tzw. mykolaminaryna (beta-1,3-glukany; zbliżone do laminaryny brunatnic i okrzemek)

- cykl życiowy: diploidalna grzybnia tworzy zarodnie w których powstają zoospory - mogą one przekształcić się w grzybnie i tak zachodzi rozmnażanie bezpłciowe

- sposób rozmnażania płciowego na drodze oogamii:

tworzy się lęgnia (oogonium) tworzące komórke jajową (oosferę), oraz plemnia (anterydium) które nie tworzą plemników ale posiada kanał kopulacyjny. Mejoza zachodzi w plemniach i lęgniach. Jądra z plemni dokonują zapłodnienia komórek jajowych w wyniku czego powstaje zygota (oospora), która jest hypnozygotą i po przejściu okresu przetrwania wyrastają na niej zarodnie produkujące zarodniki (zoospory) - z nich powstaje grzybnia

- rozmnażanie bezpłciowe poprzez zoospory

- zoospory pierwotne (wici wyrastają z górnego bieguna komórki)

- zoospory wtórne (kształt komórki fasolkowaty i wici wyrastają z boku komórki)

- forma wegetatywna - grzybnia - diploidalna (diplontyczny cykl rozwojowy, mejoza w gametangiach), mejoza pregamiczna

- 92 rodzaje i ok 800 gatunków

Rząd Lagenidiales

- wodne

- głównie pasożyty endobiotyczne

- niektóre holokarpiczne

Lagenidium rabenhorstii - pasożyt Spirogyra

Lagenidium giganteum - pasożyt larw komarów i moskitów - wykorzystywany w biokontroli

Lagenidiozy - choroby powodowane przez Lagenidium spp. gł USA, Ameryka Płd., Azja Pd-Wsch, Australia. Atakują ludzi i zwierzęta (np. konie)

Rząd Saprolegniales

- wodne (słodkowodne) lub glebowe saprotrofy lub pasożyty

- cenocytyczne strzęki

- większość homotalliczna (do zapłodnienia może dojść pomiedzy gametami pochodzących z tych samych osobników), jednopienna

- oogonia - wiele oosfer

- hormony płciowe odkryte w 1940

- hormony wydzielane przez organy (okazy) męskie i żeńskie anteridiol (hormon A)- powoduje powstawanie organów męskich i ich przyciąganie, oogonial (hormon B) - powoduje powstawanie oogoniów

Saprolegnia - pasożyty ryb (np. Saprolegnia parasitica), płazow, wodnych bezkręgowców, okrzemek

Achyla sp.

Aphanomyces - pasożyty roślin (np. buraków rzodkiewek) i pasożyty skorupiaków, ryb

Rząd Pythiales