Hałas slajdy z wykładu

Czym jest dzwięk?
Czym jest dzwięk?
Funkcjonowanie zmysłu słuchu
Funkcjonowanie zmysłu słuchu
Hałas
Hałas
Marcin Kuliński
marcin.kulinski@pwr.wroc.pl
http://ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl
Dzwięk definicja Fizyczne parametry dzwięku
Dzwięk definicja Fizyczne parametry dzwięku
natę\enie dzwięku odpowiada za wra\enie głośności dzwięku, zale\y od
zakresu zmian ciśnienia akustycznego (od 2 � 10-5 do 102 Pa), ze względów
praktycznych wyra\ane w skali logarytmicznej (dB) jako poziom natę\enia
dzwięku
Zmiany w ciśnieniu powietrza, rozchodzące się sferycznie od zródła,
wywołujące wra\enia słuchowe
głośność dzwięku wra\enie słuchowe wyra\ane w fonach; punktem
odniesienia skali głośności jest ton o częstotliwości 1000 Hz i poziomie
ciśnienia akustycznego 40 dB, któremu przyporządkowano głośność 40
fonów
infradzwięki (zmiany ciśnienia poni\ej zakresu słyszalności człowieka)
dzwięki słyszalne
wysokość dzwięku odczucie słyszalnej częstotliwości dzwięku
ultradzwięki (zmiany ciśnienia powy\ej zakresu słyszalności człowieka)
barwa dzwięku związana ze strukturą fizyczną fali (przebiegiem zmian
ciśnienia w czasie), zale\y od właściwości widmowych (np. występowanie
składowych harmonicznych) oraz charakterystyki czasowej dzwięku
Przykładowe poziomy natę\enia dzwięku Funkcje zmysłu słuchu
Przykładowe poziomy natę\enia dzwięku Funkcje zmysłu słuchu
ciśnienie akustyczne poziom natę\enia
zródło dzwięku
[Pa] dzwięku [dB]
odrzutowiec słyszany ze 100 metrów 6 200 110 140
główny zmysł obronny, jako jedyny umo\liwia odbiór bodzców
docierających z odległych, często niewidocznych, zródeł, niezale\nie od
młot pneumatyczny słyszany z 1 metra 2 ~100
ich poło\enia w przestrzeni
du\a, ruchliwa ulica z 10 metrów 2�10-1 6�10-1 80 90 pozwala lokalizować potencjalnie niebezpieczne obiekty w przestrzeni
dzięki mo\liwościom oceny kierunku i odległości
samochód osobowy z 10 metrów 2�10-2 2�10-1 60 80
w przypadku określonych dzwięków alarmuje cały organizm,
przygotowując go do podjęcia odpowiedniej akcji (zakodowany
telewizor z 1 metra 2�10-2 ~60
ewolucyjnie mechanizm walka lub ucieczka )
rozmowa z 1 metra 2�10-3 2�10-2 40 60
stanowi system naprowadzający dla zmysłu wzroku
wraz z aparatem mowy umo\liwia komunikację międzyludzką
cichy pokój 2�10-4 6�10-4 20 30
spokojny oddech 6�10-5 10
próg słyszalności przy 1kHz 2�10-5 0
1
Budowa narządu słuchu Częstotliwościowy zakres słyszalności
Budowa narządu słuchu Częstotliwościowy zakres słyszalności
u ludzi młodych, normalnie słyszących wynosi maksymalnie od 16 Hz
do 21 kHz (ograniczenia związane z budową anatomiczną ucha)
wraz z wiekiem górna granica słyszenia obni\a się do poziomu
16 lub nawet 10 kHz, dolna nie ulega większym zmianom
odpowiednia czułość w zakresie od 2 do 4 kHz decyduje
o zrozumiałości mowy i słyszalności sygnałów ostrzegawczych
Czułość narządu słuchu Czułość narządu słuchu cd.
Czułość narządu słuchu Czułość narządu słuchu cd.
dla tonów o częstotliwości 1000 Hz próg słyszalności odpowiada
ciśnieniu akustycznemu na poziomie 2 � 10-5 Pa, co przyjęto za poziom
odniesienia (0 dB) dla bodzców słuchowych
u ludzi młodych próg bólu wynosi ok. 120 dB względem progu
słyszalności (wra\enia) dla tonu o częstotliwości 1000 Hz
u ludzi starszych oraz z uszkodzeniami narządu słuchu próg bólu
podwy\sza się o 10 do 20 dB
w zakresie od 3 do 5 kHz ucho ludzkie przejawia największą czułość, jeśli
chodzi o próg słyszalności, oraz najmniejszą tolerancję odnośnie progu
bólu dzwięki w tym paśmie odbierane są jako głośniejsze pomimo tego,
\e generowane są przez podobne poziomy energii, co dzwięki w paśmie
ni\szym i wy\szym
częstotliwość dzwięku (Hz)
Subiektywna głośność dzwięku Hałas definicja
Subiektywna głośność dzwięku Hałas definicja
głośność odbierana zale\y dodatkowo od częstotliwości oraz czasu
Niepo\ądane, nieprzyjemne, dokuczliwe, ucią\liwe lub szkodliwe dzwięki
trwania dzwięku
oddziałujące na sam narząd słuchu, układ nerwowy oraz inne części
organizmu człowieka.
pojęcie fonu wprowadza kompensację ze względu na charakterystykę
częstotliwościową ucha ludzkiego
skala sonowa przedstawia głośność subiektywną, uliniowioną
dwukrotna ró\nica wartości oznacza dwukrotną ró\nicę w odbieranej
hałas ucią\liwy, nie wywołujący trwałych skutków w organizmie
głośności dzwięku
hałas szkodliwy, wywołujący trwałe skutki lub niosący ryzyko ich
wystąpienia
sony
fony
2
poziom natę\enia dzwięku (dB)
Rodzaje hałasu Wpływ hałasu na organizm człowieka
Rodzaje hałasu Wpływ hałasu na organizm człowieka
ustalony (poziom zmienia się w czasie nie więcej ni\ o 5 dB)
nieustalony (dzwięki przerywane lub poziom zmienny o więcej ni\ 5 dB)
impulsowy (jedno lub wiele zdarzeń dzwiękowych, ka\de o czasie
trwania mniejszym ni\ 1 s)
oddziaływanie na narząd słuchu
fizjologiczne reakcje pozasłuchowe
infradzwiękowy (zakres od 2 do 50 Hz)
skutki psychologiczne
ultradzwiękowy (zakres od 10 do 100 kHz)
przemysłowy
komunalny (w pomieszczeniach mieszkalnych, miejscach u\yteczności
publicznej i terenach wypoczynkowych)
komunikacyjny (w środkach komunikacji indywidualnej i zbiorowej)
Równowa\ny poziom dzwięku A Oddziaływanie hałasu na narząd słuchu
Równowa\ny poziom dzwięku A Oddziaływanie hałasu na narząd słuchu
poziom natę\enia powy\ej 80 dB(A) mo\e uszkodzić narząd słuchu
skutki działania hałasu kumulują się w czasie
ciągła ekspozycja jest bardziej szkodliwa ni\ przerywana (procesy
wielkość stosowana do scharakteryzowania hałasu zmieniającego się
regeneracyjne)
w czasie lub zmiennej ekspozycji na hałas
szczególna szkodliwość hałasu impulsowego (zbyt wolna reakcja mięśni
definiowany jako średnia wartość poziomu hałasu zmiennego w czasie,
współpracujących z kosteczkami słuchowymi 0.01 s brak ochrony ze
która odpowiada reakcji narządu słuchu nara\onego na działanie hałasu
strony mechanizmu refleksu słuchowego)
o stałym poziomie i w równowa\nym przedziale czasu
najgrozniejszy jest hałas o częstotliwościach składowych w zakresie
skorygowany względem tzw. krzywej słyszenia A
3-5 kHz (pasmo największej czułości ucha)
uszkodzenia: perforacja błony bębenkowej, zwichnięcia i złamania
kosteczek słuchowych, czasowe lub trwałe podwy\szenie progu
słyszenia (uszkodzenie błony podstawnej i komórek słuchowych aparatu
Cortiego)
Ryzyko utraty słuchu przy ró\nych natę\eniach hałasu Fizjologiczne reakcje pozasłuchowe
Ryzyko utraty słuchu przy ró\nych natę\eniach hałasu Fizjologiczne reakcje pozasłuchowe
wpływ na ośrodkowy układ nerwowy oraz układ hormonalny
wzrost stę\enia adrenaliny we krwi (hormon walki lub ucieczki)
zmniejszenie częstości oddechów
wzrost częstości skurczów serca
wzrost ciśnienia krwi
skurcz obwodowych naczyń krwionośnych
wyłączenie układu trawienia
odruchy motoryczne (skurcze mięśni zmieniające postawę ciała)
po przekroczeniu poziomu 75 dB(A) występuje ryzyko pojawienia się
zaburzeń funkcji fizjologicznych (zaburzenia równowagi, zawę\enie pola
widzenia, zaburzenia dotyku)
mo\liwość wystąpienia nadciśnienia, choroby wrzodowej, nerwic (hałas
jako ogólnoustrojowy stresor)
3
Skutki psychologiczne Sposoby ograniczania hałasu
Skutki psychologiczne Sposoby ograniczania hałasu
ograniczenie powstawania hałasu
uczucie rozdra\nienia i irytacji, zmienność nastrojów
zmiany w procesach technologicznych
spadek wydolności psychicznej, zmęczenie
automatyzacja pracy (dzwiękoizolacyjne kabiny sterownicze)
wydłu\ony czas reakcji
wyciszanie maszyn (dokładne wywa\enie elementów ruchomych,
aerodynamika wlotów i wylotów powietrza, materiały tłumiące)
obni\ona precyzja ruchów
natę\enie na poziomie 55-75 dB(A) powoduje rozproszenie uwagi,
osłabienie rozprzestrzeniania się hałasu
utrudnia pracę i zmniejsza jej wydajność, skutki są tym powa\niejsze,
ekrany i pułapki dzwiękochłonne (odpowiednie przekierowanie fali
im praca ma bardziej zło\ony charakter
dzwiękowej i jej wytłumienie)
zmniejszona zrozumiałość i maskowanie mowy oraz dzwiękowych
wydzielone i izolowane pomieszczenia dla maszyn emitujących hałas
sygnałów bezpieczeństwa (przy poziomie hałasu 60-75 dB(A) rozmowa
wymaga podniesienia głosu, przy 80-95 dB(A) jest bardzo utrudniona,
środki ochrony indywidualnej
a powy\ej 100 dB(A) werbalne porozumiewanie jest niemo\liwe)
wkładki przeciwhałasowe jednorazowego i wielorazowego u\ytku
nauszniki i hełmy
Przykład zastosowania ekranów i pułapek Zasada działania aktywnych systemów redukcji hałasu
Przykład zastosowania ekranów i pułapek Zasada działania aktywnych systemów redukcji hałasu
fala kompensowana
zródło hałasu
fala o zredukowanej
składowej hałasu
zródło wtórne
fala kompensująca
Środki ochrony indywidualnej
Środki ochrony indywidualnej
wkładki nauszniki nauszniki
(wielo- i jednorazowe) pasywne aktywne
4

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Praca fizyczna slajdy z wykładu
Oświetlenie slajdy z wykładu
UOOP skrypt 2012 (pytania, slajdy, wyklady)
Mikroklimat slajdy z wykładu
slajdy z wykładów pobrane ze strony CEN
Madop slajdy wykład 1v 2009
ciop halas slajdy
Slajdy Wybrane Wykład 1
wyklad 2 Spektrometria nas slajdy i zadania
Wykład 9 mikroprosesory firmy Intel slajdy
Slajdy wybrane Wykład 2 i 3
wyklady slajdy
wyklady slajdy
wyklad choroby neurodegeneracyjne stres slajdy podsumow

więcej podobnych podstron