Autor: Ewa śak
TEST PRZED MATUR 2007
PRZYKAADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY Z BIOLOGII
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdz, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron (zadania
1 27) i barwną mapę. Ewentualny brak zgłoś przewodniczą-
cemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka\-
dym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. U\ywaj długopisu/pióra tylko z czarnym tu-
szem/atramentem.
4. Nie u\ywaj korektora, a błędne zapisy wyraznie przekreśl.
5. Pamiętaj, \e zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu mo\esz korzystać z ołówka i gumki (wy-
łącznie do rysunków), linijki.
śyczymy powodzenia!
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
mo\na otrzymać
łącznie
60 punktów
Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON
na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
1
Zadanie 1. (2 pkt)
Błony retikulum endoplazmatycznego (RE) tworzą trójwymiarowy system kanalików
i pęcherzyków, dzięki czemu zwiększona jest powierzchnia wewnętrzna komórki, a cytozol
podzielony na wiele przedziałów. W zale\ności od budowy retikulum endoplazmatycznego i
pełnionej przez nie funkcji dzieli się je na szorstkie i gładkie.
Nazwij zaznaczony na rysunku literą A rodzaj RE. Wytłumacz, dlaczego ten rodzaj RE
jest dobrze rozwinięty w komórkach, których aktywność biochemiczna ukierunkowana
jest na syntezę białek.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 2. (2 pkt)
Rysunek przedstawia pewną fazę I podziału mejotycznego.
Podaj nazwę zilustrowanej fazy I podziału mejotycznego oraz nazwę procesu oznaczo-
nego literą B, który ma miejsce pod koniec tej fazy.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2
Zadanie 3. (3 pkt)
Pierwiastki występują w organizmie człowieka w ró\nej ilości w postaci makro- oraz mikro-
elementów. W poni\szej tabeli zamieszczono objawy niedoboru wybranych pierwiastków w
organizmie człowieka.
Uzupełnij tabelę nazwami pierwiastków oraz grup, do których nale\ą.
Lp. Nazwa Nazwa grupy Objawy niedoboru pierwiastka
pierwiastka pierwiastków w organizmie
1. łamliwość kości, choroby zębów, krzy-
& & & & & & & . & & & & & & & & & wica
2. zwiększenie pobudliwości nerwowo-
& & & & & & & . & & & & & & & & & -mięśniowej
3. anemia, osłabienie, arytmia serca, za-
& & & & & & & . & & & & & & & & & kłócenie oddychania
Zadanie 4. (2 pkt)
Fotosyntezę przeprowadzają fotoautotrofy, które mają zdolność włączania dwutlenku węgla
we własne związki organiczne przy wykorzystaniu energii świetlnej.
Równanie ogólne fotosyntezy przedstawia następujący zapis:
6 H2O + 6 CO2 + ENERGIA ŚWIETLNA C6H12O6 + 6 O2
Niektóre fotoautotrofy potrafią przeprowadzać ten proces w warunkach beztlenowych, wyko-
rzystując nie wodę, lecz inny zredukowany związek nieorganiczny.
Zapisz w formie równania przebieg fotosyntezy przeprowadzony przez chemoautotrofy,
wiedząc, \e wykorzystują do niego H2S zamiast wody.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Zadanie 5. (3 pkt)
W korze półkul mózgowych człowieka znajdują się ró\nego rodzaju ośrodki nerwowe.
Przyporządkuj odpowiednim płatom następujące ośrodki: dotyku, smaku, słuchowe,
wzroku, ruchowe, kojarzeniowe.
Płat Ośrodek
........................................................ ....................................................
........................................................ ....................................................
........................................................ ....................................................
........................................................ ....................................................
3
Zadanie 6. (3 pkt)
W błonie śluzowej języka znajdują się brodawki smakowe, w których znajdują się kubki
smakowe zró\nicowane pod względem wra\liwości chemicznej, co umo\liwia odbieranie
ró\nych wra\eń smakowych. Nieograniczona ilość smaków jest zawsze kombinacją czterech
smaków podstawowych: słodkiego, kwaśnego, gorzkiego oraz słonego.
Poni\sze rysunki ilustrują rozmieszczenie kubków smakowych wra\liwych na podstawowe
smaki.
Wska\, który z rysunków A, B, C lub D przedstawia rozmieszczenie kubków smako-
wych wra\liwych na smak słodki, kwaśny, słony lub gorzki.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 7. (2 pkt)
Jelito grube stanowi ostatni odcinek przewodu pokarmowego. Większość rozło\onych sub-
stancji pokarmowych zostaje wchłonięta z jelita cienkiego do krwi i limfy. W jelicie grubym
ju\ nie zachodzą procesy trawienne.
Wymień dwie funkcje, które pełni jelito grube w przewodzie pokarmowym człowieka.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 8. (2 pkt)
Zaparcia nale\ą do przykrych dolegliwości. Przyczyny ich powstawania mogą być ró\ne, jed-
nak najczęstszą jest nieodpowiednia dieta.
Podaj nazwę składnika pokarmu, który mógłby zmniejszyć takie dolegliwości. Swój wy-
bór uzasadnij jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4
Zadanie 9. (2 pkt)
Rysunek przedstawia \eński układ rozrodczy człowieka.
Podaj nazwę narządu oznaczonego na rysunku literą A oraz napisz, jaką pełni rolę
w rozwoju prenatalnym człowieka.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 10. (2 pkt)
Podstawową jednostką czynnościową i strukturalną nerki jest nefron, którego budowę przed-
stawia poni\szy rysunek.
5
Podaj nazwę elementu oznaczonego literą A oraz wymień jedną cechę jego budowy
związaną z pełnioną funkcją.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 11. (2 pkt)
Układ oddechowy człowieka tworzą drogi oddechowe oraz płuca. Na rysunku przedstawiono
niektóre narządy tworzące drogi oddechowe.
Podaj nazwę narządu oznaczonego literą A oraz wymień jedną funkcję pełnioną przez
niego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6
Zadanie 12. (2 pkt)
Rysunek przedstawia budowę zewnętrzną korzenia.
Wska\, która z przedstawionych stref korzeniowych odgrywa główną rolę
w pobieraniu wody i substancji mineralnych.
Swój wybór uzasadnij jednym argumentem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (2 pkt)
Bakterie oddychają zarówno tlenowo, jak i beztlenowo. Oddychanie beztlenowe nazywa się
fermentacją i polega na rozkładzie cukrów, którego końcowym produktem mo\e być kwas
mlekowy, etanol, kwas octowy i inne związki. Wydziela się równie\ energia.
Poniewa\ proces ten jest mało wydajny pod względem energetycznym, dlatego większość
bakterii u\ywa tlenu cząsteczkowego do całkowitego utlenienia cukrowców do dwutlenku
węgla i wody. Uzyskują w ten sposób kilkakrotnie więcej energii ni\ wydziela się w czasie
fermentacji.
Na podstawie powy\szego tekst zapisz słownie reakcję oddychania tlenowego
i beztlenowego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
7
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 14. (1 pkt)
Na podstawie metody Grama bakterie zostały podzielone na dwie grupy Gram-dodatnie
(G+) barwią się na niebiesko oraz Gram-ujemne (G ) nie barwią się na niebiesko, ale na
czerwono.
Wyjaśnij, od czego zale\y opisany sposób barwienia się dwóch grup bakterii, podając
jeden argument.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 15. (3 pkt)
Schemat przedstawia jeden ze sposobów pobierania pokarmu przez protisty heterotroficzne.
Podaj nazwę tego sposobu pobierania pokarmu oraz wymień dwie cechy charaktery-
styczne dla niego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
8
Zadanie 16. (2 pkt)
Rysunek przedstawia elementy jednej z tkanek roślinnych.
Podaj nazwę elementu oznaczonego cyfrą 1 oraz funkcję przez niego pełnioną.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 17. (2 pkt)
Schematy przedstawiają cykle rozwojowe mchu płonnika oraz narecznicy samczej.
9
Zanalizuj powy\sze schematy oraz podaj jedną cechę ró\niącą te cykle i jedną wspólną.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 18. (2 pkt)
Schematy przedstawiają budowę pierwotną łodygi oraz budowę pierwotną korzenia.
Przeanalizuj powy\sze schematy.
Podaj dwie cechy, którymi się ró\nią budowa pierwotna korzenia od budowy pierwotnej
łodygi.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
10
Zadanie 19. (2 pkt)
W woreczku zalą\kowym roślin okrytonasiennych zachodzi jedyny w świecie organizmów
\ywych proces podwójnego zapłodnienia, co zobrazowano na schemacie.
Po przeanalizowaniu schematu objaśnij, na czym polega ten proces. Uwzględnij obydwa
plemniki, jądro diploidalne oraz komórkę jajową.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ................
Zadanie 20. (3 pkt)
Zanalizuj rysunek, a następnie wyjaśnij, na czym polega replikacja semikonserwatywna.
11
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 21. (1 pkt)
Poni\szy zapis przedstawia sekwencję jednej nici DNA o następującej kolejności nukleoty-
dów:
CCAAATTGGAGAT
Napisz sekwencję drugiej komplementarnej nici DNA.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 22. (3 pkt)
Poni\szy schemat przedstawia fragment nici mRNA o następującej sekwencji nukleotydów:
UCUUCCUCACAG.
Podaj, jakie trzy cechy kodu genetycznego mo\emy odczytać z powy\szego zapisu. Wy-
jaśnij, co one oznaczają.
UCU seryna
UCC seryna
UCA seryna
CAG glutamina
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
12
Zadanie 23. (2 pkt)
Na schematach A, B przedstawiono modele budowy DNA oraz RNA.
Po zanalizowaniu schematów podaj dwie cechy, którymi ró\nią się budowa RNA od
DNA.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 24. (3 pkt)
Wykres przedstawia krzywe prze\ywania motyla i słonia.
Krzywe prze\ywania
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Wiek
13 krzywa 1 krzywa 2
Wyj
ś
cia liczby
osobników w %
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
1
Wypisz, która z krzywych (1 2), przedstawia krzywą prze\ywania słonia, a która moty-
la. Uzasadnij swój wybór, podając po jednym argumencie.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 25. (3 pkt)
Schemat przedstawia obieg materii w ekosystemie.
A B C
D
Podaj nazwy kolejnych poziomów troficznych biorących udział w krą\eniu materii w
ekosystemie oznaczonych literami A D.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Zadanie 26. (2 pkt)
Schemat przedstawia pewną chorobę dziedziczną.
14
Podaj nazwę tej choroby dziedzicznej oraz rodzaj mutacji, której jest skutkiem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 27. (2 pkt)
Czynniki mutagenne mogą prowadzić do zakłócenia procesu crossing over lub do pękania
chromosomów. Dochodzi wtedy do mutacji chromosomowych strukturalnych.
Schemat A, B ilustrują dwie z takich mutacji.
Podaj nazwy mutacji chromosomowych przedstawionych na schematach A, B.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
15
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2007 material treningowy kluczHistoria (materiał treningowy, poziom podstawowy) rok 2007, kluczHistoria (materiał treningowy, poziom podstawowy) rok 2001, kluczbiologia materiał treningowy Na tropach życia, czyli jak przebiegała ewolucja materii we Wszechświecie ( Chemia w szkole 234 Nature Materials 6 198 201 2007Przykładowe jednostki treningowe TS Polonia Bytom Sezon 2006 2007więcej podobnych podstron