VERLAG
DASHÖFER
Grzegorz Wronowski
Jak skutecznie napisać
projekt socjalny?
Nowa edycja środków z EFS na lata 2007-2013
Poradnik dla potencjalnych projektodawców
Europejskiego Funduszu Społecznego
POMOC SPOAECZNA
E
UGI
ANIE DR
D
Y
W
Grzegorz Wronowski od prawie 10 lat zajmuje siÄ™ funduszami europejskimi; specjalista
w urzędach samorządowych; pierwsze doSwiadczenia zdobywał przy
przygotowaniu i wdrażaniu projektów współfinansowanych przez fun-
dusze przedakcesyjne: Phare, SAPARD oraz programy Banku Rwiato-
wego; uczestnik wielu szkoleń krajowych i zagranicznych w tym m.in.:
Wzmocnienie administracji regionalnej w perspektywie członkostwa
w UE organizowanego przez UrzÄ…d Komitetu Integracji Europejskiej
i Direction Generale de l'Administration et de la Fonction Publique oraz
Finansowanie organizacji pozarzÄ…dowych w UE (Niemcy/Bremen);
autor wielu projektów, zarówno inwestycyjnych, jak i szkoleniowych,
które otrzymały dofinansowanie z funduszy przedakcesyjnych, struktu-
ralnych oraz Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich; przygotowu-
je studia wykonalnoSci, strategie i plany rozwoju oraz analizy gospodar-
cze; współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi (stowarzy-
szenia i fundacje) oraz uczestniczy w projektach jako specjalista
ds. wdrażania i zarządzania projektami, monitoringu i analiz oraz infor-
macji i promocji; autor wielu publikacji zwiÄ…zanych z UniÄ… EuropejskÄ…
oraz funduszami europejskimi; konsultant merytoryczny serwisu infor-
macyjno-doradczego Dotacje finansowe dla pomocy społecznej .
Copyright © 2008
ISBN 978-83-7537-100-0
Wydanie drugie, zaktualizowane
Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o.
ul. Senatorska 12, 00-082 Warszawa
tel.: (022) 559 36 00, 22 559 36 66
faks: (022) 892 27 00, 829 27 27
www.dashofer.pl
Redaktor odpowiedzialny: Rafał Duluk, e-mail: duluk@dashofer.pl
Opracowanie edytorskie: Barbara Siarkiewicz
Skład: Krzysztof Zabielski, e-mail: zabielski@e-dtp.com
Wszelkie prawa zastrzeżone, prawo do tytuÅ‚u i licencji jest wÅ‚asnoSciÄ… Dashöfer Holding Ltd.
Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie całoSci lub fragmentów niniejszej publikacji, również
na noSnikach magnetycznych i elektronicznych bez zgody Wydawcy jest zabronione.
Ze względu na stałe zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów Wydawnictwo nie
ponosi odpowiedzialnoSci za zamieszczone informacje.
2. Europejski Fundusz Społeczny
2. Europejski Fundusz Społeczny
2.1. Podstawowe informacje o EFS
geneza
Europejski Fundusz Społeczny (EFS) został utworzony
w 1957 roku na podstawie Traktatów Rzymskich. Natomiast
sama idea powołania instrumentu wspierania polityki społecz-
nej pojawiła się już na konferencji w Messynie w 1955 roku.
Tam zadecydowano o koniecznoSci stworzenia funduszu, który
wspierałby mobilnoSć pracowników w obrębie Wspólnoty,
a także zapewniał szkolenie i dokształcanie robotników. Jednak-
że przez wiele lat EFS był pasywnym instrumentem wspie-
rania polityki społecznej.
Nie bez znaczenia było także to, że w początkowych latach ist-
nienia Wspólnoty dominowały cele gospodarcze integracji,
a polityka społeczna miała zostać samorozwiązana przez
wspólny rynek ekonomiczny. Rola Funduszu sprowadzała się
zatem do pasywnej kasy wyrównawczej .
Znaczenie funduszu rosło powoli, a punktem zwrotnym był
poczÄ…tek lat 70., kiedy na skutek Swiatowego kryzysu paliwo-
wego i gospodarczego pojawiła się poważna kwestia związana
z bardzo szybkim wzrostem bezrobocia. Od tamtej pory syste-
matycznie powiększano Srodki na interwencje EFS, rozszerza-
no jego możliwoSci i okreSlano nowe zadania.
Przełomowym momentem w pracy funduszu była reforma
zadania
z 1988 roku, która całkowicie zmieniła funkcjonowanie i zasa-
dy działania EFS, a także metody zarządzania i współpracy
z funduszami strukturalnymi. Ustalono wtedy zadania EFS, któ-
re są aktualne do dzisiaj i dotyczą następujących kwestii:
c zawodowe wcielanie na rynek pracy;
c ochrona pracowników przed długoterminowym bezrobociem;
c udzielanie pomocy młodzieży do 25 roku życia w celu zmi-
nimalizowania bezrobocia w tej grupie społecznej;
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
c kształcenie, dokształcanie, przeszkalanie, a także finansowa-
nie praktyk i szkoleń wewnątrzzakładowych;
c poradnictwo i informacja zawodowa;
c kształcenie kadr, ekspertów i personelu dydaktycznego;
c wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, wal-
ka z dyskryminacjÄ… zawodowÄ…;
c badanie i studia nad rozwojem rynku pracy;
c zmiany strukturalne i dostosowywanie stanowisk pracy do
potrzeb niepełnosprawnych;
c tworzenie nowych miejsc pracy;
c promowanie nowych technologii i badań naukowych;
c wspieranie dostosowania systemów edukacyjnych do potrzeb
rynku pracy;
c pomoc techniczna i Srodki specjalne;
c wspieranie i stabilizacja zatrudnienia;
c rozbudowa i ulepszanie systemu powszechnego kształcenia;
c umacnianie potencjału i zasobów ludzkich;
c przystosowanie siły roboczej do zmian w systemie produkcji;
c wspieranie grup społecznie odrzuconych, bezdomnych, cho-
rych psychicznie, uzależnionych, azylantów;
c wspieranie zatrudnionych w małych i Srednich przedsiębiorstwach;
c wspieranie poSrednictwa pracy.
wsparcie z EFS
Ogólnie można stwierdzić, że Europejski Fundusz Społeczny
wspiera przede wszystkim osoby bezrobotne. Niemniej również
znaczące Srodki przeznaczane są na wspieranie pracowników
zatrudnionych, którzy z różnych powodów są zagrożeni bezro-
bociem. Finansuje on także najróżniejsze projekty szkoleniowe
i kształceniowe, które przyczyniają się do podnoszenia kwalifi-
kacji pracowników i bezrobotnych oraz wpływają poSrednio lub
bezpoSrednio na zwiększanie ich szans na rynku pracy. Ważną
dziedziną wspierania są małe i Srednie przedsiębiorstwa, które
sÄ… motorem gospodarczym i tworzÄ… miejsca pracy. Dofinanso-
wywane są również projekty przyczyniające się bezpoSrednio
do powstawania i zakładania nowych zakładów oraz innych ini-
cjatyw gospodarczych.
PRZYKAADU
KONIEC
2. Europejski Fundusz Społeczny
2.2. EFS w Polsce
Polska, wchodząc do Unii Europejskiej, została objęta pomocą EFS w latach
2004-06
pochodzącą m. in. ze Srodków Europejskiego Funduszu Spo-
łecznego. W latach 2004 2006 na realizację zadań finansowa-
nych z Europejskiego Funduszu Społecznego Polska miała do
wykorzystania Srodki w wysokoSci 2,1 mld euro, które dystry-
buowane były poprzez projekty składane w ramach Sektorowe-
go Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, II Prio-
rytetu Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Re-
gionalnego oraz Inicjatywy Wspólnotowej EQUEL.
Rrodki Europejskiego Funduszu Społecznego przeznaczone były na obszary
wsparcia
dofinansowanie przedsięwzięć w ramach pięciu obszarów wsparcia:
2004-06
c aktywnej polityki rynku pracy, majÄ…cej na celu przeciw-
działanie i zapobieganie bezrobociu, przeciwdziałanie zjawi-
sku długotrwałego bezrobocia zarówno wSród mężczyzn, jak
i kobiet, ułatwianie ponownej integracji długotrwale bezro-
botnych z rynkiem pracy, a także wspieranie integracji zawo-
dowej ludzi młodych oraz osób powracających na rynek pra-
cy po dłuższej przerwie;
c przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego, ma-
jącego na celu ograniczenie zjawiska marginalizacji społecz-
nej i przygotowanie osób narażonych na wykluczenie spo-
Å‚eczne do wejScia na rynek pracy oraz utrzymania zatrudnie-
nia lub powrotu do czynnego życia zawodowego; skierowa-
ne jest ono do osób, które ze względu na trudną sytuację ży-
ciową nie potrafią samodzielnie odnalexć się na rynku pracy,
nie potrafią rozwiązać osobistych, społecznych i zawodo-
wych problemów, korzystając długotrwale w sposób bierny
ze Swiadczeń pomocy społecznej;
c kształcenia ustawicznego, mającego na celu ułatwienie
i polepszenie dostępu do rynku pracy oraz integrację z nim,
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
podwyższenie i utrzymanie potencjału zatrudnieniowego
osób oraz promowanie mobilnoSci zawodowej poprzez
zwiększanie dostępu do szkoleń zawodowych, edukacji oraz
doradztwa;
c adaptacyjnoSci i rozwoju przedsiębiorczoSci, mających na
celu promocjÄ™ wykwalifikowanej i zdolnej do adaptacji do
zmiennych warunków rynku pracy kadry pracowniczej, po-
pieranie innowacyjnoSci i potencjału adaptacyjnego w zakre-
sie organizacji pracy, rozwijanie przedsiębiorczoSci oraz wa-
runków sprzyjających tworzeniu miejsc pracy i podwyższa-
niu kwalifikacji, rozwój potencjału ludzkiego w sferze badań,
nauki i technologii;
c wyrównywania szans kobiet na rynku pracy, mającego na
celu aktywizację zawodową kobiet obejmującą m. in. możli-
woSć rozwijania kariery zawodowej, zwiększanie dostępu
kobiet do nowych miejsc pracy, pomoc w rozpoczynaniu
działalnoSci gospodarczej, a także działania zakładające
zmniejszenie dysproporcji, których podstawą jest dyskrymi-
nacja ze względu na płeć zarówno w ramach pionowych, jak
i poziomych struktur rynku pracy.
EFS po 2007
Natomiast w bieżącym okresie programowania na lata
2007 2013 zgodnie z założeniami okreSlonymi w dokumencie
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013
(NSRO) całoSć interwencji Europejskiego Funduszu Społeczne-
go w Polsce na lata 2007 2013 została ujęta w Programie Ope-
racyjnym Kapitał Ludzki, w ramach którego wsparciem zostaną
objęte następujące obszary: zatrudnienie, edukacja, integracja
społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników
i przedsiębiorstw, a także zagadnienia związane z rozwojem za-
sobów ludzkich na terenach wiejskich, z budową sprawnej
i partnerskiej administracji publicznej wszystkich szczebli oraz
z promocjÄ… zdrowia.
PRZYKAADU
KONIEC
3. Projekt - podstawowe informacje
3. Projekt podstawowe informacje
3.1. Definicja projektu
W najprostszy sposób projekt można okreSlić, że jest to zorga-
nizowany i okreSlony w czasie ciąg wielu działań zmierzających
do osiągnięcia konkretnego i mierzalnego wyniku, adresowany
do wybranych grup odbiorców, wymagający zaangażowania
Srodków rzeczowych, ludzkich i finansowych. Ponadto musi on
posiadać:
c SciSle zdefiniowany cel, który zgodny jest z założeniami pro-
gramu, w ramach którego złożona zostanie aplikacja;
c precyzyjnie okreSlone rezultaty, w tym: wskaxniki produktu
(np. liczba godzin szkolenia czy usług doradczych, liczba prze-
szkolonych osób) oraz wskaxniki rezultatu (np. liczba osób,
które ukończyły szkolenie, liczba osób, które podjęły nowe za-
trudnienie etc.). Należy przy tym zwrócić uwagę, że zaplano-
wane wskaxniki produktu muszą mieć bezwzględnie przełoże-
nie na budżet projektu (np. jeżeli zostało zaplanowane 100 go-
dzin szkolenia, to koszt zatrudnienia trenerów w projekcie po-
winien obejmować koszt 100 godzin ich pracy).
Powyższa definicja wynika wprost z zapisów dokumentów pro-
gramowych oraz wytycznych regulujących zasady wdrażania
pomocy z budżetu Unii Europejskiej w latach 2007 2013. Naj-
ważniejsze zasady okreSlone w tych dokumentach zostaną opi-
sane w dalszej częSci niniejszego opracowania.
3.2. Cykl projektu
Projekt jest przedsięwzięciem interdyscyplinarnym, a więc łą- podejScie inter-
dyscyplinarne
czy w sobie wiele różnych elementów. Jego opracowanie wy-
maga zatem mySlenia wielowÄ…tkowego, przy jednoczesnej ko-
niecznoSci zachowania pewnego porządku i logiki, które narzu-
cajÄ… obowiÄ…zujÄ…ce zasady i procedury. W zwiÄ…zku z tym warto
przy przygotowaniu projektu zadbać o to, żeby pracowała nad
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
nim większa grupa osób, najlepiej o różnorodnych doSwiadcze-
niach i specjalnoSciach. Dobrze byłoby, aby zespół taki współ-
pracował na każdym etapie tworzenia projektu. Jednak szcze-
gólnie istotne jest, żeby kilka osób mogło projekt sprawdzić już
po jego napisaniu. Takie podejScie pozwala uniknąć zarówno
błędów merytorycznych, jak i logicznych, które dyskwalifikują
projekt już na początku jego oceny.
Dotychczasowe doSwiadczenia Unii Europejskiej umożliwiły
opracowanie schematu przedstawiającego najważniejsze skła-
dowe, które tworzą tzw. cykl projektu.
Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej składa się on z na-
stępujących elementów:
c programowania;
c identyfikacji;
c formułowania;
c finansowania;
c wdrożenia;
c oceny/ewaluacji.
Schematyczne przedstawienie cyklu projektu
Programowanie
Ewaluacja Identyfikacja
Wdrożenie Formułowanie
Finansowanie
3. Projekt - podstawowe informacje
Przedstawiony powyżej model odwołuje się do metodologii zarzą- opis etapów
dzania projektem. Metodologia ta opiera siÄ™ na schemacie cyklu
projektu i zarazem uzasadnia, że każdy projekt jest elementem więk-
szej całoSci, a nie wyrwanym z kontekstu działaniem. Natomiast
w tabeli zamieszczonej poniżej przedstawiona została charaktery-
styka poszczególnych elementów projektu wraz z rezultatami, jakie
powinny być osiągnięte przy realizacji zaplanowanych działań.
Charakterystyka poszczególnych elementów projektu
Etap Działania Rezultaty
Programowanie Stanowi punkt wyjścia w procesie realizacji pro- Rezultatem wykonanych na tym
jektu. Jest to etap, na którym w oparciu o anali- etapie prac jest wstępne wyłonie-
zę zagrożeń i możliwości identyfikuje się ogólne nie projektów, których realizacja
grupy projektów, których realizacja przyczyni się przyczyni się do zaspokojenia naj-
do poprawy sytuacji na danym obszarze. Pro- pilniejszych potrzeb na terenie ob-
gramowanie dokonywane jest przede wszyst- jętym zasięgiem projektu.
kim w oparciu o analizy priorytetów rozwoju
społeczności lokalnej oraz informacje zawarte
między innymi w takich dokumentach, jak stra-
tegie rozwoju (w szczególności powiatowe
i wojewódzkie).
Identyfikacja Dokonuje się przeglądu zgłoszonych propozycji Rezultatami wykonanych na tym eta-
dotyczących rodzajów projektów, które powin- pie prac jest sporządzenie wstępnej
ny zostać zrealizowane. Następnie przeprowa- koncepcji projektu oraz podjęcie decy-
dza się ich selekcję według przyjętych kryteriów zji odnośnie wyboru optymalnego
oceny i wskazuje projekty, dla których powinny wariantu realizacji, dla którego zosta-
zostać sporządzone dokładniejsze analizy, po- nie sporządzona szczegółowa analiza.
twierdzające celowość ich realizacji. Na etapie
tym określa się również zakres projektu, czyli
wszystkie działania, które muszą zostać zreali-
zowane po to, aby osiągnąć zakładane cele.
Formułowanie Projekty, które zostały zidentyfikowane w po- Rezultatami wykonanych na tym eta-
przednim etapie, są szczegółowo analizowa- pie prac jest sporządzenie ostatecz-
ne pod kątem efektywności ich realizacji nej koncepcji projektu oraz podjęcie
(szczególnie technicznej i finansowej). W for- decyzji o przygotowaniu wszystkich
mułowaniu konkretnych projektów bierze dokumentów, niezbędnych do reali-
udział szerokie grono osób, instytucji i organi- zacji projektu, w tym między innymi
zacji, które będą ich pózniejszymi beneficjen- opracowanie wstępnych wniosków
tami. Na tym etapie sporządzany jest także o dofinansowanie i złożenie ich
wstępny montaż finansowy projektu. w stosownych instytucjach.
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
Finansowanie Przedłożone wnioski są weryfikowane i oce- Rezultatami wykonanych na tym
niane przez stosowne instytucje pod wzglÄ™- etapie prac jest sporzÄ…dzenie wnio-
dem formalnym. W przypadku ich pozytyw- sków o dofinansowanie projektu
nego rozpatrzenia wnioskodawcy uzupełniają oraz podjęcie przez odpowiednie
dokumentację konkursową. Następnie podej- instytucje decyzji odnośnie współfi-
mowana jest ostateczna decyzja dotyczÄ…ca nansowania projektu (wraz z za-
zakresu współfinansowania projektu ze stro- warciem odpowiednich umów).
ny instytucji udzielajÄ…cych wsparcia finanso-
wego. W dalszej kolejności podpisywane są
stosowne umowy oraz sporządzany jest koń-
cowy montaż finansowy projektu.
Wdrożenie Jest to etap, który polega na uruchomieniu W wyniku realizacji projektu współ-
wszystkich procedur, w wyniku których pro- finansowanego przez Europejski
jekt zostanie zrealizowany i pomyślnie zakoń- Fundusz Społeczny powstają rezul-
czony. W trakcie wdrażania projektu prowa- taty twarde (policzalne), miękkie
dzony jest ciągły jego monitoring, mający na (dotyczące zmian, których nie moż-
celu zakończenie wszystkich działań zgodnie na skwantyfikować, ocenia się je
z zatwierdzonym harmonogramem rzeczowo- pod względem jakościowym).
-finansowym. Równie istotne jest też wskazanie
tzw. wartości dodanej projektu,
czyli rezultatów, które nie zostały
zaplanowane w projekcie, ale zo-
stały osiągnięte niejako przy okazji
jego realizacji.
Ocena Porównuje się zgodność otrzymanych rezulta- Rezultatami wykonanych na tym
tów z założeniami przyjętymi na etapie pro- etapie prac jest tzw. końcowy raport
gramowania i identyfikacji oraz osiągalność (sprawozdanie) oceniający zrealizo-
przewidywanych celów bezpośrednich i ogól- wany projekt.
nych projektu. Etap ten bardzo często prowa-
dzi także do identyfikacji nowych projektów.
yródło: opracowanie własne autora.
y
PRZYKAADU
KONIEC
4. Szczegółowe zasady opracowania wniosku aplikacyjnego
4. Szczegółowe zasady opracowania
wniosku aplikacyjnego
W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki nabory wnio-
sków prowadzone będą w trybie systemowym i konkursowym. Ni-
niejszy rozdział dotyczy przede wszystkim trybu konkursowego,
niemniej zawarte w nim informacje mają również bezpoSredni zwią-
zek z zasadami obowiązującymi przy opracowywaniu projektów
składanych w trybie systemowym.
4.1. Opis fiszki aplikacyjnej
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego na swoich stronach interne-
towych sukcesywnie zamieszczało kolejne projekty wzoru wnio-
sku, jaki trzeba będzie złożyć, ubiegając się o wsparcie w ramach
priorytetów okreSlonych dla Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki. Początkowo były to wersje w formacie WORD lub PDF,
mające ilustrować poszczególne elementy wniosku. Aktualnie jest
już dostępna wersja końcowa, która ma postać Generatora Wnio- Generator
Wniosków
sków (GW), czyli aplikacji komputerowej. Można ją znalexć m.in.
na stronie internetowej www.efs.gov.pl. Należy przy tym zauwa-
żyć, że w przeciwieństwie do wczeSniejszego okresu programo-
wania, utworzenie nowego wniosku oraz edycja dostępne są jedy-
nie w wersji on-line w ramach wyżej wymienionej aplikacji. Na-
tomiast same wnioski w wersji elektronicznej do dalszej edycji
i przekazania do instytucji organizujÄ…cej konkurs zapisywane sÄ…
jako pliki z rozszerzeniem XML na dysku lokalnym komputera.
Jeszcze kilka słów na temat możliwoSci technicznych przedmio-
towej aplikacji. Otóż przy wypełnianiu wniosków dostępne są
następujące opcje:
c opcja Nowy umożliwia utworzenie nowego wniosku
o dofinansowanie; po kliknięciu na po kliknięciu na przycisk
Nowy utworzony zostanie formularz wniosku o dofinanso-
wanie; na formularzu tym nie będzie żadnych danych;
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
c opcja Otwórz pozwala na wczytanie wczeSniej zapisane-
go wniosku w formacie XML; umożliwia ona wprowadzenie
poprawek i uzupełnień w wypełnionym lub częSciowo wy-
pełnionym wniosku;
c opcja Zapisz XML pozwala na zapisanie wniosku na dys-
ku lokalnym jako pliku XML; utworzony w ten sposób plik
może zostać poddany dalszej edycji lub po sprawdzeniu po-
prawnoSci wypełnienia przekazany do właSciwej instytucji
jako wniosek o dofinansowanie;
c opcja Utwórz PDF umożliwia zapisanie wprowadzonych
danych do pliku PDF;
c opcja Sprawdx pozwala sprawdzić poprawnoSć wprowa-
dzonych danych; braki wySwietlane sÄ… w oknie informacyj-
nym; należy jednak wyjaSnić, że opcja ta sprawdza przede
wszystkim, czy wymagane pola zostały wypełnione, a ponad-
to weryfikuje poprawnoSć wyliczeń finansowych;
c opcja PodglÄ…d uruchamia podglÄ…d wydruku wniosku
o dofinansowanie.
struktura
Należy dodać, że sposób rozmieszczenia powyższych opcji
wniosków
w oknie głównym Generatora Wniosków jest bardzo czytelny i pra-
ca z tą aplikacją nie powinna sprawić trudnoSci osobom, które opa-
nowały podstawy obsługi komputera. Natomiast struktura samego
wniosku składa się z kilku podstawowych częSci (elementów), któ-
re odnoszą się do zagadnień dotyczących najważniejszych aspek-
tów zgłaszanego projektu:
1) informacji o projekcie;
2) projektodawcy (beneficjenta);
3) charakterystyki projektu;
4) szczegółowego budżetu projektu;
5) budżetu projektu;
6) oSwiadczenia beneficjenta;
7) harmonogramu realizacji projektu.
Z uwagi na zastosowane rozwiÄ…zania techniczne (automatyczne
przenoszenie niektórych danych oraz automatyczne sumowanie
4. Szczegółowe zasady opracowania wniosku aplikacyjnego
i wyliczanie wartoSci niektórych pól) sugerowana kolejnoSć wy-
pełniania poszczególnych częSci wniosku powinna być zgodna
z powyższą strukturą.
Każda z częSci wniosku aplikacyjnego dzieli się na punkty i pod-
punkty, które trzeba będzie precyzyjnie wypełnić poprzez wpisa-
nie w odpowiednie pola stosownych informacji lub poprzez wybór
właSciwej opcji z rozwijanej listy. Pewną innowacją w stosunku do
lat ubiegłych jest to, że zrezygnowano z okreSlania maksymalnej
iloSci znaków dla poszczególnych pól we wniosku. Przyjęto jedy-
nie limit 18 000 znaków dla częSci III Charakterystyka pro-
jektu . Takie założenie ma na celu przede wszystkim ogranicze-
nie popisów literackich przyszłych beneficjentów, a skoncentro-
wanie się na opisie zagadnień najważniejszych dla projektu.
Należy jeszcze zauważyć, że powyższa struktura nie odbiega
znaczÄ…co od wzoru fiszek aplikacyjnych obowiÄ…zujÄ…cych
w Sektorowym Programie Operacyjnym Rozwój Zasobów
Ludzkich, który był wdrażany w latach 2004 2006. Można więc
stwierdzić, że doSwiadczenia zdobyte w poprzednim okresie
programowania z całą pewnoScią będzie można wykorzystać
przy opracowywaniu projektów według nowych reguł.
4.2. Uwagi na temat opracowania
koncepcji projektu
koncepcja
Jak wskazuje praktyka autora niniejszego opracowania, wszel-
projektu
kie działania dotyczące przygotowania wniosku o dofinansowa-
nie powinny się rozpocząć od opracowania koncepcji projektu.
NajproSciej można to przedstawić w ten sposób, że na początek
należy znalexć problem, który powinien zostać rozwiązany, a ra-
czej ograniczony, poprzez realizacjÄ™ projektu. Takie podejScie
wynika z założenia, że jeSli nie ma problemu, to nie ma projek-
tu. Ponadto bez precyzyjnego nazwania problemu nie będzie
można okreSlić spodziewanych rezultatów projektu, a jest to
obowiązkowy element każdego wniosku aplikacyjnego.
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
Poniżej zamieszczony został przykładowy spis zagadnień, których do-
kładne opracowanie może pomóc przy ustalaniu koncepcji projektu:
1) ocena sytuacji na obszarze objętym zasięgiem projektu po-
przez wykorzystanie odpowiednich xródeł informacji oraz
wyodrębnienie na tej podstawie problemu, który będzie
przedmiotem projektu;
2) opis wybranego problemu;
3) okreSlenie grupy docelowej (beneficjenci ostateczni projektu
czyli osoby lub instytucje, które będą bezpoSrednio uczest-
niczyć w projekcie);
4) okreSlenie potrzeb grupy docelowej wraz z uzasadnieniem;
5) wybór i uzasadnienie planowanego wsparcia;
6) okreSlenie harmonogramu działań;
7) opis poszczególnych działań;
8) okreSlenie systemu wdrażania i monitoringu chodzi tutaj
przede wszystkim o okreSlenie kadry zarzÄ…dzajÄ…cej projek-
tem, okreSlenie kompetencji poszczególnych osób i ich wza-
jemnych współzależnoSci, a także o okreSlenie xródeł i meto-
dy pozyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia
monitoringu projektu;
9) ewentualne rezultaty projektu w projektach współfinansowa-
nych ze Srodków EFS rezultaty występują w postaci rezultatów
twardych (policzalnych) i miękkich (niepoliczalnych);
10) budżet ze względu na możliwoSć zmian cen poszczegól-
nych usług, ceny te powinny być ustalone lub zweryfikowa-
ne przed złożeniem projektu do oceny.
PRZYKAADU
KONIEC
5. Przykłady projektów finansowanych z EFS
5. Przykłady projektów
finansowanych z EFS
W niniejszym rozdziale przedstawione zostały przykłady projek-
tów, które otrzymały dofinansowanie ze Srodków Europejskiego
Funduszu Społecznego. W pierwszej częSci omówiony został
projekt Przemóc niemoc , który realizowany był przez Stowa-
rzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Lubartowie. Ze względu na to,
że autor niniejszego opracowania był jednym z autorów tego pro-
jektu, opis zawiera komentarze oraz wyjaSnienia dotyczÄ…ce wy-
boru realizowanych w jego ramach operacji. Natomiast w drugiej
częSci przedstawiono przykłady kilku innych projektów. Wdraża-
ne były one w różnych regionach kraju, a ich wspólną cechą jest
to, że zyskały uznanie w oczach komisji oceny projektu, otrzyma-
ły dofinansowanie i zostały z sukcesem zrealizowane.
5.1. Projekt Przemóc niemoc
studium przypadku
wnioskodawca
Projekt złożony został w Departamencie Wdrażania EFS w Mini-
sterstwie Gospodarki i Pracy w ramach Działania 1.5. Promocja
aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególne-
go ryzyka i schematu 1.5. a. Wspieranie osób z grup zagrożo-
nych wykluczeniem społecznym . Wnioskodawcą było Stowa-
rzyszenie Inicjatyw Lokalnych w Lubartowie (województwo lu-
belskie). Jest to typowa dla warunków polskich organizacja poza-
rządowa, której jedynym i największym kapitałem są członkowie
i chęć do działania.
Problemem natomiast jest permanentny brak Srodków finansowych
na realizację celów statutowych. SIL nie realizowało dotychczas żad-
nych projektów finansowanych ze Srodków strukturalnych. Dlatego
też podjęcie trudu przygotowania projektu i ubieganie się o jego do-
finansowanie było tak naprawdę skokiem na głęboką wodę. Skok ten
zakończył się rzeczywistym sukcesem, czyli otrzymaniem wsparcia.
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
Przy opracowaniu koncepcji projektu skoncentrowano siÄ™ na czte-
rech podstawowych elementach:
c wyborze grupy docelowej i sposobie rekrutacji uczestników;
c wyborze i uzasadnieniu proponowanego wsparcia;
c systemie zarządzania i wdrażania projektu;
c rezultatach projektu.
Zapoznając się z projektem, należy zwrócić szczególną uwagę
mySlenie
projektowe
na tzw. mySlenie projektowe , które tworzy logicznie powiąza-
ny ze sobą ciąg działań. Jego podstawowymi składowymi są:
1) ocena sytuacji na obszarze objętym zasięgiem projektu po-
przez wykorzystanie odpowiednich xródeł informacji;
2) opis wybranego problemu;
3) okreSlenie grupy docelowej (beneficjenci ostateczni projektu);
4) okreSlenie potrzeb grupy docelowej;
5) wybór i uzasadnienie planowanego wsparcia;
6) okreSlenie harmonogramu działań;
7) opis działań;
8) ocena ryzyka i zagrożeń, jakie mogą pojawić się w trakcie reali-
zacji projektu, oraz opracowanie katalogu ewentualnych działań
naprawczych (np. listy rezerwowej uczestników projektu);
9) opracowanie szczegółowego budżetu projektu;
10) okreSlenie systemu wdrażania i monitoringu;
11) rezultaty projektu.
Beneficjenci
sytuacja
Na podstawie badań lokalnego rynku pracy oraz na podstawie da-
wyjSciowa
nych Powiatowego Urzędu Pracy okazało się, że na terenie obję-
tym zasięgiem projektu stopa bezrobocia wynosiła ponad 18%,
a osoby długotrwale bezrobotne (powyżej 24 miesięcy) stanowiły
prawie 70% wszystkich bezrobotnych. Informacje te w połączeniu
z danymi uzyskanymi z gminnych i miejskich oSrodków pomocy
społecznej pozwoliły stwierdzić, że jednym z podstawowych pro-
blemów społecznych powiatu lubartowskiego jest ubóstwo, które
generuje wiele zagrożeń. WSród nich do najważniejszych należą
Przykłady projektów finansowanych z EFS
bezradnoSć społeczna na rynku pracy, zagrożenie wykluczeniem
społecznym, wyobcowanie osób długotrwale bezrobotnych oraz
niewiara w sens podejmowanych wysiłków zmierzających do po-
prawy swojej sytuacji.
Na tej podstawie uznano, że niezbędne będzie podjęcie działań, któ-
re przyczyniÄ… siÄ™ do ograniczenia tego zjawiska. NiekorzystnÄ… sytu-
ację utrwalał brak systemowych i zintegrowanych rozwiązań w za-
kresie wspomagania działań profilaktycznych i poradnictwa specjali-
stycznego oraz biernoSć władz samorządowych, których aktywnoSć
koncentruje się na działaniach doraxnych. Dlatego też potencjalny
beneficjent projektu Przemóc niemoc , poza figurowaniem w kar-
totekach Powiatowego Urzędu Pracy jako osoba długotrwale bezro-
botna, był pozostawiony samemu sobie.
Stwarzało to ogromne bariery niemalże w każdym aspekcie nor-
malnego funkcjonowania w życiu społecznym. Do najważniej-
szych należą:
c bariera psychiczna związana z utratą nadziei na poprawę własnej
sytuacji, obniżeniem samooceny, zniechęceniem do działania;
c bariera społeczna długotrwałe pozostawanie bez pracy po-
woduje w połączeniu z ubóstwem uczucie bezradnoSci i alie-
nacji społecznej oraz uzależnienie od wsparcia udzielanego
w ramach pomocy społecznej;
c bariera techniczna związana z brakiem dostępu do nowo-
czesnych metod porozumiewania siÄ™, pozyskiwania informa-
cji, obniżeniem mobilnoSci zawodowej.
grupa
Na tej podstawie okreSlono grupÄ™ docelowÄ… projektu, czyli be-
docelowa
neficjentów ostatecznych. Założono, że będą to mieszkańcy po-
wiatu lubartowskiego (kobiety i mężczyxni) w wieku przekra-
czającym 25 lat zagrożeni wykluczeniem społecznym, ze szcze-
gólnym uwzględnieniem:
c osób długotrwale korzystających ze Swiadczeń pomocy spo-
Å‚ecznej;
c osób długotrwale bezrobotnych (powyżej 24 miesięcy).
Jak skutecznie napisać projekt socjalny?
Należy podkreSlić, że grupa docelowa projektu była zgodna z zapisa-
mi Uzupełnia Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zaso-
bów Ludzkich Działanie 1.5. Promocja aktywnej polityki społecz-
nej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka , schemat 1.5. a.
Wspieranie osób z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym .
czas trwania Ostateczni beneficjenci zostali wybrani spoSród osób, które wyra-
projektu
ziły chęć uczestnictwa w projekcie. Biorąc pod uwagę długoSć
trwania projektu (12 miesięcy), a także możliwoSć wczeSniejszej
rezygnacji niektórych uczestników (zdarzenia losowe), została
utworzona lista rezerwowa, gwarantująca osiągnięcie planowanej
liczby beneficjentów ostatecznych. Ponadto, aby umożliwić udział
w programie osób z miejscowoSci oddalonych od Lubartowa, za-
planowano również zwrot kosztów dojazdu na miejsce spotkań.
Rekrutacja beneficjentów przeprowadzona została przez komisję
rekrutacyjną, w której skład weszli m. in. psycholog, psychotera-
peuta i doradca zawodowy. Rekrutacja ta miała charakter bezpo-
Srednich spotkań potencjalnych uczestników z członkami komisji.
Podczas takiego spotkania osoba zgłaszająca swój akces do uczest-
nictwa w projekcie odbyła rozmowę oraz wypełniła specjalną an-
kietę. Na podstawie rozmowy sporządzona została opinia specjali-
styczna, która wraz z ankietą była podstawą kwalifikacji do uczest-
nictwa w projekcie. Komisja, opierając się na tych materiałach, do-
konała wyboru beneficjentów ostatecznych, kierując się przy tym:
c faktyczną chęcią uczestnictwa w projekcie;
c celowoSciÄ… udzielenia wsparcia;
c przewidywanÄ… efektywnoSciÄ… wsparcia.
Zastosowanie wymienionych kryteriów kwalifikacyjnych pozwoli-
ło w sposób maksymalnie efektywny zrealizować założenia projek-
tu i uniknąć uczestnictwa w nim osób, dla których oferowane
wsparcie w postaci psychoterapii, szkoleń i doradztwa nie będzie
wystarczajÄ…ce (np. osoby z zaburzeniami osobowoSci wymagajÄ…ce
specjalistycznego leczenia medycznego, w tym psychiatrycznego).
Z tych samych powodów przebadano 100 osób, z których 50 zosta-
ło zakwalifikowanych do bezpoSredniego udziału w projekcie.
PRZYKAADU
KONIEC
Wyszukiwarka