Centralna Komisja Egzaminacyjna
EGZAMIN MATURALNY 2012
BIOLOGIA
POZIOM ROZSZERZONY
Kryteria oceniania odpowiedzi
CZERWIEC 2012
2 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 1. (0-1)
Obszar standardów Opis wymagań
Wiadomości i rozumienie Określenie biologicznej roli podstawowych pierwiastków
chemicznych (I.1.c.4)
Poprawna odpowiedz
:
1.  D, 2.  B, 3.  A
1 p.  za poprawne przyporzÄ…dkowanie funkcji wszystkim trzem wymienionym
pierwiastkom chemicznym
0 p.  za niepoprawne przyporządkowanie funkcji do jednego lub dwóch, lub wszystkich
pierwiastków chemicznych
Zadanie 2. (0-2)
a) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Opisanie na podstawie schematu zmian w strukturze
przestrzennej białka (I.1.c.5)
Poprawna odpowiedz
:
A.  denaturacja, B.  renaturacja
1 p.  za podanie poprawnych nazw obu procesów wskazanych na schemacie
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. podanie poprawnej nazwy tylko jednego procesu lub
podanie niepoprawnych nazw obu procesów
b) (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie wniosku na podstawie wyniku
przeprowadzonego doświadczenia (III.3.b)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Wysokie stężenie mocznika powoduje denaturację białka (zmianę struktury przestrzennej
białka), która w tym doświadczeniu jest procesem odwracalnym.
1 p.  za poprawne sformułowanie wniosku odnoszącego się do wyniku tego doświadczenia,
czyli odwracalności procesu
0 p.  za wniosek, który nie uwzględnia wyniku doświadczenia lub odpowiedz

merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 3. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie elementów budowy komórki roślinnej
na przykładzie ściany komórkowej (I.1.c.7)
Poprawna odpowiedz
:
C. / Składnikiem pierwotnych ścian komórkowych roślin są polisacharydy, natomiast brak
jest w nich białek strukturalnych i enzymatycznych oraz wody.
1 p.  za poprawne zaznaczenie zdania nieprawdziwego dotyczącego ściany komórkowej
0 p.  za zaznaczenie innej lub zaznaczenie więcej niż jednej odpowiedzi
Egzamin maturalny z biologii 3
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 4. (0-2)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie problemu badawczego do przedstawionego
doświadczenia, dotyczącego zjawiska plazmolizy (III.1.a)
Poprawna odpowiedz
:
B. / Czy pod wpływem 10% roztworu chlorku sodu nastąpi plazmoliza w komórkach skórki
liścia spichrzowego cebuli?
1 p.  za wybór oznaczenia zdania, które poprawnie opisuje problem badawczy
do przeprowadzonych obserwacji zjawiska plazmolizy
0 p.  za wybór niewłaściwego oznaczenia zdania opisującego problem badawczy lub wybór
więcej niż jednej odpowiedzi
b) (0-1)
Tworzenie informacji Opisanie wyników przeprowadzonych obserwacji zjawiska
plazmolizy (III.1.a)
Poprawna odpowiedz
:
E. / Protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli skurczyły się po ich
umieszczeniu w 10% roztworze chlorku sodu, a więc nastąpiła w nich plazmoliza.
1 p.  za wybór oznaczenia zdania poprawnie opisującego wyniki przeprowadzonych
obserwacji
0 p.  za wybór niewłaściwego oznaczenia zdania opisującego wyniki tego doświadczenia
lub za wybór więcej niż jednej odpowiedzi
Zadanie 5. (0-1)
Korzystanie z informacji Selekcjonowanie informacji dotyczących rybosomów według
wskazanego kryterium (II.2.a.)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
1. Rybosomy to organelle otoczone pojedynczą błoną śródkomórkową / nie otoczone błoną
śródkomórkową.
2. Na rybosom składają się dwie podjednostki  mała i duża / dwie podjednostki
jednakowej wielkości.
3. Podjednostki rybosomów nie rozdzielają się po procesie translacji / rozdzielają się
po procesie translacji.
4. Podjednostki rybosomów nie łączą się w nowych konfiguracjach / łączą się w nowych
konfiguracjach.
1 p  za poprawną korektę wszystkich zdań dotyczących rybosomów, polegającą
na wykreśleniu z nich nieprawdziwych określeń
0 p.  za nieprawidłową korektę nawet jednego zdania
4 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 6. (0-2)
Korzystanie z informacji Określenie funkcji wakuoli w komórce roślinnej na podstawie
informacji przedstawionych w tekście (II.2.a)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Wakuola magazynuje różne substancje, np. substancje organiczne i jony.
·ð Wakuola gromadzi substancje toksyczne oraz produkty metabolizmu.
·ð Wakuola nadaje komórce turgor, gdyż wypeÅ‚niona jest sokiem komórkowym.
·ð W wakuoli zachodzÄ… procesy trawienne biaÅ‚ek i wÄ™glowodanów.
2 p.  za podanie na podstawie tekstu dwóch poprawnych funkcji wakuoli
1 p.  za podanie na podstawie tekstu jednej poprawnej funkcji wakuoli
0 p.  za odpowiedz
, która nie określa funkcji wakuoli, np. stanowi przepisany fragment
tekstu lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 7. (0-2)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Wyjaśnienie przedstawionego na schemacie mechanizmu
regulacji aktywności enzymatycznej (III.2.a)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Produkt koÅ„cowy hamuje aktywność pierwszego enzymu szlaku metabolicznego,
co powoduje zatrzymanie całego szlaku metabolicznego.
·ð Produkt koÅ„cowy szlaku metabolicznego wiąże siÄ™ (odwracalnie) z pierwszym enzymem
tego szlaku i hamuje (blokuje) działanie całego szlaku metabolicznego.
1 p.  za poprawne wyjaśnienie mechanizmu regulacji aktywności enzymatycznej
uwzględniające wpływ produktu końcowego na funkcjonowanie pierwszego enzymu
szlaku metabolicznego
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
b) (0-1)
Tworzenie informacji Wyjaśnienie znaczenia dla komórki przedstawionego
mechanizmu regulacji aktywności enzymatycznej (III.2.a)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Tego typu regulacja aktywnoÅ›ci enzymatycznej chroni komórkÄ™ przed nagromadzeniem
siÄ™ nadmiaru produktu.
·ð Ograniczane sÄ… koszty zwiÄ…zane z niepotrzebnym wytwarzaniem produktów poÅ›rednich,
gdyż blokowanie enzymu następuje już na etapie pierwszej reakcji w szlaku
metabolicznym.
1 p.  za poprawne wyjaśnienie na przykładzie znaczenia dla komórki przedstawionego
mechanizmu regulacji
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Egzamin maturalny z biologii 5
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 8. (0-3)
a) (0-2)
Korzystanie z informacji Skonstruowanie na podstawie danych w tabeli wykresu
liniowego dotyczącego wpływu światła na intensywność
fotosyntezy przy różnych temperaturach (II.3.a)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
2 p.  za poprawne narysowanie wykresu, czyli:
 opisanie obu osi [oś X  natężenie światła ( jednostki umowne), oś Y  intensywność
fotosyntezy (mm3 CO2/cm2h)]
oraz
 wyskalowanie obu osi i naniesienie wszystkich punktów, połączenie punktów
prostymi, oraz legendÄ™
1 p.  za poprawne opisanie osi przy niepoprawnym wyskalowaniu osi, lub niepoprawnym
naniesieniu punktów i połączeniu ich prostymi, lub niepoprawną legendę
lub
 poprawne wyskalowanie obu osi i naniesienie wszystkich punktów, połączenie
punktów prostymi oraz poprawną legendę przy niepełnym lub niepoprawnym
opisaniu osi
0 p.  za całkowicie nieprawidłowo narysowany wykres
b) (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie wniosku na podstawie skonstruowanego
wykresu (III.3.b)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Wraz ze wzrostem natężenia Å›wiatÅ‚a intensywność fotosyntezy w temp. 30oC jest wyższa
niż w temp. 20oC.
·ð Wraz ze wzrostem natężenia Å›wiatÅ‚a wzrasta intensywność fotosyntezy w obu podanych
temperaturach.
1 p.  za sformułowanie prawidłowego wniosku dotyczącego wpływu natężenia światła
na intensywność fotosyntezy
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. wniosek odnoszący się tylko do jednej krzywej lub
odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
6 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 9. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Opisanie przebiegu fazy fotosyntezy zależnej od światła
(I.4.a.3)
Poprawna odpowiedz
:
światło
H2O + ADP + Pi + NADP
& & & & & & & & & & & & + ATP + NADPH + H+ + ½ O2
1 p.  za poprawne zapisanie wszystkich substratów reakcji fazy fotosyntezy zależnej
od światła i podkreślenie wszystkich składników siły asymilacyjnej
0 p.  za poprawne zapisanie substratów reakcji fazy fotosyntezy zależnej od światła przy
niepoprawnym podkreśleniu składników siły asymilacyjnej, lub poprawne
podkreślenie składników siły asymilacyjnej przy niepoprawnym zapisaniu substratów
reakcji, lub obie części odpowiedzi niepoprawne
Zadanie 10. (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie wniosku na podstawie wyników opisanego
eksperymentu (III.3.b)
Poprawna odpowiedz
:
Miejscem syntezy (wytwarzania) nikotyny w roślinie tytoniu jest korzeń.
1 p.  za sformułowanie prawidłowego wniosku dotyczącego miejsca syntezy nikotyny
w roślinie tytoniu
0 p.  za odpowiedz
niepoprawnÄ…
Zadanie 11. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie sposobu wzrostu roślin na wybranym
przykładzie organu roślinnego (I.1.c.9)
Poprawna odpowiedz
:
·ð przykÅ‚ad: Å‚odyga / korzeÅ„
Przykłady poprawnego wyjaśnienia:
·ð A
odygi / korzenie roślin dwuliściennych mają tkanki merystematyczne, np. merystemy
wierzchołkowe łodyg, dzięki którym mogą rosnąć na długość przez całe życie.
·ð A
odygi / korzenie mają merystemy boczne, np. kambium i fellogen, dzięki którym mogą
przez całe życie rosnąć na grubość.
1 p.  za podanie poprawnego przykładu organu rośliny dwuliściennej, wykazującego wzrost
nieograniczony i poprawne przedstawienie cechy budowy umożliwiający ten wzrost
0 p.  za podanie przykładu organu roślinnego bez przedstawienia cechy umożliwiającej
wzrost nieograniczony, lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 12. (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie problemu badawczego do opisanego
doświadczenia (III.1.a)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð WpÅ‚yw cytokininy na proces starzenia siÄ™ liÅ›ci (kalarepy).
Egzamin maturalny z biologii 7
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
·ð WpÅ‚yw cytokininy na utrzymanie barwy liÅ›ci (kalarepy).
·ð Czy cytokinina wpÅ‚ywa na rozpad chloroplastów (w komórkach liÅ›ci kalarepy)?
1 p.  za poprawne sformułowanie problemu badawczego dotyczącego wpływu cytokinin
na funkcjonowanie liści roślin
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 13. (0-1)
Tworzenie informacji Uzasadnienie nieprawdziwości stwierdzenia, dotyczącego
oddychania wewnątrzkomórkowego (III.2.b)
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
·ð Stwierdzenie to jest nieprawdziwe, ponieważ tlen w przebiegu Å‚aÅ„cucha oddechowego
Å‚Ä…czy siÄ™ z wodorem tworzÄ…c wodÄ™.
·ð Stwierdzenie to jest nieprawdziwe, ponieważ czÄ…steczki CO2 uwalnianego przez
organizm, powstajÄ… w procesie dekarboksylacji oksydacyjnej pirogronianu oraz
dekarboksylacji kwasów trójkarboksylowych podczas cyklu Krebsa, więc atomy tlenu
w nim zawarte pochodzą z glukozy (lub innych związków organicznych).
1 p.  za poprawne uzasadnienie nieprawdziwości przedstawionego stwierdzenia
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 14. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Wyjaśnienie etapu oddychania tlenowego zachodzącego
w mitochondriach (I.4.a.1)
Poprawna odpowiedz

·ð Miejsce reakcji: macierz (matrix) mitochondrialna
Rola koenzymu A:
·ð Koenzym A wÅ‚Ä…cza do cyklu Krebsa grupÄ™ acetylowÄ…, powstaÅ‚Ä… w wyniku
dekarboksylacji oksydacyjnej pirogronianu.
1 p.  za poprawne określenie miejsca zachodzenia reakcji pomostowej w mitochondrium
i roli koenzymu A w procesie oddychania tlenowego
0 p.  za podanie miejsca zachodzenia reakcji pomostowej w mitochondrium bez określenia
roli koenzymu A w procesie oddychania tlenowego lub odpowiedz
merytorycznie
niepoprawnÄ…
Zadanie 15. (0-2)
Wiadomości i rozumienie Opisanie na podstawie schematu procesów związanych
z oddychaniem beztlenowym, zachodzących w mięśniach
i wÄ…trobie (I.4.a.4.P)
Poprawna odpowiedz
:
B. / Produktem oddychania beztlenowego (fermentacji) w wątrobie może być kwas
mlekowy.
E. / Kierunek transportu glukozy oraz kwasu mlekowego we krwi jest taki sam.
2 p.  za poprawne zaznaczenie dwóch zdań zawierających błędne informacje
1 p.  za poprawne zaznaczenie jednego (z dwóch) zdania zawierającego błędną informację
0 p.  za zaznaczenie dwóch zdań niewłaściwych lub zaznaczenie więcej niż dwóch zdań
8 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 16. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie czynności życiowych bakterii (I.1.a.9)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Zobojętnienie środowiska wokół bakterii powoduje, że nie dochodzi do trawienia bakterii /
nie dochodzi do niszczenia bakterii przez niskie pH soku żołądkowego.
1 p.  za poprawne wyjaśnienie znaczenia zobojętniania odczynu środowiska dla przeżycia
bakterii, uwzględniające wpływ odczynu środowiska na aktywność enzymów
w żołądku lub wpływ zobojętniania na pH środowiska bakterii
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 17. (0-2)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Określenie grupy kontrolnej w przeprowadzonym
eksperymencie na podstawie jego opisu (III.1.a.P)
Poprawna odpowiedz
:
grupa II
1 p.  za poprawne podanie grupy kontrolnej w opisanym eksperymencie
0 p.  za odpowiedz
niepoprawnÄ…
b) (0-1)
Tworzenie informacji Sformułowanie wniosku na podstawie wyników
przeprowadzonego eksperymentu (III.3.b.P)
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
·ð NiskotÅ‚uszczowa dieta roÅ›linna jest skuteczniejsza w leczeniu miażdżycy od diety
standardowej, zalecanej przez lekarzy.
·ð Dieta roÅ›linna o niższej, niż dieta standardowa, zawartoÅ›ci tÅ‚uszczu powinna być polecana
przez lekarzy jako forma terapii miażdżycy.
1 p.  za sformułowanie poprawnego wniosku dotyczącego diety stosowanej w leczeniu
osób z chorobą serca, uwzględniającego porównanie diety standardowej i diety
roślinnej
0 p.  za wniosek ogólny, który nie odnosi się do porównania obu rodzajów diet
lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 18. (0-2)
Tworzenie informacji Określenie, możliwych do realizacji, sposobów działania
zmniejszających ryzyko zakażenia się wirusem HCV (III.1.a.P)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Praca w rÄ™kawiczkach jednorazowego użytku.
·ð Zmiana rÄ™kawiczek przy każdym kontakcie lekarza lub pielÄ™gniarki z pacjentem.
·ð Stosowanie sprzÄ™tu jednorazowego użytku.
·ð WÅ‚aÅ›ciwa sterylizacja i dezynfekcja sprzÄ™tu medycznego wielokrotnego użytku.
Egzamin maturalny z biologii 9
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
2 p.  za podanie dwóch poprawnych zaleceń zmniejszających ryzyko zakażenia się wirusem
HCV podczas zabiegów medycznych
1 p.  za podanie jednego (z dwóch) zalecenia zmniejszającego ryzyko zakażenia się
wirusem HCV podczas zabiegów medycznych
0 p.  za podanie dwóch zaleceń nieprawidłowych
Zadanie 19. (0-2)
Wiadomości i rozumienie Przedstawienie na przykładach procesów zachodzących
w neuronie, wymagających nakładu energii (I.4.a.5.P)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Polaryzacja (i repolaryzacja) bÅ‚ony neuronu.
·ð Aktywny transportu jonów Na+ (na zewnÄ…trz komórki neuronu) a jonów K+(do wnÄ™trza
neuronu) w celu utrzymania polaryzacji błony komórkowej.
·ð Utrzymanie gradientu stężenia jonów po obu stronach bÅ‚ony komórkowej neuronu.
2 p.  za podanie dwóch prawidłowych przykładów procesów zachodzących w neuronie,
które wymagają nakładu energii
1 p.  za podanie jednego (z dwóch) prawidłowego przykładu procesu zachodzącego
w neuronie, który wymaga nakładu energii
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 20. (0-3)
Wiadomości i rozumienie Porównanie budowy oraz funkcjonowania oka i ucha (I.2.b.2.P)
Poprawna odpowiedz
:
NarzÄ…d
Ucho Oko
Cecha
Rodzaj odbieranego światło/ fala
dz
więk / fala mechaniczna
bodz
ca elektromagnetyczna
komórki rzęsate / komórki
Komórki odbierające włoskowate / komórki czopki i pręciki / komórki
bodziec (receptorowe) receptorowe w narządzie siatkówki
spiralnym (Cortiego)
Struktura, w której
narząd Cortiego/ ślimak / kanał
występują komórki siatkówka
ślimaka
receptorowe
3 p.  za poprawne porównanie wszystkich trzech cech oka i ucha
2 p.  za poprawne porównanie dwóch cech wskazanych narządów
1 p.  za poprawne porównanie jednej cechy wskazanych narządów
0 p.  za odpowiedz
całkowicie niepoprawną
Zadanie 21. (0-1)
Tworzenie informacji Zinterpretowanie przedstawionych w tekście informacji
dotyczących budowy i funkcjonowania wirusów (III.2.a)
10 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
·ð OsÅ‚onki biaÅ‚kowe tych fagów nie bÄ™dÄ… posiadaÅ‚y izotopów siarki, ponieważ izotopy siarki
znajdują się w osłonce (kapsydzie) faga, która nie wnika do komórki bakteryjnej, a cały
materiał do budowy nowych fagów pochodzi z komórki gospodarza.
·ð OsÅ‚onki biaÅ‚kowe tych fagów nie bÄ™dÄ… posiadaÅ‚y izotopów siarki, ponieważ biaÅ‚kowe
osłonki (kapsydy) nowych fagów syntetyzowane są wyłącznie z aminokwasów komórki
bakteryjnej.
1 p.  za stwierdzenie, że nowe fagi nie będą posiadały izotopów siarki oraz prawidłowe
uzasadnienie
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. stwierdzenie, że nowe fagi nie będą posiadały izotopów
siarki bez uzasadnienia stwierdzenia lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 22. (0-2)
Wiadomości i rozumienie Wykazanie zależności między budową tkanki tłuszczowej
brunatnej u ssaków a jej funkcją (I.3.b.2)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
1. Tkanka brunatna jest obficie unaczyniona, dzięki czemu w dużej ilości dostarczany jest
tlen do mitochondriów i może być wytwarzana duża ilość energii cieplnej, niezbędnej
do szybkiego podniesienia temperatury, obniżonej na czas odrętwienia.
2. Tkanka tłuszczowa posiada dużą ilość mitochondriów, w których zachodzi oddychanie
tlenowe i może powstać duża ilość energii cieplnej, niezbędnej do szybkiego podniesienia
temperatury, obniżonej na czas odrętwienia.
2 p.  za poprawne wykazanie związku budowy tkanki tłuszczowej brunatnej z pełnioną
funkcją, uwzględniające rolę naczyń krwionośnych w transporcie tlenu niezbędnego
do wytwarzania energii cieplnej oraz dużą liczbę mitochondriów jako centrów
wytwarzajÄ…cych energiÄ™
1 p.  za wykazanie związku budowy tkanki tłuszczowej brunatnej z pełnioną funkcją,
uwzględniające albo rolę naczyń krwionośnych w transporcie tlenu niezbędnego
do wytwarzania energii cieplnej albo dużą liczbę mitochondriów jako centrów
wytwarzajÄ…cych energiÄ™
0 p.  za odpowiedz
niepoprawną, która nie odnosi się do roli naczyń krwionośnych lub
znaczenia dużej liczby mitochondriów
Zadanie 23. (0-2)
a) (0-1)
Korzystanie z informacji Opisanie schematu przedstawiajÄ…cego mechanizm regulacji
ciśnienia osmotycznego krwi ssaka (II.3.a.)
Poprawna odpowiedz
:
A  1 i 2; B  3.
1 p.  za poprawne wpisanie na schemacie numerów wszystkich elementów określających
miejsca A i B
0 p.  za wpisanie na schemacie numerów elementów określających tylko miejsce A lub
miejsce B, lub odpowiedz
całkowicie niepoprawną
Egzamin maturalny z biologii 11
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
b) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Rozpoznanie zasady działania mechanizmu przedstawionego
na schemacie (I.4.a.10)
Poprawna odpowiedz
:
sprzężenie zwrotne ujemne (i dodatnie)
1 p.  za podanie poprawnej nazwy mechanizmu przedstawionego na schemacie
0 p.  za odpowiedz
niepoprawnÄ…
Zadanie 24. (0-2)
Tworzenie informacji Wyjaśnienie adaptacji różnych zwierząt do odmiennych
środowisk życia na przykładzie procesu wydalania (III.2.b)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Długie pętle nefronów występują:
·ð u szczuroskoczków (ssaków pustynnych), które ze wzglÄ™du na brak wody w Å›rodowisku
muszą oszczędzać wodę / muszą zatrzymywać wodę w organizmie.
·ð u saków morskich, które zabezpieczajÄ… siÄ™ przed nadmiernÄ… utratÄ… wody z organizmu,
spowodowaną wyższym stężeniem soli w środowisku niż w organizmie.
2 p.  za poprawny wybór wszystkich podanych zwierząt mających długie pętle nefronu:
szczuroskoczków (ssaków pustynnych) i ssaków morskich oraz poprawne
wyjaśnienie przystosowawczego znaczenia tej cechy dla każdego z nich
1 p.  za poprawny wybór jednego z podanych zwierząt mających długie pętle nefronu
szczuroskoczków (ssaków pustynnych) albo ssaków morskich oraz poprawne
wyjaśnienie znaczenia tej cechy dla tego zwierzęcia
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. wybór ssaka mającego długie pętle nefronu bez
wyjaśnienia ich znaczenia lub odpowiedz
całkowicie niepoprawną
Zadanie 25. (0-2)
a) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie budowy i fizjologii ptaków  wskazanie
cech wspólnych dla ptaków i gadów (I.1.a.9)
Poprawna odpowiedz
:
·ð B. / Pas barkowy skÅ‚ada siÄ™ z trzech par koÅ›ci: kruczej, Å‚opatki i obojczyka.
·ð E. / Jaja charakteryzujÄ… siÄ™ dużą iloÅ›ciÄ… żółtka i mocnÄ… skorupkÄ….
·ð G. / Podczas rozwoju zarodka wytwarzane sÄ… bÅ‚ony pÅ‚odowe: owodnia, omocznia,
kosmówka.
1 p.  za poprawne podanie oznaczeń literowych trzech cech wspólnych dla ptaków i gadów
0 p.  za podanie poprawnych oznaczeń literowych dwóch lub jednej cechy wspólnej dla
ptaków i gadów, lub więcej niż trzech cech, lub odpowiedz
całkowicie niepoprawną
b) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie budowy i fizjologii ptaków  wskazanie
cech stanowiÄ…cych przystosowanie do lotu (I.3.a.9)
Poprawna odpowiedz
:
·ð A. / W szkielecie wiÄ™kszoÅ›ci wystÄ™pujÄ… koÅ›ci pneumatyczne  wypeÅ‚nione powietrzem.
·ð C. / PÅ‚uca sÄ… rureczkowate (kapilarne) o dużej powierzchni wymiany gazowej.
12 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
·ð I. / MajÄ… wysokie tempo przemian metabolicznych.
·ð H. / Brak pÄ™cherza moczowego.
1 p.  za poprawne podanie oznaczeń literowych trzech cech stanowiących przystosowanie
ptaków do lotu
0 p.  za podanie poprawnych oznaczeń literowych dwóch lub jednej cechy stanowiącej
przystosowanie ptaków do lotu, lub więcej niż trzech cech, lub odpowiedz
całkowicie
niepoprawnÄ…
Zadanie 26. (0-2)
a) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Określenie mechanizmów zmienności rekombinacyjnej
(I.4.b.24)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð crossing-over
·ð niezależna segregacja chromosomów podczas mejozy
·ð losowe Å‚Ä…czenie siÄ™ gamet
1 p.  za podanie dwóch poprawnych przykładów mechanizmów, dzięki którym zachodzi
zmienność rekombinacyjna
0 p.  za podanie jednego przykładu mechanizmu, dzięki któremu zachodzi zmienność
rekombinacyjna, lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
b) (0-1)
Wiadomości i rozumienie Wskazanie i uzasadnienie typu mutacji wymienionej
w tekście, która nie jest dziedziczona przez potomstwo
(I.4.b.24)
Przykład poprawnych odpowiedzi:
Mutacja somatyczna, ponieważ:
·ð dziedziczeniu podlegajÄ… tylko cechy zapisane w genotypie gamet.
·ð powstajÄ…cemu organizmowi cechy mogÄ… być przekazane tylko przez gamety
(rodzicielskie).
1 p.  za poprawny wybór mutacji, która nie jest dziedziczona i poprawne jej uzasadnienie
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. poprawny wybór mutacji bez jej uzasadnienia lub
odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 27. (0-1)
Wiadomości i rozumienie Określenie całkowitego genomu komórki somatycznej roślinnej
i komórki zwierzęcej (I.1.a.7)
Poprawna odpowiedz
:
·ð Genom komórki roÅ›linnej: jÄ…dro komórkowe, mitochondria, chloroplasty (plastydy)
·ð Genom komórki zwierzÄ™cej: jÄ…dro komórkowe, mitochondria
1 p.  za poprawne podanie struktur, w których znajduje się DNA składający się na genom
komórki somatycznej roślinnej i komórki zwierzęcej
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. poprawne podanie składu genomu komórki roślinnej lub
komórki zwierzęcej, lub odpowiedz
niepoprawną w obu częściach polecenia
Egzamin maturalny z biologii 13
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 28. (0-2)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania z zakresu dziedziczenia cech u człowieka 
zapisanie możliwych genotypów gamet badanego osobnika
(III.2.c)
Poprawna odpowiedz
:
ABY, ABXd , aBY, aBXd
1 p.  za poprawne zapisanie wszystkich czterech możliwych genotypów badanego osobnika
0 p.  za niepoprawne zapisanie nawet jednego genotypu
b) (0-1)
Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania z zakresu dziedziczenia cech u człowieka 
określenie fenotypu badanego osobnika (III.2.c)
Poprawna odpowiedz
:
B. / chory
1 p.  za zaznaczenie odpowiedzi określającej fenotyp badanego osobnika, zgodnej
z warunkami podanymi w poleceniu
0 p.  za odpowiedz
niepoprawnÄ…
Zadanie 29. (0-1)
Tworzenie informacji RozwiÄ…zanie zadania genetycznego dotyczÄ…cego dziedziczenia
mukowiscydozy  określenie i uzasadnienie
prawdopodobieństwa urodzenia się dziecka chorego (III.2.c)
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
·ð Chore na mukowiscydozÄ™ dziecko może urodzić siÄ™ parze II, ponieważ tylko w tym
przypadku, w potomstwie jedno z dzieci będzie homozygotą recesywną.
·ð Chore na mukowiscydozÄ™ dziecko może urodzić siÄ™ parze II, ponieważ tylko w tym
przypadku oboje rodzice posiadajÄ… allel recesywny (a) i w potomstwie pojawi siÄ™
homozygota recesywna.
1 p.  za poprawne określenie pary, której może urodzić się dziecko chore
na mukowiscydozÄ™, i uzasadnienie tego przypadku
0 p.  za odpowiedz
niepełną, np. określenie pary, której może urodzić się dziecko chore
na mukowiscydozÄ™ bez uzasadnienia lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 30. (0-2)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Zinterpretowanie faktów przedstawionych w tekście,
dotyczących genu SRY  określenie roli tego genu w rozwoju
zarodkowym człowieka (III.2.b)
Przykład poprawnej odpowiedzi
Gen SRY wpływa na ujawnianie się fenotypowych cech męskich / warunkuje płeć męską.
1 p.  za poprawne określenie roli genu SRY w rozwoju zarodkowym człowieka
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
14 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
b) (0-1)
Tworzenie informacji Zinterpretowanie faktów przedstawionych w tekście,
dotyczących genu SRY  ustalenie i uzasadnienie bezpłodności
osób o opisanym genotypie (III.2.b)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
Osoby opisane w przypadku I są bezpłodne, ponieważ nie mają genów z dłuższego ramienia
chromosomu Y, które warunkują proces spermatogenezy.
1 p.  za podanie, że wskazane osoby są bezpłodne i poprawne uzasadnienie bezpłodności
0 p.  za podanie, że są to osoby bezpłodne bez uzasadnienia lub odpowiedz
merytorycznie
niepoprawnÄ…
Zadanie 31. (0-1)
Tworzenie informacji Odniesienie się do stwierdzeń, dotyczących możliwości
zastosowania w medycynie komórek reprogramowanych
(iPSC) (III.2.b)
Poprawna odpowiedz
:
1.  F, 2  P, 3.  P
1 p.  za poprawną ocenę wszystkich stwierdzeń, dotyczących możliwości zastosowania
iPSC w medycynie
0 p.  za niepoprawną ocenę jednego lub dwóch, lub wszystkich stwierdzeń
Zadanie 32. (0-2)
Tworzenie informacji Na podstawie przedstawionych danych ustalenie i uzasadnienie
pokrewieństwa między hominidami (III.2.b)
Poprawna odpowiedz
:
·ð kolejność: czÅ‚owiek (Homo), orangutan (Pongo)
·ð Różnice miÄ™dzy sekwencjami nukleotydowymi szympansa (Pan) a czÅ‚owieka (Homo) sÄ…
najmniejsze (mają najwięcej identycznych sekwencji nukleotydów w pseudogenie
hemoglobiny), natomiast między szympansem (Pan) i orangutanem (Pongo) różnice
między sekwencjami nukleotydowymi pseudogenu są największe (mają najmniej
identycznych sekwencji nukleotydów).
1 p.  za poprawny wybór hominida najbliżej i najdalej genetycznie spokrewnionego
z szympansem oraz poprawne uzasadnienie uwzględniające porównanie hominidów
0 p.  za poprawny wybór hominidów i brak uzasadnienia lub nieprawidłowe uzasadnienie,
lub odpowiedz
całkowicie niepoprawną
Zadanie 33. (0-3)
a) (0-2)
Korzystanie z informacji Odczytanie z wykresu informacji dotyczÄ…cych
zanieczyszczenia azotanami wód podziemnych (II.1.b.)
Poprawna odpowiedz
:
1  II, 2  III
Egzamin maturalny z biologii 15
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
2 p.  za poprawne odczytanie z wykresu numeru stanowiska, na którym przez cały okres
monitoringu notowano zanieczyszczenie wód podziemnych azotanami (1.) oraz
poprawne odczytanie numeru stanowiska, na którym we wskazanych latach takie
zanieczyszczenie wód nie występowało (2.)
1 p.  za poprawne odczytanie z wykresu numeru stanowiska 1. lub za poprawne odczytanie
numeru stanowiska 2.
0 p.  za odpowiedz
niepoprawną w części 1. i w części 2.
b) (0-1)
Tworzenie informacji Planowanie działań ograniczających zanieczyszczenia
środowiska azotanami (III.1.b)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Zbyt wysokie nawożenie pól uprawnych  ograniczenie nawożenia, zwÅ‚aszcza nawozami
sztucznymi.
·ð Åšcieki komunalne z gospodarstw domowych / nieszczelne szamba  zakÅ‚adanie
oczyszczalni przydomowych lub budowa kanalizacji i wspólne odprowadzanie ścieków
do większych oczyszczalni.
·ð Åšcieki przemysÅ‚owe  zmiana technologii i przejÅ›cie na obieg zamkniÄ™ty lub budowa
oczyszczalni przy zakładach przemysłowych
1 p.  za poprawne podanie jednego z
ródła zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami
i poprawne podanie sposobu ograniczenia tego zanieczyszczenia środowiska
0 p.  za podanie z
ródła zanieczyszczenia wód azotanami bez podania działania lub podanie
działania bez wskazania z
ródła, lub odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
Zadanie 34. (0-2)
Korzystanie z informacji Selekcjonowanie informacji dotyczÄ…cych zakresu tolerancji
organizmów względem czynników środowiska (II.3.b)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð C. / Tolerancja wzglÄ™dem okreÅ›lonego czynnika może ulec zmianie w wyniku zmiany
natężenia pozostałych czynników ekologicznych.
·ð D. / Efekt jednoczesnego dziaÅ‚ania na organizm kilku czynników może być silniejszy niż
suma efektów tych czynników działających na organizm osobno.
2 p.  za poprawne zaznaczenie dwóch prawdziwych stwierdzeń dotyczących zakresu
tolerancji organizmów
1 p.  za poprawne zaznaczenie jednego prawdziwego stwierdzenia dotyczÄ…cego zakresu
tolerancji organizmów
0 p.  za zaznaczenie dwóch stwierdzeń nieprawidłowych lub zaznaczenie więcej niż dwóch
stwierdzeń
16 Egzamin maturalny z biologii
Kryteria oceniania odpowiedzi  poziom rozszerzony
Zadanie 35. (0-3)
a) (0-1)
Tworzenie informacji Wyjaśnienie na podstawie informacji w tekście przyczyny
rozprzestrzeniania się odporności owadów na insektycydy
(III.2.a)
Przykład poprawnej odpowiedzi:
·ð ObjÄ™cie opryskiem prawie caÅ‚ej populacji powoduje, że osobniki wrażliwe ginÄ…,
natomiast przetrwają przede wszystkim osobniki odporne na insektycydy, które przekażą
tę cechę potomstwu i wśród ich potomstwa będzie więcej osobników odpornych.
Wielokrotnie stosowanie insektycydu powoduje, że w każdym następnym pokoleniu
będzie coraz więcej osobników odpornych.
1 p.  za poprawne wyjaśnienie uwzględniające przetrwanie osobników odpornych i udział
ich potomstwa w rozprzestrzenianiu się odporności na insektycydy
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…
b) (0-2)
Tworzenie informacji Planowanie działania na rzecz ochrony środowiska  podanie
przykładów biologicznych metod zwalczania owadów
szkodliwych dla człowieka (III.1.b)
Przykłady poprawnych odpowiedzi:
·ð Wprowadzenie na teren wystÄ™powania szkodników ich naturalnego wroga, który
zmniejszy liczebność szkodników (np. nicienie, kruszynek, owady drapieżne, ptaki).
·ð Wprowadzenie na teren wystÄ™powania szkodnika patogenów, np. bakterii lub grzybów,
które wywoływałby choroby lub śmierć owadów szkodliwych, ograniczając w ten sposób
ich liczebność.
·ð Uwalnianie do Å›rodowiska (otrzymanych) sterylnych osobników, np. sterylnych samców,
co prowadzi do zmniejszenia rozrodczości/ liczebności owadów szkodliwych.
·ð Wprowadzenie zmodyfikowanych genetycznie roÅ›lin wytwarzajÄ…cych toksynÄ™, która
chroni te rośliny przed owadami szkodliwymi dla roślin.
2 p.  za poprawne przedstawienie dwóch przykładów skutecznej metody walki biologicznej
z owadami szkodliwymi dla człowieka
1 p.  za poprawne przedstawienie jednego przykładu skutecznej metody walki biologicznej
z owadami szkodliwymi dla człowieka
0 p.  za odpowiedz
merytorycznie niepoprawnÄ…


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opiekun medyczny2 kklucz odpowiedzi czerwiec 2012
Klucz odpowiedzi Czerwiec 2012
klucz odpowiedzi technik informatyk czerwiec 2012 CKE
opiekun medyczny2 kklucz odpowiedzi czerwiec 2012
Matura GEOGRAFIA CZERWIEC 2012 poziom podstawowy klucz odpowiedzi
AM zaliczenie 4 styczeń 2012 i odpowiedzi wersja A
Czerwiec 2012

więcej podobnych podstron