Wzrost ludnościowy i jego konsekwencje dla rozwoju
Dr Arkadiusz Kowalski
Człowiek pojawił się ok. 100 tys. lat temu
arkadiusz.kowalski@sgh.waw.pl
Tempo wzrostu ludnościowego na początku było wolne
Instytut Gospodarki Światowej
Jeśli ludność rośnie szybciej ni\ mo\liwości zaspokojenia ich
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
podstawowych potrzeb i zatrudnienia, to zasoby ludzkie stają się
zagro\eniem dla rozwoju.
[220140-1032] Ekonomia rozwoju
Gwałtowne zwiększenia liczby ludności zaczynają być widoczne
[222120-1032] Ekonomia rozwoju**
dopiero w XVII wieku.
Problem zaczęto odczuwać szczególnie dotkliwie w drugiej połowie
Prezentacja 12
XX wieku .
Teorie ludnościowe a wzrost gospodarczy
w krajach rozwijających się
Problem Bomby Demograficznej.
1
1 2
Populacja i dochody na świecie od 5000 r. pne. do 2000 r. AD
Teorie ludnościowe
9000 9000
8000 8000 Staro\ytne Chiny - Konfucjusz (551 479 p.n.e.) - Filozof chiński i jego
7000 7000
uczniowie zajmowali się koncepcją optimum ludności,
6000 6000
5000 5000
Postulowali zachowanie właściwej proporcji między ziemią a
4000 4000
zaludnieniem,
3000 3000
2000 2000
Zalecali władzom przemieszczenie ludności z regionów
1000 1000
przeludnionych na niedoludnione,
0 0
-5000 -1000 1 1000 1500 1800 1900 1950 1975 2000
Zwracali uwagę na czynniki kształtujące przyrost ludności:
Rok
Umieralność wzrasta przy niedostatku \ywności,
Populacja PKB per capita
Przedwczesne mał\eństwa powodują wy\szą umieralność niemowląt,
Rok - - 1 1000 1500 1800 1900 1950 1975 2000
5000 1000
Wojny zmniejszają przyrost liczebny ludności,
Popula
5 50 170 265 425 900 1625 2515 4080 6120
cja
Wysokie koszty ceremonii zaślubin zmniejszają częstotliwość zawierania
PKB per
130 160 135 165 175 250 850 2030 4640 8175
3
capita
związków mał\eńskich.
3
Staro\ytna Grecja - Platon (427 347 p.n.e.) grecki filozof :
Staro\ytny Rzym
Określił dokładnie, \e aby osiągnąć najwy\sze dobro w greckim
państwie-mieście liczba obywateli powinna wynosić 5040.
Juliusz Cezar (100 44 p.n.e.)
Ta liczba obejmuje wyłącznie ludzi wolnych: jest optymalna, jeśli
chodzi o rządzenie państwem.
- Prowadził politykę prorodzinną widząc w du\ej liczbie ludności
siłę militarną,
Wraz z niewolnikami liczba ludności wyniesie około 60 tys.
Metody proponowane przez Platona, aby osiągnąć optymalną liczbę
Octavian August (63 p.n.e. 14 n.e.)
obywateli:
- Wydał prawo dyskryminujące finansowo nie\onatych mę\czyzn
W przypadku niedoludnienia zaleca: Nagrody, Porady, Nagany dla
młodych mał\eństw celem zwiększenia liczby urodzeń, Imigracje.
i bezdzietne mał\eństwa oraz przyznawał szczególne przywileje
rodzinom posiadającym dzieci.
W przypadku przeludnienia proponuje:
- Kontrolę urodzeń,
- Kolonizację innych obszarów
Ekonomia rozwoju 12 1
$
PKB per capita
Populacja (w tys.)
Hipoteza ludnościowa wg A. Smitha
Chrześcijańskie średniowiecze
Prowadzono politykę propopulacyjną:
Potępiano rozwody, poligamię, aborcję, porzucanie dzieci,
Zalecano powstrzymywanie się od powtórnych mał\eństw,
Gloryfikowano dziewictwo i celibat,
Uwa\ano, \e nadmierny wzrost ludności jest hamowany przez
wojny, epidemie, głód, itp.
Hipoteza ludnościowa wg A. Smitha (symb.)
Muzułmańskie średniowiecze
Popierano szybki wzrost ludności,
Twierdzono, \e du\a gęstość zaludnienia umo\liwia lepszy podział
pracy, większe militarne i polityczne bezpieczeństwo.
8
Hipoteza ludnościowa wg Malthusa
Hipoteza ludnościowa wg T. Malthusa
Hamulce maltuzjańskie
9 10
Przewidywania T. Malthusa (1766 1834), Teoria Pracy i Płacy: Problemy \ywnościowe
ludność będzie rosła w postępie geometrycznym, a środki
Nadwy\ki \ywności występują w Ameryce Północnej, Australii i
\ywności w postępie arytmetycznym, co spowoduje katastrofę
Europie Zachodniej
ludnościową.
Mimo to głód panuje na obszarze od 50-70 % globu
Problem przeludnienia dotyczy krajów rozwijających się, gdzie
Kraje rozwijające się, w których znaczna część ludności głoduje,
zamieszkuje przeszło trzy czwarte ludności świata.
eksportują artykuły \ywnościowe do krajów posiadających nadwy\ki
\ywności (dochody przeznaczają w znacznym stopniu na zbrojenia).
Przyrost naturalny w tych krajach jest najwy\szy
Zwiększony popyt na \ywność (a rolnictwo w krajach rozwijających się
jest mało wydajne)
11 12
Ekonomia rozwoju 12 2
Hipoteza ludnościowa wg Kramera
Hipoteza ludnościowa wg Kramera
Liczba ludzi Gęstość zaludnienia postęp techn. Opanowanie przyrody produkt Liczba ludzi Tempo wzrostu
liczby ludzi
Tempo wzrostu liczby ludzi zale\y od liczby ludzi (dodatnio)
Hipoteza ludnościowa wg Kramera (symb.)
Rozwój ludności świata od ok. 1750 r. do ok. 1970 r. zgodny z hipotezą
Kramera
=>Tempo wzrostu ludności wysokie ze względu na wyskoki stopień
opanowania przyrody, której zasoby były obfite
13 14
Trzyfazowy schemat przejścia demograficznego
Faza I tradycyjna charakteryzuje się wysoką
niekontrolowaną płodnością i umieralnością,
Faza II przejściowa charakteryzuje się spadkiem
umieralności i rozrodczości,
Faza III nowoczesna faza kontrolowanej reprodukcji.
Liczba ludności na świecie
Liczba ludności na świecie
W lipcu 2008 roku ludzka populacja na Ziemi liczyła ok. 6,707
mld ludzi.
Najwięcej ludzi zamieszkuje:
Azję (60,6%),
Afrykę (13,8%),
Europę (11,4%),
Amerykę Aacińską (8,6%),
Amerykę Północną (5,1%),
Oceanię (0,5%).
W Polsce mieszka ok. 0,53% populacji ludzkiej.
yródło: wikipedia.org
17 18
Ekonomia rozwoju 12 3
Liczba ludności na świecie
Dynamika wzrostu liczby ludności
Dynamika wzrostu liczby ludności krajów rozwijających się jest
zdecydowanie większa.
Oczekuje się, \e w pierwszej połowie XXI wieku liczba ludności
krajów rozwiniętych wzrośnie o 2%, a krajów rozwijających się o
73%
yródło: cia.gov
19 20
Przyrost naturalny
Współczynniki płodności
Przyrost naturalny jest to ró\nica pomiędzy liczbą urodzeń
\ywych a liczbą zgonów na danym obszarze w określonym
2 gdy kobieta rodzi dwoje dzieci
czasie.
>2 oznacza szybki przyrost naturalny
P = Uś Z
gdzie:
<2 oznacza tendencje depopulacyjne
P przyrost naturalny,
Hiszpania, Włochy, Austria, Polska: 1,3
Uś urodzenia \ywe, Z zgony
Państwa Afrykańskie ok. 5
współczynnik przyrostu naturalnego inaczej stopa przyrostu
Nawet niewielkie zmiany przeciętnego współczynnika płodności
naturalnego ró\nica między współczynnikiem urodzeń a
skutkują znacznymi ró\nicami w dynamice wzrostu liczby ludności
współczynnikiem zgonów
W = WU WZ
21 22
Współczynnik przyrostu naturalnego wybranych państw
Pojawiają się pytania &
świata
Czy grozi nam katastrofa, kryzys demograficzny, \ywnościowy,
surowcowy lub ekologiczny?
Jak liczną populację ludzką mo\e wy\ywić Ziemia?
Czy stoimy przed problemem ogólnoświatowej klęski \ywiołowej?
Czy współczesna medycyna znajdzie odpowiedz na choroby
cywilizacyjne i zakazne ostatnich lat?
Czy zagra\a nam nadmierne ocieplenie klimatu?
Postęp techniczny i innowacyjność szansa czy zagro\enie???
23 24
yródło: Encyklopedia Świat i Polska 2007, Wydawnictwo Naukowe PWN
Ekonomia rozwoju 12 4
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Historia rozwoju 6 12 2012Ekonomia rozwoju calosc Szostak 2010Ekonomia Rozwoju Garbicz Opracowanie zagadnień do egzaminuEkonomia rozwoju 7 NSIEkonomia rozwoju 3 dualizmEkonomia rozwoju 11 geografiaEkonomia rozwoju 1 wprowadzenieEkonomia rozwoju 4 sektor rolnyekonomika przedsiebiorczosci 12 Nadzór właścicielskiwięcej podobnych podstron