empatia
testy:
1. Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego (KRE) [Węgliński]*
2. Kwestionariusz do Mierzenia Empatii [Epstein]
3. Skala Empatii Emocjonalnej (TOE) [Mehrabian & Epstein]*
4. Interpersonalny Indeks Reaktywności (IRI) [Davis]*
5. Impulsywność Ryzyko Empatia (IVE) [S. & H. Eysenck]*
6. extra: Test Wrażliwości Empatycznej [H. Borke]
lektura:
Siek, S. (1993). Wybrane metody badania osobowości. Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Empatia w teorii
Empatia to dosłownie wczuwanie się w drugą osobę odróżniajmy od sympatii, która jest
współodczuwaniem z (drugą osobą).
Psychoanaliza empatia to sposób postrzegania, droga zastępczego doświadczania
psychologicznego stanu drugiej osoby. Zdolność do empatii ma się wiązać z prewerbalnymi
interakcjami matki z niemowlęciem. W tych interakcjach mamy zgodność potrzeb, pragnień i reakcji
obojga.
W takim razie empatia osoby dojrzałej jest czasową i odwracalną regresją ego (w służbie komunikacji
rzec by można). Empatia jest przedświadoma, bezsłowna i automatyczna.
Empatia ma ułatwiać tworzenie dojrzałych relacji międzyludzkich bez obawy o zachowanie poczucia
własnej tożsamości (patrz: lęk przed pochłonięciem).
Psychologia poznawcza empatia to umiejętność przyjmowania roli innej osoby i jej perspektywy
(czyli wejście w czyjeś buty). Z takiej umiejętności mamy pożytki rozumienie uczuć i możliwość
przewidywania jej przyszłych zachowań. Znaczące: przebieg procesów poznawczych a w
szczególności zdolność do percepcji fizycznej odrębności innej osoby i uświadomienie sobie inności
przyjmowanych przez nią perspektyw.
Psychologia humanistyczna istotna jest umiejętność obserwowania świata z perspektywy innej
osoby.
TRZY GRUPY DEFINICJI EMPATII
1. koncepcja emocjonalna tradycyjne definiowanie empatii: współbrzmienie,
współprzeżywanie, emocjonalne odpowiadanie na przeżycia drugiej osoby. Zakłada się, że
empatia stanowi emocjonalne doświadczenie takich samych stanów afektywnych w danej
sytuacji (ja przeżywam takie same stany co osoba, z którą empatyzuję). Zwolennicy takiego
ujęcia: E. Stotland, K. Roe, L. Hoffman, T. Gawriłowa, A. Mehrabian i N. Epstein, W.
Szewczuk, A. Węgliński, A. Mazurkiewicz.
W. Szewczuk (PL) empatia to wczuwanie się w stany szczególnie uczuciowe innych osób,
przechodzące niekiedy w rzeczywiste zestrojenie własnych stanów emocjonalnych ze stanami
innych osób (tzn. że jeśli jesteś empatyczny lepiej trzymaj się z daleka od depresyjnych
osobników).
2. koncepcja poznawcza kognitywny charakter empatii wiąże się z z umiejętnością
postrzegania i rozumienia przeżyć innej osoby, jak również z możliwością trafnego
przewidywania jej uczuć, wyobrażeń i reakcji. Zwolennicy: R. Hogan, C. B. Truax, G. H. Mead,
R. Carkhuff, R. Dymond.
R. Hogan empatia to intelektualne lub pojęciowe rozumienie stanu innego człowieka bez
rzeczywistego przeżywania jego uczuć. Poznawcze ujęcie empatii wymaga konstruowania
wyobrażeń i fantazji o tym, co dana osoba przeżywa, czego pragnie, w jaki sposób ocenia i
spostrzega świat oraz samą siebie.
3. koncepcja emocjonalno-poznawcza procesy poznawcze pełnią funkcję pośredniczącą w
powstawaniu emocjonalnego pobudzenia. Prawidłowa interpretacja znaczeń spostrzeganej
sytuacji uruchamia reakcję emocjonalną wyznaczona przyjęciem perspektywy drugiego
człowieka. Zwolennicy: J. Reykowski, R. Iannotti, A. Frączek, H. Eliasz. Istotne swego rodzaju
równouprawnienie percepcji i emocji istota empatii jest reakcja emocjonalna uruchamiana
przez procesy poznawcze (percepcja lub wyobrażenie określonej sytuacji).
Rembowski: empatia to emocjonalno-poznawcza reakcje, która zawiera komponent
wykonawczy stanowiący przejaw komunikacji interpersonalnej. Takie rozumienie empatii jest
procesem porozumiewania się ludzi na temat ich aktualnych przeżyć.
Empatia zmienia się z wiekiem?
Różne stanowiska:
1. empatia jako funkcja wieku z wiekiem zwiększa się liczba i zakres kontaktów społecznych ,
w wyniku czego przyjmowane są coraz to nowe role innymi słowy empatia wymaga
doświadczenia.
2. z drugiej strony z wiekiem człowiek staje się mniej podatny na zmiany również zmiany ról,
co wyjaśniałoby koniec następnego punktu.
3. pomiędzy empatią a wiekiem jest zależność krzywoliniowa poziom empatii rośnie od
początku ontogenezy człowieka (po naszemu: od urodzenia), w okresie dojrzałości osiąga
maksymalny poziom i& spada aż do egocentrycznych, zrzędliwych staruszków.
4. albo też nie ma związku między empatią a wiekiem.
Zależność krzywoliniowa bardzo przekonująca (zwłaszcza w świetle dowodów) dzieci rzeczywiście
rozwijają empatię (jak wszystko zresztą), ze staruszkami bywa różnie. Rembowski jest zdania, że
wzrost empatii z wiekiem wynika z nabywaniem doświadczeń i, co za tym idzie, pewnej wrażliwości
emocjonalnej. (pytanie do rozważenia porównaj empatię do IE)
Aatwiej empatyzować ze swoimi
1. Empatia wzrasta gdy osobnik jest podobny pod względem płci, rasy, wieku&
2. oraz gdy jest bliski (fizycznie albo psychicznie).
Emocje i motywacje/ćwiczenia/EMPATIA [skrypt by marekjaros 2/5
Metody badania empatii
1. Metody eksperymentalne zapoczątkował E. Scotland. Tu istotna była duża rola reakcji
fizjologicznych na różne sytuacje wywołujące uczucia.
2. Techniki kwestionariuszowe oraz skale pomiaru empatii pojawiły się w latach pięćdziesiątych
XX wieku (mamy XXI wiek jakby ktoś nie zauważył:) Prekursorka badań R. Dymond. R.
Hogan z kolei zbudował kwestionariusz do badania siły i poziomu empatii (Hogan Empathy
Scale) pierwowzór dla skali Mehrabiana i Epsteina (1972) Emotional Empathy Scale. W 1983
roku Davis opracował Interpersonal Reactivity Index (IRI) obejmujący emocjonalne i
poznawcze składniki empatii.
3. Skojarzenia i projekcje często wykorzystywane do badania empatii. Wymagają od badanego
skonstruowania opowiadania jako odpowiedz na bodziec, którym może być obrazek, rysunek,
fotografia. Inny nurt w badaniu empatii to wykorzystanie technik projekcyjnych jak TAT.
Narzędzia pomiaru empatii charakterystyki wybranych testów
1. Interpersonalny Indeks Reaktywności M. H. Davisa (IRI)
Skonstruowany w 1980 roku w wyniku wieloletnich badań. Założenie: aspekt poznawczy I
emocjonalny w empatii są ściśle powiązane. W IRI Davis wykorzystał wczesniej istniejące skale.
IRI ma wysoką trafność i rzetelność.
IRI składa się z 28 twierdzeń tworzących 4 podskale (7 pozycji w skali):
Skala 1 (PT Perspective Taking/PP Przyjmowania Perspektywy) dotyczy umiejętności
podejmowania perspektywy innych osób, czyli spontanicznego przyjmowania cudzego punktu
widzenia.
Skala 2 (F Fantasy/F - Fantazji) mierzy zdolność rozumienia uczuć postaci fikcyjnych poprzez
wyobrażanie sobie siebie w uczuciach i zachowaniach tychże postaci (Jak to jest być Pinokiem, gdy
wydłuża ci się nos& ?)
Skala 3 (EC - Emphatic Concern/ET:) Empatycznej Troski) ocenia poziom tendencji do
empatyzowania, czyli doświadczenia uczuć ciepła, sympatii i współczucia w kontaktach z innymi
ludzmi oraz stosunek osoby badanej do nieszczęścia innych.
Skala 4 (PD Personal Distress/OP Osobistej Przykrości) ocenia typowe reakcje emocjonalne,
w tym lękowe, związane z dyskomfortem w konfrontacji z negatywnymi emocjami odczuwanymi przez
innych.
IRI opiera się na samoocenie badanego (perspektywa podmiotu jak pamiętamy) w odniesieniu do
niektórych cech osobowości, zachowań i postaw takich jak: altruizm, zdolność percepowania uczuć
innych ludzi I doświadczania ich na sobie, samooceny oraz umiejętność nawiązywania kontaktów
interpersonalnych.
Emocje i motywacje/ćwiczenia/EMPATIA [skrypt by marekjaros 3/5
2. Kwestionariusz Rozumienia Empatycznego A. Węglińskiego (KRE)
Przepis na test.
Pozycje do kwestionariusza Węgliński zaczerpnął z dzienników młodzieży dorastającej :) - 200
twierdzeń poddał ocenie 8 sędziów kompetentnych (psychologowi i pedagogowie 4/4). 80% wskazań
kwalifikowało pozycję do wstępnej wersji (50 stwierdzeń). W wyniku badania (200 osób 14/19 lat)
przyjęto 33 stwierdzenia dla których wartość współczynnika korelacji była statystycznie istotna na
poziomie nie mniejszym niż 0,01.
KRE opublikowany został ostatecznie w 1983 roku.
3. Skala Empatii Emocjonalnej A. Mehrabiana i N. Epsteina (Kwestionariusz Reakcji i
Upodobań) TOE
Aatwo się pogubić, więc kilka wyjaśnień:
Oryginalna nazwa brzmi Emotional Empathy Scale (EES), w języku polskim przyjęło się określenie Test
Ocen (TOE), natomiast kwestionariusz nosi tytuł Kwestionariusz Reakcji i Upodobań żeby badany za
szybko się nie zorientował o co chodzi).
TOE cechuje się bardzo wysoką trafnością I rzetelnością. Wskazniki interkorelacji dla poszczególnych
skal przekraczają 0,30 I są istotne na poziomie ufności 0,01.
Skala TOE powstała w oparciu (jak to zwykle bywa) o inne skale (Dymond 1984, Hogan 1969, etc& ).
W jej skład wchodzi 30(albo 33 w zalezności od wersji, nowsza eksperymentalna jest krótsza)
stwierdzeń tworzące 7 podskal (2 twierdzenia na skalę, 16 twierdzeń służy jako wypełniacz (fachowo:
mają charakter buforowy).
Skale w TOE:
1. emocjonalna wrażliwość na otoczenie (10,20)
2. rozumienie uczuć osób nieznanych (15,28)
3. ekstremalna wrażliwość emocjonalna (8,23)
4. tendencja do wzruszania się w odpowiedzi na reakcje emocjonalne pozytywne (14,22)
5. tendencja do wzruszania się w odpowiedzi na reakcje emocjonalne negatywne (16,30)
6. tendencja do współczucia (26,33)
7. gotowość do kontaktu z osobami mającymi problemy (12,21)
4. Impulsywność, Ryzyko, Empatia S. & H. Eysenck (czyli Impulsiveness, Venturesomeness,
Empathy IVE)
Oparty na czynnikowej koncepcji osobowości trójwymiarowa struktura osobowości: Introwersja |
Ekstrawersja | Neurotyzm.
Opracowanie kwestionariusza poprzedzone badaniami nad psychotyzmem uznanym za jeszcze jeden
nadczynnik osobowości (czwarty). Psychotyzm wg Eysenck ów jest drugą naturą ekstrawersji.
Istotnym składnikiem ekstrawersji jest impulsywność spełniająca w funkcjonowaniu jednostki rolę
regulacyjną od nasilenia tej cechy zależy czy podejmujesz jakieś działania czy nie np. o
charakterze przestępczym (Pospiszyl, 1985).
Impulsywność tak jak ekstrawersja ma złożoną strukturę Eysenckowie nazywają dwie grupy cech
jako impulsywność i ryzyko. Impulsywność oznacza spontaniczność, żywiołowość, niechęć do
planowania i stabilizacji. Ryzyko dążenie do przeżywania przygód, potrzebę silnej stymulacji,
szukanie mocnych wrażeń (Eysenck & Eysenck, 1987)
Emocje i motywacje/ćwiczenia/EMPATIA [skrypt by marekjaros 4/5
I tak dochodzimy do empatii:) Jest to trzecia skala IVE. Znalazła się w IVE po trosze dla ozdoby
jako urozmaicenie kwestionariusza pytaniami buforowymi. Drugi powód jest taki, że okazało się
istotne określenie związków empatii z wyżej opisanymi czynnikami.
Ciekawostka: Jedyna dodatnia korelacja empatii dotyczy neurotyczności, która z kolei wykazuje
zależność pozytywną w odniesieniu do impulsywności a negatywną do ryzyka (Eysenck, Pearson i In.,
1985)
IVE składa się z 63 pozycji (pytań) tworzących trzy podskale:
1. Impulsywność (24 pozycje)
2. Ryzyko (18 pozycji)
3. Empatia (21 pozycji)
Walidacja IVE wykazała jej wysoką rzetelność i trafność. Howgh.
Emocje i motywacje/ćwiczenia/EMPATIA [skrypt by marekjaros 5/5
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
EMC poczucie winy skrypt8 37 Skrypty w Visual Studio (2)MATLAB cw Skryptysyst oper skrypty 2Skrypt Latexskrypt rozdz 2 4Biochemia zwierząt skrypt URT2 Skrypt do lab OU Rozdział 6 Wiercenie 3Skrypt 1SKRYPT ELEKTROTECHNIKA ZADANIA PRDZMIENNY3 FAZOWY 14EMC Spectrum Analyzer v2skrypt część ogólna J Woźniakmatlab skryptyToksygologia skrypt dla techników BHPwięcej podobnych podstron