Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie
EGZAMIN MATURALNY 2011
FIZYKA I ASTRONOMIA
POZIOM PODSTAWOWY
Kryteria oceniania odpowiedzi
MAJ 2011
2 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 1. (0 1)
Obszar standardów Opis wymagań
Tworzenie informacji Interpretacja wykresów, powiązanie pracy z polem pod
wykresem
Poprawna odpowiedz
D. Tylko na 1 i 3.
Zadanie 2. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie pojęcia nieważkości
Poprawna odpowiedz
D. bliska zeru.
Zadanie 3. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Określenie cech obrazu w soczewce skupiającej
Poprawna odpowiedz
A. pozorny, prosty i powiększony.
Zadanie 4. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Znajomość i rozumienie pojęcia izotopu
Poprawna odpowiedz
D. jądra o tych samych liczbach atomowych, ale o różnych liczbach neutronów.
Zadanie 5. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Opisanie ruchu drgającego, posługiwanie się pojęciem energii
potencjalnej
Poprawna odpowiedz
B. energia potencjalna jest minimalna, a przyspieszenie równe zero.
Zadanie 6. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Opisanie przejścia światła przez siatkę dyfrakcyjną
Poprawna odpowiedz
B. czerwony, a najmniej niebieski.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy 3
Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 7. (0 1)
Korzystanie z informacji Analiza wykresów, opisanie przemiany izobarycznej
i izochorycznej
p
Poprawna odpowiedz
1
C. 2
3
T
Zadanie 8. (0 1)
Tworzenie informacji Zbudowanie modelu fizycznego wyjaśniającego oświetlenie
Księżyca przez Słońce
Poprawna odpowiedz
C. jest częściowo oświetlona promieniami słonecznymi, a wielkość części oświetlonej zależy
od fazy Księżyca.
Zadanie 9. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie zasady zachowania energii mechanicznej
Poprawna odpowiedz
B. równą 400 J.
Zadanie 10. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Skorzystanie z diagramu Hertzsprunga-Russella
Poprawna odpowiedz
A. klasyfikować gwiazdy.
Zadanie 11. (0 5)
11.1. (0-3)
Korzystanie z informacji Narysowanie wykresu wg danych przedstawionych w tabeli
Poprawna odpowiedz
F, N
200
150
100
50
0
0 1 2 3 4 5 v, m/s
4 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
3 p. poprawny opis i wyskalowanie osi oraz naniesienie punktów, wykreślenie gładkiej
krzywej
2 p. poprawny opis i wyskalowanie osi oraz naniesienie punktów, połączenie punktów linią
łamaną lub brak połączenia punktów
poprawny opis i wyskalowanie osi, błąd w naniesieniu 1 lub 2 punktów, wykreślenie
gładkiej krzywej
niepełny opis lub wyskalowanie osi (np. pominięcie jednostek lub symbolu wielkości),
poprawne naniesienie punktów, wykreślenie gładkiej krzywej
1 p. poprawny opis i wyskalowanie osi, błąd w naniesieniu 3 punktów lub brak naniesienia
punktów
niepełny opis lub wyskalowanie osi (np. pominięcie jednostek lub symbolu wielkości),
błąd w naniesieniu 1 lub 2 punktów, wykreślenie gładkiej krzywej
niepełny opis lub wyskalowanie osi (np. pominięcie jednostek lub symbolu wielkości),
poprawne naniesienie punktów, połączenie punktów linią łamaną lub brak połączenia
punktów
brak wyskalowania i opisu osi, pozostałe elementy poprawne (przy domyślnym
wyskalowaniu)
0 p. błędy we wszystkich elementach lub brak odpowiedzi
11.2. (0 1)
Korzystanie z informacji Odczytanie informacji przedstawionej na wykresie
Poprawna odpowiedz
Opór o wartości 100 N będzie przy prędkości ok. 3,5 m/s.
1 p. poprawna wartość prędkości
0 p. błędna wartość lub brak odpowiedzi.
11.3. (0 1)
Tworzenie informacji Zastosowanie praw fizyki do rozwiązywania problemów
praktycznych
Przykłady poprawnej odpowiedzi
" Powinien się pochylić
" Powinien nałożyć gładki ubiór
" Powinien nałożyć opływowy kask
" Powinien przyjąć bardziej aerodynamiczną postawę
" Powinien zmniejszyć powierzchnię oporu
1 p. poprawna odpowiedz (jedna z powyższych lub równoważna)
0 p. błędna odpowiedz lub brak odpowiedzi.
Zadanie 12. (0 4)
12.1. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Opisanie ruchu jednostajnego po okręgu, obliczenie prędkości
w ruchu jednostajnym
Poprawna odpowiedz
Do wzoru v = 2ĄR/T podstawiamy wartości R = 108 km = 1,08105 m oraz T = 37 h =
1,33105 s. W wyniku otrzymujemy v = 5,1 m/s.
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy 5
Kryteria oceniania odpowiedzi
2 p. wykonanie powyższych obliczeń
1 p. zapisanie wzoru i wybór poprawnych wielkości R i T, z błędem przy przeliczeniu
jednostek lub błędnym obliczeniem, lub niewykonanym obliczeniem
zapisanie wzoru z uwzględnieniem promienia orbity i (błędnym) uwzględnieniem
promienia satelity oraz obliczenia zgodne z tym wzorem
0 p. błędny wzór lub błędny wybór danych, lub brak odpowiedzi.
12.2. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Opisanie wpływu pola grawitacyjnego na ruch ciał
Korzystanie z informacji Obliczenie masy planetoidy na podstawie parametrów orbity
satelity
Poprawna odpowiedz
Przyrównujemy siłę grawitacji do siły dośrodkowej
2
GMm mv2 GMm 2Ą
= lub = m# ś# R
ź#
R2 R R2 ś# T
# #
Skracamy m i przekształcamy do postaci
2
v2R 2Ą R3
M = lub M = # ś#
ś# ź#
G T G
# #
Lewa postać wzoru wymaga skorzystania z prędkości podanej w treści zadania 12.1.
W wyniku podstawienia danych i obliczenia otrzymujemy M = 4,21016 kg.
2 p. wykonanie powyższych przekształceń lub poprawne zastosowanie wzoru na I prędkość
kosmiczną, obliczenie i podanie poprawnego wyniku z jednostką
1 p. wyprowadzenie poprawnego wzoru na M, błąd w obliczeniach lub brak jednostki,
lub brak obliczeń
poprawne obliczenia wraz z jednostką, ale wzór na M zapisany bez uzasadnienia
0 p. błędny wzór lub brak odpowiedzi
wzór zapisany bez uzasadnienia oraz błąd w obliczeniach lub brak jednostki, lub brak
obliczeń
Zadanie 13. (0 3)
13.1. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie stałej sprężystości
Korzystanie z informacji Obliczenie stałej sprężystości sprężyny
Poprawna odpowiedz
Przyrównujemy siłę ciężkości mg do siły sprężystości kx i przekształcamy do postaci
k = mg/x. Podstawiamy dane (poprawna jest zarówno wartość g = 10 m/s2, jak g = 9,81 m/s2)
i obliczamy k. Poprawny wynik: k = 2,5 N/cm, lub 2,45 N/cm, lub 250 N/m, lub 245 N/m.
2 p. wyprowadzenie wzoru k = mg/x i obliczenie poprawnej wartości k, podanie wyniku z
jednostką
zapisanie wzoru w postaci mg = kx, ale wynik podany jako dodatni na podstawie
uzasadnienia (np. podstawienie ujemnej wartości x)
brak zapisanego wzoru, ale ze słownym uzasadnieniem obliczeń (np. z przyrównania
siły ciężkości do siły sprężystości wynika& ), poprawny wynik z jednostką
6 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
1 p. poprawny wzór (z lub bez), ale brak obliczeń lub brak jednostki, lub błędny wynik,
lub ujemny wynik, lub wynik dodatni bez uzasadnienia (gdy ze wzoru wynikałby
ujemny)
brak zapisanego wzoru, ale obliczenia wykonywane wg niego, z jednym z powyższych
błędów
brak zapisanego wzoru, poprawne obliczenia bez ich uzasadnienia
0 p. brak poprawnego wzoru i brak poprawnych obliczeń
13.2. (0 1)
Korzystanie z informacji Obliczenie masy ciała na podstawie wydłużenia sprężyny
Poprawna odpowiedz
Masa arbuza wynosi 2,25 kg (od 2,2 kg do 2,3 kg), wynik otrzymany na podstawie wzoru
mg = kx lub proporcji m1/m2 = x1/x2.
1 p. wykonanie obliczenia i zapisanie poprawnego wyniku
0 p. błędny wynik lub wynik podany bez obliczeń
brak odpowiedzi
Zadanie 14. (0 3)
14.1. (0 1)
Korzystanie z informacji Odczytanie długości fali z wykresu
Poprawna odpowiedz
Długość fali wynosi... (wartość od 430 do 445) nm.
1 p. wynik należący do powyższego przedziału, z jednostką
0 p. inna wartość lub brak jednostki
brak odpowiedzi
14.2. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Posługiwanie się kwantowym modelem światła
Poprawna odpowiedz
Jest to maksimum o numerze 4, co wynika z zależności E ~ 1/ (wystarczy stwierdzenie, że
energia fotonu jest tym mniejsza, im większa jest długość fali).
1 p. właściwy numer wraz z uzasadnieniem wyboru
0 p. błędny numer lub brak uzasadnienia
brak odpowiedzi
14.3. (0 1)
Tworzenie informacji Zbudowanie modelu fizycznego wyjaśniającego barwę roślin
Poprawna odpowiedz
Chlorofil pochłania światło fioletowe, niebieskie i czerwone, a odbija i przepuszcza głównie
zielone i żółte.
1 p. podanie barwy zielonej jako odbitej lub przepuszczonej oraz porównanie jej z innymi
barwami światła
0 p. brak jednego z powyższych elementów lub brak odpowiedzi
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy 7
Kryteria oceniania odpowiedzi
Zadanie 15. (0 4)
15.1. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie zasad dynamiki do wyznaczenia przyspieszenia
rakiety
Korzystanie z informacji Selekcja informacji, obliczenie przyspieszenia rakiety
Poprawna odpowiedz
Na rakietę działają: siła ciągu silników (w górę) oraz siła ciężkości (w dół). Druga zasada
F - mg
dynamiki ma więc postać ma = Fciągu mg, stąd a = = 0,83 m/s2.
m
2 p. wyprowadzenie wzoru na przyspieszenie, poprawne obliczenie i wynik z jednostką
słowne poprawne uzasadnienie wykonanych obliczeń (np. do wzoru Fwyp = ma
podstawiamy siłę wypadkową równą różnicy & ), poprawny wynik z jednostką
1 p. brak wyprowadzenia wzoru, poprawny wynik z jednostką
wyprowadzenie wzoru (lub poprawne uzasadnienie obliczeń), ale błąd rachunkowy lub
brak jednostki w wyniku
poprawna metoda wyprowadzenia wzoru, błąd w wyrażeniu na siłę ciężkości, wynik
zgodny z wprowadzonymi wartościami sił
0 p. brak wyprowadzenia wzoru lub poprawnego uzasadnienia oraz brak poprawnego
wyniku
brak odpowiedzi
15.2. (0 2)
Tworzenie informacji Budowanie modelu fizycznego wyjaśniającego zależność
przyspieszenia od czasu
Przykłady poprawnej odpowiedzi
" Przyspieszenie będzie rosło, gdyż maleje masa rakiety.
" Przyspieszenie będzie rosło, gdyż maleje siła grawitacji.
" Przyspieszenie będzie rosło, gdyż maleje gęstość powietrza, a więc i siła oporu.
2 p. poprawna odpowiedz wraz z uzasadnieniem
1 p. poprawna odpowiedz, błędne uzasadnienie lub brak uzasadnienia
wybór innej odpowiedzi, wraz z odwołaniem się do rosnącego z prędkością oporu
powietrza
0 p. wybór odpowiedzi przyspieszenie będzie malało lub przyspieszenie pozostanie
stałe oraz brak odwołania do zależności oporu powietrza od prędkości
brak odpowiedzi
Zadanie 16. (0 3)
16.1. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Analiza zjawiska załamania światła
Przykłady poprawnej odpowiedzi
" Jest to częstotliwość.
" Jest to okres drgań.
1 p. jedna z powyższych odpowiedzi
0 p. odpowiedz błędna lub brak odpowiedzi
8 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
16.2. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie związku miedzy długością, prędkością
i częstotliwością fali
Poprawna odpowiedz
1 2
Ze wzoru v = f, przy wykorzystaniu jednakowej wartości f, wynika równanie = . Stąd
v1 v2
2 = 0,4 źm.
2 p. wyprowadzenie i zastosowanie powyższej proporcji, poprawny wynik z jednostką
równoważne przekształcenia matematyczne (np. obliczenie częstotliwości), poprawny
wynik z jednostką
równoważna argumentacja słowna (np. dla ustalonej częstotliwości długość fali jest
proporcjonalna do prędkości ), poprawny wynik z jednostką
1 p. poprawne wyprowadzenie wzoru lub poprawne uzasadnienie obliczeń, wynik błędny
lub brak jednostki
brak wyprowadzenia ani uzasadnienia proporcji, poprawny wynik z jednostką.
0 p. brak wyprowadzenia wzoru lub uzasadnienia obliczeń, odpowiedz błędna lub bez
jednostki
brak odpowiedzi
Zadanie 17. (0 3)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie prawa przemiany izochorycznej
Korzystanie z informacji Analizowanie informacji przedstawionej w formie wykresu,
uzupełnianie brakujących elementów wykresu
Poprawna odpowiedz
W przemianie izochorycznej wielkości p i T (w skali Kelvina) są do siebie proporcjonalne,
dlatego wykres przemiany jest linią prostą przecinającą oś temperatury w punkcie T = 0 K.
Prowadzimy prostą przez punkty pomiarowe, przedłużając ją do przecięcia osi temperatury.
Odczytujemy wartość temperatury w skali Celsjusza w punkcie przecięcia.
Wynik powinien mieścić się w przedziale od 320 C do 240 C i być zgodny
z rzeczywistym miejscem przecięcia osi na wykresie z dokładnością do 10 C.
3 p. powołanie się na prawo przemiany izochorycznej, uzasadnienie konieczności
przedłużenia prostej do przecięcia z osią temperatury, nakreślenie prostej, odczytanie
wartości temperatury w punkcie przecięcia, wynik należący do powyższego przedziału
i zgodny z miejscem przecięcia z podaną dokładnością
2 p. nakreślenie prostej i brak jednego z następujących elementów: powołanie się na prawo
przemiany izochorycznej, uzasadnienie konieczności przedłużenia prostej, wynik
należący do podanego przedziału, wynik zgodny z miejscem przecięcia z podaną
dokładnością
1 p. nakreślenie prostej i brak dwóch spośród powyższych elementów
powołanie się na prawo przemiany izochorycznej i uzasadnienie konieczności
przedłużenia prostej do przecięcia z osią temperatury, lecz brak nakreślenia prostej
(niezależnie od tego, czy podany został wynik, czy nie)
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy 9
Kryteria oceniania odpowiedzi
0 p. brak nakreślenia prostej oraz brak jednego z następujących elementów: powołanie się
na prawo przemiany izochorycznej, uzasadnienie konieczności przedłużenia prostej
nakreślenie prostej, przy braku trzech spośród następujących elementów: powołanie się
na prawo przemiany izochorycznej, uzasadnienie konieczności przedłużenia prostej,
wynik należący do podanego przedziału, wynik zgodny z miejscem przecięcia
z podaną dokładnością
brak odpowiedzi
Zadanie 18. (0 3)
Wiadomości i rozumienie Analizowanie zjawiska odbicia światła
Korzystanie z informacji Uzupełnienie brakujących elementów rysunku
Poprawna odpowiedz
3 p. poprawne narysowanie promieni odbitych, przedłużenie
wsteczne promieni odbitych do ich przecięcia (mogą być
oznaczone liniami przerywanymi lub ciągłymi), położenie
obrazu jest w przybliżeniu symetryczne wobec przedmiotu
względem zwierciadła
2 p. wyrazny błąd co do położenia obrazu (powyżej 1 cm), pozostałe elementy poprawne
1 p. promienie odbite narysowane poprawnie, błąd lub brak w dwóch pozostałych
elementach
0 p. promienie odbite narysowane błędnie, lub brak promieni odbitych
brak rysunku
Zadanie 19. (0 4)
19.1. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Zastosowanie zasad zachowania do zapisu równania
przemiany jądrowej
Poprawna odpowiedz
131 131 131 131 0
I Xe + e- +e lub I Xe + ( )e-
53 54 53 54 -1
1 p. zapisanie równania reakcji (zamiast oznaczenia e zdający może napisać lub , może
też pominąć oznaczenia neutrina)
0 p. brak zapisania równania zgodnie z powyższym lub brak odpowiedzi
19.2. (0 1)
Korzystanie z informacji Odczytanie okresu połowicznego zaniku z wykresu
Poprawna odpowiedz
T1/ 2 = 8 dni
1 p. podanie powyższego wyniku, z tolerancją od 7,6 dni do 8,4 dni
0 p. odpowiedz spoza tego zakresu
brak jednostki lub błędna jednostka
brak odpowiedzi
10 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
19.3. (0 2)
Korzystanie z informacji Odczytanie informacji z wykresu, obliczenie masy jodu
Przykłady poprawnej odpowiedzi
" Odczytujemy z wykresu liczbę rozpadów na sekundę po 6 dniach: 22000. Zapisujemy
zależność 22/37 = m6/m0 (lub zapisujemy, że liczba ta jest proporcjonalna do masy
izotopu). Wyznaczamy m6 (wynik od 4,710 11 g do 4,810 11 g).
3
" Korzystamy z poprawnej wartości T1/ 2 = 8 dni, zauważamy, że 6 dni = T1/ 2 i zapisujemy
4
wynik w postaci m6 = 810 11(1/2)3/4 g.
2 p. poprawne uzasadnienie obliczeń w jednej z powyższych metod, wynik mieszczący się
w podanych wyżej granicach, jednostka
W przypadku wyboru drugiej metody dopuszczalne jest pozostawienie wyniku w podanej
postaci bez obliczenia wartości liczbowej.
1 p. wybór pierwszej metody i błędne dane w proporcji albo błędne obliczenie, albo brak
jednostki w wyniku (tylko jeden z wymienionych błędów)
wybór drugiej metody z podstawieniem błędnej wartości T1/2 albo z pomyłką we
wzorze, albo brak jednostki w wyniku (tylko jeden z wymienionych błędów)
wybór drugiej metody, skorzystanie z poprawnej wartości T1/2 i oparcie się na
interpolacji liniowej (wynik otrzymany tą drogą byłby m6 = 510 11 g, lecz wartość
liczbowa nie jest oceniana), podanie wyniku z jednostką
0 p. większa ilość błędów, niż w kryteriach na 1 p.
brak odpowiedzi
Zadanie 20. (0 4)
20.1. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Opisanie wpływu pola magnetycznego na ruch ciał
Poprawna odpowiedz
Zaznaczenie po prawej stronie rysunku właściwego symbolu
1 p. wybór właściwego symbolu i miejsca
0 p. błędny symbol lub błędne miejsce
brak odpowiedzi
20.2. (0 3)
Tworzenie informacji Budowanie modelu matematycznego wyprowadzenie wzoru
na drogę protonu w polu magnetycznym
Poprawna odpowiedz
v2 mv
Zapisujemy związek FLor = Fdośr (lub q " v " B = m ) i dochodzimy do postaci r = .
r qB
Ponieważ droga przebyta przez proton w polu magnetycznym jest połową okręgu, więc s = Ąr
Ąmv
=
qB
Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy 11
Kryteria oceniania odpowiedzi
3 p. wyprowadzenie wzoru na r (samo zapisanie go nie wystarcza), zauważenie, że droga
jest połową okręgu, poprawny wzór końcowy
2 p. zapisanie wzoru na r bez wyprowadzenia, pozostałe elementy poprawne
wyprowadzenie wzoru na r, zauważenie, że droga jest połową okręgu, pomyłka we
wzorze końcowym lub brak wzoru końcowego
przyrównanie siły Lorentza do siły dośrodkowej z błędnym wyrażeniem na jedną
(tylko jedną) z tych sił, zauważenie, że droga jest połową okręgu, wzór końcowy
zgodny z popełnionym błędem
1 p. wyprowadzenie wzoru na r, braki lub błędy w dalszych elementach
przyrównanie siły Lorentza do siły dośrodkowej z błędnym wyrażeniem na jedną
(tylko jedną) z tych sił, zauważenie, że droga jest połową okręgu, wzór końcowy
niezgodny z pomyłką lub brak wzoru końcowego
napisanie błędnego wzoru na r bez wyprowadzenia (drobny błąd typu pominięcie
jednego z czynników lub umieszczenie go w liczniku zamiast w mianowniku),
zauważenie, że droga jest połową okręgu
przyrównanie siły Lorentza do siły dośrodkowej z błędnymi wyrażeniami po obu
stronach równania, zauważenie, że droga jest połową okręgu, wzór końcowy zgodny
z popełnionymi błędami
0 p. zasadniczy błąd w metodzie wyprowadzenia wzoru na r
napisanie lub wyprowadzenie wzoru na r z błędem, brak zauważenia, że droga jest
połową okręgu
brak odpowiedzi
Zadanie 21. (0 4)
21.1. (0 2)
Wiadomości i rozumienie Wyjaśnienie wpływu ferromagnetyków na pole magnetyczne
Przykłady poprawnej odpowiedzi na pierwsze pytanie
" Rola rdzenia polega na wzmacnianiu pola magnetycznego.
" Rola rdzenia polega na kierowaniu przebiegiem linii pola.
Wybór materiału: stal
2 p. jedna z powyższych odpowiedzi na pierwsze pytanie (lub odpowiedz równoważna)
oraz poprawny wybór materiału
1 p. jedna z powyższych odpowiedzi na pierwsze pytanie (lub odpowiedz równoważna)
albo poprawny wybór materiału
0 p. brak poprawnej odpowiedzi na pierwsze pytanie oraz brak poprawnego wyboru
21.2. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Wyjaśnienie działania urządzeń technicznych
Poprawna odpowiedz
Następuje obniżenie natężenia prądu.
1 p. odpowiedz powyższa lub równoważna
Przywołanie wzoru P = UI nie jest wymagane.
0 p. brak odpowiedzi lub odpowiedz błędna
12 Egzamin maturalny z fizyki i astronomii poziom podstawowy
Kryteria oceniania odpowiedzi
21.3. (0 1)
Wiadomości i rozumienie Wyjaśnienie działania urządzeń technicznych
Poprawna odpowiedz
Następuje obniżenie strat energii.
1 p. odpowiedz powyższa lub równoważna
2
Przywołanie wzoru P = I R nie jest wymagane.
0 p. brak odpowiedzi lub odpowiedz błędna
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2011 05 P2006 05 R odp2011 czerwiec odp (2)2011 05 R2008 05 P odpGW 2011 Ark OdpGW 2011 Ark Odpwięcej podobnych podstron