Jean Maisonneuve - Rytualy dawne i wspolczesne
3. Przyczyny i skutki.
Mogloby sie wydawac, ze kryzys religii i laicyzacja, ktore ulegly
nasileniu od polowy XX wieku, zamierzaja do radykalnych przemian kulturowych
lub do unicestwienia katolicyzmu. Jakie sa zwiazki religii ze wspolczesnoscia?
W jakim kierunku ewoluowal styl obrzedow i liturgii?
Wielu badaczy zajmowalo sie tymi zagadnieniami, miedzy innymi F.Isambert.
Upadek katolicyzmu we Francji oraz zla kondycja Kosciola spowodowaly powstanie
dwoch hipotez. Jedna dopatruje sie upadku chrzescijanstwa w przemianach
wspolczesnego spoleczenstwa, czemu towarzyszy ogolne zachwianie tradycyjnych
wartosci, urbanizacja oraz postepujaca izolacja kleru i wiernych. Druga
hipoteza podkresla konflikt wewnatrz samego Kosciola, w ktorym prad reformatorski
wywodzacy sie z II Soboru Watykanskiego dazyl do odsuniecia od kultu i
sakramentow szerokich mas wiernych przywiazanych do swoich tradycji i prestizu
rytualow. Mozliwe, ze wszystkie te czynniki ograniczyly role obrzedow i
zmienily forme liturgii (znaczacy jest tu przyklad zmiany tradycyjnej nazwy
sakramentu Ostatnie namaszczenie na
namaszczenie chorych majacej zamaskowac
bezposredni zwiazek ze smiercia - fakt ten moze takze powodowac frustracje).
Nowe formuly akcentuja udzielanie pomocy przez laske i pocieszenie tu na
ziemi w tym samym stopniu, co dazenie do zbawienia na tamtym swiecie. Z
pewnoscia mozna w ten sposob scisle powiazac wymiar duchowy i cielesny
sakramentu. Zatem Kosciol szuka zwiazkow miedzy dzialaniem nadprzyrodzonym
a psychologicznym1. Byc moze jednak tradycyjne
metody konsolacji sugerujace jednoznaczne przejscie do zycia wiecznego
przynosily chorym wieksze ukojenie.
Ewolucje mozna zauwazyc takze w obrzedach pokuty zwiazanych scisle
z liturgia pojednania. Oferuja one przy spowiedzi droge posrednia miedzy
podejsciem indywidualnym a grupowym. Rownoczesnie zmienia sie rola ksiezy
wobec pokutujacych. Kaplani staja sie bardziej sluzacymi pomoca przyjaciolmi
duchowymi niz surowymi mentorami.
Kosciol proponuje rowniez obrzedy bez sakramentow, pozwalajace chrzescijanom
pozbawionym dostepu do Eucharystii (np. powtornie zonatym rozwodnikom)
na duchowe polaczenie sie ze wspolnota. Widac wyraznie, ze opisane powyzej
przejawy ewolucji towarzysza ogolnemu odejsciu od modelu autorytarnego
na rzecz zwiazku bardziej familijnego
zarowno z Bogiem, jak i z klerem oraz innymi wiernymi. Mozna takze przypuszczac,
ze laicyzacja dotyka samego Kosciola, sklaniajac go do zmodyfikowania liturgii
i obrzedow w zaleznosci od ogolnej przemiany wartosci i rozwoju potrzeb
ducha.
Jak zauwaza D.Harvieu-Leger, na planie eschatologicznym mamy do czynienia
z nowym widzeniem problematyki zbawienia - pojecie zadoscuczynienia i ofiary
zanika, podobnie jak dominujace kiedys pojecie grzechu i odkupienia. Postawy
i swiadectwa wiernych wskazuja na przeniesienie punktu ciezkosci, szczegolnie
widoczne u mlodych chrzescijan, na uczuciowy zwiazek z Bogiem, jako na
zrodlo rozwoju osobowosci i wzbogacania relacji z bliznimi.
Tak zmodyfikowane pojmowanie katolicyzmu kieruje go raczej do w strone
humanizmu transcendentnego opartego na wielosci nowych ruchow religijnych.
1 F.Ismabert, Rite et efficacite symbolique,
Ed.Cerf.
This page hosted by
Get your own Free Home
Page
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Maiso23 (2)Maiso241Maiso253Maiso21Maiso264 (2)Maiso2więcej podobnych podstron