SPECYFIKA DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ MAODZIEśY
Na podstawie: Leznicka-Aoś, A. (2002). Nauczyć się kochać. Terapia psychoanalityczna w teorii i praktyce.
Warszawa: Wyd. Jacek Santorski & Co, s. 50-52.
Dla studentów III roku psychologii dziennej i zaocznej SWPS we Wrocławiu, opracowała mgr Mirosława
Niewiarowska.
Fazę dojrzewania i poszukiwania to\samości charakteryzują gwałtowne zmiany fizjologiczne
i dojrzewanie seksualne. Zmiany te niezwykle mocno wpływają na rozwój poznawczo-
emocjonalny.
Nastolatek prze\ywa wiele silnych uczuć i pragnień, często sprzecznych ze sobą. Typowe
sprzeczności to: egoizm i altruizm, szczodrość i skąpstwo, \ycie towarzyskie i izolowanie
się, radość i smutek, intensywne zauroczenia i gwałtowne porzucenia,
podporządkowanie się i bunt, materializm i idealizm.
Innym istotnym elementem tego etapu jest ponowne pojawienie się (i mo\liwość ponownego
przepracowania) konfliktów z etapów wcześniejszych. Wszystkie konflikty wieku
dojrzewania mają swoje korzenie we wczesnodziecięcych fiksacjach: jeść czy nie jeść,
wykonać polecenie czy zbuntować się, eksponować czy ukrywać swoje ciało w ubiorze,
uwieść sympatię kole\anki czy wybrać lojalność. Pozytywne doświadczenia, nabyte w
okresie dojrzewania, ułatwiają rozwiązanie konfliktów. Wcześniejsza zdolność do zajęcia
uwagi zabawą czy pracą zostaje w tym okresie niestety osłabiona.
Dla nastolatków typowe jest poczucie zagubienia i braku satysfakcji. Przejawia się ono
w niecierpliwości, przerzucaniu się z jednego działania w drugie, kłopotach z
koncentracją, trudnościach w nauce, częstej zmianie przyjaciół, konfliktach z
otoczeniem, niekontrolowanych wybuchach złości lub smutku.
Poszukiwanie własnej to\samości przybiera formę oporu wobec uznanych autorytetów,
wobec tego, co dotąd było znane i akceptowane. W związku z tym pojawić się mo\e poczucie
osamotnienia i izolacji oraz stan pustki i głodu relacji. Inną formą poszukiwania
to\samości jest naśladowanie ró\nych osób z własnego otoczenia. Na początku tego etapu
obraz siebie jest często ubogi, fragmentaryczny i pełen sprzeczności. Nastolatek zaczyna
du\o uwagi poświęcać sobie temu, co prze\ywa, jak wygląda, co się z nim dzieje.
Z drugiej strony, du\o uwagi poświęca przyjazniom, które w tym czasie często się zmieniają.
Na tym etapie dziewczynki często przebywają we własnym gronie, a chłopcy równie
niechętnie dopuszczają je do swoich grup. Preferowanie towarzystwa tej samej płci mo\e
wynikać z lęku przed ekscytująca obecnością płci przeciwnej, przy jednoczesnej niechęci do
samotności. Jednym z istotnych zadań tego okresu jest nabycie trwałej zdolności do
wchodzenia w związki na dojrzałym poziomie.
W związku z tym porozumienie się z nastolatkiem w procesie diagnozy oraz odró\nienie
typowych konfliktów od zaburzeń bywa niekiedy prawdziwym wyzwaniem dla psychologa.
W procesie diagnozy nastolatka zachodzić mo\e trudność z doborem testów i metod: niektóre
wydają się być zbyt dziecinne , a inne zbyt dorosłe . Wymaga to zawsze indywidualnego
podejścia do danej osoby, ale ze zwróceniem uwagi na zakres norm do danego testu.
Na psychologu spoczywa du\a odpowiedzialność związana z ochroną indywidualnych myśli i
refleksji młodego człowieka. Niekiedy są to bardzo ju\ dojrzałe przemyślenia, niekiedy
niepokojące. Wówczas kwestia poinformowania o tym rodziców jest istotna z punktu
widzenia bezpieczeństwa (np. plany samobójcze - ocena ich realności, za\ywanie
narkotyków, alkoholu, itp.). Pełnoletni (i nie tylko pełnoletni) nastolatek z pewnością
zareaguje złością czy utratą zaufania w przypadku ujawnienia rodzicom takich spraw. Warto
zadbać wcześniej o uściślenie tych kwestii przy zawieraniu kontraktu dotyczącego diagnozy,
(czyli przed rozpoczęciem diagnozy). Zale\y to oczywiście równie\ od tego, w jakim celu
wykonywana jest diagnoza.
W diagnozie psychologicznej młodzie\y wykorzystuje się często testy, które słu\ą do
diagnozy osób dorosłych lub odpowiednie wersje ogólnie stosowanych metod. Niezwykle
istotne jest sprawdzenie zakresu norm w podręczniku. Kolejnym tematem jest kwestia
odpowiedniej interpretacji wyników, z uwzględnieniem specyfiki tej dynamicznej fazy
rozwoju młodego człowieka.
Diagnoza intelektu Skala Inteligencji Wechslera Dla Dorosłych WAIS-R(PL) jest to
odrębny test (normy od 16. roku \ycia), Test Matryc Ravena.
Diagnoza osobowości Test Apercepcji Tematycznej (TAT) jest to wersja dla młodzie\y i
dorosłych, Test Drzewa (ten sam test, odpowiednia dla wieku interpretacja), Test
Niedokończonych Zdań Rottera (istnieje wersja dla dzieci, młodzie\y i dorosłych),
Kwestionariusz Osobowości Eysencka EPQ-R (normy od 16. r.\.), Kwestionariusz A-R
(pomiar trzech strategii działania: rezygnacji, ataku, bezwzględności, umo\liwia częściowy
opis osobowości, normy 15-20 lat).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
specyfika sportu dzieci i młodzieżySpecyfikacje techniczne wykonania i odbioru robótOcena zmian asymetrii grzbietu grupy dzieci i młodzieży w dziesięcioletniej obserwacji; KluszczynskiHofman młodzież nie daje sobie wmówić, że Kaczyński to potwórZPT 03 Specyfikacja wymagan odblokowanyModel zywienia dzieci i mlodziezyZaburzenia w rozwoju somatycznym i problemy zdrowotne dzieci i mlodziezyPrzewlekłe powikłania cukrzycy u dzieci i młodzieży – sposoby zapobieganiaAktualne trendy zewnętrznych przyczyn zgonów dzieci i mlodzieży w PolsceTragizm losu patriotycznej młodzieży polskiej w okresie ~B5BST 4 SPECYFIKACJA ROBOTY WYKOŃCZENIOWE etap 106 O chrześcijańskim wychowaniu MŁODZIEŻYproblemy młodzieży w xx wmlodzi konca wiekuMŁODZI PRACOWNICYwięcej podobnych podstron