Zasady stosowania, rozmieszczania i obslugi podrecznego sprzetu gasniczego
Zasady stosowania, rozmieszczania i obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi Do prowadzenia skutecznej działalności w zapobieganiu po\arom i ich zwalczaniu niezbędne jest posiadanie wiedzy o procesie spalania, gdy\ tylko ona pozwala na wszechstronną ocenę elementów, jakie składają się na szeroko rozumiane zjawisko po\aru. Ogólnie rzecz biorąc, spalanie jest procesem chemicznym, w czasie którego występuje łączenie się materiału palnego z utleniaczem (najczęściej tlenem), podczas którego wydziela się światło, ciepło i inne produkty spalania. Aby powstał, a następnie rozwijał się proces spalania konieczne jest istnienie w odpowiedniej proporcji substancji palnej, utleniacza oraz energii cieplnej niezbędnej do zainicjowania procesu. Wynika z tego jednoznacznie, \e proces spalania mo\na przerwać przez: " wprowadzenie do strefy spalania środka oddziałującego antykatalitycznie na reakcje chemiczne towarzyszące procesowi spalania, " usunięcie lub odizolowanie materiału palnego, " wyeliminowanie bodzca termicznego podtrzymującego proces spalania (np.chłodzenie układu palnego), " odcięcie dostępu utleniacza do miejsca po\aru. Mechanizm działania nowoczesnych środków gaśniczych, stosowanych w sprzęcie gaśniczym, łączy ze sobą co najmniej kilka z ww. cech. PODRCZNY SPRZT GAŚNICZY - DOBÓR I ROZMIESZCZENIE Podręczny sprzęt gaśniczy to przenośny sprzęt uruchamiany ręcznie, słu\ący do gaszenia po\arów w zarodku. Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego w obiektach nale\y uwzględnić rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dn. 21.04.2006 r. w sprawie ochrony przeciwpo\arowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563). W szczególności nale\y uwzględnić następujące zasady: " Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych: 1. na ka\de 100 m2 powierzchni strefy po\arowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym: 1. zakwalifikowanej do kategorii zagro\enia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, 2. produkcyjnej i magazynowej o gęstości obcią\enia ogniowego ponad 500 MJ/m2, 3. zawierającej pomieszczenie zagro\one wybuchem; 2. na ka\de 300 m2 powierzchni strefy po\arowej niewymienionej w pkt 1, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagro\enia ludzi ZL IV. " Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup po\arów, które mogą wystąpić w obiekcie: 1. A - materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem \arzących się węgli; 2. B - cieczy i materiałów stałych topiących się; 3. C - gazów; 4. D - metali; 5. F - tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych. " Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone: 1. w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: 1. przy wejściach do budynków, 2. na klatkach schodowych, 3. na korytarzach, 4. przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz; 2. w miejscach nienara\onych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie zródeł ciepła (piece, grzejniki); 3. w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na ka\dej kondygnacji, je\eli pozwalają na to istniejące warunki. " Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki: 1. odległość z ka\dego miejsca w obiekcie, w którym mo\e przebywać człowiek, do najbli\szej gaśnicy nie powinna być większa ni\ 30 m; 2. do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m. " Gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpo\arowych i gaśnic oraz instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne gaśnic, powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak ni\ raz w roku. ZASADY OBSAUGI GAŚNIC I HYRANTÓW WEWNTRZNYCH Gaśnica proszkowa - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w dzwignię uruchamiającą zawór lub zbijak. Środek gasniczy (proszek) wyrzucany jest przez dyszę lub wę\yk zakończony prądowniczką przy pomocy gazu obojętnego (azot lub dwutlenek węgla). Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce po\aru zrywamy plombę i wyciągamy zawleczkę blokującą, uruchamiamy dzwignię lub wciskamy zbijak i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko po\aru. Działanie gaśnicy proszkowej mo\na w ka\dej chwili przerwać przez zwolnienie dzwigni uruchamiającej lub dzwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej. Gaśnica pianowa - zasady obsługi gaśnicy pianowej są podobne do zasad obsługi gaśnicy proszkowej. Gaśnica śniegowa - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w zawór (pokrętny lub szybko otwieralny) i wę\yk zakończony dyszą wylotową. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, który po uruchomieniu gaśnicy pod własnym ciśnieniem wydostaje się na zewnątrz oziębiając się do temperatury ok. - 80 oC. Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce po\aru zrywamy plombę zabezpieczającą (ewentualnie wyciągamy zawleczkę blokującą), uruchamiamy zawór i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko po\aru. Działanie gaśnicy śniegowej mo\na w ka\dej chwili przerwać zamykając zawór. Nale\y pamiętać, \e: " w czasie działania gasnicy nale\y ją trzymać tylko za uchwyty, " nie wolno u\ywać tych gaśnic do gaszenia palącej się na człowieku odzie\y. Ze względu na swoją budowę syfonową gasnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej. Podstawowy sposób u\ycia poszczególnych gaśnic przedstawiany jest tak\e w sposób graficzny na etykietach naklejonych na gaśnice. Hydrant wewnętrzny - jest urządzeniem przeciwpo\arowym umieszczonym na sieci wodociągowej wewnętrznej, słu\ącym do gaszenia po\arów grupy A . Umo\liwia on dogodne gaszenie ewentualnego po\aru (z większych ni\ gaśnice odległości), a w szczególności przydatny jest do gaszenia po\arów w zarodku (hydrant Ć 25) oraz do dogaszania pogorzelisk . W celu uruchomienia hydrantu wewnętrznego nale\y: " otworzyć szafkę, " rozwinąć wą\ tłoczny zakończony prądownicą, " otworzyć (odkręcić) zawór hydrantowy, " skierować strumień wody na zródło ognia. Nie wskazane jest u\ywanie hydrantów wewnętrznych (wody) do gaszenia po\arów w obrębie elektroniki u\ytkowej oraz instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem (niszczące działanie wody oraz mo\liwość pora\enia prądem). W związku z powy\szym pełne wykorzystanie hydrantu wewnętrznego do gaszenia ewentualnego po\aru mo\e nastąpić tylko w ostateczności ( np. po wykorzystaniu najbli\szych gaśnic).