112
Rozdział dwunasty
Sprawiedliwy lituje się nad wszelkim bydlątkiem,
ale serce bezbożnych jest okrutne
Nie trzeba zbyt głębokiej znajomości ani psychologii, ani zwyczajów
towarzyskich, aby odgadnąć, że powodem częstych ucieczek Karuska z domu była
- miłość.
Karusek, jak wszyscy z jego rodu, był prostakiem. Człowiek ucywilizowany i
dobrze wychowany umie rozdzielać swoje uczucia, pragnienia, i przyjemności w
sposób ekonomiczny i rozsądny. Przeznacza on dwadzieścia procent sił na
godność osobistą, piętnaście procent na miłość, dziesięć procent na uprzejme
stosunki towarzyskie, pięć procent na sztuki piękne, dwa procent na
przyjaźń, a resztę na jedzenie i spanie. Tym sposobem w każdej chwili ma
poczucie swoich praw, może się trochę kochać, trochę być uprzejmym, trochę
marzyć, trochę być przyjacielem, a w końcu - jeść i spać na każde zawołanie.
Natury zaś pierwotne, mniej skombinowane, do jakich i Karuś należał, żyją w
ciągłych ostatecznościach. Karusek, kiedy walczył, to Już do oberwania ogona
i uszów, kiedy szczekał - to do ochrypnięcia, gdy jadł - to z nogami właził
w talerz, gdy był przyjacielem, to do śmierci, kiedy się kochał - to bez
pamięci.
W dniach miłości Karusek rzeczywiście zapomniał o wszystkim: 0 domu,
jedzeniu, a nawet o Anielce. Biegał jak szalony, przez całą obę cierpliwie
wystawał pode drzwiami swojej kochanki, odpędzony Wracał, do kijów, którymi
go hojnie częstowano, nie miał pretensji, wreszcie walczył jak bohater. W
ogóle postępowanie jego było wyższe nad wszelkie pochwały, o co zresztą nie
dbał.
Ale i na niego przyszła godzina upamiętania. Przespał się gdzieś na łące,
ziewnął, wyciągając łapy, uczuł, że go kości bolą, i - z niesmakiem obejrzał
się na swoją przeszłość.
"Miałem też za co tak schudnąć!" - pomyślał, machnął pogardliwie ogonem i
ruszył do domu.
Już za ogrodem uczuł swąd. Przyśpieszył kroku, wbiegł na dziedziniec,
stanął, spuścił ogon i nastawił uszy. Nie mógł poznać dworu.
Począł biegać i wąchać ziemię. Znalazł ślady obcych nóg, kopyt końskich,
wody, spalenizny. W jednym miejscu pokręcił ogonem: tu stała Anielka. Ze
spuszczoną głową pobiegł do kuchni. Znowu wrócił i obleciał całe podwórze.
Ślady Anielki, wyraźne w kilku miejscach, nagle urywały się. Stał w tym
punkcie jakiś wóz. Pies pobiegł do bramy za jego koleją, lecz dalej ani
kroku. Koleje krzyżowały się, tyle tędy wozów przejechało, że Karusek nie
mógł się zorientować żadną miarą.
Począł szczekać, wyć i biegać cwałem. Obleciał ogród, sadzawkę, zajrzał pod
kasztan, przegalopował pod płotem. Wszędzie były ślady Anielki dawniejsze,
ale każdy kończył się pod spalonym domem.
Wpadł na zgliszcza. Obiegł ciepłe jeszcze gruzy, poparzył się o tlejące
głownie, pokaleczył o gwoździe. Ale oprócz spalenizny najrozmaitszej woni
nie znalazł nic więcej.
Znowu pędził, szczekał i wył takimi głosami, że aż się serce krajało.
Wskakiwał przednimi łapami na okna, zaglądał za drzwi - na próżno.
Począł go dławić straszny żal. Żeby choć znalazł sukienkę Anielki, jaki
szmatek z jej odzienia!... Żeby choć spojrzeć na nią, uczuć jej rękę na
głowie, usłyszeć dźwięk głosu!...
Ach! jakże byłby chętnie uczył się służyć teraz, jakby się nie przewracał,
jakby jej nigdy nie opuszczał!
Wszystkie te myśli nie były w nim sformułowane, nie umiałby ich wyrazić. Ale
za to jak on czuł!... Język ludzki nie ma słów do określenia ani serce strun
do odczucia psiej przyjaźni. Człowiek zawsze znajdzie pociechę po stracie
drogich osób, pies prawie nigdy. Wierzyć należy we wszystko, nawet w opinią,
jaką ludzie mają sami o sobie, lecz ufać można tylko - psom.
Gdyby Karusek wiedział, że jest coś, co się nazywa śmiercią i potrafił ją
zadać sobie, niezawodnie w tej chwili popełniłby samobójstwo. Ale on,
nieszczęśliwszy od rodu ludzkiego, nie znał tego środka. Oddychać prawie nie
mógł, łzy zasłaniały mu oczy, cierpiał niezmiernie, ale pozbyć się udręczeń
nie umiał.
Wówczas, w jego drobnej, na pół świadomej duszy błysnęła myśl genialna.
Zatrzymawszy się na ostatnim śladzie Anielki, postanowił biegać wkoło dworu,
stopniowo oddalając się od środka. W taki sposób, choćby przyszło oblecieć
cały świat, trafi w końcu na jakąś wskazówkę, która doprowadzi do Anielki.
Co postanowił, wykonał natychmiast. Spuścił ogon, zwiesił łeb i pędził
galopem po linii spiralnej. Przecinał w poprzek gościńce, drogi boczne,
wszystkie ścieżki i miedze i - szukał.
Ku wieczorowi był już za wsią, zrobiwszy w kilkuwiorstwowym promieniu około
sześciu mil drogi. Ale śladu Anielki jeszcze nie znalazł.
Całą noc nie spał, tylko pędził wciąż. Gdy ludzie szli na robotę z rana,
spotkali go już o milę od spalonego dworu. Miał boki zapadłe, piana toczyła
mu się z pyska. Niekiedy stawał, podnosił głowę do góry i wył - strasznie
zmienionym głosem.
Na próżno!...
To jego zachowywanie się zwróciło w końcu publiczną uwagę. Zaczęto
opowiadać, że jakiś biały pies z łatą na oku pędzi na oślep przez pola,
czasami wstępuje do wsi, nie zatrzymując się, na wołania nie zważa i tylko
odzywa się niekiedy ochrypłym głosem.
Zdecydowano, że pies wściekł się.
Karuś nic naturalnie nie wiedział o opiniach ludzkich, skutki ich przecie
odczuł niebawem. Mijając jakąś wieś zobaczył studnią i wsparłszy się łapami
na korycie, chciał w nim zeschły język umoczyć. Ledwie jednak pochylił się
nad wodą, usłyszał krzyk. Gromada dzieci rozbiegła się po ulicy, a paru
większych chłopców poczęli rzucać na mego kamieniami. Uderzony w głowę psina
uciekł z niegościnnej wsi i biegł dalej.
Na łące musiał zboczyć nieco z kierunku, zobaczyli go bowiem skotopasy,
zaczęli wołać, szczuć i wygrażać mu kijami.
Głód strasznie mu dokuczał. Przypomniał sobie, że dawniej ludzie wiejscy
wyrzucali mu chleb, gdy zbliżył się pod chatę. W tej chwili wchodził do wsi.
i ledwie mogąc nogami powłóczyć, stanął pod najbliższym domem trzęsąc się z
utrudzenia i patrząc pokornie na drzwi. Wnet uchyliły się one i Karuś ujrzał
w nich dużego chłopa z widłami. Chłop zaczął go pędzić, nawoływać innych.
Ulica zapełniła się ludźmi uzbrojonymi w drągi i siekiery, a wszyscy oni
gonili albo zastępowali drogę biednemu psu, tak że ledwie z życiem uciekł.
Był już o dwie mile od domu, ciągle kołując i szukając śladów. Wsie omijał,
widok człowieka napełniał go obawą. Pił wodę z kałuż i ledwie w trzeciej
dobie udało mu się znaleźć w polu zdechłą, już psującą się wronę, którą mimo
odrazy w oka mgnieniu rozszarpał.
Czwartego dnia ujrzał w polu jakiegoś człowieka, który usiłował mu zajść
drogę.
Zląkł się go bardzo i pragnął go czym prędzej ominąć. Podwoił nawet kroku, i
gdy sądził, że już niebezpieczeństwo przeszło, usłyszał za sobą dwa
wystrzały i uczuł jakieś szarpnięcie. Lewa noga tylna zdrętwiała mu tak, że
się na niej oprzeć nie mógł. Wlókł ją więc za sobą uciekając na trzech
innych.
W końcu już mu sił zaczęło braknąć. Wtedy kładł się w bruzdach i wypoczywał.
Na jednej z podobnych stacji zobaczył, że ścierpnięta noga jest mocno
skrwawiona i że ja muchy obsiadły. Odegnał muchy, oblizał krew i powlókł się
dalej.
W godzinę później (było już samo południe) ujrzał daleko wśród pól kilka
budynków. Skwar go bardzo dręczył. Dokoła nie było lasu, tylko bagna.
Umyślił podkraść się i ugasiwszy pragnienie odpocząć przy budowlach.
Ale ponieważ bał się pójść wprost, więc zaczął kołować i - zbił się z drogi.
Nie mógł już zmiarkować, skąd wyszedł, w którą stronę szedł... węch go
prawie opuścił, a z nim siły. Co kilkanaście kroków potykał się i upadał.
Wtedy czując, że dzieje się z nim coś niezwykłego, ostatkiem tchu zawył
patrząc w stronę budynków.
Obok jednego z nich ukazała się jakaś postać, której pies z powodu
odległości poznać nie mógł. Zdjęty trwogą, chciał uciekać, ale przewrócił
się. Zamroczyło go, tchu nie miał, ale obawa przemogła. Zerwał się jeszcze
raz, podniósł głowę i zobaczył nad sobą - Anielkę.
- Karuś! Karusek!... piesiuniu mój! - zawołała dziewczynka, klękając nad nim
i usiłując go podnieść.
Na głos ten pies zapomniał o wszystkim. Nieskończona wędrówka wydała mu się
krótką, nieopisane trudy, ból, głód i pragnienie znikły. przebaczył tym,
którzy go bili, gonili, a nawet temu, który go postrzelił. Słońce go już nie
piekło, zeschły język nie bolał.
Widział sukienkę i patrzył w oczy swojej pani; drobne jej rączki dotykały
jego głowy gorącej. Czuł pieszczoty i słyszał imię swoje wymawiane przez nią.
Był zupełnie zadowolony i na znak tego chciał wesoło zaszczekać, ale tylko
żałośnie zaskomlił. Pragnął przeprosić ją za samowolną ucieczkę z domu, więc
wyciągnął się pokornie jak psy warujące i oparł pysk na jej kolanach.
Ach! jak mu było dobrze...
Uczuł senność. Nic dziwnego: przez tyle dni nie spał; podniósł więc oczy na
twarz swojej przyjaciółki i delikatnie otulony przez nią - zasnął. Oddychał
lekko, ale już coraz rzadziej, serce uderzało w nim coraz wolniej, z jakimś
szczególnym dźwiękiem niby pękniętej struny.
Wreszcie - umilkło.
KONIEC ROZDZIAŁU
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Anielka5Anielka13Anielka16Anielka11Anielka8Anielka6Anielka17Anielka10Anielka15Anielka3Anielka9Anielka2Anielka7Anielka4Anielka14Anielka1więcej podobnych podstron