Litwa podróże po obiektach kultury pl

Kulturalny wypoczynek na
Li twi e
a,
,
Podróze po obiektach kultury
01
Znalazłeś się
na Litwie!
...po raz pierwszy odwiedziłem Litwę, gdy topniał śnieg. Zupełnie przypadkowo zatrzymałem
się tutaj podczas podróży z Zachodu na Wschód, z jednej starej kultury w inną zupełnie odmien-
ną. Śpieszyłem się, więc naprawdę nie zamierzałem zatrzymać się. Jednak, gdy tak jechałem przez
Litwę, ogarnęło mnie jakieś, przedtem nigdzie indziej nie doświadczone, poczucie przestrzeni i
wolności. I chęć powrotu...
Więc latem wróciłem tutaj z całą rodziną. Wszechobecna zieleń wciąż jeszcze wzbudzała to
oszałamiające uczucie przestrzeni i wolności. Najczystsze zasoby zródeł wody, wody mineral-
ne, mnogość jezior i rzek, wpadających do morza, nadal oczarowywały. Nawet deszcze! Tutaj są
one jakieś inne przytulne, romantyczne, zachęcające do wejścia do staromiejskiej piekarni, re-
stauracji z wędzonymi rybami lub sklepiku z bursztynowymi upominkami.
Dzieci napluskały się do syta, wciąż jeszcze dzielą się wrażeniami o tajemniczym i posiadającym
wyjątkową aurę miejscu Górze Krzyży, gdzie wśród tysięcy innych krzyżyków zostawiły też swój.
A najwspanialsze jest to, że jesienią, zupełnie nieoczekiwanie, interesy znowu sprowadziły mnie
na Litwę! Zdumiewające, zwłaszcza jeśli przypomnę, że życzenie powrotu pomyślałem sobie w
lecie, stojąc na płycie spełnienia życzeń w sercu Wilna, na placu Katedralnym. Może ona napraw-
dę ma magiczną moc?
Więc tym razem ufałem temu krajowi, gdyż spotkałem tu wielu pracowitych, spokojnych ludzi,
którzy potrafili i rzetelnie pracować, i z serca się bawić. Zwłaszcza podżezować i pokibicować
swej ulubionej drużynie koszykarskiej. Będąc z nimi zapomniałem nawet, że nie jestem stąd! I piwo
tutaj było najsmaczniejsze, i tutejsza osobliwość kulinarna cepeliny pycha... Raz nawet
sobie pomyślałem, że chciałbym tutaj mieszkać...
Fragment z pamietnika Johna M.
Treść
Wilno 37 | Dwór w Rakiszkach / 38
1 | Zamki wileńskie / 05 38 | Zamek w Birżach / 39
2 | Litewskie Muzeum Narodowe / 06 39 | Dwór w Pokrojach / 40
3 | Wileńska Bazylika Archikatedralna / 06
40 | Miejska galeria sztuki w Poniewieżu / 41
4 | Uniwersytet Wileński / 07
41 | Auksztocki kompleks kolejki wąskotorowej / 41
5 | Pałac Prezydencki / 09
42 | Muzeum Aniołów / 42
6 | Ulice Zamkowa (Pilies) i Wielka (Didżioji) / 10
43 | Muzeum Konia / 42
7 | Pałac Kongresowy w Wilnie / 12
44 | Litewskie Muzeum Etnokosmologiczne / 44
8 | Narodowy Teatr Opery i Baletu / 12
9 | Republika Zarzecze / 14
Litwa Południowa Dzukia i Suwalszczyzna
10 | Kościół św. Piotra i Pawła / 15
45 | Grodzisko w Birsztanach albo
11 | Zespół kościołów św. Anny oraz św. Franciszka
Wzgórze Witolda / 45
z Asyżu (Bernardyńskiego) / 16
46 | Grodzisko Merecz / 46
12 | Ostra Brama / 17
47 | Zervynos / 46
48 | Park Grktas / 47
Okolice Wilna
49 | Dom muzeum M. K. iurlionisa / 48
13 | Zamek w Trokach / 18
50 | Liszkawa / 48
14 | Karaimska wystawa etnograficzna / 20
51 | Muzeum Emilii Plater w Kopciowie / 49
15 | Pałac dworu w Zatroczu / 20
52 | Dwór Pae~eriai i Muzeum
16 | Kościół św. Trójcy w Suderwie / 21
Ziemi Wyłkowyskiej / 50
17 | Grodziska Kiernowa / 22
53 | Dwór w Zypliai / 50
18 | Miejscowość Dubinki (Dubingiai) / 23
19 | Park Europy / 24
Żmudz
20 | Młyn w Lubowie / 24
54 | Góra Krzyży / 52
55 | Willa Chaima Frenkla w Szawlach / 53
Kowno i okolice
56 | Katedra Św. Antoniego Padewskiego / 53
21 | Plac Ratuszowy / 25
57 | Dwór w Płungianach / 54
22 | Dom Perkuna / 26
58 | Muzeum Zimnej Wojny / 54
23 | Kościół Witolda Wielkiego / 27
59 | Spichrz dworu w Płotelach
24 | Zamek w Kownie / 27
i Muzeum Zapustów / 55
25 | Muzeum Sztuki im. M. K. iurlionisa / 28
60 | Pałac w Szwekszniach I kościół
26 | Kolejka linowa na Zielonym Wzgórzu / 29
Św. Jakuba Apostoła / 56
27 Zespół klasztorny w Pożajściu / 29
61 | Bazylika Narodzenia Najświętszej
28 | Litewskie Muzeum Bytu Ludowego / 30
Maryi Panny w Szydłowie / 57
Litwa Środkowa
Szlakiem bursztynowego wybrzeża
29 | Grodzisko Wielony / 32
62 | Muzeum Bursztynu w Połądze / 58
30 | Zamek w Raudaniu / 33
63 | Wzgórze Biruty / 59
31 | Zamek Giełgudów / 34
64 | Pałac w Kretyndze / 60
32 | Kościół Ewangelicko - Reformowany / 34
65 | Starówka Kłajpedy / 60
33 | Synagoga w Kiejdanach / 35
66 | Muzeum Zamkowe w Kłajpedzie / 61
67 | Litewskie Muzeum Morza / 62
Auksztota
34 | Kościół w Połuszach / 37 68 | Nida / 63
35 | Muzeum Dawnego Pszczelarstwa / 37 69 | Muzeum etnograficzne - chata rybacka / 64
36 | Muzeum Ceramiki Vytautasa Valuaisa / 38 70 | Dom-muzeum Thomasa Manna / 64
Malown-
Wzgórze Giedymina
Gediminas Hill
icza trasa początek
begining of the
route
trasy
Obiekt
kultury
Starówka
WILECSKA
1
Zamki wileńskie
Litewskie Muzeum
2
Narodowe
Wileńska Bazylika
3
Archikatedralna
4
Uniwersytet Wileński
5 Pałac Prezydencki
Ulice Zamkowa
6
(Pilies) i Wielka
(Didżioji)
Zespół kościołów
św. Anny oraz św.
11
Franciszka z Asyżu
(Bernardyńskiego)
12
Ostra Brama
Starówka
KOWIECSKA
21 Plac Ratuszowy
Dom Perkuna
22
Kościół Witolda
23
Wielkiego
początek
początek trasy
trasy
24
Zamek w Kownie
ul. Pilies
al. Gedimino
ul. T
ot
oris
ul. Liejyklos
o
et
sit
onio
er
ul. `
v
. Ignot
o
ul. Mair
ul. Univ
s
rak
ul. T
ul. V
ul. Did~ioji
ok
ul. Bokat
ie%0ńis
o
otuas
pl. R
ul. Mair
onio
o
azimier
. K
v
ul. `
s
uba%0ńiaus
ul. S
ul. Rkdinink
ul. Arklis
ul. M. Daukaos
ul. Pilies
umelis
ul. P
alan%0ńiaus
apilio
ul. K
io
ul. M. Daukaos
ul. M. V
ul. V
. Mapu
ablonsk
. Sladk
. J
evi%0ńiaus
ul. A
ul. J
otuas
ul. Vilniaus
otuas
pl. R
ul. Vilniaus
pl. R
pl. R
otuas
o
o
ul. Muitins
duk
ul. M. Daukaos
alangos
ul. Aleksot
. Naugar
ul. P
ul. J
Wilno
04
Starówka wileńska
Ulica Literats
Miasto czerwonych
dachów i donośnych
dzwonów
Wilno
Wilno jako stolica jest współczesnym
politycznym, gospodarczym i naukowym
centrum kraju, jednak zwiedzających naj-
Aleja Gedimino
bardziej zachwyca starodawna architektura
cechująca się północnym opanowaniem,
a jednocześnie bardzo przytulna. Wszyscy
czują się tutaj jak w domu. I Ty to odczujesz,
szczególnie gdy w niedzielny poranek będą
rozbrzmiewać donośne dzwony, a na Sta-
rówce będzie unosił się zapach kawy.
Starówka wileńska, określana mianem
perły Baroku, w 1994 r. została wpisana na
listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wilno
05
Taras widokowy na wieży Giedymina Pałac Władców (Zamek Dolny)
Litewskie Muzeum Narodowe Pałac
1 | Zamki wileńskie
Wielkich Książąt Litewskich
* pl. Katedralny 4, Vilnius
Zamek Górny, albo Baszta Giedymina
* Tel. +370 521 27 476
* ul. Arsenalo 5, Vilnius
* www.valdovurumai.lt
* Tel. +370 526 17 453, +370 526 29 426
* Czynne: maj wrzesień, codziennie w
Zamek Dolny, który niegdyś stał u pod-
godz. 10 19; pazdziernik-kwiecień,
nóża Baszty Giedymina, na początku XIX w.
II-VII w godz. 10 17
został ostatecznie zniszczony i rozebrany.
* Płatne. * www.lnm.lt
Muzeum Narodowe - Pałac Wielkich Książąt
Litewskich - czynne od lipca 2013 r.
Pierwsza osada na górze powstała w okre-
sie neolitu. Zamek został wzniesiony w XIII
WAŻNE OBIEKTY:
XIV w. Był on rezydencją prawie wszystkich
władców Litwy. Zamek przebudowywano i
Baszta Giedymina;
powiększano. W XV-XVII w. Wilno było jed-
Wyciąg na Basztę Giedymina.
nym z najważniejszych miast Europy.
Renesansowy piec w Pałacu Władców
Murowana część zamku składała się z
dwóch części Górnej i Dolnej. Najlepiej
zachowała się zachodnia baszta obronna,
nazywana Basztą Giedymina, która jest do-
stępna dla zwiedzających. Rozciąga się stąd
wspaniała panorama Wilna z pięknymi czer-
wonymi dachami, wśród których wznoszą
się wieże kościelne i biały Pałac Władców.
U podnóża Góry Giedymina znajduje się
wyciąg, którym można wjechać na szczyt
(ul. Arsenalo 5). Działa w okresie maj-wrze-
sień codziennie w godz. 10-19; w okresie
pazdziernik-kwiecień od wtorku do nie-
dzieli w godz. 10-18.
Wilno
06
Litewskie Muzeum Narodowe Bazylika archikatedralna w Wilnie
Sala ekspozycyjna Płaskorzezba Arka Noego na tympanonie frontonu
2 | Litewskie Muzeum Narodowe 3 | Wileńska Bazylika
Archikatedralna
* ul. Arsenalo 1, Wilno
* Tel. +370 526 27 774, +370 526 29 426
* pl. Katedralny 1, Wilno
* Czynne: maj-wrzesień, II VI w godz. 10 17,
* Tel. +370 526 10 731, +370 526 11 127
VII w godz. 10 15; pazdziernik-kwiecień,
* Czynne: codziennie (w godz. 7 19).
III VII w godz. 10 17 * Płatne. * www.lnm.lt
* Bezpłatnie. * www.katedra.lt
Jest to najstarsza i posiadająca najbardziej Bazylika pod wezwaniem św. Stanisława
okazałe zbiory placówka muzealna na Li- Biskupa i św. Władysława mieści się w miej-
twie. Muzeum powstało dzięki historykowi scu dawnej świątyni pogańskiej. Wznie-
Eustachemu Tyszkiewiczowi w XIX w. na ba- siona została w 1251 r. na pamiątkę chrztu
króla Mendoga. Katedrę przebudowywano
zie Muzeum Starożytności. Jeden z działaczy
kilka razy, stąd ta mieszanka stylów archi-
litewskich dr Jonas Basanavi%0ńius z Muzeum
tektonicznych. Cechy klasycystyczne kated-
Starożytności i zbiorów Litewskiego Towa-
ra uzyskała w końcu XVIII w. w wyniku prac
rzystwa Naukowego zaczął tworzyć Litews-
słynnego architekta Wawrzyńca Gucewicza.
kie Muzeum Historyczno-Etnograficzne.
Wewnątrz Bazylika zachwyca freskami,
W muzeum umieszczono bogate eks-
obrazami, rzezbami, pomnikami nagrob-
pozycje archeologiczne, etnograficzne i
nymi, a w jej podziemiach mieści się naj-
historyczne. Odbywają się tu zajęcia edu-
starszy fresk (XIV w.), przedstawiający
kacyjne, a w czwartki - wieczory historii kul-
scenę Ukrzyżowania Chrystusa. W podzie-
tury. Przyjdz na nie koniecznie.
miach kaplicy spoczywają zwłoki patrona
Na placu Katedralnym, obok Zamków, Litwy i młodzieży Św. Kazimierza. W 1430
niczym biały łabędz wznosi się Bazylika Ar- r. pochowano tu Wielkiego Księcia Litew-
chikatedralna ważny obiekt historii Wilna. skiego Witolda. Spoczywają szczątki króla
Wilno
07
Uniwersytet Wileński
Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego Alek-
sandra (1460 1506) z dynastii Jagiellonów,
również dwie żony króla Zygmunta Augus-
ta: Elżbieta Habsburżanka i Barbara Radzi-
wiłłówna, a także urna z sercem Wielkiego
Księcia Litewskiego i króla Polski Władysła-
wa IV Wazy (1632 1648). Te groby można
zwiedzić zamawiając wycieczkę do podzie-
mi Bazyliki.
Znajdująca się tuż przed katedrą dzwon-
nica jest jedną z baszt należących do daw-
nych fortyfikacji obronnych Zamku Dolne-
4 | Uniwersytet Wileński
go. Jej wysokość sięga 57 metrów. W XVII
w. na wieży umieszczony został zegar, który
* ul. Universiteto 3, Wilno * Tel. +370 526 87 103
do dziś odmierza czas biciem dzwonów.
* Wycieczki po zespole i bibliotece są
organizowane w I - V (godz. 9.00 15);
Przy wyjściu z Archikatedry w kierunku
Dziedzińce otwarte w I-VII (godz. 9.00-18.30)
dzwonnicy ujrzysz wielobarwną płytkę ze
* Dzwonnica otwarta: na wiosnę i w jesieni w I
szklanymi literami tworzącymi napis Cud .
VII (godz. 10 19); latem w I VII (godz. 11 20)
Jest ona symbolem jednego z najstarszych
* Płatne. * www.mb.vu.lt, www.vu.lt
miejsc obchodów pogańskich w Europie.
Ponoć do dziś to miejsce ma magiczną Teren między ulicami Św. Jana, Skapo i
moc. Stań na cudownej płytce, pomyśl Uniwersytecką zajmuje Uniwersytet Wileń-
ski
życzenie, obróć się dokoła swej osi Twoje zespół budynków w stylu gotyckim,
życzenie na pewno się spełni. renesansowym, barokowym i klasycystycz-
nym. Słynie ze swych dwunastu wewnętrz-
A teraz spójrz w lewo i pozdrów założycie-
nych dziedzińców, kościoła Św. Janów i
la Wilna Wielkiego Księcia Giedymina. Spo-
najwyższej dzwonnicy w mieście. Działa tu
gląda na miasto z postumentu.
również biblioteka, założona w 1570 roku,
ze zbiorami ksiąg drukowanych i starych
Prosto przez plac udaj się w kierunku ulicy
rękopisów. Wśród nich jeden z dwóch
Uniwersyteckiej. Po prawej stronie ujrzysz
Prezydenturę, a po lewej zespół zabudo- zachowanych oryginalnych egzemplarzy
pierwszej litewskiej książki Katechizmu
wań uniwersyteckich.
Martynasa Ma~vydasa.
Kościół św. Janów
WAŻNE OBIEKTY:
Kaplica św. Kazimierza;
Krypta królewska;
Krypta kapituły;
Krypta biskupia;
Miejsce grobu Witolda Wielkiego;
Mauzoleum.
Wilno
08
Uniwersytet Wileński należy do najstar- zykę, sztukę i inne nauki i sztuki wykładane
szych uczelni w Europie Wschodniej i Środ- na uniwersytecie.
kowej. Założony w 1579 r., przez długi czas
Dumą uniwersytetu jest kościół pod
pozostawał jedyną wyższą uczelnią na Lit-
wezwaniem Św. Janów, mieszczący się na
wie i wywierał ogromny wpływ na życie
jednym z najpiękniejszych dziedzińców.
kulturalne krajów ościennych. Z uniwersy-
Koniecznie wstąp tutaj. Kościół zaczęto bu-
tetem związane były postacie słynne w ca-
dować w 1387 r. tuż po chrzcie Litwy. Wnęt-
łej ówczesnej Europie.
rze zachwyca wspaniałym barokowym oł-
W 1753 r. na uniwersytecie powstało Ob- tarzem, jedynym w takim stylu w Krajach
serwatorium Astronomiczne, obecnie jed- Bałtyckich.
no z najstarszych w Europie i najstarsze na
Kościół był świadkiem nie tylko odprawia-
terenach dawnej Rzeczypospolitej Obojga
nych tu nabożeństw, ale także protestów
Narodów. Koniecznie obejrzyj dawny sprzęt
studenckich, przedstawień teatralnych,
astronomiczny.
wizyt królewskich. Dzisiaj wręcza się tutaj
Pójdz na Wydział Filologiczny. W holu dyplomy absolwentom uczelni, odbywają
Centrum Lituanistyki jest piękny fresk się koncerty, festiwale.
Mets laikai ( Pory roku ), twórcą którego
Podziwiaj panoramę Wilna z dzwonnicy
jest litewski artysta Petras Repays. Fresk o
kościoła Św. Janów najwyższego budyn-
powierzchni 200 m2 przedstawia sceny z
ku na starym mieście. Nie trudząc nóg, no-
mitologii litewskiej. Obok, w księgarni uni-
woczesną windą wjedz na taras widokowy
wersyteckiej Littera znajduje się kolejne
urządzony na wysokości 45 m. Działa też
dzieło sztuki wykonane techniką al fresco
Muzeum Nauki.
przez litewskiego artystę malarza Antanasa
Kmieliauskasa. Na sklepieniu o powierzchni Po zejściu na dół wyjdz przez dziedzińce
120 m2 przedstawione są figury symbolizu- Duże i Sarbiewskiego i wyjdziesz przed Pa-
jące astronomię, medycynę, botanikę, mu- łac Prezydencki.
Uniwersytet Wileński
Wilno
09
Pałac Prezydencki
5 | Pałac Prezydencki
* pl. S. Daukanto 3,
cuje Prezydent i jej kancelaria, przyjmuje
* Tel. (wycieczki) +370 5266 4073
się głowy państw zagranicznych. Jeśli Pre-
* Wycieczki w V (godz. 16.30), w VI (godz. 9.00
zydent znajduje się na Litwie, spoglądając
14.30) * Bezpłatnie. * www.president.lt
w górę na dachu zobaczysz powiewającą
flagę. Gdy Prezydent wyjeżdża z kraju, fla-
Wąskie uliczki w pobliżu Pałacu Prezy-
gę się opuszcza.
denckiego prowadzą na przestronny, kla-
Dołączając do wycieczki zobaczysz histo-
sycystyczny XVIII-XIX-wieczny plac Szymo-
ryczny wystrój wnętrz pałacu i gabinet Pre-
na Dowkonta.
zydenta. Na wycieczkę zapisz się zawcza-
Od XVI w. w pałacu mieściła się rezyden-
su, miej ze sobą dowód tożsamości.
cja biskupów wileńskich. Gdy w XVIII w.
Każdej niedzieli o godz. 12 na placu od-
okupowana Litwa weszła w skład Impe-
bywa się uroczysta ceremonia zmiany fla-
rium Rosyjskiego, pałac przejął general-
gi, w której uczestniczą żołnierze odziani w
-gubernator wileński. W tym pięknym bu-
paradne mundury i średniowieczne zbroje.
dynku bywali kiedyś car Rosji Aleksander I,
król Francji Ludwik XVIII, cesarz Napoleon
Po zwiedzeniu Pałacu Prezydenckiego
Bonaparte, marszałek Rzeczypospolitej
przejdz przez plac i skręć w prawo - przez
Polskiej Józef Piłsudski.
skwer Skapo wyjdziesz na huczną, bruko-
Obecnie w białych ścianach pałacu pra- waną ulicę.
Wilno
10
Ulice Zamkowa (Pilies)
miejscu mieszkał poeta wraz z ojczymem
Augustem Becu profesorem, pierwszym
litewskim epidemiologiem, prekursorem
szczepionki przeciw ospie. Po prawej stro-
nie ulicy mieści się Uniwersytet Wileński.
Po drugiej stronie, trochę wyżej (ul. Zamko-
wa 24) hotel Narutis . Na początku XIX w.
mieszkał tutaj inny polski pisarz i historyk Jó-
zef Ignacy Kraszewski. Obok, przy ul. Zamko-
wej 26 znajduje się Dom Sygnatariuszy. Tu
16 lutego 1918 r. Rada Najwyższa Republiki
Litewskiej ogłosiła Akt Niepodległości Li-
twy. Obecnie w tym miejscu działa muzeum.
Na styku ulic, gdzie kiedyś mieścił się Ry-
nek Rybny, obecnie znajduje się plac tar-
gowy. Na placu leży duży kamień nazwany
imieniem bożka piwa Ragutisa. Legenda
głosi, że ten, kto go poruszy, umrze śmiercią
nienaturalną. Kamień znaleziono w pobliżu,
przy ul. Latako i przeniesiono tu.
Obok jest cerkiew Piatnicka (św. Para-
skiewy) (ul. Wielka 2). Legenda głosi, że
ochrzczono w niej pradziadka rosyjskiego
6 | Ulice Zamkowa (Pilies) i
pisarza A. Puszkina Hanibala.
Wielka (Didżioji)
Dom pod numerem 1 (ul. Wielka 1) dłu-
go był nazywany domem Franka, gdyż na
* Wileńskie CIT, ul. Did~ioji 31
początku XIX w. mieszkał w nim kierownik
* Tel. +370 526 29 660
Kliniki Terapeutycznej Jozeph Frank. Dzię-
* www.vilnius-tourism.lt
ki niemu medycyna uniwersytecka była
na tak wysokim poziomie, że mogła za-
To najstarsze i najładniejsze ulice Starów-
błysnąć nawet w Paryżu, jak skomentował
ki, gdzie swe domy budowali magnaci i bo-
w 1812 r. w składanym cesarzowi raporcie
gaci mieszczanie, główny szlak na Zamek
Ulice Wielka (Didżioji)
Królewski.
Ulica Zamkowa przyciąga uwagę różno-
rodnością architektoniczną: są tu zarów-
no budowle gotyckie, na przykład domy
mieszkalne oznaczone numerami 12 i 14,
jak też renesansowe Zamkowa 4, i baro-
kowe fronton kościoła św. Janów.
Przy ulicy Zamkowej pod numerem 22
umieszczono tablicę pamiątkową i biust
Juliusza Słowackiego świadczące, że w tym
Wilno
11
Plac Ratuszowy
lekarz wojsk napoleońskich. W tym budyn- został powieszony hetman wielki litewski Szy-
ku zatrzymywał się również skarbnik armii mon Kossakowski. W XVI w. na placu palono
napoleońskiej Marie Henri Beyle, dziś znany książki protestanckie. Występy organizowali
jako pisarz Stendhal. Obecnie mieści się tu
podróżujący akrobaci, komedianci, wystawia-
Ambasada Francji i przytulna kawiarenka w
no misteria. Imprezy na Ratuszu odbywają się
stylu francuskim.
do dziś. Ratusz (ul. Wielka 31) istniał w Wil-
nie już za panowania Władysława Jagiełły w
Po drugiej stronie ulicy (ul. Wielka 4) znaj-
XIV w. Początkowo była to gotycka budow-
duje się dawny pałac Chodkiewiczów, w
la, pózniej przebudowana przez znanego
którym mieści się Wileńska Galeria Obra-
litewskiego architekta Wawrzyńca Guce-
zów, dysponująca bogatą kolekcją dzieł
wicza w końcu XVIII wieku w stylu klasycy-
sztuki zachodniej. W muzeum odbywają
stycznym. Przechowywano tam broń, a w
się wieczory muzyki klasycznej, które latem
piwnicy znajdowało się więzienie. Obecnie
przenoszą się na podwórko. W latach 1940
odbywają się tu koncerty, wystawy, festiwa-
1950 mieszkał tu filozof Wasyl Sezeman,
le. Stąd przemawiał Prezydent Stanów Zjed-
którego książki Logika (1928 r.) i Estetyka
noczonych Ameryki George Bush i Królowa
(1970 r.) uchodzą za najważniejsze litewskie
Anglii Elżbieta II.
dzieła filozoficzne.
Przy ul. Wiekiej 34 stoi pierwszy na Litwie
W tym miejscu zaczyna się najważniejszy
barokowy kościół św. Kazimierza. Na pa-
plac miasta Plac Ratuszowy. Dawniej
miątkę o Świętym Kazimierzu wznieśli go
mieścił się tu miejski rynek. W 1387 roku
jezuici. W kościele zostały zainstalowane or-
Litwa przyjęła chrzest, a Wilnu nadane
gany mechaniczne niemieckiej firmy Obe-
zostały prawa magdeburskie, zbudowano
rlinger . W niedzielę odbywają się koncerty
ratusz, w którym mieścił się Magistrat (czyli
muzyki sakralnej, na które wstęp jest wolny.
Rada Miasta). Znajdowały się tu sale sądowe,
skarbiec, archiwum. Stał tu również słup, do
Z kościoła św. Kazimierza ulicą Zamkową
którego przywiązywano przestępców. Na
wróć na plac Katedralny. Idz aleją Giedymi-
placu wykonywano również wyroki śmierci
na aś z prawej strony ujrzysz rzezbę V. Ku-
przez ścięcie.
dirki. Za nią skręć ulicą w prawo, niedługo
W 1794 r. na szubienicy przed Ratuszem zbliżysz się do Pałacu Kongresowego.
Wilno
12
Bohema
tylko z Litwy, lecz i z całego świata. W Pałacu
7 | Pałac Kongresowy w Wilnie
Kongresowym występy mieli Violeta Urma-
na, Sergej Larin, Sergei Leiferkus.
* ul. Vilniaus 6/16
* Tel. +370 5 262 95 42, +370 5 261 87 07
Wystawiana w latach 2006 2007 w Pałacu
* www.lvso.lt
Kongresowym opera ,,Bohema o młodych
artystach cieszyła się zdumiewającą popu-
Goszcząc w stolicy jeden wieczór prze-
larnością i przerosła oczekiwania jej pomy-
znacz na zwiedzenie wileńskiego Pałacu
słodawców reżysera D. Ibelhauptait, dy-
Kongresowego, który od 1999 r. stał się
rygenta G. Rinkevi%0ńiusa i twórcę kostiumów
siedzibą Litewskiej Państwowej Orkiestry
J. Statkevi%0ńiusa. Przedstawienie te stanowiło
Symfonicznej. Główny dyrygent i kierownik
początek potężnego ruchu ,,Bohemy . Two-
artystyczny orkiestry Gintaras Rinkevi%0ńius.
rzone przez ,,Bohemę przedstawienia stały
W sali koncertowej odbywają się koncerty
się wyróżniającym się zjawiskiem w litew-
muzyki symfonicznej i kameralnej, przedsta-
skiej kulturze.
wienia operowe, goszczą tutaj najsłynniejsi
Po wyjściu z Pałacu Kongresowego spójrz
wykonawcy jazzu i muzyki popularnej nie
w lewo - po drugiej stronie ulicy zobaczysz
Pałac Kongresowy w Wilnie
Litewski Narodowy Teatr Opery i Baletu.
8 | Narodowy Teatr Opery i
Baletu
* ul. A. Vienuolio 1, Wilno
* Tel. +370 526 20 727,
rezerwacja biletów tel. +370 615 51 000
* Otwarte w I VII (godz. 10 18.30) i podczas
przedstawień. * www.opera.lt
Wilno
13
Przed wzniesionym w 1974 r. budynkiem Nie raz na scenie teatru tańczyli soliści
Narodowego Teatru Opery i Baletu stoi Teatru Maryjskiego z Sankt Petersburga,
skromny pomnik Kiprasa Petrauskasa au- a Moskiewski Teatr Wielki wystawiał
torstwa Gediminasa Jokkbonisa. Z tą po- Korsarza , w którym główne role zagrali
artyści nazywani perłami baletu: Nikołaj
stacią wiąże się początek historii litewskiej
Tsiskaridze, Marija Aleksandrowa, Natalija
opery.
Osipowa i Iwan Wasiljew. Szczególną więz
W sali, która mieści prawie tysiąc widzów,
z teatrem ma Maja Plisiecka.
wystawiane są świetne sztuki, śpiewają
W repertuarze Teatru Opery i Baletu jest
gwiazdy operowe, tańczą słynni soliści ba-
wiele klasycznych baletów nie każdy teatr
letu. Częstymi gośćmi są światowej sławy
europejski może tym się pochwalić. Dlate-
solistki Violeta Urmana ir Nomeda Kazlaus.
go marzeniem wielu artystów baletu kla-
Śpiewali tu Montserrat Caballe i Ramon
sycznego jest praca na Litwie. W przerwie
Vargas. Latającego Holendra reżysero-
widzowie mogą delektować się lampką
wała Amerykanka Francesca Zambello.
szampana albo filiżanką gorącej czekolady.
Madame Butterfly angielski reżyser An-
Ty też skorzystaj z tej okazji.
thony Minghella, a awangardzista z USA
David Alden stworzył Salomeę . Utwory F.
Teraz aleją Giedymina wróć na plac Ka-
Chopina i R. Schumanna wykonywał jeden
tedralny. Na przeciwległej stronie ujrzysz
z najlepszych pianistów świata Jewgienij
park. Po tym jak zawrócisz na ulicę Maironi-
Kissin, a w ubiegłym roku gościnnie grała sa, niedługo znajdziesz się przy rzecze Wi-
słynna Orkiestra Filharmonii Nowojorskiej. lence. Przejdz przez most na drugą stronę.
Narodowy Teatr Opery i Baletu
Wilno
14
Zarzecze
Oprócz tego Zarzecze posiada własny hymn,
9 | Republika Zarzecze
szeryfa, biskupa, dwa kościoły i siedem
mostów. Na ulicy %7ńvirg~dyno zwiedzisz
* W pobliżu Starówki, na prawym brzegu Wilenki
jeden z najstarszych w Wilnie cmentarzy
* Bezpłatnie.
Bernardyński, z omszałymi pomnikami
tutaj spoczywa wiele sławnych litewskich
Na centralnym placu Zarzecza przywita Cię
osobowości.
figura Anioła Stróża wykonana w brązie.
W czasach sowieckich Zarzecze było za-
Tę ulubioną przez artystów dzielnicę często
niedbane, jednak ze względu na położoną
przyrównuje się do paryskiego Montmartre
w tej dzielnicy Akademię Sztuki zaczęli tutaj
czy kopenhaskiej Christianii.
osiedlać się artyści. Na Zarzeczu odbywają się
Skręcając przy Aniole w ulicę Paupio,
festiwale alternatywnej mody, koncerty, wido-
przeczytaj zapisaną w różnych językach na
wiska, oryginalne święta, wieczory poetyckie.
ogrodzeniu konstytucję Republiki Zarzecza.
W zarzeckiej Galerii odbywają się wystawy
Zarzecze
sztuki alternatywnej. W niszy nadbrzeża Wi-
lenki siedzi inny symbol Zarzecza syrenka z
brązu, zwana także Panienką Zarzecza. Przy-
ciąga ona do Zarzecza ludzi z całego świata,
a ci, którzy nie potrafią oprzeć się jej czarom,
pozostają tu na długo.
Z Zarzecza wzdłuż rzeki wróć pod Górę Gie-
dymina. Idz wzdłuż rzeki do mostu Zamkowe-
go. Ulicą T. Kosciuakos dojdz do ronda, gdzie
zobaczysz kościół Św. Piotra i Pawła.
Wilno
15
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła
śmierci fundatora, świątynia stała się jego
10 | Kościół św. Piotra i Pawła
grobem. Na życzenie Michała Kazimierza
Paca jego szczątki spoczywają w piwnicy,
* ul. Antakalnio 1, Wilno * Tel. +370 523 40 229
pod progiem kościoła.
* Bezpłatne.
* Otwarte: codziennie (w godz. 6-18.30).
Jako upamiętnienie pielgrzymki Jana Paw-
* www.vilnius-tourism.lt
ła II na Litwę i do Wilna w 1993 r., plac przed
kościołem został nazwany jego imieniem.
Turystów przyciąga bogate wnętrze koś-
cioła, a pielgrzymi udają się pod obraz Naj- Przed Tobą jeszcze jedno dzieło szuki, któ-
rym zachwycał się sam Napoleon. Musisz
świętszej Marii Panny Aaskawej i cudowny
obraz, przedstawiający Marię Pannę chro- wrócić na Starówkę.
Wnętrze kościoła św. Piotra i Pawła
niącą mieszkańców Wilna przed dżumą w
1710 r.
Legenda głosi, że pierwszy kościół został
wzniesiony w XIV w. na miejscu świątyni
bogini miłości Mildy. Obecny kościół ufun-
dował w 1668 r. Michał Kazimierz Pac (1624
1682), hetman wielki litewski, jako wotum za
pomyślne zakończenie wojny z Moskwą.
Prace dekoratorskie, których efektem były
wyjątkowe sztukaterie, wykonali Włosi
Pietro Peretti oraz Giovanni Maria Galli. Po
Wilno
16
Kościół św. Franciszka z Asyżu (Bernardynów).
obronnym miasta. Po przebudowie wyko-
11 | Zespół kościołów św. Anny
nanej w XVI-XVII w., kościół zyskał cechy
oraz św. Franciszka z Asyżu
budowli renesansowej z elementami baro-
(Bernardyńskiego)
kowymi, jednak do dziś uchodzi za jedną z
największych budowli sakralnych w stylu
* ul. Maironio 8 1, 10, Wilno
gotyckim na Litwie.
* Tel. +370 616 01 159
* Otwarte: Kościół św. Anny: I, II, IV, V (godz.
Turystom oferuje się szlak zwiedzania
7 19); III, VI (godz. 10 -19); VII (godz. 8:30- 19)
kościoła św. Franciszka z Asyżu
Kościół Bernardynów jest otwarty codziennie
(godz. 7 19) (Bernardyńskiego), który prowadzi do
* Bezpłatne. * www.parapija.bernardinai.lt kaplicy św. Floriana (Trzech Króli): idąc
korytarzem upiększonym freskami
Kościół św. Anny - jedna z najpiękniejszych trafisz na gotycki dziedziniec, następnie
i najsłynniejszych budowli Wilna jest arcy- do prezbiterium na chór kapłański, do
dziełem póznego gotyku. Legenda głosi, podziemnej krypty, gotyckiej dzwonnicy i
że Napoleon zachwycony finezyjnością ar- schodami w górę na poddasze kościoła,
chitektury tego kościoła chciał go na dłoni skąd rozciąga się piękna panorama Wilna.
przenieść do Paryża. Kościół wybudowano
w latach 1495-1501. Wielokrotnie był remon-
WAŻNE OBIEKTY:
towany, ale zewnętrzna część prawie się nie
Kaplica św. Floriana;
zmieniła.
Freski;
W końcu XV w. obok kościóła św. Anny
Panorama Wilna i poddasze kościoła
wzniesiono kościół św. Franciszka (Ber-
św. Franciszka (Bernardyńskiego).
nardyński), który jednocześnie był murem
Wilno
17
Wota
12 | Ostra Brama
* ul. Auaros Varts 12, Wilno
* Tel. +370 521 23 513
* Czynne: codziennie (w godz. 6-19)
* Bezpłatnie. * www.ausrosvartai.lt
W Rzymie pielgrzymi udają się do Bazy-
liki św. Piotra, a w Wilnie do Ostrej Bramy.
W latach 1492-1506 położono tu ka-
mień węgielny, gdyż brama znajdowała
się na szlaku prowadzącym przez Mied-
niki w kierunku Moskwy. Nad bramą
Miednicką, w baszcie obronnej mieści się
kaplica Matki Bożej. Zgodnie z tradycją
katolickich miast europejskich, umiesz-
czono w niej cudowny obraz Matki Bożej
Miłosierdzia. Od XVII w. obraz uważany
jest za cudowny. Na jego temat krąży
wiele legend. Jedna z nich głosi, że w
Ostra Brama
Obraz Matki Bożej
1671 r. po wniesieniu do kaplicy obrazu
Matki Bożej, dwuletnie dziecko spadło z
pierwszego piętra i uderzyło o posadz-
kę. Zrozpaczeni rodzice zostawili zmarłe
dziecko przy obrazie, a rano znalezli je
żywe i zdrowe. Przy obrazie umieszczane
są wota przynoszone przez ludzi Matce
Bożej w podzięce. W 1927 r. obraz ukoro-
nowano koroną papieską.
Tu trasa po Wilnie się kończy, jednak to
wygodnie miejsce do rozpoczęcia zwie-
dzania okolic Wilna.
Okolice Wilna
18
Trzy stolice Litwy
Zamek Trocki
Okolice Wilna
13 | Zamek w Trokach
* ul. Karaims 43C, Troki
Podróżując dokoła Wilna, w odległości
* Tel. +370 528 53 940, +370 528 53 946
nie większej niż 50 km, zwiedzisz jeszcze
* Czynne: maj-wrzesień, codziennie (w godz.
dwie stolice Litwy Kiernów i Troki. W
10 19); marzec, kwiecień i pazdziernik,
pierwszej, która istniała w XIII w., obecnie
II VII w godz. 10 19, listopad-luty,
możesz podziwiać piękną panoramę
II VII w godz. 10 17
pięciu grodzisk. Druga przypomina
* Płatne. * www.trakaimuziejus.lt
o tym, że w XV w. granice Wielkiego
Księstwa Litewskiego sięgały od Morza
Zamek w Trokach, położony na jednej z
Bałtyckiego aż po Morze Czarne. Zwiedz
wysp jeziora Galwie, jest symbolem Lit-
muzeum w średniowiecznym zamku,
wy. Zamek został wzniesiony w XIV XV w.
który stoi na wyspie jeziora Galwie. Trafisz
przez Wielkiego Księcia Litewskiego Kiej-
tam pokonując długie drewniane mosty.
stuta i jego syna Witolda. Był to zamek
Oglądaj mury ogromnego zamku z wody:
warowny, który nigdy nie został zdobyty
wykąp się, popływaj łódką bądz jachtem,
rowerem wodnym, żaglówką. przez wroga.
Wycieczkę po okolicach Wilna rozpocznij Po wygranej Bitwie pod Grunwaldem
od Trok. Od obecnej stolicy Wilna do byłej (1410 r.), po rozgromieniu Zakonu Krzy-
stolicy 28 km. żackiego, zamek stał się rezydencją Wiel-
Okolice Wilna
19
Program Walki średniowieczne
kich Książąt Litewskich. Ożyło też mias-
teczko. Zwiększył się napływ kupców,
posłów zagranicznych, których przyjmo-
wano w komnacie reprezentacyjnej na
Zamku. W 1987 r., po wykonaniu prac
restauratorskich, Zamek odzyskał swój
XV-wieczny wygląd. Obecnie czynne jest
tu interesujące muzeum, w którym eks-
ponowane są dawne meble, fajki, pieczę-
cie, zegarki, wyroby z porcelany i szkła,
trofea myśliwskie, w kaplicy Dominikań-
skiej ekspozycja sztuki sakralnej.
Koncert w Pałacu w Zatroczu
Latem przyjedz na odbywające się na
podwórku zamkowym festiwale opero-
we i koncerty.
W trzeci piątek maja zwiedzaj Muzeum
Historyczne w Trokach, w Dniu Między-
narodowej Nocy Muzealnej. Nauczysz
się starych rzemiosł, strzelania z łuku. O
zmroku rozpocznie się impreza ze śre-
dniowieczną muzyką, tańcami, walkami
rycerzy, fakirami.
Panorama Trok
Okolice Wilna
20
Pałac dworu w Zatroczu
14 | Karaimska wystawa 15 | Pałac dworu w Zatroczu
etnograficzna
* ul. U~trakio 5, Troki
* Tel. +370 528 55 006
* ul. Karaims 22, Troki * Tel. +370 528 55 286
* Czynne: IV VII (w godz. 11 19).
* Czynne: III VII (w godz. 10 18). * Płatne.
* Płatne. * www.seniejitrakai.lt
* www.trakaimuziejus.lt
Z pałacu rozciąga się piękny widok na
Karaimi - to jeden z najmniejszych naro-
jezioro Galwie, zamek trocki i miasteczko.
dów europejskich, posługujący się językiem
z grupy języków tureckich. Wielki Książę Li-
Pałac zbudowano w latach 1897-1902 z
tewski Witold prowadząc politykę zdobywa-
inicjatywy hrabiego Józefa Tyszkiewicza.
nia innych ziem w XIV w. dotarł na Półwysep
Własnością rodu Tyszkiewiczów pałac był
Krymski. Po zwycięskiej bitwie ze Złotą Ordą
do początku II wojny światowej. Budowlę
przywiozł on na Litwę 383 rodziny karaim-
w stylu historyzmu wzniesiono według
skie i osadził je w Trokach. Karaimi pełnili
projektu słynnego warszawskiego archi-
wartę w zamku, pracowali na roli, zajmowali
Rzezba przy Pałacu w Zatroczu
się handlem i rzemieślnictwem. Naród ten
do dziś zachował swoje tradycje i ojczysty
język. Dotychczas modlą się w jedynej funk-
cjonującej kienesie w Europie. Więcej na te-
mat Karaimów dowiesz się w muzeum.
Będąc w Trokach spróbuj narodowego
dania karaimskiego kibina. Spożywając
posiłek spojrzyj na drugi brzeg jeziora Gal-
wie, zobaczysz tam klasycystyczny pałac. Do
niego zaledwie 10 km.
Okolice Wilna
21
Kościół pw. Św. Trójcy w Suderwie
tekta Józefa Hussa. Otoczony jest zapro-
jektowanym przez francuskiego architekta
krajobrazu E.Andrego angielskim parkiem
ze stawami, kwietnikami i rzezbami. Hra-
biowie Tyszkiewiczowie na półwysep
przeprawiali się promem przez przesmyk
między jeziorami Galwie i Skaistis. Latem
w pałacu odbywa się cykl koncertów mu-
zyki kameralnej Wieczory w Zatroczu .
Koncerty rozpoczynają się w lipcu i trwają
przez cały miesiąc.
Po spacerze po pięknym parku czas w
drogę. 40 km dalej leży Suderwa, miejsco-
wość z jedynym kościołem rotundowym
na Litwie.
1803-1822 dominikanin Walenty Wołczacki
ufundował kościół. Zbudowano go według
16 | Kościół św. Trójcy w
projektu architekta Wawrzyńca Bortkiewi-
cza na wzór rzymskiego panteonu. Kościół
Suderwie
ma kształt rotundy, na zewnątrz opasany
jest okazałą kolumnadą. Pod okrągłym
* ul. Kernavs 1, Suderwa, rejon wileński
sklepieniem kościoła znajdują się cenne
* Tel. + 370 5 249 0287
polichromie z XIX wieku. Są też rzezby apo-
* Otwarte: codziennie przed nabożeństwem
stołów Piotra i Pawła.
godz. 16.30, VII godz. 13 i 15 * Bezpłatne.
* http://vilnius.lcn.lt Czas na zwiedzanie pierwszej stolicy Li-
twy. Do Kiernowa - 20 km. Po drodze zaj-
W końcu XVIII w. biskup wileński Ignacy rzyj do parku rzezb nad brzegiem jeziora
Massalski założył parafię Suderwa. W latach Wilnoja.
Pałac w Zatroczu
Okolice Wilna
22
Na tym terytorium pierwsi mieszkań-
17 | Grodziska Kiernowa
cy osiedli jeszcze w XVIII-IX tysiącleciu
przed Chrystusem, na końcu okresu ka-
* ul. Kerniaus 4 a., Kiernów, rejon szyrwiński
miennego. Od tych czasów do póznego
* Tel. +370 382 47 385, +370 382 47 371
średniowiecza tu bez przerwy zamieszku-
* Wycieczki oprowadzane są w okresie
jący ludzie zostawili ślady byłej kultury.
kwiecień-pazdziernik, II-VI (w godz. 10-17.30)
* Płatne.
Pięć grodzisk, skupionych w jednym
* www.kernave.org
miejscu, na tarasie nad szeroką doliną
Wilii stanowi piękny krajobraz. Jest to je-
Pięć zamczysk na prawym zboczu do-
den z największych w krajach Bałtyckich
liny Wilii tworzą imponujący krajobraz.
zespołów warownych i miejsce istnienia
To jeden z największych zachowanych
średniowiecznego miasta. Zespół ten jest
w krajach bałtyckich zespołów zamczysk
wpisany na listę światowego dziedzictwa
obronnych, ukazujących prahistorię Li-
UNESCO.
twy i wczesny okres kształtowania pań-
Pierwsza historyczna wzmianka o Kier-
stwa litewskiego.
nowie, jako pierwszej stolicy Litwy, po-
chodzi z 1279 r., z okresu rządów Wielkie-
go Księcia Litewskiego Trojdena. W 1390
r. podczas napadu Krzyżaków, Kiernów
został spalony. Szczątki starego miasta
zostały pokryte grubą warstwą gruntu,
który zakonserwował ślady litewskiej
Troi.
Obecnie rezerwat zajmuje 194,4 ha. Na
jego terenie jest 18 zabytków archeolo-
gicznych, historycznych i kulturowych.
Z Kiernowa wracaj przez Szyrwinty. 55
km dalej znajdziesz inne, owiane legen-
dami grodzisko.
Okolice Wilna
23
Dubinki położone są nad Jeziorem Du-
bińskim (Asveja). Jest to półwysep wzgó-
rze, dawniej wyspa, o długości 500 m i
szerokości 200 m. Zachowały się tu ruiny
pałacu Radziwiłłów i kościoła ewangelic-
ko- reformowanego z XVI-XVII w.
Pierwsze wzmianki o Dubinkach po-
chodzą z opisu najazdu Zakonu Inflanc-
kiego z 1334 r. Wielki Książę Litewski
Witold wzniósł tu zamek po bitwie pod
Grunwaldem. Następnie pałac prze-
szedł we władanie Radziwiłłów. W XVI w.
wzniesiono murowany kościół, w którym
urządzono mauzoleum Radziwiłłów. W
pałacu mieszkała Barbara Radziwiłłówna
żona Wielkiego Księcia Litewskiego i
Króla Polski Zygmunta Augusta.
Upadek świetności zamku nastąpił w
XVII w. Obecnie z grodziska rozciąga
się piękny widok na jezioro Dubińskie
(Asveja).
Na 26 km drogi do Wilna drogowskaz
wskaże Ci drogę do Geograficznego
18 | Miejscowość Dubinki
Centrum Europy z kamieniem pamiątko-
(Dubingiai)
wym i kompozycją z okazji przystąpienia
Litwy do Unii Europejskiej autorstwa ar-
* Dubingiai, rejon malacki * Tel. +370 383 54 761
tysty prof. Gediminasa Jokkbonisa. Czas
* Otwarte: codziennie. * Bezpłatnie.
na zwiedzanie Parku Europy, który poło-
* www. lietuvospilys.lt, www. musupaveldas.lt
żony jest 20 km od Centrum Europy.
Grodziska Kiernowa
Okolice Wilna
24
19 | Park Europy 20 | Młyn w Lubowie
* wieś Joneikiakis, rejon wileński * w. Liubavas, rej. wileński
* Tel. +370 523 77 077 * Tel. +370 5 2377 077
* Otwarte: codziennie, * Od 04.15 do 10.31 w III-V (godz. 10.00 18.00),
od godz. 10.00 do 2.00. w VI-VII (godz. 10.00 18.00) * Wstęp płatny
* Płatne. * www.liubavas.lt
* www.europosparkas.lt
W kamiennym młynie dworskim - mu-
zeum poznasz pełne odkryć życie dworskie.
Jedno z najciekawszych muzeów sztuki
współczesnej pod gołym niebem, zajmu- Dwór, nazwany imieniem miłości, w prze-
jące powierzchnię 55 ha, zostało stworzo- szłych wiekach należał do księcia Mikołaja
ne przez rzezbiarza Gintarasa Karosasa. Radziwiłła Rudego i innych magnatów. Sta-
Wystawiono tu ponad 100 dzieł ssztuki wy lubowskie były opisane w księdze skar-
z 34 krajów świata. Są tu prace Magdale- bowej władcy Litwy Zygmunta Augusta już
ny Abakanowicz, Solo LeWitto, Dennisa w 1546 r.
Oppenheima, Beverly Pepper. Ciekawym
W pomieszczeniu, gdzie niegdyś mieszkał
objektem jest rzezba z telewizorów, która
młynarz, mieści się centrum informacyjne.
została wpisana do księgi rekordów Guin-
Rozmieszczone w innych przestrzeniach
nessa.
urządzenia do mielenia ziaren, przesiewa-
nia mąki i produkcji kasz, autentyczna tur-
Gintaras Karosas otrzymał Narodową
bina wodna, urządzenie do podnoszenia
Nagrodę Postępu za pomysł utworzenia
worków, przypominają o pracach wykony-
muzeum pod gołym niebem. Po parku
wanych w owych czasach we młynie.
można jezdzić wynajętym na miejscu ro-
werem. Działa tu kawiarnia, w której chęt- Najbardziej wpływowa europejska orga-
nie odpoczywają goście parku. nizacja zajmująca się ochroną zabytków
Europa Nostra uznała młyn dworski mu-
Z Parku Europy wyrusz do Lubowa jed- zeum w Lubowie za jeden z najlepszych w
nego z najstarszych dworów na Litwie, Europie przykładów ochrony dziedzictwa i
położonego nad rzeką Gerja (%7ńalesa). przyznała nagrodę Unii Europejskiej i Euro-
pa Nostra w dziedzinie dziedzictwa kultu-
rowego.
Park Europy Młyn w Lubowie
Kowno
25
Miasto zielonych wzgórz i
średniowiecznych kościołów
Plac Ratuszowy w Kownie
21 | Plac Ratuszowy
Kowno i okolice
* Tel. +370 37 323 436 * www.kaunastic.lt
Kowno nazywane jest Tymczasową
Ratusz w Kownie jest jednym z 3 ocalałych
Stolicą, gdyż w 1920 r., gdy Polska
Ratuszy na Litwie i jednym z najpiękniejszych.
zajęła Wilno i jego okolice, tu zostały
Obecnie mieści się tu Muzeum Ceramiki. W
przeniesione instytucje państwa. Stolicą
każdy weekend można oglądać piękne sceny
Kowno było tylko do 1939 r., ale jak na
europejską stolicę przystało, aktywnie panny młode w białych sukniach w Ratu-
dbało o swój wygląd. Miasto słynie
szu mieści się też Pałac Ślubów.
nie tylko ze swej architektury, ale też
Na prawo od Ratusza wznosi się Bazylika Ar-
pięknych krajobrazów. Tonące w zieleni
chikatedralna św. Apostołów Piotra i Pawła
miasto położone jest w dolinie dwóch
(ul. Vilniaus 1), największa neogotycka budow-
największych rzek Litwy Niemna i
la na Litwie. W świątyni pochowano kardynała
Wilii. Wycieczkę rozpocznij od placu
Ratuszowego. Vincentasa Sladkevi%0ńiusa. Na zewnątrz kościo-
Kowno
26
ła znajduje się mauzoleum księdza Maironisa. mieści się w XVI-wiecynzm bu dynku przy
placu Ratuszowym pod numerem 28. Eks-
Przy Katedrze stoi barokowy kościół je-
ponowane jest wyposażenie zabytkowej
zuitów pw. św. Franciszka Ksawerego (pl.
apteki z XIX w. Spotkasz tu nie tylko turys-
Rotuas 8). Przy nim zabudowania byłego
tów, ale wielu studentów medycyny.
klasztoru, w których dziś mieści się gim-
nazjum. W działającym w XIX w. kolegium Teraz skręć w ulicę Aleksoto.
wykładał wieszcz narodu polskiego i li-
tewskiego Adam Mickiewicz.
22 | Dom Perkuna
Poznać drogiego każdemu Litwinowi po-
* ul. Aleksoto 6, Kowno * Tel. +370 620 30 881
etę Maironisa można w domu z pięknym
* Czynne: I V w godz. 9 17, VI VII w godz.
barokowym frontonem (pl. Rotuas 13).
10 14 * Bezpłatne. * www.perkunonamas.lt
Poeta mieszkał tu pełniąc obowiązki rekto-
ra kowieńskiego seminarium duchownego.
Perkun jest najważniejszym bogiem w po-
Obecnie mieści się tu Muzeum Literatury
gańskiej mitologii litewskiej. Gdy gniewał
Litewskiej im. Maironisa, a po drugiej stro-
się, zrzucał z nieba na ziemię pioruny. Jego
nie ulicy znajduje się pomnik Maironisa au-
dom mieści się na Starówce Kowna. Prze-
torstwa Gediminasa Jokkbonisa.
piękny piętrowy murowany budynek jest
W północnej części placu stoi renesan-
jedną z najoryginalniejszych budowli gotyc-
sowy kościół pod wezwaniem św. Trójcy
kich, powstałych na przełomie XV XVI w.
(ul. A. Jakato1) i Seminarium Duchowne.
W 1864 r. mieszkał w nim biskup żmudz- Piękna jest część frontowa budynku, do
ki, pisarz Motiejus Valan%0ńius. Przy ścianie
budowy której wykorzystano cegły 16 roż-
Seminarium stoi 4-metrowy pomnik M.
nych profili. Kamienica uzyskała nazwę
Valan%0ńiusa (autor Leonas %7ńuklys).
Domu Perkuna na początku XIX w., ponie-
waż podczas jej renowacji znaleziono w
Szczególną popularnością cieszy się Mu-
jednej z nisz posążek Perkuna.
zeum Historii Medycyny i Farmacji, które
Dom Perkuna
Kowno
27
Kościół Witolda
Budynek przez dłuższy czas był włas- tał pochowany przy kościele.
nością prywatną, odbudowany po wojnie
Teraz wróć na plac Ratuszowy i zwiedz
lat 1655-1661, został przekazany jezuitom.
bardzo ciekawe muzeum.
Do dziś jest ich własnością i w jego murach
działa gimnazjum jezuickie. Organizowane
24 | Zamek w Kownie
są teatralizowane wycieczki. Nie przegap
okazji i skorzystaj z tego. Dalej, w głąb uli- * ul. Pilies 17, Kowno * Tel. +370 37 300 672
cy, kolejne kowieńskie arcydzieło.
* Otwarte w III-VI (10.00 18.00), w VII (10.00 -
16.00) * Wstęp płatny * www.kaunomuziejus.lt
23 | Kościół Witolda Wielkiego
To najstarszy murowany gotycki zamek w
* ul. Aleksoto, Kowno * Tel. +370 372 03 854
Wielkim Księstwie Litewskim. Wzniesiony
* Czynne: podczas mszy: II V o godz. 18,
w 1362 r. zamek miał ściany wewnętrzne i
VI o godz. 10 i 18, VII o godz. 10, 12 i 18
zewnętrzne i dwie baszty. Zamek opasany
* http://vytautine.lcn.lt
był rowem obronnym. W 1362 r. zamek zo-
stał zdobyty przez Krzyżaków, co zostało za-
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii
Zamek kowieński
Panny w Kownie często nazywany jest Wi-
toldowym, albo kościołem Witolda Wiel-
kiego, gdyż jego fundatorem był Wielki
Książę Litewski Witold. Jest to jeden z naj-
starszych kościołów Kowna i Litwy.
Wczesnogotycki kościół z 28-metrową
wieżą wzniesiono w XV w. W latach 1920-
1933 rektorem kościoła był słynny pisarz
litewski, znany z bogatego słownictwa,
ksiądz Juozas Tumas-Vai~gantas, który zos-
Kowno
28
Narodowe Muzeum Sztuki im. M. K. iurlionisa Obraz M. K. iurlionisa Bajka królów
pisane w ich kronikach, przy tej okazji po raz Muzeum jest bogate w zbiory dzieł sztu-
pierwszy odnotowano nazwę Kowno. Po 40 ki litewskiej i starej Europy. Najbardziej
latach zamek odbudowano. Do naszych cza- jednak muzeum słynie z tego, że zgroma-
dzono w nim prawie całą spuściznę twór-
sów zachowała się tylko część zamku, gdyż w
czą genialnego litewskiego artysty M.
XVII-XVIII w. został on mocno zniszczony przez
K. iurlionisa (1875 1911). Człowiek ten
powodzie. W kolistej baszcie filia muzeum
jako pierwszy z Litwinów zgłębiał sztukę
miejskiego ze stałą ekspozycją i wystawami.
abstrakcyjną i poszukując unikalnego li-
Na podwórku zamkowym odbywają się kon-
tewskiego stylu połączył muzykę z malar-
certy i przedstawienia teatralne.
stwem w muzyce odzwierciedlał malar-
Posłuchawszy pięknej muzyki na zamku,
stwo i malował muzykę.
koniecznie udaj się do muzeum genialnego
Muzeum przechowuje 220 prac malar-
kompozytora i artysty.
skich M. K. iurlionisa, 52 szkice, 10 albu-
mów z rysunkami, zdjęciami, a także bo-
25 | Muzeum Sztuki im.
gaty materiał archiwalny. W sali muzycznej
M. K. iurlionisa
ciągle rozbrzmiewają utwory muzyczne
M. K. iurlionisa. Czekają na Ciebie progra-
* ul. V. Putvinskio 55, Kowno
my edukacyjne, dzięki którym zanurzysz
* Tel. +370 372 29 475 się w mistycznym świecie malarstwa iur-
* Czynne: II VII, w godz. 11 17 lionisa usłyszysz go w muzyce, zobaczysz
* Płatne. * www.ciurlionis.lt w animacji.
Narodowe Muzeum Sztuki im. M. K. iurlionisa
Kowno
29
Kolej linowa na Zielonym Wzgórzu (lit. %7ńaliakalnis dzielnica Kowna)
żesz oglądać zieloną panoramę miasta.
Jeżeli zwiedzasz Kowno na piechotę, czas
przesiąść się do samochodu i obejrzeć
piękne okolice miasta. Zaledwie 10 km stąd
zobaczysz wznoszący się nad Zalewem Ko-
wieńskim nieprawdopodobnie piękny ze-
spół klasztorny w Pożajściu.
27 | Zespół klasztorny w
Pożajściu
* ul. T. Masiulio 31, Kowno * Tel. +370 374 58 868
Czas na przejażdżkę. Czeka na Ciebie
* Czynne: II V w godz. 10 17, VI w godz.
jedna z najstarszych w Europie kolejek lino-
10 16 * Płatne. * www.pazaislis.org
wych!
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi
26 | Kolejka linowa na
Panny i klasztor kamedułów wyróżniają się
Zielonym Wzgórzu bogactwem i splendorem. Wieść o pięknie
klasztoru rozeszła się po całej Europie, obej-
* ul. Auaros 6, Kowno * Tel. +370 374 25 882
rzeć go przyjechał król Szwecji Karol I, car Alek-
* Czynne: I V (w godz. 7-19),
sander I i Nikołaj I (ostatni był tak zachwycony
VI VII (w godz. 9-19)
kościołem, że proponował 130 tys. rubli za za-
* Płatne. * www.kaunastic.lt
mienienie go w cerkiew).
Kamień węgielny pod budowę kościoła po-
Już od 80 lat Kownianie ze Starówki na
święcono w 1667 r., a konsekracji dokonano
Zielone Wzgórze wjeżdzają kolejką linową.
dopiero w 1712 r.
Kolejkę zbudowano w latach 30. ubiegłego
Klasztor w Pożajściu
stulecia, a budowę nadzorował sam prezy-
dent Antanas Smetona.
W 1937 r. z kolejki skorzystało 1,4 mln pa-
sażerów. Dziś kolejka jest bardzo popularna.
Codziennie jezdzi nią 400-600 osób. Wago-
ny poruszają się z prędkością 2 m/s, a cała
podróż trwa 1 min. 38 s. Kolejkę odnowiono
w 1992 r. i dziś wygląda tak, jak w 1931 r. W
wagonikach robrzmiewa muzyka stworzo-
na przez kowieńskiego kompozytora Gied-
riusa Kuprevi%0ńiusa specjalnie dla kolejki, a
pasażerów spotykają pracownicy ubrani
w mundur z okresu międzywojennego. Na
najwyższym przystanku eksponowana jest
co miesiąc nowa wystawa zdjęć.
Kolejka linowa na Zielonym Wzgórzu jest
jedną z najstarszych w Europie. Z góry mo-
Kowno
30
Zespół zaprojektował włoski architekt swojego piękna co roku, 2 lipca na odpust,
Giovanni Battista Frediani, świątynie ude- pod słynący ze swych łask obraz Maryji z
korowano cyklem malowideł, które wyko- dzieciątkiem przyjeżdżały tłumy pielgrzy-
nał inny Włoch, Michelangelo Palloni oraz mów.
sztukateriami autorstwa mistrzów z Lom-
Już od 15 lat, latem w klasztorze odbywa
bardii. Wnętrze barokowego kościoła, któ-
się słynny międzynarodowy Festiwal Muzy-
ry jest też miejscem spoczynku fundatora
ki Klasycznej w Pożajściu. W tym roku roz-
kościoła - wielkiego kanclerza litewskiego
pocznie się w czerwcu.
Krzysztofa Zygmunta Paca, zdobią cenne
obrazy, drewniane rzezbienia i 140 fre- Teraz czas na architekturę ludową - 12 km
sków, 11 z nich przedstawia św. Brunona
stąd w kierunku Wilna, leży miasteczko
Bonifacego i misję chrztu Litwy sprzed
Rumszyszki.
1000 lat.
28 | Litewskie Muzeum
Autorem XVII-wiecznych fresków, zdo-
biących ściany korytarza prowadzącego Bytu Ludowego
do zakrystii jest Włoch Michelangelo Pal-
loni. Przedstawiają one przybycie zakon- * ul. L. Lekavi%0ńiaus 2, Rumszyszki, rejon
nika do naszego kraju w 1009 r., chrzest koszedarski
księcia Netimera i męczeńską śmierć św. Bru- * Tel. +370 346 47 233
nona. Kronikarze niemieccy opisując śmierć
* Ekspozycje otwarte:
św. Brunona, po raz pierwszy odnotowali
05 10.15 w I-VII godz. 10-18
nazwę Litwa.
10.16 03.31 muzeum można zwiedzać
jako park.
Klasztor stał się słynny nie tylko z powodu
* Płatne.* www.llbm.lt
WAŻNE OBIEKTY:
Właściciele muzeum przeniosą Cię do
niedalekiej, ale już zapomnianej prze-
szłości kraju. Poznasz tu życie codzienne
Obraz Maria z dzieciątkiem ;
ludzi od II poł. XVIII w. - do pocz. XX w.
Drewniane rzezbienia w zakrystii;
W 1974 r. nad Zalewem Kowieńskim
otworzono muzeum zajmujące obszar
Mauzoleum Krzysztofa Paca.
195 ha. Jest tu 140 budynków-zabytków
Klasztor w Pożajściu
Kowno
31
Litewskie Muzeum Bytu Ludowego
IMPREZY W RUMSZYSZKACH
Koniecznie wez udział w programie
edukacyjnym obrzędów ludowych
albo w programie rękodzieła i w tra-
dycyjnych uroczystościach. Święta ka-
lendarzowe i religijne Litwini do dziś
obchodzą według starych tradycji. W
lutym Zapusty: smaży się bliny, ludzie
w maskach chodząc od domu do domu
zbierają prezenty, na stosie płonie sym-
bol zimy - Mor. W kwietniu świętuje się
Wielkanoc. Jest to ważne święto: zarów-
no dorośli, jak i dzieci robią pisanki tak
pięknych wzorów nie ujrzysz nigdzie na
świecie. W maju festiwale. W czerwcu
Noc Świętojańska: pali się ogniska i
tańczy aż do rana. W lipcu św. Anny
i Święto Plonów. 15 sierpnia Wniebo-
wzięcie Najświętszej Marii Panny po-
święcenie kłosów zbóż. We wrześniu
- Dzień Rzemiosła.
architektury ludowej. Ekspozycja podzie- W Rumszyszkach kończy się trasa wy-
lona jest na regiony etniczne, odzwier- cieczki po zielonych wzgórzach i średnio-
ciedlające podstawowe cechy architek- wiecznych kościołach Kowna, jednak stąd
toniczne, kulturowe i życia codziennego warto rozpocząć wycieczkę wzdłuż Niemna
danego regionu. i poznać jeszcze starszą historię Litwy.
Litwa Środkowa
32
Szlak prowadzi prawym wybrzeżem ojca
Zamki położone
rzek Litwy Niemna. Zachwycisz się zam-
kami, grodziskami i rozciągającą się z nich
nad Niemnem
panoramą. Posłuchasz żywych legend po-
chodzących z tych terenów. Po dotarciu do
Litwa Środkowa
Kiejdan, niczym po dotknięciu magiczną
różdżką, katolicki kraj zamienia się w ko-
lebkę reformacji.
Podróż rozpocznij od grodziska w Wie-
lonie.
29 | Grodzisko Wielony
* Wielona, rejon jurborski * Tel. +370 447 70 153
* http://tic.sesupe.lt, www.jurbarkotic.lt
U zbiegu rzek Niemna i Veliuonl, na
wzgórzu o wysokości 30 m, wznoszą się je-
den przy drugim dwa grodziska - grób Gie-
dymina i wzgórze Zamkowe. Na Wzgórzu
Zamkowym o wysokości 32 m, wznosiła
się forteca Junigedy, która była ciągle ata-
kowana przez Krzyżaków. Najazdy ustały po
Bitwie Grunwaldzkiej (1410 r.). Wielki Książę
Litewski Witold zbudował nową, murowaną
fortecę, która nie przetrwała do naszych
czasów.
Wzgórze grobu Giedymina wznosi się za
rowem, który ma 17 m głębokości. Miesz-
czący się na wzgórzu ołtarz przypomina
czasy pogańskie (przed chrztem w 1387 r.).
Litwa Środkowa
33
Zamek w Raudaniu
Poganie wierzyli, że zamieszkujące podzie-
mia dusze i ich bogini Wielona strzegą uro-
dzajnych ziem i płodności bydła. Podczas
równonocy wiosennej i jesiennej urządza-
no poczęstunek dla dusz i bogini, rozpalano
ogień na ołtarzu.
Inna legenda głosi, że broniąc zamku w
Wielonie zginął Wielki Książę Litewski Gie-
dymin. Ten sam, któremu się przyśnił wy-
jący wilk, symbol założenia Wilna. Zo stał
on pochowany w miejscu, gdzie zginął, a
mieszkańcy usypali kurhan ku jego pamię-
30 | Zamek w Raudaniu
ci. Wznosi się na nim poświęcony księciu
obelisk.
* Raudań, rejon jurborski
* Tel. +370 447 70201
Jadąc wzdłuż Niemna 11 km dalej trafisz
* Czynne: 15 kwietnia 15 pazdziernika
do miasteczka Raudań. Mieści się ono na
V VII (w godz. 10 16).
dwóch piętrach na górnym i dolnym
* www.jurbarkotic.lt
tarasie Niemna. Przez miasteczko płynie
rzeka Raudon, od nazwy której powstała
Zamek wzniesiono w XVI w. Przechodził
nazwa miasteczka. Wjeżdżając stromą dro-
z rąk do rąk, był niszczony przez pożary,
gą na piętro , ujrzysz piękny zamek repre-
odbudowywany, a w 1944 r. Niemcy opusz-
zentacyjny.
czając kraj wysadzili w powietrze dużą
basztę zamku, która runęła i zniszczyła po-
WAŻNE OBIEKTY:
łudniową część zamku. Po wojnie basztę i
zrujnowaną część odbudowano, urządzo-
Pomnik Witolda Wielkiego w
no w niej szkołę.
Wielonie;
Pomnik jubileuszu 700-lecia
Czerwone mury zamku pięknie wygląda-
Wielony; ją szczególnie wieczorem, z baszty o wyso-
kości 33,5 m rozciąga się cudowna panora-
Kamień z odciskiem stopy;
ma. W parku zamkowym rośnie 200-letni
Taras widokowy doliny Niemna;
kasztan, o średnicy pnia 1,4 m.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej
Maryji Panny (1644 r.) i ekspozycja
sakralna;
Pałac i Muzeum Historyczne
Wielony;
Karczma w Wielonie.
Litwa Środkowa
34
Zamek Giełgudów w Poniemuniu
32 | Kościół Ewangelicko-
Reformowany
* ul. Senoji 1, Kiejdany
* Tel. +370 347 53 685, +370 347 51 330
* Czynne: maj-wrzesień, od wtorku do
soboty 11 17, pazdziernik-kwiecień
po uzgodnieniu.
* Płatne. * www.kedainiumuziejus.lt
Na Starówce w Kiejdanach wznosi się
niczym twierdza, kościół ewangelicki,
zbudowany w latach 1631-1652 z inicjaty-
wy magnata Krzysztofa II Radziwiłła i jego
syna Janusza XI Radziwiłła. Był to najwięk-
szy kościół Litwy Środkowej i Żmudzi. W
podziemiach kościoła mieści się mauzo-
leum Radziwiłłów, jedyny odnowiony XVII-
-wieczny grobowiec magnatów Wielkiego
Księstwa Litewskiego. W pięknie zdobionej
14 km dalej, nad brzegiem Niemna, przy
renesansowej krypcie, w barokowych sar-
drodze, jeszcze jeden zamek.
kofagach, spoczywają szczątki wojewody
wileńskiego i hetmana wielkiego litewskie-
31 | Zamek Giełgudów
go Krzysztofa Radziwiłła Pioruna (1547
1603) i Janusza Radziwiłła (1612 1655). Są
* wieś Zamkowa 1-sza, rejon jurborski tu też odnowione 3 sarkofagi z cyny nielet-
nich braci i siostry Janusza Radziwiłła.
* Tel. +370 689 93 185
* www.jurbarkotic.lt
Wstąp do restauracji Grjaus namas
mieszczącej się na Starówce, przy ul. Didżio-
Uważa się, że nazwa zamku powstała od
ji, w której podawane są szkockie dania.
nazwy pałacu w Poniemuniu, który w XVI w.
Udając się tam, musisz wiedzieć, że do pro-
nabył węgierski szlachcic Janusz Epereysz
testanckiego centrum Kiejdan pierwszych
i w 1610 r. wzniósł tu rezydencję. Jest to
Kościół ewangelicko-reformowany w Kiejdanach
zamek renesansowy z elementami gotyc-
kimi.
W XVIII w. właścicielami zamku zostali
Giełgudowie. Nowi gospodarze przebu-
dowali zamek w stylu klasycystycznym. W
1831 r. właściciel Antoni Giełgud zginął, za-
mek opustoszał, cenną bibliotekę i galerię
obrazów przewieziono do Rosji. Swym wi-
dokiem zachwyca 5 kaskadowych stawów,
potężne ściany zamku i pagórkowaty teren.
Jedz przez Rosienie. Do Kiejdan - 100 km.
Litwa Środkowa
35
Kościół ewangelicko-reformowany w Kiejdanach
Szkotów zaprosił magnat Krzysztof Radzi- Szkoła Sztuk Pięknych.
wiłł. Zapraszał on kupców i rzemieślników,
Na początku XIX w. wzniesiono również
zapewniając dogodne warunki handlu.
inną - Małą synagogę. W jednej części sy-
nagogi była urządzona cela więzienna.
33 | Synagoga w Kiejdanach
Obecnie w klasycystycznym budynku mie-
ści się ekspozycja przedstawiająca historię
* Senoji rinka 12, Kiejdany
społeczności żydowskiej Kiejdan, działa
* Tel. +370 347 51 778
centrum kulturowe. Odbywają się tu kon-
* Czynne: II VI, w godz. 10 17 * Płatne.
certy muzyki klasycznej, wystawy, wieczory
* www.kedainiutvic.lt
jazzowe, konferencje naukowe, spotkania z
artystami, prezentacje książek.
Na placu w Kiejdanach, zwanym Żydow-
skim Rynkiem, od XVII w. osiedlali się Żydzi,
Podczas II wojny światowej społeczność
z biegiem czasu ta część miasta całkowicie
żydowska Kiejdan została zniszczona, bu-
przeszła w ich władanie. W XVII w. zbudo-
dynki zburzono. Latem 1941 r. Żydowski
wano synagogę zwaną Wielką. Obecnie
Rynek zamieniono w getto, a w Wielkiej
jest to jedna z dwóch zachowanych baro-
synagodze urządzono stajnie.
kowych synagog Litwy. W XVII w. studiował
tu słynny myśliciel żydowski Gaon Elijahu. W Kiejdanach kończy się wycieczka po
Obecnie w synagodze mieści się Dziecięca Litwie Środkowej. Dalej Auksztota.
Auksztota
36
Teren tysiąca jezior
szę, pamiętaj też o żołądku mieszkańcy
Auksztota
Auksztoty są bardzo gościnni, szczególnie
lubią częstować domowym piwem. Uwa-
Zwiedzając Auksztotę zachwyci Cię
żaj, jest ono nie tylko bardzo smaczne, ale
mnogość jezior duże i małe, głębokie
i płytkie, niebieskie i modre. Otoczone też bardzo mocne!
lasami, starymi drewnianymi wioskami,
Wycieczkę rozpocznij od Auksztockiego
a bardziej na północ bogatymi dworka-
Parku Narodowego. Po kąpielach w jezio-
mi i zamkami. Tutaj nadal działa kolejka
rze zwiedzaj wiele ciekawych miejsc. Od
wąskotorowa, zaś astronomowie propo-
nują spojrzeć na gwiazdy. Dbając o du- Ignaliny do Połuszy jest zaledwie 6 km.
Kościół w Połuszach
Auksztota
37
Muzeum Dawnego Pszczelarstwa
34 | Kościół w Połuszach
Wśród lasów, na dwóch pięknych wzgó-
* Połuszy, rejon ignaliński
* Tel. +370 386 47 430, +370 615 21 401 rzach u podnóża których płynie rzeczka
* Czynne: VII, o godz. 12. * www.paluse.lt
Tauragna, wznosi się dom. Przywita Cię
ogromna dębowa rzezba boga pszczół
W jednym z najpiękniejszych zakątków
Babilasa. Z Babilasa codziennie wylatują i
kraju, nad brzegiem jeziora Lkaiai, w dru-
powracają z miodem pszczoły, gdyż rzez-
giej połowie XVIII w. zbudowano z bier-
ba jest ulem. Na zboczu wzgórza - dawne
wion kościółek z dzwonnicą. Prawdopo-
ule, z których pszczelarze korzystali od XV
dobnie podczas budowy używano tylko
w. do początku XX w. Nieopodal muzeum,
młotka i nie użyto ani jednego gwozdzia!
przy puszczy, pszczoły mieszkają w pniu
Kościół odnowiono w XIX w. Organistą
świerka. W starej chacie zobaczysz sprzęt
był w nim Jonas Petrauskas, ojciec słyn-
pszczelarski i woskowe świece.
nych muzyków XX-wiecznych Kiprasa i
Mikasa Petrauskasów. Kościół w Połuszach
Po drugiej stronie rzeki znajduje się świą-
jest słynny na Litwie jego wizerunek
tynia-spichlerz patronki pszczół, bogini
umieszczono na banknocie jednego lita!
Austeji i święty kamień z wklęśnięciem.
Piaszczyste leśne dróżki zaprowadzą Cię
Tuż obok ołtarz, na którym zapala się świę-
do pszczelarzy. Do nich - 19 km. Po drodze
ty ogień ku czci bogini ogniska domowego
zatrzymaj się przy pagórku zwanym Lada-
i patronki kobiet Gabii.
kalnis i obejrzyj piękną panoramę jeziora.
W muzeum jest bar. Możesz kupić miód
35 | Muzeum Dawnego
i mocny starodawny napój, który przyrzą-
dzić potrafią tylko Litwini.
Pszczelarstwa
Teraz czas udać się w kierunku Uciany
* Stripeikiai, rejon ignaliński * Tel. +370 686 12105
* Czynne: maj-wrzesień, II VII (w godz. 10 19). oddalonej o 64 kilometry - do Muzeum
* Płatne. * www.ignalinatic.lt. Ceramiki V. Valuaisa.
Auksztota
38
Pałac w Rakiszkach
36 | Muzeum Ceramiki
Vytautasa Valuaisa
* ul. Topolis 7, Leliknai, rej. uciański
* Tel.: +370 615 49525, +370 686 22807
* Otwarte w II-VI, godz. 10-18 * Wstęp płatny
* www.utenosmuziejus.lt
Artysta ludowy Vytautas Valiuais, miano-
wany królem litewskich garncarzy, w 2001
r. założył niezwykłe muzeum ceramiki. W
salach wystawowych muzeum wystawio-
no około 700 autentycznych wzorów daw-
nej ceramiki. Niektóre eksponaty leżą na
półkach, inne ułożono w kredensie, jesz-
Pałac zachował ducha hrabiów Tyzen-
cze inne ustawiono na kamiennym piecu.
hauzów. Organizowane są tu koncerty
Są to mozdzierze, dachówki, garnki i kubki,
muzyki kameralnej, odbywają się różne
sagany, ozdobne dzbany, gary, stągwie i in.
spotkania. W pałacu eksponowane są
W pracowni muzeum ceramiki urządzono
autentyczne ubrania hrabiów, wśród któ-
trzy nowoczesne pomieszczenia: jedno z
nich jest przeznaczone do nauczania cera- rych sukienki projektowane przez słynną
Coco Chanel.
miki lepionej, drugie toczonej, w trzeciej
znajdują się piece do wypalania ceramiki.
Pałac zbudowano na początku XIX w.
Śmiało siadaj przy kole garncarskim i utocz
na zamówienie hrabiego Ignacego Tysz-
swój pierwszy w życiu garnek!
kiewicza. Zaprojektowano piękny park z
ogromnymi stawami. Dwór otrzymał w
37 | Dwór w Rakiszkach
spadku Konstanty Tyzenhauz, światowej
sławy ornitolog, który w parku założył la-
* al. Tyzenhauzs 5, Rakiszki
boratorium nauk przyrodniczych.
* Tel. +370 458 52 261, +370 615 44 586
Obecnie w murach pałacu mieści się
* Czynne: II VII, w godz. 10 18
Muzeum Regionu Rakiskiego z ponad
* Płatne. * www.muziejusrokiskyje.lt
80 tys. eksponatów. Są to przedmioty
Muzeum Ceramiki Vytautasa Valuaisa znalezione podczas wykopalisk arche-
ologicznych, stare książki, dokumenty,
kolekcje monet, sztuka stosowana, ar-
chiwalne materiały dworu. Do pałacu
warto przybyć ze względu na jedyne w
kraju Ekspozycję szopek i rzezb w drew-
nie słynnego artysty Lionginasa `epki.
Litewska tradycja wyrobu krzyży została
wpisana na listę światowego dziedzictwa
UNESCO.
Teraz skręć do Birż. Przed Tobą 65 km.
Tam zobaczysz zamek.
Auksztota
39
Zamek w Birżach
Do naszych czasów zachował się wodny
38 | Zamek w Birżach
system obronny zamku, a twierdzę odbu-
dowano w końcu XX w. Obecnie działa w
* ul. Radvilos 3, Birże
nim Muzeum Regionalne Sla . Przechowy-
* Tel. +370 450 33 390; +370 450 31 883
wane są tu przedmioty znalezione podczas
* Czynne: zimą: III VI w godz. 9 17.30,
wykopalisk archeologicznych: piśmien-
VII w godz. 9 16.30., latem: III VI w godz.
nictwo z XVI XIX w., dokumenty i publika-
10 18.30, VII w godz. 10 17.30
cje Litewskiego Kościoła Reformowanego,
* Płatne. * www.birzumuziejus.lt
wśród nich wydana w 1563 r. Biblia Radzi-
wiłłów, publikacje drukarni w Birżach. Moż-
Zamek pamięta dwie najważniejsze w hi- na zobaczyć jedyny na Litwie odbudowany
autentyczny XVII-wieczny piec kaflowy.
storii Litwy wojny: wojnę ze Szwedami w
XVII w. i wojnę Północną w XVIII w. Zamek
W muzeum obejrzyj unikatową ekspo-
wzniesiono w 1586 r. z inicjatywy Krzyszto- zycję Stare browary i koniecznie wez
fa Mikołaja Radziwiłła Pioruna. udział w programie edukacyjnym tylko
Wnętrze zamku w Birżach Rzezby zamku w Birżach
Auksztota
40
Pałac w Pokrojach
dla doroslych Piwo %7ńaldokasa : poznasz Rezydencja baronów Roppów znajdu-
stare tradycje warzenia piwa, gościnność
je się 2 km od Pokroi. Zespół budynków
mieszkańców Auksztoty i nauczysz się pie-
pałacu wpisany jest do Litewskiej Księgi
śni biesiadnych. Uważaj, piwo birżajskie
Rekordów, jako największa chroniona po-
słynie ze swej mocy! Na Litwie zabrania
siadłość dworska. Wzniesiono go w latach
się prowadzić po spożyciu alkoholu, więc
1817-1840. Obok znajduje się duży park
zadbaj o to, żeby ktoś odwiózł Cię 67 km
w stylu angielskim. Przy pałacu wiele za-
dalej do Pokroi, gdzie znajduje się piękny
dwór.
budowań gospodarczych i symbol Pokroi
- pięcioarkowy most i tama wraz z młynem
Jeżeli piwo podziałało na Ciebie zbyt
na rzece Kroji. Akcentem wspaniałego ze-
mocno, udaj się na spacer. Przy zamku jest
most o długości 525 m, jeden z najdłuż- społu jest bogaty piętrowy pałac, wnętrze
szych na Litwie. Prowadzi on do dworu
którego zdobi wiele elementów trofea
Tyszkiewiczów.
myśliwskie, kryształowe żyrandole i inne.
Pałac można nie tylko oglądać, ale też w
39 | Dwór w Pokrojach
nim zamieszkać, skosztować dań w XIX-
* ul. Parko 5, w. Pakruojis, rej. pokrojski
-wiecznej karczmie. W weekendy i dni
* Tel.: +370 612 615 84, +370 421 61 584
świąteczne nadworny młynarz organizuje
* Otwarte w I-V (godz. 9 18), w VI-VII (godz. 10 -
tu wesołe popołudnia, podczas których
18) * Wstęp wolny. * www.pakruojistic.lt.
częstuje regionalnymi daniami, miejsco-
wym piwem. Tu spotkasz legendarnego
psa Alaisa. Dołączył on ubiegłej jesieni do
Litwinów, którzy powtórzyli szlak księcia
Witolda konno pokonali 2000 km z Litwy
aż po Morze Czarne. Na piętrze czynne jest
muzeum legendarnego Tadasa Blindy, któ-
ry walczył z panami.
Z Pokroi udaj się do Poniewieża, odle-
głość do którego wynosi 50 km.
Auksztota
41
Miejska galeria sztuki w Poniewieżu
41 | Auksztocki kompleks
kolejki wąskotorowej
* ul. Vilties 2, Onikszty
* Zamówienia są przyjmowane pod
nr tel.: +370 455 77 127, +370 686 49 219
* Maj-pazdziernik I VII
(w godz. 9-13 i 14-17); listopad-kwiecień
III VII (w godz. 9-13 i 14-17)
* Wstęp płatny. * www.siaurukas.eu
Kolej o szerokości 75 cm działa już ponad
sto lat. Była ważnym obiektem podczas I
wojny światowej i w okresie międzywojen-
nym. W czasach sowieckich przejeżdżało
nią około 24 pociągów na dobę.
40 | Miejska galeria sztuki Po odzyskaniu przez Litwę Niepodległo-
ści, kolej wąskotorowa stała się własnością
w Poniewieżu
Litewskich Kolei Państwowych. Kolejka wozi
turystów na odcinku Poniewież-Onikszty-
* ul. Respublikos 3, Poniewież
Rubikiai. Można skorzystać z regularnych
* Tel.: +370 45 584802
rejsów. Za dodatkową opłatą organizowa-
* Otwarte III VII (11.00 18.00) * Wstęp płatny.
ne są teatralizowane napady na pociąg .
Co roku, w trzeci czwartek listopada, kiedy
W galerii sztuki w Poniewieżu obejrzyj
wszyscy obchodzą święto młodego wina
dzieła sztuki nie tylko artystów auksztoc-
Beaujolais, kolejka dostarcza turystów na
kich, ale z całej Litwy i nawet świata. W
dygustację młodego wina do klasztoru w
otwartej w 1990 r. galerii co roku odbywa
Troszkunach.
się ponad 20 osobistych i grupowych wy-
staw z różnych dziedzin sztuki. Można zamówić wycieczkę łączoną ko-
lejką i rowerem. Rowerem można dojechać
W galerii zgromadzono ponad 600 dzieł
do dworu w Raguvl, który mieści się w
ceramiki szamotowej, stworzonej przez 143
odłegłości 7 km. Z powrotem do Ponie-
artystów z 32 państw świata. Obok tej uni-
wieża wrócisz znowu kolejką. Na stacji ko-
kalnej kolekcji, co roku uzupełnianej przez
lejowej w Oniksztach jest czynne Muzeum
nowe eksponaty, zgromadzono ponad 3000
Kolejki Wąskotorowej.
książek, wydań oraz materiałów wizualnych
o świecie ceramiki.
Galeria organizuje międzynarodowe sym-
pozja ceramiczne, w ramach których od-
bywają się międzynarodowe konferencje
teoretyczne. Na wystawie finałowej można
obejrzeć wszystkie prace wykonane w trak-
cie sympozjum. Następnie wyrusz do Oni-
kszt, tam warto przejechać się kolejką.
Auksztota
42
Kościół św. Mateusza
Baw się do woli, odpoczywaj w spokoj- no grono wspaniałych przyjaznych stwor-
nym i pięknym miasteczku Onikszty, poło- zeń - aniołów. Twórcy nadali im przeróżny
żonym nad rzeką Świętą. wygląd, zobaczysz tu anioły wyszydełko-
wane, wylepione z gliny, czy namalowane.
42 | Muzeum Aniołów W zbiorach muzeum znajduje się obecnie
ponad 200 aniołów. Po zwiedzeniu Mu-
* ul. A. Vienuolio 4, Onikszty zeum Aniołów nie poleń się wspiąć na
* Tel: +370 381 58015, +370 381 52922, taras widokowy na najwyższym na Litwie
+370 381 52912, dwuwieżowym kościele, skąd można po-
* Otwarte: lipiec-sierpień w godz. 9-18, dziwiać miasto z lotu ptaka.
wrzesień-czerwiec w godz. 8-17
* Wstęp płatny * www.anyksmc.lt
43 | Muzeum Konia
Muzeum Aniolów to najmłodsze mu-
* wieś Nikronys, rejon oniksztyński
zeum w Oniksztach, w którym zgromadzo-
* Tel. +370 381 51 722, +370 623 70 629
W sprawie lekcji edukacyjnych należy się umówić:
Nijol Ka%0ńkuvien , tel. +370 616 25 124,
Rita Vasiliauskien, tel. +370 612 69 545
* Czynne: maj-sierpień w godz. 9 18,
wrzesień-kwiecień w godz. 9 17
* Płatne. * www.arkliomuziejus.lt
W Europie istnieje niewielka liczba mu-
zeów, posiadających w swej kolekcji żywe
eksponaty. A w tym muzeum są one bar-
dzo duże.
Auksztota
43
We wsi Nikronys konie mieszkają od 1980
r. Doglądają ich wychowankowie Oniksztyń-
skiej Szkoły Rolniczej. Po terenie muzeum
można jezdzić konno. Jeżeli wolisz jezdzić
sam, wsiądz do ciągniętej przez konia brycz-
ki albo powozu i zrób 12-kilometrowe kółko
brzegiem Świętej.
Jedyne na Litwie Muzeum Konia założył
agronom prof. Petras Vasinauskas (1906
1995). O koniach dowiesz się wszystkiego: od
ich wyglądu po budowę ciała. Czy wiesz, jak
ustalić wiek konia? Po zębach. O tym i wielu
innych rzeczach opowie przewodnik.
W czerwcu odbywa się tu tradycyjne spor-
towe święto konia Biegnij, biegnij rumaku .
Jeżeli nie zdążyłeś na święto, nie martw się
pracownicy zapraszają do pieczenia chleba
w izbie auksztockiej, robienia świec, malowa-
nia pisanek i zawsze poczęstują regionalnymi
smakołykami ciastem, miodem, serem i sło-
niną.
A teraz do Uciany. Jadąc w jej kierunku na 28
km zobaczysz drogowskaz do Muzeum Et-
nokosmologicznego. 72 km od wsi Nikronys.
Auksztota
44
Muzeum Etnokosmologiczne
Nigdzie na świecie nie ujrzysz nic po-
dobnego. Badane są tu więzy człowie-
ka ze światem kosmicznym. Tu powstał
pomysł etnokosmologii, gdyż odwiedza-
jący pytali nie tylko o to, co widzi astro-
nom przez teleskop, ale i interesowali
się, dlaczego człowiek egzystuje w tak
ogromnym wszechświecie i jaki jest tego
sens. Odpowiedzi na te pytania znajdziesz
w muzeum, w które zainwestowano 6,4
mln eurów. Jest w nim jeden z najwięk-
szych w Europie teleskopów ze zwiercia-
dłem o średnicy 80 cm, przeznaczony do
użytku publicznego.
44 | Litewskie Muzeum
W muzem można obserwować nie tylko
Etnokosmologiczne
gwiazdy, ale i Słońce. Do tych celów służą
teleskopy z filtrami. Wycieczki organizo-
* wieś Kulionys, rejon malacki
wane są w dzień i w nocy, przy dobrej
* Tel. +370 383 45 424
pogodzie.
* Czynne: całą dobę, zimą: I VI; latem: II VI.
Tu kończy się wycieczka przez Au-
* Płatne, po wcześniejszej rejestracji.
* www.cosmos.lt ksztotę. Do Wilna 76 km.
Litwa Południowa
45
Szlak legend i bohaterów
Grodzisko w Birsztanach albo Wzgórze Witolda
Jadąc z Wilna szosą w kierunku Mariam-
Litwa Południowa
pola, 90 km dalej drogowskaz zaprasza do
jednego z najładniejszych uzdrowisk Litwy
Dzukia i
Birsztan. Szczególnie przyjemnie jest tu
jesienią, kiedy pod nogami szeleszczą żółte
Suwalszczyzna
klonowe liście. Na obrzeżach miasta, obok
cudownego parku, rozruszać nogi możesz
Nigdzie nie usłyszysz tyle legend, opowia-
wdrapując się na jeszcze jedno słynne
dań i podań o walecznej przeszłości Litwi-
wzgórze, zwane Wzgórzem Witolda.
nów, jak na Dzukii. Nic dziwnego, mieszkań-
cy tych ziem jako pierwsi stawali do walki z
45 | Grodzisko w Birsztanach
najezdzcami. Legend warto posłuchać sie-
albo Wzgórze Witolda
dząc na wzgórzach, a spacerując krętymi
dróżkami puszczy, nie zapomnij wstąpić do
* Birsztany * Tel. + 370 319 65 740
szczególnej wsi, gdzie ludzie żyją tak, jakby
* Otwarte: codziennie. * www.visitbirstonas.lt
nie wiedzieli, że za oknem XXI w. Koniecznie
zabierz ze sobą koszyk na borowiki.
Ze Wzgórza Witolda rozciąga się piękna
panorama Niemna i okolicznych lasów,
gdyż jest to jedno z najwyższych grodzisk
w kraju, którego wysokość sięga 40 m.
W końcu XIV w. stał tu drewniany zamek,
który był częścią systemu obronnego Księ-
stwa Trockiego i dworkiem myśliwskim
Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda.
Zamek otoczony głębokimi rowami, mo-
Litwa Południowa
46
kradłem i murem obronnym był często
47 | Zervynos
atakowany przez Krzyżaków, ale nigdy nie
został zdobyty. Niestety, historia ta dziś
* wieć Zervynos, rejon orański
stanowi kolejną piękną legendę o świet-
* Tel. +370 310 57 245
nej przeszłości Litwy.
* www.dzukijosparkas.lt
Litewskie uzdrowiska słyną z natural-
Wieś z 48 izbami to unikatowa miej-
nych zasobów przyrody i krzewionych
scowość leśna, w której zachowano
tradycji lecznictwa.
oryginalność architektury charaktery-
Z Birsztan jedz przez Olitę i Merecz. 65
stycznej dla XVIII-XIX w. Mieszkańcy wsi
km dalej zachwyci Cię piękny krajobraz.
zachowali nie tylko unikatowe budynki,
ale też starodawne obyczaje na Zadusz-
ki palą ogniska na grobach zmarłych. Plan
46 | Grodzisko Merecz
wsi jest najcenniejszą częścią zabytku ar-
chitektonicznego. Wąska dróżka wiodąca
* Merecz, rejon orański
brzegiem rzeki Uły (jla) prowadzi w głąb,
* www.dzukijosparkas.lt,
na podwórka domostw. Wszystkie domy
www.musupaveldas.lt
są drewniane. We wsi jest 5 krzyży, a dąb
w Zervynos i dziuplaste sosny ogłoszono
W ujściu rzek Mereczanka i Niemen
pomnikami przyrody i zabytkami dawne-
wznosi się grodzisko. Otoczone jest do-
go pszczelarstwa barciowego.
liną Niemna, a od północy od innych
Kiedy do woli nachodzisz się piaskowy-
wzgórz oddzielone jest kotliną. Na wzgó-
mi dróżkami wsi Zervynos, pobrodzisz
rzu wznosił się zamek, który w XIV-XV w.
w rzece Ule i nazbierasz grzybów, przez
wraz z Wilnem i Kownem tworzył główny
system obronny kraju. Merecz był głów- Marcinkańce udaj się do Druskienik. Nie
nym obiektem strategicznym na Niemnie zapomnij przed tym skręcić do miejsco-
w walkach z Zakonem Krzyżackim. Nie- wości Grktas. Tu też działa wehikuł czasu,
stety, ale w 1391 r. zamek został zdobyty.
który przeniesie Cię nie 200 lat wstecz, a
tylko 50. Z Zervynos do Grktas 45 km.
Przez stolicę grzybów - Orany skręć do
Zervynos
Zervynos. Po pokonaniu 45 km poczujesz
się, jakbyś z XXI w. trafił do litewskiej wsi
sprzed 200 lat.
Grodzisko w Mereczu
Litwa Południowa
47
Park Grktas
podobnej do tych, w których pokazywano
filmy albo odbywały się zebrania, znajduje
się biblioteka książek radzieckich.
W parku istnieje też ogród zoologiczny.
Są w nim miejscowe i egzotyczne ptaki, kil-
ka saren, dziki.
Po obejrzeniu sowieckich posągów udaj
się do wspaniałego uzdrowiska Druskieniki.
Wsłuchaj się w muzykę, malarstwo i szelest
liści. Uzdrowisko słynne jest nie tylko na
Litwie. Lecznice, SPA, komfortowe hotele i
usługi na wysokim poziomie cieszą się po-
pularnością wśród mieszkańców okolicz-
nych państw.
Druskieniki słyną nie tylko z pięknej przy-
rody, ale też ze światowej sławy artystów.
Tu urodził się słynny rzezbiarz modernista
48 | Park Grktas
Jacques Lipchitz, tworzył malarz i kompo-
zytor Mikalojus Konstantinas iurlionis.
* Grktas, Druskieniki
Noximuss olina, Ti. Alatimus
* Tel. +370 313 55 511, +370 682 42 320 Park Grktas
* Otwarte: codziennie, od 9 godz. do
zmierzchu.
* Płatne. * www.grutoparkas.lt
W lasach Dzukii, obok Druskienik, na po-
wierzchni 20 ha wśród mokradeł wznosi
się 86 sowieckich bożyszcz rzezby, które
kiedyś stały w miastach kraju. Zobaczysz tu
Lenina, Józefa Stalina, litewskiego działacza
Vincasa Kapsukasa i wiele innych znanych
twarzy. Wieże strażnicze, fragmenty obo-
zów takich, jak na Syberii, dokąd zesłano
130 tys. mieszkańców Litwy. Jest też ka-
wiarnia, gdzie spróbujesz dań sowieckich,
oczywiście z sowieckich naczyń. Uwierz,
spodoba Ci się. Dla tych, którzy nie odwa-
żą się skosztować dań z przeszłości, oferuje
się dzukijskie dania z grzybami. W klubie
czytelni odnowiono wyborczy punkt agi-
tacyjny, przypominający powojenne cen-
trum kulturalne z obowiązującą atrybutyką:
portretami Lenina i Stalina, hasłami i litera-
turą radziecką. Na końcu ekspozycji, w sali
Litwa Południowa
48
Muzeum Pamięci M.K. iurlionisa
50 | Liszkawa
* rejon orański
* Tel. +370 616 75 517, +370 614 67 478
* Czynne: II VII, w godz. 10 12 oraz 14 16
* www.liskiava.lt
Przed 314 laty mieszkający tu Jerzy Kosił-
ło wraz z żoną Krystyną cały swój majątek
zapisali dominikanom, pod warunkiem,
że przeniosą się tu z Sejn i zbudują kościół
49 | Dom muzeum
pod wezwaniem św. Trójcy oraz klasztor, w
M. K. iurlionisa którym zamieszkają. Dominikanie spełnili
wolę fundatora i teraz przed nami piękny
* ul. M. K. iurlionio 35, Druskieniki
zespół w stylu póznego baroku. Wnętrza
* Tel. +370 313 52 755
zdobią freski artystów włoskich, 7 ołtarzy,
* Czynne: II VII (w godz. 11 17).
autentyczne ławki, a także obrazy z XVII-
* Płatne. * www.muziejai.mch.mii.lt,
-XIX w. Budynek jest odnowiony, można tu
http://info.druskininkai.lt
przenocować, pójść na imprezę.
W miasteczku są 4 zabytki archeologicz-
Mikalojus Konstantinas iurlionis
ne: grodzisko, wzgórze kościelne, kamień
(1875 1911) - pierwszy muzyk i pierwszy
z odciskiem nogi wołu i kamień nazywany
malarz litewski poszukujący unikalnego
Wiedzmim, a także pozostałości wieży zam-
litewskiego stylu, któremu udało się zaj-
kowej z XIV-XV w. Koniecznie zobacz. Atrak-
rzeć w głąb duszy narodu. Człowiek, który
połączył muzykę i malarstwo, symbolista, cja letnia podróż statkiem z Druskienik.
pierwszy odkrył uroki sztuki abstrakcyjnej.
Kościół w Liszkawie
Muzeum założono w 1963 r. w domu ro-
dziców, w którym artysta mieszkał w latach
1896 1910. W obu domach odtworzono
autentyczne sprzęty, w dwóch innych bu-
dynkach mieści się ekspozycja przedsta-
wiająca historię życia i twórczości artysty.
Jeżeli przyjedziesz tu latem, pójdz na kon-
cert Lato w Druskienikach z M. K. iurlio-
nisem , w lipcu na tydzień szkoleniowy
organizowany przez wydawnictwo Baltos
lankos , a w sierpniu na międzynarodowy
festiwal Muzyka bez granic .
W mieście zatrzymaj się przy pomniku
autorstwa Vladasa Vild~iknasa M. K. iur-
lionis . Autor otrzymał za tę pracę Nagrodę
Państwową. Teraz można jechać dalej. Ko-
lejny punkt za 12 km.
Litwa Południowa
49
Wnętrze kościoła w Liszkawie
w 1831 r. podczas powstania przeciwko
carskiej Rosji dowodziła pułkiem powsta-
ńców. Powstanie rozgromiono, Emilia
zmarła z wycieńczenia, a jej imię Litwini
wspominają z dumą do dziś. W Kopciowie
znajduje się jej grób, wzniesiono pomnik.
W muzeum dowiesz się więcej o tej odważ-
nej młodej kobiecie.
Na tym kończy się wycieczka po górzys-
tej Dzukii. Możesz jechać z powrotem do
stolicy, przez Birsztany do niej 144 km,
jednak lepiej rozejrzyj się po Suwalsz-
czyznie, która dała Litwie wielkich synów.
Suwalszczyzna słynie ze smacznego kwa-
su chlebowego i sycącego chleba, gdyż tu
ziemia jest najbardziej urodzajna. Ziemie
te zrodziły również silnych ludzi. Podróżu-
jąc przez tereny Suwalszczyzny wiele się
Z Liszkawy warto jechać przez Lejpunyi
dowiesz i smacznie zjesz.
Kopciowo ogółem 35 km. Usłyszysz tunie-
Pomnik Emilii Plater
powtarzalną i wstrząsającą historię.
WAŻNE OBIEKTY:
Podziemia kościóła ze
szczątkami zakonników;
Ekspozycja dziedzictwa
liturgicznego;
Miasteczko;
Grodzisko.
51 | Muzeum Emilii Plater
w Kopciowie
* ul. Taikos 11, Kopciowo, rejon łozdziejski
* Tel. +370 633 30102
* Otwarte w sezonie letnim: II IV w godz.
9 17; V VI w godz. 9 16, w innych porach
roku w I-IV godz. 9 17; w V godz. 9-16
* Bezpłatnie.* www.lazdijumuziejus.lt
Litewska Joanna d Arc tak historycy
nazywają hrabiankę Emilię Platter, która
Litwa Południowa
50
Dwór w Pae~eriai
Goszcząc w dworze Pae~eriai dowiesz
52 | Dwór Pae~eriai i Muzeum
się, że w Sudowii dwory zaczęto budować
Ziemi Wyłkowyskiej
naprawdę dawno w XVI-XVII ww. Od
poł. XVII wieku dwór należał do bogaczy z
* W. Pae~eriai, gmina `eimena, sam. rej.
Czerwonego Dworu Zabiełłów.
wyłkowyskiego
Od 1998 r. w parterowych salach pałacu
* Tel.: +370 342 46399, +370 342 46375
dworskiego w Pae~eriai są czynne ekspo-
* Otwarte (godz. 10 17)
zycje Muzeum Ziemi Wyłkowyskiej: przy-
* www.vkmuziejus.lt * www.paezeriai.info
rody, prahistorii, historii krainy i wychodz-
stwa, znanych działaczy społecznych. W
Kasztanowa aleja prowadzi do domu
rotundowej sali biliardowej są organizo-
dworskiego w Pae~eriai można tutaj
wane wystawy upamiętniające ważne daty
świetnie odpocząć przez kilka godzin.
w historii Litwy i regionu oraz rocznice
W zespole dworskim wyraznie widoczne znanych miejscowych osobistości.
jest przejście z baroku w okres klasycyzmu.
Z Wyłkowyszek podróżuj do Dworu na
Do oficyny tuli się neogotycka wieża Bel-
Suwalszczyznie - Zyple
wederu.
53 | Dwór w Zypliai
* wieś Tubelis , rejon szakowski
* Tel. +370 345 44 123
* Czynne: latem, codziennie (w godz. 9 17),
zimą, I V (w godz. 9 17).
* Bezpłatnie. * www.zypliudvaras.lt
Jest to jeden z najładniejszych i najmłod-
szych dworków na Litwie. Skromny kla-
sycystyczny pałacyk został wzniesiony w
Litwa Południowa
51
połowie XIX w. przez szlachcica Jana Bart-
kowskiego. W byłych stajniach urządzono
galerię, w jednym z budynków gospodar-
czych kuznię, w innym pracownię cera-
miki. W dworku organizowane są coroczne
plenery rzemieślnicze, garncarskie, obozy
młodzieży katolickiej, festiwale muzyczne.
Jeszcze do niedawna w parku dworku
rósł sprawiający wrażenie dąb liczący oko-
ło 360 lat. Ludzie staży podobno słyszeli od
jeszcze starszych, że pan wieszał na gałęzi
nieposłusznych robotników. Staruszek-dąb
wywrócił się latem w 2008 r. w czasie ob-
chodów 200-lecia parafii. Tam tez go pozo-
stawiono.
organizuje koncerty, a Związek Artystów
Kowna wystawy artystyczne. Przez tery-
Przy pałacu znajduje się jeden z najwięk-
torium dworu przechodzi szlak Suwalskie-
szych parków na Litwie. Jego dumą jest
go pierścienia rowerowego . Gospodarze
pomnik przyrodniczy - dąb w Zypliai, który
zapraszają gości do oficyny i częstują re-
ma 360 lat. Średnica pnia 630 cm, wyso-
gionalnymi daniami.
kość 34 m.
Co roku w dworku organizowane są ple- Nasycony i wypoczęty możesz wracać do
nery artystyczne. Swoje dzieła artyści zo- stolicy albo nad Morze Bałtyckie. Tylko mu-
stawiają w dworku. Filharmonia Kowieńska sisz przeprawić się przez Niemen.
Zespół dworski w Zypliai
Żmudz
52
Ziemia spokoju i nadziei
Góra Krzyży
nieje nieduże podłużne wzgórze, na któ-
Żmudz
rym stoi ponad 200 tys. krzyży. Wszystkie
zostały postawione przez naród litewski
Jeżeli zatęskniłeś za spokojem, Żmudz
i pielgrzymów. Litewska tradycja wyrobu
jest miejscem dla Ciebie. Tu odpoczniesz
krzyży została wpisana na listę światowego
w cieniu wież klasztornych i kościelnych,
dziedzictwa UNESCO.
zachwycisz się zręcznością rąk artystów
ludowych i siłą ich wiary. A może masz Pierwsze krzyże postawiono w XIX w.
ochotę udać się na pielgrzymkę? Miejscowi mieszkańcy opowiadają, że sta-
wiano je prosząc Boga o zdrowie. Inne opo-
Poznawanie Żmudzi trzeba zacząć nie
wieści głoszą, krzyże stawiano od 1863 r.,
ze Żmudzi, a z obrzeży Auksztoty, gdzie
aby uczcić śmierć poległych w powstaniu.
pośród pól wiatr pieści krzyże.
Po powstaniu, władze carskie karały osoby,
na których podwórku były krzyże, a krzyże
54 | Góra Krzyży
niszczono. Dlatego wierni stawiali krzyże w
nocy, żeby nikt nie widział, na Górze Krzyży.
* wieś Jurgai%0ńis, rejon szawelski
* Tel. +370 413 70 860 Po odzyskaniu Niepodległości na Górę
* Otwarte: codziennie; Kaplica klasztorna Krzyży zaczęli przyjeżdżać pielgrzymi. Krzy-
Góry Krzyży otwarta codziennie, w godz. 8-21 że ustawiano też u podnóża góry. 7 wrze-
* Bezpłatnie. * www.kryziukalnas.lt śnia 1993 r. papież Jan Paweł II odprawił tu
mszę świętą. W 2000 r. obok góry wzniesio-
12 km na północ od Szawli w polu wid- no klasztor franciszkański.
Żmudz
53
Wytwarzanie krzyży i symbolika krzyża i rodzinie Frenklów, druga o dworku i
na Litwie zostały wpisane na listę reprezen- mieście w XIX-XX w. Znajdziesz tu otocze-
tatywną niematerialnego dziedzictwa kul- nie stylizowane na pałacowe. W ekspozycji
Miasto prowincjonalne zobaczysz przed-
turowego UNESCO.
wojenne ulice i sklepy, a w nowo urządzo-
Teraz Twoja droga prowadzi przez Szaw-
nej sali kina retro Kapitol obejrzysz film.
le. Zatrzymaj się i rozejrzyj dokoła. Ko-
Z Szawli do Telsz 75 km. W Telszach udaj
niecznie zobacz willę Ch. Frenkla.
się do jednego z najważniejszych miejsc
55 | Willa Chaima Frenkla
dla wiernych.
w Szawlach
56 | Katedra Św. Antoniego
Padewskiego
* ul. Vilniaus 74, Szawle * Tel. +370 415 24 389
* Czynne: II V w godz. 10 18, VI VII w godz.
* ul. Katedros 2, Telsze * Tel. +370 444 60 605
11 17 * Płatne. * www.siauliumuziejus.lt
* Czynne: codziennie, w godz. 9-18.
* www.telsiuvyskupija.lt
Chaim Frenkiel był słynnym litewskim
fabrykantem z przełomu XIX i XX w., któ-
Głównym obiektem Telsz jest katedra Św.
ry stworzył słynną w całym Imperium Ro-
Antoniego Padewskiego. Zbudowali ją ber-
syjskim fabrykę wyrobu skór. Fabrykant
nardyni. Na początku XVII w. zarządca ziem
słynął nie tylko z dobrze zorganizowanego
telszańskich podkanclerzy Paweł Sapieha
przedsiębiorstwa, ale też ze swej działal-
ufundował klasztor bernardynów. Jego
ności charytatywnej.
portret do dziś jest w kościele.
Ch. Frenkiel wraz z rodziną mieszkał w
W 1624 r. zakonnicy zaczęli wznosić pierw-
secesyjnym pałacu, zbudowanym w 1908
szy drewniany kościół i murowany budynek
r. W latach 1920 - 1940 w willi działało
klasztoru. Jednak po dużym pożarze w XVIII
prywatne żydowskie gimnazjum. Podczas
w. postanowiono stawiać murowany koś-
II wojny światowej mieścił się tu szpital
ciół. Nowa świątynia otrzymała podwójną
niemiecki, pózniej szpital żołnierzy so-
nazwę - Św. Antoniego Padewskiego i Matki
wieckich. W 1994 r. budynek przekazano
Bożej Loretańskiej.
muzeum Auara w Szawlach. Obecnie są
tu dwie ekspozycje. Pierwsza opowiada o Po modlitwie udaj się do Płungian, poło-
spuściznie kultury żydowskiej w Szawlach żonych o 20 km na zachód.
Katedra pw. św. Antoniego Padewskiego
Willa Chaima Frenkla
Żmudz
54
57 | Dwór w Płungianach 58 | Muzeum Zimnej Wojny
* ul. Parko, Płungiany * Tel. +370 448 52 492 * las Plokatins, rej. płungiański
* Czynne: III VII, w godz. 10 17.
* Tel.: +370 448 49 231, +370 677 86 574
* Płatne. * www.oginski.lt
* Otwarte codziennie (godz. 10 18)
* Płatne. * Zwiedzanie tylko z przewodnikiem.
Chociaż pierwsze wzmianki sięgają już
* www.saltojokaromuziejus.lt
XVI w., dworek stał się znany dopiero w XIX
w., gdy zaprojektowany przez Carlo Loren-
W lesie Plokatins nie przepuść okazji
zo zespół budynków stanowiły budowle
pospacerować podziemnymi korytarzami
neorenesansowe i neogotyckie. Budynek
dawnej sowieckiej wojskowej wyrzutni ra-
otacza bogaty park o powierzchni 60 ha z
kietowej. Litewskie Muzeum Zimnej Wojny
dwoma stawami, utworzony w dolinie Ba-
jedna z trzech istniejących w świecie uni-
brungas.
kalnych wyrzutni rakietowych, otwartych
dla zwiedzających. W działającej w latach
W dworku obecnie mieści się Żmudzkie
1963 - 1978 wyrzutni były rozmieszczone
Muzeum Sztuki, którego zbiory są bogate
średniodystansowe rakiety balistyczne SS-
w dzieła mieszkających za granicą artystów
4, skierowane na kraje Europy Zachodniej.
żmudzkich. We dworze w Płungianach or-
ganizowane są wystawy artystów żmudz-
Nowo urządzona ekspozycja muzeum
kich, a we wrześniu rozbrzmiewa Festiwal
przypomina trwającą blisko pięć dziesię-
Muzyki Klasycznej im. Mikołaja Ogińskiego.
cioleci Zimną Wojnę. Unikalne materiały
obrazowe i graficzne zaznajmią Cię z zasa-
W rejonie płungiańskim jest czynne jedno
z najsłynniejszych na Litwie muzeów wojny dami organizacji i działania broni jądrowej
zimnej. dawnego tajnego imperium sowieckiego,
Dwór w Płungianach
Żmudz
55
Muzeum Zimnej Wojny
zobaczysz makiety rakiet bojowych i innej dziwne ubrania, malują twarze sadzą, wkła-
broni z czasów Zimnej wojny. Spacerując dają drewniane brodate maski i zamieniają się
w potwory z pomarszczonymi łbami, dużymi
podziemnymi korytarzami usłyszysz pisk
fal radiowych, warkot silników i głosy żoł- krzywymi nosami, nie jednakowymi oczami,
rozdziawionymi gębami i zgniłymi zębami. W
nierzy.
Muzeum masek zapustowych
Od Plokstine do Płótelów zaledwie 10
kilometrów. W tym miasteczku żmudzkim
czeka na Ciebie autentyczny kamienny
spichrz i Muzeum masek zapustowych.
59 | Spichrz dworu w Płotelach
i Muzeum Zapustów
* ul. Did~ioji 22, Płotele
* Tel.: +370 686 09 874, +370 677 86 518
* II-V (godz. 10-17) VI (godz. 10-16:45)
VII (godz. 10-17) * Płatne.
Podróżując po Żmudzi zajrzyj do Pło-
tel tutaj w stajni starego dworu mieści
się Muzeum Zapustów. W Zapusty, gdy do
Wielkiejnocy pozostaje siedem tygodni, z
Litwy z hałasem wygania się zimę. Tradycje
zapustowe sięgają czasów pierwotnego
rolnictwa, gdy poprzez pogańskie rytuały
rolnicy wyganiali demonów zimy i budzili
skutą mrozem ziemię ze snu.
Uczestnicy Zapustów przebierają się w
Żmudz
56
Pałac w Szwekszniach
muzeum zebrano ponad 250 pomysłowych
60 | Pałac w Szwekszniach i
masek pamiętających różne zapustowe histo-
kościół Św. Jakuba Apostoła
rie. Jest to jedyne takie muzeum w Europie.
Po obejrzeniu masek odwiedz muzeum
Park: * ul. Parko 1, Szwieksznie, rejon `ilut
mieszczące się w spichrzu dworu w Płote-
* Bezpłatne.
lach. Wystawiono tu znaleziska archeolo-
Kościół: * ul. Ba~ny%0ńios 1, Szwieksznie, rejon `ilut
giczne z `ventorkalnis i z wyspy Zamkowej,
* Tel. +370 441 56 546
zbiór starej ludowej rzezby, stare narzędzia i
* Otwarte: przed nabożeństwem, I VI godz.
sprzęty domowe.
18, VIII godz. 9.30 i 12
* Bezpłatne.
Muzeum Zapustów jest uznane za jed-
* www.samogit.lt, www.heritage.lt
no z najbardziej atrakcyjnych miejsc
turystycznych w Europie (EDEN).
Dwór pochodzi z XV w., zbudowany zo-
Jeśli już mówimy o dworkach, warto udać
stał przez hrabiów Platterów. W końcu
się 69 km dalej i obejrzeć Szweksznie.
XIX w. hrabia Aleksander Platter urządził
park w stylu angielskim i wybudował
Spichrz dworu w Płotelach
neorenesansowy pałac z basztą, zwany
willą Genovait . Po odzyskaniu Niepod-
ległości, dwór został zwrócony prawowitej
właścicielce Laimie Felicji Platerien, która
chętnie pozwala na zwiedzanie parku.
Kwietniki zdobią rzezby, wazony deko-
racyjne, jest zegar słoneczny. Przez park
przepływa rzeka, są sztuczne stawy. Uni-
katowy mostek łączy park z kościołem. W
kościele znajdują się organy z początku XX
w., Droga krzyżowa, 10 ołtarzy, 4 spowied-
nice, ambona.
Żmudz
57
Warto rozejrzeć się po Żmudzi z najwyż- architekt Antoni Wiwulski. W fundamenty
szej góry. Do niej 71 km. ołtarza kaplicy wmurowany jest kamień,
na którym prawdopodobnie ukazała się
Następnie warto by było przejechać jesz-
Najświętsza Maryja Panna.
cze 135 km i zwiedzić Szydłów
W ołtarzu głównym Bazyliki przechowu-
je się cudowny obraz Najświętszej Maryi
61 | Bazylika Narodzenia
Panny z Dzieciątkiem.
Najświętszej Maryi Panny
W kaplicy kościelnej stoi rzezba Matki
w Szydłowie
Bożej, wykonana w XVIII w. w Anglii. Tu
* ul. M. Jurgai%0ńio 2, Szydłowo, rejon rosieński
przechowywany jest również stary (1663 r.)
* Tel. +370 428 79 200
krzyż namalowany na deskach, przestrze-
* Czynne: maj-pazdziernik, w godz. 8 20,
lony podczas waśni między katolikami i
listopad-kwiecień, w godz. 8 15 godz.
kalwinami.
* Bezpłatnie. * www.siluva.lt
W Szydłowie już od prawie 500 lat w
połowie września odbywa się odpust
Kto wie, czy to miasteczko byłoby znane,
Najświętszej Maryi Panny. Miasteczko jest
gdyby w 1608 r. nie odnotowano tu pierw-
oblegane przez pielgrzymów z całej Eu-
szego w Europie objawienia Matki Bożej,
ropy. Działa tu centrum pielgrzymkowe. 7
która ukazała się dzieciom pasącym owce.
września 1993 r. święte miejsce odwiedził
To pierwsze ukazanie się Maryi w Europie i
papież Jan Paweł II.
jedno z 5 uznawanych przez Kościół.
Obecnie na miejscu objawienia stoi kap- W Szydłowie kończy się wycieczka po
lica. Majestatyczny budynek o wysokości Żmudzi. Możesz wrócić do Szawli albo
40 m na początku XX w. zaprojektował skręcić na autostradę Wilno-Kłajpeda.
Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i Kaplica
Wybrzeże
58
Szlakiem bursztynowego wybrzeża
Muzeum Bursztynu w Połądze
62 | Muzeum Bursztynu
Wybrzeże
w Połądze
Podczas sztormów fale Bałtyku wyrzucają
* ul. Vytauto 17, Połąga * Tel. +370 460 51 319
na brzeg bursztyn. To szczątki pałacu kró-
* Czynne: wrzesień-maj, II VI w godz. 11 17,
lowej Jkrat. Legendę o jej nieszczęśliwej
VII w godz. 11 16; czerwiec-sierpień, II VI
miłości usłyszysz i Ty. A jeżeli dokładnie się
w godz. 10 20, VII w godz. 10 19
rozejrzysz, sam znajdziesz okruchy burszty-
* Płatne. * www.pgm.lt
nowego pałacu. Wybrzeże Bałtyku przycią-
ga nie tylko bursztynem, ale i bogatą histo-
Neoklasycystyczny pałac jest symbolem
rią, pięknymi parkami, cudowną przyrodą.
Połągi. Wznosi się on nieopodal morza w
Wycieczkę po wybrzeżu rozpocznij od Mu-
lasku kapłanki Birut, uznawanym przez
zeum Bursztynu w Połądze, gdzie przyroda
ludność miejscową za święty. Hrabia Tysz-
zlewa się z historią i architekturą.
kiewicz, we władaniu którego było kilka
budynków w Połądze, w 1897 r. założył tu
swoją rezydencję. Dzięki Tyszkiewiczom
miasteczko stało się wspaniałym kurortem.
Dwóch słynnych architektów pracowa-
ło nad budową pałacu: pałac projektował
Niemiec Franz Heinrich Schwechten, a park
Francuz, autor wielu parków �douard
Fran�ois Andr�. Obecnie na zajmującym
100 ha terenie mieści się Ogród Botaniczny
Połągi.
Wybrzeże
59
Grota z figurą Matki Boskiej Lourdeńskiej u podnóża Góry Biruty
Zobaczysz tu zmieniające się krajobrazy i
atmosferę, wzdłuż ścieżek ścielące się rośli-
ny, stawy i rzezby.
Hrabia Feliks Tyszkiewicz przechowywał
w pałacu wartościową kolekcję bursztynu
153 wyroby z epoki neolitu i brązu, które w
latach 1905-1907 znalazł na nadmorskich
mokradłach. Zbiory obecnie można oglą-
dać w Muzeum Bursztynu, działającym w
tym pałacu od 1963 r.
W Komnacie Kominkowej odbywają się
63 | Wzgórze Biruty
spotkania z artystami, a latem na tarasie
rozbrzmiewają popularne koncerty Noc-
* ul. Vytauto15, Połąga
nej serenady . Od 1971 r. Litewska Orkie-
* Tel. +370 460 49 270, +370 460 49 271
stra Kameralna zaprasza na niepowtarzal-
* Otwarte: codziennie.
ne koncerty pod gwiazdzistym niebem.
* Bezpłatnie. * www.pgm.lt
Wykonywane z wirtuozerią utwory klasycz-
ne przyciągają nie tylko wczasowiczów, ale
Na obrzeżach parku wznosi się góra, od
też słynnych wykonawców. Na scenie Noc-
dawien dawna zwana imieniem Biruty. Le-
nej serenady wraz z Litewską Orkiestrą
genda głosi: za czasów pogańskich, cno-
Kameralną występowało wielu słynnych
tliwe dziewczyny poświęcały swoje życie
litewskich i zagranicznych wykonawców:
bogom. Paliły wieczny ogień, robiły dobre
skrzypkowie Gidon Kremer, Oleg Kagan,
uczynki, żyły w cnocie. Takie dziewczęta
Tatjana Grindenko i Vilhelm epinski, wio-
nazywano kapłankami. Wśród nich była
lonczeliści Natalija Gutman, Karina Geor-
i Biruta. Urodą Biruty zachwycił się książę
gian, Mark Drobinski, Vytautas Sondeckis i
Kiejstut i wziął ją sobie za żonę. Biruta była
klarnecista Eddy Vanoosthuyse.
matką Wielkiego Księcia Litewskiego Wi-
Jeżeli zwiedziłeś pałac i Ogród Botanicz-
tolda. Po śmierci została ona pochowana
ny, czas wejść na Wzgórze Biruty, które jest
na wzgórzu, gdzie płonął wieczny ogień
położone blisko morza i poznać piękną hi-
bogom. O legendzie przypomina rzezba,
storię o miłości.
wzniesiona w 1965 r. na symbolicznym
miejscu wiecznego spoczynku Biruty.
W rzeczywistości, na Wzgórzu Biruty za
czasów pogańskich mieściło się obserwa-
torium paleoastronomiczne i pogańska
świątynia rybaków i rolników.
U podnóża wzgórza Lourdes. Urządził
je w 1900 r. założyciel parku hrabia Feliks
Tyszkiewicz. Wszystkie kamienie wykorzys-
tane do budowy są naturalne. Dalej droga
prowadzi do miasta portowego. Po dro-
dze warto skręcić do Kretyngi zaledwie
Kamień słoneczny
12 km stąd.
Wybrzeże
60
Pałac w Kretyndze
64 | Pałac w Kretyndze 65 | Starówka Kłajpedy
Centrum Informacji Turystycznej w Kłajpedzie:
* ul. Vilniaus 20, Kretynga * Tel. +370 445 77 612
* ul. Turgaus 7, Kłajpeda
* Czynne: czerwiec-wrzesień: muzeum III VII
* Tel. +370 464 12 186, +370 687 52 051
w godz. 10 18, ogród zimowy I w godz.
* www.klaipedainfo.lt
10 18, II VII w godz. 10 20.30; wrzesień -
maj: muzeum III VII w godz. 10 17, ogród
Kłajpeda przesiąknięta jest duchem
zimowy II VII w godz. 10 18, VI w godz.
miast niemieckich to miasto budowane
10 19 * Płatne. * www.kretingosmuziejus.lt
przez Krzyżaków. W 1252 r. miasto nosiło
nazwę Memelburg. Nad brzegiem rzeki
Pałac w Kretyndze powstawał od sadu,
Dan Krzyżacy wznieśli twierdzę. Obecna
zasadzonego w XVIII w. Po stu latach dwór
Starówka miasta ukształtowała się w XVII
nabył hrabia Józef Tyszkiewicz. Obecnie
w., wskutek połączenia zamku i dzielnicy,
jest on własnością Muzeum w Kretyndze.
zwanej Miastem Fryderyka.
W dworku prowadzone są prace restaura-
Starówka kłajpedzka
cyjne, można jednak obejrzeć ekspozycję
historii pałacu, ogród zimowy z kolekcją
roślin tropikalnych i piękny park. W mu-
zeum odbywają się wystawy sztuki i florys-
tyki, koncerty muzyki klasycznej i orkiestr
dętych. W oranżerii eksponuje się nabyte
kolekcje kwiatów, a w parku obchodzi się
święta: Zapusty, Sobótkę, Zielną, jesienią
Święto drzewa , na wiosnę spotyka się po-
wracające ptaki.
Po odpoczynku w cieniu drzew, jedz do
Kłajpedy. To zaledwie 22 km drogi. A tam
ruszaj zwiedzać uliczki Starego Miasta.
Wybrzeże
61
Starówka kłajpedzka
Cechą szczególną Kłajpedy są domy Mieszkańcy Kłajpedy nazywają tę rzezbę
fachwerkowe. Takie budownictwo było Anike z Tharau.
popularne w pierwszej połowie XIX w.
Spacerując po Starówce koniecznie udaj
Najładniejsze tego typu domy znajdują się
się do podziemnego muzeum w zamku
między ulicą Vandens i Placem Rynkowym.
kłajpedzkim.
Tu znajduje się fachwerkowy magazyn,
zbudowany w XVIII w.
66 | Muzeum Zamkowe
Sercem miasta jest Plac Teatralny. W
w Kłajpedzie
1912 r. zbudowano fontannę ku czci uro-
dzonego w Kłajpedzie poety, profesora
* ul. Pilies 4, Kłajpeda
uniwersytetu, Szymona Dacha. Rzezba
* Tel. +370 464 10 527
przedstawia młodą, bosą dziewczynę -
* Czynne: II VI w godz. 10 18
opiewaną przez niego postać. Miłosną
* Płatne. * www.mlimuziejus.lt
piosenkę tej dziewczyny dzwony na Placu
Ratuszowym w Monachium grają do dziś.
Zbudowany przez Krzyżaków murowany
Muzeum Zamkowe w Kłajpedzie
zamek, który był nie raz atakowany przez
Żmudzinów i który po zaciętych walkach
wciąż odbudowywano, miał potężne ob-
warowania - fosy z mostami zwodzonymi,
kazamaty. Obecnie działa tu Muzeum Zam-
kowe.
Cała ekspozycja jest pod ziemią, w poter-
nie i kazamatach księcia Fryderyka. Wysta-
wa zapozna Cię z rozwojem miasta i zamku
kłajpedzkiego. Przed osiedleniem się Zako-
Wybrzeże
62
Litewskie Muzeum Morza Litewskie Muzeum Morza
urządzono akwaria z litewskimi rybami
nu Krzyżackiego w Kłajpedzie, jej okolice
słodkowodnymi, rybami z morza Bałt-
należały do Kurów, stąd w niszach ścian
tyckiego i mórz tropikalnych, ekspozycję
ustawiona jest broń, przedmioty i biżuteria
fauny morskiej. W otwartych basenach
Kurów. Tutaj stąpasz też po najstarszym
przy akwarium mieszkają pingwiny, foki
litewskim bruku, wykonanym w XVI w., a
bałtyckie, uchatki grzywiaste.
z bastionu Fryderyka obejrzyj panoramę
miasta.
W kazamatach pod wałami twierdzy, w
dawnych prochowniach urządzono ekspo-
Następnie droga prowadzi na zachód.
zycję na temat historii nawigacji, zaś na wa-
Przepraw się promem do Mierzei Kuroń-
łach, na dawnych barbetach rozmieszczono
skiej.
kolekcję starych i współczesnych kotwic.
67 | Litewskie Muzeum Morza
Wydmy w Nidzie
* ul. Smiltyns 3, Kłajpeda
* Tel.: +370 464 12 186, +370 687 52 051
+370 46 49 22 50; +370 49 07 51; +370 69837299
* latem II-VII (w godz. 10.30-18.30), maj-
wrzesień III-VII (w godz. 10.30-18.00),
pazdziernik-kwiecień VI-VII (w godz. 10.30-
17.00)
* www.muziejus.lt
Z Kłajpedy promem przepraw się do
Smiltyn.
W najdalej na północ wysuniętym punk-
cie Mierzei Kurońskiej, zwanym Kopga-
lis, gdzie kończy się półwysep Mierzei
Kurońskiej i otwierają się wrota portu
w Kłajpedzie, w budynku nadbrzeżnej
twierdzy obronnej mieści się najczęściej
odwiedzane Litewskie Muzeum Morza,
które w ciągu roku przyjmuje około 400
tysięcy gości.
W zrekonstruowanym w 1979 r. forcie
Wybrzeże
63
Mierzeją Kurońską
Ze Smiltyne jedz przez sośniaki krętą
dróżką na drugi koniec półwyspu Mierzei
Kurońskiej. 50 kilometrów i dojedziesz do
miasteczka uzdrowiskowego Nidy.
68 | Nida
* miasteczko Nida, okręg kłajpedzki
* www.visitneringa.com
Omywany przez Morze Bałtyckie i Zato-
kę Kurońską długi i wąski półwysep na-
no je w nogach zmarłego, żeby w dniu
zywa się Mierzeją Kurońską. Ciągnący się
wzdłuż morza porośnięty lasem piaszczy- sądu ostatecznego wstając miał o co się
sty pas o długości 98 km i w najszerszym oprzeć .
miejscu sięgający zaledwie 3,8 km, zdo-
Obok Nidy leżą piękne wydmy, którymi
bią przytulne, czyste i kolorowe wioski
zachwycał się w 1965 r. odpoczywający
rybackie. 52 km Mierzei należą do Litwy,
tu noblista Jean Paul Sartre. To najwyż-
inna część do Rosji. To unikalne miejsce
sza wydma Parnidis ze słonecznym ze-
ze względu na swe wartości przyrodnicze
garem. Część zegara została zniszczona
i kulturowe jest wpisane na listę świato-
4 grudnia 1999 r. przez huragan Anatolij.
wego dziedzictwa UNESCO.
Na wydmę trafisz podążając szlakiem o
Obecna Nida - to wioska, w której ryba-
długości 1800 m, oglądając po drodze ro-
cy osiedlili się w 1732 r., ich dawne wioski
śliny, grzyby, owady i ptaki. Spacerując po
zostały zasypane piaskiem. Nida zachwy-
Nidzie, nie zapomnij obejrzeć 100-letniej
ca drewnianą architekturą i piaskiem
chaty rybackiej.
skrzypiącym pod nogami. Warto obejrzeć
Spacerując po Nidzie, nie zapomnij
stary cmentarz, na którym zachowały się
drewniane nagrobki krikaty. Ustawia- obejrzeć 100-letniej chaty rybackiej.
Morze Bałtyckie
Wybrzeże
64
Wiatrowskazy w Neryndze
Józef i jego bracia , eseje w tym m. in.
Moje czasy , artykuły- np. Czego musi-
my żądać , listy do redakcji, wydawnictw,
tłumaczy, przyjaciół - to wszystko wyszło
w Nidzie spod pióra Laureata Nagrody
Nobla, jednego z najsłynniejszych lite-
ratów pierwszej połowy XX w., Thomasa
Manna. Pisarz wraz z rodziną spędzał lato
1930-1932 r. na wzgórzu Uoav, w domu
zbudowanym według projektu niemiec-
kiego architekta H. Reissmanna.
69 | Muzeum etnograficzne- W 1975 r. wystawę wzbogacono o
nowe eksponaty, otrzymane z ówczesnej
chata rybacka
Republiki Demokratycznej Niemiec. Od-
nowiono autentyczny wystrój sypialni,
* wieś Naglis 4, Nida, Nerynga
werandę, pokój pracy pisarza.
* Tel. +370 469 52 372
* Czynne: czerwiec-sierpień, codziennie godz.
Od 1997 r. w domku Tomasza Manna co
10 18, wrzesień - maj, II VI w godz. 10 17
roku w lipcu odbywa się międzynarodo-
* Płatne. * www.visitneringa.com
wy festiwal Tomasza Manna: w salonie
odbywają się koncerty muzyki kameral-
W chacie rybackiej, wzniesionej w 1900
nej, spotkania literackie, konferencje, se-
r., ludzie mieszkali do lat 80. Następnie
minaria.
urządzono tu muzeum z autentycznymi
Przy domu T. Manna kończy się wy-
meblami i sprzętami. Odtworzono też
cieczka bursztynowym wybrzeżem Bał-
oryginalne podwórko chaty. Stoją tu 4
tyku.
oryginalne statki rybackie od łódki po
Etnograficzne gospodarstwo rybackie
charakterystyczną dla Nidy łódz zwaną
kurnas.
W chacie wystawia się sztuki ludowe,
organizuje się występy zespołów folklo-
rystycznych, demonstruje się wyroby rze-
mieślnicze i stare rzemiosła.
Jeżeli lubisz literaturę, koniecznie zajrzyj
do domu T. Manna.
70 | Dom-muzeum
Thomasa Manna
* ul. Skruzdyns 17, Nida, Nerynga
* Tel. +370 469 52 260
* Czynne: czerwiec-15 września, codziennie
w godz. 10 18, 16 września-maj, II VI w
godz. 10 17
* Płatne. * www.mann.lt
Centra informacji turystycznej na Litwie
CIT w Olicie (lit. Alytus) CIT w Kownie przy UAB Mkss odisja CIT okręgu poniewieskiego CIT w Taurogach (lit. Taurag)
al. Rotuas 14A, LT-62141 Olita ul. M. Valan%0ńiaus 19, LT-44275, Kowno pl. Laisvs 11, LT-35200 Poniewież ul. Vytauto 60, LT-72253 Taurogi
Tel. +370 315 52 010 Tel. +370 37 207879 (lit. Panev~ys) Tel. +370 446 61 404
E-mail: info@alytus-tourism.lt E-mail: info@turinfo.lt Tel. +370 45 508 080 E-mail: tic@tvk.lt
www.alytus-tourism.lt www.musuodiseja.lt E-mail: info@panevezysinfo.lt www.taurage.lt
www.panevezysinfo.lt
CIKT w Kojszedarach (lit. Kaiaiadorys) CIT w Telszach
CIT w Oniksztach (lit. Anyka%0ńiai)
ul. Gedimino 48, LT-56121 Kojszedary CIT w Poswolu (lit. Pasvalys) pl. Turgaus 21, LT-87122 Telsze
ul. Gegu~s 1, LT-29106 Onikszty
Tel. +370 346 60 466 ul. P. Avi~onio 6, LT-39149 Poswol Tel. +370 444 53 010
Tel. +370 381 59 177
E-mail: turizmas@kaisiadorys.lt Tel. +370 451 34 096 E-mail: turizmocentras@telsiai.lt
E-mail: antic@zebra.lt
www.verslas.kaisiadorys.lt E-mail: turizmas@pasvalys.lt www.telsiaitic.lt
www.antour.lt
www.pasvaliomuziejus.lt
CITB w rejonu Kiejdanach (lit. CIT pielgrzymkowe w Cytowianach
CIT w Birsztanach (lit. Biratonas)
Kedainis rajono) CITB w Rosieniach (lit. Raseiniai) (lit. Tytuvnai)
ul. B. Sruogos 2, LT-59206 Birsztany
pl. Did~iosios Rinkos 6, LT-57248 Kiejdany ul. Muziejaus 5, LT-60122 Rosienie ul. Maironio 1, Cytowiany, rej. kielmski
Tel. +370 319 65 740
Tel. +370 347 56900 Tel. +370 428 70 723 (lit. Kelms rajonas)
E-mail: info@visitbirstonas.lt
+370 687 2 11 17 E-mail: info@rvic.lt Tel. +370 427 56 223
www.visitbirstonas.lt
E-mail: info@kedainiutvic.lt www.rvic.lt E-mail: info@tytuvenai.eu
www.kedainiutvic.lt www.tytuvenai.eu
CIT w Birżach (lit. Bir~ai)
CITB w Rakiszkach (lit. Rokiakis)
ul. J. Janonio 2, LT-41148 Birże
CIKT w Kłajpedzie (lit. Klaipda) ul. Kauno 7, LT-42115 Rakiszki CIT w Trokach (lit. Trakai)
Tel. +370 450 33 496
ul. Turgaus 7, LT-91247 Kłajpeda Tel. +370 616 07156 ul. Vytauto 69, LT- 21001 Troki
E-mail: tic@birzai.lt
Tel. +370 46 412 186 E-mail: info@rokiskiotic.lt
Tel. +370 528 51 934
www.visitbirzai.lt
E-mail: tic@klaipedainfo.lt www.rokiskiotic.lt
+370 67209476
www.klaipedainfo.lt
E-mail: trakaiTIC@is.lt
CITB w Druskienikach (lit. CIT Muzeum Diecezji Żmudzkiej
www.trakai-visit.lt
Druskininkai) Centrum kultury im. ul. S.Daukanto 6, Wornie (lit. Varniai),
ul. Gardino 3, Druskieniki M. K. Sarbiewskiego rej. telszański (Telais rajonas)
CITB w Wiłkomierzu (lit. Ukmerg)
Tel. +370 313 60 800 ul. Kolegijos 5, Kroże, rej. kielmski Tel. +370 444 47 455
pl. Kęstu%0ńio 2-2/ ul. Vienuolyno 14-2,
(lit. Kra~iai, Kelms rajonas) E-mail: alma@varniai-museum.lt
M.K. iurlionio ul. 65, LT-20130 Wiłkomierz
Tel. +370 427 58 148, +370 616 06 043, www.varniai-museum.lt
LT-66164, Druskieniki Tel. +370 340 63 551
+370 622 21 321, +370 427 58 155
Tel. +370 313 51 777 E-mail: turizmas@ukmergeinfo.lt
Wydział Kultury i Turystyki Rejonu
E-mail: kraziukc@gmail.com;
E-mail: information@druskininkai.lt www.ukmergeinfo.lt
Szkudy (Skuodo raj.)
kraziai.turizmas@kraziai.lt
www.info.druskininkai.lt
ul. Gedimino 1, LT-98124 Szkudy
CIT w Ucianie (lit. Utena)
www.kraziai.lt
Tel. +370 440 73935
ul. Stoties 39, LT-28134 Uciana
CIT w rejonu kłajpedzkim (lit.
CIT w Aozdziejach (lit. Lazdijai) E-mail: turizmas@skuodas.lt
Tel. +370 389 54 346
Klaipdos rajono)
ul. Vilniaus 1, LT-67106 Aozdzieje www.skouds.lt
E-mail: tic@utenainfo.lt
ul. Kvietinis 5, LT-96122 Garg~dai
Tel. +370 318 51 160,+370 611 10 855
www.utenainfo.lt
Tel. +370 464 73 416
CIT euroregionu Szeszupy
E-mail: turizmas@lazdijai.lt,
E-mail: info@klaipedadistrict.lt
ul. V.Kudirkos 61/1, LT-71126 Szaki
Muzeum w Wiejsiejach (lit. Veisiejai)
tourism@lazdijai.lt
www.klaipedadistrict.lt
(lit. `akiai)
ul. Vytauto 47, Wiejsieje., rej. łozdziejski
www.lazdijai-turizmas.lt
Tel. +370 345 51 262
Tel. +370 318 56 535
CIT w Ignalinie
Aozdziejskie CIT w pobliżu granicy E-mail: tourism@sesupe.lt
+370 614 48 387
ul. Ateities 23, LT-30121 Ignalina
z Polską http://tic.sesupe.lt
E-mail: veisiejumuziejus@gmail.com
Tel. +370 386 52 597
w. Janaslavas 10, rej. łozdziejski
www.lazdijai-turizmas.lt
E-mail: tic@ignalina.lt CIT w Szawlach (lit. `iauliai)
Tel. +370 31851881
www.ignalinatic.lt ul. Vilniaus 213, LT-76348 rej. szawels- CITB w Wyłkowyszkach
E-mail: turizmas.info@lazdijai.lt
ki (lit. `iaulis rajonas)
(lit. Vilkaviakis)
www.lazdijai-turizmas.lt
Żydowskie Centrum Kulturalno-
Tel. +370 41 523 110
pl. J. Basanavi%0ńiaus 7, LT-70101
Informacyjne
CITB w Możejkach (lit. Ma~eikiai) +370 41 521 105
Wyłkowyszki
ul. Msinis 3A/5,LT-01133 Wilno
ul. Ventos 8A, LT-89103 Możejki E-mail: tic@siauliai.lt
Tel. +370 342 20 525
Tel. +370 5 261 6422
Tel. +370 443 95 351 http://tic.siauliai.lt
E-mail: info@vilkaviskisinfo.lt
E-mail: info@jewishcenter.lt E-mail: mtvic@mazeikiai.lt www.siauliai-events.lt
www.vilkaviskisinfo.lt
www.jewishcenter.lt www.infocentras.mazeikiai.lt
CITB rejonu szawelskiego
CIT w Wilnie
CITB w Molatach (lit. Moltai) ul. J. Basanavi%0ńiaus 7, Kurszany (lit.
CITB w Janowie (lit. Jonava) ul. Vilniaus 22, LT-01119 Wilno
ul. Inturks 4, LT-33141 Molaty Kuranai),
ul. Vasario 16-osios 1, Tel. +370 5 262 9660
Tel. +370 383 51 187 Tel. +370 41 584 486
LT-55171 Janów ul. Did~ioji 31, Wilno
E-mail: turizmas@moletai.lt E-mail: vic@siauliai-r.sav.lt
Tel. +370 349 52622 Tel. +370 5 262 6470
www.infomoletai.lt www.siauliurajonas.lt
E-mail: info@jonavosvic.lt Rodknios kelias 2-1
www.jonavosvic.lt +370 52306841
CIKT w Nidzie Agila CITB rejonu szawelskiego
ul. `ventaragio 2, Vilnius
ul. Taikos 4, LT-5872, Nerynga wieś Jurgai%0ńiai, gmina Meakui%0ńis,
CITB w Janiszkach (lit. Joniakis)
E-mail: tic@vilnius.lt
Tel. +370 469 52 345 rej. Szawle
ul. %7ńemai%0ńis 9, Janiszki
www.vilnius-tourism.lt
+370 469 52015 Tel. +370 41 370860
Tel. +370 426 52 388
E-mail: info@visitneringa.lt Email: turizmas@siauliai-r-sav.lt
CIT w Jeziorosach (lit. Zarasai)
E-mail: vic@jvic.lt
www.visitneringa.lt www.siauliurajonas.lt
pl. Slis 22, LT-32110 Jeziorosy
www.jvic.lt
Tel. +370 385 37 171
CIT w Pokrojach (lit. Pakruojis) CIT Muzeum w Szyłokarczmie
E-mail: turizmas@zarasai.lt
CIT w Jurborku (lit. Jurbarkas)
ul. Parko 5, LT-83139 (lit. `ilut)
www.zarasai.lt
ul. Vydkno 19, LT-74118 Jurbork
Wieś Pakruojis, rej. pokrojski ul. Lietuvininks 36, Szyłokarczma
Tel. +370 447 51 485
Tel. +370 421 61 584 Tel. +370 441 62 207
E-mail: turizmas@jurbarkas.lt
+370 612 61 584 +370 441 62 209
www.jurbarkotic.lt
E-mail: p.turizmas@gmail.com E-mail: info@silutesmuziejus.lt
www.pakruojistic.lt www.silutesmuziejus.lt
CIT regionu kowieńskiego i Biuro * CIT Centrum Informacji Turystycznej
Konferencyjne CIT w Połądze (lit. Palanga) CIT w Święcianach (lit. `ven%0ńionys) CITB Centrum Informacji Turystycznej
al. Laisvs 36, LT-44240 Kowno ul. Kretingos 1, LT-00132 Połąga pl. Laisvs 3, LT-18111 Święciany i Biznesowej
Tel. +370 37 323 436 Tel. +370 460 48 811 Tel. +370 387 51 047 CIKT Centrum Informacji Kulturalnej i
E-mail: info@kaunastic.lt E-mail: info@palangatic.lt E-mail: infocentras@svic.lt Turystycznej
www.kaunastic.lt www.palangatic.lt www.svic.lt CRT Centrum Rekreacji i Turystyki
PL
Państwowy Departament Turystyki przy Ministerstwie Gospodarki
Gedimino pr. 38, LT-01104 Wilno, Litwa
Tel. +370 7 066 4976, faks +370 7 066 4988, e-mail: vtd@tourism.lt
www.tourism.lt
www.Lithuania.travel
Publikację opracowała Sp. z o.o. VIP Vieaosios informacijos partneriai .
Zdjęcia na okładkach: fotograf Monika Po~erskyt.
W publikacji wykorzystano fotografie A. Vengrysa, A. %7ńebrauskasa, A. %7ńygavi%0ńiusa, D. Garba%0ńiauskien, D. Matvejeva,
D. Vitkauskait, G. Karosasa, G. Lukoaevi%0ńiusa, J. Lebednykasa, K. Driskiusa, K. Kantautasa, K. Petronisa, K. Stalnionyt,
L. Ciknysa, L. Drukneryt, %7ń. Bir~ietyt, L. Jonaitisa, L. Medelisa, M. Kaminskasa, M. Po~erskyt, N. Skrudupait,
P. Lileikisa, R. Anusauskasa, R. Eitkevi%0ńiusa, R. Po~erskisa, R. Sederevi%0ńiusa, V. Aukataitisa, V. Balkknasa, V. Kirilovasa,
Z. Rotautasa, archiwum fotografii PDT.
Autorzy tekstów: Auarin `mien, Kristina Stalnionyt.
Redaktorzy: Justyna Kozlovskaja, Honorata `ocik.
Projektowo-wydawnicza Sp. z o.o. KOPA.
Nie na sprzedaz.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
53 Językowa podróż po świecie lista prezentacji
Polityka informacyjna po zmianach new pl
Obiekty kultury materialnej Żydów w Polsce

więcej podobnych podstron