WYDZIAA CHEMII UMCS
POLSKIE TOWARZYSTWO CHEMICZNE ODDZIAA LUBELSKI
LUBELSKIE SAMORZDOWE CENTRUM DOSKONALENIA
NAUCZYCIELI ODDZIAA W ZAMOŚCIU
WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE
KONKURS CHEMICZNY
ROK PRZED MATUR
ROK SZKOLNY 2011/2012
ETAP WOJEWÓDZKI
Numer kodowy Suma punktów
Podpisy Komisji:
1. ......................................................
2. ......................................................
3. .....................................................
4. .....................................................
Informacje dla ucznia:
1. Otrzymujesz do rozwiązania 20 zadań.
2. Pisemnych odpowiedzi udziel zgodnie z poleceniami w oznaczonych miejscach.
3. Podczas rozwiązywania zadań możesz korzystać z dołączonych tablic chemicznych
i kalkulatora.
4. Nie używaj korektora.
5. Na rozwiązanie zadań masz 120 minut.
Życzymy powodzenia
Uzyskane wyniki /wypełnia komisja konkursowa/:
Nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
zad
Pkt
Zadanie 1. [3 pkt]
Jony Li+ i H- mają jednakową konfigurację elektronową.
a. Przedstaw pełną konfigurację elektronową tych jonów.
Konfiguracja & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
b. Oceń prawdziwość poniższych zdań wpisując obok nich literę P, jeśli są
prawdziwe lub literę F jeśli są fałszywe.
Li+ jest silniejszym reduktorem niż H-.
Jon H- ma większy promień niż jon Li+.
Do oderwania elektronu od jonu H- potrzeba mniej energii niż jon Li+.
Stopiony wodorek litu przewodzi prąd elektryczny.
Zadanie 2. [3 pkt]
Pierwiastki bloku d tworzą często związki barwne. Jednakże związki, w skład których
wchodzą jony nie zawierające elektronów na podpowłoce d lub posiadające całkowicie
zapełnioną podpowłokę d, są bezbarwne.
a. Napisz skróconą konfigurację elektronową następujących jonów: Mn2+, Zn2+,
Cu+, Cr3+, Ti4+.
Wzór jonu Skrócona konfiguracja elektronowa
Mn2+
Zn2+
Cu+
Cr3+
Ti4+
b. Podaj wzory jonów, które tworzą związki bezbarwne& & & & & & & & & & &
Zadanie 3. [2 pkt]
W wyniku prażenia wapienia otrzymano 20 m3 gazu w temperaturze 283K oraz pod
ciśnieniem 1040 hPa.
Wiedząc, że zawartość zanieczyszczeń w wapieniu wynosi 20% oblicz masę wapienia,
który poddano prażeniu. Wynik podaj w kg z dokładnością do jednego miejsca po
przecinku. Stała gazowa wynosi 83,1 dm3*hPa*mol-1*K-1.
Obliczenia:
Odpowiedz:
2
Informacja do zadań 4. i 5.
Do kolb zawierających po 1000cm3 wody destylowanej wprowadzono po 0,1 mola substancji.
C12H22O11 AlCl3 Na2SO4 NaCl CH3COOH Cr2(SO4)3
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Zadanie 4. [3 pkt]
a) Podaj numery kolb, w których znajdują się roztwory o odczynie obojętnym i
przewodzące jednocześnie prąd elektryczny. & & & & & & &
b) Podaj numer kolby, w której znajduje się roztwór substancji optycznie czynnej. & &
c) Podaj numery kolb, w których liczba drobin jest większa niż 55,86 mol& & & & & &
Miejsce na obliczenia:
Zadanie 5. [2 pkt]
Roztwory mają zwykle wyższą temperaturę wrzenia i niższą temperaturę krzepnięcia niż
czysty rozpuszczalnik. Podwyższenie temperatury wrzenia lub obniżenie temperatury
krzepnięcia jest proporcjonalne do liczby drobin (cząsteczek lub jonów) znajdujących się
w roztworze.
I. Uszereguj podane roztwory zgodnie z ich rosnącą temperaturą krzepnięcia
zapisując numery odpowiednich kolb:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
II. Podaj nazwę związku, którego roztwór posiada najmniejszą różnicę między
temperaturą wrzenia a temperaturą krzepnięcia:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3
Zadanie 6. [4 pkt]
Substancje A, B, C, D, E i F ulegają przemianom zilustrowanym schematem:
C(g)
D(g)
D(g)
A(g)
temp.
F(s)
C(g)
B(g) E(g)
E(g)
(g) substancja gazowa
(s) substancja stała
Dodatkowo wiadomo, że związki chemiczne: D, E, F są dobrze rozpuszczalne w wodzie, a
roztwór dwóch spośród tych substancji ma odczyn kwasowy. Substancja E zabarwia zwilżony
papierek uniwersalny na niebiesko. Pozostałe substancje: A, B, C są pierwiastkami
chemicznymi. Jedna z nich jest w warunkach normalnych zielonożółtym gazem stosowanym
dawniej jako środek bojowy, gęstość drugiego pierwiastka chemicznego w warunkach
normalnych jest równa gęstości etylenu, zaś trzeci pierwiastek jest stosowany w procesie
utwardzania tłuszczów.
a. Podaj nazwy systematyczne substancji A- F.
Symbol A B C D E F
substancji
Nazwa
substancji
b. Zapisz w sposób jonowy skrócony równanie reakcji, wyjaśniającej odczyn
roztworu wodnego substancji F.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
c. Podaj nazwę zwyczajową substancji F.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 7. [2 pkt]
Produktem spalania siarkowodoru jest bezbarwny wonny gaz i para wodna.
W zamkniętym naczyniu o objętości 1,5 dm3 w warunkach normalnych znajdowała się
mieszanina siarkowodoru z nadmiarem tlenu, którą zapalono, a powstały nieobojętny tlenek
rozpuszczono w 49,2 cm3 wody, otrzymując roztwór kwasu o stężeniu 1,64 %.
Oblicz objętość siarkowodoru i tlenu w wyjściowej mieszaninie. Wynik wyraz w dm3 z
dokładnością do jednego miejsca po przecinku.
Obliczenia:
Odpowiedz:
4
Zadanie 8. [2 pkt]
Tabela dotyczy dwóch substancji trudno rozpuszczalnych w wodzie. Uzupełnij ją.
Stężenie Stężenie
Stężenie soli
Substancja kationów anionów
Iloczyn w roztworze
trudno w roztworze w roztworze
rozpuszczalności nasyconym
rozpuszczalna nasyconym nasyconym
[mol/dm3]
[mol/dm3] [mol/dm3]
AgBr 5,26"10-13
MgF2 1,17"10-3
Obliczenia
Zadanie 9. [1 pkt]
Pewien roztwór zawiera dwa aniony. Dodano do niego roztworu kwasu siarkowego (VI),
obserwując przy tym zmianę barwy roztworu i wydzielanie bezbarwnego gazu.
Wśród podanych niżej anionów podkreśl wzory, tych które znajdowały się w roztworze.
SO42- CrO42- PO43- CO32- OH-
Zadanie 10. [2 pkt]
Do 500g 5% roztworu pewnej substancji dodano 20g tej substancji i roztwór wymieszano.
Otrzymany roztwór posiadał stężenie 7% a na dnie naczynia pozostał osad.
Oblicz masę substancji, która nie uległa rozpuszczeniu.
20g
substancji
500g 5%
7%
roztwór
Obliczenia:
Odpowiedz:
5
Zadanie 11. [3 pkt]
Poniżej przedstawiony jest schemat reakcji:
Cu2S + NO3- + H+ Cu2+ + SO2 + NO + H2O
a) Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem oddawanych lub pobieranych elektronów
równania procesów utleniania i redukcji zachodzących podczas tej reakcji.
Równanie reakcji utleniania
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Równanie reakcji redukcji
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
b) Dobierz i uzupełnij współczynniki stechiometryczne w poniższym schemacie.
& & ..Cu2S + & & ..NO3- + & & ..H+ & & ..Cu2+ + & & ..SO2 + & & ..NO + & & ..H2O
Zadanie 12. [1 pkt]
Przygotowano 8 wodnych roztworów o objętości 100 cm3 i stężeniu 0,1mol/dm3 różnych
substancji, po czym zmieszano je parami:
1. kwas siarkowy (VI) i wodorotlenek sodu
2. kwas azotowy(V) i wodorotlenek baru
3. kwas solny i amoniak
4. kwas octowy i wodorotlenek potasu
Napisz numery roztworów, których pH<7: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Zadanie 13. [2 pkt]
W zamkniętym naczyniu ogrzewano mieszaninę siarki z żelazem. Na mieszaninę poreakcyjną
podziałano kwasem solnym. Nastąpiło całkowite roztworzenie fazy stałej, a objętość
wydzielonych gazów (zmierzona w warunkach normalnych) wynosiła 4,48 dm3. Produkty
gazowe przepuszczono przez nadmiar roztworu azotanu(V) ołowiu(II), w wyniku czego
wytrąciło się 23,9 g osadu, zaś objętość nieprzereagowanego gazu wyniosła 2,24dm3.
W poniższym tekście podkreśl te sformułowania, które poprawnie opisują przebieg
doświadczenia (nie musisz wykonywać obliczeń).
Żelazo i siarkę zmieszano w stosunku stechiometrycznym / niestechiometrycznym. Faza stała,
na którą podziałano kwasem solnym zawierała metal i sól / niemetal i sól.
Mieszanina gazów zawierała dwa związki / pierwiastek i związek chemiczny. Mieszanina
wyjściowa zawierała: 11,2g Fe i 3,2g S / 5,6g Fe i 3,2g S.
6
Zadanie 14. [3 pkt]
Do roztworu zawierającego 0,01 mola heksahydroksychromianu(III) potasu dodawano
porcjami kwas solny. W pierwszym etapie wprowadzono 0,03 mola HCl, zaś w drugim
dodatkowo 0,04 mola HCl.
a. Uzupełnij poniższe zdania.
W pierwszym etapie doświadczenia zaobserwowano:& & & & & & & & & & & & & & & &
W drugim etapie doświadczenia zaobserwowano:& & & & & & & & & & & & & & & & & .
b. Zapisz w formie skróconej jonowej równania reakcji, którym odpowiadają
zmiany obserwowane w etapie:
1& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
2& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Zadanie 15. [4 pkt]
Izomery są związkami o takim samym wzorze sumarycznym, a różnych wzorach
strukturalnych.
Uzupełnij kolumny III i IV, bazując na informacjach z kolumny I i II.
I II III IV
Wzór Opis związku Wzór półstrukturalny Nazwa systematyczna
sumaryczny
C5H10 Odbarwia wodę
bromową. Nie tworzy
izomerów cis-trans.
C5H10 Nie odbarwia wody
bromowej. Zawiera
atomy węgla pierwszo-,
drugo- i trzeciorzędowe
C5H10O Związek optycznie
czynny
C5H10O Nie ulega próbie
Trommera, ale reaguje w
próbie jodoformowej.
7
Zadanie 16. [4 pkt]
Izomeryczne związki aromatyczne A i B o wzorze sumarycznym C7H8O należą do różnych
szeregów homologicznych. Substancja A w odróżnieniu od B reaguje z wodorotlenkiem
sodu, a w wyniku nitrowania tworzy dwie mononitropochodne. Substancja B reaguje z
metalicznym sodem z wydzieleniem wodoru.
a. Podaj wzory półstrukturalne substancji A i B oraz ich nazwy systematyczne.
A Wzór: B Wzór:
Nazwa: Nazwa
b. Zapisz równania reakcji opisane w powyższej informacji.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
Informacja do zadań 17 i 18
Aldehydy są silniejszymi reduktorami niż ketony. Produktem utlenienia aldehydu jest kwas
karboksylowy. Utlenianie ketonu silnym utleniaczem prowadzi natomiast do rozerwania
wiązań w jego cząsteczce, a otrzymana w ten sposób mieszanina poreakcyjna może zawierać
od dwóch do czterech kwasów. Przebieg tej przemiany opisuje podany niżej schemat.
R1COOH + R2CH2COOH
R1 CH2 CO CH2 R2 Silny ulteniacz
R1CH2COOH + R2COOH
Zadanie 17. [2 pkt]
Uzupełnij podane równanie reakcji.
5& & & & & & & & & & & + 2MnO4- + 6H+ 5 CH3CH2CH2CH2COOH + 2 & & .+ 3 H2O
8
Zadanie 18. [1 pkt]
Napisz wzór półstrukturalny ketonu, który jest izomerem aldehydu z zadania 17, a
produktem jego utlenienia są dwa kwasy karboksylowe.
Zadanie 19. [3 pkt]
Jedną z reakcji, którym ulegają aldehydy, niezawierające atomu wodoru przy węglu ą jest
reakcja Cannizarro. Przykłady równań tej reakcji przedstawiono poniżej.
2 HCHO+ NaOH HCOONa + CH3OH
COONa CH2OH
lub CHO
2 + NaOH +
a) Określ czy opisana wyżej reakcja przebiega z przeniesieniem elektronów między
drobinami. Odpowiedz uzasadnij.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
b) W reakcji Cannizarro aldehydu o wzorze OHC-CHO powstaje jeden produkt. Napisz
równanie tej reakcji z wyżej wymienionym związkiem oraz podaj nazwę
systematyczną produktu tej reakcji.
Równanie reakcji& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Nazwa systematyczna& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...
9
Zadanie 20. [2 pkt]
Alifatyczne aminy pierwszorzędowe reagują z kwasem azotowym(III), czemu towarzyszy
wydzielanie azotu i zastąpienie grupy aminowej grupą hydroksylową.
Napisz równanie reakcji:
a. w której z aminy o składzie C3H9N powstaje alkohol drugorzędowy.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
b. w której z aminokwasu o wzorze C2H5O2N powstaje hydroksykwas.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
10
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
2009 zadania II etapzadania II etap 20102008 zadania II etapII etap zadania rozwiazania2009 II etap zadaniaZadania I etap 2012Test II etap VII OWoUEZadania 01 12 20124 2 Przejście Podziemne budowlane konstrukcja II etapFunkcje trygonometryczne zadania IIhipotezy zadania II dzienne2009 II etap odpowiedzi(1)Test II etap IX OWoUEzadania IITest II etap VIII OWoUEAntropologia kultury II PS 2012 2013 lekturywięcej podobnych podstron