plik


ÿþstrona 1 PODSTAWOWE ZASADY PROJEKTOWANIA SYSTEMÓW SYGNALIZACJI PO{AROWEJ 1 STREFY NADZOROWANE. Obszar nadzorowany przez urzdzenia sygnalizacji po|arowej musi obejmowa: a. Co najmniej jedn caB stref po|arow, b. Pomieszczenia wydzielone po|arowo. 1.2 Strefy nadzorowane cz[ciowo. Poni|ej wymienione obszary powinny by nadzorowane, nawet gdy pozostaBa cz[ strefy nie wymaga dozoru. a. Szyby i kanaBy kablowe wyposa|one w specjalne otwory rewizyjne. b. Szyby dzwigowe, transportowe, transmisyjne, instalacyjne, o[wietleniowe. c. Urzdzenia wentylacyjne, klimatyzacyjne. d. Komory, kabiny oraz maBe wewntrzne pomieszczenia o ró|nym przeznaczeniu. e. Przestrzenie zawarte midzy podniesion podBog i podBog wBa[ciw oraz przestrzenie midzystropowe. f. Zadaszone rampy zaBadunkowe na otwartej przestrzeni. g. Obszary wydzielone z pomieszczeD przez [cianki dziaBowe, regaBy, których górne powierzchnie s oddalone od stropu mniej ni| 0,5 m. h. Korytarze. 1.3 Strefy wyBczone z nadzorowania. a. MaBe pomieszczenia sanitarne, pod warunkiem nieprzetrzymywania w nich materiaBów palnych. Pomieszczenia, w których znajduje si wej[cie do sanitariatów powinny by dozorowane. b. Wydzielone po|arowo szyby i kanaBy kablowe niedostpne dla ludzi (brak otworów rewizyjnych) pod warunkiem, |e wystpuj tam kable instalacji elektrycznych o napiciu nie wikszym ni| 220 V prdu przemiennego. c. Niezadaszone rampy zaBadowcze. d. Pomieszczenia wyposa|one w urzdzenia gaszce pod warunkiem, |e do prawidBowej pracy tych urzdzeD nie jest wymagana wspóBpraca z automatycznymi systemami wykrywania po|aru. e. Przewody wentylacyjne pod warunkiem: " wszystkie pomieszczenia, przez które prowadz te przewody, oraz -centralna klimatyzatornia (wentylatornia ) oraz " kanaB zbiorczy wentylacji nawiewnej / wycigowej s nadzorowane czujkami automatycznymi oraz " w przypadku zadziaBania grupy czujek nastpuje wysterowanie klap przeciwpo|arowych i/lub wyBczona zostanie wentylacja. f. W przestrzeniach midzy stropem wBa[ciwym a podwieszonym mo|na nie stosowa instalacji sygnalizacji po|aru gdy: " odlegBo[ midzy stropem wBa[ciwym a podwieszonym nie przekracza 0.8 m oraz " nie wystpuj instalacje bezpieczeDstwa takie jak: o[wietlenie awaryjne, instalacje rozgBaszania i powiadamiania, kable sterownicze urzdzeD przeciwpo|arowych a w szczególno[ci gaszcych, kable zbiorcze linii dozorowych oraz " nie wystpuj instalacje siBowe " obci|enie ogniowe nie przekracza 25 MJ/m2. strona 2 " Wszystkie elementy ograniczajce pomieszczenia (np. [ciany, strop) s niepalne oraz " Pomieszczenie jest podzielone na obszary o wymiarach max. 10 m x10 m przy pomocy niepalnych przegród g. Inne, maBe przestrzenie, które gwarantuj brak jakiegokolwiek zagro|enia po|arem. 2. PODZIAA NA STREFY DOZOROWE 2.1 Linie dozorowe nieadresowalne, otwarte. Linie dozorowe pojedyncze, otwarte (promieniowe) mog nadzorowa obszar jednej strefy po|arowej o powierzchni do 1600 m2. Wymaga si, aby przy pojedynczym uszkodzeniu linii dozorowej (typu zwarcie lub przerwa) nie wicej ni| 32 czujki zostaBy wyeliminowane z dozorowania. Wicej ni| jedno pomieszczenie mo|e by nadzorowane przez jedn lini dozorow je|eli: a. Pomieszczenia w ilo[ci nie wikszej ni| 5, ssiaduj ze sob, ich Bczna powierzchnia nie przekracza 400 m2 lub, b. Pomieszczenia w ilo[ci nie wikszej ni| 10 ssiaduj ze sob, ich Bczna powierzchnia nie przekracza 1000 m2, pomieszczenia s identyfikowane przy pomocy wskazników zadziaBania umieszczonych nad wej[ciami do tych pomieszczeD. Na jednej linii dozorowej mo|na zainstalowa do 10 rcznych ostrzegaczy po|arowych. Dopuszcza si instalowanie rcznych ostrzegaczy po|arowych na klatkach schodowych na nie wicej ni| trzech kondygnacjach. 2.2 Linie dozorowe adresowalne. 2.2.1 Linie dozorowe otwarte. Linie dozorowe adresowalnych systemów wykrywania po|aru, otwarte, mog nadzorowa obszar jednej strefy, przy czym ilo[ czujek jest ograniczona do 32 szt. Mo|liwe jest nadzorowanie do 32 pomieszczeD w przypadku, gdy ka|de z tych pomieszczeD jest nadzorowane pojedyncz czujk. Wymagania dotyczce instalacji rcznych ostrzegaczy po|arowych, prowadzenia linii dozorowych w przestrzeniach midzystropowych, oraz midzypodBogowych s identyczne z pkt 2.1. 2.2.2 Linie dozorowe ptlowe. 2.2.2.1 PodziaB na strefy dozorowania. Linie dozorowe prowadzone w formie ptli mog nadzorowa obszary nale|ce do kilku stref po|arowych, których Bczna powierzchnia nie przekracza 6000 m2. Maksymalna ilo[ punktów adresowych (czujek, elementów sterujcych, adapterów linii bocznych) przyBczona do linii dozorowej nie mo|e przekroczy 128 szt. Wymaga si, aby elementy adresowe przy pomocy izolatorów zwar byBy podzielone na grupy zawierajce do 32 szt czujek. Dziki temu pojedyncze uszkodzenie linii dozorowej typu zwarcie lub przerwa nie wyeliminuje z nadzoru wicej ni| 32 czujki. strona 3 Wymaga si, aby maksymalnie 10 rcznych ostrzegaczy po|aru byBo instalowane w wydzielonych przy pomocy izolatorów zwar strefach tak, aby pojedyncze uszkodzenie linii nie eliminowaBo wicej ni| 10 ostrzegaczy. W przypadku wydzielonych po|arowo klatek schodowych mo|na prowadzi lini dozorow z rcznymi ostrzegaczami po|aru zainstalowanymi na tej klatce na nie wicej ni| 10 kondygnacjach. W przypadku, gdy klatka schodowa nie jest wydzielona po|arowo, rczne ostrzegacze po|arowe mo|na instalowa na jednej linii dozorowej stosujc co trzy kondygnacje izolatory zwar. Dla pojedynczego koncentratora linii dozorowych powierzchnia dozorowana przez nie wicej ni| 512 czujek nie powinna przekracza 12000m2. 2.2.2.2 Prowadzenie linii dozorowych. Dla zapewnienia cigBo[ci zasilania linii ptlowej powinny by speBnione nastpujce warunki: a. Oba koDce linii dozorowej powinny by prowadzone w obiekcie oraz wprowadzane do centrali jako osobne kable. b. Dopuszcza si stosowanie kabli wieloparowych. W tym przypadku jednym kablem wyprowadzane s z centrali pocztki ptlowych linii dozorowych, drugim kablem s wprowadzane koDce tych linii. 2.2.2.3. Grupowanie czujek. W procesie projektowania bardzo wa|n czynno[ci jest podziaB obiektu na strefy dozorowe oraz obszary ochrony. PODZI AA OBS ZARU NADZOROWANEGO Ob i e k t O bszar nadzo r ow any Bu d y ne k St r efa po| ar owa Ko n d y g n a c ja St r e f a doz or owa S t refa d ozorow a Pom i eszczen i e Ob s z a r o c h r o n y O bszar ochr ony C zujki Czujki W yd zie lon a p rze strze D Strefa jest obszarem lub przestrzeni dozorowan przez grup urzdzeD automatycznych lub nieautomatycznych, dla której w centrali sygnalizacji po|aru (CSP) istnieje wydzielona sygnalizacja. strona 4 Strefa dozorowa1 Strefa dozorowa 2 Strefa dozorowa 3 Obszar ochrony z kolei jest nadzorowany przez czujki oraz rczne ostrzegacze po|arowe zainstalowane midzy dwoma najbli|szymi izolatorami zwar. Obszarami ochrony s przestrzenie midzystropowe w korytarzach, przestrzenie korytarzy, cigi pomieszczeD, regaBy w magazynach wysokiego skBadowania itp. Wikszo[ central mikroprocesorowych oprócz numeru pobudzonej czujki oraz numeru linii dozorowej jest w stanie poda numer strefy dozorowej, w której znajduje si pobudzona czujka. Obszary nadzorowane obiektu powinny by tak okre[lone, aby zapewnia precyzyjn identyfikacj zródBa po|aru. 3. WYBÓR RODZAJU CZUJEK Wybór rodzaju zastosowanych czujek zale|y od: a. Prawdopodobnego scenariusza po|aru. " Po|ar bezpBomieniowy " Po|ar pBomieniowy b. Wysoko[ pomieszczenia. " Ograniczenie wysoko[ci instalowania czujki ciepBa " Ograniczenie wysoko[ci instalowania czujki dymu c. Warunki otoczenia. " Wysoka temperatura " Zimno " Szybki przepByw powietrza " Zawilgocenie d. OddziaBywanie [rodowiska. " Spaliny " PyB " Wilgotno[ powietrza " Kondensacja " Zmiany temperatury " ZakBócenia elektromagnetyczne " Promieniowanie w zakresie podczerwieni, ultrafioletu 3.1 Wysoko[ pomieszczenia. Z uwagi na powikszajce si opóznienie w reakcji czujek wraz ze wzrostem wysoko[ci pomieszczenia, w tabeli podano graniczne wysoko[ci instalowania poszczególnych rodzajów czujek w zale|no[ci od klasy czuBo[ci. strona 5 Wysoko[ Czujka dymu Czujka ciepBa zgodna z EN 54-5 Czujka pBomieni pomieszczenia zgodna z zgodna z EN 54-10 Klasa 1; Klasa 2; Klasa 3 [m] EN 54-7 A1 (EN 54-5: A2, B, C, D, E, F, G, 2001) ( EN54-5: 2001) W zale|no[ci od klasy czuBo[ci x d" 16 x x d" 12 x x x d"7,5 x x x x d" 6 x x x x x d"4,5 Uwaga: wysoko[ instalowania czujki pBomieni jest uzale|niona od maksymalnej odlegBo[ci midzy czujk a najbardziej odlegBym punktem na podBodze. OdlegBo[ ta nie powinna by wiksza od zasigu czujki, wynikajcego z klasy zadziaBania okre[lonej w certyfikacie. W tabeli nie uwzgldniono wysokich cz[ci stropów, których powierzchnia wynosi mniej ni| 10% caBkowitej powierzchni stropu przy zaBo|eniu, |e wymienione powierzchnie nie przekraczaj powierzchni dozorowania pojedynczej czujki. W przeciwnym razie obszary te nale|y traktowa jako oddzielne pomieszczenia. 3.2 Temperatura otoczenia. 0 Czujki dymu oraz pBomieni mog by stosowane w temperaturach otoczenia do 50 C, o ile w certyfikacje nie podano innej warto[ci. W przypadku czujek ciepBa zwanymi równie| czujkami temperatury , warto[ nadmiarowego 0 0 powinna by o 10 C do 35 C wy|sza od maksymalnej temperatury jaka mo|e wystpi w otoczeniu czujki. Przy temperaturach poni|ej 00 C nie wolno stosowa czujek wyBcznie z progiem nadmiarowym. Czujki ciepBa z progiem ró|niczkowym s maBo przydatne w przypadku pomieszczeD o silnie wahajcych si temperaturach . Czujki dymu i pBomieni mog by stosowane przy temperaturach do  200 C pod warunkiem, |e czujki nie bd ulega oblodzeniu. 3.3 Podmuchy powietrza. Czujki dymu jonizacyjne mo|na stosowa do prdko[ci wiatru równej 5 m/s chyba, |e w Zwiadectwie dopuszczenia podano wy|sz warto[. Czujki ciepBa oraz pBomieni nie podlegaj |adnym ograniczeniom w tym wzgldzie. 3.4 Wibracje. Nie ma |adnych ograniczeD w instalowaniu czujek na [cianach i sufitach. Je|eli czujki s montowane na urzdzeniach mechanicznych, w przypadkach wtpliwych, wielko[ wibracji nale|y zmierzy oraz wykaza przydatno[ czujki do pracy w danych warunkach. 3.5Wilgotno[ powietrza. Czujki po|arowe mo|na eksploatowa przy wilgotno[ci wzgldnej nie wikszej ni| 95%, przy zapewnieniu braku wystpowania skroplin i roszeD. 3.6 Dym, kurz, inne podobne aerozole. Wystpowanie dymu, kurzu lub podobnych aerozoli uwarunkowane eksploatacj, mo|e w przypadku zastosowania czujek dymu powodowa powstawanie faBszywych alarmów. Z strona 6 kolei czujki pBomieni mog mie znacznie obni|on czuBo[. Z tego wzgldu czujki dymu mo|na stosowa, gdy faBszywe alarmy s wykluczone. Mo|na to osign poprzez stosowanie specjalnych filtrów nakBadanych na czujki, lub innych [rodków (okresowe, automatyczne kasowanie alarmów), których przydatno[ powinna by udokumentowana. Zastosowanie czujek ciepBa w powy|szych warunkach nie jest ograniczone, z wyjtkiem skrajnych przypadków np: wystpowania wilgotnego pyBu. 3.7 Promieniowanie optyczne. Dla czujek dymu oraz ciepBa nie ma ograniczeD w stosowaniu . Czujki pBomieni pracujce w pa[mie promieniowania bliskiej podczerwieni mog powodowa faBszywe alarmy w przypadku, gdy s bezpo[rednio lub po[rednio poddane oddziaBywaniu promieniowania [wietlnego, modulowanego w wyniku odbicia od poruszajcych si lub wirujcych przedmiotów. Czujki pracujce w pa[mie UV silnie reaguj na promieniowanie towarzyszce spawaniu, wyBadowaniom elektrycznym. Niektóre typy czujek mog by pobudzane przez promieniowanie kosmiczne. Czujki pracujce w pa[mie emisyjnym CO2 s maBo czuBe na promieniowanie optyczne. 3.8 Wysoko[ nad poziomem morza. Czujki dymu optyczne oraz czujki ciepBa nie podlegaj |adnym ograniczeniom. Czujki dymu jonizacyjne mog by stosowane do wysoko[ci 1300 m nad poziomem morza, chyba |e Zwiadectwie dopuszczenia podano wy|sz warto[. 3.9 Przydatno[ czujek do wykrywania ró|nych typów po|arów. PrawidBowy dobór czujek powinien by przeprowadzony w oparciu o tabele przydatno[ci czujek do wykrywania ró|nego rodzajów po|arów. Tabele takie s opracowywane dla ka|dego typu czujki w procesie atestacji i s zawarte w Zwiadectwie dopuszczenia. 3.10 Wybór rodzaju czujek Dobór czujek w zale|no[ci od przewidywanego rozwoju po|aru powinien opiera si na ich przydatno[ci do wykrywania po|aru. Przydatno[ jest okre[lana w drodze testów zwizanych z badaniami kwalifikacyjnymi w specjalnie wyposa|onej Komorze Testowej. Komora Testowa jest pomieszczeniem o wymiarach 6x9x4m, w którym s wykonywane próbne po|ary testowe, umo|liwiajce sklasyfikowa przydatno[ badanej czujki do wykrywania ró|nych rodzajów po|arów. W zale|no[ci od przeznaczenia i wyposa|enia pomieszczeD s dobierane odpowiednie rodzaje czujek po|arowych. Pomaga w tym powinny informacje znajdujce si w certyfikacie ([wiadectwie dopuszczenia). S nimi: oprócz omawianej wcze[niej przydatno[ci do wykrywania po|arów testowych, tak|e parametry odporno[ci na oddziaBywanie [rodowiska (zakres temperatur pracy, stopieD ochrony, kategoria klimatyczna). Typowe obiekty nadzorowane przez czujki: -Czujki optyczne rozproszeniowe Czujki dymu optyczne rozproszeniowe dziaBaj na zasadzie pomiaru promieniowania rozproszonego przez czstki dymu w szczelnej dla [wiatBa otoczenia komorze pomiarowej. strona 7 Zastosowanie: Pomieszczenia ruchu elektrycznego, parkingi pojazdów spalinowych, wentylatornie, stycznikownie, przestrzenie midzystropowe i midzypodBogowe, oddziaBy intensywnej terapii, sale operacyjne, pomieszczenia chorych w szpitalach, pomieszczenia dla ludzi z ograniczon mo|liwo[ci poruszania si (domy pomocy spoBecznej, domy starców) parkingi samochodowe, pomieszczenia go[cinne w hotelach, pomieszczenia ETO, -Czujki jonizacyjne dymu Czujki jonizacyjne dziaBaj na zasadzie zmniejszania prdu jonizacji pomiarowej komory jonizacyjnej KJ, w wyniku zmniejszania si ruchliwo[ci no[ników prdu, do których przyBczaj si drobiny aerozolu. Jonizacj wntrza komory pomiarowej uzyskuje si wykorzystujc promieniowanie izotopowego zródBa, wykonanego przewa|nie na bazie Am241, o aktywno[ci nie przekraczajcej 40 kBq . Zastosowanie: Pokoje biurowe, archiwa, biblioteki, magazyny, magazyny wysokiego skBadowania, korytarze, klatki schodowe, pokoje pielgniarek, administracja, pokoje przyj lekarskich (w szpitalach), pomieszczenia w których wystpuj urzdzenia wcz, muzea, -Czujki temperatury (nadmiarowo-ró|niczkowe) Punktowe czujki ciepBa zwane równie| czujkami temperatury (w opracowaniu s stosowane zamiennie obie nazwy) wykrywaj wzrost temperatury otoczenia. Przekroczenia pewnego ustalonego przez konstruktora progu temperatury powoduje zadziaBanie czujek nadmiarowych. Z kolei przekroczenie ustalonej szybko[ci wzrostu temperatury w czasie powoduje zadziaBanie czujek nadmiarowo-ró|niczkowych nawet poni|ej statycznej temperatury zadziaBania Klasyfikacja czujek ciepBa jest zgodna z nowoopracowan norm PN-E-08350-5: 1998 Systemy sygnalizacji po|arowej. Punktowe czujki ciepBa. Klasa czujki Typowa temperatura Maksymalna temperatura Minimalna statyczna Maksymalna u|ytkowania u|ytkowania temp. ZadziaBania statyczna temp. zadziaBania 0 0 0 0 C C C C A1 25 50 54 65 A2 25 50 54 70 B 40 65 69 85 C 55 80 84 100 D 70 95 99 115 E 85 110 114 130 F 100 125 129 145 G 115 140 144 160 Zastosowanie: Podziemne bunkry z wglem (wykonanie o podwy|szonym IP), kuchnie, gipsownie (w szpitalach), generatory zasilania awaryjnego (w niektórych przypadkach s stosowane czujki optyczne), magazyny, hale przetwórstwa drzewnego, pomieszczenia zapylone, komunikacja w parkingach samochodowych. -Czujki temperatury nadmiarowe (czsto o podwy|szonym progu zadziaBania - wysokotemperaturowe) Pomieszczenia kotBowni, pomieszczenia z urzdzeniami do sterylizacji narzdzi (szpitale), strona 8 -Czujki pBomieni UV Czujki dziaBaj na zasadzie detekcji promieniowania w zakresie 200nm, emitowanego przez pBomienie towarzyszce spalaniu paliwa. Zastosowanie: Magazyny i pomieszczenia, w których przechowywane s zapasy spirytusu i niektóre rozpuszczalniki (uwaga na regaBy ograniczajce widoczno[ ), hangary samolotów, lakiernie (wymagana ochrona przed zapyleniem), zabezpieczenia technologiczne, maszynownie w elektrowniach, komory spalaD -Czujki pBomieni IR Czujki dziaBaj na zasadzie detekcji promieniowania w zakresie podczerwieni - 950nm, 4,3µm. emitowanego przez pBomienie towarzyszce spalaniu paliwa. Doskonale nadaj si do wykrywania pBomieni towarzyszcych spalaniu wglowodorów. A wic maj zastosowanie w obiektach dystrybucji paliw, instalacji zbiornikowych, przepompowniach, pomieszczenia generatorów zasilania awaryjnego, magazyny paliw pBynnych, lakierniach, turbiny w elektrowniach, zabezpieczenia technologiczne. Nale|y pamita, |e czujki pracujce w zakresie 4,3µm (CO2 ) nie wykrywaj po|arów metali, siarki, wodoru itp. Czujki pBomieni wielodetektorowe Dziki detekcji promieniowania w kilku zakresach istnieje mo|liwo[ uzyskania bardzo du|ej czuBo[ci przy jednoczesnej odporno[ci na faBszywe alarmy. Czujki tego typu s wykorzystywane np. w elektrowniach do nadzoru turbin, hangarów lotniczych. -Czujki dymu liniowe na [wiatBo pochBonite Czujki dymu optyczne na [wiatBo pochBonite dziaBaj na zasadzie pomiaru promieniowania pochBonitego przez produkty spalania zawarte w przestrzeni nadzorowanego pomieszczenia. SkBadaj si z nadajnika emitujcego promieniowanie podczerwone oraz z odbiornika, mierzcego zmiany nat|enia tego promieniowania. Poniewa| nadajnik od odbiornika mo|e by w odlegBo[ci nawet 100m, powierzchnia nadzorowana przez czujk mo|e siga nawet 1200m2 . Zastosowanie: DBugie korytarze z silnie uksztaBtowanymi stropami, audytoria, sale wystawowe, wntrza ko[cioBów, sale muzealne, najwy|sze pomieszczenia (do 20m), których nie mo|na zabezpiecza przy pomocy czujek punktowych- maszynownie, hale badawcze reaktorów jdrowych (uwaga na przemieszczajce si haki wind). -Czujki dymu liniowe zasysajce DziaBaj na zasadzie próbkowaniu zawarto[ci aerozoli w nadzorowanym pomieszczeniu przy pomocy systemu wycigowego, skBadajcego si z zestawu rur wyposa|onych w odpowiedniej [rednicy otwory. -stosowane w celu indywidualnego nadzorowania skomplikowanej i kosztownej aparatury jak np. centrala telefoniczna, serwer komputerowy, systemy tomografii komputerowej, -stosowane ze wzgldu na mo|liwo[ uszkodzenia np. pomieszczenia chorych w szpitalach psychiatrycznych, zakBady penitencjarne, -stosowane w celu wyniesienia ukBadów pomiarowych poza stref silnego oddziaBywania elektromagnetycznego np. pomieszczenia z wysokimi poziomami nat|enia pól wcz > 10V/m., -stosowane w celu uzyskania najwy|szych mo|liwych czuBo[ci np. w pomieszczeniach typu clean room. strona 9 -Czujki liniowe ciepBa Czujki w formie przewodów czuBych na oddziaBywanie temperatury. W najprostszych przypadkach dziaBaj na zasadzie zmian rezystancji podgrzewanej ptli przewodu, lub na zasadzie zwarcia spowodowanego przetopieniem si izolacji miedzy |yBowej. Bardziej skomplikowane czujki wykorzystuj zjawisko rozproszenia ze zmian dBugo[ci promieniowania [wiatBa laserowego zachodzce w podgrzewanym [wiatBowodzie. Czujki pierwszego rodzaju s stosowane do nadzoru rurocigów, tuneli kablowych, Czujki [wiatBowodowe nadzoruj chodniki w kopalniach, tunele kablowe, tunele drogowe, ta[mocigi, -Rczne ostrzegacze po|arowe Klatki schodowe, wyj[cia i drogi ewakuacyjne, korytarze w oddziaBach chorych (ostrzegacze instalowane tak, aby odlegBo[ do najbli|szego nie przekraczaBa 15m.) PrzykBady niewBa[ciwego doboru czujek Zakres zastosowania czujki z racji swojej konstrukcji jest [ci[le okre[lony. OddziaBywanie [rodowiska: zmiany temperatur, wilgotno[ci, ma zasadniczy wpByw na dziaBanie urzdzenia. Wystpujce w otwartej przestrzeni niskie temperatury sigajce w niektórych regionach kraju -300 C ograniczaj wybór czujek dosBownie do kilku. Jednocze[nie wymagane na zewntrz wysokie stopnie ochrony. Czujka jonizacyjna dymu Zmiany ci[nienia, wilgotno[ci, temperatury, silnie wpBywaj na prd jonizacji komory jonizacyjnej, spaliny, dym towarzyszcy spawaniu Bukowemu, spawaniu gazowemu, dym papierosowy (w zale|no[ci od wysoko[ci instalowania) zabrudzenie (je[li czujka nie jest wyposa|ona w ukBady kompensacyjne). Czujka optyczna rozproszeniowa Obecno[ pary wodnej, zabrudzenie, zapylenie, kBaczki, dym towarzyszcy procesowi spawania Bukowego, dym papierosowy (w zale|no[ci od wysoko[ci instalowania). Czujka optyczna liniowa Zabrudzenie ukBadów optyki (w nowych rozwizaniach istniej mo|liwo[ci kompensacji zabrudzenia), zapylenie, przelotne zadymienia j/w. Czujka ciepBa Nadmiarowa Zbyt niska temperatura progu nadmiarowego w przypadku pomieszczeD gorcych np. kontener z agregatem spalinowym, kotBownia. Ró|niczkowa Szybkie zmiany temperatury spowodowane np. otwarciem okien. Mechaniczna z kapilarami Obecno[ wilgotnego pyBu. strona 10 Czujki pBomieni Czujka UV Promieniowanie kosmiczne, lampy bakteriobójcze, wyBadowania elektryczno[ci statycznej, wyBadowania atmosferyczne, Buk elektryczny towarzyszcy spawaniu elektrycznemu, film olejowy Obecno[ gazów pochBaniajcych promieniowanie Czujka IR Pasmo 1000nm -odbicie [wiatBa od wirujcych przedmiotów, [wiatBo modulowane, Pasmo 4,3µm - spawanie gazowe Obecno[ gazów pochBaniajcych promieniowanie Czujki wielodetektorowe Czujki wielodetektorowe (równie| wielobarwne w przypadku czujek pBomieni) s w mniejszym stopniu podatne na faBszywe alarmy ni| czujki z pojedynczym detektorem. Wynika to w przypadku prostszych konstrukcji z faktu mniejszej czuBo[ci poszczególnych detektorów (a wic mniejszej podatno[ci na wpBywy otoczenia) przy zapewnieniu nominalnej czuBo[ci na zjawiska po|arowe oddziaBujce na poszczególne detektory czujki jednocze[nie. Bardziej zaawansowane rozwizania posBugujce si technikami wykorzystywanymi w sieciach neuronowych s w maBym stopniu podatne na wpBywy otoczenia i zjawiska po|aropodobne. 4 ILOZ I ROZMIESZCZENIE CZUJEK. Ustalajc ilo[ i rozmieszczenie automatycznych czujek, nale|y kierowa si rodzajem stosowanych czujek, geometri pomieszczenia (powierzchnia, ksztaBt stropu, wysoko[ itp.), przeznaczeniem oraz warunkami otoczenia w nadzorowanym pomieszczeniu. Nale|y je tak wybra, aby mo|liwe byBo wczesne wykrycie po|aru przy zapewnieniu minimalnej ilo[ci faBszywych alarmów. Ilo[ i rozmieszczenie czujek jest zale|ne od: Rodzaju detektora Wymiarów pomieszczenia Wysoko[ stropu KsztaBt pomieszczenia Podcigi OdlegBo[ od instalacji KsztaBt stropu Wentylacja OdlegBo[ midzy [cianami Wielko[ pól stropowych W ka|dym pomieszczeniu nadzorowanej strefy powinna by przewidziana co najmniej jedna czujka automatyczna. Jako pomieszczenia w tym sensie uwa|a si równie| obszary cz[ciowo nadzorowane. 4.1 Powierzchnia dozorowania i rozmieszczenie czujek. Ilo[ czujek po|arowych nale|y tak wybra, aby nie zostaBa przekroczona dla ka|dej czujki maksymalna powierzchnia dozorowania (A) podana w tabeli strona 11 Powierzchnia Klasa czujki norma Wysoko[ Powierzchnia dozorowania A [m2 ] dozorowana pomieszczenia Dla ró|nych któw nachylenia stropu [m2 ] [m] [0 ] > 20 d" 20 Czujki dymu EN 54- d" 12 80 80 d" 80 7 > 80 Czujki dymu EN 54- d" 6 60 90 7 > 6 80 110 d"12 EN 54-5: kl 1 oraz 30 30 d"30 d" 7,5 EN 54-5; 2001-03: A1 EN 54-5 kl 2 oraz d" 6 EN 54-5; 2001-03: A2, B, C, D, E, F, G EN 54-5: kl 3 d" 4,5 EN 54-5: kl 1 oraz 20 40 d" 7,5 EN 54-5; 2001-03: >30 A1 EN 54-5 kl 2 oraz d" 6 EN 54-5; 2001-03: A2, B, C, D, E, F, G EN 54-5: kl 3 d" 4,5 D D Dl Czujka ciepBa Poduszka powietrzna Czujka dymu Czujka dymu punktowa liniowa Rysunek ilustrujcy zasad zmniejszania si st|enia dymu w funkcji wysoko[ci pomieszczenia. Czujki nale|y rozmieszcza w ten sposób, aby najwiksza odlegBo[ (D) midzy czujk a najbardziej oddalonym punktem na stropie nie byBa wiksza ni| podano w tabeli Kt nachylenia Najwiksza odlegBo[ midzy czujk dymu a najbardziej stropu ± [0 ] odlegBym punktem na stropie D [m] Powierzchnia 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 dozorowania [m2 ] 3,3 4,1 4,7 5,2 5,7 6,2 6,6 7,0 7,4 7,7 d" 20 > 20 4,1 5,0 5,8 6,5 7,1 7,7 8,2 8,7 9,2 9,6 strona 12 Kt nachylenia Najwiksza odlegBo[ midzy czujk ciepBa a najbardziej stropu ± [0 ] odlegBym punktem na stropie D [m] Powierzchnia 12 16 18 20 22 26 30 32 36 40 dozorowania [m2 ] 3,3 4,1 4,7 5,2 5,7 6,2 6,6 7,0 7,4 7,7 d" 20 > 20 4,1 5,0 5,8 6,5 7,1 7,7 8,2 8,7 9,2 9,6 4.2 Odstp czujek od stropów i dachów. Czujki ciepBa nale|y zawsze umieszcza na stropie . W przypadku czujek dymu, niezbdne odstpy od stropu lub dachu wynikaj z jego uksztaBtowania oraz wysoko[ci pomieszczenia. Wielko[ tych odstpów podano w tabeli W przypadku czujek pBomieni odstpy nale|y ustali indywidualnie. Wysoko[ pomieszczenia Kt nachylenia stropu H [m] > 200 d" 200 Dl Dl 0,2 do 0,5m d" 6 d" 0,25 m > 6 0,35 do 1m d" 0,4 m DV DL ± H DL H strona 13 DL ± Definicje odlegBo[ci Dl oraz sposób rozmieszczenia czujek w przypadkach ró|nych stropów 4.3 Odstp czujek od [cian. Odstpy czujek od [cian nie mog by mniejsze ni| 0.5 m. W przypadku korytarzy, kanaBów i podobnych cz[ci budynków o szeroko[ci poni|ej 1m, czujki dymu nale|y umie[ci na [rodku stropu. Je|eli w pomieszczeniu wystpuj podcigi, belki, lub przebiegajce pod stropem kanaBy wentylacyjne, w odlegBo[ci mniejszej ni| 15 cm od stropu, to odlegBo[ czujek od tych elementów równie| nie powinna by mniejsza ni| 0.5 m. Odstp poziomy i pionowy czujek od urzdzeD lub materiaBów skBadowanych nie mo|e by mniejszy ni| 0.5 m. 4.4 Rozmieszczenie czujek przy szczególnych uksztaBtowaniach stropów. W przypadku pomieszczeD z dachami sko[nymi, dwuspadowymi, gdy nachylenie dachu jest wiksze ni| 150 , czujki nale|y umie[ci w pBaszczyznie pionowej kalenicy lub najwy|szej cz[ci pomieszczenia 4.5 WpByw wentylacji nawiewnej i wycigowej na rozmieszczenie czujek. Nie mo|na umieszcza czujek w strumieniu powietrza instalacji klimatyzacji, wentylacji nawiewnej lub wycigowej. Minimalna odlegBo[ czujek od kratek nawiewnych wynosi 1,5m. Stropy perforowane, przez które jest doprowadzane powietrze do pomieszczenia powinny by zakryte w promieniu min. 0.5 m wokóB czujki. Przestrzenie nad stropami podwieszonymi lub pod podniesion podBog, które nie s wy|sze ni| 1m powinny by nadzorowane czujkami dymu . Ilo[ czujek wynikajca z pkt 4.1 nale|y w przypadku braku wentylacji pomno|y przez wspóBczynnik 2 . W przypadku, gdy ilo[ wymian powietrza jest wiksza ni| 10/h , nale|y przyj wspóBczynnik równy 3. Je|eli tak wyliczona powierzchnia dozorowania pojedynczej czujki jest mniejsza ni| 20m2 , wówczas ilo[ci czujek nie nale|y zwiksza. 4.6 Rozmieszczenie czujek z uwzgldnieniem podcigów. W zale|no[ci od wysoko[ci pomieszczenia przy rozmieszczaniu czujek nale|y uwzgldnia podcigi oraz inne belki stropowe. Stropy z podwieszonymi elementami budowlanymi lub kanaBami wentylacyjnymi , których górne krawdzie znajduj si w odlegBo[ci wikszej ni| 0.15m (od stropu), nale|y traktowa jako pBaskie. strona 14 e" 0,5m e" 0,5m < 0,5m < 0,5m e" 0,5m < 0,15m e" 0,5m e" 0,5m Rysunek przedstawiajcy ograniczenia w rozmieszczaniu czujek -Podcigi o wysoko[ci mniejszej ni| 200 mm mog by pomijane. -Dla pomieszczeD o wysoko[ciach zawartych midzy 5 m a 12 m ,wysoko[ podcigów, które mog by pomijane zwiksza si z 200 mm do 350mm. -W przypadku podcigów wy|szych ni| 800mm ,w ka|dym polu stropowym nale|y umie[ci czujk. -Mo|na nie uwzgldnia podcigów, gdy odlegBo[ midzy nimi nie przekracza 1m. W przypadku, gdy wysoko[ podcigów powinna by brana pod uwag, powierzchnia pola stropowego przekracza 60% powierzchni dozorowania czujki, wówczas w ka|dym polu stropowym powinna by umieszczona czujka. 4.7 Rozmieszczenie czujek w wskich pomieszczeniach. W pomieszczeniach o szeroko[ci poni|ej 3m, odlegBo[ci a midzy czujkami nie powinny przekracza: -dla czujek dymu - 15m , -dla czujek ciepBa -10m OdlegBo[ midzy czujk a [cian nie mo|e przekracza odpowiednio 7,5 oraz 5m. W |adnym przypadku nie nale|y jednak przekracza maksymalnej powierzchni dozorowania. Max 3 m 1/2 a a 1/2 a strona 15 4.8. Rozmieszczenie czujek pod podestami. Przestrzenie pod podestami nale|y dozorowa czujkami w przypadku, gdy speBnione s wielko[ci zawarte w tabeli Rodzaj czujki Wysoko[ [m] DBugo[ [m] GBboko[ [m] Powierzchnia[m2 ] Czujka d" 7,5 e" 2 e" 2 e" 9 temperatury Czujka dymu d" 6 e" 2 e" 2 e" 16 6 do12 e" 3,5 e" 3,5 e" 31,5 4.9 Rozmieszczenie rcznych ostrzegaczy po|arowych. Rczne ostrzegacze po|arowe ROP nale|y umieszcza: -Przy ka|dym wyj[ciu, na drogach ewakuacyjnych oraz na klatkach schodowych na ka|dej kondygnacji, -Na obszarach szczególnie zagro|onych po|arem, w tym przypadku odlegBo[ midzy ostrzegaczami nie powinna przekracza 40m, -W pobli|u miejsc umieszczenia hydrantów [ciennych i/lub ga[nic, -W pobli|u central sygnalizacji po|arowej w przypadku, gdy system wykrywania po|aru jest przyBczony do Jednostki PaDstwowej Stra|y Po|arnej. Rczne ostrzegacze nale|y instalowa na wysoko[ci od 1200mm do 1600mm. 4.10 Rozmieszczenie czujek optycznych dymu liniowych. Wymagania podstawowe. -Czujki optyczne dymu liniowe mo|na instalowa w przypadku, gdy midzy nadajnikiem a odbiornikiem mo|na przeprowadzi cigB lini . -Wizka [wiatBa nie jest przerywana przez ruchome obiekty. -Nadajnik i odbiornik czujki powinny by umieszczone w sposób umo|liwiajcy przeprowadzenie czynno[ci sprawdzajcych oraz serwisowych. -Miejsce mocowania czujki powinno by stabilne, bez drgaD, wibracji. Nale|y uwzgldni ciepln rozszerzalno[ konstrukcji stalowych. Maksymalne dopuszczalne odchylenie wizki [wiatBa nie mo|e przekroczy 0,30. -Wizka [wiatBa mo|e penetrowa szyby szklane, jednak w takim przypadku nastpuje zmniejszenie zasigu czujki . Nale|y to uwzgldni podczas uruchamiania czujki , przyjmujc odpowiedni zasig. Ze wzgldu na graniczny kt odbicia kt midzy wizk [wiatBa a pBaszczyzn szyby nie mo|e przekracza 400 . Optymalna warto[ 5-70 . -OdlegBo[ midzy nadajnikiem i odbiornikiem czujki powinna by zawarta midzy 10m - 100m Przy odlegBo[ciach mniejszych nale|y stosowa odpowiednie zwierciadBa . 4.10 Sposoby eliminacji faBszywych alarmów. W celu eliminacji faBszywych alarmów lub alarmów symulacyjnych nale|y realizowa zalecenia punktów 3.2-3.10. Je|eli ze wzgldów eksploatacyjnych nale|y si liczy z wystpowaniem faBszywych alarmów i je|eli tych alarmów nie mo|na wyeliminowa na drodze doboru czujek, ich warunków pracy nale|y zastosowa nastpujce rozwizania : strona 16 4.10.1Koincydencja (wspóBzale|no[ ) dwuliniowa. Sygnalizacja alarmu po|arowego przez central nastpuje w wyniku pobudzenia przynajmniej dwóch czujek automatycznych , zainstalowanych na dwóch ró|nych liniach dozorowych . Przy stosowaniu czujek dymu powierzchnia dozorowania powinna by zmniejszona o 33%. Przy stosowaniu czujek temperatury lub pBomieni powierzchnia dozorowania powinna by zmniejszona o 50%. Czujki, których ilo[ jest zwikszona odpowiednio: 1.5 oraz 2 razy, s nastpnie przydzielone do dwóch ró|nych linii dozorowych w ten sposób, aby powierzchnie dozorowania ssiadujcych ze sob czujek nale|cych do ró|nych linii dozorowych zachodziBy na siebie lub si pokrywaBy. W przypadku stosowania zale|no[ci dwuliniowej do sterowania staBymi urzdzeniami gaszcymi, powierzchnia nadzorowana przez czujki powinna by zmniejszona o 50%. 4.10.2 Zale|no[ dwuczujkowa . Sygnalizacja alarmu po|arowego przez central nastpuje w wyniku pobudzenia przynajmniej dwóch czujek automatycznych, zainstalowanych na tej samej linii dozorowej otwartej lub nale|cych do tej samej strefy dozorowej linii ptlowej . Sposób ten nie mo|e by stosowany do uruchamiania staBych urzdzeD gaszcych. 4.10.3 Zapamitywanie alarmów. Sygnalizacja alarmu po|arowego przez central nastpuje w przypadku wystpowania permanentnego stanu alarmu czujek mimo kilkukrotnego kasowania tego stanu. 4.10.4 Dwustopniowa organizacja alarmowania. Dwustopniowa organizacja alarmowania zostaBa opisana w rozdziale 5.4.5.cz[ci I opracowania. W celu zagwarantowania skuteczno[ci takiego rozwizania ,czas T1 potrzebny do potwierdzenia alarmu w CSP nie powinien przekracza 30s, czas T2 potrzebny na dokonanie zwiadu nie powinien przekracza 3 min. W przypadku rozlegBych obiektów, w celu minimalizacji czasu T2 nale|y go okre[li do[wiadczalnie . 4.10.5. Pomieszczenia niskie. W pomieszczeniach niskich , których wysoko[ nie przekracza 3m nale|y zastosowa [rodki , które uniemo|liwiaj zadziaBanie czujek w wyniku oddziaBywania dymu pochodzcego z wyrobów tytoniowych. Mo|na stosowa na przykBad nastpujce sposoby: -Rozmieszczenie czujek dymu na obszarach stropu le|cymi poza staBymi miejscami pracy. -Zastosowanie wydBu|onego czasu integracji w czujce. -Zastosowanie czujek ciepBa. W pomieszczeniach niskich, silnie wentylowanych wzbijajcy si kurz mo|e spowodowa faBszywy alarm czujek dymu. Nale|y w takim przypadku stosowa specjalne osBony (np: filtry papierowe dopuszczone do stosowania ). 5. LOKALIZACJA CENTRALI SYGNALIZACJI PO{AROWEJ. 5.1.Wymagania dla pomieszczenia centrali sygnalizacji po|arowej. Pomieszczenia centrali powinno speBnia nastpujce wymagania : -Powinno by nadzorowane przez automatyczne czujki , -W pobli|u centrali powinien by umieszczony rczny ostrzegacz po|aru (szczególnie dotyczy to systemów wykrywania po|aru przyBczonych do PSP za po[rednictwem systemów transmisji alarmu) , -Lokalizacja centrali sygnalizacji po|aru powinna by uzgodniona z przedstawicielem PSP, strona 17 -Znajduje si w pobli|u gBównego wej[cia do budynku, gwarantujc Batwy dostp dla stra|y po|arnej , -Zapewnia odpowiednie zabezpieczenie przed wpBywami [rodowiska , -Zapewnia odpowiednie warunki temperatury, wilgoci a tak|e dostateczne o[wietlenie, umo|liwiajce prawidBow prac centrali oraz jej obsBug , Centrala sygnalizacji po|arowej powinna by w sposób cigBy nadzorowana przez odpowiednio przeszkolon obsBug, 6. WYBÓR KONFIGURACJI SYSTEMU WYKRYWANIA PO{ARU Poprzez prawidBowy dobór konfiguracji systemów wykrywania po|aru w zale|no[ci od wielko[ci nadzorowanego obiektu mo|na cz[ciowo si zabezpieczy przed skutkami awarii. Wiele obiektów mie[ci si w bardzo obszernych budynkach lub w kilku mniejszych, rozmieszczonych czsto na du|ej przestrzeni. Systemy wykrywania musz umo|liwia przyBczenie nawet do kilku tysicy czujek po|arowych. Mo|na to osign stosujc central dysponujc dostatecznie du| ilo[ci linii dozorowych (przewa|nie 8 lub 16) prowadzonych w formie ptli o pojemno[ciach 100 lub 128 adresów . Taka konfiguracja systemu wykrywania po|aru zawodzi, gdy odlegBo[ci pomidzy poszczególnymi budynkami przekraczaj kilkaset metrów. Spadki napicia na rezystancji ptli mog spowodowa nieprawidBow prac liniowych elementów a w szczególno[ci czujek po|arowych. Równie| dopuszczalna pojemno[ linii dozorowej jest w takim przypadku parametrem krytycznym (Systemy z cyfrowym sposobem transmisji, wymagaj odpowiednio krótkich czasów narastania impulsów. Zastosowanie dBugich linii o du|ej pojemno[ci znacznie wydBu|a te czasy). W tabeli podano typowe warto[ci pojemno[ci i rezystancji dla przewodów stosowanych na linie dozorowe. Rezystancja Pojemno[ Rezystancja Typ kabla pojedynczej |yBy skuteczna izolacji [&!/km] [nF/km] [M&!/km] YnTKSY 1 x 2x 0,8 37,5 100 500 YnTKSYekw 1 x 2 x1,05 22 140 500 YnTKSX ekw 1 x 2 x 1,05 22 65 1000 Oczywi[cie nadzór liniami dozorowymi rozlegBych obiektów wymaga stosowania kanalizacji podziemnej lub cz[ciowe prowadzenie linii napowietrznych. Stosunkowo maBy asortyment dopuszczonych do stosowania kabli mo|e to powa|nie utrudni. DBugie linie to oczywi[cie silny wpByw ró|nego rodzaju zakBóceD elektromagnetycznych. Nie wszystkie centrale s odpowiednio wyposa|one w zestawy zabezpieczeD oraz filtrów, umo|liwiajcych prawidBow prac w warunkach panujcych poza obszarem budynku. Dotyczy to przede wszystkim odpowiedniego stopnia odporno[ci na zakBócenia du|ej energii. Bardzo wa|nym elementem nie zawsze docenianym przez projektantów jest mo|liwo[ eliminacji caBego systemu wykrywania po|aru w wyniku kilku jednocze[nie wystpujcych uszkodzeD, na przykBad w wyniku sabota|u. strona 18 Budynek B CSP Budynek C Budynek D Budynek A Na rysunku przedstawiono sposób nadzorowania wielu obiektów przy pomocy jednej centrali przy zastosowaniu dBugich linii dozorowych. Aktualnie przyjmuje si w zaBo|eniach konstrukcyjnych mo|liwo[ wystpienia pojedynczego uszkodzenia, które nie powinno w sposób zasadniczy (istnieje gwarancja przekazania alarmu po|arowego do CSP) ograniczy mo|liwo[ci wykrywczych systemu. Rozwizaniem powy|szych problemów jest stosowanie sieci central sygnalizacji po|arowej zainstalowanych w poszczególnych budynkach obiektu. Midzy centralami jest wymieniana drog cyfrow (za po[rednictwem okablowania elektrycznego lub [wiatBowodów ) informacja dotyczca stanu nadzorowanej przestrzeni oraz odpowiednie sygnaBy sterujce. Bardzo czsto jedna z central zainstalowana w pomieszczeniu ochrony, nadzorowana caBodobowo mo|e przekazywa informacje z pozostaBych central speBniajcych jednocze[nie rol repetytorów. Centrale mog by poBczone w formie pier[cienia, gwiazdy lub przyBczone do magistrali. Centrale pracujce w sieci w przypadku zakBóceD dysponuj peBn autonomi. Brak wymiany danych miedzy poszczególnymi centralami oczywi[cie nie uniemo|liwia skutecznego indywidualnego nadzoru. Jest to tym wa|niejsze w przypadku, gdy system wykrywania po|aru uruchamia wiele systemów przeciwpo|arowych w budynku. Tego rodzaju konfiguracja jest bardzo elastyczna i w oczywisty sposób charakteryzuje si znaczn odporno[ci na zakBócenia, szczególnie, gdy poBczenia midzy centralowe wykorzystuj systemy [wiatBowodowe. Budynek B CSP Budynek C Budynek D Budynek A Powy|sza tendencja jest uwidoczniona w zapotrzebowaniu rynku. strona 19 Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpo|arowej im. Józefa Tuliszkowskiego 05-420 Józefów k/ Otwocka Al. Nadwi[laDska 213 http:www.cnbop.pl bryg. mgr in|. Jerzy Ciszewski tel 789 31 16 w 224 fax 78931 48 e-mail jerzyciszewski@poczta.onet .pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wyt proj
Ogolne zasady proj sieci wod kan
Ad egz Proj&Prog
Projekt?ntrum logistycznego zalozenia proj
Zadania proj
2014 11 04 Wyt SzSz 11DKPanc Szkolenie w 2015r
A Biegus Proj wg EC3 CZĘŚĆ 8 Stal i wyroby
SAP?AP workbench tutorial
free sap tutorial on mrp run
SAP SCM Interview Questions Answers and Explanations
pdim proj
Cwiczenie wyt
Badanie płytą 18 05 2013 Proj rondo 2 w wa cz 2

więcej podobnych podstron