skupia się ona na tym, co dzieje się tu i teraz, czyli na bezpośrednim doświadczaniu samego siebie i otoczenia,

postuluje rozszerzenie świadomości na wszystkie sfery własnych przeżyć, myśli, zachowania, własnego ciała,

uczenie się rozróżniania zachowań, które służą zaspakajaniu własnych potrzeb od tych, które temu nie służą, a nawet mogą przeszkadzać,

integracja wszystkich swoich uczuć, pragnień, sądów, eliminacja wyalienowania,

osiągnięcie dojrzałości polegającej na przejściu od zewnętrznych źródeł oparcia do wewnętrznego oparcia odnajdywanego w samym sobie.

Organizm zmierza do osiągnięcia stanu pełni funkcjonowania - dopełnienia całości (Gestaltu), skompletowania wewnętrznej organizacji. W figury (postacie, całości) organizują się wszelkie aspekty ludzkiego funkcjonowania: spostrzeganie, emocje, potrzeby, myślenie itp. Zasada pregnancji (domykania czy dopełniania figury, skompletowania całości, uzupełniania braków) jest podstawowym prawem funkcjonowania gestaltów. Niedopełnione figury stanowią motywację naszych działań, np. głód jest niedomkniętą figurą, która motywuje nas do szukania pokarmu i dopełnia się przez jego przyjęcie, strawienie i zasymilowanie.

Jednostka funkcjonuje dzięki procesowi permanentnej samoregulacji - zaspokaja potrzeby i utrzymuje równowagę w zmieniających się warunkach. Obowiązuje tu prawo dominującej potrzeby (figury na tle) - w normalnych warunkach jedna figura wpływa na funkcjonowanie człowieka aż do jej domknięcia i wyłonienia się kolejnej figury.

Jednostka funkcjonuje w polu środowiska, które stanowi jej całe otoczenie. Jednostka wyodrębnia się z pola środowiska dzięki granicom. Kontakt graniczny stanowi proces agresywnego wkraczania w środowisko, selekcji treści poprzez ich rozdrabnianie i "smakowanie" oraz asymilacji treści pożytecznych i odrzucenia "toksyn". Samoregulacja jest procesem kontaktu-wycofania, asymilacji-eliminacji.

Człowiek jest całością funkcjonalną. Całość organizmu ma prymat nad sztucznie wyróżnianymi częściami. Organizm jako całość reaguje i oddziałuje na otoczenie, angażując w te działania różny poziom energii.

Podstawowym procesem integrującym działanie organizmu jest świadomość, rozumiana jako ciągła orientacja w stanie i przebiegu zjawisk i procesów zachodzących w organizmie. Teoretycznie można wyróżnić trzy sfery, które obejmuje świadomość: bodźce zewnętrzne, pobudzenia (emocje i doznania wewnątrzcielesne) oraz myśli. Świadomość jest zawsze świadomością w teraźniejszości ("tu i teraz"). Tylko świadomość umożliwia podejmowanie adekwatnych działań zmierzających do przywrócenia równowagi.

Cykl samoregulacji i doświadczania przebiega następująco: pojawia się potrzeba (figura wyodrębnia się z tła i organizuje nasze zachowanie), następuje mobilizacja energii, działanie mające na celu zaspokojenie potrzeby (domkniecie figury), po czym następuje kontakt (zaspokojenie potrzeby) i wycofanie się (stopienie się figury z tłem, utrata znaczenia).

Specjalna formą kontaktu jest kontakt z drugim człowiekiem w relacji dialogu Ja-Ty, przeciwstawianego uprzedmiatawiającej relacji Ja-To. W kontakcie, w relacji tworzy się świadomość własnego Ja. Tożsamość powstaje na granicy kontaktu z drugim człowiekiem, a kontakt zawsze powoduje zmiany w podmiocie, partnerze relacji i samej relacji.

Człowiek jest odpowiedzialny za swoje decyzje. Im bardziej jest świadomy, tym bardziej jest wolny.