Cyfrowe tonowanie
Oglądając stare rodzinne albumy z autentycznymi fotografiami czarno-białymi,
czy też wydawnictwa z reprodukcjami zdjęć mistrzów fotografii, po dokładniej-
szym przyjrzeniu się tym obrazom, często stwierdzamy, że nie są one czarno-
-białe lecz mają jakiS barwny odcień, co nadaje im specyficznego charakteru.
Czy taki efekt możemy uzyskać cyfrowymi technikami?
WiększoSć starych zdjęć, wykonanych na przełomie dzie-
więtnastego i dwudziestego wieku, jest utrzymana w ciepłej,
tytoniowo-brązowej tonacji. Nie wynika to jednak ani z panu-
jącej w tamtych czasach mody, ani z maniery artystycznej. Po-
wody są zupełnie inne bardziej prozaiczne, choć można na-
wet nazwać je wzniosłymi. W owych czasach nie pstrykano
fotek bezmySlnie w setkach, tysiącach i milionach sztuk, tak
jak dzisiaj. Wizyta w atelier fotograficznym w celu wykonania
fotografii była doniosłym wydarzeniem. Efekt tego wydarze-
nia odbitka fotograficzna musiał przetrwać w niezmienio-
nym stanie przez wiele, wiele lat. A fotografowie nie dyspo-
nowali wówczas tak doskonałymi materiałami, produkowany-
mi przy użyciu zaawansowanych technologii, jakimi może cie-
szyć się dzisiaj każdy miłoSnik fotografii. Odbitki trzeba było
dodatkowo zabezpieczyć. Poddawano je więc kąpieli w związ-
kach siarki. Pod wpływem tych działań srebro tworzące obraz
fotograficzny zamieniało się w siarczek srebra, który jest bar-
dzo odporny na wpływ szkodliwych warunków zewnętrznych,
a czarno-biała odbitka nabierała owej charakterystycznej, tyto-
niowo-brązowej barwy.
Tonowanie odbitek nie należało do rzeczy najprzyjemniej-
szych. Wykorzystywane do tego celu związki wydzielają bo-
wiem bardzo przykrą i równie szkodliwą dla zdrowia woń siar-
kowodoru (zgniłych jaj). W produkowanych obecnie tonerach
sepiowych najczęSciej wykorzystuje się tiomocznik kąpiele
tonujące nie mają już toksycznego fetoru. Oprócz sepii i brązu
często spotykanymi odcieniami obrazów czarno-białych
jest ciepły fiolet, czerwień i kolor granatowy. Pierwszy jest
efektem stosowania kąpieli w stężonym roztworze tonera se-
foto 68
lenowego. Drugi i trzeci kolor otrzymujemy wykorzystując do-
syć kosztowny toner złoty, zawierający chlorek złota. Aby uzy-
skać odcienie od różu poprzez czerwień do pomarańczowego.
przed użyciem tonera złotego należy poddać odbitkę sepiowa-
niu. Gdy naszym zamiarem jest nadanie obrazowi odcienia
chłodnego, lub wręcz granatowego, powinniSmy odbitkę (naj-
lepiej na papierze warmtone ) wywołać w wywoływaczu
ciepłotonowym i dopiero potem zastosować toner złoty. Wy-
mienione sposoby barwienia odbitek mają na celu głównie
nadanie im archiwalnej trwałoSci. OczywiScie, istnieje wiele
innych tonerów, w których możemy barwić nasze odbitki, jed-
nak uzyskane kolory nie są tak trwałe.
foto 69
Obecnie, zamiast tradycyjnej technologii otrzymywania ob-
razów czarno-białych, wielu fotografów stosuje technologię
cyfrową. Rmiało można powiedzieć, że technika wydruku
zdjęć czarno-białych została doprowadzona do perfekcji.
W technologii tej również jesteSmy w stanie uzyskać tono-
wane zdjęcia czarno-białe w ciepłym, neutralnym, bądx zim-
nym odcieniu, a to dzięki specjalnym rodzajom atramentów
produkowanych przez firmy Lyson i PermaJet. Ale w jaki spo-
sób można uzyskać obrazy o bardziej zdecydowanych odcie-
niach barwnych? Możemy oczywiScie posłużyć się technolo-
gią wydruku barwnego, jednak przedtem należy przygotować
zdjęcie za pomocą jednego z programów do obróbki fotogra-
fii. Polecić tu można takie aplikacje jak Adobe Photoshop,
Photoshop Elements, Corel PhotoPaint, GIMP lub Paint Shop
Pro. W tym artykule do prezentacji wprowadzanych zmian po-
Propozycja 2. Barwienie.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
2
.
B
a
r
w
i
e
n
i
e
.
Polecenie ADJUST / HUE AND SATURATION / HUE SATURATION
służą nam Paint Shop Pro 9.0 i Adobe Photoshop 7.0.
LIGHTNESS.
Tonowanie
Po zaznaczeniu opcji Colourise możemy dokonywać podobnych zmian jak
opisano wyżej, a ponadto wpływać na jasnoSć obrazu.
przy użyciu programu Paint Shop Pro
Paint Shop Pro to niedrogi program do obróbki grafiki bitma-
powej cieszący się sporym uznaniem wSród osób zajmujących
się projektowaniem stron internetowych. Choć uznawany jest
za aplikację przeznaczoną głównie dla fotoamatorów, to jego
możliwoSci obróbki i retuszu fotografii są naprawdę imponujące.
Do naszych doSwiadczeń może posłużyć dowolne zdjęcie
kolorowe lub czarno-białe pochodzące z aparatu cyfrowego
lub analogowego w tym drugim przypadku oczywiScie po
zeskanowaniu w trybie barwnym RGB. Zdjęcie czarno-białe
wykonane aparatem cyfrowym w trybie skali szaroSci również
musimy przy pomocy programu graficznego przekonwerto-
wać na tryb RGB wybierając polecenie IMAGE / INCREASE
COLOUR DEPTH / 16 MILLION COLOURS (24 bit). Zdjęcia
barwne zapisane w trybie RGB zamieniamy na czarno-białe
przy użyciu polecenia ADJUST / HUE AND SATURATION /
HUE SATURATION LIGHTNESS sprowadzając wartoSć para-
Propozycja 3. Mikser kanałów.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
3
.
M
i
k
s
e
r
k
a
n
a
ł
ó
w
.
metru Saturation do zera. W ten sposób otrzymujemy zdjęcie
Polecenie ADJUST / COLOUR BALANCE / CHANNEL MIXER.
czarno-białe, które przez komputer widziane jest jako kolo-
rowe. Wszystkie przedstawione dalej operacje cyfrowego Regulując wartoSciami kanałów wejSciowych RGB (przy dowolnie wybra-
nym kanale wyjSciowym) zmieniamy proporcję barw całego obrazu.
tonowania możliwe są bowiem do przeprowadzenia tylko na
zdjęciach kolorowych zapisanych w trybie RGB.
Propozycja 1. Koloryzacja (barwienie). Propozycja 4. Ręczna korekcja barwy.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
1
.
K
o
l
o
r
y
z
a
c
j
a
(
b
a
r
w
i
e
n
i
e
)
.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
4
.
R
ę
c
z
n
a
k
o
r
e
k
c
j
a
b
a
r
w
y
.
Polecenie ADJUST / HUE AND SATURATION / COLOURISE. Polecenie ADJUST / COLOUR BALANCE / MANUAL COLOUR
CORRECTION.
Do dyspozycji mamy dwa suwaki regulujące płynnie wartoSć parametrów
barwy (hue) i nasycenia (saturation). Ponadto możemy skorzystać również Możemy skorzystać z kilkunastu ustawień predefiniowanych, wybierając
z kilku gotowych ustawień predefiniowanych, dostępnych na rozwijalnej li- dodatkowo opcje zachowania stałej jasnoSci oraz nasycenia, lub zmienić
Scie umieszczonej u góry ekranu. Korzystając z tego polecenia możemy do- barwę, nasycenie i jasnoSć całego obrazu podobnie jak to miało miejsce
wolnie zmieniać barwę i jej nasycenie dla całego obrazu. w Propozycji 2. Do dyspozycji mamy kilka ustawień predefiniowanych.
foto 70
Propozycja 5. Kanały RGB.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
5
.
K
a
n
a
ł
y
R
G
B
.
Polecenie ADJUST / COLOUR BALANCE / RED, GREEN, BLUE.
Zmieniając jednoczeSnie wartoSci wszystkich trzech kanałów RGB w zakre-
sie +/ 100% regulujemy barwę obrazu. Także i w tym przypadku istnieje
kilka ustawień predefiniowanych.
Propozycja 6. Równowaga barw.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
6
.
R
ó
w
n
o
w
a
g
a
b
a
r
w
.
Polecenie ADJUST / COLOUR BALANCE / COLOUR BALANCE.
Wprowadzamy takie same zmiany jak w Propozycji 5 z tym, że oddzielnie
dla partii Swiateł, półtonów i cieni. Skorzystać można z ustawień predefinio-
wanych.
Propozycja 7. Zmiana temperatury barwowej obrazu.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
7
.
Z
m
i
a
n
a
t
e
m
p
e
r
a
t
u
r
y
b
a
r
w
o
w
e
j
o
b
r
a
z
u
.
Polecenie ADJUST / COLOUR BALANCE / GREY WORLD COLOUR
BALANCE.
Dobierając dowolną wartoSć temperatury barwowej ocieplamy lub ochła-
dzamy tonację obrazu.
foto 71
Wybrałem do modyfikacji kanał czerwony (RED). Po umieszczeniu kursora
w Srodku wykresu uniosłem krzywą do góry powodując w ten sposób za-
barwienie całego obrazu na kolor czerwony. Opuszczenie wykresu krzywej
w dół spowodowałoby zabarwienie obrazu na kolor niebieskozielony (CY-
AN). Ponieważ odchylenie wykresu krzywej jest niewielkie, zatem i nasy-
cenie barwy czerwonej jest małe.
Propozycja 8. Sepiowanie.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
8
.
S
e
p
i
o
w
a
n
i
e
.
Polecenie EFFECTS / ARTISTIC EFFECTS / SEPIA TONING.
Bardzo proste narzędzie pozwalające na dobór intensywnoSci efektu sepio-
wania.
Jeżeli górną częSć krzywej przesuniemy do góry a dolną ku dołowi, to zobaczy-
my, że Swiatła przybiorą zabarwienie czerwone, a cienie niebiesko-zielone.
Propozycja 9. Korekcja tonalna krzywe.
P
r
o
p
o
z
y
c
j
a
9
.
K
o
r
e
k
c
j
a
t
o
n
a
l
n
a
k
r
z
y
w
e
.
Polecenie ADJUST / BRIGHTNESS AND CONTRAST / CURVES.
To najbardziej twórcze narzędzie zmiany barwy obrazu posiadające wręcz
nieograniczone możliwoSci. Użytkownik programu ma wpływ jednoczeSnie
na zmianę barwy, jasnoSci i kontrastu obrazu niezależnie dla partii Swiateł
półtonów lub cieni.
W dalszej kolejnoSci wybrałem do modyfikacji kanał zielony. Kursorem poSrod-
Aby łatwiej zrozumieć zasadę działania narzędzia Korekcja
ku górnej częSci wykresu uniosłem krzywą do góry. Gdybym przeprowadził tę
tonalna krzywe , przyjrzyjmy się po kolei wprowadzanym
czynnoSć na niezmodyfikowanym czarno-białym zdjęciu, spowodowałoby to
zabarwienie Swiateł na kolor zielony. Ponieważ jednak uprzednio Swiatła uzy-
zmianom na konkretnym przykładzie.
skały zabarwienie czerwone, to zmieszanie barwy czerwonej z zieloną spowo-
Wszystkie zmiany barw dokonywane przy użyciu krzywych
dowało sumaryczne zabarwienie tychże Swiateł na kolor żółty.
lub balansu kolorów opierają się na jednej zasadzie:
R (czerwony) G (zielony) B (niebieski)
C (niebiesko-zielony) M (purpurowy) Y (żółty)
Zmniejszając lub zwiększając nasycenie którejkolwiek bar-
wy z górnego wiersza powodujemy odpowiednio zwiększenie
lub zmniejszenie nasycenia barwy z jej dolnego wiersza (zmia-
ny dotyczą par barw w kolumnach R-C, G-M, B-Y). A więc
zwiększenie nasycenia barwy czerwonej powoduje zmniej-
szenie nasycenia barwy niebiesko-zielonej i na odwrót. Zatem
jeżeli na wykresie krzywej lub na suwaku balansu kolorów
odejmiemy czerwieni, to spowodujemy powstanie zabar-
wienia niebiesko-zielonego. Podobnie dzieje się w przypadku
Kontynuując modyfikację krzywej kanału zielonego, umieSciłem kursor po-
zmiany nasycenia pozostałych barw.
Srodku dolnej częSci krzywej i opuSciłem wykres do dołu. Rezultatem prze-
prowadzenia tej operacji na niezmodyfikowanym czarno-białym zdjęciu by-
łoby zabarwienie cieni na kolor purpurowy (magenta). Jednak cienie miały
już zabarwienie niebiesko-zielone, więc po zmieszaniu barwy purpurowej
z niebiesko-zieloną uzyskałem barwę niebieską (granatową).
foto 72
Wszystkie wymienione dotychczas propozycje wprowadze-
nia zmiany odcienia fotografii czarno-białej można w bardzo
podobny lub taki sam sposób przeprowadzić przy użyciu
innych aplikacji graficznych, na przykład Corel Photo Paint,
GIMP, czy Photoshop Elements.
Tonowanie
przy użyciu programu Adobe Photoshop
Unikalnym sposobem cyfrowego tonowania , możliwym
do zastosowania tylko w programie Adobe Photoshop, jest
wykorzystanie trybu bichromii, trichromii i kwadrychromii.
Materiałem wyjSciowym jest w tym przypadku zdjęcie czarno-białe zapi-
sane w trybie skali szaroSci (grayscale). Wybieramy polecenie OBRAZEK
/ TRYB / BICHROMIA. Na ekranie pojawi panel Opcje bichromii ,
w którym ustalamy, przy użyciu jakiej liczby kolorów składowych będzie-
my kolorować , a następnie drukować nasze zdjęcie. Jeżeli wybierze-
my opcję bichromii, będą to dwa kolory. Po wybraniu trichromii będą to
trzy kolory, a w przypadku kwadrychromii cztery. Odpowiedni kolor wy-
bieramy zaznaczając kursorem kolorowe kwadratowe ikony. Po zazna-
czeniu takiej ikony pojawi się rozwijalna lista z kolorami dostępnymi we
wzornikach farb drukarskich, na przykład Pantone. Możemy również wy-
brać odpowiedni kolor z próbnika kolorów lub wprowadzić jego wartoSci
Kilka słów na zakończenie
liczbowe.
W panelu Opcje bichromii obok kwadratowych ikon z kolorami znajdu-
ją się jeszcze kwadratowe ikony z symbolem wykresu krzywej. Po zazna-
Modyfikacja odcienia czarno-białych fotografii przy użyciu
czeniu tej ikony na ekranie pojawi się panel krzywej bichromii , w któ-
rym będziemy mogli na wykresie krzywej ustalić poziom danego koloru technologii cyfrowych jest z pewnoScią mniej ryzykowna niż to-
w cieniach, półtonach i Swiatłach naszego zdjęcia.
nowanie chemiczne. Cały proces mamy pod Scisłą kontrolą, a
także w dowolnym momencie możemy go przerwać i powrócić
do punktu wyjScia, aby rozpocząć wszystko od nowa. Zmiany
obserwujemy na ekranie monitora komputerowego. W przypad-
ku chemicznego tonowania odbitek fotograficznych, aby uzy-
skać pożądany efekt wymagane jest spore doSwiadczenie, któ-
re się nabywa dopiero po przebyciu dosyć kosztownej drogi
prób i błędów. Jednak tradycyjne odbitki wykonane na papierach
barytowanych i poddane obróbce w tonerach archiwizujących
mają znacznie wyższą trwałoSć niż wydruki. Rwiadczą o tym
chociażby dzieła mistrzów fotografii zgromadzone
w muzeach i galeriach na całym Swiecie, lub zdję-
cia w naszych rodzinnych albumach.
Robert Urbański
R
o
b
e
r
t
U
r
b
a
ń
s
k
i
W artykule wykorzystano zdjęcia z albumu ro-
W
a
r
t
y
k
u
l
e
w
y
k
o
r
z
y
s
t
a
n
o
z
d
j
ę
c
i
a
z
a
l
b
u
m
u
r
o
-
dzinnego autora wykonane w latach 1910-1919.
d
z
i
n
n
e
g
o
a
u
t
o
r
a
w
y
k
o
n
a
n
e
w
l
a
t
a
c
h
1
9
1
0
-
1
9
1
9
.
foto 75
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Podstawy Cyfrowego Przetwarzania SygnalówFotografia cyfrowa w kryminalistyce aspekty techniczno prawneFotografia cyfrowa Ćwiczenia praktycznePierwsze kroki w cyfrówce cz4przetwarzanie obraz w cyfrowych w praktyceWyklad e cyfrowa 4cyfrowa glebiaSumatory cyfrowe iv2014rezygnacja z cyfrowego polsatuCyfrowa wersjaU5t cyfrowych procesow graficznych2?Akcesoria do Lustrzanek Cyfrowychwięcej podobnych podstron