ÿþ w i c z e n i e 7
W Y Z N A C Z A N I E W S P Ó AC Z Y N N I K A L E P K O ZC I C I E C Z Y
P O D C Z A S J E J P R Z E P AY W U P R Z E Z K A P I L A R
7 . 1 O p i s t e o r e t y c z n y
L e p k o [ j e s t t o w Ba [c i w o [ c i e c z y i g a z ó w p o l e g a j c a n a p o w s t a w a n i u w n i c h n a p r |e D s t y c z n y c h
z a l e |n y c h o d p r d k o [c i p r z e s u w a n i a s i w a r s t w c i e c z y .
Z a s a d p o m i a r u o p o r u l e p k o [c i c i e c z y p r z e d s t a w i a r y s . 7 . 1 . N a p By c i e D z o s t a Ba r o z l a n a w a r s t w a
c i e c z y , n a k t ó r e j s p o c z y w a p By t k a P . S z a l k a z c i |a r k i e m C w p r a w i a p By t k w r u c h ( d z i a Ba s i Ba F 2 ) .
S i l e F 2 p r z e c i w s t a w i a s i s i Ba t a r c i a w e w n t r z n e g o c i e c z y F 1 , g d y | p By t k a p o c i g a z a s o b n a j b l i |-
s z p r z y l e g a j c w a r s t e w k c i e c z y , a t a z k o l e i p o c i g a z n i s s i a d u j c p o Bo |o n p o d n i i t d .
( d z i e j e s i t a k , g d y | d z i a Ba j p r z y c i g a j c e s i By c z s t e c z k o w e m i d z y c z s t e c z k a m i c i e c z y j a k i
m i d z y c z s t e c z k a m i c i e c z y i c z s t e c z k a m i p By t k i i p o d Bo |a ) . W t e n s p o s ó b w a r s t e w k i g ó r n e p o r u -
s z a j s i s z y b c i e j n i | w a r s t e w k i d o l n e . Z j a w i s k u t o w a r z y s z y w i c o k r e [l o n y g r a d i e n t p r d k o [c i
d v / d l .
R y s . 7 . 1 . Z a s a d a p o m i a r u o p o r u l e p k o [c i c i e c z y
E k s p e r y m e n t a l n i e m o |e m y t a k d o b r a c i |a r e k C , a b y p By t k a P p o r u s z a Ba s i r u c h e m j e d n o s t a j n y m
i w ó w c z a s F 2 = F 1 . W t e n s a m s p o s ó b m o |n a w y z n a c z y w i e l k o [ s i By F 1 . N a b a z i e t a k i c h d o -
[w i a d c z e D u s t a l o n o , |e s i Ba F 1 j e s t p r o p o r c j o n a l n a d o p o w i e r z c h n i S p By t k i o r a z g r a d i e n t u p r d k o [c i
d v / d l . W y r a |a t o w z ó r
d v
F 1 = · S ( 7 . 1 )
d l
g d z i e · j e s t w s p ó Bc z y n n i k i e m l e p k o [c i ( z w a n y m r ó w n i e | l e p k o [c i d y n a m i c z n ) , c h a r a k t e r y z u j -
c y m w i e l k o [ w z a j e m n e g o o d d z i a By w a n i a c z s t e c z e k w d a n e j c i e c z y .
J a k Ba t w o s p r a w d z i , j e d n o s t k w s p ó Bc z y n n i k a l e p k o [c i w u k Ba d z i e S I j e s t N s / m 2 , c z y l i p a s k a l o s e -
k u n d a . S t o s u j e s i t e | z w y c z a j o w o j e d n o s t k z w a n p u a z ( s k r ó t P ) o d n a z w i s k a f r a n c u s k i e g o b a d a -
c z a P o i s e u i l l e ' a , p r z y c z y m 1 N s / m 2 = 1 0 P ) . L e p k o [ d y n a m i c z n a w o d y w t e m p e r a t u r z e 2 0 0 C j e s t
b a r d z o b l i s k a w a r t o [c i 1 c e n t y p u a z a ( 1 c P = 1 0 - 2 P = 1 0 - 3 N s / m 2 ) ( t a b l . 7 ) . W i d z i m y w i c , |e w s p ó B-
c z y n n i k l e p k o [c i z a l e |y n i e t y l k o o d r o d z a j u c i e c z y , a l e r ó w n i e | o d t e m p e r a t u r y . Z e w z r o s t e m r u -
c h u t e r m i c z n e g o c z s t e c z e k , s i By m i d z y c z s t e c z k o w e s Ba b n , a w i c r ó w n i e | m a l e j e ·. Z a l e |n o [
· = f ( T ) j e s t z a l e |n o [c i w y k Ba d n i c z , c o m o |n a z a p i s a :
B
T
· = A e
( 7 . 2 )
g d z i e : A i B - s t a Be c h a r a k t e r y z u j c e d a n c i e c z , T - t e m p e r a t u r a [ K ] .
S i Ba o p o r u l e p k o [c i w y s t p u j e w d w ó c h t y p a c h z j a w i s k :
1 . P o d c z a s r u c h u c i e c z y w z g l d e m n i e r u c h o m y c h [c i a n e k n a c z y n i a - d o [w i a d c z a l n i e r e a l i z o w a n e
w t y m w i c z e n i u .
2 . P o d c z a s r u c h u c i a Ba w z g l d e m n i e r u c h o m e j c i e c z y - w y z n a c z a n i e w s p ó Bc z y n n i k a l e p k o [c i m e -
t o d S t o k e s a ( p a t r z w i c z . 8 ) .
R y s . 7 . 2 . R o z k Ba d p r d k o [c i l a m i n a r n e g o p r z e p By w u c i e c z y w r u r c e .
R y s u n e k 7 . 2 . p r z e d s t a w i a r o z k Ba d p r d k o [c i p r z y l a m i n a r n y m p r z e p By w i e c i e c z y p r z e z r u r k . W
p r z e p By w i e l a m i n a r n y m ( c z y l i w a r s t w o w y m ) c i e c z y , p o s z c z e g ó l n e j e j w a r s t e w k i c h a r a k t e r y z u j c e
s i s t a By m i p r d k o [c i a m i r u c h u t r o s i e b i e , a l e n i e z a b u r z a j w z a j e m n i e s w o j e g o r u c h u . N i e m a
w y m i a n y c z s t e c z e k m i d z y w a r s t w a m i .
C h c c p o k o n a o p ó r l e p k o [c i c i e c z y F 1 n a l e |y z a s t o s o w a r ó |n i c c i [n i e D "p = p 1 - p 2 m i d z y j e d -
n y m k o Dc e m r u r k i a d r u g i m i t y l k o w ó w c z a s m o |e m y o b s e r w o w a w y p By w c i e c z y z c i e n k i e j r u r k i .
O b j t o [ V c i e c z y w y p By w a j c e j z c i e n k i e j r u r k i w c z a s i e t m o |n a z n a l e z s t o s u j c z a s a d n i c z e r ó w -
n a n i e l e p k o [c i ( w z ó r 7 . 1 ) o r a z z n a n y w t y m w y p a d k u p a r a b o l i c z n y r o z k Ba d p r d k o [c i ( r y s . 7 . 2 ) .
À r 4 "p
V = t ( 7 . 3 )
8 · d
g d z i e : d - o z n a c z a d Bu g o [ r u r k i ( k a p i l a r y ) .
W z ó r t e n w y r a |a p r a w o P o i s e u i l l e ' a o p i s u j c e l a m i n a r n y p r z e p By w c i e c z y p r z e z c i e n k i e r u r k i . P r a -
w o t o c z s t o p r z e d s t a w i a s i w p o w i z a n i u z e [r e d n i p r d k o [c i w y p By w u c i e c z y z r u r k i .
D l a j e d n o s t k o w e g o c z a s u ( n p . t = 1 s ) m o |n a z a p i s a :
V
= À r 2 v ( 7 . 4 )
t
g d z i e : v - j e s t [r e d n i p r d k o [c i l a m i n a r n e g o p r z e p By w u c i e c z y .
K o r z y s t a j c z t e j z a l e |n o [c i i z e w z o r u ( 7 . 3 ) o t r z y m u j e m y w y r a |e n i e n a [r e d n i p r d k o [ p r z e p By -
w u c i e c z y
r 2 "p
v = ( 7 . 5 )
8 · d
Zr e d n i a p r d k o [ p r z e p By w u c i e c z y p r z e z c i e n k r u r k j e s t w p r o s t p r o p o r c j o n a l n a d o r ó |n i c y c i -
[n i e D i k w a d r a t u p r o m i e n i a r u r k i , a o d w r o t n i e p r o p o r c j o n a l n a d o j e j d Bu g o [c i i l e p k o [c i d y n a m i c z -
n e j c i e c z y .
P o w y |s z e w z o r y s s Bu s z n e j e d y n i e d l a p r z e p By w u l a m i n a r n e g o . D l a t e g o t e | w a |n e j e s t k r y t e r i u m
p r z e p By w u l a m i n a r n e g o c i e c z y . J e s t n i m w a r t o [ l i c z b y R e y n o l d s a z d e f i n i o w a n e j w y r a |e n i e m :
2 r v Á
R e = ( 7 . 6 )
·
g d z i e Á o z n a c z a g s t o [ c i e c z y .
G d y w a r t o [ R e j e s t m n i e j s z a o d p e w n e j w a r t o [c i k r y t y c z n e j ( R e <