PONADCZASOWE WARTOŚCI POGLĄDÓW SOKRATESA

SOKRATES i wartości przejawiające się w jego poglądach.

Sokrates- jeden z największych filozofów starożytności.

W okresie rozkwitu w Atenach sofistyki, wystąpił filozof, który wbrew relatywizmowi sofistów usiłował odnaleźć powszechne zasady poznania i działania. Tym człowiekiem był Sokrates. Był on myślicielem, który w nierozerwalny sposób zespolił się z działaczem. Gdy tego wymagały potrzeby kraju, służył mu, jako żołnierz i jako urzędnik1. Na ogół jednak Sokrates nie brał udziału w sprawach państwowych, całkowicie poświęcił się natomiast działalności nauczycielskiej, w której zresztą widział sens swojego życia. Uczył bezinteresownie, działanie jego polegało na tym, że uczył ludzi cnoty, ściślej mówiąc-rozumu, który miał w efekcie doprowadzić do osiągnięcia cnoty. Sokrates miał wielu zwolenników- uczniów, ale równolegle z nimi istniało grono osób, które uznaniem go nie darzyły.

Podejście Sokratesa do własnej wiedzy i przekonań streszcza przypisywane mu słynne zdanie "Wiem, że nic nie wiem" (gr. oida ouden eidos znane również z zapisu łacińskiego scio me nihil scire lub scio me nescire). Tym samym Sokrates deklarował, że jest jedynie miłośnikiem mądrości (filozofem) i poszukiwaczem prawdy oraz, że sam nie dysponuje wiedzą, której mógłby nauczać. Odróżniał się tym od sofistów, którzy uważali się (zdaniem Sokratesa bezpodstawnie) za znających prawdę i oferowali jej nauczanie2.

Sokrates nie pozostawił po sobie żadnych pism, uczył tylko ustnie. O jego nauce i poglądach wiemy z pism jego uczniów, głownie z dialogów Platona oraz Wspomnień o Sokratesie- Ksenofonta3. Arystoteles w swoich wywodach również napisał o Sokratesie i jego zasługach dla filozofii. Po wszystkie czasy potomność widziała w Sokratesie ideał filozofa, a w jego życiu i śmierci doskonałe wypełnienie obowiązków filozofa. Jego silna, zmysłowa natura była zdominowana przez silną duszę. Sokratesa cechowała równość i pogoda usposobienia, a także humor i łagodność.

Skrajny moralizm, połączony ze skrajnym intelektualizmem: cnota jest dlań celem człowieka, a wiedza- generalnym środkiem, to tzw. s o k r a t y z m. Konsekwencją sokratyzmu była nierozłączność szczęścia, rozumu i cnoty. Konsekwencja ta została przyjęta przez wszystkie obozy późniejszej filozofii greckiej, które na tym fundamencie budowały etykę. Przez następców Sokratesa została również przyjęta druga konsekwencja tj.: wiedza jest zawarta w pojęciach ogólnych, więc – wiedza może być tylko ogólna. Następne stulecia na tym właśnie fundamencie budowały teorię poznania. Wg Sokratesa, kto posiada wiedzę i, co za tym idzie, cnotę, ten posiada największe dobro i dzięki temu jest właśnie szczęśliwy.

Poglądy Sokratesa.

Podobnie jak sofiści i większość ludzi tej epoki, Sokrates zajmował się tylko człowiekiem, w którym interesowało go jedynie to, co uważał za najważniejsze, a zarazem mogące być przedmiotem ulepszenia i reformy. Jak podaje Arystoteles, Sokrates „zajmował się jedynie sprawami etycznymi, całą zaś przyrodą nie zajmował się wcale”. Sokrates podobno mawiał, że drzewa niczego nie mogą go nauczyć, uczą natomiast ludzie w mieście. Pracował w obrębie dwóch obszarów: na polu etyki oraz logiki, którą z kolei uważał za niezbędną dla etyki4.

Jeśli rzecz idzie o poglądy Sokratesa na polu etyki, można je sformułować w trzech głównych tezach: 1) cnota jest dobrem bezwzględnym, 2) cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem, 3) cnota jest wiedzą5.

  1. Cnota jest dobrem bezwzględnym. „Cnota” to starodawne pojęcie Greków, rozumiane ogólnikowo, jako tężyzna życiowa, dzielność, sprawność w spełnianiu zawodowych czynności. Sofiści jeszcze tak rozumieli cnotę i stwierdzali oni, że cnota jest zaletą całkowicie względną, jest różna w odniesieniu do mężczyzny i kobiety, inna dla dojrzałego człowieka, a inna dla młodego. Sokrates przeciwko temu relatywizmowi zaoponował, wskazując na zalety uniwersalne dla całej ludności tj. sprawiedliwość, odwaga czy panowanie nad sobą- to zalety zawsze i wszędzie. Sokrates wytworzył nowe pojęcie cnoty przez to, że spośród zalet człowieka wyodrębnił specjalne zalety moralne. Powszechność zalet określonych, jako cnota, była jej zasadniczą cechą w nowym znaczeniu. Wszystko inne, co człowiek …

Chcesz uzyskać dostęp do całej pracy? Napisz podając kod pracy na chomikujpracepisemne@gmail.com

  1. Krońska I., Sokrates. Warszawa, Wiedza Powszechna, 2001↩

  2. Reale G., Historia filozofii starożytnej, T. 1. Wydawnictwo KUL, Lublin, 2000↩

  3. Sinko.T., Sokrates i Ksenofont, Nakładem Towarzystwa Filozoficznego, 1902↩

  4. Laertios D., Żywoty i poglądy słynnych filozofów, PWN, Warszawa, 2012↩

  5. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, PWN, Warszawa, 2011↩


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PONADCZASOWE WARTOŚCI POGLĄDÓW SOKRATESA
Jakie wartości Wesela świadczą o jego ponadczasowości., Szkoła, Język polski, Wypracowania
SOKRATES POGLĄDY ETYCZNE
Poglądy pedagogiczne i dydaktyczne Sokratesa
7 Znakowanie wartoscia odzywcza GDA 1
Tworzenie Łańcucha Wartości Dodanej
Poglady etyczne Epikura
SPORY O WARTOSCI I CELE WYCHOWANIA (3)
Aksjologia Geneza, wartości, cechy, podział
14 Systemu wartosci w nauce
02 OGÓLNY POGLĄD NA ZDROWIE I CHOROBĘid 3432 ppt
Dziecko w świecie wartości
Jak kupowac nieruchomosci ponizej ich wartosci rynkowej(1)

więcej podobnych podstron