MIKROBIOLOGIA
1. sterylizacja = wyjaławianie proces zabijania drobnoustrojów w każdej formie (wegetatywnej i przetrwalnikowej)
a. metody fizyczne
- sterylizacja cieplna
- sterylizacja promieniami UV
- sterylizacja promieniami jonizujÄ…cymi
- sterylizacja ultradzwiękami
b. metody mechaniczne
- filtry
c. metody chemiczne
- dezynfekcja
2. dezynfekcja nie niszczy form przetrwalnikowych; im dłuższy czas działania, tym więcej komórek zabija
3. aseptyka = ochrona jałowości nie zakażanie przedmiotów wyjałowionych
4. antyseptyka niszczenie bakterii w ranach i jamach ciała ssaków za pomocą środków chemicznych
5. pożywki, podłoża płynne lub zestalone mieszaniny złożone z odpowiednio dobranych składników, służące do hodowli
drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych
a. dobra pożywka:
- ma dobrze dobrane składniki niezbędne do życia, wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów, zawiera
pierwiastki i mikroelementy
- jest przejrzysta pozwala śledzić wzrost drobnoustrojów
- jest izotoniczna ciśnienie osmotyczne jest podobne do panującego wewnątrz komórki
- jest sterylne
b. podział pożywek:
- ze względu na skład
Ä…ð naturalne sporzÄ…dzone z naturalnych surowców; mleko, jaja, ziemniaki, otrÄ™by
Ä…ð syntetyczne roztwory okreÅ›lonych zwiÄ…zków chemicznych
Ä…ð półsyntetyczne
- wg wymagań odżywczych
Ä…ð zÅ‚ożone = specjalne, wzbogacone
* selekcyjne = wybiórcze pozwalają na wzrost mikroorganizmów o określonych
właściwościach
* różnicujące = elekcyjne, identyfikujące na takim podłożu wyrastają różne typy
mikroorganizmów, a te, które nas interesują będą tworzyć kolonie o wyróżniającej je morfologii
Ä…ð proste = podstawowe
* płynne
* półpłynne
* stałe
6. pasteryzacja technika sterylizacji polegająca na podgrzewaniu produktów tak, by nie straciły one walorów odżywczych
i smakowych; ogrzewanie między 60 a 100*C
a. produkty poddawane pasteryzacji:
- mleko i przetwory mleczne
- wino, piwo
- przetwory owocowe
- mięso i wędliny
7. tyndalizacja 3-dniowa pasteryzacja z 24h przerwami
8. UHT ultra-high temperaturę processing 1, 2-sekundowe podgrzewanie do >100*C i błyskawiczne chłodzenie do
temperatury pokojowej; cały proces trwa ok. 5 sekund
9. jałowienie szkła w suszarce
a. 120*C Ä…ð 6h
b. 160*C Ä…ð 2h
c. 180*C Ä…ð 1h
10. jałowienie w autoklawie zabija wszystkie formy
a. 1 atm. Ä…ð 121*C
b. 0,7 atm. Ä…ð 116-118*C
Ä…ð nie sterylizuje siÄ™ roztworów cukrów, substancji Å‚atwo hydrolizujÄ…cych i podÅ‚oży nie wytrzymujÄ…cych takich
temperatur
11. jałowienie w aparacie Kocha nie zabija form przetrwalnikowych; nagrzewa się do 100*C
12. jałowienie przez filtrację pozwala na jałowienie płynów, które ulegają rozkładowi pod wpływem ciepła; płyn
przepuszczany jest przez filtry o odpowiedniej wielkości porów przy zastosowaniu nad- lub podciśnienia
13. bulion wzbogacony:
a. pepton
b. wyciąg mięsny
c. hydrolizat kazeiny
d. hydrolizat drożdży
e. NaCl
14. agar wzbogacony
a. bulion wzbogacony
b. agar
1. kształty komórek nadawane przez ścianę komórkową
a. kuliste
- ziarenkowce - monococcus
- dwoinki - diplococcus
- czworaczki - tetracoccus
- pakietowce - sarcina
- paciorkowce - streptococcus
- gronkowce - staphylococcus
b. pałeczkowate
- pałeczki - bacteria
gram(-) niezdolne do tworzenia przetrwalników
- laseczki - bacilli gram(+) niektóre tworzą przetrwalniki
- maczugowce - corynebateria
- prÄ…tki - mycobacteria
c. spiralne Ä…ð patogenne!
- śrubowce - spirilla
- przecinkowce - vibrio
- krętki spirochetae
2. bakterie gram(+) barwiÄ… siÄ™ na kolor niebieski; majÄ… grubÄ… warstwÄ™ peptydoglikanu (ok. 40 warstw) przeplecionÄ…
kwasami tejchojowymi i lipotejchojowymi
3. bakterie gram(-) odbarwiają się na czerwono; skomplikowana budowa (od wnętrza): cienka błona wewnętrzna, cienka
ściana z peptydoglikanu (1-2) warstw, przestrzeń peryplazmatyczna, błona zewnętrzna (2-warstwowa)
a. błona zewnętrzna połączona jest z mureiną Browna
b. funkcje ochronne pełni LPS lipopolisacharyd zwany też endotoksyną (toksyczna dla ssaków); do jego
uwolnienia niezbędna jest liza komórki
Ä…ð egzotoksyny produkowane przez g+ i g-
4. błona cytoplazmatyczna bakterii nie ma cholesterolu
5. peptydoglikan = mureina; kwasy mureinowe mają zdolność wyłapywania jonów dwuwartościowych
6. NAM (kw. N-acetylomuraminowy) i NAG (N-acetyloglukozamina) poÅ‚Ä…czone sÄ… wiÄ…zaniem ²-1,4-glikozydowym i
mostkami peptydowymi
a. NAM i DAP (kw. mezodiaminopimelinowy) występują tylko u bakterii
b. mostek:
NAM L-Ala D-Glu DAP
|
D-Ala DAP D-Glu D-Ala NAM
7. lizozym trawi ścianę komórkową bakterii
a. u bakterii gram(+) lizozym ma Å‚atwy dostÄ™p do wiÄ…zania ²-1,4-glikozydowego; po trawieniu otrzymujemy
kulisty protoplast
b. u bakterii gram(-) lizozym nie ma łatwego dostępu do tego wiązania podwójna błona kom; do lizozymu
należy dodać EDTA, które wiąże jony dwuwartościowe w błonie zewnętrznej, co pozwala lizozymowi dostać się
do ściany; po trawieniu otrzymujemy sferoplast, na powierzchni którego znajdują się resztki błon
8. archebakterie prawdopodobne ogniwo łączące eukariota i bakterie; występują w ekstremalnych warunkach; zamiast
mureiny w Å›cianie jest pseudomureina polimer NAG i kw. N-acetylozoaminopuronowego z wiÄ…zaniami ²-1,3-
glukozydowymi
9. bioluminescencja wytwarzanie światła; służy do komunikacji bakterii; zachodzi na drodze reakcji chemicznych, do
których niezbędny jest tlen; służy to wyczuwaniu liczebności bakterii w otoczeniu; bakterie wodne, pałeczki, ziarniaki,
przecinkowce, niektóre ryby, bezkręgi, gąbki, jamochłony i grzyby; Photobacter {Photobacterium fisheri}, Vibrio harvyi,
Vibrio fisheri
aldehyd ---- lucyferaza + FMN2 ---Ä…ð kw. tÅ‚uszczowy
10. operony geny pod kontrolÄ… jednego operatora i promotora
a. luxL regulator
b. luxR geny zaangażowane w produkcję światła
Ä…ð caÅ‚y czas produkowany jest {w maÅ‚ym stężeniu} autoinduktor wyrzucany z komórek do otoczenia i wchÅ‚aniany
przez inne komórki, w których łączy się z aktywatorem transkrypcyjnym, co aktywuje proces świecenia
11. barwienie proste {pozytywowe} i złożone {negatywowe}
a. pozytywowe barwi bakterie {barwniki zasadowe}
b. negatywowe barwi tło {barwniki kwaśne}
12. barwienie metodą Grama złożone {2 barwniki}
I. fiolet krystaliczny barwi na fioletowo
II. płyn Lugola tworzy kompleks z fioletem krystalicznym
III. alkohol: gram(+) Ä…ð gruba Å›ciana; fiolet zostaje w komórce
gram(-) Ä…ð cienka Å›ciana; alkohol niszczy Å›cianÄ™ i wypÅ‚ukuje fiolet
IV. fuksyna zasadowa barwi bakterie g(-) na różowo
Ä…ð czasem bakterie g(+) barwiÄ… siÄ™ jak g(-) nazywa siÄ™ to gramzmiennoÅ›ciÄ…, wpÅ‚yw na to zjawisko ma m.in. wiek
hodowli, brak jakiegoś składnika odżywczego w pożywce, podział komórkowy; dot. głównie Bacillus, Clostridium,
Corynebacterium, Propionibacterium
1. antygen otoczkowy K bakterie wodne, glebowe, chorobotwórcze
a. ochrona przed antybiotykami, wysychaniem, układem immunologicznym
b. wiąże jony dwuwartościowe zarówno potrzebne, jak i szkodliwe
c. ułatwia adhezję
Ä…ð czasem w warunkach laboratoryjnych bakterie przestajÄ… tworzyć otoczkÄ™
d. B. subitilis kw. D- i L-glutamonowy
B. antracis kw. D-glutaminowy
2. antygen rzęskowy H
a. rzęski są zanurzone w osłonach bakteryjnych ciałkiem podstawowym
b. od wewnątrz: pierścień M i S w błonie
pierścień P w mureinie
cylinder
pierścień L w błonie zewnętrznej
hak
c. włókno zbudowane jest z białka flagelliny
Ä…ð 11 spiralnie skrÄ™conych Å‚aÅ„cuchów z pustym tunelem w Å›rodku
Ä…ð jeÅ›li flagellina skrÄ™ca siÄ™ przeciwnie do ruchu wskazówek zegara to bakteria pÅ‚ynie prosto
Ä…ð jeÅ›li flagellina skrÄ™ca siÄ™ zgodnie z ruchem wskazówek zegara to bakteria kozioÅ‚kuje
Ä…ð ruch i skrÄ™canie flagelliny dziÄ™ki transportowi protonów przez bÅ‚onÄ™
Ä…ð wydÅ‚użanie biaÅ‚ka przez dobudowywanie koÅ„ca biaÅ‚ko powstaje w cytoplazmie i tunelem jest
transportowane do końca rzęski
3. atraktory to, co bakteria lubi i w kierunku czego siÄ™ kieruje
4. repelenty to, czego bakteria nie lubi i co jÄ… odstrasza
5. typu urzęsienia
a. monotrychalne jedna rzęska; Vibrio cholerae
b. lofotrychalne pęczek rzęsek
c. ditrychalne/amfitrychalne rzęski z dwóch stron komórki
d. perytrychalne rzęski wszędzie, all over!; E. coli
6. spory mają b. rozwinięte osłony komórkowe
a. dwie osłony, korteks {ściśle usieciowiona mureina}, rdzeń
b. sporogeneza:
I. podział nukleotydu
II. asymetryczny podział komórki dzieli się tylko błona komórkowa, ściana nie
III. oddzielenie części protoplastu od ko. macierzystej i otocznie go przez błonę
IV. synteza korteksu do wnętrza przez błonę kom. macierzystej
V. synteza ściany kom. przez błonę spory
VI. liza kom. macierzystej
VII. uwolnienie spory
c. niektóre spory mają egzosporium
7. hodowla statyczna
I. faza lag = adaptacyjna hodowla nocna o niskim pH umieszczana jest w świeżej pożywce i musi się do niej
przyzwyczaić; komórki nie dzielą się, bo muszą przestawić się na metabolizm nowych rzeczy
II. faza log = logarytmicznego wzrostu bakterie dzielÄ… siÄ™ logarytmicznie (1 bakteria Ä…ð 2 bakterie Ä…ð 4 bakterie
Ä…ð 8 bakterii)
III. faza stacjonarna = równowagi bakterie dużo jedzą, ich liczba już nie rośnie dzielą się, ale powstaje ich tyle,
ile umiera
IV. faza fizjologicznej śmierci kiedy bakterie wszystko już wyjadły i giną
8. hodowla ciągła
I. faza lag
II. faza log
III. faza stacjonarna napływa nowa pożywka, więc bakterie nie zamierają
9. hodowle zsynchronizowane wszystkie bakterie dzielÄ… siÄ™ w tym samym czasie
10. metoda seryjnych rozcieńczeń stosowana do określania liczby bakterii {miano hodowli} lub cząstek fagowych {miano
lizatu}; służy też do otrzymywania czystej kultury bakteryjnej zawiesinę bakterii rozcieńczany tak, aby po wysianiu
ostatniego rozcieńczenia uzyskać na płytkach Petriego pojedyncze kolonie bakteryjne
M miano bakterii w hodowli; n ilość kolonii;
10R rozcienczenie; V - inoculum {to, ile wysiewamy}
11. enzymy rozkładające wolne rodniki tlenu
a. wolne rodniki reaktywne, b. niebezpieczne formy O2; niszczÄ… DNA
b. dysmutaza ponadtlenkowa SOD
O2- + O2- + 2H+ Ä…ð H2O2 + O2
c. katalaza
2 H2O2 Ä…ð 2 H2O + O2
Ä…ð polewajÄ…c skaleczenie wodÄ… utlenionÄ… zabijamy bakterie beztlenowe
12. podział bakterii ze względu na tolerancję na tlen
a. obligatoryjne aeroby {Serratia, Pseudomonas} Ä…ð brak tlenu jest zabójczy
b. obligatoryjne anaeroby {Clostridium} Ä…ð tlen jest zabójczy
c. fakultatywne anaeroby {E. coli} Ä…ð w Å‚aÅ„cuchu oddechowym powstaje wiÄ™cej energii, dlatego bakterie te lubiÄ…
O2
Ä…ð efekt Pasteura przeniesienie bakterii beztlenowych do warunków tlenowych zatrzymuje fermentacjÄ™
d. beztlenowe tolerujÄ…ce O2
e. mikroaerofile żyją w niższym stężeniu parcjalnym tlenu; posiadają SOD {Streptococcus}
13. podział ze względu na zródło energii
a. autotrofy pobierają utlenione związki węgla i redukują je przy przetwarzaniu w związki organiczne
Ä…ð fotoautotrofy
Ä…ð chemoautotofy energiÄ™ uzyskujÄ… z utleniania zwiÄ…zków mineralnych
b. heterotrofy
Ä…ð prototrofy wymagajÄ… tylko 1 zwiÄ…zku organicznego i zestawu soli mineralnych
Ä…ð auksotrofy poza zwiÄ…zkiem organicznym potrzebujÄ… czynników wzrostowych
14. podział ze względu na donory wodoru
a. organotrofy wykorzystujÄ… zwiÄ…zki organiczne
b. litotrofy wykorzystujÄ… nieorganiczne donory wodoru {NH3, H2S}
15. fotolitotrofy rośl. zielone, sinice, purpurowe bakterie siarkowe
16. chemolitotrofy bakterie denitryfikujÄ…ce
17. chemoorganotrofy zwierzęta, większość mikroorganizmów
18. fermentacja
a. mlekowa Lactobacteriaceae
Ä…ð homofermentacja jedynym produktem jest mleko
Ä…ð heterofermentacja produktami sÄ… tez CO2, etanol, mannitol
b. alkoholowa Sacharomyces cerevisiae
c. masłowa Clostridium
d. propionowa Propionibacterium
e. acetonowo-butanowa Clostridium butynicum
19. szereg biochemiczny
a. podłoże Kligera: najbardziej informacyjne
Ä…ð glukoza, laktoza {10x wiÄ™cej niż glukozy}, peptan, FeSO4, indykator pH zmieniajÄ…cy kolor
Ä…ð czerwone
Ä…ð wykrywa trawienie glukozy, laktozy, wydzielanie gazów i siarkowodoru
b. podłoże PPA
Ä…ð wykrywa zdolność bakterii do ruchu
c. trypton water
Ä…ð wykrywa wytwarzanie indolu
20. zmiany koloru na podłożu Kligera
a. brak zmiany {czerwony skos i słupek} brak rozkładu glukozy i laktozy
b. żółty skos i słupek rozkład laktozy i glukozy
c. żółty słupek, czerwony skos rozkład glukozy, brak rozkładu glukozy
d. czarny strÄ…t produkcja siarkowodoru
e. pęcherzyki produkcja gazów
21. podłoża wybiórczo różnicujące
a. McConkey a
Ä…ð izoluje Enterobacteriaceae
Ä…ð czynniki wybiórcze: fiolet krystaliczny i dezoksycholan sodu
Ä…ð czynnik różnicujÄ…cy: laktoza
Ä…ð barwnik: czerwieÅ„ obojÄ™tna
Ä…ð szczepy rozkÅ‚adajÄ…ce glukozÄ™ barwiÄ… podÅ‚oże na różowo
b. Chapmana
Ä…ð izoluje Staphylococcus
Ä…ð czynnik wybiórczy: NaCl
Ä…ð czynnik różnicujÄ…cy: mannitol
Ä…ð barwnik: czerwieÅ„ fenolowa
Ä…ð szczepy rozkÅ‚adajÄ…ce mannitol barwiÄ… podÅ‚oże na żółto
c. podłoże z krwią baranią
Ä…ð liza erytrocytów
Ä…ð hemoliza Ä… = zieleniejÄ…ca niecaÅ‚kowita; Streptococcus pneumoniae
² caÅ‚kowita
Å‚ brak hemolizy
d. agar czekoladowy
Ä…ð nieselektywny; bardzo bogaty; dla wymagajÄ…cych bakterii
Ä…ð zawiera erytrocyty, NAD, HEM
e. SS
Ä…ð izoluje SalmonellÄ™ i ShigellÄ™
Ä…ð czynnik wybiórczy: NaCl, dezoksycholan sodu
Ä…ð czynnik różnicujÄ…cy: laktoza
f. Sabouround
Ä…ð izoluje grzyby
Ä…ð niskie pH
1. flora fizjologiczna
a. jałowe: nerki, moczowody, pęcherz, płuca, ucho środkowe i wewnętrzne
b. żołądek niskie pH zabija bakterie
c. nos gronkowce
d. usta gł. ziarniaki
e. koniec cewki moczowej gronkowce
f. pochwa Lactobacillus
g. jelito grube 90% to beztlenowce
2. odporność wrodzona
a. oko mruganie, Å‚zawienie {lizozym w Å‚zach}
b. skóra bariera mechaniczna, kw. tłuszczowe, kw. mlekowy, kw. propionowy, lizozym
c. drogi moczowe kwaśne pH moczu, kw. mlekowy w pochwie
d. drogi oddechowe kichanie, kaszel, śluz, urzęsiony nabłonek, fagocyty
e. przewód pokarmowy kwaśne pH soku żołądkowego, perystaltyka jelit, składniki antymikrobowe
3. odpowiedz immunologiczna
a. komórkowa = nieswoista I linia obrony
Ä…ð biaÅ‚ka, limfocyty, kom. żerne, kom. NK {natural killer}
b. humoralna = swoista wolniejsza, II linia obrony
Ä…ð specyficzna przeciw konkretnemu antygenowi
Ä…ð pozostawia pamięć immunologicznÄ…
Ä…ð przeciwciaÅ‚a, lim T, lim B
4. układ dopełniacza odpowiedz nieswoista
a. ok. 30 białek działających kaskadowo {aktywacja jednego białka aktywuje kolejne} aż do powstania
kompleksu, który dzziurawi błonę kom. bakterii doprowadzając do lizy {enzym: konwertaza}
b. 3 sposoby aktywacji
Ä…ð klasycznie: od biaÅ‚ka G, do którego przyÅ‚Ä…czajÄ… siÄ™ przeciwciaÅ‚a IgG i IgN
Ä…ð alternatywnie: od biaÅ‚ka C3, które może być degradowane przez bakterie
Ä…ð lektynowo: maltoza na powierzchni kom. bakteryjnej aktywuje kompleks MBL
5. komórki:
a. limfocyty T
Ä…ð Th helperowe, pomocnicze; gÅ‚. kom sprzÄ™gajÄ…ce odpowiedz immunologicznÄ…
Ä…ð Tc cytotoksyczne, efektorowe; wiążą siÄ™ z innymi kom. powodujÄ…c ich apoptozÄ™
b. limfocyty B
Ä…ð produkujÄ… przeciwciaÅ‚a {1 rodzaj}; komórki pamiÄ™ci immunologicznej
c. kom. żerne = fagocyty
Ä…ð każda komórka zdolna do fagocytozy; komórki wyspecjalizowane, których zadaniem jest fagocytowanie
pobranego materiału; w immunologii makrofagi i neutrofile, monocyty
d. kom. NK
Ä…ð grupa komórek ukÅ‚adu odpornoÅ›ciowego odpowiedzialna za zjawisko naturalnej cytotoksycznoÅ›ci;
uczestnictwo we wczesnych fazach odpowiedzi nieswoistej oraz nadzorze immunologicznym
6. granulocyty
a. neutrofile najwięcej; odpowiadają za fagocytozę; migrują do tkanek; I linia obrony
b. eozynofile kilka % we krwi; tworzą nadtlenki; walczą z zakażeniami pasożytniczymi
c. bazofile najmniej; razem z IgE prowadzÄ… reakcje alergiczne
7. makrofagi i inne
Ä…ð prezentujÄ… antygen; zjadajÄ… bakterie, trawiÄ… je i wysuwajÄ… na powierzchniÄ™
8. immunoglobuliny = przeciwciała białka globularne o kształcie Y; zbudowane z 4 łańcuchów: 2 lekkich, 2 ciężkich
a. podział ze względu na łańcuchy lekkie
Ä…ð - lambda
Ä…ð º - kappa
b. podział ze względu na łańcuchy ciężkie
Ä…ð Å‚ gamma IgG: nie pojawia siÄ™ od razu; monomer
* IgG1 i IgG3 mają zdolność do aktywacji układu dopełniacza; przenikają przez łożysko
Ä…ð õ - epsilon IgE: odpowiadajÄ… za reakcje alergiczne
Ä…ð Ä… alfa IgA: di- i trimery; gÅ‚. sekrecyjne; pobierane przez dziecko z mlekiem matki; antygeny wirusowe
Ä…ð ź mi IgM: pentamery; I linia obrony; aktywujÄ… ukÅ‚ad dopeÅ‚niacza
Ä…ð ´ delta IgD: maÅ‚o w formie wolnej, zwiÄ…zane z limB
9. Fc fragment efektorowy wiąże się do receptorów
10. fragment FAB znajduje się na końcach ramion obu łańcuchów
11. rejon hiperzmienny decyduje jaki antygen będzie wiązany
12. antygeny = ciała obce
a. najbardziej antygenne są białka
b. epitop {antygen} i paratop {przeciwciała} wiążą się w kompleks
c. antygeny kompletne = immunogenne mogące wywołać odpowiedz immunologiczną; antygeny niekompletne
= nieimmunogenne nie mogą wywołać odpowiedzi immunologicznej
d. antygeny grasiczozależne reagują najpierw limT, pózniej limB; antygeny niegrasiczozależne aktywują
bezpośrenio limB
e. antygeny synergiczne występują u blizniąt jednojajowych, są identyczne; nie stwarzają ryzyka przy
przeszczepach
f. antygeny allogeniczne występują w obrębie gatunku; mogą stwarzać ryzyko przy przeszczepach
g. antygeny ksenogeniczne występują w obrębie różnych gatunków; stwarzają duże ryzyko przy przeszczepach
13. techniki immunologiczne
a. precypitacje gdy antygen jest rozpuszczalny
Ä…ð strefa ekwiwalencji gdy stężenie antygenu jest takie samo jak przeciwciaÅ‚a, to precypitaty sÄ… najtrwalsze
b. aglutynacja gdy antygen jest upostaciowiony lub nierozpuszczalny {np. komórki}
Ä…ð hemaglutynacja
c. wiązanie dopełniacza
d. immunodyfuzja reakcje w żelu; na środku spotkania przeciwciała i antygenu powstaje precypitat
e. znakowanie przeciwciał do białka dodaje się barwnik
Ä…ð immunofluorescencja
14. różnicowanie Streptococcus i Staphylococcus
a. metodÄ… Grama
Ä…ð podziaÅ‚ na gronkowce i paciorkowce
b. testem na obecność katalazy
Ä…ð paciorkowce nie produkujÄ… katalazy stÄ…d pÅ‚ukanie gardÅ‚a wodÄ… utlenionÄ…
15. Streptococcus
a. różnicowanie na podstawie wielocukrów w ścianie
b. czynnik wirulencji: białko M {koniec C-terminalny znajduje się w błonie, N-terminalny sterczy do środowiska,
jest wysoce zmienny i naładowany ujemnie}
c. S. pyogenes grupa A angina, posocznica
d. S. agalactae grupa B niebezpieczny dla noworodków i osób starszych; sepsa, zapalenie opon mózgowych
e. S. faecalis grupa D zapalenie wsierdzia, zakażenie układu moczowego, prostaty i najądrzy
16. Staphylococcus
a. S. aureus koagulaza {wiąże białka osocza tworząc skrzepy} i białko A {związane z mureiną, umie wiązać IgG
odwrotnie, myląc tym układ odpornościowy i zapobiegając fagocytozie}
1. wytwarzanie antybiotyków
a. promieniowce Actinomycetales
Ä…ð S. venezuelae chloramfenikol
Ä…ð S. erythreans erytromycyna
Ä…ð S. griseus streptomycyna
Ä…ð S. aureofaciens tetracyklina
Ä…ð S. orintalis wankomycyna
Ä…ð S. mediterranei rimfampicyna
Ä…ð Micromonospora purpura gentamycyna
b. bakterie właściwe Bacillaceae
Ä…ð Bacillus licheniformis bacytracyna
Ä…ð B. polimyca polimyksyna
Ä…ð B. brevis, Lactococcus lactis
c. grzyby Aspergillales
Ä…ð Penicylinum notatum penicylina G {benzylowa}
Ä…ð Aspargillus
Ä…ð Cephalosporium sp. cefalosporyny
d. porosty depsydy
e. rośliny wyższe fitoncydy
Ä…ð antybiotyki majÄ… pochodzenie naturalne, chemioterapeutyki sztuczne
2. skuteczność antybiotyków
a. cechy dobrego antybiotyku
Ä…ð nietoksyczny lub maÅ‚o toksyczny
Ä…ð rozpuszczalny w pÅ‚ynach fizjologicznych
Ä…ð o staÅ‚ej budowie
Ä…ð musi atakować te funkcje bakterii, których nie majÄ… nasze komórki
b. zależy od drogi podania
Ä…ð po poÅ‚kniÄ™ciu: stężenie jest niewielkie, ale dÅ‚ugo siÄ™ utrzymuje
Ä…ð po wstrzykniÄ™ciu: stężenie jest wysokie, ale szybko jest usuwany
c. terapia skojarzona dwa różne antybiotyki podane jednocześnie by bakterie nie wytworzyły oporności
Ä…ð synergizm jeden antybiotyk potÄ™guje dziaÅ‚anie drugiego
Ä…ð antagonizm jeden antybiotyk znosi dziaÅ‚anie drugiego
d. spektrum działania
Ä…ð szerokie nie wiadomo, co nam jest, wiÄ™c antybiotyk dziaÅ‚a na wszystko
Ä…ð wÄ…skie dziaÅ‚ajÄ…ce na wybrane bakterie
e. antybiogram
Ä…ð hodowla baterii w obecnoÅ›ci antybiotyków
3. MIC = minimalne stężenie hamujące minimalne stężenie antybiotyku, w którym nie występuje wzrost bakterii
4. MBC = minimalne stężenie bakteriobójcze sprawdzane po wysianiu bakterii z MIC
5. działanie antybiotyków {hamowanie}
a. synteza ściany kom.: cykloseryna, wankomycyna, bacytrycyna, fosfomycyna, cefalosporyny
b. replikacja DNA {gyraza DNA}: kwas nalidyksowy, chinolony
c. transkrypcja {polimeraza RNA}: rifampicyna
d. synteza białek
Ä…ð inhibitory 50S: erytromycyna, chloramfenikol, klindamycyna
Ä…ð inhibitory 30S: tetracyklina, streptomycyna, gentamycyna
e. błona kom: polimyksyna
f. metabolizm kw. foliowego: trimetoprim, sulfonamidy
6. antybiotyki blokujące syntezę ściany kom
a. penicyliny wiążą enzymy uczestniczące w rozbudowie peptydoglikanu transpeptydazy i karboksypeptydazy
{PBP}; podaje się je zwykle z kw. klawulanowym {inhibitorem penicylinaz, enzymów rozkładających pierścień
²-laktamowy}
b. cefalosporyny działanie podobne do penicylinaz, ale u bakterii na nie opornych
c. wankomycyna glikopeptyd; toksyczny, stosowany przeciwko wieloopornym gronkowcom {uszkadza słuch i
nerki}; łączy się z dwoma terminalnymi aminokwasami pentapeptydu i uniemożliwia transpeptydazie
połączenie sąsiednich łańcuchów NAM-NAG; doprowadza do osłabienia ściany kom. bakterii i w konsekwencji
lizy komórki
d. bacytracyna antygen polipeptydowy
e. cykloseryna przy leczeniu gruzlicy
7. antybiotyki hamujące syntezę białek
a. chloramfenikol działanie bakteriostatyczne; wiąże się do podjednostki 50S rybosomu i hamuje powstawanie
wiÄ…zania peptydowego
b. erytromycyna makrolid hamuje transkrypcjÄ™
c. tetracyklina bakteriostatyczna; zakłóca przyłączanie aa-tRNA do kompleksu rybosom-mRNA
d. streptomycyna wiąże się do podjednostki 30S rybosomu i zmienia jej kształt
8. chemioterapeutyki
a. hamujÄ… szlak metaboliczny prowadzÄ…cy do tworzenia puryn {A, G}
b. izoniazyd stosowany przeciwko M. tuberculosis; blokuje powstawanie kwasów mykolinowych, które budują
ścianę kom prątków
c. etambutol przeciw mykobakteriom; hamuje wcielanie kw. mykolinowych w ścianę
d. sulfonamidy blokujÄ… metabolizm kw. foliowego; inhibitory kompetycyjne
e. chinolany np. kw. nalidyksowy blokuje gyrazÄ™
PABA
sulfometaksazol
kw. dwuhydrofoliowy
biseptol
trimetoprim
kw. tetrahydrofoliowy
synteza puryn synteza DNA i RNA
Ä…ð w leczeniu gruzlicy stosuje siÄ™ terapiÄ™ skojrzonÄ…: izoniazyd/etambutol + rifampicyna by nie doszÅ‚o do wytworzenia
oporności
9. oporność na antybiotyki
a. enzymatyczna inaktywacja
Ä…ð destrukcja np. rozciÄ™cie pierÅ›cienia ²-laktamowego
Ä…ð modyfikacja acetylacja, fosforylacja, np. kanamycyny
b. uniemożliwienie dotarcia do celu
Ä…ð zmiana przepuszczalnoÅ›ci bÅ‚on
Ä…ð pompy wyrzucajÄ…ce tetracyklinÄ™
c. zmiana celu działania
Ä…ð mutacja w podjednostce 30S w biaÅ‚ku 12 nadaje oporność na streptomycynÄ™
d. zmiana zablokowanego szlaku metabolicznego na zastępczy
e. plazmidy często niosą różne oporności; przenoszenie na 2 drogach
Ä…ð pionowej z kom. macierzystej do potomnej
Ä…ð horyzontalnej transformacja {doÅ›wiadczenie z myszami}; koniugacja {bakterie B& przekazujÄ… plazmid @&};
translokacja {za pomocÄ… bakteriofaga}
1. morfologia bakteriofaga
a. helikalne
b. kubiczne wielościenne, najczęściej ikozaedralne
c. mieszane ikozaedralna główka, helikalny ogonek
d. złożone
2. wirion składa się z kwasu nukleinowego oraz płaszcza białkowego {kapsydu} = nukleokapsyd
Ä…ð kapsomery podjednostki budujÄ…ce kapsyd
Ä…ð kapsyd może być nagi bÄ…dz okryty osÅ‚onkÄ… lipidowÄ…
3. fagi rozpoznają specyficzne receptory na powierzchni kom. bakterii: LPS, lipoproteiny, białka błony zewnętrznej,
fimbrie, pile płciowe i inne
4. fagi E. coli:
a. T-parzyste: T4
b. T-nieparzyste: T3, T7
c. lambda
d. M13
5. cykl życiowy
a. adsorpcja przyłączenie wirusa do komórki gospodarza
b. penetracja wejście wirusowego chromosomu do komórki
c. synteza wczesnych białek
d. replikacja DNA wirusowego
e. synteza zestawu póznych białek
f. liza uwolnienie nowych wirusów poprzez lizę ściany komórki gospodarza
g. powstanie nowego wirusa
6. cykl lityczny i lizogeniczny
Ä…ð cykl lityczny
a. przyłączenie faga do receptora na powierzchni kom. i wstrzyknięcie DNA
b. wyciszenie genów gospodarza, przełączenie metabolizmu na produkcję cząsteczek fagowych
c. synteza białek strukturalnych
d. składanie pakowanie DNA do główek
e. składanie cząstek wirusowych
f. liza kom. bakteryjnej i uwolnienie czÄ…stek fagowych
Ä…ð cykl lizogeniczny
a. przyłączenie faga do receptora na powierzchni kom. i wstrzyknięcie DNA
b. DNA fagowy wbudowuje siÄ™ do genomu gospodarza {PROFAG}
c. DNA faga jest replikowany z materiałem genetycznym gospodarza
d. po podziale każda kom. potomna zawiera profaga
7. fagi zjadliwe = wirulentne zawsze dochodzi do lizy kom bakteryjnej; fagi serii T
8. fagi łagodne infekcja nie zawsze związana jest z lizą bakterii, może dochodzić do lizogenizacji {wbudowania fagowego
DNA do chromosomu bakterii stadium profaga}; lambda, M13
Ä…ð lizogenizacja integracja fagowego DNA z chromosomem bakterii
9. bakteria lizogenna oporna jest na infekcję tym samym fagiem {nie dochodzi do superinfekcji}, ale może być zakażona
innym, nawet lizogenizującym, pod warunkiem że będzie się integrował w innym miejscu
10. konwersja lizogenna pojawienie się nowej cechy u bakterii lizogennej; aktywacja cechy, która dotychczas nie ujawniła
się; Pseudomonas aeruginosa zmiana antygenów powierzchniowych, Corynebacterium diphteriae wytwarzanie
toksyny, Streptococcus wytwarzanie toksyny
11. bakteriofag cykl życiowy
Ä…ð cykl lityczny
a. infekcja: przyłączenie bakteriofaga do E. coli {receptor: permeaza maltozy}
b. wniknięcie i cyrkulacja DNA
c. replikacja wedÅ‚ug modelu ¸, nastÄ™pnie à {toczÄ…cego siÄ™ koÅ‚a}; transkrypcja i translacja
d. składanie i pakowanie
e. liza i uwolnienie czÄ…stek fagowych
Ä…ð cykl lizogeniczny
a. infekcja i przyłączenie
b. wniknięcie i cyrkulacja DNA
c. represja
d. integracja DNA = stan lizogenii {obecność profaga}
* ewentualna replikacja *
e. indukcja
f. cyrkulacja DNA i przejście w cykl lityczny
12. warunki sprzyjajÄ…ce
a. lizie:
Ä…ð bogata pożywka {dużo glukozy}
Ä…ð niski poziom cAMP
Ä…ð niska wielokrotność zakażenia {maÅ‚o fagów przypadajÄ…cych na komórkÄ™}
Ä…ð wysoka temperatura
b. lizogenizacji:
Ä…ð uboga pożywka
Ä…ð wysoki poziom cAMP
Ä…ð wysoka wielokrotność zakażenia {ponad 5 fagów przypadajÄ…cych na komórkÄ™}
Ä…ð niska temperatura
13. faza lityczna wytwarzane są białka replikacyjne, pózniej dochodzi do syntezy białek główki i ogonka oraz białek
odpowiedzialnych za lizÄ™; replikacja wg modeli ¸ i Ã
Ä…ð Cro aktywuje promotory genów biaÅ‚ek antyterminacyjnych i odpowiedzialnych za lizÄ™, blokuje promotor genu cI
14. faza lizogeniczna ekspresja genu cI prowadzi do powstania CI-represora promotorów genów prowadzących do lizy,
m.in. cro; aktywator własnego promotora; wyciszenie całego genomu faga, powstają tylko białka odpowiedzialne za
utrzymanie stanu lizogenii
15. wykrywanie szczepów lizogennych fagiem
a. szczep E. coli cIts szczep lizogenny fagiem ; zawiera temperaturowrażliwy represor kodowany przez gen cI
{białko CI}
b. białko CI powoduje zahamowanie funkcji litycznych i przejście w stadium profaga
c. inaktywacja represora {temp. 42*C} prowadzi do wycięcia profaga z genomu bakteryjnego i uruchamia cykl
lityczny
d. w 30*C biaÅ‚ko jest aktywne Ä…ð lizogenia
w 42*C biaÅ‚ko jest nieaktywne Ä…ð liza
PODZIAA NA BAKTERIE GRAM(+) I GRAM(-)
GRAM(+) GRAM(-)
Staphylococcus Enterobacteriaceae: Escherichia, Salmonella, Shigella,
Micrococcus Klebsiella, Citrobacter, Proteus, Providentia, Hafnia,
Streptococcus Enterobacter, Serratia
Aerococcus
Gafkya Brucella
Sarcina Moraxella
Leucanostoc Neisseria
Pediococcus Bordatella
Corynebacterium Yersinia
Diphteria Pasteurea
Propionibacterium Vibrio
Listeria Pseudomonas
Lactobacilli Aeromonas
Bacillus Acetobacter
Acinomyces Achromobacter
Candida - grzyb Flavobacerium
NAJCZÅšCIEJ SPOTYKANE CHOROBY WYWOAYWANE PRZEZ BAKTERIE
Vibrio cholerae cholera, zapalenie jelit, wodniste biegunki
Campylobacter jejuni zapalenie jelit, wodniste biegunki
Bordatella pertusis krztusiec
Brucella bruceloza {gorączka maltańska}
Neisseria gonorrhoeae rzeżączka
Neisseria meningitidis zapalenie opon mózgowych
Branhamella catharralis zapalenie płuc
Legionella pneumophila zapalenie płuc, gorączka Pontiac
Listeria monocytogenes zapalenie opon mózgowych, listerioza
Bacterioides ropnie jamy brzusznej, płuc i mózgu
Moraxella zapalenie spojówek, zatok i opon mózgowych
Streptobacillus moniliformis gorÄ…czka po ugryzieniu szczura
Mycoplasma pneumoniae zapalenie płuc
Mycobacterium tuberculosis gruzlica
Mycobacterium laprae trÄ…d
Treponema pallidium kiła
Spirillum minor gorÄ…czka po ugryzieniu szczura
Borrelia recurrentis dur powrotny, choroba Lyme
Leptospira zakażenie z gorączką, żółtaczka, zapalenie opon mózgowych
Bacillus anthracis wÄ…glik
Clostridium difficile rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego
Clostridium perfringens zgorzel gazowa
Clostridium botulinum zatrucie jadem kiełbasianym
Clostridium tetans tężec
Corynebacterium diphteriae błonica
Staphylococcus aureus zakażenie ropne skóry, zapalenie szpiku kostnego i kości, zapalenie tchawicy, zakażenie układu
moczowego, posocznica
Staphylococcus epidermilis może wywoływać zakażenie protez
Streptococcus pneumoniae zapalenie płuc
Streptococcus mutans próchnica zębów
Salmonella typhi dur brzuszny
Salmonella paratyphu dur rzekomy
Shigella desynteriae czerwonka
Pseugomonas aeruginosa zakażenie ropne
Burkholderia psudomallei melioidoza, zapalenie płuc, posocznica
Yersinia pestis dżuma
Pasteurella tularensis tularemia
Helicobacter pylori choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
Richettesia prowazekii tyfus plamisty
TABELA 1
ANTYBIOTYK GRUPA DZIAAANIE MECHANIZM DZIAAANIA OPORNOŚĆ
Ampicylina, penicyliny ²-laktamy Bakteriobójcze Hamuje syntezÄ™ Å›ciany Gen bla blokujÄ…cy
komórkowej ²-laktamazÄ™
Chloramfenikol Chloramfenikole Bakteriostatyczne Hamuje działanie transferazy Acetylaza chloramfenikolu
peptydowej
Kanamycyna Aminoglikozydy Bakteriobójcze Blokuje translokację Acetylaza, fosfataza
aminoglikozydowa
Streptomycyna Aminoglikozydy Bakteriobójcze Hamuje biosyntezę białek przez Fosfotransferaza
wiÄ…zanie podjednostki 30S aminoglikozydowa
Ryfampicyna ? Bakteriostatyczne Blokuje podjednostkÄ™ b Mutacja w genie
polimerazy RNA podjednostki polimerazy
Tetracyklina Tetracykliny Bakteriostatyczne Hamuje biosyntezę przez Pompa błonowa usuwa
blokowanie przyłączania aa-tRNA tetracykliny
Erytromycyna Makrolidy Bakteriostatyczne Wiąże się do podjednostek 50S Modyfikacja rybosomów
Wankomycyna Glikopeptydy Bakteriobójcze Hamuje polimerazę Wytwarzanie innego
peptydoglikanu prekursora
Kw. nalidyksowy Chinolony Bakteriostatyczne Hamuje aktywność gyrazy DNA Mutacje w genach
{replikacja} kodujÄ…cych topoizomerazÄ™
polimyksyna Polimyksyny Bakteriostatyczne Zwiększa przepuszczalność błon Zmiana przepuszczalności
kom. osłon kom.
OPORNOŚĆ NA ANTYBIOTYKI
CZYNNIK ETIOLOGICZNY WYWOAUJE OPORNOŚĆ NA
Zakażenie krwi, infekcje układu Aminoglikozydy, tetracyklinę, penicyliny,
Enterococcus faecalis
moczowego enteromycynÄ™, wankomycynÄ™
Zapalenie płuc, infekcje oczu, uszu,
Haemophilus influenzae Chloramfenikol, penicyliny, tetracyklinÄ™, trimetoprim
zapalenie opon mózgowych
Mycobacterium tuberculosis Gruzlica Aminoglikozydy, izoniazyd, etamubol
Oporność na wiele antybiotyków, leczenie tylko
Neidderia gonorrhorae Rzeżączka
cefalosporynami
Zakażenia pooperacyjne, posocznica, w szpitalach 60% MRSA; nie działają żadne
Staphylococcus aureus
zapalenie płuc antybiotyki {czasem wankomycyny}
Zakażenie układu moczowego,
Escherichia coli Niektóre szczepy wielooporne
niewydolność nerek, posocznica
Pseudomonas aeruginosa Zapalenie płuc, posocznica Niektóre szczepy wielooporne
Szczepy oporne wywołują epidemie; leczenie tylko
Shigella dysenteriae Krwawa biegunka
fluorochinolami {drogie i często niedostępne}
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Mikrobiologia ćwiczeniamikrobiol ćwiczeniaĆwiczenia z Mikrobiologii dla Biotechnologiicwiczenia mikrobiologia weterynaryjnaĆwiczenia z mikrobiologii dla biotechnologówZARZĄDZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneEzestawy cwiczen przygotowane na podstawie programu Mistrz Klawia 6menu cwiczenia14ćwiczenie5 tabeleInstrukcja do cwiczenia 4 Pomiary oscyloskopoweFilozofia religii cwiczenia dokladne notatki z zajec (2012 2013) [od Agi]więcej podobnych podstron