plik


ÿþ8.Dynamika ruchu drgajcego i fale w o[rodkach spr|ystych. Wybór i opracowanie zadaD 8.1.  8.35. - Ryszard Twardowski Wybór i opracowanie zadaD 8.36.- 8.45 - BogusBaw Kusz 8.1. W ukBadzie przedstawionym na rysunku 8.1. mas m = 0,01 kg w chwili t = 0 s odchylono od poBo|enia równowagi o x0 = 0,01 m i nadano jej prdko[ v0 = 0,4 m/s. Znalez zale|no[ wychylenia, m prdko[ci i przyspieszenia masy m od czasu. Ile wynosi okres drgaD, amplituda i faza pocztkowa wychylenia masy m? x 0 Rys. 8.1. WspóBczynnik spr|ysto[ci niewa|kiej spr|yny k = 10 N/m. Tarcie zaniedba. 8.2. W stron nieruchomej masy m przedstawionej na rysunku 8.1. porusza si z prdko[ci -v ciaBo o masie m i zderza si z ni centralnie. Jak dBugo trwa ruch masy zamocowanej do niewa|kiej spr|yny o wspóBczynniku spr|ysto[ci k w przypadku, kiedy a) zderzenie mas jest spr|yste b) zderzenie mas jest niespr|yste, a masy trwale przylegaj do siebie? Ile wynosi okres drgaD w obu przypadkach? Tarcie zaniedba. 8.3. Czstka wykonuje drgania harmoniczne. W odlegBo[ciach x1 i x2 od poBo|enia równowagi jej prdko[ci wynosz v1 i v2. Znalez amplitud i czsto[ drgaD czstki. 8.4**. Czstka wykonuje drgania harmoniczne zgodnie z równaniem x = Asin(É0t). Obliczy prawdopodobieDstwo p znalezienia czstki w przedziale od A/2 do A. Otrzyma zale|no[ gsto[ci prawdopodobieDstwa (dp/dx) od x. 8.5. W ukBadzie przedstawionym na rys.8.1. mas m odcignito o "xk od poBo|enia równowagi. DBugo[ nieodksztaBconej spr|yny wynosi d. O ile przesunB si dowolny punkt spr|yny od poBo|enia równowagi? 8.6**. W ukBadzie przedstawionym na rysunku 8.1. spr|yna o masie M ma wspóBczynnik spr|ysto[ci k. Mas m odcignito nieco od poBo|enia równowagi i puszczono. Znalez okres drgaD tego ukBadu. 8.7*. Ile wynosi okres maBych drgaD kulki A w ukBadzie zBo|onym z wahadBa matematycznego i niewa|kiej spr|yny (rys. 8.2.)? Osobno wahadBo matematyczne ma okres maBych drgaD T1, a kulka A podwieszona tylko do spr|yny ma okres drgaD T2. A Rys. 8.2. 8.8. Dwa wahadBa matematyczne o dBugo[ci d i masie m ka|de poBczono za pomoc sBabej niewa|kiej i nieodksztaBconej spr|yny o wspóBczynniku spr|ysto[ci k (rys. 8.3.). Znalez okres maBych drgaD w przypadkach a) ka|de wahadBo odchylono o kt ±0 w prawo od poBo|enia równowagi, b) pierwsze wahadBo odchylono o kt ±0 w prawo, drugie o kt ±0 w lewo od poBo|enia równowagi, c) odchylono tylko pierwsze wahadBo o kt ±0 w prawo od poBo|enia równowagi. W przypadku c) oblicz odstp czasu upBywajcego pomidzy chwilami czasu, kiedy jedno wahadBo przestaje drga, a drugie wykazuje maksymalne drgania. Rys. 8.3. 8.9. Niewa|k spr|yn podzielono na dwie, tak, |e stosunek ich dBugo[ci wynosi 1: 2. Nastpnie z tych spr|yn i ciaBa A zmontowano ukBad przedstawiony na rysunku 8.4. Obliczy okres drgaD ciaBa odchylonego od poBo|enia równowagi w kierunku poziomym, je[li wiadomo, |e ciaBo A zamocowane do caBej spr|yny wykonuje drgania o czstotliwo[ci f. ZaBo|y brak tarcia. A x 0 Rys. 8.4. 8.10*. Wyobrazmy sobie tunel wydr|ony w Ziemi wzdBu| jej osi obrotu. W chwili t = 0 ciaBo A zaczyna spada swobodnie z powierzchni Ziemi w gBb tunelu, a ciaBo B zaczyna spada w gBb tunelu z odlegBo[ci r = RZ/2 od [rodka Ziemi. Obliczy czas t, po którym ciaBa si spotkaj i wskaza miejsce spotkania. Zaniedba opór powietrza oraz zaBo|y, |e Ziemia jest jednorodn kul o promieniu RZ = 6400 km. 8.11*. Jednorodny poziomy prt wiszcy na dwóch pionowych linach o dBugo[ci b ka|da i uwizanych do koDców prta, obrócono o maBy kt wokóB nieruchomej pionowej osi przechodzcej przez jego [rodek. Obliczy okres wahaD prta. 8.12. Wyprowadzi wzór na okres maBych drgaD wahadBa fizycznego wychodzc a) z zasad dynamiki ruchu obrotowego, b) z zasady zachowania energii mechanicznej. 8.13. Na koDcach cienkiego prta o dBugo[ci b = 0,3 m i masie m = 0,4 kg umocowano maBe kule o masach m1 = 0,2 kg i m2 = 0,3 kg. Prt z kulami waha si wokóB osi poziomej przechodzcej przez jego [rodek. Obliczy okres maBych wahaD. 8.14*. Jednorodny prt o dBugo[ci b wykonuje maBe wahania wokóB poziomej osi przechodzcej przez prt i prostopadBej do niego. Dla jakiej odlegBo[ci midzy osi a [rodkiem prta okres wahaD bdzie najkrótszy? 8.15*. Ci|arek zawieszony na niewa|kiej spr|ynie o dBugo[ci d = 10 cm wykonuje drgania z dekrementem logarytmicznym › = 2À. Po skróceniu spr|yny dekrement logarytmiczny drgaD wynosi ›1 = À. Obliczy dBugo[ skróconej spr|yny. 8.16. W odstpie czasu "t1 energia drgaD w ruchu harmonicznym sBabo tBumionym zmalaBa n- krotnie. Ile razy zmaleje amplituda drgaD w tym ruchu w odstpie czasu "t2? 8.17*. W pewnym o[rodku wahadBo matematyczne drga z logarytmicznym dekrementem tBumienia ›0 = 1,5. Jaki bdzie logarytmiczny dekrement tBumienia ›, je[li opór o[rodka wzro[nie n = 2 razy? Ile razy nale|y zwikszy opór o[rodka, aby wahadBo nie mogBo drga? 8.18. Znalez logarytmiczny dekrement tBumienia wahadBa matematycznego o dBugo[ci d, je[li po czasie Ä jego energia zmniejszyBa si n razy. 8.19*. MaB kulk wychylono z poBo|enia równowagi na odlegBo[ d = 2 cm i puszczono swobodnie. Logarytmiczny dekrement tBumienia drgaD kulki wynosiB › = 0,002. Jak drog przebdzie kulka do chwili zatrzymania si? 8.20. W ukBadzie pokazanym na rys. 8.1. masa m znajduje si w stanie równowagi. W chwili t = 0 do masy m przyBo|ono poziom siB F = F0sin(Ét). Znalez równanie opisujce wychylenie x(t) masy m z poBo|enia równowagi. WspóBczynnik spr|ysto[ci niewa|kiej spr|yny wynosi k. ZaBo|y brak tarcia. 8.21. Na podstawie wyra|enia na amplitud wychylenia stacjonarnych drgaD wymuszonych otrzyma wzór na czsto[ rezonansow. 8.22. Amplitudy wychylenia punktu wykonujcego stacjonarne drgania wymuszone s sobie równe przy czsto[ciach É1 i É2. Ile wynosi czsto[ rezonansowa? 8.23. Amplitudy prdko[ci punktu wykonujcego stacjonarne drgania wymuszone s sobie równe przy czsto[ciach É1 i É2. Ile wynosi czsto[ drgaD wBasnych? 8.24**. CiaBo o masie m wykonuje stacjonarne drgania pod wpBywem siBy F = F0cos(Ét) w o[rodku o wspóBczynniku tBumienia ². Obliczy [redni moc siBy oporu o[rodka, czsto[ drgaD wBasnych wynosi É0. Wykaza, |e suma [redniej mocy siBy oporu o[rodka i [redniej mocy siBy F wynosi zero. 8.25*. Obliczy [redni energi kinetyczn i [redni energi potencjaln siBy spr|ysto[ci ciaBa o masie m wykonujcego stacjonarne drgania wymuszone o równaniu x = Dcos(Ét+Õ). Czsto[ drgaD wBasnych wynosi É0. 8.26. W pewnym o[rodku wzdBu| osi y przemieszcza si monochromatyczna harmoniczna fala pBaska o dBugo[ci ». Znalez ró|nic faz drgaD czstek o[rodka znajdujcych si na równolegBych pBaszczyznach A i B odlegBych od siebie o "y. PBaszczyzny te s prostopadBe do osi y. 8.27*. W jednorodnym o[rodku spr|ystym o gsto[ci Á0 rozchodzi si fala pBaska s(x,t) = s0cos(Ét - kx). Sporzdzi wykresy dla t = À/É a) zale|no[ci s(x), ("s/"t)(x), ("s/"x)(x), b) zaznaczy na wykresie dla s = 0 kierunki prdko[ci czstek o[rodka dla fali podBu|nej i poprzecznej, c) zale|no[ci gsto[ci o[rodka Á(x) dla fali podBu|nej. 8.28. Wykaza, |e ogólne równanie fali pBaskiej w postaci r r r s(r,t) = s0cos(Ét - kr + Õ ) speBnia równanie falowe. 8.29. W zamocowanej na koDcach strunie o dBugo[ci b = 120 cm wytworzono fal stojc. W punktach odlegBych od siebie o d1 = 15 cm i d2 = 5 cm amplituda tej fali jest równa A1 = 3,5 mm. Znalez maksymaln amplitud tej fali. Której harmonicznej odpowiada ta fala? 8.30. W o[rodku o gsto[ci Á wytworzono mechaniczn podBu|n fal stojc. Wychylenie czsteczek o[rodka opisane jest równaniem: s = 2s0cos(kx)cos(Ét). Obliczy [redni gsto[ energii kinetycznej i [redni gsto[ energii potencjalnej ruchu falowego w wzBach i w strzaBkach. 8.31**. W punktach Z1 i Z2 osi x, odlegBych o d od siebie, umieszczono zródBa monochromatycznych pBaskich fal harmonicznych o jednakowych kierunkach drgaD i rozchodzcych si zgodnie ze zwrotem osi x. Znalez [redni gsto[ energii ruchu falowego w punkcie P na osi x. ZaBo|y, |e do punktu P dochodz z obydwu zródeB fale o równaniach odpowiednio s1 = s01cos(É1t - k1x + Õ1 ) i s2 = s02cos(É2t - k2(x - d) + Õ2 ). Zbada przypadki a) fale s niespójne, b) fale s spójne. O[rodek jest niedyspersyjny. 8.32. W trzech równoodlegBych punktach znajdujcych si na jednej prostej dokonano pomiaru nat|enia fali emitowanej przez to samo zródBo punktowe. Gdzie znajduje si zródBo fali, je|eli nat|enie fali w punktach skrajnych jest jednakowe, a w punkcie [rodkowym wiksze o p = 10%? OdlegBo[ midzy punktem [rodkowym a punktami skrajnymi wynosi a = 10 m. Przyj a) fale s kuliste, b) fale s koliste. 8.33. Punktowe zródBo fal o mocy P znajduje si w [rodku walca o promieniu R i wysoko[ci h. Przyjmujc, |e [cianki walca caBkowicie tBumi fale, obliczy [redni strumieD energii padajcy na boczn powierzchni walca. 8.34. Dwa cigi fal pBaskich o dBugo[ciach »1 i »2 przemieszczaj si w tym samym kierunku w o[rodku dyspersyjnym o dyspersji d. Prdko[ grupowa fali wypadkowej wynosi vg. Znalez czsto[ci tych fal. 8.35. W pewnym o[rodku dwie pBaskie fale harmoniczne tworz grup opisan równaniem: s = 0,005cos(20x - 6500t)cos(0,5x - 160t), gdzie wspóBczynniki liczbowe s wyra|one w ukBadzie SI. Obliczy stosunek prdko[ci fazowej do prdko[ci grupowej. 8.36. Zwa|yBem si na wadze spr|ynowej ( Bazienkowej ). Podczas wa|enia szalka wagi obni|yBa si o D=1cm a waga wskazaBa m=100kg. Oblicz wspóBczynnik spr|ysto[ci oraz energi potencjaln zgromadzon w spr|ynie. 8.37*. Podczas skoku z mostu o wysoko[ci H=17m na gumie  bungee skoczek o masie m=75kg osignB minimaln wysoko[ na poziomie D=2m nad wod. Po ustaniu drgaD o okresie T=2s skoczek swobodnie zwisaB na wysoko[ci h=6m. ZakBadajc, |e tarcie wystpujce w ukBadzie jest proporcjonalne do prdko[ci rozcigania gumy, oszacuj: a/ energi potencjaln gumy w chwili gdy skoczek osignB poziom D, b/ straty energii jakie nastpiBy do chwili gdy skoczek osignB poziom D, c/ oszacuj warto[ maksymalnego przyspieszenia dziaBajcego na skoczka, d/ narysuj prawdopodobny wykres zmian poBo|enia, prdko[ci i przyspieszenia skoczka w funkcji czasu. Uwaga: dBugo[ liny wynosi L=10m, mas liny i opory powietrza zaniedba, V(0)=0. 8.38. Na lince o dBugo[ci L wisi tarcza o masie m. W tarcz trafia lecca poziomo z prdko[ci V0 kulka o masie m. Napisz równanie ruchu tarczy po zderzeniu: a/ z kulk gumow (zderzenie spr|yste), b/ z kulk plasteliny (zderzenie niespr|yste). ZaBo|enie: ukBad mo|na opisa jak wahadBo matematyczne a zderzenie kuli z tarcz jest zderzeniem centralnym. 8.39. Opisz ruch ukBadu z zadania 38 wiedzc, |e w ukBadzie wystpuje tBumienie opisane logarytmicznym dekrementem tBumienia ›. 8.40. Oszacowa, dla jakich warto[ci logarytmicznego dekrementu tBumienia › mo|na zastosowa przybli|enie › = ²T H" ²T0 z bBdem mniejszym ni| 1%. 8.41. PBytka kwarcowa o czstotliwo[ci drgaD wBasnych f0=10MHz zostaBa wzbudzona do drgaD swobodnych tBumionych. Po jakim czasie energia zgromadzona w pBytce zmaleje do poBowy, je[li logarytmiczny dekrement tBumienia ›=0,001 ? 8.42. Szarpnity przez ryb spBawik (w ksztaBcie patyka) wpadB w drgania tBumione. Po czasie t8=4T=4s (T-okres drgaD) amplituda drgaD zmalaBa 8 razy. Oblicz logarytmiczny dekrement tBumienia oraz czstotliwo[ drgaD wBasnych spBawika. 8.43. Jakie maksymalne wskazanie odczytamy z wagi spr|ynowej (Bazienkowej) je[li skoczymy na jej szalk z wysoko[ci h=12cm ? Dane: m=100kg - masa ciaBa, D=1cm - obni|enie szalki przy statycznym obci|eniu. Mas szalki mo|na zaniedba. 8.44. Do jednego koDca spr|yny o staBej k=2/ 3 N/m doBczono maB kulk o masie m=0,01kg. Trzymajc spr|yn za jej drugi koniec wprawiono kulk m w ruch po okrgu w pBaszczyznie poziomej z prdko[ci V=0,76m/s. Spr|yna wydBu|yBa si dwukrotnie. Oblicz promieD toru kulki. ZaBo|enie: masa spr|yny jest do zaniedbania a jej o[ porusza si pod staBym ktem do pionu. 8.45. Pewn fal opisano równaniem: s(x,t) = 10-6 sin(2040À t - 6Àx). Co mo|na wywnioskowa z tego opisu? Uwaga: wielko[ci w równaniu podane s w ukBadzie SI. 8.46. Opisz równaniem mechaniczn fal poprzeczn poruszajc si w kierunku (- " ) osi y o amplitudzie A, dBugo[ci fali » i prdko[ci V. 8.47. Jakie fale stojce mo|na wzbudzi w nastpujcych ukBadach: a/ prt metalowy o dBugo[ci L zamocowany na jednym koDcu, b/ prt metalowy o dBugo[ci L zamocowany na obu koDcach, c/ prt metalowy o dBugo[ci L zamocowany w punkcie odlegBym o 0,25L od koDca, d/ w pustej szklance o wysoko[ci H, e/ w rurce plastikowej o dBugo[ci L. 8.48. Wiszcy most w Tacoma (US) zniszczyB w 1940 roku wiatr o prdko[ci okoBo 70km/h wiejcy prostopadle do linii mostu. Wiatr spowodowaB powstanie drgaD rezonansowych caBego mostu o amplitudzie rzdu metrów. Naszkicuj prawdopodobny ksztaBt mostu tu| przed caBkowitym zniszczeniem. Uwaga: przyj, |e most wiszcy to zamocowana na koDcach, wiszca na linach jezdnia o dBugo[ci okoBo 2000m szeroko[ci 20m i grubo[ci 3m. 8.49. Prdko[ fazowa fal powierzchniowych na wodzie silnie zale|y od mechanizmu ich przemieszczania. Gdy decyduje o tym napicie powierzchniowe (dla fal krótkich »<2cm), ich 2Àà prdko[ wyra|a si wzorem: Vf = gdzie à jest napiciem powierzchniowym wody. Á» Kiedy siBa ci|ko[ci jest gBówn przyczyn rozchodzenia si fal na wodzie ich prdko[ g» mo|na opisa wzorem: Vf = gdzie g- przyspieszenie ziemskie. Ile wynosi prdko[ 2À grupowa fal krótkich i dBugich w stosunku do ich prdko[ci fazowych ? 8.50. Grupa fal wywoBana przez przepBywajc motorówk porusza si z prdko[ci 1m/s. Znalez [redni prdko[ fazow i dBugo[ fal w tej grupie? Rozwizania 8.1.R. Równanie ruchu masy m ma posta: (1) ma = Fs, gdzie: .. d2x a = a" x, Fs = -kx. dt2 Porzdkujc równanie (1) otrzymamy równanie ruchu harmonicznego prostego .. k 2 2 (2) x+ É0x = 0, É0 = . m Szukamy nietrywialnego rozwizania równania (2) w postaci x = Cert (C `" 0). Obliczajc drug pochodn wzgldem czasu z tak zapostulowanego rozwizania i wstawiajc do równania (2) otrzymamy: 2 Cert (r2 + É0 ) = 0 skd mamy równanie charakterystyczne 2 (3) r2 + É0 = 0. Równanie (3) posiada dwa pierwiastki: r1 = iÉ0 oraz r2 = -iÉ0, gdzie i = -1. Tak, wic równanie (2) ma dwa liniowo niezale|ne rozwizania: x1 = C1eiÉ0t , x2 = C2e-iÉ0t , gdzie C1 i C2 s staBymi. Rozwizanie ogólne równania (2) jest kombinacj liniow tych rozwizaD (4) x = C1eiÉ0t + C2e-iÉ0t Równanie (4) zazwyczaj przedstawia si w postaci trygonometrycznej korzystajc z wzorów Eulera x = C1[cos(É0t) + i sin(É0t)] + C2[cos(É0t) - i sin(É0t)] = A cos(É0t) + Bsin(É0t), gdzie : A = C1 + C2, B = i(C1 - C2 ). . StaBe A i B znajdujemy z warunków pocztkowych: x(t=0) = x0, v(t=0) = x(t = 0) = v0 x0 = A cos(É00) + Bsin(É00) = A v0 v0 = -AÉ0 sin(É00) + BÉ0 cos(É00) = BÉ0 Ò! B = . É0 Zale|no[ wychylenia masy m od czasu przedstawia si, wic nastpujco: v0 (5) x = x0 cos(É0t) + sin(É0t). É0 Równanie (5) mo|na przedstawi w postaci np. kosinusowej 2 v0 2 (6) x = D cos(É0t + Õ0 ), gdzie D = (x0 + )1/ 2, 2 É0 x0 v0 v0 cos(Õ0 ) = , sin(Õ0 ) = - , lub tg(Õ0 ) = - , D É0D É0x0 co Batwo pokaza przez sprawdzenie. Na podstawie równaD (6) uzyskamy D = 0,016 m i Õ0 = - 0,902 radianów. Okres drgaD wynosi 2À m T = = 2À É0 k i po wstawieniu danych liczbowych T = 0,2 s. Na podstawie równaD (6) otrzymamy zale|no[ prdko[ci v i przyspieszenia a masy m od czasu v = -DÉ0 sin(É0t + Õ0 ) = DÉ0 cos(É0t + Õ0 + À / 2), 2 2 a = -DÉ0 cos(É0t + Õ0 ) = DÉ0 cos(É0t + Õ0 + À). 8.2.R. a) Zderzenie spr|yste W przypadku tego zderzenia ciaBo uderzajce zatrzyma si, a ciaBo zamocowane do spr|yny zacznie ruch, w którym jego wychylenie mo|na opisa równaniem (patrz zad.8.1.) k (1) x = A cos(É0t) + Bsin(É0t), É0 = . m W przyjtym na rysunku 8.1. ukBadzie wspóBrzdnych warunki pocztkowe tego ruch mo|na zapisa x0 = 0 i v0 = -v. Wykorzystujc równanie (1) i warunki pocztkowe otrzymujemy staBe A i B 0 = A cos(É00) + Bsin(É00), Ò! A = 0, v - v = -AÉ0 sin(É00) + BÉ0 cos(É00), Ò! B = - , É0 czyli v x = - sin(É0t). É0 Ruch masy zamocowanej do spr|yny nie bdzie ruchem okresowym i bdzie trwaB do chwili jej powrotu do poBo|enia równowagi. Czas trwania tego ruchu t1 mo|na obliczy z równania À m É0t1 = À Ò! t1 = = À . É0 k W chwili t1 masa zamocowana do spr|yny zatrzyma si przekazujc swój pd do drugiej masy, która zacznie oddala si od niej z prdko[ci v. b) Zderzenie niespr|yste W tym przypadku masa uderzajca przylgnie do masy zamocowanej do spr|yny. Wspóln prdko[ mas v0 mo|na obliczy z zasady zachowania pdu. W przyjtym ukBadzie wspóBrzdnych v - mv = 2mv0, Ò! v0 = - . 2 Rozpocznie si ruch harmoniczny prosty z warunkami pocztkowymi x0 = 0, v0 = -v/2 i z czsto[ci É0 = (k/2m)1/2. Ruch ten bdzie trwaB nieskoDczenie dBugo (zaniedbali[my tarcie), a jego okres wyra|a si wzorem: 2À 2m T = = 2À . É0 k 8.3.R. 2 2 2 v1x2 - v2x1 v1 - v2 2 2 2 A = , É0 = . 2 2 v1 - v2 x2 - x1 2 2 8.4.R. W cigu okresu drgaD T czstka przebywa w przedziale od  A do A. W przedziale od ½A do A czstka przebywa w cigu czasu "t = 2(tA - t (1/2)A), gdzie t (1/2)A i tA wyznaczymy z równania ruchu czstki 1 arcsin(1/ 2) A = A sin(É0t(1/ 2)A ), Ò! t(1/ 2)A = , 2 É0 arcsin(1) A = A sin(É0tA ), Ò! tA = , É0 2[arcsin(1) - arcsin(1/ 2)] (1) "t = . É0 Szukane prawdopodobieDstwo p okre[li mo|na z relacji "t É0"t arcsin(1) - arcsin(1/ 2) 1 (2) p = = = = . T 2À À 3 Gsto[ prawdopodobieDstwa Á = dp/dx mo|na obliczy korzystajc z równania (2) x + "x x x + "x x arcsin( ) - arcsin( ) arcsin( ) - arcsin( ) "x A A A A "p = = , Ò! "x À ÀA A x + "x x arcsin( ) - arcsin( ) "p 1 A A (3) = , "x "x ÀA A przechodzc w równaniu (3) do granicy "x’!0 otrzymamy: dp 1 Á(x) = = . dx À A2 - x2 Poleca si czytelnikowi naszkicowa wykres tej funkcji. 8.5.R. Przyjmujc pocztek osi x w punkcie zamocowania spr|yny do [ciany otrzymamy x "x = "xk . d 8.6*.R. Wskazówka. Ka|dy element dM spr|yny o dBugo[ci d wykonuje ruch harmoniczny z czsto[ci É0. Energi kinetyczn takiego fragmentu mo|na zapisa 1 M x dEk = dMv2, dM = dx, v = -("xk )É0 sin(É0t) (patrz zad.8.5.). 2 d d m + M / 3 T = 2À . k 8.7.R. T1T2 T = . 2 T12 + T2 8.8.R. Dla maBych któw suma momentów siBy ci|ko[ci i siBy spr|ysto[ci wzgldem osi obrotu dla lewego wahadBa wynosi (patrz rys. 8.8.R.): ±1 kd[sin(±1) - sin(±2)] mg Rys. 8.8.R. M1 = -mgd sin(±1) - k[d sin(±1) - d sin(±2 )]d cos(±1) E" -mgd±1 - kd2(±1 - ±2 ). Std równanie ruchu obrotowego tego wahadBa ma posta g k && && Iµ1 = M1, Ò! md2±1 = -mgd±1 - kd2 (±1 - ±2 ) Ò! ±1 + ±1 + (±1 - ±2 ) = 0. d m Podobnie otrzymamy dla drugiego wahadBa i bdziemy mieli ukBad równaD g k && (1) ±1 + ±1 + (±1 - ±2 ) = 0, d m g k && (2) ±2 + ±2 + (±2 - ±1) = 0. d m Oznaczajc ±1 + ±2 = ² i ±1 - ±2 = ³ oraz dodajc lub odejmujc stronami równania (1) i (2) dostaniemy g && (3) ² + É2 ² = 0, É2 = , m m d g 2k 2 2 && (4) ³ + És ³ = 0, És = + . d m Widzimy wic, |e ² i ³ speBniaj równanie ruchu harmonicznego prostego. Ogólne rozwizania dla ² i ³ mo|na przedstawi w postaci trygonometrycznej (patrz zad.8.1.) (5) ±1 + ±2 = A cos(Émt) + Bsin(Émt), (6) ±1 - ±2 = C cos(Ést) + Dsin(Ést). ZaBo|enia zadania sugeruj nastpujce warunki pocztkowe: ±1(t = 0) = ±10, ±2(t = 0) = ±20, . . ± (t = 0) = 0 i ± (t = 0) = 0. Z równaD (5), (6) i warunków pocztkowych mamy 1 2 (7) ±1 + ±2 = (±10 + ±20 ) cos(Émt), (8) ±1 - ±2 = (±10 - ±20) cos(Ést). UkBad równaD (7) i (8) pozwala obliczy ±1 i ±2 ±10 + ±20 ±10 - ±20 (9) ±1 = cos(Émt) + cos(Ést), 2 2 ±10 + ±20 ±10 - ±20 (10) ±2 = cos(Émt) - cos(Ést). 2 2 Mo|emy przedyskutowa teraz poszczególne przypadki. a) Tu ±10 = ±0 i ±20 = ±0, wic z (9) i (10) mamy ±1 = ±2 = ±0 cos(Émt). Spr|yna nie wpBywa na ruch wahadeB matematycznych. b) Tu ±10 = ±0 i ±20 = -±0, wic z (9) i (10) mamy ±1 = ±0 cos(Ést), ±2 = -±0 cos(Ést). Spr|yna jest odksztaBcona, wic wpBywa na ruch wahadeB, które drgaj w przeciwfazie z czsto[ci g 2k És = + , d m jednak wpByw ten jest niewielki, poniewa| spr|yna jest sBaba i czsto[ drgaD wahadeB jest bliska Ém. c) ±10 = ±0 i ±20 = 0, wic z (9) i (10) otrzymamy ±0 ±0 (11) ±1 = cos(Émt) + cos(Ést), 2 2 ±0 ±0 (12) ±2 = cos(Émt) - cos(Ést). 2 2 Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem dudnieD, gdy| czsto[ci Ém i És niewiele si ró|ni od siebie (spr|yna jest sBaba), aby to uwidoczni wygodnie jest przedstawi równania (11) i (12) w postaci És - Ém És + Ém (13) ±1 = ±0 cos( t) cos( t), 2 2 És - Ém És + Ém (14) ±2 = ±0 sin( t)sin( t). 2 2 Czsto[ És (równanie(4)) mo|na przedstawi w formie g 2k 2k k És = + = Ém 1 + E" Ém + , d m mÉm mÉ2 m 2k poniewa| << 1 (spr|yna jest sBaba), wtedy równania (13) i (14) przyjm posta mÉ2 m k k ±1 E" ±0 cos( t) cos(Émt) = A1(t) cos(Émt), A1(t) = ±0 cos( t), 2mÉm 2mÉm k k ±2 E" ±0 sin( t) sin(Émt) = A2(t) sin(Émt), A2 (t) = ±0 sin( t). 2mÉm 2mÉm ModuBy A1(t) i A2(t) s wolno zmiennymi w czasie amplitudami ktowymi odchyleD wahadeB od poBo|enia równowagi. Okres dudnieD Td okre[limy z równania k k 2ÀmÉm 2Àm g (t + Td ) - t = À, Ò! Td = = , 2mÉm 2mÉm k k d gdy| okres funkcji |cos(x)| wynosi À. Odstp czasu T12 pomidzy maksymalnymi drganiami poszczególnych wahadeB wynosi Td Àm g T12 = = . 2 k d 8.9.R. 2 T = . 3f 8.10.R. Wskazówka: udowodni, |e ruch ka|dego z ciaB jest ruchem harmonicznym. Otrzyma mo|na wtedy odpowiedz: À RZ t = E" 21minut, 2 g a miejscem spotkania jest [rodek Ziemi. 8.11.R. b T = 2À . 3g 8.12.R. a) Równanie opisujce ruch obrotowy wahadBa wzgldem poziomej osi obrotu OO (patrz rys.8.12.R.) ma posta: r r (1) Iµ = M, r n O O ± r d S r mg Rys. 8.12.R. r gdzie: I  moment bezwBadno[ci bryBy wzgldem osi OO , µ - wektor przyspieszenia r ktowego, M - wektor momentu siBy ci|ko[ci wzgldem osi OO . Rozpisujc r r .. r r r r r M = d × mg = -mgd sin(±)n, µ = ± n, n = 1, gdzie d jest odlegBo[ci [rodka masy od osi obrotu. Na podstawie równania (1) mamy .. r r I ± n = -mgdsin(±)n. Porzdkujc to równanie i stosujc przybli|enie sin(±) E" ± dostaniemy .. mgd (2) ±+ ± = 0. I Równanie (2) jest równaniem ruchu harmonicznego prostego o koBowej czsto[ci drgaD mgd 2À I (3) É0 = Ò! T = = 2À . I É0 mgd b) Z zasady zachowania energii mechanicznej mamy 1 IÉ2 + mgd[1 - cos(±)] = const.. 2 Ró|niczkujc powy|sze równanie wzgldem czasu i porzdkujc otrzymamy równanie (2) i (3). 8.13.R. b m + 3m1 + 3m2 T = 2À E" 1,9s, (patrz zad.8.12.). 6g m2 - m1 8.14.R. Wskazówka: wykorzystujc wzór na okres drgaD wahadBa fizycznego i twierdzenie Steinera otrzymuje si d = b/(2 3). 8.15.R. Dekrement logarytmiczny drgaD wyra|a si wzorem ² 2À 2À² 2À² É0 (1) › = ²Tt = = = , 2 Ét É0 - ²2 ² 1 - ( )2 É0 gdzie: ² - wspóBczynnik tBumienia, Tt  okres drgaD tBumionych, Ét  czsto[ drgaD gdzie: ² - wspóBczynnik tBumienia, Tt  okres drgaD tBumionych, Ét  czsto[ drgaD tBumionych, É0 - czsto[ drgaD wBasnych. Kiedy spr|yna zostanie skrócona do dBugo[ci x to tBumionych, É0 - czsto[ drgaD wBasnych. Kiedy spr|yna zostanie skrócona do dBugo[ci x to jej czsto[ drgaD wBasnych zmieni si, poniewa| zmieni si jej wspóBczynnik spr|ysto[ci do jej czsto[ drgaD wBasnych zmieni si, poniewa| zmieni si jej wspóBczynnik spr|ysto[ci do wielko[ci k1 = kd/x, gdzie k jest wspóBczynnikiem spr|ysto[ci caBej spr|yny, a d dBugo[ci wielko[ci k1 = kd/x, gdzie k jest wspóBczynnikiem spr|ysto[ci caBej spr|yny, a d dBugo[ci caBej spr|yny. Wobec tego zmieni si czsto[ drgaD wBasnych É1 caBej spr|yny. Wobec tego zmieni si czsto[ drgaD wBasnych É1 k1 kd d É1 = = = É0 . m mx x Dekrement logarytmiczny drgaD skróconej spr|yny ›1 mo|na wyrazi wtedy wzorem ² ² x 2À 2À É1 É0 d (2) ›1 = = . ² ² x 1 - ( )2 1 - ( )2 É1 É0 d Dalej dzielc stronami równania (1) i (2) oraz obliczajc ²/É0 z równania (1) otrzymamy ›2 4À2 + ›2 1 x = d = 4cm. ›2 4À2 + ›2 1 8.16.R. W odstpie czasu "t2 amplituda drgaD zmalaBa n"t2 / 2"t1 razy. 8.17.R. Dekrement logarytmiczny drgaD ›0 mo|na wyrazi wzorem ² 2À É0 (1) ›0 = , ² 1 - ( )2 É0 (patrz zad.8.15.). Kiedy opór o[rodka wzro[nie n razy to wspóBczynnik tBumienia te| wzro[nie n razy. Szukany dekrement mo|na wobec tego zapisa ² ² 2Àn 1 - ( )2 É0 É0 (2) › = = n›0 . ² ² 1 - ( )2 n2 1 - ( )2 n2 É0 É0 Z równania (1) znajdujemy ²/É0 ² ›0 (3) = É0 4À2 + ›2 0 i podstawiajc do równania (2) otrzymamy 2Àn›0 › = = 3,3. 4À2 - ›2 (n2 - 1) 0 Oscylacje tBumione zachodz przy speBnionym warunku ² < É0. Je[li opór o[rodka wzro[nie m razy, tak, aby byB speBniony warunek m² e" É0 to wahadBo nie bdzie mogBo drga. Na podstawie równania (3) otrzymamy 4À2 + ›2 É0 0 m e" = = 4,3. ² ›0 8.18.R. Logarytmiczny dekrement tBumienia wahadBa wynosi 2À › = . 4gÄ2 -1 d ln2 n 8.19.R. Wskazówka. Oblicz drog kulki s jako granic sumy warto[ci bezwzgldnych ekstremalnych wychyleD kulki z poBo|enia równowagi. 1 + e-› / 2 4d s = d E" = 40 m. › 1 - e-› / 2 8.20.R. Równanie dynamiki dla masy m ma posta .. m x = -kx + F0 sin(Ét). Po uporzdkowaniu otrzymamy .. F0 k 2 2 (1) x+ É0x = sin(Ét), É0 = . m m Rozwizania ogólnego równania (1) szukamy w postaci sumy rozwizania ogólnego .. 2 równania jednorodnego x+ É0x =0 i odgadnitego rozwizania szczególnego równania (1). Rozwizanie szczególne xs postulujemy w formie (2) xs = As cos(Ét) + Bs sin(Ét), a rozwizanie ogólne równania jednorodnego (patrz zad.8.1.) (3) x1 = A cos(É0t) + Bsin(É0t). StaBe As i Bs znajdziemy kBadc równanie (2) do równania (1) i grupujc razem wyrazy z sinusem i cosinusem. Otrzymamy: F0 2 2 (4) As(É0 - É2 ) cos(Ét) + [Bs(É0 - É2 ) - ]sin(Ét) = 0, m F0 Ò! As = 0 i Bs = , 2 m(É0 - É2 ) poniewa| równanie (4) powinno by speBnione w dowolnej chwili czasu t. Rozwizanie ogólne przedstawia si wic nastpujco: F0 (5) x(t) = A cos(É0t) + Bsin(É0t) + sin(Ét). 2 m(É0 - É2 ) StaBe A i B znajdujemy z warunków pocztkowych x(t = 0) = 0 i v(t = 0) = 0. Korzystajc dwukrotnie z równania (5) otrzymamy F0É A = 0 i B = - . 2 mÉ0(É0 - É2 ) Ostatecznie równanie opisujce wychylenie masy m z poBo|enia równowagi ma posta F0 É x(t) = [sin(Ét) - sin(É0t)]. 2 É0 m(É0 - É2 ) Zaleca si czytelnikowi przeprowadzenie dyskusji powy|szego wyra|enia. 8.21.R. Korzystamy z wzoru na amplitud wychylenia D drgaD wymuszonych o czsto[ci É F0 (1) D(É) = , 2 m (É0 - É2 )2 + 4²2É2 gdzie: F0  amplituda siBy wymuszajcej, m  masa ciaBa, É0  czsto[ drgaD wBasnych i ² - wspóBczynnik tBumienia. Nale|y znalez maksimum tej wielko[ci. W tym celu znajdziemy minimum funkcji pomocniczej g(É) 2 g(É) = (É0 - É2 )2 + 4²2É2. Obliczamy pochodn dg(É) 2 = -4É(É0 - É2 + 2²2 ) dÉ i po przyrównaniu jej do zera sprawdzamy, |e dla 2 É a" Ér = É0 - 2²2 amplituda D ma maksimum rezonansowe ( pod warunkiem ² < É0/ 2 ). 8.22.R. 2 É1 + É2 2 Ér = . 2 8.23.R. Biorc pod uwag równanie na wychylenie np. w postaci . x = D(É) cos(Ét + Õ), Ò! v a" x = -D(É)Ésin(Ét + Õ), mamy amplitud prdko[ci C(É) F0É C(É) = D(É)É = . 2 m (É0 - É2 )2 + 4²2É2 Z tre[ci zadania wynika, |e C(É1) = C(É2), skd F0É1 F0É2 = 2 2 2 2 m (É0 - É1 )2 + 4²2É1 m (É0 - É2 )2 + 4²2É2 2 2 i po kilku przeksztaBceniach otrzymamy É0 = É1É2 . 8.24.R. Odpowiedz cz[ciowa: [rednia moc siBy oporu o[rodka wynosi 2 F0 ²É2 PFt = - . 2 m[(É0 - É2 )2 + 4²2É2 ] 8.25.R. Poniewa| t +T 1 1 1 2 2 Ep = mÉ0x2 Ò! Ep = mÉ0 +" x2dt, 2 2 T t a t+T 1 D2 t+T D2 x2dt = cos2(Ét + Õ)dt = , +" +" T T 2 t t to 1 2 Ep = mÉ0D2. 4 Podobnie t+T 1 1 1 Ek = mv2 Ò! Ek = m v2dt, gdzie v = -DÉsin(Ét + Õ). +" 2 2 T t Ostatecznie otrzymamy 1 Ek = mÉ2D2. 4 8.26.R. ZaBó|my, |e zródBo fali znajduje si w pocztku ukBadu wspóBrzdnych. Równanie fali opisujce wychylenie sA czstek na pBaszczyznie A znajdujcej si w odlegBo[ci y od zródBa ma wtedy posta: (1) sA = s0 cos(Ét - ky + Õ) = s0 cos(¦A ), a wychylenie sB czstek na pBaszczyznie B (2) sB = s0 cos[Ét - k(y + "y) + Õ] = s0 cos(¦B), gdzie: s0  amplituda fali, É - czsto[ fali, k  warto[ wektora falowego. Szukana ró|nica faz "¦ = ¦B - ¦A wynosi: 2À "¦ = -k"y = - "y, » co oznacza, |e drgania czstek w pBaszczyznie B s opóznione w fazie wzgldem drgaD czstek w pBaszczyznie A o 2À"y/» radianów. 8.27.R. Odpowiedz cz[ciowa. Gsto[ o[rodka mo|na obliczy z definicji "m "m Á(x, t) = E" E" Á0[1 - s0k sin(Ét - kx)], "s A[x + "x + s(x + "x, t) - x - s(x, t)] A"x(1 + ) "x gdzie skorzystano z szeregu Taylora i zaBo|ono maBe odksztaBcenie o[rodka. r r 8.28.R. Wskazówka: Przedstawi wektory k i r w formie r r r r r r r r k = kxex + kyey + kzez i r = xex + yey + zez. 8.29.R. Na strunie musi znajdowa si caBkowita liczba poBówek dBugo[ci fali (struna zamocowana na koDcach). Z tre[ci zadania i z rysunku 8.29.R. wynika, |e d1 + d2 = »/2, skd » = 2(d1 + d2). Maksymaln amplitud A0 obliczymy z wyra|enia A1 A1 = A01 sin(kx1) Ò! A01 = = 3,8mm 2À d1 sin( ) 2(d1 + d2 ) 2 lub A1 A1 = A02 sin(kx2 ) Ò! A02 = = 9,1mm, 2À d2 sin( ) 2(d1 + d2 ) 2 d2 d1 d1 d2 Rys.8.29.R. poniewa| x1 = d1/2, a x2 = d2/2. Fala stojca odpowiada n-tej harmonicznej, gdzie n = b/(»/2) = b/(d1 +d2) = 6. 8.30.R. Zredni energi kinetyczn policzymy korzystajc z wzoru t+T t+T t+T 1 1 1 "s 1 2 2 µk a" µkdt = [ Á( )2 ]dt = 2Ás0É2 cos2 (kx) sin2(Ét)dt = Ás0É2 cos2(kx). +" +" +" T T 2 "t T t t t Analogicznie policzymy [redni energi potencjaln t+T t+T 1 1 1 É2 "s 2 µp a" µpdt = [ Á ( )2 ]dt = Ás0É2 sin2(kx). +" +" T T 2 "x k2 t t WzBy: w wzBach kx = (2m + 1)À/2, gdzie m jest liczb caBkowit, wic 2 µk = 0 i µp = Ás0É2. StrzaBki: w strzaBkach kx = mÀ, wic 2 µp = 0 i µk = Ás0É2. 8.31.R. ZaBó|my, |e zródBo Z1 jest umieszczone w pocztku ukBadu wspóBrzdnych, a punkt P w odlegBo[ci x od pocztku osi x. Fale docierajce do punktu P maj wtedy posta: (1) s1 = s01 cos(É1t - k1x + Õ1) = s01 cos(¦1), (2) s2 = s02 cos(É2t - k2 (x - d) + Õ2 ) = s02 cos(¦2 ). Fala wypadkowa s = s1 + s2. Gsto[ energii caBkowitej mo|na znalez z wyra|enia 1 "(s1 + s2 ) "(s1 + s2 ) "(s1) "(s2 ) "(s1) "(s2 ) 2 2 (3) µ = Á[( )2 + vf ( )2 ] = µ1 + µ2 + Á + Ávf , 2 "t "x "t "t "x "x gdzie 1 "s1 2 "s1 1 "s2 2 "s2 µ1 = Á[( )2 + vf ( )2 ] i µ2 = Á[( )2 + vf ( )2 ] 2 "t "x 2 "t "x Po obliczeniu pochodnych czstkowych w równaniu (3) otrzymamy (4) µ = µ1 + µ2 + 2Ás01s02É1É2 sin(¦1)sin(¦2 ). Wyra|enie (4) przeksztaBcimy do dogodniejszej postaci (5) µ = µ1 + µ2 + Ás01s02É1É2[cos(¦1 - ¦2 ) - cos(¦1 + ¦2 )], (6) µ = µ1 + µ2 + 2 µ1µ2 [cos(¦1 - ¦2 ) - cos(¦1 + ¦2 )], 1 1 2 2 2 gdzie µ1 = Ás01É1 i µ2 = Ás02É2 2 2 2 Z równania (6) obliczamy [redni gsto[ energii t+T1 t+T2 1 1 µ = µ1 + µ2 + 2 µ1µ2 [ cos(¦1 - ¦2 )dt - cos(¦1 + ¦2 )dt], +" +" T1 t T2 t t+T1 1 (7) µ = µ1 + µ2 + 2 µ1µ2 +" cos(¦1 - ¦2 )dt, T1 t poniewa| caBka z sum faz daje warto[ zero. Trzeci wyraz po prawej stronie równania (7) nazywa si wyrazem interferencyjnym. a) Fale s niespójne. W tym przypadku caBka w równaniu (7) jest równa zeru i otrzymujemy wynik mówicy o prostym sumowaniu si [rednich gsto[ci energii µ = µ1 + µ2. b) Fale s spójne. Ró|nica faz w równaniu (7) nie zale|y od czasu (É1 = É2 i ró|nica faz pocztkowych Õ1 - Õ2 nie zale|y od czasu). Otrzymamy wynik (k1 = k2 = k) (8) µ = µ1 + µ2 + 2 µ1µ2 cos(kd + Õ2 - Õ1]. W tym przypadku, jak wida, zachodzi zjawisko interferencji fal. Zrednia czasowa gsto[ci energii oscyluje midzy µmin = µ1 + µ2 - 2 µ1µ2 , a µmax = µ1 + µ2 + 2 µ1µ2 w zale|no[ci od warto[ci argumentu funkcji cosinus w równaniu (8). a 8.32.R. a) W odlegBo[ci = 31,6 m od punktu [rodkowego. p a b) W odlegBo[ci = 21,8 m od punktu [rodkowego. p2 + 2p 8.33.R. P ¦ = . 2R 1 + ( )2 h 8.34.R. Korzystamy z relacji midzy prdko[ci grupow vg i fazow vf dvf É1»1 vg = vf - » = vf - »d Ò! vf1 = vg + »1d , ale vf1 = , wic d» 2À vg É1 = 2À( + d). »1 Analogicznie vg É2 = 2À( + d). »2 8.35.R. vf 65 = . vg 64 8.36.R. Stojc w bezruchu na wadze po pewnym czasie otrzymaBem stabilne wskazanie. Oznacza to, |e siBa spr|ysto[ci Fs zrównowa|yBa siB ci|ko[ci Q czyli: mg N Fs = kD = Q = mg dlatego k = = 105 . D m kx2 Ep = = 5J. 2 8.37.R. N a / mg = k(H - h - L) Ò! k = 750 , m kx2 k(H - D - L)2 Ep = = = 9375J. 2 2 b / "E = mg(H - D) - Ep = 1875J , c/ a H" 5g, d/ ... 8.38.R. a/ prawo zachowania pdu i energii przy zderzeniu spr|ystym: pk + pT = pk '+ pT ' oraz Ek + ET = Ek '+ET ' . Z powy|szych praw wynika, |e po zderzeniu kulka chwilowo si zatrzyma i nastpnie zacznie spada swobodnie natomiast tarcza tu| po uderzeniu zacznie porusza si poziomo z prdko[ci V0. Od tego momentu tarcza bdzie si porusza ruchem harmonicznym opisany równaniem: x(t) = Asin(É0t - Õ). Z warunków pocztkowych tego ruchu wynika: g É0 = , l x(0) = 0 = Asin(É00 -Õ) = Asin(-Õ) czyli Õ = 0 dx V0 V (t) = = AÉ0 cos(É0t -Õ) Ò! V (0) = AÉ0 cos(-Õ) = V0 czyli A = . dt É0 öø V0 ëø g ÷ø. Uwaga: pocztek osi X znajduje si w tarczy a jej PeBny opis ruchu: x(t) = sinìø t ÷ø É0 ìø l íø øø kierunek jest zgodny z kierunkiem V0. b/ zastosowa prawo zachowania pdu dla tego przypadku a reszta jak w punkcie a. 8.39.R. Ruch harmoniczny tBumiony opisuje równanie: 2 2 x(t) = Ae-²t sin(Ét -Õ) , gdzie: › = ²T i É = É0 - ² . Z warunków zadania wynika: g É0 = , l x(0) = 0 = Ae-² 0 sin(É 0 - Õ) = Asin(-Õ) = 0, czyli Õ = 0 dx V0 V (t) = = AÉe-²t cos(Ét -Õ) - A²e-²t sin(Ét - Õ) Ò! V (0) = AÉ = V0 czyli A = . dt É Równanie ruchu dla ukBadu z zadania ma posta: t V0 -› T x(t) = e sin(Ét). É 8.40.R. › = ²T, 2 2À 4À 2 2 2 É = É0 - ² Ò! = -² , , T T02 2 › › 4À › 1 2 ² = = -² Ò! ² = T 2À T02 T0 ›2 1+ 2 4À ëø öø ›2 ›2 ìø › = ²T0 1+ H" ²T0ìø1- ÷ø 2 2 ÷ø. 4À 8À íø øø Z ostatniego równania wynika, |e › = ²T0 bdzie dobrym przybli|eniem gdy: ›2 d" 0,01, czyli › d" 0,9. W takim przypadku mówimy o sBabo tBumionych drganiach. 2 8À 8.41.R. Na mocy poprzedniego zadania mo|emy napisa: › = ²T = ²T0 . Poniewa| E " A2 i A(t) = A0e-² t to E(t) = E0e-2² t . 1 ln 2 Dla warunków z zadania: E(tx) = E0 = E0e-2² t x czyli tx = = 3,47 Å"10-5 s. 2 2›f0 8.42.R. 1 ln8 ln8 T A(t) = A0e-² t to A(t8) = A0 = A0e-²t8 czyli ² = i › = ²T = = 0,52. 8 t8 t8 ›2 1 2 2 2 É = É0 - ² Ò! É0 = É2 + ² = É2 + = 6,32 Ò! f0 H" 1Hz. 2 T s 8.43.R. Wskazówka: m, V=0 1.zastosowa prawo zachowania energii dla stanu ukBadu A i B (rys), 2. znalez pierwiastki równania h m, V=0 kwadratowego i wybra odpowiednie rozwizanie. ie. xm Wynik: Wynik: Maksymalne [ci[nicie spr|yny Maksymalne [ci[nicie spr|yny ëø öø 2h ÷ø xm = Dìø1+ 1+ = 6cm . ìø ÷ø D íø øø A B Chwilowe wskazanie mmaks.=600kg. Uwaga: w rzeczywistych wagach wielko[ przemieszczenia szalki jest ograniczona konstrukcyjnie. 8.44.R. Wynik: R = 0,1m. 8.45.R. Ogólny opis tej fali bdzie nastpujcy: s(x,t) = Asin(É t - kx). Jest to równanie fali pBaskiej, poruszajcej si wzdBu| osi X o zwrocie (+ " ). Parametry fali: amplituda fali A=10-6m, czsto[ fali É=2040 À s-1, É czstotliwo[ fali f = H" 1020Hz , 2À dBugo[ wektora falowego k=6À m-1, 2À dBugo[ fali » = = 0,33m , k É m prdko[ fali (fazowa) V = = » f = 340 , k s prdko[ drobin o[rodka: "s m m Vd = = AÉ cos(Ét - kx) czyli Vmax . = AÉ = 0,0204À = 0,064 , "t s s przyspieszenie drobin o[rodka: "s2 m ad = = -AÉ2 sin(Ét - kx) czyli amax . = AÉ2 = 410 , "2t s2 wzgldne odksztaBcenie o[rodka: "s "s = -Ak cos(Ét - kx) czyli = Ak = 2,18 Å"10-3. "x "x max . 8.46.R. Mo|e to by równanie: 2ÀV 2À z(y,t) = A sinëø t + yöø. ìø ÷ø » » íø øø 47.R. Najbardziej prawdopodobne wzbudzenia fal stojcych: 4 a/fala poprzeczna lub podBu|na o dBugo[ci » = L gdzie n = 1,2,3.... 2n -1 2 b/fala poprzeczna lub podBu|na o dBugo[ci » = L gdzie n = 1,2,3.... n 1 c/fala poprzeczna lub podBu|na o dBugo[ci » = L gdzie n = 1,2,3.... 2n -1 4 d/fala podBu|na o dBugo[ci » = H gdzie n = 1,2,3.... 2n -1 2 e/fala podBu|na o dBugo[ci » = L gdzie n = 1,2,3.... n 8.48.R. Wicej ciekawych informacji na ten temat mo|na znalez w sieci. 8.49.R. dVf Korzystajc z zale|no[ci Vg = Vf - » otrzymamy: d» 3 1 Vg = Vf dla » < 2cm oraz Vg = Vf dla » > 2cm. 2 2 8.50.R. DBugo[ci wygenerowanych w ten sposób fal s rzdu metrów. S to fale dBugie, dla których g» mamy (patrz zadanie 8.49.) Vf = oraz Vf = 2Vg . 2À m Odpowiedz: Vf = 2 , » = 2,5m. s Uwaga: rezultatem zwizku Vf > Vg jest zjawisko powstawania fal na koDcu paczki falowej, przesuwania si ich do pocztku paczki i zaniku w obszarze czoBa tej paczki.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
15 Fale w ośrodkach sprężystych
7 Dynamika ruchu obrotowego bryly sztywnej

więcej podobnych podstron