UkÅ‚ad moczowy 2 NIEWYDOLNOŚĆ NEREK «ð czynność regulacyjna lub wydalnicza nerek jest niewystarczajÄ…ca i w efekcie dochodzi do utrudnionego wydalania moczu lub jego zatrzymania «ð może być: sð ostra niewydolność nerek sð przewlekÅ‚a niewydolność nerek mocznica Przyczyny: «ð różnego tÅ‚a od problemu w nerkach po problemy z sercem, wÄ…trobÄ…, ukÅ‚adem pokarmowym Ostra niewydolność nerek «ð zespół objawów manifestujÄ…cy siÄ™ skÄ…pomoczem lub bezmoczem i szybko narastajÄ…cÄ… mocznicÄ… «ð w surowicy krwi nastÄ™puje wzrost mocznika i kreatyniny «ð może być: sð przednerkowa ûð wystÄ™puje np. przy odwodnieniach i biegunce ûð nastÄ™puje spadek ciÅ›nienie krwi i spadek przesÄ…czenia kÅ‚Ä™buszkowego Ä…ð mocznica sð nerkowa ûð problem w nerkach od marskoÅ›ci poprzez zapalenie sð zanerkowa ûð np. zatkanie dróg wyprowadzajÄ…cych mocz ûð Å‚atwa do usuniÄ™cia ûð resorpcja moczu z nerki za dużo jest resorpcji, za maÅ‚o wydalania «ð efektem ostrej niewydolnoÅ›ci nerek jest: Ostra mocznica nerkowa «ð spadek przesÄ…czenia w kÅ‚Ä™buszku nerkowym «ð wzrostu stężenia azotu Przyczyny: «ð nefrotoksyny zwiÄ…zki uszkadzajÄ…ce nerki: sð aminoglikozydy gentamycyna sð glikol sð sole metali ciężkich sð tetracykliny «ð pasożyty sð np. babesia canis uszkadza krwinki, które z kolei uszkadzajÄ… nerki «ð niesterydowe zwiÄ…zki p/zapalne: sð aspiryna sð ibuprofen «ð choroby zakazne: sð leptospiroza sð E. Coli bakteria wywodzÄ…ca siÄ™ z kaÅ‚u sð Proteus sð Pseudomonas aeruginosa paÅ‚eczka ropy bÅ‚Ä™kitnej Przebieg kliniczny/ patogeneza: I etap oliguria (skÄ…pomocz) «ð wystÄ™puje 24 48h po zadziaÅ‚aniu czynnika wywoÅ‚ujÄ…cego chorobÄ™ «ð przy niedrożnoÅ›ciach od razu gwaÅ‚towny spadek iloÅ›ci dobowej moczu «ð gwaÅ‚towny wzrost mocznika we krwi «ð po 4 5 dniach pojawia siÄ™ bezmocz (anuria) charakteryzujÄ…cy siÄ™: sð caÅ‚kowity brak apetytu sð wymioty potÄ™gujÄ…ce objawy mocznicy sð drżenia mięśniowe zaburzenia gospodarki elektrolitowej (sód, potas, wapÅ„) sð osowiaÅ‚ość sð otÄ™pienie sð senność sð Å›piÄ…czka Ä…ð w efekcie Å›mierć Lð «ð w badaniu laboratoryjnym obserwujemy: sð spadek ciężaru wÅ‚aÅ›ciwego moczu sð w moczu erytrocyty, leukocyty, waÅ‚eczki dosyć wyraznie sð we krwi niedokrwistość z leukocytozÄ… sð Å‚atwo dochodzi do: ûð obrzÄ™ku pÅ‚uc ûð obrzÄ™ku mózgu ûð niewydolnoÅ›ci krążenia II etap jeÅ›li zwierzÄ™ przeżyje wielomocz (poliuria) «ð po 6 7 dniach wyrazna poprawa kliniczna «ð we krwi spadek mocznika i kreatyniny «ð objawy zdrowienia sÄ… zÅ‚udne, bo «ð dochodzi do utraty elektrolitów w organizmie i w efekcie nastÄ™puje: III etap nawrót mocznicy «ð rozpoznanie z wywiadu «ð badanie laboratoryjne podniesiony poziom mocznika, kreatyniny i ciężar wÅ‚aÅ›ciwy moczu Leczenie: «ð ma na celu utrzymanie lub przywrócenie równowagi elektrolitycznej do chwili przywrócenia pracy nerek «ð zaÅ‚ożenie cewnika i podawanie dużej iloÅ›ci pÅ‚ynów «ð dializa otrzewnowa sð przeprowadza siÄ™ jÄ… przez ok. 24 h sð na poczÄ…tku i na koÅ„cu bada siÄ™ pÅ‚yn z jamy otrzewnowej sð pozwala to na korektÄ™ terapii sð wady dializy ûð drogi sprzÄ™t specjalistyczny ûð trwa dosyć dÅ‚ugo ûð znieczulenie «ð jeÅ›li nie możemy zastosować dializy leczenie przyczynowe sð odetkanie i przywrócenie drożnoÅ›ci przewodu moczowego sð zastosowanie odpowiedniej diety sð przy wymiotach leki p/wymiotne zmniejszajÄ…ce objawy mocznicy sð antybiotyki po przeprowadzeniu antybiogramu sð leki moczopÄ™dne (furosemid, mannitol) tylko przy zaÅ‚ożonym cewniku, lub drożnych przewodach sð jeÅ›li nie można cewnikować należy zastosować miejscowe okÅ‚ady: ûð ciepÅ‚y kompres ûð rivanol na ujÅ›cie cewki moczowej ûð lignokainÄ… posmarować zwieracz cewki sð w kontrolowanych sytuacjach ucisnąć na pÄ™cherz ostrożnie !!! PrzewlekÅ‚a niewydolność nerek mocznica «ð zespół chorobowy rozwijajÄ…cy siÄ™ pod wpÅ‚ywem czynnika systematycznie niszczÄ…cego miąższ nerki «ð jest koÅ„cowym efektem wszystkich nefropatii przy jakimkolwiek problemie z nerkÄ…, wyleczony, czy nie wyleczony zawsze prowadzi do mocznicy «ð stopieÅ„ zaawansowania różny różne objawy, leczenie, rokowanie «ð czÄ™sto trudno ustalić pierwotny czynnik Przyczyny: «ð najczęściej nabyta w wyniku jednostki chorobowej zwiÄ…zanej lub niezwiÄ…zanej z nerkami «ð wrodzone genetycznie «ð predyspozycje rasowe: sð kot abisyÅ„ski Ä…ð amyloidoza nerek Ä…ð mocznica sð koty dÅ‚ugowÅ‚ose torbielowatość i dysplazja nerek sð basenji wrodzone zaburzenia cewkowe sð beagle jednostronny brak nerki sð kern-teriery torbielowatość nerek sð spaniele zwłóknienie kanalikowo-Å›ródmiąższowe i niedorozwój kory nerek sð doberman stwardnienie kÅ‚Ä™bków (glomeculoseleratis) sð lhasa apso zwłóknienie kanalikowo Å›ródmiąższowe sð welsh corgi atrofia kÅ‚Ä™bków sð samojedy dysplazja nerek sð shih tzu dysplazja nerek Przyczyny nabyte: «ð infekcje sð leptospira canicola sð E.coli, Proteus, Pseudomonas powodujÄ… zazwyczaj odmiedniczkowe zapalenie nerek sð FIP zakazne zapalenie otrzewnej powodujÄ…ce Å›ródmiąższowe zapalenie nerek sð ropomacicze, babesioza dochodzi do tworzenia kompleksów immunologicznych, które odkÅ‚adajÄ… siÄ™ w nerkach powodujÄ…c nefropatiÄ™ sð amyloidowa dotyczy głównie psów to tzw. zespół nerczycowy dochodzi do zwiÄ™kszonego biaÅ‚komoczu sð nowotwory limphosarcoma ûð biaÅ‚aczka kotów ûð rak nerki ûð szpiczak mnogi (myeloma multiplex) Przebieg/ patogeneza: I etap utajona, przewlekÅ‚a niewydolność nerek «ð charakteryzuje siÄ™ nieznacznym upoÅ›ledzeniem czynnoÅ›ci «ð uszkodzona jest poniżej 50% nefronów «ð reszta sprawnych w zupeÅ‚noÅ›ci wystarcza do utrzymania homeostazy II etap wyrównana przewlekÅ‚a niewydolność nerek «ð powyżej 50% nefronów jest uszkodzonych «ð dochodzi do wielomoczu lub skÄ…pomoczu i wzrostu pragnienia «ð objawy kliniczne ujawniajÄ… siÄ™ przy: sð zmianie diety sð infekcji sð ropniach sð niestrawnoÅ›ci sð biegunce «ð gwaÅ‚towne zaostrzenie Ä…ð III etap niewyrównana przewlekÅ‚a niewydolność nerek «ð dochodzi do wyraznego zaburzenia wszystkich parametrów «ð nie leczona prowadzi do Å›mierci Lð Zaburzenia metaboliczne w przewlekÅ‚ej niewydolnoÅ›ci nerek: «ð narastajÄ… stopniowo, ale sukcesywnie «ð upoÅ›ledzenie wydalania produktów przemian biaÅ‚kowych np. przy zmianie diety widzimy, że coÅ› siÄ™ zÅ‚ego dzieje (okres I i II) «ð jeÅ›li zmienimy dietÄ™ i zobaczymy, że doszÅ‚o do dysfunkcji nerek, możemy zastosować sterydy powstrzymajÄ… rozpad biaÅ‚ek ustrojowych «ð w III etapie należy zwracać uwagÄ™ na biaÅ‚ka dostarczane w diecie sð stosujemy karmy z obniżonÄ… zawartoÅ›ciÄ… biaÅ‚ka sð ilość biaÅ‚ek musi utrzymać mocznik na staÅ‚ym poziomie Objawy: «ð wzrost mocznika we krwi «ð krwawienie do przewodu pokarmowego «ð gorÄ…czka «ð upoÅ›ledzenie gospodarki wodno elektrolitowej «ð za maÅ‚o dziaÅ‚ajÄ…cych nefronów prowadzi do zaburzenia zagÄ™szczania moczu sð mocz izostenuryczny ma staÅ‚y, niski ciężar wÅ‚aÅ›ciwy <1,010- syndrom sztywnej nerki sð wielomocz przymusowy WAZOPRESYNOOPORNY = mechanizm obronny, żeby wydalić mocznik i kreatyninÄ™ ûð przechodzi w fazÄ™ wielomoczu rzekomo pies wytrzymuje noc, ale c. w. nadal niski ûð dalsze uszkodzenie nerek poÅ‚owa nefronów co byÅ‚a ûð wzrost mocznika i kreatyniny jak sitko z zatkanymi dziurkami: nie zagęści, tylko w jednostce czasu mniej przecieka sð potem Ä…ð skÄ…pomocz = wymioty, biegunka, zapalenie pÅ‚uc (pÅ‚ucno mocznicowe) sð bezmocz Ä…ð Å›mierć «ð bardzo szybko nastÄ™puje odwodnienie mniej filtracji kÅ‚Ä™bkowej pogorszenie stanu klinicznego trzeba nawodnić !!! Stopnie odwodnienia: «ð <5% masy ciaÅ‚a niewielkie objawy kliniczne (w wywiadzie dowiadujemy siÄ™, że dużo sika a maÅ‚o pije) «ð 7 8% masy ciaÅ‚a sð utrata elastycznoÅ›ci skóry sð wyschniÄ™cie Å›luzówki jamy ustnej (objaw niespecyficzny: nudnoÅ›ci, Å›linotok Å›luzówka bÄ™dzie wilgotna) sð zapadniÄ™cie gaÅ‚ki ocznej «ð 10 12% masy ciaÅ‚a sð WstrzÄ…s sð zapadniÄ™cie lub rozszerzenie naczyÅ„ krwionoÅ›nych Ä…ð Å›mierć Lð Zaburzenia gospodarki makro- i mikro- Zaburzenie gospodarki sodu (Na) «ð dochodzi do zatrzymania sodu w organizmie należy ograniczyć jego ilość w diecie «ð nadmiar na odrzuconego w wyniku zaburzeÅ„ wchÅ‚aniania zwrotnego «ð sód powinien być podawany mimo podwyższonego ciÅ›nienia «ð jeÅ›li musimy obniżyć zawartość na w diecie, należy to rozÅ‚ożyć na 2 4 tyg. Zaburzenie gospodarki potasu (K) «ð wzrost poziomu potasu przy przewlekÅ‚ej niewydolnoÅ›ci nerek przyczynÄ… jest rozpad komórek przy kwasicy metabolicznej «ð zapobieganie kwasicy zastosowanie dwuwÄ™glanu sodu (8 12mg/kg co 8 12h) sð Å‚yżeczka od herbaty = 2.000mg dwuwÄ™glanu = sody oczyszczonej Zaburzenie gospodarki wapniowo fosforowej (Ca P) «ð pierwsze objawy pojawiajÄ… siÄ™ przy uszkodzonych 30% nefronów czynnych «ð wzrost fosforanów i spadek wapnia w surowicy odkÅ‚adanie w tkankach miÄ™kkich (nerce) «ð dawać maÅ‚o fosforu w diecie, octan wapnia, wÄ™glan wapniowy PostÄ™powanie: «ð zależy od dÅ‚ugoÅ›ci trwania choroby i od objawów «ð leczenie zawsze objawowe: sð zwalczanie wymiotów i biegunek sð zakażenie zwalczamy antybiotykiem sð szczepienie, by nie byÅ‚o żadnych infekcji sð uzupeÅ‚nianie pÅ‚ynów i soli nie można dopuÅ›cić do odwodnienia ûð jeżeli zwierzÄ™ pije, nic nie musimy robić, ale jeÅ›li nie chce, trzeba nawodnić dożylnie lub podskórnie max do 90ml/ kg/ dobÄ™ ûð jeżeli nawadniamy wskazane jest zacewnikowanie zwierzÄ™cia Zasady leczenia: «ð podtrzymujÄ…ce sð usuwanie zaburzeÅ„ wtórnych sð usuwamy zbÄ™dne produkty przemiany materii sð leki: ûð dwuwÄ™glan sodu ûð witaminy z grupy B ûð Å›rodki zwiÄ™kszajÄ…ce odporność «ð przyczynowe sð usuniÄ™cie czynnika powodujÄ…cego biegunkÄ™ sð leki: ûð antybiotyki na zakażenia bakteryjne ûð sulfonamidy ûð leki p/nefrotoksynom (uszkadzajÄ…ce nerki) «ð chirurgiczne sð jeÅ›li przyczyna to guz uciskowy «ð objawowe sð przy wymiotach Å›rodki p/wymiotne