WYKAAD 4
LEKI OGÓLNIE ZNIECZULAJCE
I. Niewziewne środki znieczulenia ogólnego
Niewziewne środki znieczulające ogólnie podawane dożylnie lub doodbytniczo służą do wywoływania
podstawowego lub pełnego, ale krótkotrwałego znieczulenia chirurgicznego. Najczęściej stosowanymi w tym celu
środkami są pochodne kwasu barbiturowego i tiobarbiturowego. Są to:
ż sole sodowe średnio i krótko działających barbituranów
ż sole sodowe tiobarbituranów
Poprzez przeprowadzenie kwasów w ich sole sodowe zwiększa się rozpuszczalność środków leczniczych:
Najważniejsze pochodne kwasu N-metylobarbiturowego:
CH3 O
N R1
O
N R2
H
O
Nazwa leku R R
1 2
Heksobarbital
Evipan, kwas 5-cykloheksynylo-5-metylo-N- -CH
3
metylobarbiturowy
CH3
Nerkobarbital
HC
Narcotal, kwas 5-²-bromoallilo-5-izopropylo-N- -CH
2-C(Br)=CH
2
metylobarbiturowy CH3
Metoheksytal
kwas 5-allilo-5-(1 -metylo-2 pentynylo)-N- -CH -CH(CH )-C=C-CH
2-CH=CH
2 3 2-CH
3
metylobarbiturowy
Najważniejsze pochodne kwasu tiobarbiturowego:
O
H
N R1
S
N R2
H
O
Nazwa leku R R
1 2
Tiobutabarbital
Brevinarcon, kwas 5-etylo-5-(1 -metylopropylo)- -C H -CH(CH )-CH
2 5 3 2-CH
3
tiobarbiturowy
Tiopental
Nesdonal, kwas 5-etylo-5-(1 -metylobutylo- -C H -CH(CH )-CH
2 5 3 2-CH
2-CH
3
)tiobarbiturowy
Tialbarbital
-CH
2-CH=CH
2
Kemital, kwas 5-allilo-5-cykloheksynylotiobarbiturowy
Butalital
-CH -CH(CH )-CH
3
2-CH=CH
2 3 2-CH
Kwas 5-allilo-5-(1 -metylopropylo)-tiobarbiturowy
ż sole sodowe kwasu tiobarbiturowego wywołują krótsze znieczulenie niż ich analogi tlenowe i dlatego znalazły
szersze zastosowanie
ż środki te muszą być podawane w roztworach wodnych (wstrzyknięcia)
ż z właściwości chemicznych barbituranów wynika, że w przeciwieństwie do swoich soli są one bardzo trudno
rozpuszczalne w wodzie dlatego do wstrzykiwań stosowane są najczęściej sole sodowe, które w substancji są
dość trwałe, a zabezpieczone przed dostępem wilgoci i powietrza, głównie dwutlenku węgla mogą być
przechowywane dość długo
ż barbiturany i tiobarbiturany są kwasami słabszymi od kwasu węglowego i dlatego ich sole łatwo chłoną
dwutlenek węgla, wydzielając nierozpuszczalne wolne kwasy roztwory soli barbituranów oraz tiobarbituranów
przygotowuje siÄ™ ex tempore
Inne leki zaliczane do niewziewnych środków znieczulenia ogólnego:
1. Propanidyd (propanididum, Epontol, ester etylowy kwasu 3-metoksy-4-/N,N-dietylokarbamoilometoksy/-
fenylooctowego
O CH3
O
H3C CH2CH2O C CH2 O CH2C O
N
H5C2 C2H5
ż działa szybko i podobnie do barbituranów
ż ma również działanie miejscowo znieczulające
ż w organizmie rozkłada się pod wpływem esterazy, a produkty tej przemiany dość szybko zostają wydalone z
moczem, kałem i przez płuca
2. Hydroksydion (Hydroxydionum, Viadryl, sól sodowa estru monobursztynowego 21-hydroksypregnanu-3-20-
dionu)
O
O CH2O C CH2COONa
CH3
CH3
O
ż działa kilkakrotnie silniej od tiopentalu
ż wykazuje działania niepożądane jak silne podrażnienia miejscowe, obniżenie ciśnienia krwi i zaburzenia
oddychania
ż jest wykorzystywany wyłącznie do uzyskiwania znieczulenia podstawowego
ż hamuje działanie dehydrogenaz tkankowych
3. Ketamina (Ketaminum, Ketalar, 2-/2 -chlorofenylo/-2-metyloaminocykloheksanon
O Cl
NH
CH3
ż jest to pochodna fenocyklizyny
ż ma szybkie i krótkie działanie narkotyczne
ż nie działa uspokajająco, ani nasennie
ż stan wywoływany wstrzyknięciem tego środka określa się mianem znieczulenia dysocjacyjnego, które
występuje na skutek przerwania pewnych szlaków w obrębie mózgowia występuje przy tym głębokie
znieczulenie ogólne (analgezja)
ż środek ten stosowany jest do znieczulenia ogólnego przy krótkotrwałych zabiegach, a także do wywołania
znieczulenia ogólnego
II. Wziewne środki znieczulenia ogólnego
Do dawniej stosowanych środków znieczulających wziewnych zalicza się:
ż podtlenek azotu (użyty po raz pierwszy w 1844r stomatologia)
ż eter etylowy 1846r
ż chloroform 1847r (operacja ginekologiczna)
ż chlorek etylu 1894r
Wszystkie substancje mają wysoką toksyczność w stosunku do ludzkiego organizmy
Do grupy leków wziewnych znieczulających zalicza się substancje płynne, łatwo przechodzące w stan pary lub
gazów lub też gazy w stanie skroplonym. Substancje te zaliczane są do rożnych grup chemicznych. Środki te
podaje siÄ™ w mieszaninie z tlenem lub powietrzem.
Cechy podobne leków wziewnych znieczulających:
ż posiadają zbliżony charakter chemiczny
ż masa cząsteczkowa większości z nich mieści się w granicach 26-74 (wyjątek: chlorowcopochodne)
ż stosunkowo niskie temperatury wrzenia
ż małe wartości momentów dipolowych
ż przeważnie mała reaktywność chemiczna
ż nie wykazują zdolności do tworzenia wiązań wodorowych
ż hamują czynność ośrodkowego układu nerwowego (OUN) za wyjątkiem ośrodków: oddechowego,
sercowo-naczyniowego oraz ośrodka odpowiedzialnego za pracę serca
Wymagania stawiane wobec nowoczesnych środków wziewnych znieczulających:
ż powinny być bezwonne
ż nie mogą tworzyć z tlenem i powietrzem mieszanin wybuchowych
ż nie mogą zmieniać swojej struktury podczas przechowywania
ż powinny mieć możliwie dużą rozpiętość między dawką znieczulającą a dawką śmiertelną
ż powinny działać możliwie szybko po podaniu i proporcjonalnie do podanej dawki
ż muszą wywoływać wystarczająco głębokie znieczulenie ze zniesieniem napięcia mięśniowego
ż nie mogą dawać objawów i powikłań pooperacyjnych, ani trwałego uszkodzenia narządów miąższowych
(wÄ…troba, nerki)
Mechanizmy działania leków wziewnych znieczulających:
1. Teoria Meyera i Overtona
Środki wziewne o działaniu znieczulającym mają powinowactwo do lipidów, co powoduje zakłócenie
przepuszczalności błon komórkowych (istotne znaczenie dla ich oceny ma współczynnik podziału
woda/lipidy)
2. Teoria Paulinga
Środki znieczulające tworzą na poziomie molekularnym struktury klatratowi, co zakłóca transport jonów, a w
konsekwencji upośledza reaktywność i przewodnictwo tkanki nerwowego OUN
3. Inne
ż zmiana stanu fizjologicznego białek komórkowych OUN i przechodzenie ich z zoli w żele
ż hamowanie procesów oddychania komórkowego
ż zaburzenia w składzie jonów wewnątrz komórek ośrodkowego układu nerwowego
SkutecznÄ… narkozÄ™ uzyskuje siÄ™ w wyniku nie tylko zastosowania nowoczesnej aparatury, ale
również dzięki zastosowaniu tzw. znieczulania złożonego (sumowanego) polega ono na
jednoczesnym podaniu kilku różnych środków wziewnych lub środka wziewnego i pozajelitowego.
Oprócz narkotyków mogą być stosowane również inne środki farmakologiczne, które uzupełniają
działanie podstawowego środka znieczulającego.
Do premedykacji stosuje się również niektóre narkotyczne leki p/bólowe (morfina, petydyna) oraz
neuroleptyki (prometazyna, trifluoropromazyna)
Lekami uzupełniającymi są środki blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, które pozwalają
wywołać zwiotczenie mięśni wtedy, gdy nie uzyskuje się tego przez zastosowanie środka
znieczulającego ogólnie
Neuroleptanalgezja stan charakteryzują się bardzo silnym zobojętnieniem psychicznym i
znieczuleniem ogólnym uzyskiwany w wyniku równoczesnego dożylnego podania benperydolu
(neuroleptyk) i fentanylu (narkotyczny lek p/bólowy)
Najważniejsze substancje zaliczane do narkotyków wziewnych:
1. Podtlenek azotu (N O)
2
ż Nitrogenium oxydulatum
ż podtlenek azotu zwany jest inaczej gazem rozweselającym
Właściwości:
ż jest to gaz bezbarwny o charakterystycznym zapachu
ż posiada słaby słodkawy smak
ż ma właściwości utleniające może się w nim odbywać spalanie, jednak nie podtrzymuje oddychania, dlatego
musi być podawany razem z tlenem
ż mieszanina podtlenku z powietrzem lub tlenem jest niepalna i niewybuchowa
ż jako gaz w stanie czystym łatwo ulega skropleniu
ż szybko wydalany w postaci niezmienionej
ż jest to jeden z pierwszych związków znieczulających zastosowanych w zabiegach chirurgicznych,
działających narkotycznie na ośrodkowy układ nerwowy
ż w pierwszej fazie swojego działania wywołuje skłonność do śmiechu, a następnie znieczulenie ogólne
ż podtlenek azotu nie znosi całkowicie napięcia mięśniowego znieczulenie jest niepełne stosowany jest
wyłącznie w przypadku krótkich zabiegów, natomiast przy dłuższych operacjach łączy się go z innymi
narkotykami
ż po zaprzestaniu podawania środka pacjent bardzo szybko się wybudza
ż można go uzyskać poprzez termiczny rozkład azotanu amonowego lub działanie kwasu azotowego na kwas
sulfanilowy:
NH NO = N O + 2H O
4 3 2 2
H N-SO
2 2-OH + HNO = N O + H SO + H O
3 2 2 4 2
ż zazwyczaj podawany jest z 20-30% dodatkiem tlenu
2. Węglowodory
Działanie narkotyczne węglowodorów uzależnione jest od:
ż masy cząsteczkowej węglowodoru
ż siła działania rośnie niemalże proporcjonalnie do wzrostu masy cząsteczkowej aż do heptanu przy
wyraznym wzroście toksyczności
ż u wyższych homologów aktywność i toksyczność maleją z względu na gorszą rozpuszczalność w
wodzie
ż obecność wiązań nienasyconych
ż obecność wiązań nienasyconych bardzo znacznie zwiększa aktywność narkotyczną węglowodorów
ż podstawniki hydrofilowe
ż wprowadzenie do cząsteczki węglowodoru podstawników hydrofilowych np. grupy OH czy COOH
osłabia lub znosi działanie znieczulające
ż podstawniki lipofilowe
ż wprowadzenie np. chlorowca podnosi aktywność farmakologiczną węglowodorów w stosunku do
układu nerwowego
Przykłady węglowodorów o działaniu znieczulającym:
1. Etylen (Ethylenum) CH =CH
2 2
ż uzyskiwany jest w wyniku dehydratacji etanolu i stanowi najczęściej stosowany środek znieczulający
należący do węglowodorów
ż etylen stosowany jest znieczulenia ogólnego z 20% dodatkiem tlenu
ż działa bardzo szybko, a jego działania zanika również szybko po zaprzestaniu jego podawania
ż jest jednym z najmniej toksycznych środków znieczulających ogólnie
ż często podaje się go z eterem, gdyż sam etylen nie znosi całkowicie napięcia mięśniowego
2. Cyklopropan (Cyclopropanum) - trimetylen
ż cyklopropan uzyskuje się poprzez chlorowanie lub cyklizację propanu, a następnie cyklizację za pomocą
cynku wobec jodku sodowego
Właściwości:
ż gaz o przyjemnym słodkawym zapachu
ż trudno rozpuszczalny w wodzie, łatwiej w lipidach
ż poddany ciśnieniu 5atm łatwo ulega skropleniu
ż gaz palny
ż w mieszaninie z powietrzem, tlenem i N O jest wybuchowy w różnych stężeniach
2
ż jest to bardzo silnie działający środek znieczulający znoszący, w odróżnieniu od etylenu, całkowicie
napięcie mięśniowe
ż jest mało toksyczny i szybko wydalany (szybkie budzenie się pacjenta po zaprzestaniu podawania
środka)
ż podaje się z bardzo wysokimi (nawet do 75-90%) dodatkami tlenu
3. Chlorowcopochodne węglowodorów
Czynniki wpływające na aktywność narkotyczną halogenowodorów:
ż liczba wprowadzonych atomów chlorowca
ż w miarę wprowadzania do cząsteczki kolejnych atomów chlorowca wzrasta siła działania oraz
toksyczność np. chloroform jest silniejszym narkotykiem od chlorku metylu
ż masa atomowa wprowadzonego chlorowca
ż w miarę zwiększania się masy atomowej chlorowca (jednocześnie zwiększa się odległość i osłabia się
siła wiązania węgiel-chlorowiec) maleje aktywność narkotyczna np. pochodne jodu nie wykazują już
działania narkotycznego, a na skutek powolnego odszczepiania jodu działają antyseptycznie
ż stan skupienia
ż w przypadku pochodnych węglowodorów aktywność narkotyczna jest większa dla związków niżej
wrzących dlatego najsilniej działają pochodne metanu i etanu
ż budowa cząsteczki
ż związki o symetrycznej budowie lub nieparzystej liczbie atomów chlorowca działają silniej np. 1,2-
dichloroetan jest silniejszy od jego izomeru 1,1-dichloroetanu
ż obecność wiązania nienasyconego
ż wiązania nienasycone występujące w cząsteczce potęgują narkotyczny efekt działania
chlorowcopochodnych
Cechy wspólne narkotycznych chlorowcopochodnych:
ż podobna budowa chemiczna
ż silne działanie narkotyczne
ż brak właściwości wybuchowych
Najważniejsze chlorowcopochodne o działaniu ogólnie znieczulającym:
1. Chloroform
ż środek praktycznie całkowicie wycofany z użycia ze względu na swoje silnie toksyczne właściwości w
stosunku do narządów miąższowych
ż wyjątek stanowią kraje tropikalne, gdzie ze względu na wysokie temperatury otoczenia użycie eteru jest
niemożliwe
ż przechowywanie chloroformu wymaga wyeliminowania kontaktu z tlenem, wilgocią i światłem, gdyż
pod wpływem tych czynników tworzą się toksyczne produkty rozkładu aby nie uległ częściowemu
utlenieniu dodaje siÄ™ do niego 1% etanol
ż inne czynniki rozkładające chloroform to HCl oraz COCl
2
ż temperatura wrzenia wynosi 61O
2. Chlorek etylu C H Cl (Aethylium chloratum, chloroetan) CH Cl
2 5 3-CH
2
ż pod normalnym ciśnieniem i w temperaturze pokojowej jest gazem
ż używany jest w stanie skroplonym (temperatura wrzenia 12,5O) i w ampułkach niskociśnieniowych
ż z powodu dość dużej toksyczności i słabego działania narkotycznego stosowany jest do krótkotrwałych,
kilkuminutowych zabiegów
ż najczęściej jest wykorzystywany do miejscowego, zewnętrznego znieczulenia, które następuje na skutek
silnego schłodzenia tkanek, spowodowanego jego intensywnym parowaniem
3. Trichlorometylen (Aethylium trichloratum, Trilen, Tri) HClC=CCl
2
ż rozkłada się podobnie jak chloroform pod wpływem światła i wilgoci dając fosgen i kwas solny
ż jako stabilizatorów przy jego przechowywaniu używa się etanolu lub tymolu (przez dodanie etanolu
usuwa się zanieczyszczenie fosgenem, który tworzy z nim o wiele mniej toksyczny węglan di etylowy)
ż trichlorometylen jest bezpieczny przy krótkotrwałych znieczuleniach podany w małych dawkach
wydala siÄ™ z organizmu w stanie niezmienionym
ż podany natomiast w większych dawkach częściowo wydala się w postaci niezmienionej, a częściowo
zostaje metabolizowany do związków toksycznych
ż trichlorometylen nie może być stosowany w aparatach do znieczuleń o zamkniętym obiegu (stosowany
jest w nich wodorotlenek sodowy służący do pochłaniania dwutlenku węgla Trilen tworzy z nim
wybuchowy i toksyczny dichloroacetylen)
4. Halotan (Halothanum, Halan, 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroetan) F C-CHClBr
3
ż był to pierwszy wziewny środek znieczulający ogólnie zawierający fluor
Właściwości:
ż niewybuchowa, niepalna ciecz o temperaturze wrzenia 50O
ż posiada duży współczynnik podziału n-oktanol/woda (dobrze rozpuszcza się w tłuszczach i posiada
dobre powinowactwo do tkanki nerwowej)
ż niewielka jego ilość jest metabolizowana w organizmie do kwasu trifluorooctowego stosunkowo
niewielkie toksyczne działanie
ż otrzymuje się go poprzez chlorowanie 1,1,1-trifluoro-2-bromoetanu pod wysokim ciśnieniem i w
wysokiej temperaturze:
F C-CH Br + Cl = CF
3 2 2 3-CHClBr
ż halon dobrze przenika do ośrodkowego układu nerwowego dając szybko pełne i głębokie znieczulenie
chirurgiczne ze zniesieniem odruchów i napięcia mięśniowego, bez stadium ekscytacji
ż działa 5-krotnie silniej od eteru etylowego i jest znacznie szybciej od niego wydalany, po zaprzestaniu
podawania następuje dość szybkie wybudzenie pacjenta
ż podaje się w mieszaninie z powietrzem lub tlenem
5. Metoksyfluran (Methoxyfluranum, Pentran, eter metylo-1,1-difluoro-2,2-dichloroetylowy)
CH
3-O-CF
2-CHCl
2
ż jest to związek zawierający w cząsteczce elementy strukturalne chloroformu, eteru i halotanu
ż w niektórych klasyfikacjach zaliczany do eterów
Właściwości:
ż niewybuchowa i niepalna ciecz o stosunkowo wysokiej temperaturze wrzenia
ż posiada niskie ciśnienie pary nasyconej w temperaturze pokojowej
ż może być stosowany jak wziewny środek znieczulający, gdyż posiada małą wartość utajonego ciepła
parowania
ż działa silniej od eteru
ż szybko wywołuje głęboką narkozę ze zniesieniem odruchów i napięcia mięśniowego, przebudzenie
również jest stosunkowo szybkie
ż jest stosowany rzadko ze względu na działania niepożądane oraz toksyczność
4. Etery
Ogólne właściwości eterów jako środków znieczulających ogólnie:
ż alifatyczne etery są izosteryczne z n-alkanami i mają podobne działanie na ośrodkowy układ nerwowy
ż etery są silniejszymi narkotykami od alkoholi zwłaszcza niższe etery działają silniej ze względu na ich
lotność (etery wyższe, mające mniejszą lotność, powoli się wchłaniają i działają dłużej)
ż eter winylowy jest jedynym wyższym eterem, który może być stosowany w lecznictwie
ż etery o budowie niesymetrycznej działają silniej niż ich izomery symetryczne
Najważniejsze etery o działaniu ogólnie znieczulającym:
1. Eter etylowy (Aether ethylicus, eter dietylowy, rzadziej eter siarczanowy) C H H
2 5-O-C
2 5
ż najczęściej stosowany obecnie środek znieczulający wziewny
ż eter etylowy otrzymuje się działając kwasem siarkowym na etanol (wymaga specjalnej retryfikacji w
celu usunięcia m.in. kwasów siarkowych, alkoholu etylowego czy aldehydu i kwasu octowego)
ż eter w obecności światła i tlenu częściowo się utlenia, a produkty tego procesu są silnie toksyczne i
wybuchowe (fotoliza eteru może doprowadzić do powstania wolnych rodników, które reagując dalej z
tlenem i wodÄ… dajÄ… m.in. nadtlenek di etylowy, aldehyd octowy i kwas octowy)
ż w celu zapobiegnięcia reakcjom rozkładu eter przechowuje się w butelkach z ciemnego szkła oraz
stabilizuje zwiÄ…zkami hamujÄ…cymi proces utleniania (etanol, difenyloamina, fenidon)
ż eter jest narkotykiem chirurgicznym dającym pełne znieczulenie ze zwiotczeniem mięśni
ż podawany w mieszaninie z tlenem i dwutlenkiem węgla
ż w pierwszym stadium pobudzenia wywołuje pobudzenie euforyczne
ż wydalanie eteru jest dość krótkotrwałe (do 24h) i towarzyszą mu zawroty głowy, nudności i wymioty
ż z racji tego, iż daje efekty euforystyczne obrót eterem podlega ścisłej kontroli
2. Eter winylowy (Aether vinylicus) CH =CH-O-CH=CH
2 2
ż ze względu na obecność wiązań nienasyconych działa silniej niż eter di etylowy, jest jednak od niego
znacznie bardziej toksyczny, zwłaszcza w stosunku do narządów miąższowych
ż wywołuje pełnie znieczulenie i nie daje przykrych objawów ponarkotycznych
ż stosowany jest tylko do krótkotrwałych zabiegów
Właściwości:
ż jest nietrwały, zwłaszcza na świetle
ż stabilizuje go dodatek etanolu
ż ciecz o właściwościach podobnych do eteru
ż substancja palna, wybuchowa
LEKI PRZECIWPADACZKOWE
Padaczka jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, a u jej podłoża leży patologiczny wzrost
pobudliwości komórek nerwowych, ich zwiększona gotowość oraz inne mechanizmy
patologiczne, spowodowane morfologicznymi lub czynnościowymi zmianami w mózgu. Istotną
rolę w występowaniu objawów padaczki odgrywa zmniejszona ilość jednego z czynników
hamujących pobudliwość neuronów kory mózgu kwasu ł-aminomasłowego (GABA)
Padaczka jest chorobą przewlekłą wymagającą stosowania leków przez co najmniej kilka lat przy
czym często są to 2-3 leki jednocześnie. Większość leków p/padaczkowych ma niekorzystny
współczynnik terapeutyczny i obdarzona jest działaniem toksycznym gł. teratogennym,
mutagennym oraz rakotwórczym
Objawy padaczki to:
ż utrata świadomości
ż drgawki
ż zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
ż zaburzenia gospodarki wapniowej
ż zaburzenia metabolizmu węglowodanów oraz aminokwasów
Typy padaczki:
ż padaczka grand mall (napady wielkie)
ż padaczka petit mall (toniczna)
ż padaczka z objawami psychomotorycznymi
ż padaczki mieszane
Leczenie:
Mimo iż występuje kilka typów padaczki to nie leków, które swoiście hamowałyby poszczególne typy napadów.
Natomiast niektóre leki jak: fenobarbital, fenytoina czy diazepan są stosowane w leczeniu niemalże wszystkich
napadów. Wyjątek stanowią napady nieświadomości, w leczeniu których są przydatne pochodne oksazolitynodionu
oraz pochodne kwasu bursztynowego
Wspólna budowa leków p/padaczkowych:
1. Prawie wszystkie leki p/padaczkowe są amidami, przy czy znaczna część to ureidy (barbiturany, pochodne
hydantoiny i acetylom ocznika. PowtarzajÄ…cym siÄ™ fragmentem czÄ…steczki jest ugrupowanie:
R1 O
C C N R3
R2
R i R stanowi przeważnie wodór, podstawnik metylowy, etylowy lub fenylowy, a R to zwykle wodór,
1 2 3
rzadziej podstawnik metylowy
2. Budowa cykliczna leki te zawierają 5-6- lub 7-członowe całkowicie uwodornione pierścienie, zamknięte
izosterycznymi ugrupowaniami C=O, =NH, =CH lub =O. Pochodne acetylom ocznika nie mają zamkniętego
2
pierścienia, ale mogą przyjmować konfigurację przestrzenną, przypominającą cykliczne ureidy
Podział podstawowych leków p/padaczkowych:
Do podstawowych leków stosowanych w leczeniu padaczki należą pochodne:
1. kwasu barbiturowego i 2-dezoksybarbiturowego
2. hydantoiny
3. oksazolidyny
4. kwasu bursztynowego
5. benzodiazepiny
Lekami wspomagajÄ…cymi sÄ… pochodne:
1. acetylom ocznika
2. sulfonamidy
3. różne
I. Pochodne kwasu barbiturowego
1. Zależność aktywność farmakologicznej od działania leków:
Cechy charakterystyczne dla wszystkich barbituranów:
ż podstawienie jednego atomu wodoru w położeniu 5 nie ma większego wpływu na dysocjację ani działanie
farmakologiczne takich jednopodstawionych pochodnych, ale zastąpienie obu wodorów w tym położeniu znosi
aromatyczny charakter pierścienia
ż tak silnie obniżony stopień dysocjacji sprawia, że dipodstawione pochodne kwasu barbiturowego są
kwasami słabszymi od kwasu węglowego
ż zwiększa się przy tym litofilność takich podstawionych i silniej zaznacza się ich działanie
farmakologiczne
ż wprowadzenie dodatkowych elektrodonorowych podstawników przy jednym z atomów azotu jeszcze bardziej
osłabia charakter kwasowy zwiększa się aktywność farmakologiczna
ż hydrofobowość podstawników przy węglu 5 ma największy wpływ na zdolności transportowe barbituranów
rzutuje to bezpośrednio na powinowactwo barbituranów do liofilowych tkanek, zwłaszcza niektórych struktur
mózgowych
ż obecność ugrupowań CO-NH w pierścieniu wpływa na zdolność barbituranów do tworzenia wodorowych
wiązań z zasadami kwasów nukleinowych
ż wprowadzenie do cząsteczki wiązań nienasyconych skraca działanie i jednocześnie je pogłębia
ż dalsze zwiększenie lipofilowości oraz pogłębienie efektu farmakologicznego uzyskano przez przedłużenie
łańcucha tylko jednego z podstawników
ż rozgałęzienie podstawnika prowadzi do skrócenia czasu działania
Dodatkowo:
ż wprowadzenie do cząsteczki kwasu barbiturowego w położenie 5 podstawnika aromatycznego (fenylowego)
sprawia, że zakres depresyjnego działania tych pochodnych zostaje rozszerzony również na ośrodki ruchowe
kory mózgowej
Osłabienie działań niepożądanych:
ż wprowadzenie grupy metylowej CH do jednego z atomów azotu fenobarbitalu lub barbitalu (osłabia się
3
działanie nasenne, ale zmniejsza się toksyczność oraz możliwe działania niepożądane)
ż acylowanie jednego z atomów azotu fenobarbitalu kwasem benzoesowym benzobarbital ma już słabe
działanie nasenne, ale spotęgowaną aktywność p/padaczkową
Najważniejsze pochodne kwasu barbiturowego:
O
H
N R1
O
N R2
R3 O
Nazwa leku R R R
1 2 3
Metylfenobarbital
Prominal, kwas 5-etylo-5-fenylo-N- -C H -CH
2 5 3
metylobarbiturowy
Metabarbital
Gemonil, kwas 5,5-dietylo-N- -C H -C H -CH
2 5 2 5 3
metylobarbiturowy
O
Benzobarbital
Benzonal, kwas N-benzoilo-5-etylo-5- -C H
2 5 C
fenylobarbiturowy
Fenobarbital
Luminal, Gardenal, kwas 5-etylo-5- -C H -H
2 5
fenylobarbiturowy
1. Fenobarbital
ż mechanizm działania p/drgawkowego polega aktywacji receptora GABA-ergicznego
O
powoduje to wydłużenie czasu otwarcia kanału chlorkowego i wzmożony napływ
jonów chlorkowych przez błonę postsynaptyczną, co prowadzi do jej
hyperpolaryzacji i w efekcie do osłabienia efektów pobudzenia
HN
ż jest metabolizowany w wątrobie przez enzymy mikrosomalne głównie do
C2H5
nieaktywnej 4-hydroksyfenylopochodnej wydalanej przez nerki jako glukuronian
O N O
ż jest skuteczny w leczeniu napadów wielkich (grand-mal) oraz w napach częściowych
H
ż długi okres półtrwania
ż stosowany raz dziennie
ż działania niepożądane:
ż senność
ż przy dłuższym stosowaniu rozwija się tolerancja
ż zmniejsza się aktywność umysłowa
2. Metylfenobarbitral
ż metylfenobarbital otrzymano poprzez wprowadzenie podstawnika metylowego przy jednym z atomów azotu
pierścienia heksahydropirymidynotrionu osłabiono w ten sposób działanie nasenne związku macierzystego
3. Benzobarbital
ż lek znajdujący zastosowanie w leczeniu padaczki typu grand-mal
ż jest to lek o silnym działaniu p/drgawkowym, a słabszym działaniu nasennym
ż działanie niepożądane zostały zmniejszone przez arylowanie jednego atomu azotu w cząsteczce fenobarbitalu
ż do działań niepożądanych zalicza się:
ż zawroty głowy
ż zaburzenia równowagi
O
O
HN
HN
C2H5
C2H5
O N O
O N O
CH3
O
metylfenobarbital
benzobarbital
II. Pochodne kwasu 2-deoksybarbiturowego:
1. Primidon (Primidonum, Mizodin, Misoline, 5-etylo-5-fenyloheksahydropirymidyno-4,6-dion)
ż jest to analog fenobarbitalu różniący się od niego brakiem grupy ketonowej w położeniu 2
ż można go również uważać za pochodną cyklicznego metylenodiamidu kwasu malonowego
ż sama 4,6-dioksoheksahydropirymidyna nie jest obdarzona aktywnością biologiczną, natomiast jej 5,5-
dipodstawione pochodne wykazują działanie depresyjne na OUN, zwłaszcza na ośrodki ruchowe
O
H
N C2H5
N
H
O
ż primidon stosowany jest w leczeniu wszystkich typów padaczki
ż jest to lek nieco słabiej działający od fenobarbitalu, ale mniej od niego toksyczny daje mniejszą
ponarkotykową pozostałość i nie kumuluje się w organizmie
ż uważa się go za prolek, gdyż w organizmie ulega metabolizmowi do dwóch aktywnych związków:
fenobarbitali oraz fenyloetylomalonoamidu - PEMA (przypuszcza się primidon zawdzięcza swoją aktywność
fenobarbitolowi)
O
C
H
NH2
O N
NH2
H5C2 C
NH
O
H5C2
fenyloetylomalonoamid
O
H
O N O
NH
H5C2
primidon
O
fenobarbital
III. Pochodne hydantoiny
1. Właściwości hydantoiny:
ż hydantoina jest ureidem kwasu glikolowego
ż ma jednocześnie właściwości imidu oraz enolu, dlatego wykazuje pewne podobieństwo do kwasu
barbiturowego
ż nie ma właściwości zasadowych na skutek przesunięcia wolnych par elektronowych azotu w kierunku grup
karboksylowych i wykazuje właściwości słabego kwasu
ż otrzymywana jest w wyniku reakcji mocznika z kwasem hydroksyoctowym:
H
N
O HO CH2
O O
H2N NH2 HO C O
N
H
mocznik kwas hydroksyoctowy
hydantoina
2. Zależność budowy pochodnych hydantoiny od ich działania farmakologicznego:
ż wprowadzenie podstawników w położenie 4 znosi aromatyczny charakter pierścienia i uzależnia moc
kwasową (a więc jednoczesne siłę efektu farmakologicznego) od efektu indukcyjnego poszczególnych
podstawników
ż związki zawierające w położeniu 4 dwa podstawniki rodnik fenylowy oraz grupę metylową, etylową,
propylową lub butylową tworzą szereg pochodnych o właściwościach p/padaczkowych, ale zbyt toksycznych,
aby stosować je w lecznictwie
ż wprowadzenie dodatkowych podstawników w położenie 1 lub 3 powoduje nieznaczne obniżenie efektu
farmakologicznego, ale przy równoczesnym zmniejszeniu toksyczności leki te są najczęściej stosowane
3. Najważniejsze pochodne hydantoiny o działaniu p/padaczkowym:
O
N R3
R2
R1 N O
R4
Nazwa leku R R R R
1 2 3 4
Fenytoina
Hydantoinal, 5,5- -H -H
difenylohydantoina
Mefenytoina
Sacemo, 3-metylo-5-etylo-5- -C H -CH -H
2 5 3
fenylohydantoina
Metylfenytoina
-CH -H
3
3-metylo-5,5-difenylohydantoina
1. Fenytoina (Phenytoinum, Dilantin, Epanuin, 5,5-difenylo-imidazolidyno-2,4-dion
Właściwości:
ż fenytoina jest cyklicznym ureidem kwasu glikolowego o działania
OH
p/drgawkowym i wykazującym właściwości zarówno imidu jak i enolu
ż wykazuje właściwości słabego kwasu ze względu na przesunięcie pary
elektronowej z azotu w kierunku grup karboksylowych
HN N
ż dzięki obecności imidowego atomu wodoru obserwuje się tautomeryzację
laktamowo-laktimowÄ…
ż łatwo tworzy sole:
O
- +
OH O Na
NaOH
HN N HN N
O O
ż fenytoina jest trudno rozpuszczalna w wodzie, natomiast łatwo rozpuszcza się jej sól sodowa (Phenytoinum
natricum)
Otrzymywanie fenytoiny:
ż fenytoinę można otrzymać metodą Bucherera-Berga
ż reakcja polega na kondensacji odpowiedniego ketonu lub aldehydu z cyjankiem potasu wobec węglanu
amoniowego w stosunku 1:3:2
O
O
C NH2
NH
KCN
C O
(NH ) CO
4 2 3
NH COONH4
N
O
H
Metabolizm fenytoiny:
ż metabolizm fenytoiny przebiega w wątrobie przy udziale enzymów mikrosomalnych i polega na tworzeniu
hydroksylowych pochodnych
ż głównym metabolitem jest izomer 5-(para-hydroksyfenylo)-5-fenylohydantoina (nieaktywna
farmakologicznie)
ż inne metabolity to: dihydrodiol, 5-fenylo-5-katecholohydantoina i jej metoksylowi pochodna
ż wszystkie metabolity wydalane są z organizmu po sprzęgnięciu ich z kwasem glukuronowym
OH
HO
O
O
HN NH
O
HN NH
HO
O
OH
5-katecholo-5-fenylohydantoina
HO
O
O
HN NH OH
H3C O
O
HN NH
5-(p-hydroksyfenylo)-5-fenylo-
O
hydantoina
O
dihydrodiol
HN NH
O
Wpływ fenytoiny na ludzki organizm:
ż fenytoina wywiera stabilizujący wpływ na błony neuronalne, wzmagając transport jonów sodowych na
zewnątrz komórki i hamując bierny transport tych jonów do jej wnętrza
ż wpływa na transport jonów potasowych oraz na wewnątrzkomórkowe przemieszczanie wapnia
ż ma wpływ na stężenia neuroprzekazników aminokwasowych
ż ma modulujący wpływ na receptor GABA-ergiczny
ż fenytoina jest lekiem z wyboru w napach częściowych, stosuje się także w uogólnionych napach toniczno-
klonicznych (grand-mal)
ż podaje się w postaci tabletek doustnych lub jako sól sodową w iniekcjach
ż działania niepożądane:
ż powikłania hematologiczne
ż zaburzenia ze strony ośrodkowego układu nerwowego
ż uszkodzenie wątroby
ż przerost dziąseł
ż zawroty głowy
ż zaburzenia psychiczne
2. Mefenytoina (Mephenytoinum, Methoin, Mesantoin, 5-etylo-5-fenylo-3-metylo-
imidazolidyno-2,4-dion)
ż działa p/drgawkowo podobnie jak fenytoina, ale jest od niej znacznie bardziej O
toksyczna
H5C2
ż stosowana jest wyłącznie w przypadkach opornych na inne leki
ż N-alkilowe ulegają w pierwszym etapie dealkilacji, a następnie hydroksylacji HN N CH3
ż produkty metabolizmu wydalane są jako glukuroniany
O
IV. Pochodne oksazolidyno-2,4-dionu
Budowa a właściwości farmakologiczne:
ż pochodne z podstawnikami umiejscowionymi tylko w położeniu 5, a zwłaszcza zawierającymi większą ilość
atomów (np. grupa propylowa, fenylowa) wykazują działanie uspokajające, nasenne i p/bólowe ze względu
na swoją dużą toksyczność nie są stosowane
ż pochodne, które w położeniu 5 zawierają 2 podstawniki o stosunkowo małej masie cząsteczkowej, a przy
atomie azotu grupę metylową lub etylową wykazują bardzo słabe działanie nasenne, są obdarzone natomiast
dużą aktywnością p/drgawkową (są toksyczne, zwłaszcza przy dłuższej kuracji)
Najczęściej stosowane pochodne:
O
N R3
R2
R1 O O
Nazwa leku R R R
1 2 3
Trimetadion - Trioksal, 3,5,5-trimetylooksazolidyno-2,4-dion -CH -CH -CH
3 3 3
Parametadion - 3-etylo-5,5-dimetylooksazolidyno-2,4-dion -CH -CH -C H
3 3 2 5
Etadion - Dimedione, 5-etylo-3,5-dimetylooksazolidyno-2,4-dion -CH -C H -CH
3 2 5 3
ż stosuje się je w leczeniu małych napadów u chorych słabo reagujących na inne leki
ż ze względu na toksyczność tej grupy stosuje się jedynie Trimetadion (Trimethadionum, Triksal, Tridione,
3,5,5-trimetylooksazolidyno-2,4-dion
ż Trimetadion ulega N-metylacji do 5,5-dimetylooksazolidyno-2,4-diony, który posiada właściwości
p/drgawkowe i potęguje działanie leku macierzystego
V. Pochodne pirolidyno-2,5-dionu
ż imidy kwasów dwukarboksylowych wykazują działanie p/drgawkowe, jednak działają również nasennie i
dlatego niektóre z nich mogą być stosowane w leczeniu padaczki są nimi imidy kwasu bursztynowego
Najbardziej charakterystyczne pochodne pirolidyno-2,5-dionu
O
N R3
R2
O
R1
Nazwa leku R R R
1 2 3
Etosuksimid
-C H -CH -H
2 5 3
3-etylo-3-metylopirolidyno-2,5-dion
Fensuksimid
-H -CH
3
3-fenylo-1-metylopirolidyno-2,5-dion
Mesuksimid
-CH -CH
3 3
Celontin, 3-fenylo-1,3-dimetylopirolidyno-2,5-dion
Morsuksimid
Mofolep, Perlepsin, 3-fenylo-1-morfolinometylo-3- -CH NH2C- O
3
metylopirolidyno-2,5-dion
Lefadol
-H -H
3-bromofenylopirolidyno-2,5-dion
Br
1. Etosuksimid (Ethosuximidum, Ronron, Zarontin, 3-etylo-3-metylopirolidyno-2,5-dion)
ż stosowany jest przede wszystkim w wypadku padaczek u dzieci
ż otrzymuje się go w reakcji cyklizacji kwasu 3-etylo-3-metylobursztynowego z 25% amoniakiem:
O
H3C
H3C C OH
H3C
+ NH
3
O
H3C C
O O
N
OH
H
ż ulega metabolzimowi w wątrobie do nieaktywnym hydroksymetylowych pochodnych, które przez nerki
wydalane są w postaci glukuronianów
ż czas półtrwania leku u dzieci wynosi 30h, natomiast u osób dorosłych: 60h
ż objawy toksyczne stosowania etosuksimidu:
ż zaburzenia układu pokarmowego
ż nudności
ż wymioty
ż senność
ż zawroty i bóle głowy
ż zmiany w obrazie krwi obwodowej
ż zaburzenia czynności nerek i wątroby
ż uszkodzenie szpiku
2. Mesuksimid (Mesuximidum, Celontin, Petinutin, 1,3-dimetylo-3-fenylopirolidyno-2,5-dion)
ż stosowany w leczeniu napadów małych, opornych na inne leki
ż jego aktywny metabolit, N-demetylowa pochodna przy dłuższym leczeniu ulega kumulacji powodując
spotęgowanie objawów niepożądanych
3. Lefadol
ż od innych pochodnych różni się obecnością bromu przy pierścieniu fenylowym w położeniu 3 oraz brakiem
innych podstawników
ż jest skuteczny w leczeniu nietypowych i poronnych postaci napadów dużych i skroniowych
VI. Ureidy kwasu fenylooctowego (pochodne acetylomocznika)
Najważniejsze ureidy o działaniu p/padaczkowym:
O
O
O
CH C NH
CH C NH
CH2C NH
O
O
O C2H5
Cl
H2N
H2N
H2N
fenacemid chlorfenacemid etylfenacemid
H
O N
O
NH2
R1 R2
Nazwa leku R R
1 2
Fenacemid
-H
2-fenyloacetylomocznik
Chlorfenacemid
-Cl
2-chloro-2-fenyloacetylomocznik
Etylfenacemid
-C H
2 5
2-fenylo-2-etyloacetylomocznik
ż fenacetamid charakteryzuje się bardzo korzystnym działaniem farmakologicznym, ale zbyt dużą
toksycznością, dlatego jest obecnie zastępowany etylofenacemidem, który jest mniej toksyczny
ż przykładem leku złożonego jest preparat Phenadal, który zawiera etylofenacemid, fenytoinę oraz
fenobarbital jest on skuteczny w leczeniu prawie wszystkich typów padaczki
VII. Pochodne kwasu walproinowego
ż związkiem macierzystym jest kwas walproinowy (Acidum valproicum, Convulex, Vupral, kwas 2-
propylowalerianowy, kwas dipropylooctowy):
H3C
O
H3C
OH
ż kwas walproinowy jest najczęściej używany w postaci soli sodowej, magnezowej lub wapniowej, bywa także
stosowany jako ester piwaloilowy o wzorze:
CH3
H3C
O
O
CH3
H3C
CH3
O
O
Mechanizm działania:
ż polega głównie na hamowaniu transaminazy GABA-T, enzymu odpowiedzialnego za rozkład GABA
ż dodatkowo blokowana jest dehydrogenaza semialdehydu bursztynowego, który jest produktem metabolizmu
GABA
Synteza:
ż produktem wyjściowym do syntezy kwasu walproinowego jest dietyloester kwas dipropylomalonowego, który
poddany hydrolizie alkalicznej, a nastepnie działaniu kwasu solnego tworzy kwas walproinowy:
H3C O CH3
H3C
O
1. KOH
O
2. HCl
H3C
O
OH
H3C O CH3
Metabolizm kwasu walproinowego:
ż główne drogi metabolizmu to ²-oksydacja i É-hydroksylacja Å‚aÅ„cucha propylowego
ż w wyniku tych przemian powstają 3-hydroksy- i 3-oksy-pochodne, z których w dalszych etapach tworzą się
kwasy pentanowy, propionowy, metylomalonowy, bursztynowy, octowy
ż najistotniejszym metabolitem jest kwas walpro-2-enowy, który jest najprawdopodobniej odpowiedzialny za
jego aktywność p/drgawkową
ż kwas walproinowy jest lekiem stosowanym we wszystkich typach napadów padaczkowych
ż jego stosunkowo duża mała toksyczność oraz nieznaczne efekty niepożądane pozwalają stosować go u dzieci
ż okres półtrwania wynosi 6-15godzin
ż wykazuje interakcję z fenytoiną, fenobarbitalem oraz benzodiazepinami
VIII. Leki p/drgawkowe o różnej budowie
1. Benklamid (Benclamidum, Benzpropamid, N-benzylo-amid kwasu chloropropionowego
ż stosunkowo trudno rozkłada się w organizmie, a jego działanie utrzymuje się ok. 12h
ż lek mało toksyczny, jednak przy dłuższym jego stosowaniu konieczna jest kontrola obrazu krwi
O
CH2NH C CH2CH2Cl
2. Karbamazepina (Carbamazepinum, Amizepin, Tegretol, 5-karbamido-5H-dibenzo-[b,f]-azepina)
ż pochodna benzodiazepiny!
ż oprócz działania p/drgawkowego ma również działanie trankwilizujące
ż podobnie jak w przypadku benklamidu wymagana jest kontrola obrazu krwi
przy dłuższym stosowaniu preparatów
N
O
NH2
3. Klonazepam (Clonazepanum, 5-/2 -chlorofenylo/-2,3-dihydro-7-nitro-2-okso-1H-benzo-1,4-diazepina)
ż pochodna benzodiazepiny!
O
ż pochodne benzodiazepiny w zależności od rodzaju podstawników w położeniu 7 H
N
i przy rodniku fenylowym w położeniu 5 pochodne benzodiazepiny są stosowane
jako anksjolityki lub leki nasenne
ż niektóre z nich znalazły zastosowanie w leczeniu padaczki np. diazepam
N
(Diazepamum) oraz nitrazepam (NItrazepamum)
O2N
Cl
4. Sultiam (Sultianum, Ospolot, 1,1-ditlenek tetrahydro-2-/4 -sulfamoilofenylo/-2H-
1,2-tiazyny
ż związek należy do sulfonamidów o działaniu p/drgawkowym
ż stosowany jest w leczeniu wszystkich postaci padaczki z wyjątkiem petit-mal
ż jest to lek o korzystnym działaniu farmakologicznym (np. brak działania nasennego), ale ma wiele działań
niepożądanych i toksycznych
O O
S
N SO2NH2
Nowoczesne leki p/padaczkowe analogi GABA
Istotną rolę w mechanizmie działania leków p/padaczkowych odgrywa kwas ł-aminomasłowy (GABA). Wśród
związków wzmagających przekaznictwo w układzie GABA-ergicznym można znalezć struktury:
ż charakteryzujące się bezpośrednim wpływem na receptor GABA (agoniści)
ż w sposób pośredni zwiększające poziom GABA w OUN
ż wpływające na metabolizm kwasu ł-aminomasłowego
Najważniejsze leki:
1. Progabid (Progabidum, Gabrene, 4-{[4-chlorofenylo)-5-fluoro-2-hydroksyfenylo)-metyleno)-amino}-butanamid
ż pierwszy selektywny agonista receptora GABA
ż jest to zasada Schiffa utworzona w wyniku reakcji odpowiednio podstawionego benzofenu i ł-
aminobutyroamidu
OH
O
N
NH2
F
Cl
Wpływ budowy cząsteczki na jej właściwości:
ż wprowadzenie cząsteczki benzofenu zwiększyło właściwości liofilowe równoważące hydrofilowy charakter
GABA
ż zmiana końcowej grupy aminowej GABA na wiązanie iminowe zwiększyło trwałość hydrolityczną cząsteczki
oraz zmniejszyła jej zasadowość czyniąc ją mniej polarną (ułatwienie przechodzenia przez barierę krew-
mózg)
ż wprowadzenie grupy hydroksylowej w pozycję orto- w stosunku do ugrupowania iminowego daje możliwość
tautomerii i tworzenia wiązań wodorowych (zwiększa to trwałość związku i wpływa na jego charakter
chemiczny)
ż atom F w położeniu 4 w stosunku do grupy OH zapobiega szybkiemu metabolizmowi
ż atom C; w pozycji 4 dodatkowo zwiększa litofilność
ż przeprowadzenie grupy karboksylowej w pierwszorzędowy amid dodatkowo zwiększa rozpuszczalność w
tłuszczach
Otrzymywanie:
ż progabid otrzymano w wyniku reakcji addycji 2-hydroksy-5-fluoro-4 -chlorobenzofenonu z chlorowodorkiem
amidu kwas ł-aminomasłowego w obecności zasady
Właściwości:
ż progabid jest amfo terem, w środowisku kwasowym występuje w formie iminowego kation, a w środowisku
zasadowym jako anion
ż w rozpuszczalnika niepolarnych występuje jako fenol, zwiększenie polarności powoduje przejście w formę
ortochinonu
ż trudno rozpuszczalny w wodzie, trwały jest natomiast w kwasom środowisku żołądka
Metabolizm:
ż polega na dezaminacji, rozerwaniu wiązania iminowego oraz hydroksylacji benzofenonu (w położeniu C5 lub
C3)
ż jednym z metabolitów jest kwas 4-chlorofenylo-5-fluoro-2-hydroksyfenylometyloaminomasłowy wykazujący
aktywność p/drgawkową
ż w wyniku rozerwania wiązania iminowego powstaje gabamid oraz kwas ł-aminomasłowy
OH
O
N
NH2
F
GABAmid
OH OH
O
Cl
N O
OH
F F
GABA
Cl Cl
ż progabid może być stosowany we wszystkich typach padaczek, lecz ze względu na mogące wystąpić
uszkodzenie wÄ…troby jest stosowany jedynie w przypadkach opornych na inne leki
2. Wigabatryna (Vigabatrinum, Sabril, Wigabatrina, kwas D,L-4-amino-5-heksenowy, kwas Å‚-
winyloaminomasłowy)
ż wigabatryna jest strukturalnym analogiem GABA
ż jest to selektywny inhibitor transaminazy GABA-T, enzymu odpowiedzialnego za przekształcenie kwas ł-
aminomałsowego w semialdehyd bursztynowy wigabatryna blokując ten enzym powoduje wzrost poziomu
GABA w strukturach mózgowych
O
H2C OH
NH2
ż stosowana jest w leczeniu napadów częściowych i uogólnionych opornych na inne leki
ż wchłania się szybko, uzyskując maksymalne stężenie po 1-2h
ż jest wydalana w znacznym stopniu przez nerki w stanie niezmienionym
ż nie wykazuje interakcji z innymi lekami p/padaczkowymi
ż objawy niepożądane:
ż senność
ż zawroty głowy
ż drażliwość
ż u niektórych pacjentów zaobserwowano objawy depresji
3. GABA-pentyna (gabapentinum, Neurontin, kwas 1-(aminometylo)-cykloheksano-1-octowy)
NH2 COOH
ż gabapentyna wpływa na syntezę i uwalnianie GABA, a także na napięciowozależne kanały
sodowe
ż charakteryzuje się wysoką litofilnością, która uzyskiwana jest dzieki obecności pierścienia
cykloheksanu (łatwiejsze przenikanie przez barierę krew-mózg)
ż stosowana jest w leczeniu wszystkich typów padaczek
ż dobrze wchłania się po podaniu doustnym
ż nie wiąże się z białkami krwi i w stanie niezmienionym jest wydalana wraz z moczem
4. Tiagabina
5. Lamotrigina (Lamotriginum, Lamictal, 6-(2,3-dichlorofenylo-)3,5-diamino-1,2,4-triazyna
ż jest to jeden z ostatnio wprowadzonych leków p/padaczkowych hamujących patologiczny wpływ
neuroprzekazników pobudzających, w szczególności kwasu glutaminowego
ż lek wpływa również na napięciowo zależne kanały sodowe działając stabilizująco na neuronalne błony
komórkowe
ż po podaniu doustnym szybko się wchłania, wydala jest głównie w postaci glukuronianów
ż stosowana jest w leczeniu napadów toniczno-klonicznych opornych na inne leki
ż objawy uboczne stosowania leku:
ż wysypka
ż obrzęk naczyniowy
ż jeżeli stosuje się ją w leczeniu skojarzonym z innymi lekami p/padaczkowymi, może wystąpić
działanie niepożądane charakterystyczne dla tych leków
Cl
Cl
N
N
H2N N NH2
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
chemia lekow wyklad5 1chemia lekow wyklad14chemia lekow wyklad1chemia lekow wyklad15chemia lekow wyklad11 2chemia lekow wyklad2chemia lekow wyklad3(1)chemia lekow wyklad12chemia lekow wyklad3chemia lekow wyklad8Chemia analityczna wykładyChemia budowlana Wykład 7495 CHEMIA LEKÓW I STOPIENChemia organiczna wykład 14chemia leków pytania egzamin tematycznieChemia organiczna wykład 9więcej podobnych podstron