POLITYKA GOSPODARCZA
FUNKCJA POPYTU INWESTYCYJNEGO
- obrazuje zależność między planowanymi przez przedsiębiorstwa inwestycjami a
poziomem stopy procentowej.
1. Jeżeli stopa procentowa wzrośnie z r o do r 1 to zmniejszy się liczba przedsięwzięć
inwestycyjnych zapewniających stopę zwrotu co najmniej równą kosztowi
alternatywnemu zamrożonych w nich funduszach i w związku z tym zamierzone
inwestycje spadną z Io do I 1
2.
POLITYKA FISKALNA i WYPIERANIE
Wzrost wydatków państwa spowoduje przesunięcie krzywej popytu globalnego w górę i
doprowadzi do wzrostu dochodu i produkcji. Jednakże przy nie zmienionej realnej
podaży pieniądza wyższy dochód wywoła wzrost popytu na pieniądz i podwyżkę stopy
procentowej. Wyższa stopa procentowa ograniczy popyt inwestycyjny i spowoduje
przesunięcie wykresu funkcji konsumpcji w dół. Zmiany te ograniczą początkowy efekt
przemieszczenia się w górę krzywej popytu globalnego spowodowany wzrostem
wydatków państwa, choć nie zniwelują go całkowicie.
Wypieranie polega na ograniczeniu wielkości popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego
sektora prywatnego pod wpływem wzrostu wydatków państwa, który powoduje
zwiększenie popytu globalnego i w konsekwencji wzrost stopy procentowej.
1.Wyższe wydatki państwa powodują wzrost produkcji i dochodu.
2.Wyższy dochód wywołuje wzrost zamierzonych realnych zasobów pieniądza.
3.Wyższy popyt na pieniądz w ujęciu realnym przy nie zmienionej jego podaży prowadzi
do podwyżki stopy procentowej.
4.Wyższa stopa procentowa powoduje wypieranie popytu konsumpcyjnego i
inwestycyjnego i stłumienie efektów ekspansji fiskalnej.
MODEL IS LM
IS Krzywa IS jest zbiorem różnych kombinacji dochodu i stopy procentowej, przy
których rynek dóbr znajduje się w równowadze.
LM Krzywa LM jest zbiorem różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu, przy
których rynek pieniądza znajduje się w równowadze.
NACHYLENIE KRZYWEJ IS
Krzywa IS ma nachylenie ujemne. Wstanie równowagi na rynku dóbr wyższej stopie
procentowej musi towarzyszyć niższy dochód, gdyż wykres funkcji popytu globalnego
musi być położony niżej. Jak stroma będzie krzywa IS ?. Zależy to od wrażliwości
popytu globalnego na zmiany stopy procentowej. Im większe będzie ograniczenie popytu
inwestycyjnego i autonomicznego popytu konsumpcyjnego pod wpływem określonego
wzrostu stopy procentowej, tym większy będzie spadek dochodu zapewniającego
równowagę i tym samym mniejszy będzie kąt nachylenia krzywej IS. I odwrotnie
jeżeli zmiany stopy procentowej wywołują tylko niewielkie przesunięcie krzywej popytu
globalnego, to wpływają one tylko w minimalnym stopniu na poziom dochodu
odpowiadający warunkom równowagi i krzywa IS będzie bardzo stroma.
PRZESUNICIE KRZYWEJ IS
Funkcja IS ilustruje wpływ samej stopy procentowej na przesunięcie popytu globalnego
i zmiany dochodu gwarantującego równowagę. Wszystkie inne czynniki, które
spowodowały przesunięcie wykresu funkcji popytu globalnego, wywołują także
przemieszczenie lini IS. Przy danym poziomie stopy procentowej wzrost optymizmu
przedsiębiorstw w ocenie kształtowania przyszłych zysków spowoduje przesunięcie
krzywej popytu inwestycyjnego w górę, prowadząc do wzrostu autonomicznego popytu
inwestycyjnego; większy optymizm gospodarstw domowych co do ich przyszłych
dochodów spowoduje przesunięcie wykresu funkcji konsumpcji w górę, zwiększając
autonomiczny popyt konsumpcyjny. Także zwiększenie wydatków państwa może
bezpośrednio wywołać wzrost rozmiarów tego składnika autonomicznego popytu. Każda
z tych zmian zaowocuje przesunięciem krzywej popytu globalnego w górę przy danej
stopie procentowej. Oznacza to że dochód zapewniający równowagę wzrośnie przy
dowolnej stopie procentowej. Można to pokazać jako przesunięcie w górę krzywej IS i
interpretować tak, iż obecnie dochód odpowiadający warunkom równowagi jest wyższy
przy każdym poziomie stopy procentowej. Ruch wzdłuż krzywej IS
obrazuje/informuje/ o zmianach dochodu zapewniającego równowagę, spowodowaną
przesunięciami krzywej popytu globalnego, będącymi konsekwencją wyłącznie zmian
stopy procentowej. Wszystkie pozostałe przyczyny przesunięcia wykresu funkcji popytu
globalnego muszą znalezć odzwierciedlenie w przesunięciu także krzywej IS.
NACHYLENIE KRZYWEJ LM
Wykres funkcji LM ma nachylenie dodatnie. Przy wyższym dochodzie niezbędna jest
wyższa stopa procentowa, aby nie dopuścić do wzrostu popytu na pieniądz i utrzymać
rynek pieniężny w równowadze przy nie zmienionej podaży pieniądza. Im silniej dany
przyrost dochodu oddziałuje na wzrost popytu na pieniądz, tym większy będzie wzrost
stopy procentowej konieczny do zachowania równowagi na rynku pieniądza i tym
bardziej stroma będzie krzywa LM . Podobnie im słabiej reaguje popyt na pieniądz na
dany przyrost stopy procentowej, tym silniej musi wzrosnąć stopa procentowa, aby
zneutralizować dodatkowy popyt na pieniądz wywołany danym przyrostem dochodu, i
tym samym bardziej stromo będzie nachylona krzywa LM . Natomiast w odwrotnej
sytuacji im silniejsza jest reakcja popytu na pieniądz na zmiany stopy procentowej lub z
kolei im słabsza jest owa reakcja na zmiany dochodu, tym bardziej płasko będzie
przebiegała krzywa LM
PRZESUNICIE KRZYWEJ LM
Krzywa LM przedstawia dany zasób pieniądza. Przypuśćmy że zwiększamy realne
zasoby pieniężne. Dla danego dochodu i dla danej wartości funkcji popytu na pieniądz
,stopa procentowa gwarantująca równowagę będzie niższa, gdyż pionowo położona linia
podaży przesunęła się w prawo. Przy każdym poziomie dochodu stopa procentowa,
której zadaniem jest skłonienie ludzi do utrzymywania dodatkowych zasobów
pieniężnych w ujęciu realnym, może być teraz niższa. W związku z tym wzrost realnych
zasobów pieniądza musi znalezć odzwierciedlenie w przesunięciu się krzywej LM w
prawo. Przesunięcie to można interpretować w ten sposób, że obecnie stopa procentowa
zapewniająca równowagę jest niższa przy każdym poziomie dochodu, albo- co
sprowadza się do tego samego- aby skłonić ludzi do oszczędzania, zwiększenia swoich
zasobów pieniężnych, przy każdej stopie procentowej konieczny jest teraz wyższy
dochód. W odwrotnej sytuacji ograniczenie podaży pieniądza powoduje przesunięcie
krzywej LM w lewo. Oznacza to, że ograniczenie wielkości zapotrzebowania na
pieniądz w ujęciu realnym i zachowanie równowagi na rynku pieniądza przy niższej
realnej podaży wymaga obecnie wyższej stopy procentowej przy każdym poziomie
dochodu.
Krzywą LM wykreślamy dla danej realnej podaży pieniądza. Jeżeli poruszamy się
wzdłuż tej krzywej, to wyższej stopie procentowej musi towarzyszyć wyższy dochód,
gdyż tylko wtedy będzie możliwe zbilansowanie wielkości zapotrzebowania na realne
zasoby pieniądza ze stałą jego podażą. Zwiększenie realnej podaży pieniądza powoduje
przesunięcie krzywej LM w prawo. I chociaż zwiększenie realnej podaży pieniądza
może być albo skutkiem wzrostu nominalnej podaży pieniądza przy stałych cenach
dóbr, albo wynikiem spadku cen dóbr przy danej nominalnej podaży pieniądza, w tym
że rozpatrywane mechanizmy są przy założeniu stałości cen dóbr.
RÓWNOWAGA NA RYNKACH DÓBR i PIENIDZA
Model IS-LM umożliwia analizę sytuacji na rynku dóbr i pieniądza za pomocą jednego
rysunku, bez potrzeby konstruowania dwóch oddzielnych, choć wzajemnie powiązanych
wykresów. Krzywa IS, która ilustruje sytuację równowagi na rynku dóbr, jak i krzywa
LM,
która odzwierciedla równowagę na rynku pieniądza. Jedynie w punkcie E obydwa
rynki znajdują się jednocześnie w równowadze. Oznacza to , że oddziaływują one
wzajemnie na siebie; w procesie oddziaływania ustalają się, odpowiadające warunkom
równowagi, poziomy stopy procentowej r i dochodu Y.
Krzywa IS pozwala uchwycić indukowane przez zmiany stopy procentowej
przesunięcia wykresu funkcji popytu globalnego; równocześnie, wykreślając krzywą
LM na tym samym rysunku, jesteśmy w stanie śledzić bezpośrednio zmiany zachodzące
na obu rynkach jednocześnie.
POLITYKA FISKALNA / przesunięcie krzywej IS /
Jakakolwiek zmiana , inna niż spadek stopy procentowej, powodująca przesunięcie
krzywej popytu globalnego w górę, spowoduje również przesunięcie w górę wykresu
funkcji IS .
Wpływ wzrostu optymizmu przedsiębiorstw w ocenie kształtowania się przyszłych
zysków lub też bardziej optymistycznych szacunków gospodarstw domowych
dotyczących ich przyszłych dochodów rozporządzalnych jest odzwierciedleniem sytuacji
w gospodarce, wykres IS i LM dość dokładnie to zjawisko obrazuje. Sytuację w
gospodarce charakteryzuje przebieg tych krzywych. Początkowo równowaga występuje
w punkcie E , przyjmijmy że państwo zwiększa swe wydatki i finansuje dodatkowy
deficyt budżetowy poprzez sprzedaż obligacji. Oznacza to, że podaż pieniądza nie
ulegnie zmianie.
W związku z tym nie zmienia się także położenie krzywej LM , która pozostanie w
punkcie LM o . Zwiększone wydatki państwa powodują jednakże przesunięcie krzywej
IS, na przykład z położenia IS o do IS 1 . Przy każdej stopie procentowej poziom
dochodu zapewniającą równowagę podnosi się, ponieważ wyższe wydatki państwa
prowadzą do przesunięcia linii popytu globalnego w górę. Jeżeli funkcje IS i LM
znajdują się w położeniu odpowiednio IS 1 i LM o to nowym punktem równowagi
będzie E 1 . Tak więc skutkiem zwiększenia wydatków państwa finansowanych za
pomocą obligacji jest wzrost dochodu zapewniającego równowagę z Yo do Y1 . Jeżeli
realna podaż pieniądza pozostaje stała, to musi nastąpić wzrost stopy procentowej z r o
do r1 , który pozwoli zapobiec wzrostowi zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza
wywołanemu wyższym dochodem. I chociaż wyższa stopa procentowa powoduje
wypieranie wydatków sektora prywatnego na konsumpcję i inwestycje, to zwiększone
wydatki państwa nie zostają całkowicie zneutralizowane przez zjawisko wypierania, w
związku z czym dochód w punkcie równowagi wzrasta. Wniosek- zjawisko wypierania
wydatków prywatnych przez wydatki państwa byłoby całkowicie tylko wówczas, gdyby
krzywa LM przebiegała pionowo. Przesunięcie krzywej IS
W górę powodowałoby wówczas wzrost stopy procentowej, ale nie prowadziłoby do
wzrostu dochodu. Pionowo położony wykres LM oznacza że stopa procentowa nie ma
wpływu na zapotrzebowanie na pieniądz, które zależy wyłącznie od dochodu. Przy tym
krańcowym założeniu każdy przyrost dochodu prowadziłby do pojawienia się nadwyżki
popytu na rynku pieniądza i nadwyżki tej nie dałoby się już wyeliminować dzięki
wyższej stopie procentowej. W rezultacie nie byłby możliwy jakikolwiek wzrost dochodu
zapewniającego równowagę. Stopa procentowa wzrastałaby dopóty, dopóki konsumpcja
i inwestycje sektora prywatnego nie obniżyłyby się o tyle, o ile wzrosły pierwotne
wydatki państwa. Wypieranie byłoby całkowite. W praktyce taki efekt wypierania jest
mało prawdopodobny choć nie niemożliwy.
ZARZDZANIE POPYTEM
-polega na wykorzystaniu polityki pieniężnej i polityki fiskalnej w celu stabilizacji
dochodu na wysokim przeciętnie poziomie.!!!!
1. Wzrost stopy procentowej powoduje zmniejszenie majątku gospodarstw
domowych, podnosząc także koszty kredytu. Oba te efekty łącznie powodują
ograniczenie autonomicznego popytu konsumpcyjnego i prowadzą do
przesunięcia wykresu funkcji konsumpcji w dół.
2. Nowoczesne teorie konsumpcji akcentują znaczenie dochodów rozporządzalnych
osiąganych w długim okresie czasu oraz bodzców do łagodzenia
krótkookresowych wahań poziomu konsumpcji. Teorie te sugerują, że wyższa
stopa procentowa prowadzi także do ograniczenia popytu konsumpcyjnego w
ten sposób, że obniża wartość zaktualizowaną oczekiwanych przyszłych
dochodów z pracy. Wynika z nich także, że przejściowe zmiany obciążeń
podatkowych wpłyną na popyt konsumpcyjny w mniejszym stopniu niż zmiany
podatkowe, które uznaje się za trwałe.
3. Przy danym koszcie nowych dóbr kapitałowych oraz danej wielkości strumienia
oczekiwanych przyszłych zysków, wzrost stopy procentowej ogranicza liczbę
projektów inwestycyjnych, które zapewniają stopę zwrotu co najmniej równą
kosztowi alternatywnemu zaangażowanych środków/funduszy/. Funkcja popytu
inwestycyjnego ilustruje tę odwrotną zależność między stopą procentową i
popytem inwestycyjnym. Wzrost oczekiwanych w przyszłości zysków lub też
obniżka kosztu nowych dóbr kapitałowych spowoduje przesunięcie krzywej
popytu inwestycyjnego w górę.
4. Te obydwa rodzaje oddziaływania stopy procentowej na wielkość wydatków
konsumpcyjnych i inwestycyjnych tworzą łącznie mechanizm transmisyjny, za
którego pośrednictwem wzrost podaży pieniądza i będąca tego konsekwencją
obniżka stopy procentowej wpływają na popyt globalny.
5. Przy danej realnej podaży pieniądza, ekspansja fiskalna prowadzi do wzrostu
dochodu, popytu na pieniądz i stopy procentowej, powodując tym samym
wypieranie lub inaczej częściowe zastąpienie popytu konsumpcyjnego i
inwestycyjnego sektora prywatnego przez popyt sektora publicznego. Oznacza to
że wartość mnożnika wydatków państwowych jest mniejsza niż w przypadku,
kiedy w celu niedopuszczenia do wzrostu stopy procentowej pod wpływem
wzrostu produkcji- rząd doprowadziłby do równoległego zwiększenia podaży
pieniądza.
6. Krzywa IS jest zbiorem kombinacji stopy procentowej i dochodu
narodowego(PKB)/Y/ , przy których rynek dóbr znajduje się w równowadze.
Jeżeli stopa procentowa wzrasta, to dochód zapewniający równowagę spada.
Przy danej wysokości stopy procentowej, wzrost oczekiwanych w przyszłości
dochodów konsumentów, wyższe oczekiwanie przyszłe zyski z inwestycji bądz też
wyższe wydatki państwa spowodują przesunięcie wykresu funkcji popytu
globalnego w górę. W konsekwencji wywoła to także przesunięcie w górę
krzywej IS ; przy każdym poziomie stopy procentowej dochód odpowiadający
warunkom równowagi będzie teraz wyższy.
7. Krzywa LM stanowi zbiór kombinacji stopy procentowej i dochodu, przy
których rynek pieniądza znajduje się w równowadze. Przy danej podaży
pieniądza, wyższemu dochodowi musi odpowiadać wyższa stopa procentowa, co
pozwoli utrzymać popyt na pieniądz na nie zmienionym poziomie. Wzrost podaży
pieniądza w ujęciu realnym powoduje przesunięcie krzywej LM w prawo.
Równowaga na obu rynkach jednocześnie występuje w punkcie przecięcia się
krzywych IS i LM.
8. Określoną wielkość dochodu można osiągnąć w wyniku zastosowania łagodnej
polityki fiskalnej i restrykcyjnej polityki pieniężnej albo odwrotnej ich
kombinacji. W tym drugim przypadku stopa procentowa odpowiadająca
warunkom równowagi będzie niższa, zaś udział wydatków sektora prywatnego w
dochodzie i całkowitych wydatkach wyższy.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Polityka GospodarczaPolityka Gospodarcza 6 [1] 03Polityka Gospodarcza 1 ! 03Polityka Gospodarcza 2 03koordynacja polityk gospodarczych cz1Pytania i odpowiedzi z polityki Gospodarczej(1)Polityka Gospodarcza 3 03w11 Cele polityki gospodarczejPolityka Gospodarcza Pytaniaskrypt polityka gospodarczaPolityka gospodarcza pytaniaPolityka Gospodarcza 4 03Polityka gospodarcza1więcej podobnych podstron