Sieci komputerowe wykład dla II roku Inf. zao w filiii UA w Tomaszowie Maz. 2007/2008 wykład 7 Agata Półrola Wydział Matematyki i Informatyki UA http://www.math.uni.lodz.pl/~polrola Modele pracy w sieci Model klient - serwer
Podstawowym modelem interakcji między programami użytkowymi jest model klient serwer Model klient serwer c.d.
Serwer każdy program oferujący usługę dostępną przez sieć. Przyjmuje przez sieć zamówienia, wykonuje usługę i zwraca wyniki zamawiającemu
Klient program wysyłający zamówienia do serwera i korzystający z jego usług Różnice między klientem a serwerem
Serwer rozpoczyna działanie zanim rozpocznie współpracę przez sieć; zazwyczaj działa w sposób ciągły, przyjmując zlecenia i odpowiadając na nie
Klient wysyła zlecenia i czeka na ich realizację, zwykle kończąc działanie po kilkakrotnym skorzystaniu z usługi udostępnianej przez serwer Różnice między klientem a serwerem c.d.
Serwer oczekuje na zlecenia korzystając z zarezerwowanego portu, przeznaczonego dla usługi którą oferuje
Klient na potrzeby swojej komunikacji rezerwuje dowolny, nie zarezerwowany i nie używany port
Przypisanie każdej usłudze jednoznacznego identyfikatora portu ułatwia tworzenie zarówno klientów, jak i serwerów Alternatywa dla modelu klient - serwer
Alternatywą jest rozgłaszanie informacji na dany temat przez określone maszyny
Każdy z komputerów przechowuje w pamięci podręcznej uzyskane informacje
dane te można łatwo udostępnić
rozwiązanie zużywające czas procesora oraz obciążające sieć System odwzorowywania nazw Domain Name System Zapotrzebowanie
Użytkownicy sieci wolą korzystać z nazw (np. www.wp.pl) zamiast z adresów IP
Protokoły sieciowe wymagają do komunikacji adresów IP
Nazwy należy zatem przetłumaczyć na odpowiadające im adresy IP
w większości przypadków tłumaczenie to jest wykonywane automatycznie, a wynik nie jest przedstawiany użytkownikowi, tylko zachowywany w pamięci i wykorzystywany do przesyłania datagramów Interakcja klient - serwer
Działanie oprogramowania dokonującego tłumaczenia nazw na adresy IP jest przykładem interakcji klient serwer
Gdy program ma przetłumaczyć nazwę, staje się klientem systemu nazw:
baza danych z nazwami jest rozproszona po serwerach w cały, Internecie
klient wysyła do serwera nazw komunikat z zapytaniem, serwer odnajduje odpowiedni adres i wysyła komunikat z odpowiedzią
jeśli serwer nie potrafi udzielić odpowiedzi, to staje się tymczasowo klientem innych serwerów, dopóki nie znajdzie odpowiedzi na pytanie
DNS Domain Name System system nazw domen (dziedzin) Struktura nazw
Nazwa ciąg znaków alfanumerycznych. którego poszczególne człony pooddzielane są kropkami
Nazwy domen są zhierarchizowane. Najbardziej znacząca część nazwy znajduje się po prawej stronie, skrajna lewa część jest zazwyczaj nazwą konkretnego komputera
Liczba członów nazwy może być dowolna, system nazw nie narzuca również co reprezentują poszczególne człony nazwy. Decyzje o postaci nazwy podejmowane są lokalnie Struktura nazw c.d.
Najbardziej znaczący człon nazwy to tzw. główny poziom DNS
Najważniejsze domeny głównego poziomu (tzw. top-level domains):
.com, .edu, .gov, .mil, .net, .org, .arpa, .int
kody krajów System DNS
Oprócz reguł dotyczących nazw i podziału odpowiedzialności za nazwy, system DNS zawiera również rozproszony system odwzorowywania nazw na adresy System DNS c.d.
System odwzorowywania nazw działa w następujący sposób:
większość nazw można odwzorować lokalnie, tylko niewiele zapytań wymaga przesyłania komunikatów w intersieci
system określa się jako niezawodny awaria pojedynczej maszyny nie powoduje niepoprawnej pracy systemu System DNS c.d.
System rozproszony złożony z wielu serwerów znajdujących się w różnych ośrodkach.
Serwery są niezależne, ale współpracują ze sobą przy odwzorowywania nazw
Dla każdej domeny istnieje serwer DNS, który jest za nią odpowiedzialny Drzewo serwerów DNS serwer główny serwer serwer .com .pl serwer .edu serwer .edu.pl
w praktyce powyższy schemat jest bardziej skomplikowany Drzewo serwerów DNS c.d.
Ze względu na efektywność działania systemu istnieje kilka serwerów głównych (root servers)
Serwery główne przechowują listy serwerów DNS odpowiedzialnych za domeny głównego poziomu
Serwer danej domeny przechowuje informacje o serwerach odpowiedzialnych za poddomeny tej domeny (jest tak na każdym poziomie drzewa) Drzewo serwerów DNS c.d.
Krawędzie drzewa nie mają nic wspólnego z fizycznymi połączeniami między serwerami; serwery mogą znajdować się w dowolnym miejscu Internetu
W praktyce drzewo serwerów jest dość płytkie; pojedynczy serwer może przechowywać informacje dotyczące większej części hierarchii nazw niż wynika z przedstawionego schematu Odwzorowywanie nazw
Klient wysyła zapytanie do znanego mu serwera DNS
Serwer DNS sprawdza, czy otrzymane zapytanie dotyczy poddomeny za którą odpowiada.
jeśli tak udziela odpowiedzi, korzystając ze swojej bazy danych
jeśli nie podejmuje jedno z dwóch możliwych działań, w zależności od typu zapytania które przesłał klient: Odwzorowywanie nazw c.d.
jeżeli klient zażądał pełnego tłumaczenia (tzw. rekurencyjnego odwzorowywanie nazw), to serwer DNS kontaktuje się z innym serwerem DNS, który potrafi obsłużyć zapytanie klienta, uzyskuje od niego odpowiedz i przesyła ją klientowi
jeżeli klient zażądał nierekurencyjnego (tzw. iteracyjnego) odwzorowania nazw, serwer DNS informuje klienta o adresie następnego serwera z którym klient powinien się skontaktować Odwzorowywanie nazw c.d.
Nielokalne odwzorowanie nazwy wymaga zazwyczaj albo skontaktowania się z serwerem głównym, albo skorzystania z informacji uzyskanej wcześniej od takiego serwera Odwzorowywanie nazw c.d.
klient powinien znać adres przynajmniej jednego serwera DNS
każdy serwer DNS musi znać adres przynajmniej jednego serwera głównego
serwer DNS zazwyczaj zna również adres serwera DNS domeny bezpośrednio nadrzędnej (tzw. domeny macierzystej) (np. serwer domeny math.uni.lodz.pl zna adres serwera domeny uni.lodz.pl) Odwzorowywanie nazw c.d.
W celu zapewnienia większej efektywności działania systemu serwery DNS przechowują w pamięci podręcznej informacje uzyskane od innych serwerów DNS (są to ostatnio odwzorowane nazwy wraz z informacjami, skąd została uzyskana odpowiedz).
Mechanizm ten jest skuteczny, jeśli powiązania nazw z adresami nie zmieniają się zbyt często Odwzorowywanie nazw c.d.
W przypadku otrzymania zapytania, którego nie można odwzorować lokalnie, sprawdzana jest zawartość pamięci podręcznej. Jeśli znajduje się w niej odpowiedz, serwer odsyła ją klientowi, informując, że jest ona nie w pełni wiarygodna (tzw. non-authoritative answer). Podaje również adres serwera, od którego ją otrzymał Odwzorowywanie nazw c.d.
Serwery przechowują uzyskane informacje tylko przez jakiś czas. Jeśli po jego upływie serwer ponownie otrzyma zapytanie o usuniętą z pamięci podręcznej nazwę, to musi ponownie skontaktować się z odpowiednim serwerem DNS i uzyskać potrzebne informacje
Czas przechowywania informacji w pamięci podręcznej określany jest przez serwer, od którego ta informacja została uzyskana Rodzaje serwerów DNS
Daną domenę może obsługiwać:
serwer pierwszorzędny dla tej domeny (tzw. primary lub master server), posiadający bazę danych opisującą zawartość domeny
jeden lub kilka serwerów pomocniczych (drugorzędnych, tzw. secondary lub slave servers), udzielające odpowiedzi na podstawie przechowywanej kopii bazy danych serwera głównego. Kopia ta jest okresowo uaktualniana
Istnieją również tzw. serwery keszujące (cache servers), nie posiadające własnych baz, a jedynie pamięć podręczną Domeny odwrotne
Serwery domen tzw. prostych (jak math.uni.lodz.pl, wp.pl) umożliwiają przetłumaczenie nazwy na adres IP
Serwery domen tzw. odwrotnych (reversed domains) umożliwiają przetłumaczenie adresu IP na nazwę