BEZPIECZEŃSTWO PRACY 7-8/2001
" trenażery: dla chirurgów laparosko- maszyn, urządzeń i stanowisk pracy jako
powych (zob. patent RP Nr 178 801), dla wiedza doSć oderwana od nauki konstruk-
operatorów maszyn cji, głosząca wprawdzie szczytne hasła
dr inż. AGNIESZKA WOLSKA
Symulator ED3 może mieć również techniki przyjaznej człowiekowi lecz
Centralny Instytut Ochrony Pracy
zastosowanie w badaniach naukowych, w nie podająca (być może poza antropome-
dziedzinie ergonomii, do których jest, ze trią) skutecznych sposobów osiągania
względu na bardzo elastyczne i wszech- tego celu. Symulator ED3 jako atrakcyj-
stronne oprogramowanie dobrze dosto- ne, żywe narzędzie badawcze oferuje stu- akkolwiek sprzęt komputerowy, w
sowany. Obszary badawcze, w których dentom możliwoSć przekonania się z au- tym również monitory ekranowe,
symulator służyć może jako podstawowe topsji o zadziwiających zjawiskach zacho- podlegają procesowi nieprzerwa-
narzędzie to: dzących przy sterowaniu maszyn, jako nych zmian i udoskonaleń, a jakoSć mo-
" relacje: przestrzeń pracy charak- grze o wielu zmiennych i sprzyja obale- nitorów ekranowych jest nieporównywal-
terystyka wyjScia motorycznego opera- niu w sposób empiryczny wielu opacz- nie lepsza niż kilka lat temu, to problemy
tora: wpływ kierunku i wielkoSci ruchów nych stereotypów**) . ze zmęczeniem wzroku przy pracy z kom-
regulacyjnych (usytuowania elementów puterem są wciąż powszechne. Jednym z
sterowniczych) na jakoSć regulacji, wpływ głównych czynników, które wpływają na
**)
Na przykład mała siła lepsza dokładnoSć , krót-
typu i wielkoSci elementu sterowniczego zmęczenie wzroku jest oSwietlenie. Zgod-
ka dxwigienka łatwiej operować itd.
na jakoSć regulacji nie z aktualnymi wymaganiami oSwietle-
" dynamika operatora w procesie niowymi stanowisko z komputerem może
sterowania nadążnego: wpływ obciąże- być oSwietlane za pomocą różnych sys-
nia siłowego na jakoSć regulacji, badanie temów oSwietleniowych, a tym samym, z
PIRMIENNICTWO
relacji między dokładnoScią regulacji a wykorzystaniem różnych rodzajów opraw
[1] Antoniewicz J.: Zarys automatyki. PWN,
parametrami EMG, badanie sfery przej- oSwietleniowych. Stosując różne oprawy
Warszawa 1965
Sciowej między statyczną a dynamiczną oSwietleniowe można zapewnić oSwietle-
[2] Faverge J., Leplat J., Guiguet B.: Przysto-
pracą mięSni (okreSlenie granicy), bada- nie spełniające wymagania norm, lecz nie
sowanie maszyny do człowieka. PWN, Warsza-
nie strefy przejSciowej między wspoma- jest to równoznaczne z zapewnieniem ak-
wa 1963
ganiem a sterowaniem ceptacji zastosowanego systemu oraz do-
[3] Lebahar J.-Ch.: La simulation, instrument
de reprsentation et de rgulation dans la con-
" percepcja i przepustowoSć kana- brego samopoczucia jego użytkowników
łów sensorycznych: wpływ wybranych ception de produit. W: Bguin P., Weill-Fassi- przy wykreowanym otoczeniu Swietlnym.
na A. (pod red.): La simulation en ergonomie:
(z repertuaru symulatora ED3) parametrów Wybór systemu oSwietleniowego powi-
connatre, agir et interagir. Octares, s.7796.
układu sterowniczego na jakoSć regulacji, nien być poprzedzony nie tylko analizą
Toulouse 1997
na stres operatora, wpływ formy obrazo- charakteru pracy z komputerem i cech po-
[4] Słowikowski J.: Analiza prawidłowoSci
wania informacji (formy sygnału uchybu) mieszczenia. Dodatkowo powinno się
ergonomicznej zmechanizowanych narzędzi
na jakoSć regulacji, na stres operatora, ba- uwzględnić preferencje oSwietleniowe
ręcznych. (w:) Niektóre problemy ergonomii
dania przepustowoSci kanałów sensorycz- produktu. Prace i Materiały IWP, zeszyt (poza użytkowników. Wyniki badań ekspery-
serią). Warszawa 1973
nych w warunkach dynamicznej ekspozy- mentalnych prezentowanych w tym ar-
[5] Słowikowski J.: Metoda opytymalizacji er- tykule wskazują na różnice w preferen-
cji informacji
gonomicznej układów sterujących maszyn wg
" koordynacja wzrokowo-ruchowa cjach oSwietleniowych na stanowisku z
kryterium jakoSci regulacji. Prace i Materiały
i sterowanie: wpływ wielkoSci i charak- komputerem w zależnoSci od takich
Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, zeszyt
terystyki przełożenia na jakoSć regulacji, (zmiennych) cech użytkowników, jak:
150, s. 65. Warszawa 1994
wpływ synergii sygnałów zwrotnych re- płeć, wiek i doSwiadczenie przy pracy z
[6] Słowikowski J.: Metodologiczne problemy
gulacji na jakoSć regulacji (możliwoSć komputerem. Przedstawimy wskazówki
projektowania ergonomicznego w budowie
substytucji sygnałów u osób niepełno- maszyn. Wydawnictwa Centralnego Instytutu
dotyczące wyboru systemu oSwietlenio-
Ochrony Pracy, s. 190. Warszawa 2000
sprawnych), wpływ korzystania z telefo- wego uwzględniające charakterystykę
[7] Słowikowski J.: Symulator ED3 do opty-
nu komórkowego na jakoSć regulacji, użytkowników.
malizacji ergonomicznej układów sterujących
nowe metody i urządzenia do diagnosty-
serwo- i teleoperatorów. Materiały Konferen-
ki koordynacji wzrokowo-ruchowej.
cji: Automatyzacja Produkcji 2000, Wydaw-
Badane systemy oSwietleniowe
nictwa Politechniki Wrocławskiej, seria: Prace
Naukowe Instytutu Technologii Maszyn i Auto-
Dydaktyka ergonomii
matyzacji, s. 235238. Wrocław 2000 Badania eksperymentalne przeprowa-
dzono w laboratorium modelowania
Osobnym obszarem zastosowania sy-
oSwietlenia dla czterech następujących
mulatora ED3 jest dydaktyka ergonomii,
Praca wykonana w ramach Programu Wie-
systemów oSwietleniowych:
zwłaszcza na uczelniach technicznych,
loletniego (b. SPR-1) pn. Bezpieczeństwo i
praktycznie na wszystkich kierunkach " systemu oSwietlenia bezpoSrednio-
ochrona zdrowia człowieka w Srodowisku
-poSredniego (rys.1a) oprawy mildes-
związanych z budową maszyn. Ergono- pracy dofinansowanego przez Komitet
-light ,
mia jawi się przyszłym konstruktorom Badań Naukowych
6
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 7-8/2001
Wybór systemu oSwietleniowego
na stanowiskach z komputerami a cechy użytkowników
" systemu oSwietlenia bezpoSrednie- pracy wzrokowej. Uzyskane wartoSci
Praca wykonana w ramach Programu
go (rys.1b) oprawy dark-light , kontrastów luminancji we wszystkich sys-
Wieloletniego (b. SPR-1) pn. Bezpieczeń-
" systemu oSwietlenia poSredniego temach oSwietleniowych mieSciły się w
stwo i ochrona zdrowia człowieka w Sro-
(rys.1c) oprawy zwieszakowe, okreSlonym przez PN-84/E-02033 zakre-
dowisku pracy dofinansowanego przez
" systemu oSwietlenia złożonego (rys. sie 1:3, zapewniającym równomierny roz-
Komitet Badań Naukowych
1d) oSwietlenie ogólne: oprawy zwie- kład luminancji we wnętrzu. Przy wszyst-
szakowe oraz oSwietlenie miejscowe: ni- kich modelowanych systemach oSwietle-
skoluminancyjna oprawa oSwietlenia niowych zapewniono I klasę ogranicze- tu pochodzi wyłącznie od odbić wielo-
krotnych od powierzchni pomieszczenia
miejscowego. nia olSnienia.
W celu uzyskania płynnej regulacji Przeprowadzono badania eksperymen- (rys. 1b). W efekcie równomiernoSć lu-
emitowanego przez oprawy strumienia talne z udziałem 44 użytkowników ob- minancji sufitu jest największa.
Swietlnego oprawy mildes-light oraz sługujących komputer z monitorem cie- Ze sposobu emisji Swiatła przez opra-
wy systemu oSwietlenia poSredniego (wy-
dark-light zasilane były z sieci trójfa- kłokrystalicznym, których zadaniem było
zowej (sekcjonowane po dwie oprawy do prawidłowe rozpoznawanie różnych zna- łącznie w górną półprzestrzeń) wynikają
największe wartoSci luminancji sufitu i
każdej z trzech faz) oraz podłączone były ków na ekranie w ciągu około 1 1,5 h.
najmniejsza równomiernoSć luminancji
do sterownika strumienia Swietlnego, na- Każda z badanych osób brała udział w
sufitu (rys. 1c).
tomiast oprawy oSwietlenia poSredniego 4 sesjach eksperymentalnych, za każdym
miały wysokoczęstotliwoSciowy elektro- razem przy innym systemie oSwietlenio- W przypadku oSwietlenia złożonego
(rys. 1d) o rozkładzie luminancji Scian i
niczny układ stabilizująco-zapłonowy i wym.
podłączone były do potencjometru elek- Po przeprowadzonej sesji eksperymen- sufitu decyduje system oSwietlenia po-
tronicznego LPS 100/01. Zainstalowany tu badane osoby wypełniały kwestiona- Sredniego, a uzyskiwane mniejsze warto-
Sci luminancji wymienionych powierzch-
w pomieszczeniu laboratorium system riusz oceny warunków oSwietleniowych.
ni pomieszczenia wynikają z mniejszego
żaluzji i rolet zapewnił wyeliminowanie Pytania dotyczyły różnych aspektów
strumienia Swietlnego emitowanego przez
udziału Swiatła dziennego w przeprowa- związanych z postrzeganiem otoczenia
oprawy oSwietlenia ogólnego (zapewnie-
dzanych eksperymentach. Swietlnego, oddziaływaniem oSwietlenia
Dla wszystkich systemów oSwietlenio- na samopoczucie oraz wpływu oSwietle- nie mniejszego poziomu natężenia oSwie-
tlenia w całym pomieszczeniu 200 lx).
wych przyjęto, zgodnie z normą PN 84/E nia na obraz prezentowany na ekranie
Zastosowanie doSwietlenia miejscowego
02033 OSwietlenie wnętrz Swiatłem elek- monitora. Odpowiedzi udzielane były w
trycznym, że Sredni poziom natężenia 5-stopniowej skali nasilenia i uciążliwo- w tym systemie powoduje wzrost kontra-
oSwietlenia na płaszczyxnie blatu stołu Sci występowania poszczególnych czyn- stu luminancji między Scianą pomieszcze-
nia (doSć ciemną) a jasnym blatem stołu
powinien wynosić co najmniej 500 lx oraz ników związanych z oSwietleniem.
czy ekranem monitora. Otoczenie dalsze
zastosowano Swietlówki o barwie białej Przy każdym z badanych systemów
T = 4000 K i wskaxniku oddawania barw oSwietleniowych występował inny roz- (Sciana) znajdowało się poza obrębem
c
plamy Swietlnej pochodzącej od oprawy
90 > R > 80. kład luminancji w pomieszczeniu. Przy
a
Zapewnienie przez każdy z badanych oSwietleniu bezpoSrednio-poSrednim wy- oSwietlenia miejscowego i dlatego było
systemów wymaganego poziomu natęże- stępowała największa wartoSć luminan- ciemniejsze.
SpoSród badanych systemów oSwie-
nia oSwietlenia decydowało o wartoSciach cji Scian oraz największa równomiernoSć
tleniowych system oSwietlenia bezpoSred-
pozostałych mierzonych parametrów luminancji (rys. 1a).
oSwietleniowych, wpływających na oto- Największa nierównomiernoSć rozkła- niego był najlepiej ocenionym przez oso-
by badane, gdyż:
czenie Swietlne panujące w danym po- du luminancji na Scianie za monitorem
mieszczeniu. Podstawowym parametrem występuje w przypadku oSwietlenia bez- jedynie przy tym systemie znacznie
decydującym o otoczeniu Swietlnym w poSredniego, przy małych wartoSciach lu- więcej osób odczuwało komfort pracy
wzrokowej niż dyskomfort,
pomieszczeniu był rozkład luminancji. minancji na całej Scianie (Sciany wydają
Można go okreSlić za pomocą wartoSci się być doSć ciemne). Przy tym systemie jedynie przy tym systemie znacznie
większa liczba osób deklarowała możli-
Srednich luminancji i równomiernoSci lu- występują najniższe wartoSci luminancji
woSć pracy na stałe niż liczba osób, które
minancji na poszczególnych płaszczy- sufitu, co wynika z faktu, że Swiatło z
znach oraz kontrastów luminancji między oprawy emitowane jest wyłącznie w pół- nie chciałyby w tych warunkach oSwie-
płaszczyznami znajdującymi się w polu przestrzeń dolną, a więc oSwietlenie sufi- tleniowych pracować na stałe,
7
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 7-8/2001
a
najmniejsza liczba osób stwierdza- nie jest nadmiernie jasne i było to dla nich
ła występowanie nadmiernie jaskrawych bardziej uciążliwe,
płaszczyzn,
" związek między doSwiadczeniem ba-
przy tym systemie stwierdzono, że danych osób a wpływem oSwietlenia po-
czytelnoSć znaków była najlepsza. Sredniego na ich samopoczucie. Oznacza
Uwzględniając jednak cechy osób ba- to, że więcej początkujących niż profe-
danych, takie jak: wiek, płeć i doSwiad- sjonalistów odczuwało taki wpływ,
czenie przy pracy z komputerem nie moż-
" związek między płcią badanych osób
b
na jednoznacznie stwierdzić, że system a wpływem oSwietlenia złożonego na
ten był jednakowo dobrze oceniany przez gorsze samopoczucie. Oznacza to, że wię-
wszystkich. Niektóre z ocenianych cech cej kobiet niż mężczyzn odczuwało taki
oSwietleniowych wiążą się z wymienio- wpływ,
nymi cechami charakterystycznymi gru-
" związek między doSwiadczeniem ba-
py, co wykazała przeprowadzona analiza danych osób a uciążliwoScią zbyt jasne-
korelacji. go pomieszczenia. Oznacza to, że począt-
Analiza korelacji Spearmana między kujący odczuwali większą uciążliwoSć niż
oceną subiektywną oSwietlenia a wie- profesjonaliSci,
kiem, płcią i doSwiadczeniem osób bada-
" związek między uciążliwoScią nad-
nych wykazała: miernie jaskrawych płaszczyzn przy
" związek między płcią badanych osób oSwietleniu złożonym a doSwiadczeniem
a stwierdzeniem występowania nadmier- przy pracy z komputerem i płcią bada-
nie jaskrawych płaszczyzn oraz komfor- nych. Oznacza to, że dla początkujących
towym wykonywaniem prac przy syste- i kobiet było to bardziej uciążliwe,
mie poSrednim. Oznacza to, że kobiety
" związek między uciążliwoScią nad-
c
częSciej stwierdzały występowanie nad- miernie jaskrawych płaszczyzn przy
miernie jaskrawych płaszczyzn, co mo- oSwietleniu bezpoSrednim a doSwiadcze-
gło przyczynić się do rzadszej ich oceny niem przy pracy z komputerem. Oznacza
tego systemu jako komfortowego do wy- to, że dla początkujących było to bardziej
konywania prac, uciążliwe niż dla profesjonalistów.
" związek między płcią badanych osób Przeprowadzono również badania siły
a deklaracją pracy na stałe przy systemie związku między ocenami wybranych
oSwietlenia bezpoSredniego i poSrednie- cech oSwietlenia a wiekiem, płcią i do-
go. Oznacza to, że kobiety rzadziej niż Swiadczeniem bez rozróżniania poszcze-
mężczyxni akceptowały te systemy, gólnych systemów oSwietlenia. Wypły-
" związek między stopniem doSwiad- wają stąd następujące wnioski:
czenia badanych osób a komfortem pra-
" kobiety częSciej stwierdzają wystę-
cy oraz deklaracją pracy na stałe przy sys- powanie nadmiernie jaskrawych płasz-
temie oSwietlenia poSredniego. Oznacza czyzn w pomieszczeniu i większą ich
to, że osoby o większym doSwiadczeniu uciążliwoSć oraz w następstwie częSciej
d
przy pracy z komputerem (profesjonali- oceniają pomieszczenie jako zbyt jasne,
Sci) częSciej akceptowały ten system, niż co również stanowi dla nich większą
osoby o małym doSwiadczeniu (począt- uciążliwoSć niż dla mężczyzn,
kujący),
" kobiety częSciej stwierdzają wpływ
" związek między wiekiem badanych oSwietlenia na gorsze samopoczucie,
osób a deklaracją pracy na stałe przy sys-
" osoby o małym doSwiadczeniu przy
temach oSwietlenia bezpoSrednio-poSred- pracy z komputerem częSciej stwierdzają
niego, bezpoSredniego i poSredniego. większe nasilenie uciążliwoSci: nadmier-
Oznacza to, że im starsze osoby, tym rza- nie jaskrawych płaszczyzn oraz zbyt ja-
dziej akceptowały te systemy, snego pomieszczenia,
" oSwietlenie pomieszczenia ma prze-
" związek między płcią badanych osób
a oceną pomieszczenia jako nadmiernie de wszystkim wpływ na samopoczucie
jasnego i uciążliwoScią tej cechy oSwie- osób o małym stopniu doSwiadczenia przy
Rys. 1. Wytworzone rozkłady luminancji przy mo- tlenia przy systemie oSwietlenia złożone- pracy z komputerem oraz osób starszych.
delowanych systemach oSwietlenia: a bezpoSred-
go. Oznacza to, że przy tym systemie ko-
nio-poSrednim, b bezpoSrednim, c poSrednim,
biety częSciej stwierdzały, że pomieszcze-
Dokończenie na str. 38
d złożonym
8
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 7-8/2001
zgodnie z metodą podaną w normie PN- [2] Panasiuk L.: Epidemiologia zatruć pesty- irements for chemical protective clothing with
cydami w Polsce. W: Zagrożenia chemiczne liquid tight connections between different
EN 168 (rozdział 13) [18], natomiast go-
w rolnictwie. IMW, Lublin 1997 parts of the clothing (Type 3: Equipment)
gle zabezpieczające przed gazami i drob-
[3] Pomorska K.: Zagrożenia związane ze sto- [10] PN-EN 369 Odzież ochronna. Ochrona
nymi cząstkami pyłu powinny być bada-
sowaniem chemicznych Srodków ochrony ro- przed płynnymi chemikaliami. Metoda badania.
ne zgodnie z metodą podaną w rozdziale
Slin różnymi technikami. W: Zagrożenia che- OdpornoSć materiałów na przenikanie cieczy
14 tej normy. Wymagania dla tej grupy
miczne w rolnictwie. IMW, Lublin 1997
[11] Wytyczne Federalnego Centrum Nauko-
ochron podano w PN-EN 166 [19].
[4] Majczakowa W.: Narażenie pracowników wego Rolnictwa i LeSnictwa w Niemczech (Fe-
Zaproponowane metody badań mają rolnictwa na pestycydy drogą wziewną i przez deral Biological Research Centre for Agricul-
skórę. W: Medycyna Wiejska 1982, XVII, z. 3-4 ture and Forestry Federal Republic of Germa-
charakter uniwersalny. Nie wykorzystują
ny.) CzęSć I, 3 -3/2, 1988
[5] Badach H.: Ocena narażenia na pestycydy
one rzeczywistych preparatów Srodków
pracowników zatrudnionych w szklarniach. [12] Krzemińska S., Bartkowiak G.: Metody
ochrony roSlin, lecz substancje zastępcze
W: Zagrożenia chemiczne w rolnictwie. IMW, badania odpornoSci materiałów odzieżowych
m.in.: gazowy amoniak w przypadku
Lublin 1997 na przenikanie chemicznych Srodków ochrony
wyznaczania odpornoSci na drobne pyły
roSlin. Międzynarodowa Konferencja pn. Ana-
[6] Bartkowiak G. i in.: Rrodki ochrony indy-
i gazy (amoniak szybciej przenika do lityka we włókiennictwie, Łódx-Arturówek
widualnej dla rolników chroniące przed związ-
1998 (materiały konferencyjne)
wnętrza gogli niż cięższe od niego Srodki
kami chemicznymi I, II, III grupy toksyczno-
ochrony roSlin) i pył węglowy przy wy- Sci. Punkt kontrolny 1. Dokumentacja prac [13] EN 374-3 Protective Gloves Against Che-
naukowo-badawczych. CIOP. Zadanie badaw- micals and Micro-organisms. Determination of
znaczaniu odpornoSci na grube pyły (do
cze 03.9.19. Warszawa 1998 (maszynopis) Resistance to Permeation
badań stosowany jest pył węglowy o stę-
[7] Krzemińska S. i in.: Rrodki ochrony indy- [14] PN-EN 344 Wymagania i metody badań
żeniu ok. 2000 g/m3) [8].
widualnej dla rolników chroniące przed związ- obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodo-
Opracowanie kompleksowej metody-
kami chemicznymi I, II, III grupy toksyczno- wego do użytku w pracy
ki badań pozwala obecnie na pełną ocenę
Sci. Punkt kontrolny 2. Dokumentacja prac
[15] PN-EN 345 Wymagania dla obuwia bez-
naukowo-badawczych. CIOP. Zadanie badaw-
parametrów ochronnych i użytkowych
piecznego do użytku w pracy
cze 03.9.19. Warszawa 1998 (maszynopis)
poszczególnych grup ochron osobistych.
[16] PN-EN 346 Wymagania dla obuwia
[8] Krzemińska S. i in.: Rrodki ochrony indy-
ochronnego do użytku w pracy
widualnej dla rolników chroniące przed związ-
[17] PN-EN 347 Wymagania dla obuwia za-
kami chemicznymi I, II, III grupy toksyczno-
PIRMIENNICTWO
wodowego do użytku w pracy
Sci. Punkt kontrolny 3. Dokumentacja prac
naukowo-badawczych. CIOP. Zadanie badaw- [18] PN-EN 168 Ochrona indywidualna oczu.
[1] Pawłowska Z.: Dobór zestawów ochron dla
cze 03.9.19. Warszawa 1999 (maszynopis) Nie optyczne metody badań
przykładowych stanowisk pracy w rolnictwie
[9] EN 466 Protective clothing Protection [19] PN-EN 166 Ochrona indywidualna oczu.
przy stosowaniu pestycydów. CIOP, Warszawa
against liquid chemicals Performance requ- Wymagania
1977
Wybór systemu oSwietleniowego...
Dokończenie ze str. 8
Osoby o dużym stopniu doSwiadczenia ków, dla których projektuje się nowe Kierowanie się przedstawionymi wska-
przy pracy z komputerem oraz osoby oSwietlenie, to należy wziąć pod uwagę zaniami lub zbieranie opinii użytkowników
młodsze rzadziej stwierdzały taki większoSć pracujących: co do ich preferencji oSwietleniowych może
wpływ. mężczyxni, wówczas wskazane jest w znacznym stopniu przyczynić się do
Z uwagi na współczynniki korelacji: r stosowanie systemu poSredniego lub bez- zminimalizowania problemów związanych
< 0,5, wnioski te ogólnie mówią jedynie poSredniego (z oprawami typu dark-light), z narzekaniem pracowników na złe oSwie-
o pewnej tendencji, która wynika z prze- osoby o dużym doSwiadczeniu przy tlenie. Ma to szczególne znaczenie wów-
prowadzonych badań. pracy z komputerem, wtedy wskazane jest czas, gdy podejmujemy w zakładzie pracy
stosowanie systemu poSredniego, działania zmierzające do zmiany oSwietle-
osoby o małym doSwiadczeniu przy nia w pomieszczeniach. Przedstawienie pro-
* * *
pracy z komputerem, to nie zaleca się sto- jektantowi oSwietlenia informacji o ocze-
Przy doborze systemu oSwietleniowe- sowania systemu poSredniego, kiwaniach i preferencjach użytkowników
go zawsze pożądane jest uwzględnienie osoby starsze, wówczas wskazane może w przyszłoSci przyczynić się zarów-
rodzaju wykonywanej pracy przy kom- jest stosowanie systemu złożonego, no do innego nastawienia pracowników na
puterze oraz preferencji użytkowników co kobiety lub osoby o małym doSwiad- problem oSwietlenia ich miejsca pracy, jak
do sposobu oSwietlenia, zwłaszcza jeSli czeniu przy pracy z komputerem powin- i skłonić projektantów do tego, aby ich pro-
są to kobiety lub osoby starsze. no ograniczać się zwłaszcza wartoSci Sred- jekty nie powstawały w sposób sztampo-
JeSli nie można uzyskać danych o pre- nich luminancji Scian i powierzchni stano- wy, lecz żeby uzyskany efekt oSwietlenio-
ferencjach oSwietleniowych użytkowni- wiska pracy (najlepiej poniżej 60 cd/m2). wy sprzyjał dobremu samopoczuciu.
38
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
instrukcja bhp na stanowisku monter sieci komputerowejSystemy emerytalne na świecieinstrukcja bhp na stanowisku operator koparko ladowarkiInstrukcja bhp na stanowisku pracownika obsługującego maszynę szwalnicząinstrukcja bhp na stanowisku dzwigowegoinstrukcja bhp na stanowisku monter plyt k gKsiążka szkolenia wstępnego na stanowisku pracyinstrukcja bhp na stanowisku tynkarzaOcena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy nauczyciela wychowania fizycznegoinstrukcja bhp na stanowisku tokarzĆw 7(Badanie hamulców na stanowisku rolkowym)instrukcja bhp na stanowisku rewident taboru kolejowego na bocznicy kolejowejwięcej podobnych podstron