KIRYŁ BUŁYCZOW
TRZEBA POMÓC
Korneliusz Udałow siedział w domu i oglądał telewizję. Na dworze było parszywie. Siąpił deszcz, hulał wiatr, mokre liście fruwały po ulicy. Słowem, pogoda była taka, na jaką dobry gospodarz psa z domu nie wypędzi. Żona Ksenia wzięła dzieci i poszła do przyjaciółki mieszkającej po drugiej stronie ulicy. A Udałow został. Program był tak nudny, że chciało się wyć albo wyłączyć odbiornik i iść spać. Ale Korneliusz był za leniwy, żeby wstać z fotela. Kiedy jednak wreszcie zdecydował się i nacisnął guzik, w pokoju pojawiła się istota z trzema nogami, czerwonymi oczami i w okularach.
- Dzień dobry - powiedziała po rosyjsku, ale z silnym obcym akcentem. - Wybaczcie mój wymowa. Ja uczyłem wasz język na gwałt. Nie niepokójcie się mój zewnętrzny wygląd. Ja można siąść?
- Siadajcie - powiedział Udałow. - Jak tam na dworze, siąpi jeszcze?
- Ja prosto z kosmos - powiedziała istota. - Leciał w siłowe pole. Deszcz nie moknie.
- I po co wam taki kłopot? - zapytał Udałow.
- Ja wam jestem przeszkodzony?
- Nie, i tak nie ma co robić. Opowiadajcie. Herbaty się napijecie?
- To dla mnie być gwałtowna trucizna. Nie, dziękuję.
- Racja, jeśli szkodzi, to nie pijcie.
- Ja umierać od herbata w konwulsje - przyznał się gość.
- Dobra, obędziemy się bez herbaty.
Istota podkurczyła pod siebie wszystkie trzy nogi, wskoczyła na fotel i wyciągnęła przed siebie łapkę z mnóstwem pazurków.
- Udałow - powiedziała z naciskiem. - Trzeba pomóc.
- W porządku - powiedział Udałow. - Czym możemy, pomożemy. Tylko żeby na dwór nie wychodzić.
- Trzeba wychodzić na dwór - powiedziała istota.
- Szkoda.
- Ja proszę wybaczyć, ale najpierw zaczynajcie nas słuchać - powiedziała istota i wypuściła z otworu gębowego kłąb różowego, ostro pachnącego dymu.
- Przeziębienie - powiedziała. - Bardzo daleka jest droga. Trzy tysiące rok świetlny i osiemset tam i z powrotem. Wielki nieprzyjemność. Zdychaj krupiki.
- Szkoda - powiedział Udałow. - To wasi krewni?
- Ja wytłumaczę? - zapytała istota.
Udałow skinął głową, a potem wziął arkusz papieru i długopis, żeby w razie czego od razu notować.
- Ja mam osiem minuta. Ja się nazywać Fywa. Ja jest z jedna planeta w constelation nader odległy, wasz astronom wie, a wy nie wie.
Udałow zgodził się.
- My są dawno przyleciane do was na Ziemia, brali doświadczenia i egzemplarze. Trochę pomagaj budować piramida Cheopsa i pisać Mahabharata, hinduski epos. Bardzo traktowali z szacunkiem, obcy nie ruszali. Jeden raz wzięli wasze krupiki i zawieźli na nasza planeta.
- Czekajcie - przerwał Udałow. - Co to są krupiki?
- Ja zapominaj wasz słowo. Malutki, szary, z uszami, siedzi pod choinką, skacze. Krupiki.
- Zając? - zapytał Udałow.
- Nie - zaoponowała istota. - Zając ja wiem, królik wiem, kangur wiem. Inny zwierz. Nie bardzo ważny. Genetycy próbowali, wielkiego wyhodowali, nowy gatunek. Cała planeta w krupikach. Bardzo ważne w gospodarstwo. Krupiki zdychać. Kryzys ekonomiczny. Od rana jadać krupika.
"Co to może być? - męczył się Udałow. - Może skoczek pustynny?"
- Nie - odparła istota na myśl Udałowa - skoczek nie. Wiele lat mijać. Trzy dzień do tyłu krupiki zaczynać chorować. I zdychać. Wszyscy uczeni robią eksperyment. Środek nie ma. Środek tylko u was. Na Ziemia. Dziś rano mnie wołać i powiedzieć: - Leć, Fywa, ratuj nasz cywilizacja. Ja biegle powiedział?
- Zrozumiałem - odparł Udałow. - Tylko mam pytanie: kiedy, powiadacie, ruszyliście do nas?
- Dzisiaj. Śniadanie zjadł i poleciał.
- A ile, powiadacie, przelecieliście?
- Trzy tysiąc świetlny rok.
- Bzdury - powiedział Udałow. - Takich szybkości nauka nie zna.
- Jeśli prosto lecieć, nie zna - zgodził się gość. - Tylko inny zasada. Ja lecę po czasie.
- No, no, opowiadajcie - poprosił Udałow, który z natury był ciekawy i nigdy nie pominął okazji, aby dowiedzieć się czegoś nowego.
- Jedna minuta opowiedział, bardzo krótko. Czas mało. My podróżować po czasie. Jedna chwila, tysiąc rok do tyłu.
- No to wylądujecie na swojej planecie tysiąc lat wcześniej.
- Jaki naiwność! Nie waż się czytać fantastyczna książka! Fantastyczny pisarz nauka nie zna, jeden od drugiego ściąga. Twoja Ziemia na miejsce stoi?
- Nie, lata dokoła Słońca.
- A Słońce?
- Też leci.
- Tak, zwykły dyrektor budowa, a wie. Pisarz Wells, pisarz Parnow nie wie. Jaki wstyd! Skocz do jutra, skocz w godzinę jedną do przodu, wyskocz z komory i nie ma pod tobą żadnej Ziemia. Ty już w kosmos, a Ziemia odleciał dalej, spod ciebie odleciał. Tak prosto. A jak na sto lat skoczę w tył, albo do przodu, Ziemia za ten czas odleciał daleko, daleko. A inny planeta albo gwiazda na to miejsce przyleciał. Ty wyskoczył już na inna planeta. Tylko liczyć trzeba. Bardzo dużo obliczenie robić. Chybisz i zraz.
- Klops - poprawił gościa Udałow, bardzo uradowany tym, że okazał się mądrzejszy od znanych pisarzy. - A do przodu też można skakać?
- Nie - odparła istota. - Czas jak ocean. Co było, jest, czego nie było, jeszcze nie ma. Ty możesz w ocean skakaj, nurkuj, znowu się wynurzaj. Bardzo dobrze liczyć, sto lat nazad skakaj, jedna planeta. Jeszcze pięćdziesiąt lat w drugi strona, jeszcze planeta. Trzy razy skakaj i już na Ziemia. Tylko bardzo trudno. Każdy dzień nie wolno skakaj. Bywa, że raz na sto lat można. Czasem trzy razy w godzinę. Zostało dla mnie trzy minuta, bo inaczej do domu nie trafię.
- Dobra - powiedział Udałow. - Wszystko jasne. A krupiki, to może myszy?
- Nie, myszy nie - powiedział gość. - Pomagać będziesz?
- Obowiązkowo - odparł Udałow.
- W twój miasto - powiedział przybysz - jest jeden środek. Czerwony kwiatek. Rośnie na okno. Jedna babka.
- Ziele?
- Nie, człowiek-babka. Ulica Merkartowa, dom trzy. Kwiatek trzeba zerwał i dawał mnie. Ja powiedział dziękuję w imieniu cała planeta. Krupiki też żyją. Też dziękuję. Jedna godzina czasu masz. Ja z powrotem lecę i kwiatek wziął.
- A dlaczego sam kwiatka nie kupiłeś?
- Nie wolno, babka bardzo straszy. Trzy noga ze mnie rosnąć. Nie wychodzi. W tobie cała nadzieja jest...
Przy tych słowach przybysz rozwiał się w powietrzu, bo właśnie upłynęła ósma minuta. Najprawdopodobniej rozpoczął swoje skoki w czasie, aby powrócić do domu i tam zameldować, że nawiązał kontakt z Korneliuszem Udałowem, który zgodził się pomóc.
Udałow przetarł oczy i popatrzył na fotel, w którym jeszcze przed chwilą siedział przybysz. Fotel miał pośrodku świeże wgniecenie. Wizyta nie była snem, a skoro tak, trzeba będzie pomóc braciom w rozumie. Ale co to za krupiki? Może lis? Może wilk?
Udałow włożył płaszcz, wziął parasol i wyszedł na ulicę. Przybyszowi z jego polem siłowym było dobrze. A na Udałowa runął wściekły wiatr, ciężkie krople deszczu i skrzypienie drzew. Pod nogami taiły się czarne kałuże, a droga na ulicę. Merkartowa wprawdzie nie była zbyt odległa, ale biegła z dała od centrum Wielkiego Guslaru.
Zanim dotarł do domu numer trzy, zdążył przemoknąć do nitki, w butach mu chlupotało, woda ściekała za uszy i za kołnierz. Domek był mały, z dwoma okienkami wychodzącymi na ulicę. Przytykał do niego drewniany płot z furtką. Udałow nie wszedł od razu na podwórze, lecz najpierw zapukał delikatnie w oświetlone okno. Zasłonka odsunęła się w bok i okrągła, rumiana twarz staruszki zbliżyła się do szyby. Udałow uśmiechnął się do tej twarzy i otworzył furtkę. Odsunął mokry, zimny haczyk i nadstawił ucha. W domu było cicho. Na sąsiednim podwórku rozszczekał się mały psiak. Udałow podszedł do chwiejnego ganku i wszedł po trzech stopniach. Psina biegła wzdłuż płotu i zanosiła się szczekaniem, jakby pilnowała dwóch domów naraz.
Udałow pchnął drzwi, które otworzyły się ciężko, ze skrzypliwym westchnieniem.
- Jest tam kto? - zapytał uprzejmie i wkroczył w ciemność. W tej samej chwili coś ciężkiego spadło mu na głowę i zamroczyło. Ostatnią myślą Udałowa było: "Krupiki, to z pewnością wiewiórki".
Przytomność odzyskał w białej izbie. Było jasno. Siedział na ławce, oparty plecami o ledwie ciepły stygnący piec. Przed nim stał tęgi mężczyzna ubrany w piżamę i waciak. Mężczyzna trzymał w ręku maczugę, miał czerwony nos i smutne oczy.
"A jednak krupiki to wiewiórki" - pomyślał Udałow, wracając do rzeczywistości i pomacał głowę. Na głowie był wielki guz.
- Wybaczcie, jeśli coś nie tak - powiedział mężczyzna. - mnie ciocia Niusza na pomoc zawołała. Myślałem że to ten sam wrócił. W czarnych okularach. Przyczepił się, do okna się dobija, grozi: oddaj, powiada, kwiatek. Obcokrajowiec pewnie. Bandyta. A do domu nie wszedł. Ciocia Niusza go przepędziła, a mnie zawołała na pomoc. Bądź co bądź mężczyzna w domu. Jestem jej sąsiadem, z domu obok.
Wtedy Udałow, rozpędziwszy sprzed oczu różnokolorowe plamy, zauważył stojącą z boku zmieszaną babcię o rumianych policzkach.
- Jestem kobietą samotną - powiedziała babcia. - Mnie bez trudu można ograbić.
- Słusznie - powiedział Udałow i zdenerwował się na przybysza, który nie powiedział najważniejszego: że nie przyszedł wprost do Udałowa, lecz najpierw zjawił się tutaj, spróbował zdobyć kwiatek. I wszystko zepsuł. Mógłby przynajmniej powiedzieć. Nie powiedział i teraz głowa boli. Może być nawet wstrząs mózgu. To się zdarza, jeśli ktoś rąbnie maczugą
- Wody - powiedział Udałow.
- Niusza, daj wody - powiedział mężczyzna i odłożył maczugę na stół.
- A ty, Innocenty, pilnuj go - powiedziała Niusza, wychodząc do sieni, gdzie z hałasem zaczerpnęła wody do kubka.
- Nie gniewajcie się na nią - powiedział mężczyzna. - Kobieta samotna, podejrzliwa. Ja wiem, że nie ma u niej nic do zabrania, ale ona myśli, że sama kogoś może zainteresować.
Udałow zerknął na okno. Na parapecie stały doniczki z kwiatami. Jedna roślina była obsypana czerwonymi pączkami.
- Właśnie, właśnie - mężczyzna zauważył jego spojrzenie. - Przez te nic nie warte kwiaty wszystko się pokiełbasiło.
Babcia przyniosła kubek z wodą i podała Korneliuszowi. Kiedy pił, obejrzała go od przemokniętych stóp do skołtunionej głowy i nie wiadomo było, czy jego widok ją zadowolił. W każdym razie spojrzenie nadal miała nieufne.
- Za jakim interesem przyszliście? - zapytała Udałowa.
W innej sytuacji Udałow odłożyłby rozmowę do jutra. Pora na kupowanie kwiatka nie była najodpowiedniejsza. Ale teraz do powrotu przybysza zostało niewiele ponad pół godziny, z czego przynajmniej piętnaście minut zajmie droga do domu.
- Przechodziłem ulicą - powiedział - zajrzałem w okienko i postanowiłem wstąpić.
- Po co? - powiedziała babcia.
- No to ja już sobie pójdę, ciociu Niuszo - powiedział tęgi mężczyzna.
- Nie, Innocenty, poczekaj - zaoponowała babcia - nie zostawiaj mnie samej.
Mężczyzna westchnął i rozłożył ręce, jakby usprawiedliwiał się przed Udałowem.
- Cudowne tu kwiatki macie - powiedział, wówczas Udałow.
- Znowu? - zapytała babcia.
- A czy to ja jestem winien, że mnie te kwiatki też się podobają?
- Może i winien.
- Moja żona bardzo lubi rozmaite rośliny pokojowe - powiedział Udałow pospiesznie, bo czas uciekał. Przybysz już podążał z powrotem na Ziemię, wymijając gwiazdozbiory i uskakując przed strumieniami meteorytów. - Jutro są jej urodziny, dlatego postanowiłem kupić jej coś niecodziennego. Bądź co bądź szesnaście lat razem przeżyliśmy. Moja żona ma Ksenia na imię, Ksenia Udałowa. Ja tutaj, w Guslarze, pracuję jako kierownik przedsiębiorstwa budowlanego.
- A jakże, słyszałem - powiedział mężczyzna. - W razie czego pomoże ci, ciociu Niuszo, zdobyć materiały budowlane.
- Pewnie, że pomogę, byle w granicach prawa - powiedział Udałow.
Ciocia Niusza nieco odtajała.
- A eternit masz? - zapytała.
- Mam - powiedział Udałow, chociaż z eternitem zawsze były trudności.
- A kwiatek jest nie na sprzedaż - powiedziała ciocia Niusza. - Wstąpcie do mojej sąsiadki, ona ma wspaniałe geranie.
- Geranie to i ja mam - odparł Udałow. - Trzy doniczki.
- Co ty człowieka męczysz - powiedział mężczyzna. - Sprzedaj mu kwiatek, on ci tego nie zapomni.
- Nie zapomnę - powiedział Udałow. - Sprzedajcie mi ten czerwony kwiatek. Zapłacę, ile będzie trzeba. Przecież nie na darmo dostałem maczugą po głowie. Niby nic, a jednak ciężkie uszkodzenie ciała. Można złożyć skargę.
- On ma prawo złożyć skargę - powiedział tęgi mężczyzna. - Ma guza na potylicy.
- A mam.
- A przecież ja, ciociu Niuszo, spełniałem twoje polecenie. Ciebie broniłem. - Tęgi mężczyzna najwyraźniej spieszył się do domu.
Ciocia Niusza posmutniała i rzekła:
- Myślałam sobie, że jak będę umierała, to sobie przed samą śmiercią na kwiatek przynajmniej popatrzę. On jest jedyny. Nikt więcej w mieście drugiego takiego nie ma. A poza tym wybierałam się pojechać do córki, do Archangielska. Droga daleka i nietania.
- Podróż opłacę - powiedział Udałow. - Ile trzeba?
- Sto rubli - powiedziała babcia i zmrużyła oczy. Czekała, co Udałow odpowie na taką bezczelność.
- Sto rubli nie da rady - powiedział Udałow.
- Ciociu Niuszo, miej sumienie! - powiedział sąsiad.
- To ja już lepiej prosto stad pójdę do dyżurnej przychodni - zagroził Udałow. - Niech mi zrobią obdukcję i oficjalnie opiszą wszystkie uszkodzenia ciała.
- Trzydzieści pięć i ani kopiejki mniej - powiedziała babcia.
- Przecież ty, ciociu Niuszo, sama sobie kręcisz stryczek!
- Będę musiał iść - powiedział Udałow.
- A ile dasz? - zapytała pospiesznie babcia.
- Dziesięć rubli dam.
- Dziesięć mało, dziesięć sama doniczka kosztuje.
- A ja doniczkę zostawię.
- A mnie doniczka bez kwiatka niepotrzebna.
- Dwanaście rubli. Więcej pieniędzy przy sobie nie mam.
- A do przychodni nie pójdziesz?
- Nie pójdę.
- A eternit zorganizujesz?
- Postaram się.
Ciocia Niusza ciężko westchnęła i powiedziała:
- Bierz, Bóg z tobą.
Udałow wyjął pieniądze. I tak dobrze, że je ze sobą zabrał. Odliczył dwie piątki, rubla i dziewięćdziesiąt kopiejek drobnymi. Ciocia Niusza wymogła na nim obietnicę, że następnego dnia przyniesie jej dziesięciokopiejkówkę i Udałow wreszcie mógł zabrać ciężką, zakurzoną donicę.
Wyszedł na podwórko razem z sąsiadem. Sąsiad otulał się waciakiem i przestępował z nogi na nogę. Odprowadził Udałowa do furtki i otworzył mu. Babcia z wielkim hałasem założyła sztabę na drzwi.
- Słuchaj - powiedział na pożegnanie tęgi mężczyzna - ty przecież łgałeś o tej swojej żonie. Dlaczego dałeś dwanaście rubli za zwyczajne zielsko? Powiedz, ja nikomu ani słowa.
- Nie warto - odparł Udałow, odgarniając głową gałęzie, żeby nie właziły w oczy. - I tak nie uwierzycie. Na pewnej planecie zdychają krupiki. Wyleczyć je można tylko tym kwiatkiem. I dlatego zwrócili się do mnie o pomoc.
- Aha - powiedział mężczyzna. - To brzmi całkiem prawdopodobnie.
A kiedy Udałow był już dość daleko, mężczyzna krzyknął:
- A co to są krupiki?
- Nie wiem! - odkrzyknął Udałow. - Szare, podobno puszyste i siedzą pod krzakiem.
- Pewnie króliki - powiedział mężczyzna.
- Całkiem możliwe - odparł Udałow i pobiegł w stronę domu, ślizgając się w gliniastym błocku i przyciskając do piersi ciężką donicę.
Przybysz czekał na niego obok domu, na ulicy, pod drzewem.
- Zdobyłeś? - zapytał wychodząc z cienia. - Dziękuję gigantycznie. Dawaj tutaj. W domu ja nie mogłem. Twój żona przyszedł.
Udałow postawił donicę na ziemi.
- Nie dowiedzieli się tam u ciebie, co to są krupiki? - zapytał.
- Nie, nie zdążył - odparł przybysz. - Taki tragedia. Cały nadzieja leży na ja i ty.
Zaczął szybko obrywać z gałązek czerwone pąki.
- A całej doniczki nie zabierzecie?
- Z donicą nie da rady przez continuum czasoprzestrzenny. Nie ma taki możliwość.
- Gdybym wiedział, sam był oberwał. A krupiki to przypadkiem nie wiewiórki?
- Nie. Ja poleciał. Wielki dziękuję. Wiecie co, nasz planeta będzie stawiał wam jeden wielki pomnik. Trzy osoby wysoki. Ja już robił zdjęcie. Wy idziecie przez deszcz i burza, a w ręka macie czerwony kwiatek.
- Dziękuję - powiedział Udałow. - Ale została do załatwienia jeszcze jedna mała sprawa, jeśli nie macie nic naprzeciw. Rozumiecie, wyszła taka historia: wydałem na ten kwiatek wszystkie moje pieniądze, a mam jutro zapłacić składki.
- Oj, jaki jest hańba dla nasza planeta! Oczywiście, wszystkie pieniądze ja ciebie dawaj. Całkiem zapomniałem. Masz, trzymaj. Dolar. Trzy tysiąc dolar.
- Czyście zwariowali? - oburzył się Udałow. - Po co mi dolary? Potrzebuję dwunastu rubli, a dokładniej jedenastu rubli i dziewięćdziesięciu kopiejek. Jeśli sądzicie, że zapłaciłem za ten kwiatek zbyt drogo, to weźcie pod uwagę, że nie miałem czasu targować się. A ten kwiatek wart jest najwyżej cztery ruble i to razem z doniczką.
- Ten kwiatek wart jest sto milion wasze ruble.
- Wcale nie chcę na nim zarabiać. Dajcie mi 24 przynajmniej z osiem rubli - poprosił Udałow.
- Bierz dolar - nalegał przybysz. - Innej pieniędzy nie mam. Za trzy roki znowu pomyślny układ planeta, ja przyjechać i ciebie rubel dawaj. A teraz bierz dolar.
Udałow chciał jeszcze oponować, ale przybysz wepchnął mu do ręki plik nowiutkich banknotów i krzyknął:
- Dziękuję! Zdjęcie pomnik przywiozę w następny wizyta.
I zniknął.
Udałow westchnął i poszedł do domu.
Ksenia czekała na niego, nie kładła się spać. Powitała go wyrzutami i nie dała mu zdjąć płaszcza, zanim się nie przyzna, z kim miał randkę.
- Nie było żadnej randki - odparł Udałow, myśląc przy tym: "A może krupiki to wręcz słonie albo leopardy? Przecież nie wiadomo, pod jakim drzewem siedzi ten szary z dużymi uszami. Może pod baobabem?"
- Wystarczy wyjść z domu - denerwowała się Ksenia - żeby cię od razu gdzieś pognało.
- Nie irytuj się - odparł Udałow, ciągle jeszcze myśląc o krupikach.
- A co ty masz w ręku? - zapytała Ksenia, patrząc na plik dolarów.
- Nic takiego, zwykłe dolary - odparł Udałow i podał żonie pieniądze.
- Ale się doczekałam! - powiedziała Ksenia i rozpłakała się.
Przełożył TADEUSZ GOSK
Kirył Bułyczow "Ludzie jak ludzie", 1976 r.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
trzeba pomoc bulyczowKiryl Bulyczow Jeniec milosciKiryl Bulyczow Guslar NeapolKiryl Bulyczow Milosc do milczacego stworzeniaKiryl Bulyczow Dialog o AtlantydzieKiryl Bulyczow Kontakty osobisteKiryl Bulyczow Dwie krople na szklanke winaKiryl Bulyczow SublokatorzyKiryl Bulyczow PupilKiryl Bulyczow Wielki Guslar krotki przewodnikKiryl Bulyczow Nie draznic czarownikaBułyczow Kirył Wspólna wola narodu radzieckiegoBulyczow Kiryl Opowiadanie Uparty MarsjaszBulyczow Kiryl Opowiadanie SniezkaBulyczow Kiryl Napoj zapomnienia id 2190034Bulyczow Kiryl Opowiadanie WyborBułyczow Kirył Spotkanie tyranów pod Równemwięcej podobnych podstron