Centralna Komisja Egzaminacyjna
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.
WPISUJE ZDAJCY Miejsce
na naklejkę
KOD PESEL
z kodem
dysleksja
EGZAMIN MATURALNY
Z JZYKA KASZUBSKIEGO
MAJ 2013
POZIOM ROZSZERZONY
Instrukcja dla zdającego
Czas pracy:
1. Sprawdz, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 13 stron.
180 minut
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
3. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraznie przekreśl.
4. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
5. Możesz korzystać ze słowników językowych.
Liczba punktów
6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer
PESEL i przyklej naklejkę z kodem. do uzyskania: 60
7. Zaznaczając odpowiedzi w części karty przeznaczonej dla
zdającego, zamaluj pola do tego przeznaczone. Błędne Część I 20 pkt
Część II 20 pkt
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Część III 20 pkt
8. Tylko odpowiedzi zaznaczone na karcie będą oceniane.
MOK-R1_1P-132
Układ graficzny CKE 2010
2 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
Arkusz składa się z trzech części:
testu leksykalno-gramatycznego,
przekładu tekstu z języka kaszubskiego na język polski (tekst tłumaczenia napisz
w miejscu na to przeznaczonym),
zadania sprawdzającego umiejętność pisania własnego tekstu (wybierz jeden temat
i napisz wypracowanie, wybrany temat zaznacz).
Test leksykalno-gramatyczny (20 pkt)
Wybierz tylko jedną odpowiedz.
Zadanie 1. (1 pkt)
W formach sw - sewł występuje
A. zanik e ruchomego.
B. ilościowa wymiana samogłosek.
C. ilościowa wymiana spółgłosek.
D. jakościowa wymiana samogłosek.
Zadanie 2. (1 pkt)
Wskaż grupę, w której we wszystkich wyrazach zachodzi proces kaszubienia.
A. pjzd, dżibksc, cepło
B. wanożc, jidza, cemno
C. pdskacc, zdobwac, włosczi
D. sc, scana, nawićzac
Zadanie 3. (1 pkt)
Samogłoski w języku kaszubskim charakteryzują się tym, że zawsze są
A. dzwięczne i stanowią konieczny element sylaby.
B. dzwięczne, ale nie stanowią koniecznego elementu sylaby.
C. bezdzwięczne i stanowią konieczny element sylaby.
D. bezdzwięczne, ale nie stanowią koniecznego elementu sylaby.
Zadanie 4. (1 pkt)
W literackim języku kaszubskim spółgłoski tylnojęzykowe: k - g //ki - gi
A. tworzą oboczności ze spółgłoskami k, g.
B. tworzą oboczności ze spółgłoskami cz, dż.
C. tworzą oboczności ze spółgłoskami ć, dz.
D. nie tworzą oboczności z żadnymi spółgłoskami.
Zadanie 5. (1 pkt)
W którym z wymienionych wyrazów nie zachodzi labializacja?
A. sc
B. ówsk
C. rówienica
D. ósm
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 3
Poziom rozszerzony
Zadanie 6. (1 pkt)
Przeczenie ni powinno się znalezć przed wszystkimi czasownikami z grupy:
A. mówi, mgą, młszć.
B. mówi, młszisz, mknie.
C. mszlć, mówią, młszi.
D. m, młszisz, mże.
Zadanie 7. (1 pkt)
Przymiotniki twardotematowe w narzędniku liczby pojedynczej rodzaju męskiego mają
końcówkę
A. im.
B. ą.
C. m.
D. ć.
Zadanie 8. (1 pkt)
Formy dwadzesti sódmi, sto trzecy to przykłady liczebników
A. głównych złożonych.
B. porządkowych prostych.
C. porządkowych złożonych.
D. wielorakich.
Zadanie 9. (1 pkt)
W wyrazie tatczzna funkcję sufiksu pełni
A. czzna.
B. zna.
C. zna.
D. na.
Zadanie 10. (1 pkt)
Wyraz natchstopach jest przykładem
A. neologizmu.
B. zdrobnienia.
C. zgrubienia.
D. wyrazu złożonego.
Zadanie 11. (1 pkt)
Rzeczownik błla w miejscowniku liczby pojedynczej w literackiej kaszubszczyznie ma
końcówkę
A. .
B. y.
C. i.
D. mł.
Zadanie 12. (1 pkt)
Konstrukcja jesm spiwel reprezentuje
A. czas zaprzeszły.
B. czas przeszły złożony z zaimka osobowego i czasownika w 3. osobie czasu przeszłego.
C. czas przeszły prosty.
D. archaiczny czas przeszły złożony.
4 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
Zadanie 13. (1 pkt)
Pj, bij to formy
A. 3. osoby liczby pojedynczej trybu oznajmującego.
B. trybu rozkazującego.
C. trybu rozkazującego z końcówką zerową.
D. trybu przypuszczającego.
Zadanie 14. (1 pkt)
W zdaniu Widzym sć za tidzń piąti wyraz jest
A. przyimkiem.
B. spójnikiem.
C. przysłówkiem.
D. wyrażeniem przyimkowym.
Zadanie 15. (1 pkt)
Wyrażenie czc sć do czegs namienionym w tłumaczeniu na język polski brzmi
A. czuć się do czegoś przygotowanym.
B. poczuwać się do obowiązku.
C. mieć na coś chęć.
D. czuć się do czegoś powołanym.
Zadanie 16. (1 pkt)
Frazeologizm trzymać język za zębami w języku kaszubskim brzmi
A. trzmac jćzk w gćbie.
B. trzmac jćzk cch.
C. trzmac jćzk sztl.
D. trzmac jćzk dalek zćbów.
Zadanie 17. (1 pkt)
Wyrażenie bc za kógłms padłi w tłumaczeniu na język polski oznacza
A. szanować kogoś.
B. wdać się w kogoś.
C. lubić kogoś.
D. nie lubić kogoś.
Zadanie 18. (1 pkt)
Wyraz górz w języku kaszubskim oznacza
A. poczucie winy.
B. gatunek ptaka.
C. gniew.
D. kurz.
Zadanie 19. (1 pkt)
Wyrazy ani, cob to
A. spójniki.
B. przyimki.
C. partykuły wzmacniające.
D. przysłówki.
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 5
Poziom rozszerzony
Zadanie 20. (1 pkt)
Przysłowie Kmł lch jidze, ten sobie ząb chc na plwce włómie jest
A. zdaniem pojedynczym.
B. zdaniem złożonym współrzędnie.
C. zdaniem złożonym podrzędnie.
D. równoważnikiem zdania.
Przekład tekstu oryginalnego na język polski (20 pkt)
ni bl wildżi, przbcziwający gór. Mcny, a cskel dl szpsu wildżima
kspama. Tacz bł stolm, mcny a niebezpieczny rugónowie, żjący przez stalata kle
Kaszbów na Pmrzim. ne czasć bł dobr, pmgł ldzóm, a czasć grozn. ne miał
mc, jaką lubił sć przeslecac. Bł niebezpieczn, b człowiek, na jaczg wezdrzł ab
dmłchnął, dżinął jak młcha. Z drdżi równak stron niejedny są db, że ldze mgą bc jima
wdzćczny za pwstani Młg Mrza, jacz rozcygało sć jaż do Wejrowa, za wkpani
Depczi i łspani Rew Mw. stawił p sobie wiele strowów cplów na jezorach.
Malown kam, rozdrzcon p Kaszbsczi, to tż dokz stolmów. Żl bądzeta czeds w
Mirochwie, łzdrzita tam wildżi kam, wsoczi na 3,5 mtra a mierzący jaż 20 mtrów.
Wierć stł tam pstawiony przez stolma, chtren chcł nim dmierzc dokładno płowć
drodżi midz Kscrzną a Aubianą...
D. Abramowicz, Legendy Pomorza i Kaszub. Die Legenden von Pommern und Kashuben.
pwiednie Pmrz Kaszbsczi, Katowice 2010, s. 430-431.
PRZEKAAD
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 7
Poziom rozszerzony
Pisanie własnego tekstu (20 pkt)
Temat 1. Jakie wartości w życiu są najważniejsze? Na podstawie analizy i interpretacji
wierszy Rozpl w sobie głód jistnieni Bożeny Ugowskiej i Ni móm czasu Ewy
Warmowskiej porównaj poglądy autorek.
Bożena Ugowska
Rozpl w sobie głód jistnieni
Serce młod sć szćtoli
Głodn swiata i człowieka
Ni m czasu na mszleni
Na rojitwć, na mdleni
Niespkójn je w swjim nkł
Niecerplw, b chc tli czasu bło
Jesz le drch je na pczątkł
Droga corz wżi le cygnie
Ale chłoscy krjamnotą
Kżdim zkrćtć pcyg
Chcb czeka tam le przepadni
Przstóń dszo łdrćczon
Przzdrz sć na to co mijsz
Mże wrócc c tąd przińdze
Jakłż tej drogć rozpznsz
Co pwisz swjim żcym
Czej wzrsz teg co mdze
Łtcz czasć cch chwilć
Co c dzń niese w drnkł
Mże nigd sć nie zdarzc
tak żałosc i płacz teskny
tak redosc, smich i szczesc
tak wlnosc łpragnion
tak miłosc ta jedin
B. Łgwsk, Rozpl w sobie głód jistnieni, [w:] Skr łsdzkwi mc. Antologi kaszbsczi pezji
(1991-2008), przrchtowł G.J. Schramke, Gdini 2008, s. 238.
Ewa Warmowska
Ni móm czasu
Ni móm czasu
gadac, przepraszac, słchac.
Ni móm czasu
kchac, mslc, ddchac.
Chłtk, jesz dzys, zar,
a kraft żcg nóm łmik
corz dali i dali...
Móm wiele ptrzbnotów, wiele robt
Czas łck,
a m blós z tim, co w grzc
Dze snica, co miał bc pnad wsztk?
Szukóm wicy i wicy,
i wcyg móm za mało.
Cz leno to sć liczi?
Ni ma ju czasu
gadac, przepraszac, słchac,
kchac, mslc i nawetka ddchac...
E. Warmowska, Dzń za dnić, Bącka Huta 2008, s. 40.
8 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
Temat 2. Na podstawie opowiastki Lani wd, a dgłs Eugeniusza Pryczkowskiego
oraz wiersza Dgłs Aleksandra Labudy przedstaw zwyczaje wielkanocne
i omów ich znaczenie w dawnej i współczesnej kulturze Kaszub.
Eugeniusz Pryczkowski
Lani wd, a dgłs
Pierszi dzń Jastrów to je soblwie domc swićto. Tej je leżnosc do zńdzeni sć całi
rodzzn. Mżna tej, a nawet trzeba, blno so pgadac i pwspminac w nblższim karnie. Dzń
ten wpd zacząc d snżg zwkł bmc gćb i rćków w zdrojowi, bieżący wdze, a
ptemł sć jidze na rezurekcyjną mszą. Chto b reno prz wznikł słuńca nie zdążił sć bmc,
nick nie zaszkdzy zrobic to pózni, bleb to bło w niedzelć do płnia. Tej je zgódn z dchć
kaszbsczi brzćdowsc, chtrna wiedno sprzij dozranimł zdrowig, zgd i dobra.
Dcht procm temł wsztczmł stoji bezrozmny zwk blwani wdą w drdżi dzń
Jastrów. Jesz dwadzesce lat temł nicht sć za taczim głpkwatim zwkć nie czerowł, b
ldze miel rozm i trzimel sć swjich strch brzćdów. Ter zgniłota i sedzeni przed
zdrzlnikć rozm młodzznie pdlaszował i tej ni zaczinają nkac p ws i miesce jak
szlałi i leją, dze padnie. Przez to lani wd chcą brewiter pkazac, co wrt je jich rozm,
jak wzdrzi jich łczba i jak mże w dwłch słowach (zdrz: tituł) nazwac to, co mają
mądrg do pwiedzeni.
Naszim kaszbsczim zwkć drdżg dnia Jastrów są prwdzw dgłs, to je geldzeni
jałówcć ab brzózkwą witką. d te jesz nicht nikg nie pswinił, ani co je nwżnisz
nie znobił, soblwie na kscelny drodze. Dgwani mże leno dodac zdrowig, ni łjąc!
A jak to je pdług zwkł robion wczas reno, tej łczi wczasng wstwani, pprwi
krążeni i zbliżiw ldzy do se, b jacz dzwczć stónie blno wdgwón, to wnet
kawalera nalze.
Tak tej chcem trzmac sć dobri swjizn, a blejaczznć stawic tim, co jć sobie wmsll.
E. Pryczkowski, Lani wd, a dgłs, [w:] tegoż, Sól zemi, Banino 2007, s. 41.
Aleksander Labuda
Dgłs
Dgłs, hej dgłs!
Biada, chto jesz w łóżkł je!
B jak kże str zwcz
Chdóm dzys z chcz w chcz
Z wietewkama najich brzózk
Pwnkac spiochów z łóżk.
Łczim jich reno wstac,
Nie dac chwie dług żdac:
- Cob kruszka dojiła,
Całą beczkć mlczka da;
- Cob błczka wżła,
Kżd trz centnar mia;
- Cob kluka klukała,
Całą kpć wsedza;
- Cob czipka krkała,
Co dzń p dwa jjka mia,
Żeb bło z czeg dac
Tim, co chdzą dgwac.
A.Labuda, Dgłs, [w:] Dzcz gćs. Antologi kaszbsczi pezji (do 1990 r.),
przrchtowal R.Drzżdżón, G.J. Schramke, Gdini 2004, s. 101-102.
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 9
Poziom rozszerzony
WYPRACOWANIE
na temat nr & & & &
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
10 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 11
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
12 Egzamin maturalny z języka kaszubskiego
Poziom rozszerzony
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z języka kaszubskiego 13
Poziom rozszerzony
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
kaszubski prinformatyka pr i 13kaszubski pr kluczwloski pr i 13Kaszubski PR 2009lacina pr 13polski pr 13bialoruski pr 13pr 13pr? 13kaszubski pr kluczkaszubski pp 13kaszubski pr (2)francuski pr i 13hiszpanski pr i 13biologia pr 13rosyjski pr i 13więcej podobnych podstron