D20010578Lj


㎏ancelaria Sejmu s. 1/27
Opracowano na pod-
USTAWA
stawie: tj. Dz.U. z
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
2001 r. Nr 55. poz.
578, z 2003 r. Nr 124,
poz. 1152, Nr 203,
o us艂ugach turystycznych1)
poz. 1966, z 2004 r.
Nr 62, poz. 576, Nr
96, poz. 959, Nr 173,
poz. 1808.
Rozdzia艂 1
Przepisy og贸lne
Art. 1.
Ustawa okre艣la warunki 艣wiadczenia przez przedsi臋biorc贸w us艂ug turystycznych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a tak偶e za granic膮, je偶eli umowy z klientami o
艣wiadczenie tych us艂ug s膮 zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
art. 1a uchylony
Art. 2.
Zawieranie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu przedsi臋biorcy za-
granicznego um贸w z klientami o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych jest dopuszczalne,
art. 2 utraci moc w
je偶eli przedsi臋biorca ten prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dzia艂al-
stosunku do pa艅stw
no艣膰 gospodarcz膮 na warunkach okre艣lonych w ustawie, o kt贸rej mowa w art. 1. cz艂onkowskich UE z
dniem przyj臋cia RP
do UE (Dz.U. z 2000
r. Nr 122, poz. 1314)
Art. 3.
Przez u偶yte w ustawie okre艣lenia nale偶y rozumie膰:
1) us艂ugi turystyczne - us艂ugi przewodnickie, us艂ugi hotelarskie oraz wszystkie
inne us艂ugi 艣wiadczone turystom lub odwiedzaj膮cym,
2) impreza turystyczna - co najmniej dwie us艂ugi turystyczne tworz膮ce jednolity
program i obj臋te wsp贸ln膮 cen膮, je偶eli us艂ugi te obejmuj膮 nocleg lub trwaj膮
ponad 24 godziny albo je偶eli program przewiduje zmian臋 miejsca pobytu,
3) wycieczka - rodzaj imprezy turystycznej, kt贸rej program obejmuje zmian臋
miejsca pobytu jej uczestnik贸w,
4) organizowanie imprez turystycznych - przygotowywanie lub oferowanie, a
tak偶e realizacja imprez turystycznych,
5) organizator turystyki - przedsi臋biorca organizuj膮cy imprez臋 turystyczn膮,
1)
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro偶enia dyrektywy 90/314/EWG z dnia
13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podr贸偶y, wakacji i wycieczek (Dz.Urz. WE L 158
z 23.06.1990).
Dane dotycz膮ce og艂oszenia akt贸w prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z
dniem uzyskania przez Rzeczpospolit膮 Polsk膮 cz艂onkostwa w Unii Europejskiej - dotycz膮 og艂osze-
nia tych akt贸w w Dzienniku Urz臋dowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 2/27
6) po艣rednik turystyczny - przedsi臋biorca, kt贸rego dzia艂alno艣膰 polega na wyko-
nywaniu, na zlecenie klienta, czynno艣ci faktycznych i prawnych zwi膮zanych
z zawieraniem um贸w o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych,
7) agent turystyczny - przedsi臋biorca, kt贸rego dzia艂alno艣膰 polega na sta艂ym po-
艣redniczeniu w zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych na rzecz
organizator贸w turystyki posiadaj膮cych zezwolenia w kraju lub na rzecz in-
nych us艂ugodawc贸w posiadaj膮cych siedzib臋 w kraju,
7a) przewodnik turystyczny - osob臋 zawodowo oprowadzaj膮c膮 turyst贸w lub
odwiedzaj膮cych po wybranych obszarach, miejscowo艣ciach i obiektach oraz
udzielaj膮c膮 o nich informacji,
7b) pilot wycieczek - osob臋 towarzysz膮c膮, w imieniu organizatora turystyki,
uczestnikom imprezy turystycznej, sprawuj膮c膮 opiek臋 nad nimi i czuwaj膮c膮
nad sposobem wykonania na ich rzecz us艂ug,
8) us艂ugi hotelarskie - kr贸tkotrwa艂e, og贸lnie dost臋pne wynajmowanie dom贸w,
mieszka艅, pokoi, miejsc noclegowych, a tak偶e miejsc na ustawienie namio-
t贸w lub przyczep samochodowych oraz 艣wiadczenie, w obr臋bie obiektu,
us艂ug z tym zwi膮zanych,
9) turysta - osob臋, kt贸ra podr贸偶uje do innej miejscowo艣ci poza swoim sta艂ym
miejscem pobytu na okres nie przekraczaj膮cy 12 miesi臋cy, dla kt贸rej celem
podr贸偶y nie jest podj臋cie sta艂ej pracy w odwiedzanej miejscowo艣ci i kt贸ra ko-
rzysta z noclegu przynajmniej przez jedn膮 noc,
10) odwiedzaj膮cy - osob臋, kt贸ra podr贸偶uje do innej miejscowo艣ci poza swoim
sta艂ym miejscem pobytu, dla kt贸rej celem podr贸偶y nie jest podj臋cie sta艂ej
pracy w odwiedzanej miejscowo艣ci oraz nie korzystaj膮c膮 z noclegu,
11) klient - osob臋, kt贸ra zamierza zawrze膰 lub zawar艂a umow臋 o 艣wiadczenie
us艂ug turystycznych na swoj膮 rzecz lub na rzecz innej osoby, a zawarcie tej
pkt 12 i 13 w art. 3
umowy nie stanowi przedmiotu jej dzia艂alno艣ci gospodarczej, jak i osob臋, na
skre艣lone
rzecz kt贸rej umowa zosta艂a zawarta, a tak偶e osob臋, kt贸rej przekazano prawo
do korzystania z us艂ug turystycznych obj臋tych uprzednio zawart膮 umow膮,
14) przedsi臋biorca - przedsi臋biorc臋 i przedsi臋biorc臋 zagranicznego w rozumieniu
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia艂alno艣ci gospodarczej (Dz.U.
Nr 173, poz. 1807).
Rozdzia艂 2
Organizatorzy turystyki, po艣rednicy i agenci turystyczni
Art. 4.
1. Dzia艂alno艣膰 gospodarcza w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz
po艣redniczenia na zlecenie klient贸w w zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug
turystycznych jest dzia艂alno艣ci膮 regulowan膮 w rozumieniu przepis贸w ustawy z
dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia艂alno艣ci gospodarczej i wymaga uzyskania
wpisu w rejestrze organizator贸w turystyki i po艣rednik贸w turystycznych, zwane-
go dalej  rejestrem .
2. Dzia艂alno艣ci膮 regulowan膮, o kt贸rej mowa w ust. 1, nie jest dzia艂alno艣膰 gospodarcza agen-
t贸w turystycznych, polegaj膮ca na sta艂ym po艣redniczeniu w zawieraniu um贸w o
艣wiadczenie us艂ug turystycznych na rzecz organizator贸w turystyki posiadaj膮-
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 3/27
cych wpis do rejestru, lub na rzecz innych us艂ugodawc贸w posiadaj膮cych siedzi-
b臋 w kraju.
Art. 5.
1. Przedsi臋biorca wykonuj膮cy dzia艂alno艣膰 gospodarcz膮 w zakresie organizowania
imprez turystycznych oraz po艣redniczenia na zlecenie klient贸w w zawieraniu
um贸w o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych jest obowi膮zany spe艂nia膰 nast臋puj膮ce
warunki:
1) zapewnia膰 kierowanie dzia艂alno艣ci膮 przedsi臋biorstwa oraz dzia艂alno艣ci膮 je-
go jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonuj膮cych czynno艣ci praw-
nych przez osoby:
a) posiadaj膮ce odpowiednie wykszta艂cenie i praktyk臋, o kt贸rych mowa w
art. 6 ust. 1 i 2,
b) niekarane za przest臋pstwa przeciwko zdrowiu i 偶yciu, wiarygodno艣ci
dokument贸w, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu,
2) zawrze膰:
a) umow臋 gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo
b) umow臋 ubezpieczenia na rzecz klient贸w
- w zakresie pokrycia koszt贸w powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy
organizator turystyki lub po艣rednik turystyczny wbrew obowi膮zkowi nie
zapewnia tego powrotu, a tak偶e na pokrycie zwrotu wp艂at wniesionych
przez klient贸w w razie niewykonania zobowi膮za艅 umownych,
3) sk艂ada膰 wojewodzie orygina艂y dokument贸w potwierdzaj膮cych zawarcie ko-
lejnych um贸w gwarancji lub ubezpieczenia, o kt贸rych mowa w pkt 2, przed
up艂ywem terminu obowi膮zywania umowy poprzedniej.
2. Przedsi臋biorca b臋d膮cy organizatorem turystyki lub po艣rednikiem turystycznym,
kt贸ry w ramach wykonywanej dzia艂alno艣ci jednocze艣nie dzia艂a jako agent tury-
styczny, jest obowi膮zany:
1) wykonywa膰 dzia艂alno艣膰 tylko na rzecz organizator贸w turystyki wpisanych
do rejestru,
2) w umowie zawieranej z klientem wskazywa膰 jednoznacznie w艂a艣ciwego or-
ganizatora turystyki, kt贸rego reprezentuje,
3) dzia艂a膰 na podstawie wa偶nej umowy agencyjnej.
3. Obowi膮zek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o kt贸rych mowa w
ust. 1 pkt 2, dotyczy ca艂ego okresu wykonywania dzia艂alno艣ci.
4. Tre艣膰 gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 2,
obejmuje upowa偶nienie dla wojewody lub wskazanej przez niego jednostki do
wydawania dyspozycji wyp艂aty zaliczki na pokrycie koszt贸w powrotu klienta do
kraju.
5. Wojewoda jest uprawniony do wyst臋powania na rzecz klient贸w w sprawach wy-
p艂aty 艣rodk贸w z tytu艂u umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpie-
czeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach okre艣lonych w tre艣ci tych
um贸w.
6. Z sumy okre艣lonej w umowie gwarancji bankowej, umowie gwarancji ubezpie-
czeniowej lub umowie ubezpieczenia pokrywa si臋 w pierwszej kolejno艣ci koszty
sprowadzenia do kraju klient贸w, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 2. Je偶eli pozosta艂a
suma gwarancji jest niewystarczaj膮ca na zwrot wszystkich wp艂at wniesionych
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 4/27
przez klient贸w, wyp艂aty obni偶a si臋 proporcjonalnie do wysoko艣ci pozosta艂ej
sumy.
Art. 6.
1. Dzia艂alno艣ci膮 w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz dzia艂alno艣ci膮
w zakresie po艣rednictwa w zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug turystycz-
nych, o kt贸rej mowa w art. 4 ust. 1, mog膮 kierowa膰 osoby posiadaj膮ce:
1) rok praktyki w obs艂udze turyst贸w i uko艅czone studia wy偶sze z zakresu tury-
styki i rekreacji, prawa, ekonomii lub zarz膮dzania i marketingu,
2) 2 lata praktyki w obs艂udze turyst贸w i uko艅czon膮 szko艂臋 艣redni膮 z zakresu
obs艂ugi turyst贸w lub uko艅czone studia wy偶sze inne ni偶 wymienione w pkt
1,
3) 4 lata praktyki w obs艂udze turyst贸w i uko艅czon膮 szko艂臋 艣redni膮 inn膮 ni偶
wymieniona w pkt 2,
4) 6 lat praktyki w obs艂udze turyst贸w, w pozosta艂ych przypadkach.
2. Za praktyk臋 w obs艂udze turyst贸w, o kt贸rej mowa w ust. 1, uwa偶a si臋 samodziel-
ne wykonywanie dzia艂alno艣ci gospodarczej w zakresie organizowania imprez tu-
rystycznych lub po艣rednictwa w zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug tury-
stycznych, kierowanie jednostkami organizuj膮cymi imprezy turystyczne, prac臋
na stanowiskach zwi膮zanych z przygotowywaniem i zawieraniem um贸w o
艣wiadczenie us艂ug turystycznych, samodzielne przygotowywanie program贸w
imprez turystycznych, a tak偶e wykonywanie zada艅 przewodnika turystycznego i
pilota wycieczek.
3. Potwierdzeniem praktyki, o kt贸rej mowa w ust. 2, jest za艣wiadczenie o wpisie
do ewidencji dzia艂alno艣ci gospodarczej albo za艣wiadczenie wydane przez jed-
nostk臋 organizacyjn膮 powierzaj膮c膮 zainteresowanemu czynno艣ci przy obs艂udze
turyst贸w.
Art. 7.
1. Organem w艂a艣ciwym do prowadzenia rejestru jest wojewoda w艂a艣ciwy ze
wzgl臋du na siedzib臋 przedsi臋biorcy, a w przypadku przedsi臋biorcy zagraniczne-
go - wybrany przez niego wojewoda, z zastrze偶eniem ust. 2.
2. W przypadku przedsi臋biorcy zagranicznego, kt贸ry utworzy艂 oddzia艂 na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004
r. o swobodzie dzia艂alno艣ci gospodarczej, organem w艂a艣ciwym do prowadzenia
rejestru jest wojewoda w艂a艣ciwy ze wzgl臋du na siedzib臋 oddzia艂u.
3. Wpisu do rejestru dokonuje si臋 na wniosek przedsi臋biorcy, zawieraj膮cy nast臋-
puj膮ce dane:
1) firm臋 przedsi臋biorcy, jego siedzib臋 i adres, a w przypadku, gdy przedsi臋-
biorca jest osob膮 fizyczn膮 - adres zamieszkania,
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsi臋biorca taki numer po-
siada,
3) okre艣lenie przedmiotu dzia艂alno艣ci,
4) okre艣lenie zasi臋gu terytorialnego wykonywanej dzia艂alno艣ci (obszar kraju,
kraje europejskie lub kraje pozaeuropejskie),
5) wskazanie g艂贸wnego miejsca wykonywania dzia艂alno艣ci obj臋tej wpisem do
rejestru oraz oddzia艂贸w,
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 5/27
6) imiona i nazwiska os贸b upowa偶nionych do kierowania dzia艂alno艣ci膮 przed-
si臋biorcy oraz dzia艂alno艣ci膮 jego oddzia艂贸w.
4. Do wniosku przedsi臋biorca do艂膮cza orygina艂 umowy, o kt贸rej mowa w art. 5 ust.
1 pkt 2, oraz o艣wiadczenie nast臋puj膮cej tre艣ci:
 O艣wiadczam, 偶e:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizator贸w turystyki i po-
艣rednik贸w turystycznych s膮 kompletne i zgodne z prawd膮,
2) znane mi s膮 i spe艂niam warunki wykonywania dzia艂alno艣ci w zakresie orga-
nizowania imprez turystycznych oraz po艣redniczenia na zlecenie klient贸w w
zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych, okre艣lone w ustawie
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o us艂ugach turystycznych. .
5. O艣wiadczenie powinno r贸wnie偶 zawiera膰:
1) firm臋 przedsi臋biorcy oraz jego siedzib臋 i adres,
2) oznaczenie miejsca i dat臋 z艂o偶enia o艣wiadczenia,
3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsi臋biorcy, ze wskaza-
niem imienia i nazwiska oraz pe艂nionej funkcji.
6. Wpis do rejestru obejmuje dane, okre艣lone w ust. 3, z wyj膮tkiem adresu za-
mieszkania, je偶eli jest on inny ni偶 adres siedziby.
7. Rejestr jest jawny.
8. Rejestr mo偶e by膰 prowadzony w systemie informatycznym.
Art. 8.
1. Wojewoda przesy艂a kopi臋 za艣wiadczenia o wpisie do rejestru oraz kopie doku-
ment贸w, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, ministrowi w艂a艣ciwemu do spraw
turystyki.
2. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, na podstawie kopii dokument贸w, o kt贸-
rych mowa w ust. 1, prowadzi Centraln膮 Ewidencj臋 Organizator贸w Turystyki i
Po艣rednik贸w Turystycznych, zwan膮 dalej  Ewidencj膮 .
3. Wpisu do Ewidencji, o kt贸rej mowa w ust. 2, dokonuje si臋 z urz臋du, na podsta-
wie kopii dokument贸w, o kt贸rych mowa w ust. 1.
4. W ramach Ewidencji prowadzi si臋 tak偶e wykazy:
1) przedsi臋biorc贸w, kt贸rych wykre艣lono z rejestru,
2) przedsi臋biorc贸w, kt贸rzy wykonywali dzia艂alno艣膰 bez wymaganego wpisu do
rejestru.
5. Podstaw膮 umieszczenia w wykazach, o kt贸rych mowa w ust. 4, jest ostateczna
decyzja wojewody o zakazie wykonywania dzia艂alno艣ci gospodarczej, o kt贸rej
mowa w art. 71 ustawy o swobodzie dzia艂alno艣ci gospodarczej lub o stwierdze-
niu wykonywania dzia艂alno艣ci bez wymaganego wpisu do rejestru.
6. W wykazach, o kt贸rych mowa w ust. 4, wskazuje si臋 termin, w kt贸rym up艂ywaj膮
3 lata od dnia wykre艣lenia wpisu do rejestru lub od dnia uprawomocnienia si臋
decyzji w艂a艣ciwego wojewody o stwierdzeniu wykonywania dzia艂alno艣ci bez
wpisu do rejestru.
7. Z wykaz贸w, o kt贸rych mowa w ust. 4, wykre艣la si臋 przedsi臋biorc臋 po up艂ywie 3
lat od dnia wydania ostatecznej decyzji o zakazie wykonywania lub o stwierdze-
niu wykonywania dzia艂alno艣ci bez wymaganego wpisu do rejestru.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 6/27
8. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, okre艣la organi-
zacj臋, szczeg贸艂owy spos贸b prowadzenia Ewidencji oraz tryb udzielania infor-
macji o danych obj臋tych wpisem, uwzgl臋dniaj膮c w szczeg贸lno艣ci dokumenty i
dane, na podstawie kt贸rych dokonuje si臋 wpisu do Ewidencji.
9. Wojewoda udziela informacji o danych zawartych w rejestrze na zasadach usta-
lonych dla Ewidencji.
Art. 9.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki oraz wojewoda s膮 upowa偶nieni do kon-
troli prowadzonej przez przedsi臋biorc臋 dzia艂alno艣ci gospodarczej, w zakresie:
1) zgodno艣ci ze stanem faktycznym danych zawartych w o艣wiadczeniu, o kt贸-
rym mowa w art. 7 ust. 4,
2) zgodno艣ci wykonywanej dzia艂alno艣ci z uzyskanym wpisem do rejestru,
3) przestrzegania warunk贸w wykonywania dzia艂alno艣ci gospodarczej okre艣lo-
nych ustaw膮,
4) zgodno艣ci wykonywanej dzia艂alno艣ci gospodarczej z zawartymi umowami
agencyjnymi,
5) przestrzegania przez przedsi臋biorc贸w, daj膮cych zlecenie agentom, warun-
k贸w wykonywania dzia艂alno艣ci gospodarczej okre艣lonych ustaw膮.
2. W razie stwierdzenia przez ministra w艂a艣ciwego do spraw turystyki w wyniku
kontroli, o kt贸rej mowa w ust. 1, uchybie艅 w sposobie wykonywania dzia艂alno-
艣ci gospodarczej, wyst臋puje on do w艂a艣ciwego wojewody o podj臋cie stosow-
nych dzia艂a艅.
3. Wojewoda wydaje decyzj臋 administracyjn膮 o stwierdzeniu wykonywania dzia-
艂alno艣ci gospodarczej, o kt贸rej mowa w art. 4 ust. 1, bez wymaganego wpisu do
rejestru oraz o zakazie wykonywania dzia艂alno艣ci gospodarczej obj臋tej wpisem
do rejestru przez okres 3 lat.
4. Decyzja, o kt贸rej mowa w ust. 3, zawiera w szczeg贸lno艣ci:
1) firm臋 przedsi臋biorcy,
2) imi臋 i nazwisko oraz dat臋 urodzenia osoby lub os贸b upowa偶nionych do kie-
rowania dzia艂alno艣ci膮 przedsi臋biorcy,
3) dat臋 stwierdzenia wykonywania dzia艂alno艣ci bez wymaganego wpisu do re-
jestru.
Art. 10.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw instytucji finansowych okre艣li, w drodze rozporz膮-
dzenia, minimaln膮 wysoko艣膰 sumy gwarancji, o kt贸rych mowa w art. 5 ust. 1 pkt
2 lit. a, uwzgl臋dniaj膮c zakres i rodzaj dzia艂alno艣ci wykonywanej przez organi-
zator贸w turystyki i po艣rednik贸w turystycznych.
2. Minister w艂a艣ciwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem
w艂a艣ciwym do spraw turystyki, po zasi臋gni臋ciu opinii Polskiej Izby Ubezpie-
cze艅, okre艣li, w drodze rozporz膮dzenia, szczeg贸艂owy zakres ubezpieczenia
obowi膮zkowego, o kt贸rym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, termin powstania
obowi膮zku ubezpieczenia oraz minimaln膮 sum臋 gwarancyjn膮, bior膮c w szcze-
g贸lno艣ci pod uwag臋 specyfik臋 wykonywanej dzia艂alno艣ci oraz jej zakres.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 7/27
Art. 10a.
Ra偶膮cym naruszeniem warunk贸w wykonywania dzia艂alno艣ci jest:
1) zawieranie um贸w z klientami bez uprzedniego zawarcia umowy, o kt贸rej
mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2,
2) nieprzed艂o偶enie wojewodzie orygina艂u dokumentu, o kt贸rym mowa w art. 5 ust.
1 pkt 2,
3) niedope艂nienie obowi膮zk贸w przedsi臋biorcy okre艣lonych w rozdziale 3 usta-
wy,
4) powierzenie przez organizatora turystyki wykonywania zada艅 przewodnika
turystycznego lub pilota wycieczek osobie nieuprawnionej lub nieposiada-
j膮cej znajomo艣ci j臋zyka, o kt贸rym mowa w art. 31, albo nieposiadaj膮cej
aktualnego za艣wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskaza艅 do wyko-
nywania zada艅 przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego
zgodnie z przepisami wymienionymi w art. 23 ust. 1,
5) u偶ywanie oraz powo艂ywanie si臋 na posiadany wpis do rejestru, w celu
wprowadzenia w b艂膮d klient贸w co do rzeczywistego charakteru wykonywa-
nej przez siebie dzia艂alno艣ci, przy prowadzeniu sprzeda偶y prawa do korzy-
stania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w
ka偶dym roku,
6) wykonywanie dzia艂alno艣ci poza zakresem terytorialnym okre艣lonym we
wniosku.
Art. 10b.
Przedsi臋biorc臋 wyst臋puj膮cego wobec klient贸w jako agent turystyczny, kt贸ry:
1) w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje jednoznacznie w艂a艣ciwe-
go organizatora turystyki, kt贸rego reprezentuje, lub
2) dzia艂a jako agent organizatora turystyki, kt贸ry nie jest uprawniony do zawie-
rania um贸w z klientami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
3) dzia艂a bez wa偶nej umowy agencyjnej lub przekracza jej zakres
- uznaje si臋 za organizatora turystyki wykonuj膮cego dzia艂alno艣膰 bez wymaganego
wpisu do rejestru dzia艂alno艣ci organizator贸w turystyki i po艣rednik贸w turystycznych.
Rozdzia艂 3
Ochrona klienta
Art. 11.
W zakresie nieuregulowanym ustaw膮 do um贸w z klientami zawieranych przez orga-
nizator贸w turystyki i po艣rednik贸w turystycznych stosuje si臋 przepisy Kodeksu cy-
wilnego oraz inne przepisy dotycz膮ce ochrony konsumenta.
Art. 11a.
1. Organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienale偶yte wykonanie
umowy o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych, chyba 偶e niewykonanie lub nienale-
偶yte wykonanie jest spowodowane wy艂膮cznie:
1) dzia艂aniem lub zaniechaniem klienta,
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 8/27
2) dzia艂aniem lub zaniechaniem os贸b trzecich, nie uczestnicz膮cych w wyko-
nywaniu us艂ug przewidzianych w umowie, je偶eli tych dzia艂a艅 lub zaniecha艅
nie mo偶na by艂o przewidzie膰 ani unikn膮膰, albo
3) si艂膮 wy偶sz膮.
2. Wy艂膮czenie odpowiedzialno艣ci za niewykonanie lub nienale偶yte wykonanie
umowy, w przypadkach wymienionych w ust. 1, nie zwalnia organizatora tury-
styki od obowi膮zku udzielenia w czasie trwania imprezy turystycznej pomocy
poszkodowanemu klientowi.
Art. 11b.
1. Nie mo偶na w drodze umowy wy艂膮czy膰 lub ograniczy膰 odpowiedzialno艣ci okre-
艣lonej w art. 11a, tak偶e w razie wyboru prawa obcego, z zastrze偶eniem ust. 2 i 3.
2. Odpowiedzialno艣膰 za szkod臋 wyrz膮dzon膮 klientowi wskutek niewykonania lub
nienale偶ytego wykonania umowy o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych mo偶e by膰
ograniczona tylko w贸wczas, gdy okre艣la to umowa mi臋dzynarodowa, kt贸rej
stron膮 jest Rzeczpospolita Polska.
3. Organizatorzy turystyki w umowach z klientami mog膮 ograniczy膰 odpowie-
dzialno艣膰 za niewykonanie lub nienale偶yte wykonanie us艂ug w czasie imprezy
turystycznej do dwukrotno艣ci ceny imprezy turystycznej wzgl臋dem ka偶dego
klienta.
4. Ograniczenie, o kt贸rym mowa w ust. 3, nie mo偶e dotyczy膰 szk贸d na osobie.
Art. 12.
1. Organizator turystyki lub po艣rednik turystyczny, kt贸ry proponuje klientom im-
prezy turystyczne lub us艂ugi turystyczne, udost臋pniaj膮c im odpowiednie infor-
macje pisemne, a w szczeg贸lno艣ci broszury, foldery, katalogi, jest obowi膮zany
wskaza膰 w tych materia艂ach w spos贸b dok艂adny i zrozumia艂y:
1) cen臋 imprezy turystycznej lub us艂ugi turystycznej albo spos贸b jej ustalenia,
2) miejsce pobytu lub tras臋 imprezy,
3) rodzaj, klas臋, kategori臋 lub charakterystyk臋 艣rodka transportu,
4) po艂o偶enie, rodzaj i kategori臋 obiektu zakwaterowania, wed艂ug przepis贸w
kraju pobytu,
5) ilo艣膰 i rodzaj posi艂k贸w,
6) program zwiedzania i atrakcji turystycznych,
7) kwot臋 lub procentowy udzia艂 zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub us艂ugi
turystycznej oraz termin zap艂aty ca艂ej ceny,
8) termin powiadomienia klienta na pi艣mie o ewentualnym odwo艂aniu imprezy
turystycznej lub us艂ugi turystycznej z powodu niewystarczaj膮cej liczby zg艂o-
sze艅, je偶eli realizacja us艂ug jest uzale偶niona od liczby zg艂osze艅,
9) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj膮ce z umowy,
10) og贸lne informacje o obowi膮zuj膮cych przepisach paszportowych, wizowych i
sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotycz膮cych udzia艂u w impre-
zie turystycznej.
1a. Informacje, o kt贸rych mowa w ust. l, nie mog膮 wprowadza膰 klienta w b艂膮d.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 9/27
2. Je偶eli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowie艅, to od-
powiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, o kt贸rych mowa w
ust. 1 pkt 1-8, staj膮 si臋 elementem umowy.
Art. 13.
1. Organizator turystyki lub po艣rednik turystyczny jest obowi膮zany poda膰 kliento-
wi, przed zawarciem umowy:
1) og贸lne informacje o obowi膮zuj膮cych przepisach paszportowych, wizowych i
sanitarnych, w szczeg贸lno艣ci o terminach oczekiwania na wydanie paszportu
i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotycz膮cych udzia艂u w imprezie tu-
rystycznej,
2) informacj臋 o mo偶liwo艣ci zawarcia umowy ubezpieczenia od koszt贸w rezy-
gnacji z udzia艂u w imprezie turystycznej oraz o zakresie ubezpieczenia od na-
st臋pstw nieszcz臋艣liwych wypadk贸w i koszt贸w leczenia.
2. Organizator turystyki jest obowi膮zany poinformowa膰 klienta o szczeg贸lnych za-
gro偶eniach 偶ycia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o mo偶liwo艣ci ubez-
pieczenia z tym zwi膮zanego. Dotyczy to tak偶e zagro偶e艅 powsta艂ych po zawarciu
umowy.
3. Organizator turystyki jest obowi膮zany we w艂a艣ciwym czasie, przed rozpocz臋-
ciem imprezy turystycznej, poda膰 klientom:
1) nazwisko lub nazw臋 lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub
innej instytucji), do kt贸rego klient mo偶e zwraca膰 si臋 w razie trudno艣ci, a
tak偶e jego adres i numer telefonu,
2) w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci - informacj臋 o mo偶liwo艣ci
bezpo艣redniego kontaktu z dzieckiem lub osob膮 odpowiedzialn膮 w miejscu
pobytu dziecka,
3) planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postoj贸w,
4) szczeg贸艂owe informacje dotycz膮ce po艂膮cze艅 komunikacyjnych oraz miejsca,
jakie klient b臋dzie zajmowa艂 w 艣rodku transportu, w szczeg贸lno艣ci kabiny
na statku lub przedzia艂u sypialnego w poci膮gu.
3a. Informacje, o kt贸rych mowa w ust. l-3, powinny by膰 podane klientowi na pi-
艣mie.
4. Udzielenie informacji, o kt贸rych mowa w ust. 1-3, nie zwalnia organizatora tury-
styki od obowi膮zku opieki nad turystami.
Art. 14.
1. Umowa o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych polegaj膮cych na organizowaniu im-
prez turystycznych wymaga formy pisemnej.
2. Umowa powinna okre艣la膰:
1) organizatora turystyki i numer jego wpisu do rejestru, o kt贸rym mowa w art.
4 ust 1, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), a tak偶e imi臋 i nazwisko
oraz pe艂nion膮 funkcj臋 osoby, kt贸ra w jego imieniu umow臋 podpisa艂a,
2) miejsce pobytu lub tras臋 wycieczki,
3) czas trwania imprezy turystycznej,
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 10/27
4) program imprezy turystycznej obejmuj膮cy rodzaj, jako艣膰 i terminy oferowa-
nych us艂ug, w tym:
a) rodzaj, charakter i kategori臋 艣rodka transportu oraz dat臋, godzin臋, miej-
sce wyjazdu i planowanego powrotu,
b) po艂o偶enie, rodzaj i kategori臋 obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisa-
mi kraju pobytu lub opis wyposa偶enia obiekt贸w nie zaliczanych do ro-
dzaj贸w i kategorii,
c) ilo艣膰 i rodzaj posi艂k贸w,
d) program zwiedzania i inne us艂ugi wliczone w cen臋 imprezy turystycz-
nej,
5) cen臋 imprezy turystycznej, wraz z wyszczeg贸lnieniem wszelkich koniecz-
nych nale偶no艣ci, podatk贸w i op艂at, je偶eli nie s膮 one zawarte w cenie, oraz
wyrazne sformu艂owanie okoliczno艣ci, kt贸re mog膮 spowodowa膰 podwy偶sze-
nie ceny zgodnie z art. 17,
6) spos贸b zap艂aty,
7) rodzaj i zakres ubezpieczenia turyst贸w oraz nazw臋 i adres ubezpieczyciela,
7a) termin powiadomienia klienta na pi艣mie o ewentualnym odwo艂aniu imprezy
turystycznej lub us艂ugi turystycznej z powodu niewystarczaj膮cej liczby
zg艂osze艅, je偶eli realizacja us艂ug jest uzale偶niona od liczby zg艂osze艅,
7b) termin zawiadomienia o przeniesieniu uprawnie艅 i przej臋ciu obowi膮zk贸w, o
kt贸rym mowa w art. 16 ust. 2,
8) spos贸b zg艂aszania reklamacji zwi膮zanych z wykonywaniem us艂ug przez or-
ganizatora turystyki lub osob臋 z nim wsp贸艂pracuj膮c膮 wraz z podaniem ter-
minu zg艂aszania takich reklamacji,
9) wymagania specjalne, o kt贸rych klient powiadomi艂 organizatora turystyki
lub po艣rednika turystycznego i na kt贸re strony umowy wyrazi艂y zgod臋,
10) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj膮ce z umowy.
2a. Osoba, kt贸ra zawar艂a z klientem umow臋 o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych jest
obowi膮zana niezw艂ocznie dostarczy膰 klientowi jeden egzemplarz tej umowy.
3. Organizatorzy turystyki, organizuj膮cy imprezy turystyczne za granic膮, maj膮
obowi膮zek zawarcia na rzecz os贸b uczestnicz膮cych w tych imprezach um贸w
ubezpieczenia od nast臋pstw nieszcz臋艣liwych wypadk贸w i koszt贸w leczenia.
4. Organizator turystyki jest obowi膮zany wyda膰 klientowi wp艂acaj膮cemu nale偶no艣膰
za imprez臋 turystyczn膮 lub zaliczk臋 przekraczaj膮c膮 10% tej sumy:
1) pisemne potwierdzenie posiadania gwarancji, o kt贸rej mowa w art. 5 ust. 1
pkt 2 lit. a), wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania si臋 o wyp艂at臋 艣rodk贸w
z tej gwarancji w wypadkach okre艣lonych ustaw膮, lub
2) pisemne potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia, o kt贸rej mowa w
art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b), wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania si臋 o wy-
p艂at臋 艣rodk贸w z umowy ubezpieczenia.
5. Organizator, kt贸ry przed rozpocz臋ciem imprezy turystycznej jest zmuszony, z
przyczyn od niego niezale偶nych, zmieni膰 istotne warunki umowy z klientem, z
zastrze偶eniem art. 17, powinien niezw艂ocznie o tym powiadomi膰 klienta. W ta-
kiej sytuacji klient powinien niezw艂ocznie poinformowa膰 organizatora, czy:
1) przyjmuje proponowan膮 zmian臋 umowy, albo
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 11/27
2) odst臋puje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych
艣wiadcze艅 i bez obowi膮zku zap艂aty kary umownej.
6. Je偶eli klient, zgodnie z ust. 5, odst臋puje od umowy lub je偶eli organizator odwo-
艂uje imprez臋 turystyczn膮 z przyczyn niezale偶nych od klienta, klient ma prawo,
wed艂ug swojego wyboru:
1) uczestniczy膰 w imprezie zast臋pczej o tym samym lub wy偶szym standardzie,
chyba 偶e zgodzi si臋 na imprez臋 o ni偶szym standardzie za zwrotem r贸偶nicy
w cenie,
2) 偶膮da膰 natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych 艣wiadcze艅.
7. W wypadkach okre艣lonych w ust. 6 klient mo偶e dochodzi膰 odszkodowania za
niewykonanie umowy, chyba 偶e odwo艂anie imprezy turystycznej nast膮pi艂o z
powodu:
1) zg艂oszenia si臋 mniejszej liczby uczestnik贸w ni偶 liczba minimalna okre艣lona
w umowie, a organizator powiadomi艂 o tym klienta na pi艣mie w uzgodnio-
nym terminie,
2) si艂y wy偶szej.
Art. 16.
1. Klient mo偶e bez zgody organizatora turystyki przenie艣膰 na osob臋 spe艂niaj膮c膮
warunki udzia艂u w imprezie turystycznej wszystkie przys艂uguj膮ce mu z tytu艂u
umowy o 艣wiadczenie us艂ug turystycznych uprawnienia, je偶eli jednocze艣nie
osoba ta przejmuje wszystkie wynikaj膮ce z tej umowy obowi膮zki.
2. Przeniesienie uprawnie艅 i przej臋cie obowi膮zk贸w, o kt贸rym mowa w ust. 1, jest
skuteczne wobec organizatora turystyki, je偶eli klient zawiadomi go o tym przed
rozpocz臋ciem imprezy turystycznej w terminie okre艣lonym w umowie.
3. Za nieuiszczon膮 cz臋艣膰 ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez
organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej klient i
osoba przejmuj膮ca jego uprawnienia odpowiadaj膮 solidarnie.
Art. 16a.
1. Organizator turystyki, kt贸ry w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie
wykonuje przewidzianych w umowie us艂ug, stanowi膮cych istotn膮 cz臋艣膰 progra-
mu tej imprezy, jest obowi膮zany, bez obci膮偶ania klienta dodatkowymi kosztami,
wykona膰 w ramach tej imprezy odpowiednie 艣wiadczenia zast臋pcze. Je偶eli ja-
art. 15 uchylony
ko艣膰 艣wiadczenia zast臋pczego jest ni偶sza od jako艣ci us艂ugi okre艣lonej w pro-
gramie imprezy turystycznej, klient mo偶e 偶膮da膰 odpowiedniego obni偶enia ceny
imprezy.
2. Je偶eli wykonanie 艣wiadcze艅 zast臋pczych, o kt贸rych mowa w ust. l, jest niemo偶-
liwe albo klient z uzasadnionych powod贸w nie wyrazi艂 na nie zgody i odst膮pi艂
od umowy, organizator turystyki jest obowi膮zany, bez obci膮偶ania klienta dodat-
kowymi kosztami z tego tytu艂u, zapewni膰 mu powr贸t do miejsca rozpocz臋cia
imprezy turystycznej lub do innego uzgodnionego miejsca w warunkach nie
gorszych ni偶 okre艣lone w umowie.
3. W razie odst膮pienia od umowy, o kt贸rym mowa w ust. 2, organizator turystyki
nie mo偶e 偶膮da膰 od klienta 偶adnych dodatkowych 艣wiadcze艅 z tego tytu艂u, w
szczeg贸lno艣ci zap艂aty kary umownej. Klient mo偶e 偶膮da膰 naprawienia szkody
wynik艂ej z niewykonania umowy.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 12/27
4. W razie niemo偶no艣ci wykonania 艣wiadczenia zast臋pczego, o kt贸rej mowa w ust.
2, klient mo偶e 偶膮da膰 naprawienia szkody wynik艂ej z niewykonania umowy, chy-
ba 偶e niemo偶no艣膰 wykonania 艣wiadczenia zast臋pczego jest spowodowana wy-
艂膮cznie:
1) dzia艂aniami lub zaniechaniami os贸b trzecich, nieuczestnicz膮cych w wyko-
nywaniu 艣wiadczenia zast臋pczego, je偶eli tych dzia艂a艅 lub zaniecha艅 nie
mo偶na by艂o przewidzie膰 ani unikn膮膰, albo
2) si艂膮 wy偶sz膮.
Art. 16b.
1. Je偶eli w trakcie imprezy turystycznej klient stwierdza wadliwe wykonywanie
umowy, powinien niezw艂ocznie zawiadomi膰 o tym wykonawc臋 us艂ugi oraz or-
ganizatora turystyki, w spos贸b odpowiedni dla rodzaju us艂ugi.
2. Umowa powinna jednoznacznie okre艣la膰 obowi膮zek klienta w zakresie, o kt贸-
rym mowa w ust. 1.
Art. 17.
1. Cena ustalona w umowie nie mo偶e by膰 podwy偶szona, chyba 偶e umowa wyraznie
przewiduje mo偶liwo艣膰 podwy偶szenia ceny, a organizator turystyki udokumen-
tuje wp艂yw na podwy偶szenie ceny jednej z nast臋puj膮cych okoliczno艣ci:
1) wzrostu koszt贸w transportu,
2) wzrostu op艂at urz臋dowych, podatk贸w lub op艂at nale偶nych za takie us艂ugi, jak
lotniskowe, za艂adunkowe lub prze艂adunkowe w portach morskich i lotni-
czych,
3) wzrostu kurs贸w walut.
2. W okresie 20 dni przed dat膮 wyjazdu cena ustalona w umowie nie mo偶e by膰
podwy偶szona.
Art. 19.
1. Postanowienia um贸w zawieranych przez organizator贸w turystyki z klientami
mniej korzystne dla klient贸w ni偶 postanowienia niniejszej ustawy s膮 niewa偶ne.
2. W miejsce postanowie艅 umowy mniej korzystnych dla klienta obowi膮zuj膮 prze-
pisy ustawy.
Art. 19a.
Przepisy niniejszego rozdzia艂u stosuje si臋 odpowiednio do przedsi臋biorcy dzia艂aj膮-
cego w okoliczno艣ciach okre艣lonych w art. 10b ust. 1.
art. 18 skre艣lony
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 13/27
Rozdzia艂 4
Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek
Art. 20.
1. Przewodnikiem turystycznym lub pilotem wycieczek mo偶e by膰 osoba, kt贸ra po-
siada uprawnienia okre艣lone ustaw膮.
2. Do zada艅 przewodnika turystycznego nale偶y oprowadzanie wycieczek oraz fa-
chowe udzielanie ich uczestnikom informacji o kraju, odwiedzanych miejsco-
wo艣ciach, obszarach i obiektach.
3. Do zada艅 pilota wycieczek nale偶y sprawowanie, w imieniu organizatora tury-
styki, opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej w niezb臋dnym zakresie,
wynikaj膮cym z charakteru imprezy, czuwanie nad sposobem wykonywania
us艂ug 艣wiadczonych na rzecz uczestnik贸w podczas imprezy oraz przyjmowanie
od nich reklamacji dotycz膮cych 艣wiadczonych im us艂ug, a tak偶e reprezentowa-
nie organizatora turystyki wobec kontrahent贸w 艣wiadcz膮cych us艂ugi w trakcie
trwania imprezy.
4. Pilot wycieczek ma obowi膮zek potwierdzi膰 klientowi przyj臋cie reklamacji, a w
wypadku jej nieza艂atwienia, przekazania jej niezw艂ocznie organizatorowi tury-
styki.
5. W wypadku odmowy uwzgl臋dnienia reklamacji organizator turystyki jest obo-
wi膮zany szczeg贸艂owo uzasadni膰 na pi艣mie przyczyny odmowy.
6. Je偶eli organizator turystyki nie ustosunkuje si臋 do reklamacji na pi艣mie, w ter-
minie 30 dni od dnia zako艅czenia imprezy turystycznej, a w wypadku zg艂osze-
nia tej reklamacji po zako艅czeniu imprezy turystycznej w terminie 30 dni od jej
z艂o偶enia, uwa偶a si臋, 偶e uzna艂 reklamacj臋 za uzasadnion膮.
Art. 21.
1. Przewodnicy turystyczni otrzymuj膮 uprawnienia nast臋puj膮cych rodzaj贸w:
1) przewodnik贸w g贸rskich dla okre艣lonych obszar贸w g贸rskich,
2) przewodnik贸w miejskich dla poszczeg贸lnych miast,
3) przewodnik贸w terenowych dla poszczeg贸lnych wojew贸dztw, region贸w oraz
tras turystycznych.
2. Uprawnienia przewodnik贸w g贸rskich dziel膮 si臋 na trzy klasy w zale偶no艣ci od
stopnia trudno艣ci tras i wycieczek.
3. Uprawnienia przewodnika terenowego obejmuj膮 r贸wnie偶 miasta po艂o偶one w ob-
r臋bie wojew贸dztwa lub regionu.
4. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, mo偶e okre艣li膰
wykaz miast, w kt贸rych wykonywanie zada艅 przewodnika turystycznego wy-
maga posiadania uprawnie艅 przewodnika miejskiego, uwzgl臋dniaj膮c szczeg贸lne
walory turystyczne tych miast.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 14/27
Art. 22.
Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek otrzymuje osoba, kt贸-
ra:
1) uko艅czy艂a 18 lat,
2) uko艅czy艂a szko艂臋 艣redni膮,
3) posiada stan zdrowia umo偶liwiaj膮cy wykonywanie zada艅 przewodnika tury-
stycznego lub pilota wycieczek,
4) nie by艂a karana za przest臋pstwa umy艣lne lub inne pope艂nione w zwi膮zku z
wykonywaniem zada艅 przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek,
5) odby艂a szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zda艂a egzamin na przewod-
nika turystycznego lub na pilota wycieczek, z zastrze偶eniem art. 22a.
Art. 22a.
1. Osoby wymienione w art. 49 ust. 1, kt贸re nie potwierdzi艂y posiadanych upraw-
nie艅 w terminie okre艣lonym w art. 49 ust. 2, dopuszcza si臋 odpowiednio do eg-
zaminu na przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek bez konieczno艣ci
odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego.
2. Osoby posiadaj膮ce uprawnienia przewodnika turystycznego dopuszcza si臋 do
egzaminu umo偶liwiaj膮cego uzyskanie uprawnie艅 obejmuj膮cych dodatkowy za-
kres terytorialny bez konieczno艣ci odbycia szkolenia teoretycznego i praktycz-
nego.
Art. 23.
1. Osoba ubiegaj膮ca si臋 o nadanie uprawnie艅 przewodnika turystycznego lub pilota
wycieczek podlega badaniom lekarskim wst臋pnym, a osoba posiadaj膮ca takie
uprawnienia - badaniom okresowym, w trybie i zakresie okre艣lonych w przepi-
sach o badaniach lekarskich pracownik贸w.
2. Przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek, kt贸ry nie przedstawi w艂a艣ciwemu
wojewodzie aktualnego za艣wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskaza艅 do
wykonywania zada艅 przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydane-
go zgodnie z przepisami, o kt贸rych mowa w ust. 1, nie mo偶e wykonywa膰 zada艅
wymagaj膮cych posiadania odpowiednio uprawnie艅 przewodnika turystycznego
lub pilota wycieczek.
Art. 24.
1. Szkolenie, o kt贸rym mowa w art. 22 pkt 5, mog膮 prowadzi膰 jednostki organiza-
cyjne lub osoby upowa偶nione na podstawie decyzji administracyjnej wojewody
w艂a艣ciwego ze wzgl臋du na ich siedzib臋 lub miejsce zamieszkania, a w wypadku
jednostek organizacyjnych lub os贸b maj膮cych siedzib臋 lub miejsce zamieszka-
nia na terytorium pa艅stwa cz艂onkowskiego Unii Europejskiej - wybranego przez
nich wojewody, zwane dalej  organizatorami szkolenia , kt贸re:
1) do prowadzenia zaj臋膰 teoretycznych dysponuj膮 kadr膮 wyk艂adowc贸w posia-
daj膮cych wykszta艂cenie wy偶sze,
2) do prowadzenia zaj臋膰 praktycznych dysponuj膮 kadr膮 instruktor贸w posiada-
j膮cych udokumentowan膮 praktyk臋 w zakresie wykonywania zada艅 odpo-
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 15/27
wiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w wymiarze co
najmniej 50 dni w okresie 5 lat poprzedzaj膮cych dzie艅 z艂o偶enia wniosku o
udzielenie upowa偶nienia,
3) zapewni膮 warunki umo偶liwiaj膮ce realizacj臋 zaj臋膰, w tym tak偶e praktycz-
nych, oraz odpowiedni膮 obs艂ug臋 biurow膮 wraz z przechowywaniem i udo-
st臋pnianiem dokumentacji szkolenia.
2. Potwierdzeniem posiadania praktyki, o kt贸rej mowa w ust. 1 pkt. 2, jest za-
艣wiadczenie wydane przez organizatora turystyki lub jednostk臋 organizacyjn膮
powierzaj膮c膮 zadania odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wy-
cieczek.
3. Upowa偶nienie, o kt贸rym mowa w ust. 1, wydaje si臋 na przeprowadzenie jednego
szkolenia lub na sta艂e.
4. Decyzja, o kt贸rej mowa w ust. 1, powinna zawiera膰 w szczeg贸lno艣ci:
1) numer upowa偶nienia,
2) oznaczenie organu udzielaj膮cego upowa偶nienia,
3) dat臋 wydania upowa偶nienia,
4) oznaczenie organizatora szkolenia,
5) wskazanie siedziby i adresu zak艂adu g艂贸wnego organizatora szkolenia oraz
oddzia艂贸w,
6) imi臋 i nazwisko osoby (os贸b) kieruj膮cych szkoleniem,
7) okre艣lenie przedmiotu i zakresu szkolenia,
8) okres, na kt贸ry udziela si臋 upowa偶nienia stosownie do ust. 3,
9) pouczenie o obowi膮zkach organizatora szkolenia w zwi膮zku z prowadze-
niem dzia艂alno艣ci obj臋tej upowa偶nieniem oraz o skutkach zwi膮zanych z
niewywi膮zaniem si臋 z tych obowi膮zk贸w.
5. Organizator szkolenia jest obowi膮zany zg艂asza膰 organowi, kt贸ry udzieli艂 upo-
wa偶nienia, zmiany danych, o kt贸rych mowa w ust. 4 pkt 5 i 6.
6. W wypadku zg艂oszenia zmian danych, o kt贸rych mowa w ust. 4 pkt 5 i 6, organ,
kt贸ry udzieli艂 upowa偶nienia, wydaje decyzj臋 administracyjn膮 o zmianie upo-
wa偶nienia.
7. Upowa偶nienie mo偶e zosta膰 cofni臋te, je偶eli organizator szkolenia przesta艂 spe艂-
nia膰 warunki okre艣lone w ust. 1 lub gdy szkolenie jest prowadzone niezgodnie z
wydanym upowa偶nieniem.
Art. 24a.
1. Wojewoda jest upowa偶niony do kontroli organizator贸w szkole艅 w zakresie:
1) spe艂niania wymaga艅 niezb臋dnych do uzyskania upowa偶nienia,
2) zgodno艣ci prowadzonej dzia艂alno艣ci z wydanym upowa偶nieniem.
2. Kontroli, o kt贸rej mowa w ust. 1, dokonuj膮 osoby imiennie upowa偶nione przez
wojewod贸w.
3. Wojewoda mo偶e wezwa膰 organizatora szkolenia do usuni臋cia stwierdzonych
uchybie艅 w wyznaczonym terminie, pod rygorem cofni臋cia upowa偶nienia.
4. Cofni臋cie upowa偶nienia do szkolenia oraz stwierdzenie jego prowadzenia bez
wymaganego upowa偶nienia nast臋puje w formie decyzji administracyjnej.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 16/27
5. Organizator szkolenia, kt贸remu cofni臋to upowa偶nienie do szkolenia, a tak偶e or-
ganizator szkolenia, kt贸ry prowadzi艂 szkolenie bez wymaganego upowa偶nienia,
nie mo偶e uzyska膰 偶adnego z upowa偶nie艅, o kt贸rych mowa w art. 24 ust. 3, w
okresie 3 lat od daty wydania decyzji o cofni臋ciu upowa偶nienia lub o stwierdze-
niu prowadzenia szkolenia bez wymaganego upowa偶nienia.
Art. 24b.
Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, okre艣li:
1) warunki, jakie powinien spe艂nia膰 organizator szkolenia ubiegaj膮cy si臋 o
upowa偶nienie do szkolenia przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycie-
czek, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci warunk贸w materialnych umo偶li-
wiaj膮cych realizacj臋 zaj臋膰, kwalifikacji kadry wyk艂adowc贸w i instruktor贸w,
oraz warunki przechowywania i udost臋pniania dokumentacji szkolenia,
2) warunki, jakim powinien odpowiada膰 wniosek o upowa偶nienie do szkolenia
przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek oraz tryb i szczeg贸艂owe
zasady kontroli szkole艅, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci dokument贸w,
jakie powinny by膰 za艂膮czane do wniosku oraz ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnie-
niem zakresu, procedury i cz臋stotliwo艣ci dokonywania kontroli szkole艅.
Art. 25.
1. Egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powo艂ywana przez wojewod臋
w艂a艣ciwego ze wzgl臋du na:
1) obszar uprawnie艅 - dla przewodnik贸w turystycznych,
2) miejsce organizacji kursu - dla pilot贸w wycieczek.
2. W wypadku gdy obszar uprawnie艅, o kt贸rym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje te-
rytorium wykraczaj膮ce poza jedno wojew贸dztwo, egzamin przeprowadza komi-
sja egzaminacyjna powo艂ywana przez wojewod臋 w艂a艣ciwego ze wzgl臋du na za-
kres terytorialny jednej z cz臋艣ci obszaru, kt贸rego dotycz膮 uprawnienia przewod-
nika turystycznego.
3. Wyboru komisji egzaminacyjnej w wypadku, o kt贸rym mowa w ust. 2, doko-
nuje osoba ubiegaj膮ca si臋 o nadanie uprawnie艅 przewodnika turystycznego.
4. Do komisji egzaminacyjnych, o kt贸rych mowa w ust. 1 i 2, powo艂uje si臋 przed-
stawicieli stowarzysze艅 zrzeszaj膮cych przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w
wycieczek oraz organizacji zrzeszaj膮cych organizator贸w turystyki, a tak偶e
przedstawiciela wojew贸dzkiego konserwatora zabytk贸w, je偶eli na obszarze ob-
j臋tym uprawnieniami, o kt贸re ubiega si臋 kandydat na przewodnika turystyczne-
go, znajduj膮 si臋 obiekty zabytkowe i muzea.
5. Do komisji egzaminacyjnych, o kt贸rych mowa w ust. 1 i 2, mo偶na powo艂a膰 tak-
偶e nauczycieli akademickich specjalizuj膮cych si臋 w dziedzinie turystyki.
6. Za sprawdzenie kwalifikacji os贸b ubiegaj膮cych si臋 o uprawnienia przewodnika
turystycznego lub pilota wycieczek oraz za sprawdzenie znajomo艣ci j臋zyka ob-
cego przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek pobiera si臋 op艂aty.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 17/27
Art. 26.
1. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mog膮 by膰 zawie-
szone za powtarzaj膮ce si臋 uchybienia w wykonywaniu zada艅 lub post臋powaniu
przewodnika turystycznego albo pilota wycieczek:
1) je偶eli uchybienie stwierdz膮 osoby uprawnione do kontroli,
2) w wypadku skarg potwierdzonych co do ich s艂uszno艣ci.
2. Zawieszenie uprawnie艅 przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mo偶e
nast膮pi膰 na okres do 12 miesi臋cy. Przywr贸cenie zawieszonych uprawnie艅 woje-
woda mo偶e uzale偶ni膰 od zdania egzaminu sprawdzaj膮cego, obejmuj膮cego cz臋艣膰
lub ca艂o艣膰 zakresu umiej臋tno艣ci wymaganych od przewodnika turystycznego lub
pilota wycieczek.
3. Egzamin sprawdzaj膮cy przeprowadza komisja egzaminacyjna, o kt贸rej mowa w
art. 25 ust. 1.
Art. 27.
Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek cofa si臋, je偶eli prze-
wodnik turystyczny lub pilot wycieczek:
1) zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za pope艂nienie przest臋pstwa, o
kt贸rym mowa w art. 22 pkt 4,
2) nie zda egzaminu sprawdzaj膮cego, o kt贸rym mowa w art. 26 ust. 2,
3) wykonuje zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, nie
przedstawiaj膮c uprzednio w艂a艣ciwemu wojewodzie aktualnego orzeczenia o
braku przeciwwskaza艅 do wykonywania zada艅 odpowiednio przewodnika
turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z art. 23.
Art. 28.
1. Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek osobom b臋d膮cym
obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej nadaje, odmawia nadania, zawiesza
i przywraca oraz cofa wojewoda w艂a艣ciwy dla miejsca ich zamieszkania, a w
wypadku nieposiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej - wojewoda wybrany przez te osoby ubiegaj膮ce si臋 o te uprawnienia, w
formie decyzji administracyjnej, z zastrze偶eniem ust. 2 i 3.
2. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobom nieb臋d膮-
cym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadaj膮cym miejsca zamiesz-
kania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, spe艂niaj膮cym warunki okre艣lone
w art. 22, nadaje, odmawia ich nadania, zawiesza, przywraca oraz cofa wojewo-
da wybrany przez osob臋 ubiegaj膮c膮 si臋 o te uprawnienia.
3. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek obywatelom
pa艅stw cz艂onkowskich Unii Europejskiej nieposiadaj膮cym miejsca zamieszkania
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kt贸rzy nabyli kwalifikacje do wyko-
nywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w tych pa艅-
stwach, nadaje, zawiesza, przywraca oraz cofa wojewoda wybrany przez osob臋
ubiegaj膮c膮 si臋 o te uprawnienia. Podstaw臋 do nadania uprawnie艅 stanowi decy-
zja ministra w艂a艣ciwego do spraw turystyki o uznaniu kwalifikacji do wykony-
wania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, wydana na podstawie odr臋bnych przepis贸w.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 18/27
4. Ewidencj臋 nadanych uprawnie艅 przewodnika turystycznego i pilota wycieczek
prowadz膮 wojewodowie, o kt贸rych mowa w ust. 1-3.
5. Nadanie uprawnie艅 przewodnika turystycznego i pilota wycieczek dokumentuje
si臋 poprzez wydanie odpowiedniej legitymacji i identyfikatora.
Art. 29.
1. Osoby wykonuj膮ce zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek
podlegaj膮 kontroli. Kontrola obejmuje:
1) posiadanie uprawnie艅 co do ich obszaru i wa偶no艣ci,
2) poprawno艣膰 wykonywania zada艅 przewodnika turystycznego i pilota wycie-
czek.
2. Kontroli podlega tak偶e zapewnienie przez organizator贸w turystyki opieki prze-
wodnika turystycznego lub pilota wycieczek nad uczestnikami imprezy tury-
stycznej, przewidzianej w art. 30 i art. 31.
3. Kontroli, o kt贸rej mowa w ust. 1 i 2, dokonuj膮 osoby imiennie upowa偶nione
przez wojewod贸w.
4. Osoby dokonuj膮ce kontroli powiadamiaj膮 o stwierdzonych uchybieniach woje-
wod臋 w艂a艣ciwego ze wzgl臋du na miejsce dokonanej kontroli.
5. Wojewoda, o kt贸rym mowa w ust. 4, przekazuje otrzymane wyniki kontroli
wojewodzie, kt贸ry nada艂 uprawnienia przewodnikowi turystycznemu lub pilo-
towi wycieczek.
Art. 30.
1. Organizatorzy turystyki, podlegaj膮cy obowi膮zkowi uzyskania wpisu w rejestrze,
organizuj膮cy wycieczki w kraju i za granic膮, w kt贸rych uczestniczy co najmniej
10 os贸b realizuj膮cych wsp贸lny program, s膮 obowi膮zani, je偶eli umowa nie sta-
nowi inaczej, zapewni膰 uczestnikom:
1) wycieczek w kraju - us艂ugi przewodnika turystycznego oraz opiek臋 pilota
wycieczek,
2) wycieczek za granic膮 - opiek臋 pilota wycieczek
- posiadaj膮cych odpowiednie uprawnienia.
2. Przedsi臋biorcy, o kt贸rych mowa w ust. 1, s膮 obowi膮zani wystawi膰 przewodni-
kowi turystycznemu i pilotowi wycieczek pisemne zlecenie, okre艣laj膮c w nim
miejsce (obszar) i czas us艂ugi przewodnickiej lub pilotarskiej, oraz upowa偶nie-
nie do dzia艂ania w imieniu organizatora w zakresie niezb臋dnym do prowadzenia
imprezy turystycznej.
Art. 31.
1. Organizator turystyki organizuj膮cy wycieczki za granic膮 jest obowi膮zany za-
pewni膰 opiek臋 pilota wycieczek posiadaj膮cego znajomo艣膰 j臋zyka powszechnie
znanego w kraju odwiedzanym lub j臋zyka uzgodnionego z kontrahentem zagra-
nicznym.
2. Organizator turystyki organizuj膮cy wycieczki dla turyst贸w z zagranicy jest
obowi膮zany zapewni膰 us艂ugi przewodnika turystycznego i opiek臋 pilota wycie-
czek posiadaj膮cych znajomo艣膰 j臋zyka obcego umo偶liwiaj膮c膮 swobodny kontakt
z uczestnikami lub j臋zyka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 19/27
Art. 32.
1. Znajomo艣膰 j臋zyka obcego dokumentuje si臋 dyplomem uko艅czenia studi贸w filo-
logicznych, nauczycielskiego kolegium j臋zyk贸w obcych lub 艣wiadectwem
uko艅czenia szko艂y z obcym j臋zykiem wyk艂adowym za granic膮.
2. Osoby, kt贸re nie legitymuj膮 si臋 dokumentami wymienionymi w ust. 1, mog膮 z艂o-
偶y膰 egzamin ze znajomo艣ci j臋zyka obcego przed komisj膮 egzaminacyjn膮 j臋zy-
k贸w obcych, o kt贸rej mowa w ust. 3.
3. Komisje egzaminacyjne j臋zyk贸w obcych powo艂uj膮 wojewodowie spo艣r贸d os贸b
znajduj膮cych si臋 na li艣cie ministra w艂a艣ciwego do spraw turystyki, og艂oszonej w
formie obwieszczenia w dzienniku urz臋dowym urz臋du obs艂uguj膮cego ministra
w艂a艣ciwego do spraw turystyki.
4. Minister Edukacji Narodowej, w drodze rozporz膮dzenia, mo偶e uzna膰 za udoku-
mentowan膮 znajomo艣膰 j臋zyka obcego potwierdzon膮 艣wiadectwem wystawionym
przez inne instytucje ni偶 wymienione w ust. 1.
Art. 33.
1. Przewodnicy turystyczni mog膮 po przeszkoleniu oprowadza膰 obs艂ugiwane wy-
cieczki po muzeach, wystawach i zabytkach, gdy zadania tego nie wykonuje
uprawniony pracownik etatowy.
2. W programie szkolenia przewodnik贸w turystycznych uwzgl臋dnia si臋
znajomo艣膰 muze贸w po艂o偶onych na obszarze wa偶no艣ci ich uprawnie艅.
3. Minister w艂a艣ciwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w poro-
zumieniu z ministrem w艂a艣ciwym do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia,
okre艣li spos贸b wykonywania funkcji przewodnika turystycznego w muzeach i
zabytkach oraz szkolenia, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem specyfiki zbior贸w
muzealnych i zabytk贸w w programach szkole艅.
Art. 34.
1. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, okre艣li:
1) w艂a艣ciwo艣膰 terytorialn膮 wojewod贸w powo艂uj膮cych komisje egzaminacyjne
dla przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek, z uwzgl臋dnieniem w
szczeg贸lno艣ci podzia艂u administracyjnego kraju,
2) kwalifikacje, sk艂ad, spos贸b powo艂ywania i odwo艂ywania cz艂onk贸w komisji
egzaminacyjnych, o kt贸rych mowa w art. 25, zasady egzaminowania kan-
art. 33a uchylony
dydat贸w na przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek oraz wz贸r
艣wiadectwa wydawanego przez te komisje, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnie-
niem sposobu powo艂ywania zespo艂贸w egzaminacyjnych,
3) warunki, jakim powinien odpowiada膰 wniosek o nadanie uprawnie艅 prze-
wodnika turystycznego i pilota wycieczek, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸l-
no艣ci dokument贸w, jakie powinny by膰 za艂膮czane do wniosku,
4) programy szkolenia kandydat贸w na przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w
wycieczek, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci minimalnego wymiaru go-
dzin zaj臋膰 dla poszczeg贸lnych przedmiot贸w stanowi膮cych program szkole-
nia,
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 20/27
5) warunki uzyskiwania poszczeg贸lnych klas przewodnik贸w g贸rskich, zakres
terytorialny uprawnie艅 przewodnik贸w g贸rskich i stopie艅 trudno艣ci tras oraz
wycieczek prowadzonych przez przewodnik贸w g贸rskich posiadaj膮cych
uprawnienia okre艣lonej klasy, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem program贸w
podstawowego szkolenia specjalistycznego oraz program贸w uzupe艂niaj膮ce-
go szkolenia dla przewodnik贸w g贸rskich poszczeg贸lnych klas,
6) miasta i obszary, na kt贸rych organizatorzy turystyki, zgodnie z art. 30 ust. 1,
maj膮 obowi膮zek zapewnienia opieki przewodnika turystycznego, ze szcze-
g贸lnym uwzgl臋dnieniem najwi臋kszych miast o znaczeniu historycznym i
kulturowym oraz obszar贸w posiadaj膮cych szczeg贸lne walory turystyczne,
7) sk艂ad i zasady dzia艂ania komisji egzaminacyjnych j臋zyk贸w obcych, o kt贸-
rych mowa w art. 32 ust. 3, wz贸r 艣wiadectwa wydawanego przez te komisje
oraz tryb wy艂aniania kandydat贸w do umieszczenia na li艣cie ministra w艂a-
艣ciwego do spraw turystyki, o kt贸rej mowa w art. 32 ust. 3, ze szczeg贸lnym
uwzgl臋dnieniem wymaga艅, kt贸re kandydaci do umieszczenia na tej li艣cie
powinni spe艂nia膰, oraz sposobu dokumentowania tych wymaga艅,
8) wysoko艣膰 op艂at za sprawdzenie kwalifikacji os贸b ubiegaj膮cych si臋 o upraw-
nienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, sprawdzenie zna-
jomo艣ci j臋zyka obcego przez komisj臋 egzaminacyjn膮 j臋zyk贸w obcych, o
kt贸rej mowa w art. 32 ust. 3, oraz wysoko艣膰 wynagrodzenia egzaminator贸w,
z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci wysoko艣ci op艂at za poszczeg贸lne cz臋艣ci
egzamin贸w, zasad ich zwrotu w wypadku nieprzyst膮pienia do egzaminu
oraz zasad wynagradzania egzaminator贸w za przygotowywanie pyta艅 do
egzaminu,
9) wzory dokument贸w potwierdzaj膮cych posiadanie uprawnie艅 przewodnika
turystycznego i pilota wycieczek, a tak偶e tryb okazywania legitymacji
przewodnika turystycznego i pilota wycieczek upowa偶nionym organom
oraz spos贸b noszenia identyfikator贸w podczas wykonywania zada艅 prze-
wodnika turystycznego lub pilota wycieczek, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnie-
niem danych dotycz膮cych rodzaju potwierdzanych uprawnie艅 i termin贸w
wa偶no艣ci tych uprawnie艅.
2. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki og艂asza, w drodze obwieszczenia, na
wniosek wojewody lub wojewod贸w, zakres terytorialny region贸w oraz przebieg
tras turystycznych, o kt贸rych mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3.
3. Wniosek, o kt贸rym mowa w ust. 2, powinien zawiera膰:
1) okre艣lenie regionu, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem przebiegu jego granic
lub okre艣lenie przebiegu trasy turystycznej,
2) uzasadnienie zawieraj膮ce w szczeg贸lno艣ci opis miejscowo艣ci i obiekt贸w o
znaczeniu historycznym, kulturowym i krajobrazowym lub posiadaj膮cych
szczeg贸lne znaczenie turystyczne, znajduj膮cych si臋 na trasach turystycz-
nych.
Rozdzia艂 5
Us艂ugi hotelarskie
Art. 35.
1. Us艂ugi hotelarskie mog膮 by膰 艣wiadczone w obiektach hotelarskich, kt贸re spe艂-
niaj膮:
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 21/27
1) wymagania co do wielko艣ci obiektu, jego wyposa偶enia oraz zakresu 艣wiad-
czonych us艂ug, ustalone dla rodzaju i kategorii, do kt贸rych obiekt zosta艂 za-
szeregowany,
2) wymagania sanitarne, przeciwpo偶arowe oraz inne okre艣lone odr臋bnymi
przepisami.
2. Us艂ugi hotelarskie mog膮 by膰 艣wiadczone r贸wnie偶 w innych obiektach, je偶eli
obiekty te spe艂niaj膮 minimalne wymagania co do wyposa偶enia, o kt贸rych mowa
w art. 45 pkt 4, oraz wymagania okre艣lone w ust. 1 pkt 2.
3. Za inne obiekty, w kt贸rych mog膮 by膰 艣wiadczone us艂ugi hotelarskie uwa偶a si臋
tak偶e wynajmowane przez rolnik贸w pokoje i miejsca na ustawianie namiot贸w w
prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, je偶eli obiekty te spe艂niaj膮
minimalne wymagania co do wyposa偶enia, o kt贸rych mowa w art. 45 pkt 4, oraz
wymagania okre艣lone w ust. 1 pkt 2.
Art. 36.
Ustala si臋 nast臋puj膮ce rodzaje obiekt贸w hotelarskich:
1) hotele - obiekty posiadaj膮ce co najmniej 10 pokoi, w tym wi臋kszo艣膰 miejsc w
pokojach jedno- i dwuosobowych, 艣wiadcz膮ce szeroki zakres us艂ug zwi膮za-
nych z pobytem klient贸w,
2) motele - hotele po艂o偶one przy drogach, zapewniaj膮ce mo偶liwo艣膰 korzystania
z us艂ug motoryzacyjnych i dysponuj膮ce parkingiem,
3) pensjonaty - obiekty posiadaj膮ce co najmniej 7 pokoi, 艣wiadcz膮ce dla swoich
klient贸w ca艂odzienne wy偶ywienie,
4) kempingi (campingi) - obiekty strze偶one, umo偶liwiaj膮ce nocleg w namio-
tach, samochodach mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samocho-
dowych, przyrz膮dzanie posi艂k贸w, parkowanie samochod贸w, a tak偶e 艣wiad-
cz膮ce us艂ugi zwi膮zane z pobytem klient贸w; obiekty te mog膮 dodatkowo
umo偶liwia膰 nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach sta艂ych,
5) domy wycieczkowe - obiekty posiadaj膮ce co najmniej 30 miejsc noclego-
wych, dostosowane do samoobs艂ugi klient贸w oraz 艣wiadcz膮ce minimalny za-
kres us艂ug zwi膮zanych z pobytem klient贸w,
6) schroniska m艂odzie偶owe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej
turystyki m艂odzie偶owej, dostosowane do samoobs艂ugi klient贸w,
7) schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy
szlakach turystycznych, 艣wiadcz膮ce minimalny zakres us艂ug zwi膮zanych z
pobytem klient贸w,
8) pola biwakowe - obiekty nie strze偶one, umo偶liwiaj膮ce nocleg w namiotach.
Art. 37.
Ustala si臋 dla:
1) hoteli, moteli i pensjonat贸w - pi臋膰 kategorii oznaczonych gwiazdkami,
2) kemping贸w (camping贸w) - cztery kategorie oznaczone gwiazdkami,
3) dom贸w wycieczkowych i schronisk m艂odzie偶owych - trzy kategorie ozna-
czone cyframi rzymskimi.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 22/27
Art. 38.
1. Zaszeregowania obiekt贸w hotelarskich do poszczeg贸lnych rodzaj贸w dokonuje,
kategori臋 nadaje oraz prowadzi ich ewidencj臋 wojewoda w艂a艣ciwy ze wzgl臋du
na miejsce po艂o偶enia obiektu hotelarskiego, z zastrze偶eniem ust. 2.
2. Zaszeregowania p贸l biwakowych dokonuje i prowadzi ich ewidencj臋 w贸jt (bur-
mistrz, prezydent miasta) w艂a艣ciwy ze wzgl臋du na miejsce ich po艂o偶enia.
3. Ewidencj臋 obiekt贸w, o kt贸rych mowa w art. 35 ust. 2 i 3, prowadzi w贸jt (bur-
mistrz, prezydent miasta) w艂a艣ciwy ze wzgl臋du na miejsce ich po艂o偶enia.
4. Przed wydaniem decyzji w zakresie rodzaj贸w i kategorii obiekt贸w hotelarskich
organy wymienione w ust. 1 mog膮 zwraca膰 si臋 o opini臋 do wyspecjalizowanych
stowarzysze艅.
5. Zadania okre艣lone w ust. 2 i 3 s膮 zadaniami w艂asnymi gminy.
Art. 39.
1. Przed rozpocz臋ciem 艣wiadczenia us艂ug hotelarskich w obiekcie hotelarskim, o
kt贸rym mowa w art. 35 ust. 1, przedsi臋biorca jest obowi膮zany uzyska膰 zaszere-
gowanie tego obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii.
2. W razie rozpocz臋cia 艣wiadczenia us艂ug w obiekcie hotelarskim, kt贸ry posiada
zaszeregowanie, o kt贸rym mowa w ust. 1, przedsi臋biorca jest obowi膮zany wy-
st膮pi膰 do w艂a艣ciwego wojewody o potwierdzenie lub zmian臋 dotychczasowego
zaszeregowania.
3. Przed rozpocz臋ciem 艣wiadczenia us艂ug hotelarskich w obiekcie, o kt贸rym mowa
w art. 35 ust. 2, przedsi臋biorca lub rolnik zamierzaj膮cy 艣wiadczy膰 us艂ugi hote-
larskie w gospodarstwie rolnym jest obowi膮zany zg艂osi膰 ten obiekt do ewidencji
wymienionej w art. 38 ust. 3.
4. Przedsi臋biorcy 艣wiadcz膮cy us艂ugi hotelarskie w obiektach, o kt贸rych mowa w
art. 35, maj膮 obowi膮zek informowania w艂a艣ciwego organu o okoliczno艣ciach
powoduj膮cych zmian臋 rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego oraz o zako艅-
czeniu 艣wiadczenia us艂ug hotelarskich.
5. Rolnicy 艣wiadcz膮cy us艂ugi hotelarskie w gospodarstwie rolnym maj膮 obowi膮zek
informowania w艂a艣ciwego organu o zako艅czeniu 艣wiadczenia us艂ug hotelar-
skich.
Art. 39a.
1. Przedsi臋biorca, kt贸ry zamierza rozpocz膮膰 艣wiadczenie us艂ug hotelarskich w
obiekcie hotelarskim, mo偶e ubiega膰 si臋 o przyrzeczenie zaszeregowania obiektu
hotelarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii, zwane dalej  promes膮 .
2. Promes臋 wydaje, na wniosek przedsi臋biorcy, wojewoda w艂a艣ciwy ze wzgl臋du na
miejsce po艂o偶enia obiektu hotelarskiego.
3. Promesa jest wydawana w formie decyzji administracyjnej na czas okre艣lony nie
d艂u偶szy ni偶 dwa lata.
4. Wniosek, o kt贸rym mowa w ust. 2, powinien zawiera膰 w szczeg贸lno艣ci:
1) oznaczenie przedsi臋biorcy wraz z podaniem jego siedziby i adresu, a w wy-
padku gdy przedsi臋biorc膮 jest osoba fizyczna - miejsca zamieszkania i adre-
su,
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 23/27
2) nazw臋 obiektu, je偶eli us艂ugi b臋d膮 艣wiadczone z u偶yciem nazwy w艂asnej
obiektu,
3) okre艣lenie po艂o偶enia obiektu, wraz z podaniem jego adresu,
4) wskazanie rodzaju obiektu hotelarskiego i kategorii, o kt贸re ubiega si臋
przedsi臋biorca.
5. Do wniosku do艂膮cza si臋 ostateczn膮 decyzj臋 o pozwoleniu na budow臋 lub zmian臋
sposobu u偶ytkowania obiektu.
6. W okresie wa偶no艣ci promesy przedsi臋biorca nie mo偶e 艣wiadczy膰 us艂ug hotelar-
skich w obiekcie, z zastrze偶eniem ust. 7. Przedsi臋biorca mo偶e u偶ywa膰 nazwy
rodzajowej i oznaczenia kategorii do cel贸w informacyjnych i promocyjnych
obiektu hotelarskiego.
7. Wojewoda mo偶e, w drodze postanowienia, zezwoli膰 na rozpocz臋cie 艣wiadczenia
us艂ug hotelarskich przez przedsi臋biorc臋, kt贸ry otrzyma艂 promes臋, po z艂o偶eniu
przez niego kompletnego wniosku o zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do
odpowiedniego rodzaju i kategorii.
Art. 40.
3. Organy wymienione w art. 38 maj膮 prawo kontrolowa膰, w zakresie swojej w艂a-
艣ciwo艣ci miejscowej, przestrzeganie wymaga艅, okre艣lonych w art. 35, w stosun-
ku do wszystkich obiekt贸w hotelarskich i innych obiekt贸w, w kt贸rych s膮 艣wiad-
czone us艂ugi hotelarskie. Je偶eli obiekt, pozostaj膮cy poza ewidencj膮 organu do-
konuj膮cego kontroli, nie spe艂nia wymaga艅 przewidzianych dla rodzaju i katego-
rii, do kt贸rych zosta艂 zaszeregowany, lub minimalnych wymaga艅 dla innych
ust. 1 i 2 w art. 40
skre艣lone (Dz.U. z
obiekt贸w 艣wiadcz膮cych us艂ugi hotelarskie, organ kontroluj膮cy zawiadamia or-
2000 r. Nr 43, poz.
gan prowadz膮cy ewidencj臋 obiektu.
486)
4. Organy, o kt贸rych mowa w art. 38, mog膮 wykonywa膰 nast臋puj膮ce czynno艣ci
kontrolne:
1) dokonywa膰 kontroli wszystkich pomieszcze艅 i urz膮dze艅 wchodz膮cych w
sk艂ad kontrolowanych obiekt贸w,
2) 偶膮da膰 od kierownika obiektu oraz od wszystkich os贸b, kt贸re s膮 w tym obiek-
cie zatrudnione, pisemnych i ustnych informacji w sprawach obj臋tych kon-
trol膮,
3) 偶膮da膰 okazania dokument贸w potwierdzaj膮cych spe艂nienie przez obiekt wy-
maga艅, o kt贸rych mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2.
5. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki mo偶e dokonywa膰 kontroli w zakresie
spe艂niania przez obiekt hotelarski wymaga艅 przewidzianych dla rodzaju i kate-
gorii, do kt贸rych zosta艂 zaszeregowany. Do kontroli wykonywanej przez mini-
stra w艂a艣ciwego do spraw turystyki stosuje si臋 odpowiednio ust. 3 i 4.
6. W razie stwierdzenia, 偶e obiekt hotelarski nie spe艂nia wymaga艅 przewidzianych
dla rodzaju i kategorii, do kt贸rych zosta艂 zaszeregowany, minister w艂a艣ciwy do
spraw turystyki wyst臋puje do w艂a艣ciwego organu o dokonanie zmiany rodzaju
lub kategorii obiektu.
Art. 41.
1. Je偶eli obiekt hotelarski przesta艂 spe艂nia膰 wymagania okre艣lone dla rodzaju i ka-
tegorii, o kt贸rych mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, w艂a艣ciwy organ dokonuje z urz臋-
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 24/27
du zmiany rodzaju lub kategorii obiektu b膮dz uchyla decyzj臋 o zaszeregowaniu
obiektu do okre艣lonego rodzaju.
2. Je偶eli obiekt, w kt贸rym s膮 艣wiadczone us艂ugi hotelarskie, nie spe艂nia wymaga艅
okre艣lonych w art. 35 ust. 1 pkt 2 lub w art. 35 ust. 2, organ prowadz膮cy ewi-
dencj臋 obiektu mo偶e nakaza膰 wstrzymanie 艣wiadczenia us艂ug hotelarskich do
czasu usuni臋cia stwierdzonych uchybie艅.
3. Przepis ust. 2 nie narusza uprawnie艅 innych organ贸w, wynikaj膮cych z odr臋bnych
przepis贸w.
Art. 42.
1. Zaszeregowanie, odmowa zaszeregowania, potwierdzenie zaszeregowania b膮dz
zmiana zaszeregowania obiektu hotelarskiego do okre艣lonego rodzaju, nadanie,
odmowa nadania lub zmiana kategorii, odmowa wpisu do ewidencji obiekt贸w
hotelarskich i wykre艣lenie z ewidencji obiekt贸w hotelarskich, a tak偶e nakazanie
wstrzymania 艣wiadczenia us艂ug hotelarskich nast臋puje w formie decyzji admini-
stracyjnej.
2. Podstaw膮 odmowy wpisu do ewidencji obiekt贸w hotelarskich jest decyzja o od-
mowie zaszeregowania lub o odmowie potwierdzenia zaszeregowania obiektu
hotelarskiego do okre艣lonego rodzaju i kategorii.
Art. 43.
1. Nazwy rodzaj贸w i oznaczenia kategorii obiekt贸w hotelarskich, o kt贸rych mowa
w art. 36 i art. 37, podlegaj膮 ochronie prawnej i mog膮 by膰 stosowane wy艂膮cznie
w odniesieniu do obiekt贸w hotelarskich w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy nazw rodzaj贸w u偶ywanych w kontek艣cie, z kt贸rego
jednoznacznie wynika, 偶e obiekty te nie s膮 obiektami hotelarskimi w rozumieniu
niniejszej ustawy.
3. Przedsi臋biorcy 艣wiadcz膮cy us艂ugi hotelarskie mog膮 do oznaczenia obiekt贸w ho-
telarskich, obok nazw rodzaj贸w okre艣lonych w ustawie, stosowa膰 inne nazwy.
Art. 44.
1. W obiektach hotelarskich nale偶y umie艣ci膰 na widocznym miejscu:
1) nazw臋 oraz siedzib臋 lub imi臋 i nazwisko, a tak偶e adres przedsi臋biorcy 艣wiad-
cz膮cego us艂ugi hotelarskie w tym obiekcie,
2) tablic臋 okre艣laj膮c膮 rodzaj i kategori臋 obiektu,
3) informacj臋 o zakresie 艣wiadczonych us艂ug wraz z podstawowymi cenami,
4) informacj臋 o przystosowaniu obiektu do obs艂ugi os贸b niepe艂nosprawnych.
2. Informacje, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, nale偶y umie艣ci膰 r贸wnie偶 na ze-
wn膮trz obiektu hotelarskiego.
3. Przedsi臋biorcy 艣wiadcz膮cy us艂ugi hotelarskie w obiektach hotelarskich mog膮, w
celu zapewnienia porz膮dku oraz bezpiecze艅stwa klient贸w i ich mienia, wyda-
wa膰 regulaminy porz膮dkowe wi膮偶膮ce wszystkie osoby przebywaj膮ce na terenie
obiektu.
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 25/27
4. Wykaz wymaga艅 dla obiekt贸w hotelarskich, odpowiadaj膮cy rodzajowi i katego-
rii obiektu, a tak偶e pe艂ny cennik us艂ug powinny by膰 udost臋pnione na 偶膮danie
klienta.
Art. 44a.
1. Za dokonanie oceny spe艂niania przez obiekt hotelarski wymaga艅 niezb臋dnych do
zaszeregowania obiektu do okre艣lonego rodzaju i kategorii pobiera si臋 op艂aty.
2. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki okre艣la, w drodze rozporz膮dzenia, wyso-
ko艣膰 op艂at zwi膮zanych z dokonywaniem ocen okre艣lonych w ust. 1 oraz tryb po-
bierania tych op艂at.
Art. 45.
Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, okre艣la:
1) wymagania dla poszczeg贸lnych rodzaj贸w i kategorii obiekt贸w hotelarskich
co do wyposa偶enia oraz zakresu 艣wiadczonych us艂ug, w tym us艂ug gastro-
nomicznych, oraz warunki dopuszczenia odst臋pstw od tych wymaga艅, ze
szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem wymaga艅 w zakresie:
a) zewn臋trznych element贸w zagospodarowania i urz膮dzenia,
b) instalacji i urz膮dze艅 technicznych,
c) podstawowych element贸w dotycz膮cych funkcji, programu obs艂ugowego
i u偶yteczno艣ci obiektu,
d) cz臋艣ci mieszkalnej,
e) oferty us艂ug podstawowych i uzupe艂niaj膮cych,
2) szczeg贸艂owe zasady i tryb zaliczania obiekt贸w hotelarskich do poszczeg贸l-
nych rodzaj贸w i kategorii, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci sposobu oce-
ny obiektu hotelarskiego,
3) spos贸b dokumentowania spe艂nienia wymaga艅, o kt贸rych mowa w art. 35
ust. 1 pkt 2, z uwzgl臋dnieniem w szczeg贸lno艣ci rodzaj贸w dokument贸w, ja-
kie powinny by膰 do艂膮czone do wniosku o zaszeregowanie,
4) minimalne wymagania co do wyposa偶enia obiekt贸w 艣wiadcz膮cych us艂ugi
hotelarskie, o kt贸rych mowa w art. 35 ust. 2 i 3,
5) tryb sprawowania kontroli nad przestrzeganiem w poszczeg贸lnych obiek-
tach wymaga艅 co do wyposa偶enia i 艣wiadczenia us艂ug, odpowiadaj膮cych
rodzajowi i kategorii obiektu, o kt贸rych mowa w art. 40, z uwzgl臋dnieniem
w szczeg贸lno艣ci cz臋stotliwo艣ci dokonywania kontroli i warunk贸w kontroli,
6) spos贸b prowadzenia ewidencji obiekt贸w hotelarskich oraz innych obiekt贸w,
w kt贸rych s膮 艣wiadczone us艂ugi hotelarskie, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnie-
niem danych, jakie powinna zawiera膰 karta ewidencyjna obiekt贸w hotelar-
art. 46, 47 i 48 pomi-
skich, a tak偶e innych obiekt贸w, w kt贸rych s膮 艣wiadczone us艂ugi hotelarskie.
ni臋te - tekst w ob-
wieszczeniu
Rozdzia艂 6
Zmiany w przepisach obowi膮zuj膮cych oraz przepisy przej艣ciowe i ko艅cowe
Art. 49.
1. Osoby, kt贸re przed dniem wej艣cia w 偶ycie ustawy:
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 26/27
1) posiada艂y uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek kra-
jowych, nadane im przez terenowe organy administracji rz膮dowej,
2) zda艂y egzamin na przewodnika turystycznego w Polskim Towarzystwie Tury-
styczno-Krajoznawczym albo u innego organizatora szkolenia w zakresie
obowi膮zuj膮cym w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym,
3) posiada艂y uprawnienia pilota wycieczek zagranicznych, nadane im przez cen-
tralny organ administracji rz膮dowej do spraw turystyki lub przez instytucj臋
uprawnion膮 przez ten organ,
- staj膮 si臋 odpowiednio przewodnikami turystycznymi lub pilotami wycieczek w
rozumieniu ustawy, z zastrze偶eniem ust. 2.
2. Osoby, o kt贸rych mowa w ust. 1, s膮 obowi膮zane, pod rygorem utraty dotychcza-
sowych uprawnie艅, do wyst膮pienia, w terminie dw贸ch lat od dnia wej艣cia w 偶y-
cie ustawy, z wnioskiem o potwierdzenie posiadanych uprawnie艅 oraz ich udo-
kumentowanie.
3. Minister w艂a艣ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz膮dzenia, okre艣la spos贸b
i tryb zaliczania uprawnie艅, o kt贸rych mowa w ust. 1, do zakresu uprawnie艅
przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek ustalonego ustaw膮.
4. W sprawach, o kt贸rych mowa w ust. 2, wydaje si臋 decyzj臋 administracyjn膮.
Art. 50.
1. Zaszeregowanie obiekt贸w hotelarskich do poszczeg贸lnych rodzaj贸w i kategorii
na podstawie dotychczasowych przepis贸w zachowuje wa偶no艣膰, o ile rodzaj i
kategoria obiektu odpowiada wymaganiom ustalonym w ustawie.
2. Je偶eli do dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy obiekt hotelarski nie zosta艂 zaszeregowany
do okre艣lonego rodzaju i kategorii lub dotychczasowy rodzaj i kategoria obiektu
nie odpowiada wymaganiom ustalonym w ustawie, przedsi臋biorca 艣wiadcz膮cy
us艂ugi hotelarskie w tym obiekcie jest obowi膮zany wyst膮pi膰, w terminie 6 mie-
si臋cy od dnia wej艣cia w 偶ycie akt贸w wykonawczych do ustawy, o kt贸rych mowa
w art. 45, do w艂a艣ciwego organu o zaszeregowanie obiektu wed艂ug nowych
przepis贸w.
Art. 51.
1. Wpisy do ewidencji dzia艂alno艣ci gospodarczej w zakresie organizowania imprez
turystycznych lub po艣rednictwa w zawieraniu um贸w o 艣wiadczenie us艂ug tury-
stycznych zachowuj膮 wa偶no艣膰:
1) w terminie do dnia 31 grudnia 1998 r.,
2) do czasu uprawomocnienia si臋 decyzji wydanej na wniosek o udzielenie ze-
zwolenia, z艂o偶ony w terminie okre艣lonym w pkt 1, nie d艂u偶ej jednak ni偶 do
up艂ywu 12 miesi臋cy od dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy.
2. Organ zezwalaj膮cy zawiadomi w艂a艣ciwy organ ewidencyjny o uprawomocnieniu
si臋 decyzji, o kt贸rej mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Przedsi臋biorcy nie podlegaj膮cy wpisowi do ewidencji dzia艂alno艣ci gospodarczej,
a prowadz膮cy w dniu wej艣cia w 偶ycie ustawy dzia艂alno艣膰 w zakresie organizo-
wania imprez turystycznych lub po艣rednictwa w zakresie zawierania um贸w o
04-09-09
㎏ancelaria Sejmu s. 27/27
艣wiadczenie us艂ug turystycznych, maj膮 obowi膮zek wyst膮pienia o wydanie od-
powiedniego zezwolenia w terminie 6 miesi臋cy od dnia wej艣cia w 偶ycie ustawy.
4. Do czasu udzielenia lub odmowy udzielenia zezwolenia, przedsi臋biorcy, o kt贸-
rych mowa w ust. 3, maj膮 prawo dzia艂a膰 na dotychczasowych zasadach.
Art. 51a.
1. Wojewodowie tworz膮 艣rodki specjalne przeznaczone na finansowanie zada艅
zwi膮zanych ze sprawdzaniem kwalifikacji kandydat贸w na przewodnik贸w tury-
stycznych i pilot贸w wycieczek, sprawdzaniem znajomo艣ci j臋zyka obcego przez
przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek oraz dokonywaniem oceny
spe艂niania przez obiekty hotelarskie wymaga艅 przewidzianych dla rodzaju i ka-
tegorii, do kt贸rych zosta艂y zaszeregowane, zwane dalej  艣rodkami specjalnymi .
2. Przychodem 艣rodk贸w specjalnych s膮 wp艂ywy z op艂at, o kt贸rych mowa w art. 34
ust. 1 pkt 8 i art. 44a ust. 2.
3. Ze 艣rodk贸w specjalnych mog膮 by膰 finansowane:
l) wynagrodzenia cz艂onk贸w komisji egzaminacyjnych dla przewodnik贸w tury-
stycznych i pilot贸w wycieczek oraz komisji egzaminacyjnych j臋zyk贸w ob-
cych, a tak偶e cz艂onk贸w zespo艂贸w oceniaj膮cych obiekty hotelarskie,
2) podr贸偶e s艂u偶bowe cz艂onk贸w komisji egzaminacyjnych dla przewodnik贸w
turystycznych i pilot贸w wycieczek oraz cz艂onk贸w zespo艂贸w oceniaj膮cych
obiekty hotelarskie,
3) wydatki materia艂owe, w szczeg贸lno艣ci zwi膮zane z wydawaniem legitymacji
dla przewodnik贸w turystycznych i pilot贸w wycieczek.
4. Dysponentem 艣rodk贸w specjalnych jest wojewoda.
5. Dla 艣rodk贸w specjalnych sporz膮dza si臋 roczny plan finansowy, kt贸ry obejmuje
planowane:
1) przychody,
2) wydatki na wynagrodzenia,
3) wydatki na podr贸偶e s艂u偶bowe,
4) wydatki materia艂owe.
Art. 51b.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do wykonywania dzia艂alno艣ci
gospodarczej, o kt贸rej mowa w art. 4 ust. 1, stosuje si臋 przepisy ustawy z dnia 2 lip-
ca 2004 r. o swobodzie dzia艂alno艣ci gospodarczej.
Art. 52.
Ustawa wchodzi w 偶ycie z dniem 1 lipca 1998 r.
04-09-09


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
D20010628L (1)
D20010628 (1)
D20010903
D20010473Lj
D20010451
D20010456 nieobowi膮zuj膮cy
D20010027L o spoldzielniach mieszkaniowych
D20010911[1]

wi臋cej podobnych podstron