Zdrowe zęby
Jak uniknąć próchnicy i chorób
przyzębia
Jak wykazały liczne badania, prawidłowe i systematyczne stosowanie od-
powiednich zabiegów higienicznych w jamie ustnej, zmniejsza zapadalność na
próchnicę o około 30 40% oraz zapewnia dobry stan zdrowotny dziąseł.
przerwy. Gdy stężenie tych kwasów w sąsiedztwie
WIESAAW KRAJEWSKI
powierzchni szkliwa pod płytką osiągnie wartość
5,0 5,2 (tzw. pH krytyczne), dochodzi do
Badając pacjentów, którzy czyścili zęby bezpo-
średnio po posiłkach (grupa badana) oraz tych, odwapnienia szkliwa i powstania ubytku
próchnicowego.
którzy nie czyścili zębów, stwierdzono po 2. latach,
że intensywność próchnicy w grupie badanej
Płytka nazębina odgrywa nie mniej istotną rolę w
zmniejszyła się aż o 41%. Przeciwny kierunek
powstawaniu chorób przyzębia.- Drobnoustroje płytki
obrano w badaniach, które polegały na skasowaniu
są pierwotnym ezyńńikiern,2apaleniótwór-czym w
wszelkich zabiegów higienicznych w jamie ustnej.
etiologii periodontopatii. Czynniki bakteryjne
Przekonano się, że wystarczą 3 tygodnie zaniedbania
przedostające się z płytki do dziąsła to: enzymy,
higieny, a już pojawiają się pierwsze ślady
różne produkty metabolizmu bakterii, czynniki
próchnicy. Wiadomo jest także, ze częstość zapaleń
chemotaktyczne, endotoksyny i inne antygeny.
dziąseł u dzieci może być zredukowana o bO% tylko
Czynniki chemotaktyczne powodują migrację
poprzez poprawę warunków higienicznych jamy
leukocytów, monocytów i limfocytów z naczyń
ustnej, a systematyczne usuwanie złogów nazębnych,
krwionośnych aż do kieszonki dziąsłowej. Zadaniem
poparte utrzymaniem jamy 'ustnej w dobrych
ich jest fagocytoza i uśmiercanie bakterii. Rozpad
warunkach higienicznych, może zredukować
uwalnia enzymy lizosomalne, które uszkadzają
występowanie zapaleń dziąseł nawet o 90%.
tkanki przyzębia. Drobnoustroje Gram-ujemne
Stwierdzono, że zapalenie dziąseł rozwija się u
produkują endotoksynę w postaci
wszystkich uprzednio zdrowych osób, jeżeli
lipopolisacharydów. Endotoksyna jest związkiem
zaniedbają szczotkowanie zębów na okres l 3
wysoce toksycznym, może być łatwo absorbowana
tygodni.
przez nabłonek i dostawszy się do tkanki łącznej
wywołać odczyn zapalny. Mechanizmy zapalenia
Zasadnicze procesy prowadzące do uszkodzenia
tkanek przyzębia przebiegają znacznie szybciej i
szkliwa i rozwoju próchnicy odbywają się w płytce
dynamiczniej, jeśli istnieje bezpośredni kontakt
nazębnej (dental plaąue). Jest ona warstwą
płytki z dziąsłem w okolicy kieszonki.
miękkiego osadu tworzącą się na powierzchni nie
czyszczonych zębów. W jej skład wchodzą: zrąb
W procesach, które zachodzą w dziąśle pod wpły-
białkowo-węglowodanowy, duża liczba bakterii
wem produktów przemiany materii płytki bakte-
(70 80% masy płytki) głównie Gram-dodatnich
ryjnej, można wyróżnić trzy rodzaje reakcji: ko-
ziarenkowców i pałeczek, komórki złuszczonego
mórkowe, naczyniowe i immunologiczne. Reakcje
nabłonka, leukocyty, resztki pokarmowe i sole komórkowe uwarunkowane są działaniem
mineralne. Płytka nazębna umiejscawia się szcze-
czynników chemotaktycznych i migracją komórek,
gólnie na. tych powierzchniach zębowych, które nie
stanowiącą zarówno odczyn obronny, jak i niszczący
ulegają samooczyszczeniu, czyli głównie w
tkanki dziąsła. Reakcje naczyniowe są następstwem
sąsiedztwie brzegu kieszonki dziąsłowej oraz na
działania czynników toksycznych płytki. Klinicznie
powierzchniach stycznych, w bruzdach i zagłębie-
wyrażają się one rozpulchnieniem dziąsła i
niach anatomicznych. Odkłada się również na pro-
pojawieniem się wysięku z kieszonki. Reakcje
tezach, wypełnieniach oraz na powierzchni kamienia
immunologiczne powstają w wyniku przenikania
nazębnego. Jej gromadzeniu się sprzyja zła higiena
antygenów bakteryjnych, którymi są enzymy,
jamy ustnej, miękka konsystencja pożywienia oraz
toksyny i inne produkty. Antygeny zostają
czynniki miejscowe ułatwiające zaleganie osadów
pochłonięte przez makrofagi i po przekazaniu
(szorstkie powierzchnie, nawisające brzegi
informacji antygenowej, następuje wzbudzenie
wypełnień, stłoczenie zębów itp.). Próchnicotwórcze
syntezy przeciwciał. W wyniku reakcji antygen-
działanie płytki związane jest głównie z przemianą
przeciwciało powstają wielocząsteczkowe kompleksy
węglowodanów. Obecne w niej bakterie rozkładają
immunologiczne. Aktywują one komplement, co
wielocukry na cukry proste, z których na drodze'
prowadzi do destrukcji tkanek. Oprócz odczynów
glikólizy beztlenowej powstają silne kwasy
immunologicznych typu bezpośredniego, i w
organiczne: mlekowy, pro-Dionowy, octowy,
mechanizmie niszczenia przyzębia odgrywa również
masłowy i inne. Kwasy te w wysokim stężeniu mogą
dużą rolę odpowiedz komórkowa wynikająca z
uszkodzić szkliwo. Szczególnie szkodliwą rolę
odczynu immunologicznego typu opóznionego.
odgrywa dekstran cukier o dużym ciężarze
Płytka nazębna już po kilku dniach swego istnienia
cząsteczkowym, nierozpuszczalny, lepki, dzięki
ulega mineralizacji przekształcając się w kamień
czemu skleja bakterie i powoduje wzrost grubości
nazębny. Podtrzymuje on stan zapalny brzegu dziąsła
płytki. Stanowi on wraz z innym wielocukrem
drażniąc je przede wszystkim mechanicznie.
lewanem, główną masę błonki nazębnej. Cukry te
Odkładające się na złogach kamienia następne płytki
stanowią zapasy, z których korzystają bakterie, gdy
bakteryjne, wywierają w dalszym ciągu wpływ na
zabraknie węglowodanów w ich otoczeniu (np. w
drodze enzymatycznej, toksycznej i immunologicznej.
nocy), przez co produkcja kwasów zachodzi bez
Najlepszym sposobem przeciwdziałania odkładaniu
złogów nazębnych, a tym samym profilaktyki
próchnicy i chorób przyzębia, jest przestrzeganie
właściwej higieny jamy ustnej, czyli regularne,
staranne, mechaniczne oczyszczanie zębów.
PIELGNIARKA I POAOŻNA 2 '94
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Czynniki genetyczne w patogenezie chorób przyzębiaprzyczyny chorob przyzebia czynniki ryzykajak uniknac podatkuJak uniknąć wykonywania płytek drukowanychJak wyleczyc nieuleczalne choroby (choroba, zdrowie, leczenie) (2)Jak wyleczyc nieuleczalne choroby (choroba, zdrowie, leczenie)Jak uniknąć pułapek odliczając ulgę prorodzinną ebookwięcej podobnych podstron