Wykład II
" Definicja dobrostanu zwierząt. Pięć
wolności. Ograniczenia dobrostanu u
zwierząt towarzyszących i zwierząt
gospodarskich &
Dobrostan zwierząt (animal welfare)
" (wg Lorz ) stan harmonii psychicznej i
fizycznej między zwierzęciem, a
środowiskiem, umożliwiający wypełnienie
specyficznych potrzeb gatunkowych (w
zakresie fizjologii, etologii i zdrowia).
" (wg Tinbergena) stan zwierząt, w którym w
sposób nieskrępowany przejawiają
wszystkie zachowania typowe dla gatunku i
wieku
Dobrostan zwierząt występuje, gdy:
(wg Farm Animal Welfare Committee, United Kingdom)
1)są one wolne od pragnienia, głodu i
niedożywienia dzięki bezpośredniemu
dostępowi do świeżej wody i diety
zapewniającej pełne zdrowie i wigor.
2)są wolne od dyskomfortu termicznego lub
fizycznego poprzez zapewnienie im
odpowiedniego środowiska, a w tym
schronienia i komfortowych miejsc
legowiskowych
Dobrostan zwierząt występuje, gdy
(c.d.): (wg Farm Animal Welfare Committee, United Kingdom)
3)są wolne od bólu, obrażeń, lub choroby dzięki
prewencji oraz szybkiej diagnozie i leczeniu
4)mogą wyrażać najbardziej normalne, socjalnie
akceptowalne wzorce zachowania, przez
zapewnienie im wystarczającej przestrzeni,
odpowiedniej dostępności i towarzystwa
własnego gatunku
5)są wolne od strachu i zagrożeń poprzez
zabezpieczenie im warunków, które pozwalają
unikać cierpień psychicznych
" Zwierzę nie ma ograniczeń dobrostanu (wg
Brantas), gdy jest dobrze dopasowane do
swojego środowiska, może utrzymywać swoją
równowagę fizjologiczną, kiedy jest wolne od
choroby i bólu, może się zachowywać w sposób
niezaburzony i kiedy wykluczone jest jego
ewidentne cierpienie
Technopatie u krów
Półnaturalne warunki utrzymania bydła
Potrzeby zwierząt dotyczące
wyewoluowanego sterowania zachowaniem
wobec środowiska naturalnego
" Oddziaływanie i możliwość zmieniania
środowiska
" Możliwość wykazywania różnych sposobów
zachowania w różnych miejscach
" Możliwość zróżnicowanego i zmiennego
reagowania na różne sytuacje środowiskowe
" Możliwość tworzenia typowych dla gatunku
związków socjalnych
Metody kontrolowania dobrostanu
zwierząt gospodarskich
1)systematyczne badania kliniczne
2)rejestracja schorzeń
3)badania etologiczne
4)rejestracja parametrów subklinicznych (na podstawie
badań laboratoryjnych (poziomy hormonów, białek
ostrej fazy, badanie bakteriologiczne, profil
biochemiczny)
5)rejestracja zmian wykrywanych w badaniu przed- i
poubojowym
6)badanie anatomopatologiczne zwierząt, które padły
Podział zachowań nienormalnych
(wg Brunner 1967)
1) objawowe
2) indukowane przez patologię narządową
3) nie indukowane przez patologię narządową
A) powodowane przez czynniki endogenne (etopatie)
B) powodowane przez czynniki egzogenne
a) indukowane psychicznie
b) nie indukowane psychicznie
 alimentarne
 toksyczne
 klimatyczne
 jatrogenne
Ad.1) Nienormalne zachowania
objawowe
" Są objawami choroby, np.:
- kulawizna w chorobach narządu ruchu;
- pozycja siedzącego psa lub częste tarzanie
się u koni z niektórymi rodzajami kolki
(bolesność brzucha)
" Charakterystyczna pozycja i ostrożny ruch u
bydła z reticuloperitonitis traumatica;
"  saneczkowanie u psów przy sinuitis
paraanalis
Ad. 2) indukowane przez patologię
narządową
" Indukowane przez wrodzone lub nabyte
niedomogi narządowe (np. mózgu)
" Agresywne zachowanie ogierów-wnętrów,
" Zaburzenia hormonalne (nimfomania,
satyriaza)
Ad.3) nie indukowane przez
patologię narządową
" A) powodowane przez czynniki endogenne
(etopatie)
Są efektem predyspozycji do określonych
zaburzeń wegetatywnych lub hormonalnych
etopatie  zaburzenia instynktu wywołane zbyt
niska lub zbyt wysoką generacją bodz
ców
endogennych (np. walki hierarchiczne między
zwierzętami na łańcuchu)
Ad.B) zaburzenia powodowane
przez czynniki egzogenne
a) indukowane psychicznie
b) nie indukowane psychicznie
Ad. a) indukowane psychicznie
" Wcześnie nabyte, reaktywne zaburzenia behawioralne
Np..niedostatki charakterologiczne; zbyt póz
ne lub zbyt słabe zdarzenia
wyzwalające, czy socjalizujące; ubogie w bodz
ce środowisko w okresie
wychowu; atrofia zachowań instynktowych spowodowana brakiem bodz
ców
wyzwalających; traumatyczne przeżycia z dzieciństwa
" Aktualnie reaktywne zaburzenia behawioralne
Indukowane przez aktualnie występujące w środowisku zdarzenia
wyzwalające, które indukują konflikty, czy frustrację i sa rozpoznawane
przez występowanie zaburzeń psychosomatycznych. Podejrzenie dla tych
typów zaburzeń może być wzrost częstości występowania ruchów
intencyjnych, aktywności pustych, nadmiernej aktywności, czy nadnormalnie
intensywnego przebiegu określonego rodzaju zachowania się
c.d.
" Resztkowe zaburzenia behawioralne
przypadki nieadekwatnego przebiegu
reakcji, np. stereotypie ruchowe;
niekontrolowane sposoby zachowania u
zwierząt dorosłych wywołane
traumatyzującymi doświadczeniami z
przeszłości np.  psychoneurozy wojenne
u koni wojskowych, niektóre  neurozy
doświadczalne .
b) zaburzenia nie indukowane
psychicznie
przyczyny
 alimentarne
 toksyczne
 klimatyczne
 jatrogenne
(np. allotrichofagia w przypadkach niedoborów
żywieniowych, prawdopodobnie kronizm u
królików, choroba lękowa u psów,
prawdopodobnie kaudofagia u świń).
Czy to zachowanie się jest normalne, czy nie.
Czy wskazuje na rodzaj relacji właściciel-
zwierzę?
Gryzienie smyczy jako reakcja
przerzutowa  film
Cierpienie a zdrowie
" Cierpienie (1965)  lęk, ból , frustracja,
wyczerpanie
" Cierpienie (1983)  szeroki zakres przykrych
stanów emocjonalnych
" Zdrowie  objawy zewnętrzne (choroby i urazy
są główną przyczyną cierpienia zwierząt, stąd
określenie, czy zwierzę jest zdrowe, czy nie,
nie powinno stanowić problemu)
" Objawy wewnętrzne  mimo zewnętrznych
oznak zdrowia zwierzę może cierpieć
Typowe ograniczenia w środowisku
intensywnego chowu zwierząt
" Ograniczenie wolności ruchu
" Ubogość bodz
ców zewnętrznych
" Zaburzenie naturalnej organizacji socjalnej
(np. izolacja wg płci i wieku)
Warunki chowu zwierząt podporządkowane
interesom człowieka ograniczają ich wolności i
dobrostan
Obecnie coraz bardziej upowszechnia się
zrozumienie, że wysoką , stabilną produkcję
żywności pochodzenia zwierzęcego należy
osiągać poprzez poprawę jakości życia
zwierząt.
Dzięki temu dąży się do kompromisu między
spełnianiem praw zwierząt, a ekonomiczną
opłacalnością chowu.
Sytuacje niebezpieczne wynikające
z rozwiązań organizacyjnych stada
Bodzenie krowy na legowisku
Granice zdolności dopasowania
W warunkach naturalnych istnieje równowaga między
sytuacjami wyzwalającymi zachowania, a wewnętrzną
regulacją u zwierzęcia. U zwierząt udomowionych
wskutek braku tej równowagi dochodzi do zaburzeń.
" Zmiany aktywności  rytmu dnia  zwierzę, któremu
nie odpowiada pora karmienia w klatce, przeżywa
frustracje, gdy jedzą inne zwierzęta
" Zmiany częstości i jakości zachowań specyficznych 
sfrustrowane kury częściej czyszczą pióra, ocierają
dziób, zdezorientowane odzywają się i śpią. Te
czynności trwają krócej, niż w warunkach naturalnych i
dotyczą części ciała bliskich głowie.
" Nasilenie zachowań poszukiwawczych  np. przy
szukaniu miejsca do zniesienia jaja
Przykłady przekroczenia granicy
zdolności dopasowania (c.d.)
" Niepełny ruch  w gęsto obsadzonych klatkach z
kurami  kąpiel w piasku zostaje ograniczona do
 ruchów intencyjnych
" Ruch, jako obiekt zastępczy lub zboczony  przy
braku ściółki kury grzebią w karmie. Przy odsadzaniu
prosiąt w 3-4 tygodniu życia obsysają się nawzajem,
to samo dotyczy cieląt.
" Nadpobudliwość ruchowa  kura poszukująca gniazda
nagle zaczyna czyścić pióra, dziób, pić, itp.
" Zachowania kompromisowe  pozycja siedzącego psa
u prosiąt, gdy mają niewygodną podłogę (np. z drutu)
Przykłady przekroczenia granicy
zdolności dopasowania (c.d.)
" Czynności  puste  cielęta po wypiciu mleka
ssą powietrze z wyciągniętym językiem
" Stereotypie  tzw.  tkanie u koni  rytmiczne
machanie głową
" Agresywność  nasilona  np. przeciwko
ludziom u buhajów, którym zaburza się
przebieg aktu krycia
" Ucieczka  przy frustracji  polatywanie u kur
" Przejawianie bólu i cierpienia  np. u bydła
dorosłego reakcja na wiązanie na łańcuchu


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wykl ii
Osudy dobrého vojáka Švejka II
Alchemia II Rozdział 8
Do W cyrkulacja oceaniczna II rok
Test II III etap VIII OWoUE
Recht 5 BVerfG II
Budownictwo Ogolne II zaoczne wyklad 13 ppoz
Język niemiecki dwujęzyczna arkusz II
Angielski II zaliczenie
przetworniki II opracowane
MiBM Zestaw II
Program wykładu Fizyka II 14 15
Neural Network II SCILAB
Administracja wodna II RP kopia U W II RP
2009 SP Kat prawo cywilne cz II
413 (B2007) Kapitał własny wycena i prezentacja w bilansie cz II

więcej podobnych podstron