Język judeo-portugalski
1
Język judeo-portugalski
Judeu-Portuguęs
Obszar Portugalia, Francja, Surinam, Antyle Holenderskie i inne
Liczba mówiących język martwy od początku XIX w., używany przez prawie 2000 osób w kontekście ściśle liturgicznym
Ranking poza rankingiem
Klasyfikacja genetyczna Języki indoeuropejskie
*Języki romańskie
**Języki zachodnioromańskie
***Język judeo-portugalski
Pismo łacińskie, hebrajskie
Status oficjalny
język urzędowy nigdzie
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Język żydowsko-portugalski lub język luzytański (Judeu-Portuguęs) to język martwy z grupy języków
romańskich, używany przez Żydów w Portugalii do XVI w., a wśród diaspory żydowskiej na świecie - do początku
XIX w., obecnie używany jako język liturgiczny w niektórych gminach żydowskich.
Historia
Rozwinął się na podstawie języka portugalskiego z dodatkiem zapożyczeń z języka hebrajskiego. Zawierał wiele
archaizmów portugalskich. Był językiem diaspory żydowskiej w Portugalii aż do XVI w., kiedy Żydów[1] w 1536
wygnano z tego kraju. Zapisywano go zmodyfikowanym alfabetem hebrajskim (aljamiado portuguęs) lub łacińskim.
Następnie Żydzi portugalscy (Sefardyjczycy) używali go w wielu miejscach we Francji, Niderlandach i w Anglii, a
pózniej także w obu Amerykach.
W Europie język judeo-portugalski wywarł duży wpływ na język ladino oraz na bagitto - jeden z dialektów języka
judeo-włoskiego. Wśród diaspory był w użyciu aż do początku XIX w.. W Ameryce wywarł wpływ na języki:
papiamento i język saramaccan.
Obecnie język judeo-portugalski jest językiem liturgicznym (w ograniczonym zakresie) w niektórych gminach
żydowskich. Według angielskiej wersji Wikipedii posługuje nim się niemal 2000 osób.
Przykładowe hebraizmy
Język judeo-portugalski
2
Judeo-portugalski Hebrajski Polski
cados kodesz święty
jessiba jesziwa szkoła religijna
massó macah maca
misvá micwah przykazania
ros rosz głowa
rassim raszim głowy
rossaná rosz haszanah Nowy Rok
sabá szabbat sobota
sedacá cedakah miÅ‚osierdzie
queilá qehila wspólnota
quidus kiddusz błogosławienie wina
tebá tewah platforma w synagodze
Archaizmy z języka portugalskiego
Judeo-portugalski Współczesny portugalski Polski
algia alguma jakaÅ›
angora agora teraz
apartar separar oddzielić
aynda ainda teraz
dous dois dwa
he é jest
hia uma (rodzajnik nieokreślony żeński)
Linki zewnętrzne
" Judeo-Portuguese [2] (ang.)
" Old Portuguese in Hebrew Script: Convention, Contact, and Convivęncia. [3] (ang.)
Przypisy
[1] w teorii nie byli to żydzi, tylko chrześcijanie, przymusowo ochrzczeni na mocy dekretu króla Manuela I w 1497. W praktyce ci tzw.
conversos lub marranos dalej potajemnie wyznawali judaizm, aż do chwili, gdy wykryła to Inkwizycja i zmusiła ich do opuszczenia
Portugalii.
[2] http:/ / www. jewish-languages. org/ judeo-portuguese. html
[3] http:/ / www. jmrg. org/ strolovitch/ disspage
yródła i autorzy artykułu
3
yródła i autorzy artykułu
Język judeo-portugalski yródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=23292309 Autorzy: Buldożer, Byczek1, Nowaczyk, Patrol110, SETI3, 2 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Język judeo gruzińskiJĘZYK SZTUKI OBRAZ JAKO KOMUNIKATJezyk angielski arkusz I poziom podstawowy (5)Język niemiecki dwujęzyczna arkusz IIJęzyk angielski Owoce2015 matura JĘZYK NIEMIECKI poziom rozszerzony TESTjezyk ukrainski lekcja 03więcej podobnych podstron