KAROL MARKS (1818-1883)
Dialektyka historii
Kilka cytatów
 Tradycja marksistowska nie stanowi monolitu, ale obszar
walki. Lukes
 Gdyby nie było tylu marksistów, nie byłoby żadnych
wątpliwości, jakie są wiodące idee Marksa i co jest
centralnym zagadnieniem jego myśli. Aron
Filozofowie rozmaicie interpretowali świat, idzie o to aby go
zmieniać (Marks, 1844 - 11 teza o Feuerbachu)
Widmo krąży po Europie  widmo komunizmu. Wszystkie potęgi
starej Europy połączyły się w świętej nagonce przeciw temu widmu:
papież i car, Metternich i Guizot, francuscy radykałowie i niemieccy
policjanci. (Marks, Engels, 1848  Manifest partii komunistycznej)
Manifest partii komunistycznej (Marks, Engels 1848)
Gdy w przebiegu rozwoju znikną różnice klasowe i cała
produkcja zostanie skupiona w rękach zrzeszonych jednostek,
władza publiczna utraci swój charakter polityczny. Władza
polityczna we właściwym znaczeniu jest zorganizowaną
przemocą jednej klasy w celu uciskania innej. Gdy w walce z
burżuazją proletariat siłą rzeczy jednoczy się w klasę, poprzez
rewolucję staje się klasą panującą i jako klasa panująca znosi
przemocą dawne stosunki produkcji, to wraz z tymi stosunkami
produkcji znosi warunki istnienia przeciwieństw klasowych, znosi w
ogóle klasy i tym samym swoje własne panowanie jako klasy.
Miejsce dawnego społeczeństwa burżuazyjnego z jego klasami i
przeciwieństwami klasowymi zajmuje zrzeszenie, w którym
swobodny rozwój każdego jest warunkiem swobodnego
rozwoju wszystkich.
Nieuniknione wtargnięcia w prawo i
strukturę własności oraz środków produkcji
1. Wywłaszczenie własności ziemskiej i użycie renty gruntowej na wydatki
państwowe.
2. Wysoka progresja podatkowa.
3. Zniesienie prawa dziedziczenia.
4. Konfiskata własności wszystkich emigrantów i buntowników.
5. Scentralizowanie kredytu w rękach państwa poprzez bank narodowy o
kapitale państwowym i o wyłącznym monopolu.
6. Scentralizowanie środków transportu w rękach państwa.
7. Zwiększenie liczby fabryk państwowych, narzędzi produkcji, udostępnianie
gruntów do uprawy i ich melioracja według społecznego planu.
8. Jednaki przymus pracy dla wszystkich, utworzenie armii przemysłowych,
zwłaszcza dla rolnictwa.
9. Zespolenie rolnictwa i przemysłu, działanie w kierunku stopniowego
usunięcia przeciwieństwa między miastem a wsią.
10. Publiczne i bezpłatne wychowanie wszystkich dzieci. Zniesienie pracy
fabrycznej dzieci w jej dzisiejszej postaci. Połączenie wychowania z produkcją
materialną itd. itd.
Karol Marks - biografia
Urodzony w 1818 r. w Trewirze jako syn prawnika
W roku 1841 uzyskał doktorat z filozofii na uniwersytecie
berlińskim
Od 1842 jest redaktorem Rheinische Zeitung (Gazeta Reńska)
W 1843 w Paryżu, gdzie powstaje Przyczynek do krytyki heglowskiej
filozofii prawa, a rok póz
niej Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne
W 1844 spotyka Fryderyka Engelsa
Od 1845 w Brukseli
W 1847 utworzenie Związku komunistów i wydanie Manifestu
komunistycznego (1848)
1848-49  Belgia-Paryż-Kolonia: dwie rewolucje, Nowa gazeta
reńska, sąd i emigracja
Od 1849 w Londynie: praca publicysty i badacza w British Museum
Od 1864 udział w tworzeniu Międzynarodowego Stow. Robotników
W 1867 ukazał się pierwszy tom Kapitału; Marks umiera w 1883
Dialektyczny przebieg historii  założenia
Hegla
Historia przejawia kierunkowy, wstępujący, postępowy
rozwój
Rozwój historyczny zachodzi na drodze załamań, regresów
i kryzysów  istnieje w nim tendencja do zmian
radykalnych
Trójstopniowy schemat następstwa okresów historii:
Prehistoria (egzystencja nieuświadomiona Ducha dziejów)
Okres zależności i zniewolenia (od powstania państw)
Okres wolności i samorealizacji poprzez osiągnięcie
samowiedzy
Podobieństwo do biblijnego Edenu: potępienie, odkupienie, zbawienie
Ten sam proces na niższym poziomie danej epoki: rozkwit, spełnienie i upadek
Dialektyczny przebieg historii  założenia c.d.
Duch prowadzi walkę sam z sobą, dąży do
samozniszczenia i samorealizacji jednocześnie
Duch ludzkości zawiera endogenne siły rozwoju oraz tak
samo immanentne skłonności do negacji poprzedniego
okresu (sprzeczność, napięcie i rozładowanie)
Metafizyczna wizja dziejów Hegla obywała się bez konkretnych wydarzeń oraz ich
aktorów. Fakty historyczny stanowią tylko odzwierciedlenie uniwersalnego Ducha.
Formacja społeczno-ekonomiczna
Nadbudowa polityczna i Formy świadomości
prawna społecznej
Sposoby produkcji
Przyroda
stosunki produkcji
siły wytwórcze
Sztompka 2005, s. 169
Marksowska wizja dziejów jako teoria
wielowymiarowa
1. Teoria formacji społeczno-ekonomicznej
2. Teoria walki klas
3. Teoria jednostek ludzkich (istoty gatunkowej)
Dynamika zmiany społecznej określa trzy stany końcowe:
1. Powstanie komunizmu
2. Społeczeństwo bezklasowe
3. Wyzwolenie z alienacji
Trzy pojęcia rewolucji:
1. Fundamentalne przekształcenia formacji społ.  ekon.
2. Zastąpienie klasy rządzącej przez klasę walczącą
3. Zmiana interesów grup w ramach dużych przedsięwzięć
ekonomicznych
Marksowska wizja dziejów jako teoria
wielowymiarowa c.d.
Trzy typy interesów
1. Interesy systemowe na poziomie makro o własnościach
obiektywnych, związanych z systemem produkcji
2. Interesy klasowe o charakterze subiektywnym
3. Intencje i motywacje indywidualne nastawione głównie
na cele ekonomiczne
Trzy odmiany dialektycznego mechanizmu zmiany
1. Sprzeczności pomiędzy segmentami formacji społ. 
ekon.
2. Konflikt klasowy (sprzeczność  uświadomienie 
wrogość - przełom)
3. Konflikt pomiędzy człowiekiem a przyrodą
Marksowska wizja dziejów jako teoria
wielowymiarowa c.d.
Trzy formy determinizmu zmian
1. Silny determinizm, proces dziejowy jest nieodwracalny i
nieuchronnie zmierza do komunizmu
2. Słabszy determinizm, zależy od świadomości
3. Woluntaryzm, jednostka może działać wbrew swoim
interesom ekonomicznym
Zmiana historyczna rozprzestrzenia się na wszystkich trzech poziomach, a rzeczywisty
proces zmian rozpoczyna się na poziomie działań indywidualnych., które są podmiotową
siłą  przyczyną wszelkich zmian. Realizacja wspólnych interesów łączy jednostki w
antagonistyczne klasy, które broniąc ich walczą między sobą. Stawką tej walki są środki
produkcji. Ich przejęcie i przekształcenie powoduje zmianę reszty formacji społeczno-
ekonomicznej.
Dialektyka marksowska
TEZA ANTYTEZA SYNTEZA
PRZYSZA
OŚĆ
PRZESZA
OŚĆ TERAy
NIEJSZOŚĆ
Jednostka społeczna  człowiek
Przesłanka pierwotna: ludzie to rzeczywiste gatunkowe
osobniki (społeczne bez reszty), ich działania oraz zastane i
wytworzone materialne warunki ich życia.
Szósta teza o Feuerbachu:
 istota człowieka to nie abstrakcja tkwiąca w poszczególnej
jednostce. Jest ona w swojej rzeczywistości całokształtem
stosunków społecznych.
Człowiek jest zoon politicon, zwierzęciem towarzyskim i
zwierzęciem, które tylko w społeczeństwie może się
odosobnić.
 Człowiek podwaja się w swojej świadomości i w swoim
czynie  postrzegając siebie w przekształconym i opanowanym
otoczeniu, które stworzył.
Jednostka społeczna  człowiek
Człowiek posiada swoje moce i potrzeby; od zwierząt różni
się tym, że realizuje je w sposób społeczny
Inne różnice:
Człowiek potrafi psychicznie odseparować się od tego, co robi
Tak więc ludzi obdarzeni są szczególną, refleksyjną formą
świadomości
Ludzi zdolni są do działań planowanych
Człowiek jest powołany do tego, aby tworzyć w akcie
przyswajania przyrody
Uprzedmiotowienie przyrody poprzez działalność:
Pracę (odnosi się do procesu produkcji, wartość użytkowa towaru)
Twórczość (zdolność wytwarzania jedynych w swoim rodzaju prod.)
Relacyjna koncepcja jednostki
Relacje społeczne
LUDZIE INNI LUDZIE
" Człowiek
" Świadomość
1. Postrzeganie
2. Orientacja
" Działanie
3. Przyswajanie
PRZYRODA


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Marks II hs
07 kaertchen wortstellung hs
Fanuc 10T HS [KMT] L759 85
Kyocera Stacker HS 12 Parts Manual
Kyocera Stacker HS 3 Parts Manual
Fanuc 6T HS [CSD] L208 85 2
Lindner, Marks Pleistocene and its stratigraphy in Poland
Fanuc 3000C HS [NI] M384 89
Marks Praca wyobcowana
Yas LX3 HS T20 25 L259 82 3
hs~index
Guide To Pottery & Porcelain Marks
hs~index

więcej podobnych podstron