{1}{100}www.napiprojekt.pl - nowa jakość napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu.
{100}{199}Synchro i podział wierszy:|Henry McRobert
{955}{1074}OBCY Z GŁĘBIN
{1368}{1484}W centrum naszej egzystencji|mieści się potężne dynamo.
{1547}{1607}Słońce.
{1609}{1727}Daje nam ciepło i światło.|Napędza wspaniały silnik zwany życiem.
{2546}{2631}Wszyscy jesteśmy|częścią łańcucha pokarmowego.
{2693}{2809}Nieważne kim jesteś.|Zadeklarowanym mięsożercą...
{2810}{2924}twój obiad żywi się roślinami,|które światło słoneczne zamienia w jedzenie.
{2926}{3007}Więc wszyscy jesteśmy,
{3017}{3069}zasilani energią słoneczną.
{3214}{3321}Może starożytni Egipcjanie|mieli rację czcząc Słońce.
{3323}{3427}Od 4 miliardów lat Słońce|karmi nas życiodajną energią.
{3429}{3498}Na lądzie i morzu.
{3931}{3972}Rover 1, tu Rover 2,
{3973}{4098}jesteśmy na krawędzi urwiska,|rozpoczynamy zejście.
{4100}{4212}Nazywam się Dijanna Figueroa i jestem|doktorantką na UC w Santa Barbara.
{4214}{4309}- Super.|- Potwierdzam. Rozpoczynamy zejście.
{4310}{4394}Mam chyba najfajniejszą|pracę na świecie.
{4396}{4460}Popatrz na te spiralne koralowce.
{4462}{4550}Jestem biologiem morskim.|Badam niesamowite organizmy morskie
{4552}{4639}na dnie samego oceanu.
{4641}{4720}To praca moich marzeń.
{4722}{4798}Rover 1, Rover 2,|odbieracie?
{4859}{4919}To urwisko jest niesamowite.
{4921}{5022}Jesteśmy niemal na granicy|występowania fotosyntezy.
{5034}{5095}Światło niżej już nie dociera.
{5197}{5307}Będąc w środku tej bańki,|całkowicie polegasz na technologii
{5309}{5405}by zanurzyć się na głębokość,|gdzie panuje tajemniczość.
{5407}{5455}Nie wiadomo co cię|tutaj może spotkać.
{5457}{5542}- Spójrz na te kryle.|- O, mój Boże!
{5635}{5756}Chyba odkryliśmy krylowe niebo,|Rover 1.
{5758}{5856}Zgadza się,|naprawdę niesamowite.
{6215}{6291}Niewiele widzę tu żyjątek.|A co u ciebie?
{6293}{6400}To samo.|To chyba przez brak światła.
{6402}{6465}Prawie jak na Księżycu, co?
{6467}{6515}Zgadza się.
{6571}{6627}Chyba znaleźliśmy liliowca.
{6629}{6738}Dijanna, znaleźliśmy liliowca.|Nareszcie spotkaliśmy jakiegoś mieszkańca.
{6796}{6978}Im głębiej schodzimy większość organizmów|odżywia się drobinami.
{6980}{7121}Bez światła pod wodą|niewiele mogłoby przeżyć.
{7145}{7236}Jednak istnieją miejsca|gdzie słońce nigdy nie dochodzi
{7237}{7367}od zarania świata.|A mimo to istnieje tam życie.
{7385}{7497}Gdy poproszono mnie o udział w ekspedycji,|by zwiedzić te miejsca,
{7499}{7558}nie mogłam odmówić.
{7643}{7697}"Kiełdysz," "Kiełdysz,"|tu mostek "Ares".
{7699}{7760}Tak, zaraz rozpoczynamy zanurzenie.
{7762}{7848}MIR 1 idzie pod wodę.
{7905}{7989}W ten sposób, środek pracuje,|Rover 1 pozostaje...
{7991}{8102}Nazywam się Jim Cameron|i uwielbiam to.
{8104}{8208}Eksplorację. A dokładniej|eksplorację głębi oceanicznej.
{8209}{8332}To o wiele bardziej ekscytujące|niż zmyślona efekciarska produkcja Hollywood.
{8334}{8421}Tego typu misje przypominają|mi wyprawy kosmiczne.
{8423}{8512}Więc dlaczego nie połączyć|przestrzeni kosmicznej z tą podwodną?
{8774}{8822}Pewnie że potrzeba biologów morskich,
{8824}{8944}ale czemu nie wziąć astrobiologów|albo badaczy kosmosu?
{8946}{9012}I w ten sposób grupka naukowców|znalazła się tutaj
{9014}{9068}1600 km od najbliższego lądu,
{9070}{9135}gdzie tuż pod nami, w mroku
{9136}{9247}żyją najbardziej niesamowite organizmy,|jakie kiedykolwiek odkryto.
{9249}{9296}Dwa statki,
{9297}{9355}4 załogowe pojazdy podwodne,
{9356}{9476}40 zanurzeń w 10 miejscach|zarówno na Atlantyku jak i Pacyfiku.
{9520}{9586}Lubię wielkie przedsięwzięcia,|ale to pobiło rekordy.
{9588}{9755}Schodzimy w dół w ten sposób,|kilka metrów od siebie - nie chcemy zdryfować.
{9756}{9831}Jeżeli połączenie zostanie przerwane|z pozostałymi pojazdami,
{9832}{9915}włączamy się na tę samą częstotliwość,|niektórzy po rosyjsku, niektórzy po angielsku,
{9917}{9974}ale musimy się widzieć.
{9976}{10040}Mieliśmy w planie zanurzenie czterema łodziami|wykorzystując oba statki.
{10042}{10171}Tak aby 2 MIRy i dwa Rovery|spotkały się na dnie.
{10172}{10234}Wcześniej czegoś takiego|nie dokonano.
{10300}{10434}Anatolij Sagalewicz kieruje|podwodnym laboratorium Rosyjskiej Akademii Nauk.
{10436}{10488}Współpracujemy razem|już niemal od 10 lat.
{10490}{10531}Oto my...
{10532}{10585}poszukiwacze przygód.
{10587}{10742}To jego sprawka, zrobiliśmy razem|2 razy "Titanica" i raz "Bismarcka".
{10744}{10810}Gdzieś w środku realizacji "Bismarcka"|powiedział:
{10812}{10919}'Wraki są interesujące,|ale musisz nakręcić coś żywego.'
{10920}{10983}'Musimy nakręcić coś|z pogranicza nauki.'
{11004}{11081}Żenia Czernajew|jest pilotem MIRa.
{11083}{11159}Robi to już ponad 20 lat.
{11161}{11307}Najważniejsza sprawa w tej łódce|to oczywiście kąt widzenia - 320 stopni.
{11308}{11364}Przez to Rover jest unikalny.
{11366}{11459}Jednak przez tą właśnie akrylową sferę|nie mogą zanurzać się równie głęboko co MIRy.
{11460}{11561}Rovery będą nam towarzyszyć jedynie|podczas atlantyckiej części wyprawy.
{11592}{11661}Mamy też Jake'a,|zdalnie sterowanego robota.
{11663}{11756}Wykorzystaliśmy go do zbadania|wraków Titanica i Bismarcka.
{11758}{11854}Zmodyfikowaliśmy go,|aby pobierał próbki.
{11873}{11970}Jake'a zaprojektował mój brat Mike,|jest także jego pilotem.
{11972}{12076}Wyzwaniem jest pomyślne nakierowanie Jake'a|w pobliże wulkanicznych ujść,
{12078}{12139}bez usmażenia naszego robocika.
{12140}{12273}To pozwoli nam na idealne zbliżenie|ze stworzeniami, które mamy nadzieję spotkać.
{12275}{12358}Dwukrotnie sprawdziliśmy pokłady,|sprzęt jest w porządku.
{12360}{12417}Jest z nami też|mój drugi brat.
{12419}{12513}JD jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo|na pokładzie "Aresa".
{12515}{12589}Lub jak on to ujął:|'Gówniana robota numer 27.'
{12591}{12687}Wszystko wykonujemy zgodnie z planem.
{12689}{12788}Ten pierwszy, potem tamten.|Jim decyduje o powrocie...
{12790}{12834}Wracać można w różnej kolejności.
{12929}{13040}Wybraliśmy "Aresa" ze względu|na ogromną ramę wręgową.
{13302}{13438}Potężne hydrauliczne ramię|może podnieść bez problemu pojazd podwodny.
{13440}{13560}To najbezpieczniejszy sposób|rozładunku statków.
{13562}{13718}Cały czas doskonaliliśmy procedury|przed nadchodzącym zanurzeniem.
{13805}{13868}Do wszystkich stanowisk:|do dzieła.
{13870}{13973}Miejcie uszy i oczy otwarte.
{13975}{14039}Obserwujcie światła|pozostałych pojazdów.
{14040}{14133}To będzie niezłe wyzwanie,|ale myślę, że damy radę.
{14135}{14199}Zaczynamy.
{14201}{14282}Nareszcie przystąpiliśmy|do dzieła.
{14343}{14493}Pośrodku Atlantyku,|1600 km od najbliższego lądu...
{14583}{14666}mała ekspedycja miała zapisać się|na kartach historii.
{14668}{14724}Zaczynamy działać.
{14904}{14981}Powolutku.
{14983}{15043}Zaczynamy, co?
{15044}{15104}Przynajmniej taki był plan.
{15105}{15163}Stać. Stać.
{15304}{15435}Lima Charlie, mamy problem|z ramą wręgową.
{15436}{15517}Jak tylko się z tym uporamy,|damy wam znać.
{15519}{15613}Około 75 minut temu|wszystko zatrzymaliśmy.
{15615}{15693}Z tego co wiemy, rama wręgowa|poszła się paść.
{15706}{15819}Roztrzaskał się cylinder.|Przez to musieliśmy wstrzymać akcję.
{15820}{15875}Te śruby zostały skorodowane.
{15876}{15999}Ta stara farba|z tego powodu popękała.
{16000}{16066}Tam stało się to samo.
{16078}{16157}Jesteśmy na środku oceanu|z uszkodzoną ramą wręgową.
{16159}{16207}Brzmi strasznie.
{16209}{16259}Jak my to naprawimy?
{16261}{16423}Statek naprawczy podpłynie,|1600 kilometrów od lądu?
{16445}{16591}Nie musimy się spieszyć,|ale coś moglibyśmy zacząć robić.
{16632}{16687}Jeśli oni tego nie naprawią
{16688}{16786}i nie będziemy mieli innej|możliwości rozładowania pojazdów podwodnych,
{16788}{16837}trzeba będzie odwołać ekspedycję.
{16876}{16968}Jeśli chcesz odkrywać,|musisz zaakceptować ryzyko.
{16970}{17119}Musisz dogłębnie przemyśleć|wszystkie czynniki, które mają znaczenie.
{17120}{17183}Nawet jeśli wyeliminujesz|wszystko co przewidziałeś,
{17184}{17263}to dopiero 90% tego,|co może pójść nie tak.
{17264}{17365}I wówczas w trakcie|gdy wyskoczy pozostałe 10%,
{17367}{17434}nie musisz się przejmować resztą|bo jest załatwiona.
{17436}{17632}Twój pomysł wycięcia burty to najlepszy pomysł,|ale tylko w ostatecznym wypadku.
{17633}{17668}Wytniemy część boczną statku.
{17670}{17723}Musimy to obgadać z kapitanem.
{17724}{17801}Plan B.
{18404}{18447}Możemy to obgadać,
{18449}{18517}ale nie powinniśmy tego|dziś testować.
{18519}{18566}Ludzie są na nogach od 4:30 rano.
{18828}{18919}Okazało się, że jedynym sposobem|rozładowania pojazdów z "Aresa"
{18920}{19056}jest możliwe tylko|przy pomocy głównego dźwigu.
{19058}{19208}Gdy dźwig mierzy 15 metrów,
{19210}{19304}a obiekt zacznie się kołysać,|nie można tego zatrzymać.
{19337}{19385}Nazywamy to efektem kuli armatniej.
{19387}{19465}Kiedy ci ucieknie,|już tego nie odzyskasz.
{19541}{19643}Mamy do przebycia|jakieś 20 metrów.
{19644}{19800}Jim spisał 40 stronicowy podręcznik,|o tym jak najlepiej zwodować pojazdy.
{19843}{19943}Długo rozdzielaliśmy|4 oddzielne punkty
{19944}{20071}i 8 innych połączeń, które miały|powstrzymać kołysanie pojazdów.
{20153}{20224}Całą noc to ćwiczyliśmy.
{20225}{20303}O świcie byliśmy gotowi|do pierwszej próby.
{20305}{20394}Ostatnie 24 godziny budowaliśmy|nowy system wodowania pojazdów.
{20396}{20518}Musieliśmy wyciąć część tej burty|i zmienić położenie głównych elementów.
{20568}{20632}Jest ich około 20.
{20634}{20698}Każdy muszę osobiście sprawdzić.
{20700}{20763}Jeśli choć jeden zawiedzie,
{20765}{20834}od korby do kabla,
{20836}{20933}stracimy nie tylko pojazd, ale także|ktoś na pokładzie może ucierpieć.
{20935}{21018}Muszę doglądać wszystkich|wyciągów pod naprężeniem.
{21140}{21203}Kiełdysz, uwaga zaczynamy.
{21204}{21293}Uwaga załoga,|za 15 minut zaczynamy.
{21295}{21348}- Paul?|- Zrozumiałem.
{21350}{21445}MIR 1 schodzi zaraz pod wodę.
{21447}{21515}Zobaczmy dźwig.
{22228}{22278}Odpinamy.
{22424}{22517}Dalej. Dalej.
{23090}{23191}Kontrola DP do "Kiełdysza".|MIRy zaczynają zejście.
{23204}{23280}Pożegnajcie się|z powierzchnią.
{23333}{23387}Uwielbiam tę część.
{23406}{23531}- Jesteśmy gotowi.|- Potwierdzam. Rover 1.
{23570}{23667}Zaczynamy zejście.
{23668}{23719}Kamera jest czysta.
{23720}{23797}Zaczynamy.|3, 2, 1...
{23799}{23885}- Odpowietrzanie.|- Odpowietrzamy.
{23887}{23935}Odpowietrzamy.
{23988}{24075}No dobra.|Rock and roll, zaczynamy.
{24324}{24414}Zejście do Zaginionego Miasta|zajmuje około 30 minut,
{24416}{24534}co pozwala na spokojne przemyślenie|kolejnych czynności.
{24560}{24631}Nazywam się Loretta Hidalgo,|jestem badaczem.
{24633}{24726}Odebrałam. Tu Rover 2,|słyszę cię wyraźnie.
{24728}{24843}Moim celem w przyszłości|jest eksploracja kosmosu.
{24924}{25040}- Ale bomba!|- Głębokość 840 metrów.
{25042}{25174}Tu Rover 2. Głębokość 840 metrów.|Jesteśmy na dnie.
{25236}{25314}Boże, te struktury|są przepiękne.
{25316}{25421}To jest miejsce spotkania,|są dokładnie na miejscu.
{25441}{25575}MIR 2, MIR 2,|tu Rover 2. Odbiór?
{25620}{25718}MIR 2, MIR 2,|tu Rover 2. Odbiór?
{25720}{25856}Potwierdzam, Rover 2.|Widzimy was doskonale.
{25915}{26004}Żaden człowiek|nie robił tego wcześniej.
{26006}{26125}Po raz pierwszy 4 pojazdy podwodne|jednocześnie zanurzyły się.
{26127}{26233}Trudno ogarnąć umysłem ciśnienie wody|na głębokości 3000 stóp.
{26235}{26317}Jeśli podniosłeś kiedy wiadro wody,|to wiesz że to 1 stopa sześcienna wody.
{26319}{26397}Wyobraź sobie teraz sytuację:|3000 stóp sześciennych wody
{26399}{26466}i wszystkie wiadra ułożone|jedno na drugim ponad twoją głową
{26467}{26544}wspólnie naciskają na ciebie|i twój pojazd.
{26546}{26627}Ludzie zdecydowanie nie są przystosowani|do czegoś takiego.
{26629}{26734}Loretta, przekaż Mike'owi,|że można zaczynać operację z robotem.
{26746}{26798}Odebrałam.
{26800}{26881}MIR 2, MIR 2,|gotowi na uruchomienie robota?
{26920}{26998}Gotowi.|Musimy się ustawić.
{27009}{27062}- Tam jest.|- Jest.
{27063}{27097}Oto i Jake.
{27099}{27169}Widzisz jak kręci się|jego postronek?
{27171}{27240}Wygląda jak pająk|tkający sieć.
{27377}{27457}Podciągnę go trochę w lewo,|prosto w nurt.
{27459}{27520}Następnie odchylę go|trochę w prawo.
{27546}{27578}Łamiemy tutaj granicę
{27579}{27655}przebywania w ekstremalnym środowisku.
{27679}{27803}Miałam przeświadczenie, że zostałam|w jakiś sposób przeniesiona w przyszłość.
{27805}{27856}Cześć, robociku!
{27858}{27995}Że brałam udział w misji kosmicznej|i obserwowaliśmy inny statek kosmiczny,
{27997}{28046}który zbliżał się do nas.
{28095}{28198}Cześć, Mike.|Wywieźcie mnie stąd.
{28199}{28264}- Potwierdzam.|- Potwierdzam.
{28494}{28621}Popchnę go odrobinę|i zbliżę się na tyle, na ile chcę.
{28723}{28779}Rety.|Widzicie budowę?
{28781}{28835}Piękne.
{28837}{28963}Mike. Podejdź od prawej, około 30 stopni,|ja podpłynę od przodu.
{28965}{29050}Zobaczysz wielki wentylator|w prawym rogu tamtej skały.
{29052}{29104}Zrozumiałam.
{29165}{29246}Przepiękne.|Czuję się jakbym tam była.
{29248}{29319}- Podoba ci się?|- Uwielbiam to.
{29376}{29489}Podpłynę trochę do góry.|Nieźle nam idzie.
{29491}{29609}Jedynie nurt jest trochę mocniejszy|niż oczekiwałem.
{29611}{29656}Jejku!
{29658}{29711}Witamy, panie Wielgachny.
{29713}{29815}Jakby chciał powiedzieć:|"Nie próbujcie ze mną zadzierać".
{29817}{29888}Mój Boże.
{30241}{30305}Kevin Hand jest jednym|z astrobiologów.
{30307}{30355}Jest bardzo zdolny.
{30357}{30403}Naprawdę.
{30404}{30478}Jedną z ciekawych rzeczy|dotyczących oceanu na Europie
{30479}{30553}jest to, że można zapytać dwukrotnie|o temat życia na Europie.
{30555}{30630}Czy życie mogło powstać|na Europie?
{30632}{30712}Astrobiologia to nauka o życiu|na innych planetach.
{30714}{30824}Jednak na razie Kevin nie ma żadnych|prawdziwych pozaziemskich okazów do badania.
{30826}{30886}Więc zajął się czymś|co jest temu najbliższe:
{30888}{31007}Obserwacją życia w ekstremalnych warunkach|na dnie oceanu.
{31039}{31118}Jest teoretykiem,|nigdy nie był na morzu,
{31120}{31215}pozostawiony sam w środku pojazdu|zmierzającego na samo dno oceanu.
{31216}{31282}Zaczynamy.|Jazda w nieznane.
{31750}{31893}Rover 2.|MIR 2 słyszy cię wyraźnie.
{32191}{32302}Wygląda na to,|że do dna droga daleka.
{32361}{32430}MIR 2 jest tuż nad nami.
{32446}{32551}Niewielu ma okazję obejrzeć|MIRa 2 pod tym kątem.
{32553}{32605}Fantastyczne.
{32770}{32904}Skala jest o wiele większa|niż sobie wyobrażałem.
{32906}{32958}Niesamowite.
{32994}{33101}Ogromna, przeogromna|węglanowa struktura.
{33103}{33152}Niewiarygodne.
{33167}{33285}Zrozumiałem.|Prawy rotor uruchomiony.
{33355}{33460}Gorąca woda zmierza na powierzchnię|i powolutku formuje stalagmity.
{33462}{33600}Stalagmity tworzą się bardzo powoli,|to trwa tysiące lat.
{33647}{33690}Co ciekawe
{33691}{33761}nie potrzeba tutaj|płyt tektonicznych.
{33763}{33902}Potrzebne są pewne środki,|by stworzyć reakcję wody z piaskowcem.
{33904}{33983}Mamy tutaj zawiłą reakcję,
{33985}{34106}która wytwarza ciepło powodujące|formowanie się tego typu systemów.
{34108}{34143}To absolutnie fenomenalne.
{34145}{34246}Zaczynamy jeszcze raz|i wznosimy się do szczytu? Odbiór.
{34247}{34297}Potwierdzam.
{34836}{34933}- Tu jest cieplejsza woda.|- Tak.
{34983}{35077}Ciecz z ujścia wypływa|właśnie stąd.
{35160}{35209}Niesamowite.
{35233}{35301}Obecnie jesteśmy|na wystarczającym poziomie technologicznym,
{35303}{35383}aby bezpiecznie badać|głębie naszych oceanów.
{35385}{35445}- Kruche.|- Tak.
{35537}{35598}Popatrz na to.
{35623}{35687}- Mamy skałę.|- Hej, mamy próbkę.
{35839}{35893}Rover 1, Rover 1,|tu Rover 2. Czy...
{35895}{35945}- Mój Boże, popatrz na to!|- Chryste!
{35947}{35980}Ja cię kręcę.
{35982}{36041}- Zatrzymaj.|- Kevin. Widzisz to?
{36043}{36149}Popatrz tylko.|Zupełnie nierealne.
{36151}{36196}Spróbujcie to oświetlić.
{36198}{36246}Zrozumiałem.
{36248}{36356}Mój Boże.|Popatrz, to jest niesamowite.
{36391}{36449}Popatrz na to.
{36451}{36526}Popatrz na to.|Niewiarygodne.
{36727}{36816}Jak coś takiego może|w ogóle żyć?
{36818}{36924}Jak coś takiego funkcjonuje?|To jest fenomenalne.
{36963}{37007}Piękne.
{37031}{37083}Przepiękne.
{37129}{37208}Widzicie tę siateczkę w środku?|Popatrzcie tylko.
{37210}{37267}Niesamowite.
{37323}{37374}Pojęcia nie mam,|co to może być.
{37419}{37467}- Nie.|- To właśnie uwielbiam.
{37469}{37585}Za każdym razem spotykasz coś,|czego wcześniej nie widziałeś.
{37587}{37711}Co więcej, można zobaczyć coś,|czego nikt wcześniej nie widział.
{38273}{38326}Widzicie to?|Popatrzcie.
{38328}{38414}To chyba najbrzydsza|ryba na świecie.
{38549}{38690}Ona ma stopy! Patrzcie.|Jakby palczaste skarpetki.
{38808}{38952}Co trzeba wiedzieć o głębokim zanurzaniu,|to oczekiwać nieoczekiwanego.
{39076}{39145}Mój Boże.|Patrzcie na tę kałamarnicę.
{39147}{39199}Ogromna.
{39224}{39278}Patrzcie.|Szybko.
{39280}{39343}Widzicie?
{39345}{39390}Fantastyczne.
{40835}{40902}Patrzcie na tę rybę.|Widzicie ją?
{41486}{41602}Spotkaliśmy Dumbo.|Kiedyś o czymś takim marzyłem.
{41708}{41823}Przepiękne zwierzątko.|Popatrzcie.
{41825}{41873}Tancerz.
{42066}{42116}Niesamowite stworzenie.
{42466}{42534}Jejku, można coś takiego oglądać|przez cały dzień.
{42536}{42622}Wygląda jakby świecił|od środka.
{43127}{43215}MIR 1, MIR 1,|tu Rover 2. Odbieracie?
{43217}{43327}MIR 1, MIR 1,|odbieracie? Tu Rover 2.
{43329}{43428}MIR 1, MIR 1,|tu Rover 2. Odbieracie?
{43430}{43536}Przerywa, Jim.|Czasem odbieramy, czasem nie.
{43588}{43637}Zrozumiałem, Mike.
{43639}{43735}Kończy nam się energia,|trzeba opuścić dno.
{43737}{43804}Nie mogę złapać Vince'a.
{43806}{43853}Musimy wracać.
{43922}{43988}Żenia.|Musimy wracać.
{44012}{44090}Próbuje coś nam przekazać...
{44092}{44143}Chce nam powiedzieć...|Spójrzcie na iluminator.
{44145}{44187}Nie widzę.
{44189}{44235}Możecie wywołać powierzchnię?
{44237}{44299}Mówi. "Do góry"?|Może.
{44301}{44417}Skontaktujcie się z powierzchnią,|powiedzcie, że wracamy.
{44550}{44632}Nie widzę. Zrób zbliżenie.|Może uda nam się to przeczytać.
{44726}{44825}"Skontaktujcie się z powierzchnią, musimy wracać".|Zrozumiałem. Już to robimy.
{44889}{44997}Ares.|Rover 2 opuszcza dno
{44998}{45153}na X -244,|Y -25,
{45155}{45235}głębokość 741 metrów.
{46402}{46497}- Jak było, Jim?|- Mamy niezły materiał. Zdecydowanie.
{46550}{46636}Fenomenalnie.|Jak się macie?
{46678}{46772}- Co tam widziałeś?|- To było niesamowite.
{46774}{46864}Widziałem ogromną...|chyba meduzę?
{46904}{46961}Coś z gatunku galaretowatych...
{46963}{47006}Była ogromna.|Mierzyła chyba metr.
{47008}{47079}Chyba żywiła się...
{47081}{47217}amfipodami, planktonem|i skorupiakami, które...
{47218}{47276}- Zbliżały się do świateł?|- Właśnie.
{47278}{47337}- Jak ona działa?|- Nie wiemy.
{47338}{47402}- Ale istnieje. Więc jakoś działa.|- Dokładnie.
{47404}{47487}- Życie jest niesamowite.|- Tak, fantastyczne.
{47489}{47546}- Witaj z powrotem, Kevin.|- Dzięki.
{47581}{47633}- Zespół Rover.|- Świetna robota!
{47785}{47853}Nazywam się Maja Tołstoj.|Jestem sejsmologiem wodnym
{47854}{47933}w Ziemskim Obserwatorium|Lamont-Doherty.
{47955}{48007}Badam podwodne wulkany.
{48009}{48114}A szczególnie trzęsienia ziemi,|które te wulkany wywołują.
{48115}{48193}Próbuję wywnioskować,|w jaki sposób ziemia powstała.
{48195}{48278}W jaki sposób powierzchnia planety|się uformowała.
{48310}{48412}Mamy zamiar rozmieścić|na dnie oceanu sejsmometry.
{48414}{48474}Będą one nasłuchiwały|trzęsień ziemi
{48476}{48553}i innych odgłosów|na oceanicznym dnie.
{48631}{48723}Pod powierzchnią,|światło dociera niedaleko
{48737}{48833}i tylko dźwięk pozwala|na "widzenie" dna oceanicznego,
{48835}{48983}na widzenie oceanicznej skorupy w taki sam sposób,|jak światło pozwala widzieć na powierzchni.
{49082}{49226}Porozkładamy instrumenty po bokach statku.|Kiedy znajdą się na dnie, zbierzemy informacje.
{49252}{49348}Zwykle nie muszę schodzić pod powierzchnię,|by wykonać tę pracę.
{49372}{49442}Więc ogromnie ucieszyła mnie|możliwość obejrzenia środowiska,
{49444}{49507}które badałam od ponad 10 lat.
{49509}{49544}MIR 2, odbiór.
{49546}{49622}Widzimy cię.|Zbliżamy się.
{49624}{49688}Odebrałam.
{49706}{49781}- Widzisz ich?|- Tak, są z mojej strony.
{49782}{49833}Wyglądają jak statek kosmiczny.
{49972}{50064}Niewiarygodne.|Prawie jak na innej planecie.
{50169}{50233}Na dole jest niesamowity świat.
{50234}{50294}Ma bardzo duże znaczenie|dla formacji planety.
{50296}{50381}To tutaj powstało|dwie trzecie powierzchni naszego świata.
{50383}{50454}I tak niewiele o nim wiemy.
{50488}{50541}Widzisz jakie są|lśniące i szklane?
{50542}{50629}- Tak, popatrz.|- Musiały bardzo szybko zastygnąć.
{50630}{50738}Niemal zamieniły się w szkło.|W tak zwany obsydian.
{50740}{50766}Spójrz na to.
{50768}{50828}Prawie nie ma na nim|żadnego osadu.
{50830}{50953}To znaczy, że powstał niedawno.|To nowiutka skorupka.
{50979}{51090}Wyobrażasz sobie|być świadkiem tej erupcji?
{51092}{51174}Stopione skały wyciekają|i zderzają się z lodowatą wodą.
{51176}{51241}Nie wyobrażam sobie tego.|To musiało być szalone.
{51242}{51297}I musiało świetnie wyglądać.
{51298}{51381}Przez kilka sekund,|zanim byś zginął.
{51585}{51642}Tęsknię za moim synkiem.
{51644}{51697}Ma dopiero 5 miesięcy.
{51698}{51800}To była naprawdę|trudna decyzja.
{51802}{51908}Ale badanie jednego z najniezwyklejszych|fenomenów oceanicznych
{51910}{51981}jest bardzo ważne.
{52089}{52160}MIR 2, płyń w górę zbocza.
{52162}{52247}Kominy powinny być na szczycie|tego siarkowego pagórka.
{52259}{52315}Zrozumiałem.
{52646}{52694}Jest.
{53199}{53235}Przez całą powierzchnię planety,
{53237}{53320}niczym szwy na piłce baseballowej,
{53322}{53395}biegną szczeliny,
{53397}{53508}które dosłownie|rozrywają skorupę planety.
{53538}{53597}Patrząc z góry,|ocean wygląda normalnie.
{53704}{53765}Ale 3 km niżej krajobraz jest|o wiele bardziej poszarpany,
{53767}{53885}lawa wypływa ze szczelin|i zastyga w postaci skał.
{53947}{54044}Gdy woda morska przenika do stopionej skały|znajdującej się pod nową skorupą,
{54046}{54131}przegrzewa się do wysokiej temperatury,|o wiele gorętszej niż temp. gotowania.
{54133}{54224}Ale nie może się zagotować z powodu|nieustannego ciśnienia dnia morskiego.
{54226}{54305}Więc buzuje|pod dnem morskim.
{54329}{54428}Gdy podgrzana woda styka się z lodowatym oceanem,|minerały ulegają skropleniu,
{54430}{54524}formują kominy|i wytwarzają czarny dym.
{55206}{55261}Gdy widzisz czarny dym,|to tak naprawdę
{55262}{55334}jest to paląca się głownia|przegrzanej wody.
{55438}{55504}Ustawiamy się na pozycji,|by pobrać próbkę wody
{55506}{55561}ze szczytu tej struktury.
{55562}{55635}Zrozumiałem.|Świetnie.
{55736}{55841}Podpłyńmy jak najbliżej, Żenia.
{55842}{55940}Te ujścia osiągają|temperaturę 400 stopni C.
{55942}{56041}To wystarczy,|by stopić okno w pojeździe.
{56043}{56097}Niedobrze.
{56098}{56213}Zapamiętać: nie stopić okien|w pojeździe podwodnym.
{56254}{56315}Panowie, jesteśmy bardzo blisko|czarnego dymu.
{56317}{56396}- Blisko?|- Chyba za blisko.
{56398}{56489}Wpadniemy w chmurę.
{56514}{56553}Jest tuż pod pojazdem.
{56554}{56593}Żenia, wycofaj się.|Lepiej się wycofaj.
{56595}{56669}Zaczynam się cofać.
{56824}{56933}To normalne.|Zwykle wpływamy wprost w dym.
{56935}{57040}Znaleźliśmy się wprost nad ujściem.|To było odrobinę straszne.
{57262}{57309}To jest świetne, Kevin.
{57311}{57423}Geologia jest fascynująca.|Ale nie dla niej tutaj jestem.
{57473}{57565}Kiełdysz, Kiełdysz, MIR 2.|Jesteśmy na dnie.
{57566}{57641}Głębokość 3526 metrów.
{57642}{57738}Jesteśmy ponad strukturą|w kształcie łosia.
{57816}{57907}Po raz pierwszy te miejsca zostały|odwiedzone przez geologów 25 lat temu.
{57909}{57976}Oni nie szukali tutaj życia.
{58014}{58088}Jednak nie szukali,|dopóki nie wsiedli do łodzi podwodnej
{58089}{58193}i nie zeszli na dno,|by zobaczyć je na własne oczy...
{58199}{58335}Powiedzieli pewnie: "Mój Boże.|Tutaj istnieje życie i jest piękne".
{58337}{58390}To całkowity ekosystem.
{58474}{58521}Ale odjazdowe.
{58616}{58699}Zrozumiałam. Właśnie coś takiego|sobie wyobrażaliśmy.
{58716}{58860}- Spójrzcie na gorącą wodę.|- One tam po prostu siedzą.
{58954}{59007}Popatrzcie na to.
{59009}{59150}To jest niczym płynny ogień,|a te ludki tańczą w pobliżu.
{59152}{59233}Łechtają ogon smoka.
{59276}{59363}Społeczność naukowa osłupiała.
{59365}{59455}Jak tego typu organizmy mogą żyć|w toksycznych chemikaliach,
{59457}{59540}przy ogromnym ciśnieniu,|w pobliżu ekstremalnych temperatur
{59542}{59635}graniczących z temperaturami|zamarzania i gotowania?
{59702}{59821}Jak może istnieć cały ekosystem|bez obecności światła słonecznego?
{59877}{59961}I nie tylko istnieć,|ale kwitnąć!
{60050}{60101}Niewiarygodne.
{60102}{60218}To najbardziej niesamowita biomasa,|jaką w życiu widziałem.
{60259}{60319}"Rajusieńku, Batmanie".
{60513}{60635}Znajdują się w samym strumieniu,|radując się tym hydrotermicznym płynem.
{60637}{60715}Zobacz jak się tłoczą.|Uwielbiają ten dym.
{60788}{60885}Ujścia dostarczają|życiowej energii.
{60887}{60953}Życie powstaje z substancji chemicznych|rozpuszczających się w wodzie,
{60955}{61030}wydobywa się ze środka Ziemi.
{61032}{61122}To nie jest fotosynteza,|ale chemosynteza.
{61201}{61320}To zupełnie nowe podstawy życia,|życia które nie potrzebuje słońca,
{61322}{61395}jedynie wody i ciepła.
{61424}{61500}Ta impreza trwa tutaj|w mroku od miliarda lat
{61502}{61554}i będzie tak trwać|kolejny miliard.
{61556}{61627}Robią swoje,|nie mają z nami nic wspólnego,
{61629}{61773}słońce mogłoby jutro zgasnąć,|a one by się nie przejęły.
{61798}{61884}Badanie i odkrywanie ekosystemów,
{61886}{62006}które nie muszą polegać|na energii słonecznej,
{62008}{62073}otwiera cały wachlarz|ciekawych możliwości,
{62075}{62160}jeśli bierzemy pod uwagę poszukiwanie|form życia poza naszą planetą.
{62222}{62339}Na Ziemi, tam gdzie znajduje się woda,|tam jest życie.
{62341}{62388}To fakt.
{62445}{62580}Jeśli znajdziemy wodę w tym układzie słonecznym,|to czy znajdziemy też życie?
{62581}{62660}Nie dowiemy się tego,|jeśli nie zaczniemy szukać.
{62873}{62986}NASA ma w planach misję o nazwie|Orbiter Lodowych Księżyców Jowisza.
{62988}{63033}Znanej również jako JIMO.
{63035}{63095}Przy 40 metrach długości,|sonda ta będzie kilka razy większa,
{63097}{63149}od wszystkich swoich poprzedników.
{63151}{63288}Reaktor atomowy napędzi silniki jonowe|i ogromny radar naukowy.
{63468}{63524}Głównym celem JIMO|będzie wykorzystanie radaru,
{63525}{63626}w celu przebicia się przez lód|w trzech największych księżycach Jowisza.
{63628}{63722}Wpierw, JIMO zbada Kallisto,|potem poleci na Ganimedesa.
{63724}{63840}To bardzo dziwne księżyce,|największe spośród 61 znanych księżyców Jowisza.
{63841}{63925}Oba, Kallisto i Ganimedes,|mają skorupy wiekowych lodów i skał,
{63927}{64015}które mogą kilometry pod powierzchnią|ukrywać oceany.
{64077}{64199}Dalej mamy Io,|to ognisty księżyc, nie lodowy.
{64273}{64376}Ekscentryczna orbita Io wokół Jowisza|zdeformowała księżyc.
{64378}{64466}Intensywne pływowe naciski|ugniatają księżyc niczym toffi,
{64468}{64544}co generuje tarcie przy jądrze,|w efekcie dając ciepło.
{64545}{64675}Ciepło to doprowadza do największej|aktywności wulkanicznej w układzie słonecznym.
{64741}{64804}Mają tam miejsce nieustanne erupcje,|rzeki lawy
{64805}{64921}i wulkaniczne słupy wystrzeliwujące|setki kilometrów w przestrzeń kosmiczną.
{65192}{65329}Jednak klejnotem jowiszowego systemu,|jeżeli chodzi o poszukiwanie życia,
{65331}{65367}jest Europa.
{65369}{65489}To tutaj ogień i lód łączą się|w idealnej harmonii.
{65521}{65584}Społeczność naukowa|jest względnie pewna,
{65586}{65724}że pod lodową, bezładną skorupą Europy|są płynne oceany,
{65725}{65846}o dwukrotnie większej objętości|od sumy ziemskich oceanów.
{65848}{65978}Pływowe ogrzewanie również tutaj działa,|powstrzymuje wodę przed zamarzaniem.
{65980}{66063}I prawdopodobnie|dostarcza energii życiowej.
{66065}{66201}Dla podobnego życia, które znaleźliśmy|przy ujściach wulkanicznych na Ziemi.
{66412}{66499}Widzicie tę|żółto-biało-pomarańczową strukturę?
{66501}{66580}To ogromna kolonia mikrobów.
{66614}{66723}Mamy tutaj|hektary masy bakteryjnej.
{66725}{66823}Popatrzcie. To jest niczym|spojrzenie w przeszłość.
{66825}{66907}Tak, parę miliardów lat temu.
{66909}{66973}Hydrotermiczne ujścia|są na naszej planecie
{66975}{67028}odkąd uformowały się oceany.
{67056}{67180}Wokół tego typu miejsc|mogło rozpocząć się życie.
{67215}{67279}Spróbuję zebrać górną warstwę,
{67281}{67348}może odrobinę głębszego osadu.
{67350}{67387}Doskonale.
{67389}{67446}Świetna próbka.
{67448}{67580}Można zauważyć włókniste niteczki,|które tworzą gąszcz.
{67593}{67694}Ekstremofile to proste formy życia,|które rozwijają się w ekstremalnej
{67696}{67796}temperaturze, ciśnieniu|i promieniowaniu.
{67797}{67867}W warunkach, które dla nas|są śmiertelne.
{67913}{68060}Istnienie tych mikrobów wykracza|daleko poza naszą wyobraźnię,
{68061}{68172}kiedy zaczęliśmy badać,|gdzie można znaleźć życie.
{68174}{68256}Jeśli znajdziemy cokolwiek na Europie,|to prawdopodobnie będzie właśnie tak wyglądać.
{68269}{68321}Dokładnie.
{68388}{68468}Moim zdaniem, jeśli chcemy znaleźć dowód|istnienia życia na innych planetach,
{68470}{68550}przede wszystkim musimy wpierw poszukać|takich dowodów na naszej planecie.
{68551}{68586}To jedyna próbka,|jaką posiadamy, racja?
{68587}{68671}Pan Conrad - astrobiolog|wyższej rangi.
{68673}{68726}Pracuje w Laboratorium|Napędów Odrzutowych
{68727}{68836}i należy do tych cennych osób,|które potrafią zamienić naukę w przyjemność.
{68912}{69006}Gdy byłam mała też bawiłam się|w podwodniaka tak jak ty.
{69008}{69056}Tak to właśnie wyglądało.
{69080}{69179}Zajefajne. To jest o wiele lepsze|niż kartonowe pudełko.
{69506}{69570}Tolia, mógłbyś zwolnić|przy tej strukturze.
{69572}{69634}Jasne.
{69636}{69775}To wygląda jak jakaś planeta grzybów.|Wygląda to dokładnie jak grzyb.
{69913}{70003}Przepiękne.|Przypomina lustro.
{70159}{70250}Gorąca woda kształtuje powierzchnię.
{70251}{70304}Ale super.
{70329}{70398}Widzicie bakterie wzdłuż krawędzi,|tuż przy gorącym strumieniu?
{70400}{70469}Widzę.
{70471}{70538}Na górze mamy gąszcz bakterii.
{70584}{70646}Pewne molekuły odkryte|w żywych organizmach,
{70648}{70750}pod wpływem promieniowania ultrafioletowego|mogą się rozwijać.
{70751}{70800}Czy to odpowiednie miejsce|na odczyty fluorometryczne?
{70802}{70899}Moim zdaniem idealne.
{70912}{70978}Zaprojektowaliśmy własne narzędzie|do odnajdywania życia, które
{70979}{71044}po wskazaniu na daną|skałę powie nam:
{71046}{71138}"Aha! Mamy tutaj dowód|na istnienie życia".
{71151}{71199}Gasimy światła.
{71223}{71320}Rozpoczynam pomiar.|Gotowi...
{71322}{71345}Start.
{71347}{71415}Promień włączony.
{71417}{71473}Mamy mnóstwo sygnałów.
{71475}{71549}Jest nieźle. Naliczyliśmy około|14.000 w ultrafiolecie.
{71551}{71623}Bardzo ciekawe, pani doktor.|Ale czy to życie?
{71625}{71722}Zdecydowanie tam jest|coś organicznego.
{71751}{71805}To bardzo ważne,|by zbadać co tylko można
{71807}{71859}w ekstremalnych środowiskach|na Ziemi,
{71861}{71978}zanim wyruszymy poszukiwać życia|w układzie słonecznym.
{72135}{72178}MIR 2, odbiór?
{72227}{72252}Słuchamy, Ares.
{72254}{72381}Nazywam się Kelly Snook. Pracuję w NASA.|Jestem naukowcem planetarnym.
{72383}{72409}Zrozumiałam.
{72411}{72490}Studiuję proces eksploracji.
{72491}{72550}Rover 2 i MIR 2...
{72582}{72642}Moja codzienna praca|to szukanie sposobów
{72644}{72825}wykorzystania Ziemi jako terenu treningowego|przed wyruszeniem na inne planety.
{72827}{72892}Tutaj szukam podobieństw.
{72894}{72955}Udało się.
{72957}{73030}- Jest w koszu.|- Wsad do kosza.
{73032}{73086}Wsad z samego środka boiska.
{73135}{73248}Pomyślałem, że będą zawierać bakterie,|więc poprosiłem Anatolija, by je zebrał.
{73250}{73320}Większość naszej ekipy była na statku,|na środku oceanu,
{73322}{73398}badała hydrotermiczne ujścia|albo kręciła film.
{73399}{73438}Ja natomiast|byłam na Marsie.
{73440}{73500}A ludzie na dnie oceanu
{73502}{73571}byli na powierzchni Marsa.
{73691}{73796}Wszystko co robimy pod wodą|jest 10 razy trudniejsze niż się wydaje.
{73798}{73869}A rozpoczynasz to z myślą,|że będzie naprawdę ciężko.
{73871}{73929}- Więc nie widzę żadnej różnicy...|- To samo jest w kosmosie.
{73931}{73967}...w porównaniu|z misją na Marsa.
{73969}{74060}Obyśmy mieli czas na usunięcie błędów|w protokołach komunikacyjnych
{74062}{74091}i sposobie interakcji...
{74093}{74174}Mój zespół to astronautka|Megan McArthur
{74175}{74231}z NASA Johnson Space Center.
{74233}{74358}I astrobiolog Tori Hoehler|z NASA Ames Research Center.
{74397}{74502}Próbujemy odkryć sposoby,|w których ludzie i technologia
{74504}{74630}mogliby udoskonalić naukę i odkrycia,|które poczynimy na Księżycu i Marsie.
{74672}{74752}Taka kombinacja|nauki i technologii,
{74754}{74839}szczególnie|w środowisku oceanicznym,
{74841}{74922}jest bardzo podobna|do badania kosmosu.
{74943}{75021}Pojazd podwodny przypomina|ciśnieniowy łazik na Marsie.
{75023}{75165}Wykorzystujemy to jako okazję|do nauki o kosmosie.
{75167}{75193}Mów, Roberto.
{75195}{75330}Jeśli znajdziemy mikrobiologiczne masy|w pobliżu kominów...
{75332}{75438}To zależy od tego, czy będziemy|w stanie skonfigurować MIRy...
{75439}{75511}Rozmawiam na odległość|z naukowcami z NASA,
{75513}{75614}proszą mnie oni|o szczególne próbki skał,
{75616}{75705}ja je odpowiednio obrabiam|i przygotowuję do transportu na Ziemię.
{75707}{75762}Ta pewnie ma bakterie.
{75763}{75862}Ten biały osad to najprawdopodobniej|utleniacz siarkowy.
{75893}{75948}Tego typu podobieństwa|to klucz do zrozumienia,
{75950}{76062}w jaki sposób przeprowadzimy|naukową eksplorację Księżyca i Marsa.
{76140}{76252}Będą nam potrzebne manipulatory|takie jak ma MIR? Prawdopodobnie.
{76269}{76336}Jak sobie poradzimy|z problemami i usterkami technicznymi,
{76338}{76438}które bez wątpienia wystąpią|podczas długiej misji planetarnej?
{76440}{76498}Cokolwiek właśnie wyłączyłeś,|lepiej to od razu włącz z powrotem.
{76499}{76534}Jasne.
{76536}{76579}Rover 1 i MIR 1,
{76581}{76716}uwaga, straciliśmy horyzontalny|prawoburtowy silnik sterujący.
{76718}{76802}Nie mamy prądu; brak kontroli|nad panewką i przechyłem.
{76804}{76873}Chyba musimy przerwać.
{76897}{76963}Wszelkie zdarzenia planowane|i nieplanowane,
{76965}{77051}dostarczają nam danych,|które możemy zastosować w przyszłości.
{77109}{77193}W większym stopniu moje badania|dotyczą interakcji między ludźmi i technologią,
{77195}{77257}która pozwala realizować|nam zadania.
{77259}{77310}Niektóre technologie|są bardzo proste,
{77312}{77426}jednak w kosmosie, jak i na dnie oceanu,|nic nie jest proste.
{77574}{77614}Poleci?|Nie!
{77690}{77762}- Nie można bardziej obrócić łyżki?|- Zahaczyła o krawędź.
{77764}{77813}Włóż z powrotem.
{77815}{77866}- Możesz obrócić łyżkę?|- Obróciłem.
{77868}{77941}- Weszło?|- Jeden kawałek wpadł do środka.
{77943}{78042}Tak? No to dobrze. Mamy to.|Jeden kawałek wypadł, drugi wpadł.
{78044}{78119}Im bardziej zintegrujemy|tego typu technologię, robotykę,
{78121}{78178}z czynnikiem ludzkim|w eksploracji,
{78180}{78293}tym lepiej i efektywniej będziemy|mogli zbadać układ słoneczny.
{78295}{78353}- Czuję się jakbym była w statku kosmicznym.|- Przepraszam?
{78355}{78410}- Czuję się jakbym była w statku kosmicznym.|- Bo jesteś.
{78412}{78448}- Zgadza się.|- Znajdujesz się w...
{78450}{78563}- Mikrokosmosie.|- ...najlepszym na świecie statku kosmicznym,
{78565}{78627}który bada tę planetę.|Właśnie tutaj.
{78669}{78767}Najbardziej nas interesują
{78769}{78833}doświadczenia ludzi|wewnątrz pojazdów podwodnych.
{78906}{78986}To jest Marge.|Fryzura Marge Simpson.
{79038}{79091}Nie chodzi jedynie o sprzęt,
{79093}{79180}ale komunikację pomiędzy|ludźmi i robotami.
{79182}{79257}Ponieważ naukowiec|jest łącznikiem pomiędzy technologią,
{79258}{79312}a obiektem badań.
{79314}{79393}Podpłyńcie od prawej
{79394}{79469}i zróbcie to samo ujęcie,|bo nam się nie udało.
{79471}{79532}Nurt nam nie sprzyja.
{79534}{79637}To nic. Co to za frajda,|gdyby wszystko szło łatwo?
{79710}{79789}- Co to za ryba?|- Jakaś wielka. Nie bójcie się.
{79864}{79931}Jak chcecie próbki|tych skałek siarczkowych na dnie,
{79933}{79976}to nie ma sprawy.
{79978}{80040}Z technologicznego punktu widzenia|to bardzo trudne,
{80042}{80092}podnieść kawałek skały|z dna oceanicznego
{80094}{80149}i wsadzić go|do pojemnika na próbki.
{80151}{80200}Tym właśnie najbardziej|jesteśmy zainteresowani.
{80202}{80308}Jak ludzie poradzą sobie z prostymi zadaniami|w niesprzyjającym środowisku?
{80310}{80410}Mamy nurty wodne.|No dalej, łapko. Łap.
{80412}{80464}Mamy ją.
{80522}{80593}Trzymaj się, malutka.
{80604}{80664}Trzymasz ją.|Ledwo, ledwo, ale ją masz.
{80666}{80718}Spróbuj ją wrzucić|do pojemnika.
{80720}{80771}Zadanie, które człowiekowi na Ziemi|zajmuje dwie minuty,
{80773}{80876}na Marsie może wymagać|wielu godzin.
{80878}{80935}Każdy etap to nowe wyzwanie.
{80962}{81089}Przenieś trochę w prawo.|Jakieś pięć centymetrów.
{81124}{81268}Nie wyślemy naraz 150 osób na Marsa.|Na początek zapewne 6.
{81425}{81480}Ta garstka ludzi|będzie odpowiedzialna
{81482}{81552}za wszystkie naukowe badania|na powierzchni.
{81554}{81636}Pełnomocnicy tysiąca ludzi z Ziemi,
{81638}{81679}biorących udział w misji.
{81744}{81827}Mars to pierwsze oczywiste miejsce,|na którym powinniśmy szukać życia.
{81829}{81900}Istnieją dowody,|że Ziemia i Mars
{81902}{81977}mają identyczną historię|obfitującą w wodę.
{81979}{82116}A, jak wiemy, jednym z najistotniejszych|elementów życia jest woda.
{82154}{82293}Obecnie Mars jest suchą, zapyloną|i zimną planetą. Najwidoczniej martwą.
{82294}{82412}Jednak w przeszłości|było inaczej.
{82444}{82513}Jeśli życie ewoluowało|na Marsie
{82514}{82576}i miał tam miejsce|wystarczający wstrząs...
{82780}{82849}Bazując na tym|co wiemy o ekstremofilach,
{82851}{82989}naszym zdaniem życie przetrwałoby|podróż w skale z Marsa na Ziemię.
{82990}{83118}Możliwe, że życie jest zdolne|przetrwać tak długą podróż.
{83208}{83356}Możliwe, że my jesteśmy Marsjanami.|Równie dobrze możemy pochodzić spoza układu słonecznego.
{83406}{83516}Kto poświęciłby 10 lat życia|na podróż na Marsa.
{83518}{83565}- Ja lecę.|- Jasne, ja też.
{83604}{83704}Jak przekonałabyś swojego męża,|by pozwolił ci na taką podróż?
{83706}{83791}Powiedzmy: "Kochanie,|to tylko na pięć lat, dobrze?"
{83793}{83876}"Będę pisać codziennie.|Będziemy mieli pocztę elektroniczną".
{83878}{83954}Cóż za podchwytliwe pytanie.
{83956}{84026}To zabawne, bo na twoje pytanie:|"Czy poleciałabym na Marsa?",
{84028}{84193}podniosłam rękę bez zastanowienia,|nie pomyślałam o konsekwencjach, czy domu.
{84195}{84276}Moim mężu, kocie,|mamie i tacie...
{84277}{84343}O kocie.
{84354}{84432}To byłoby trudne.|Pewnie zgodziłby się, tak myślę.
{84434}{84535}Chyba wszyscy, jako ludzkość,|mamy w sobie badawczego bakcyla.
{84537}{84603}I gdyby ktoś ukochany miał|możliwość wyjazdu
{84605}{84746}i reprezentowania ludzkości oraz badania,|myślę, że mąż zmusiłby mnie do tego.
{84827}{84887}Jesteśmy na "Kiełdyszu"|już prawie miesiąc.
{84889}{84979}Bardzo łatwo można udawać,|że jesteśmy w drodze na Marsa.
{85041}{85101}Wszystko co znasz|jest daleko od ciebie.
{85103}{85181}Przebywasz w małym środowisku|z tą samą ekipą,
{85182}{85282}która jest tutaj z tego samego|zawodowego powodu co ty.
{85284}{85348}Chcą badać, tworzyć naukę.
{85466}{85509}Rosjanie są bardzo pomysłowi.
{85510}{85566}Pokazali nam kilka narzędzi|do pobierania próbek ich autorstwa.
{85567}{85652}Mają narzędzia, które pozwalają|pobrać próbki wszelkiego rodzaju.
{85654}{85725}Niektóre są bardzo|sprytnymi urządzeniami.
{85726}{85778}Lub wręcz prostymi,|tak jak garnek Nikolaja.
{85780}{85873}Jest to po prostu garnek,|który zwędziliśmy kucharzowi, Nikolajowi.
{85959}{86041}Uwielbiam brać udział|w takich sytuacjach.
{86043}{86120}Mamy możliwość przebywania wśród nich,|obserwować ich przy konstrukcjach
{86122}{86164}i działaniach.
{86166}{86245}To niesamowite środowisko.
{86286}{86355}Uwielbiam to, bo to nas zbliża.
{86357}{86394}Victor.
{86396}{86466}Obied?
{86468}{86528}Twój... twój lunch?
{86530}{86584}- Tak.|- Tak, zgadza się.
{86615}{86694}W tej ekspedycji zaobserwowaliśmy|mnóstwo ducha współpracy.
{86696}{86735}W porządku.
{86737}{86808}Myśl, że wykonujemy coś|naprawdę trudnego,
{86810}{86907}oraz to, że ludzie potrafią|zjednoczyć się, by to ziścić.
{86909}{86947}Pojechali.
{86959}{87014}Sposób w jaki się porozumiewamy.
{87016}{87057}Nie, do przodu.
{87156}{87209}Hasta la vista, baby.
{87289}{87341}Victor dużo ćwiczył.
{87365}{87436}Vitka, choroszo, choroszo.
{87473}{87535}Jedną z wielu rzeczy, które mi się podobają|w rosyjskiej kulturze,
{87536}{87604}to sposób w jaki wiążą|zabawę z pracą.
{87605}{87625}Wosiem - piat.|[8 - 5]
{87626}{87676}Uczyłam się rosyjskiego|na studiach,
{87678}{87773}bo zawsze pragnęłam wziąć udział|w rosyjskim programie kosmicznym,
{87774}{87916}a "Kiełdysz" to świetny odpowiednik|wyrzutni kosmicznej.
{87918}{87997}Rozumiem też to, że astronauci|zawsze opowiadają
{87998}{88097}o technikach i inżynierach|na wyrzutni jak o bohaterach.
{88098}{88177}To od nich zależy|twoje bezpieczeństwo.
{88178}{88273}Ta ekspedycja ma w sobie|mnóstwo tego typu ducha.
{88275}{88323}Silniki start.
{88429}{88492}W czasie naszej obecności na morzu,|dwie niesamowite sondy
{88494}{88561}wyruszyły w drogę|na Marsa.
{88590}{88743}"Spirit" dotarł pierwszy, wstrzelił się w cienką|atmosferę z prędkością 20 tys. km/h.
{88843}{88925}"Opportunity" doleciał|kilka tygodni później.
{88945}{89033}W obu przypadkach lądowanie było|wykańczającym nerwowo przeżyciem.
{89058}{89125}Wysokość 7500 metrów.
{89126}{89189}Czekamy na potwierdzenie.
{89190}{89290}Poruszamy się z prędkością 278 km/h.|Jesteśmy blisko prędkości granicznej.
{89292}{89354}Wykrycie oddzielenia końcówki.
{89705}{89740}Brak sygnału.
{89742}{89895}Stacja w Canberze|poszukuje głównego sygnału.
{89929}{89993}Wylądowaliśmy na Marsie.
{90185}{90251}Wyposażony w wysokiej rozdzielczości|kamery stereoskopowe
{90253}{90304}i w wielofunkcyjne geologiczne
{90305}{90350}oraz chemiczne instrumenty,
{90352}{90432}Łazik marsjański|miał wyraźnie postawione zadanie:
{90434}{90505}Znajdź dowody istnienia|wody w przeszłości,
{90507}{90611}kiedy warunki były|bardziej sprzyjające.
{90739}{90838}Jeśli wiesz czego szukać|i gdzie szukać,
{90864}{90914}można się wiele|dowiedzieć od skały.
{90981}{91089}Jeden z łazików,|"Opportunity" trafił na żyłę złota.
{91091}{91173}Wiekowe podłoże skalne|było pełne hematytu,
{91174}{91296}minerału żelazopodobnego,|który powstaje w interakcji z wodą.
{91298}{91346}Następnie naukowcy natknęli się|na jarozyt,
{91348}{91442}minerał, który wskazuje, iż na skały|mogły oddziaływać kwaśne wody gruntowe,
{91444}{91571}lub źródła termalne,|podobne do tych z Parku Yellowstone.
{91645}{91724}Inne ślady to puste wgłębienia|wewnątrz skał,
{91725}{91788}wewnątrz których mogły rozpuścić się|kryształki soli.
{91789}{91849}Faliste wzory osadów,
{91851}{91983}wskazujące na ponad|tysiącletnią obecność wody.
{92007}{92102}I w końcu "borówki".|Niewielkie kuleczki hematytów
{92104}{92189}wyerodowały ze skał|i porozsypywały się po powierzchni.
{92191}{92326}Na Ziemi, takie kuleczki powstają|wskutek obecności wody.
{92328}{92438}"Spirit" i "Opportunity" pomogły stwierdzić|miejsce występowania wody na Marsie,
{92440}{92549}jednak nie miały urządzeń mogących stwierdzić|gdzie obecnie woda może występować.
{92551}{92615}Ten obowiązek spadł|na Mars Odyssey Orbiter,
{92617}{92705}który wykrył prawdopodobnie|rozległe ilości lodu.
{92707}{92862}Około metra pod powierzchnią,|największe skupiska w okolicach biegunów.
{92890}{93017}W 2008, "Feniks" powstanie z popiołów|Lądownika Mars Polar
{93018}{93079}i wykorzystując wiele elementów|z nieudanych misji,
{93081}{93156}wyląduje w okolicach|bieguna północnego.
{93206}{93271}I, po raz pierwszy w historii,
{93289}{93393}marsjańska sonda zagłębi się|pod powierzchnię.
{93426}{93508}"Feniks" dokopie się|do zmarzliny
{93510}{93592}i pobierze próbki|wody marsjańskiej.
{93648}{93727}Wszelkie nowe informacje na temat Marsa|są jeszcze bardziej ekscytujące.
{93729}{93821}Mamy dowody występowania wody,|aktywności wulkanicznej,
{93822}{93863}chemia się zgadza.
{93865}{93984}Są tam wszystkie składniki występowania życia.|Dlatego wciąż szukamy.
{94010}{94102}Oczywiście nie tylko w ten sposób|poszukujemy życia we wszechświecie.
{94104}{94153}- Patrzcie, nim steruje komputer.|- Wiem.
{94155}{94269}Ma na koszulce i na laptopie napis|"Instytut SETI".
{94270}{94321}- Lekkie przegięcie.|- Robi wrażenie.
{94323}{94403}- Wysyłasz wiadomości w kosmos.|- Oni mi to dali.
{94405}{94450}Jestem m. in. członkiem grupy|znanej jako
{94452}{94556}Instytut Poszukiwań|Inteligencji Pozaziemskiej.
{94557}{94669}Instytut SETI próbuje wykryć|inteligentne sygnały
{94671}{94778}pochodzące od odległych cywilizacji,|mogących znajdować się wokół innych gwiazd.
{94780}{94878}Frank Drake, jeden założycieli|Instytutu SETI,
{94880}{94969}zapisał zestaw współczynników|znany obecnie jako równanie Drake'a.
{94970}{95115}Zawiera ono ułamek gwiazd,|wokół których istnieją planety,
{95117}{95228}ułamek planet nadających się do zamieszkania,|na których pojawiło się życie,
{95252}{95368}ułamek, w którym życie|wykształciło sobie inteligencję.
{95412}{95506}Które na koniec potrafiłoby|używać narzędzi
{95508}{95603}pozwalających komunikować się|z innymi cywilizacjami w galaktyce.
{95760}{95900}Ostatnim czynnikiem jest długość życia|takiej zaawansowanej cywilizacji.
{95902}{95978}Jednocześnie gdy rozwijamy|międzyplanetarną
{95980}{96056}technologię komunikacyjną,
{96058}{96160}rozwijamy także technologię|pozwalającą na samounicestwienie.
{96161}{96290}Jeżeli to standard|w przypadku inteligentnych cywilizacji,
{96292}{96390}to nie będziemy mieli|zbyt wiele szczęścia w szukaniu.
{96432}{96515}Załóżmy, że moje zmodyfikowane|równanie Drake'a twierdzi,
{96516}{96595}że życie jest możliwe na jakiejkolwiek planecie,|w różnej odległości od słońca,
{96596}{96681}nawet z dala od słońca,|czy też na planetoidzie,
{96683}{96776}jak księżyc Jowisza lub czymkolwiek,|gdzie występuje lód.
{96778}{96881}Miałaby tam miejsce pływowa presja|wywierana przez pobliskie ciało,
{96883}{96937}przez to tworząc|płynne jądro i ciepło.
{96939}{97036}Na takim ciele niebieskim występowałoby ciepło|w postaci takich hydrotermicznych ujść.
{97038}{97164}Gdyby istniało choćby|10-50 razy takich światów,
{97166}{97294}można logicznie założyć,|że gdy z nami się skomunikują,
{97296}{97364}gdy Instytut SETI wykryje sygnał,
{97365}{97449}sygnał ten będzie pochodził od kogoś,|kto musiał przewiercić się przez ten lód
{97451}{97506}i wystawić nadajnik|na powierzchni lodu?
{97508}{97608}Statystycznie rzecz biorąc,|czy nie o tym właśnie mówimy?
{97609}{97695}W tym stwierdzeniu jest pewien błąd, czyli:|Lodowe światy są najbardziej powszechne.
{97697}{97771}Nie mamy na chwilę obecną|o tym żadnego pojęcia.
{97773}{97828}W naszym układzie słonecznym|mamy tylko jedną planetę z wodą
{97830}{97935}i już zdołaliśmy zidentyfikować|3 potencjalne hydrosfery
{97936}{98019}- pokryte lodem, z daleka od słońca.|- Zgadza się, ale...
{98021}{98092}Bazując na takim szybkim doświadczeniu,|mamy tutaj stosunek 3 do 1.
{98093}{98169}Dobrze, dobrze. A wiemy, czy w ogóle|nadają się do zamieszkania?
{98171}{98240}- Nie, ale musimy to sprawdzić.|- Racja.
{98309}{98390}Może odkryjemy, że małe lodowe światy,|podobne do Europy
{98392}{98496}zawierające wodę,|istnieją w naszej galaktyce.
{98497}{98597}I w zasadzie, właśnie tam|powinno istnieć życie.
{98599}{98647}Kto wie?
{98649}{98767}Warto również zastanowić się|nad ewolucją inteligencji
{98769}{98841}w takim lodowym systemie.
{98843}{98892}Czy inteligencja pojawiłaby się|w takich warunkach?
{98894}{98993}Czy zastanawiałaby się|nad tą warstwą lodu?
{99115}{99189}W tym miejscu głównie skupimy się|nad małżami i krabami.
{99191}{99256}Chcesz kilka zdobyć,|więc będziemy musieli je złapać?
{99258}{99294}Musimy je złapać.
{99296}{99388}Mamy nadzieję,|że dadzą się złapać.
{99389}{99441}Gdzie chcesz zastawić pułapkę?
{99443}{99508}Najlepiej tam gdzie są kraby.
{99573}{99691}Tak, znajdujemy się|obecnie na X -106.
{99692}{99775}Y -76.|Odbiór.
{99800}{99888}Ujścia tak naprawdę|dotyczą mikrobów.
{99890}{99939}To tutaj.
{99940}{100047}Samo dno łańcucha pokarmowego.|Falujące pola bakterii.
{100159}{100215}Płyn z ujścia to pewnego rodzaju|płynny blask słoneczny,
{100216}{100300}który zasila tutaj|cały łańcuch pokarmowy.
{100328}{100395}Niektóre zwierzęta|zjadają bakterie,
{100396}{100508}inne żerują nad tymi,|które zjadają bakterie.
{100574}{100639}To jest niemal niematerialne.
{100666}{100777}Kto by pomyślał,|że bakterie mogą być piękne?
{100956}{100999}Zwierzęta jedzą bakterie,
{101001}{101078}jednak tutaj ma miejsce|coś jeszcze.
{101080}{101210}Symbioza, taniec życia|pomiędzy dwoma partnerami różnych gatunków.
{101229}{101280}Zwierzęta z ujścia,|te krewetki i małże
{101282}{101351}wytworzyły symbiotyczne|relacje z mikrobami
{101352}{101413}które znajdują pokarm|w chemikaliach płynu z ujścia.
{101415}{101465}Trafiliśmy na coś wielkiego.
{101467}{101543}Wielkie połacie małży.|Strzał w dziesiątkę.
{101616}{101684}Badam metabolizm|i molekularną fizjologię
{101686}{101776}małży i krabów, które potrafią egzystować|na takiej głębokości przy ujściach.
{101803}{101889}Badam przede wszystkim|ich odporność,
{101891}{101948}wysoką odporność|na zmiany temperatur.
{102062}{102111}Rodzaj Bathymodiolus
{102113}{102196}to naukowa nazwa małży,|które badamy.
{102197}{102261}Po prawej|mamy stertę małży, Żenia.
{102263}{102347}To będzie idealne miejsce|na nasze połowy.
{102349}{102420}- Tak.|- Widzisz o czym mówię?
{102421}{102497}Są tutaj chyba różne rozmiary.|Mógłbyś złowić mi te mniejsze?
{102499}{102600}- Weźmiemy i duże, i małe.|- Ale ja chcę tylko małe.
{102601}{102640}- Tylko małe?|- Tylko małe.
{102642}{102719}Malinki. Tak?|To znaczy małe?
{102720}{102755}Tak.
{102756}{102804}Świetnie.
{102888}{102944}Kiełdysz, Kiełdysz, MIR 1.
{102946}{103056}Złowiliśmy mnóstwo małży.
{103058}{103190}X -487.|Y -64.
{103268}{103330}Bingo, kotku.
{103512}{103568}Chyba złapałaś swoje kraby.
{103609}{103753}Tak, mamy kraby.|I to dużo. Pełny kosz.
{103778}{103816}Udało ci się!
{104028}{104087}Zamykamy bio-pudełko.|Będzie sałatka z krabów.
{104116}{104191}Będzie sałatka.
{104710}{104762}- Otworzysz?|- Tak.
{104788}{104852}Moim promotorem|jest Jim Childress.
{104854}{104913}Bada społeczności|hydrotermicznych ujść
{104915}{104997}od momentu ich odkrycia|w późnych latach '70.
{105011}{105080}Spędził mnóstwo czasu|na morzu,
{105082}{105150}badając te ekstremalne środowiska.
{105191}{105256}Jego laboratorium|jako jedyne na świecie
{105257}{105324}jest w stanie utrzymywać|te zwierzęta
{105326}{105426}w takich samych warunkach,|w jakich żyją.
{105508}{105576}Jak najszybciej przynosimy|zgromadzone zwierzęta
{105578}{105612}do naszego laboratorium.
{105613}{105720}Tam umieszczamy je|w urządzeniu do respirometrii.
{105760}{105839}Nazywamy to "apartamentowcem".
{105840}{105905}Wkładamy je|do tych małych mieszkań.
{105907}{106008}Zwiększamy ciśnienie do tego,|w którym żyją.
{106009}{106108}I dostosowujemy|również temperaturę.
{106188}{106280}Następnie wybieramy niektóre z nich|w celu przeprowadzenia eksperymentów.
{106281}{106335}Przenosimy je do innych urządzeń,
{106336}{106394}które nazwaliśmy wysokociśnieniowym|systemem respirometrii.
{106396}{106480}Jest on wielce unikalny|i wyjątkowy.
{106482}{106571}Możemy dzięki niemu możemy|manipulować warunkami otoczenia
{106572}{106671}i obserwować wskaźnik metabolizmu|u zwierząt
{106673}{106790}przy zmianie tych warunków.|Dlatego uwielbiam te badania.
{106819}{106891}Badając małże,|można lepiej zrozumieć
{106892}{106986}adaptację organizmu do zmiennej temperatury,|co może nam pomóc w przyszłości,
{106988}{107074}kiedy będziemy musieli poradzić sobie|z problemem ocieplenia planety.
{107098}{107149}Globalne ocieplenie|to nie mit.
{107151}{107256}Nasza planeta jest wystawiona na ryzyko.|Wszelkie życie, nie tylko gatunki.
{107258}{107347}Cały łańcuch pokarmowy,|cały ekosystem.
{107348}{107426}I w pewnym momencie będziemy musieli|rozwiązać ten problem.
{107492}{107611}Zainteresowałam się oceanami pewnie dlatego,|że są dla mnie tajemnicze.
{107613}{107670}Nieznane.
{107672}{107779}Nieodkryte, niezdobyte.
{107780}{107841}Doceniam je i darzę szacunkiem.
{107842}{107910}Wyobrażałaś sobie kiedykolwiek,|że znajdziesz się w tym miejscu?
{107911}{107961}Boże, nie.
{107974}{108069}Ale to jedno z wielu pytań,|na które szukałam odpowiedzi,
{108071}{108167}i które doprowadziło mnie|do tego miejsca.
{108168}{108223}A teraz pytanie,|na które próbuję znaleźć odpowiedź,
{108224}{108311}doprowadziło mnie|aż na samo dno oceanu.
{108937}{109031}Ustalmy porządek.
{109032}{109083}Zanurzymy się|w Snake Pit [Jama Węża].
{109085}{109230}Pilotami będą dr Anatolij Sagalewicz,|MIR 1. Żenia Czernajew, MIR 2.
{109264}{109329}Znajdziemy strukturę,|którą robot będzie mógł zbadać.
{109331}{109498}Siądziemy gdzieś blisko|i spróbujemy ją obadać,
{109500}{109554}jeśli to możliwe całą|aż po komin.
{109556}{109660}Przy ścianach nie powinno być|zbyt gorących ujść,
{109662}{109688}przynajmniej niewielkie,
{109690}{109765}ale moim zdaniem gorące ujścia|znajdziemy jedynie u szczytu, zgadza się?
{109767}{109852}Najlepiej to sobie wyobrazić tak:|jeśli zobaczysz coś czarnego.
{109854}{109894}to będzie właśnie|paląca się głownia.
{109896}{109966}Głownia wodna.
{110179}{110222}Jest MIR 1.
{110288}{110334}Płyną na nas, prawda?
{110336}{110392}Jesteś w połowie struktury,
{110393}{110489}płyń nadal w górę|wzdłuż ściany.
{110491}{110543}Zrozumiałam.
{110731}{110872}Niedaleko jest skalne zagłębienie w kształcie rogu|pełne młodziutkich z gatunku "Rimicaris".
{110873}{110918}Zrozumiałam.
{110920}{110986}To chyba o tym on mówił.
{110988}{111062}Chyba uda mi się zbliżyć.
{111074}{111123}Właśnie.|Powinieneś je teraz zobaczyć.
{111124}{111180}Mam.
{111181}{111229}Zrozumiałam.|Widzimy to.
{111282}{111347}Te mniejsze krewetki są jakieś inne.|Czy one są spokrewnione?
{111348}{111416}Tak. Młodzi i dorośli.
{111465}{111528}Krewetka kanałowa.|"Rimicaris exoculata".
{111530}{111620}Podjadają one bakterie,|które rozwijają się w ich pobliżu.
{111622}{111698}- Widzicie tego kraba?|- Jasne.
{111721}{111865}Popatrzcie, zjadają bakterie,|które rozwijają się na krabie.
{111900}{111944}Prawie ją złapał.|Patrzcie na to.
{111945}{111996}Jest całkiem pokryty|tymi bakteriami.
{111998}{112108}Nie jest tego świadom, wydaje mu się,|że krewetka ma coś do niego.
{112132}{112232}To jakieś oceaniczne|krabowe kung-fu.
{112233}{112277}- Kolonia krewetkowa.|- Oto ona.
{112279}{112339}- Sprawdźcie ją.|- OK.
{112426}{112496}- Czarny dym.|- Patrzcie na nie.
{112497}{112560}Nie do wiary, że przepływają|przez ten dym.
{112562}{112633}Ale gorące.
{112634}{112682}Jeśli one się nie ugotowały,|to mnie też nie ugotuje.
{112683}{112741}Zbliżę się.
{112743}{112793}Zuchwały jesteś.
{112946}{113041}- Zmykaj. Cofnij się.|- Rozkaz wycofania się.
{113043}{113081}- Co jest?|- W porządku.
{113082}{113125}- Uczepiły się nas.|- Lepiej się oddal.
{113126}{113177}- Uczepiły się.|- Zaatakowały nas!
{113179}{113267}Krewetki go pokochały.|Całkiem się uczepiły.
{113269}{113335}Krewetki kochają Jake'a.|Patrzcie tylko.
{113336}{113384}Co za widok.
{113423}{113507}Rety, jejku.|Nie widzę gdzie mam płynąć.
{113509}{113557}Widzę jedynie krewetki.
{113627}{113682}Chcą pojeździć na barana.
{113683}{113765}Niektóre krewetki chcą|się przejechać.
{113789}{113868}Niesamowite.
{113870}{113922}Można zamówić krewetki w restauracji.|Ale to...
{113923}{113995}Takich krewetek|nie dostaniesz w restauracji.
{114272}{114325}"Riftia" - gigantyczny|wieloszczet osiadły,
{114327}{114417}to gwiazda|tej podwodnej społeczności.
{114419}{114514}To także|najlepszy przykład symbiozy.
{114579}{114637}Widzę trochę|"migoczącej" wody.
{114639}{114752}Nic nam się chyba nie stanie.|To jest przepiękne.
{114781}{114842}Te zwierzęta nie mają żołądków.
{114844}{114904}One dosłownie nie potrafią jeść.
{114947}{115042}Są całkowicie uzależnione od wielkiego wora mikrobów,|który znajduje się w jego wnętrzu.
{115043}{115096}Ten wór produkuje pożywienie.
{115159}{115259}Na zbliżeniu widać|świetne rzeczy.
{115526}{115612}Widzisz go?|Możemy go zabrać?
{115614}{115698}Jeśli chcesz.|Jesteśmy na to gotowi.
{115723}{115773}Na miejsca, gotowi...
{115834}{115899}- Sam do nas przyjdzie.|- Dalej.
{116043}{116105}Krab zwiał.|Niezła próba.
{116107}{116153}Niezła próba.
{116229}{116297}Po wodą wyglądają przepięknie.
{116299}{116382}Czerwone pióra są skrzelami.
{116384}{116483}Pobierają tlen|i składniki pokarmowe.
{116485}{116568}Zadaniem robaka|jest utrzymywanie piór w nurcie,
{116570}{116680}i zasysanie składników,|które karmią bakterie w środku.
{116682}{116826}Zadaniem bakterii jest przekształcanie|siarczkowych chemikaliów w pożywienie dla robaka.
{116877}{116973}Pytanie brzmi,|bakterie pracują dla robaka,
{116975}{117048}czy robak dla bakterii?
{117103}{117225}Gdyby takie zwierzęta nie istniały,|nie przyszłyby nam nawet do głowy.
{117255}{117376}To daje mi do myślenia,|co jeszcze czeka na odkrycie.
{117413}{117478}Masz zajefajną robotę, Żenia.
{117479}{117527}Dziękuję.
{117614}{117753}Pytanie brzmi, wyobrażasz sobie|taką kolonię na Europie?
{117755}{117811}Skąd brałyby tlen?
{117812}{117895}Jeśli nie potrzebują słonecznego światła,|by napędzać ekosystem,
{117896}{117984}to mówimy o chemosyntezie.|Jednak wymagany jest do tego tlen.
{117986}{118046}- Tlen w wodzie pochodzi z...|- Fotosyntezy.
{118047}{118095}Możliwe, że z fotosyntezy|sprzed miliona lat.
{118097}{118175}Nieważne ile czasu|zajmuje wodzie na przetworzenie.
{118177}{118265}Pytanie zmienia swoją formułę:|czy tlen jest potrzebny do życia?
{118299}{118368}Może jest potrzebny|większym zwierzętom.
{118369}{118415}Ale jeśli zejdziemy|do poziomu mikrobiologicznego...
{118416}{118495}- Ale my chcemy zobaczyć większe zwierzęta.|- Chcesz zobaczyć większe zwierzęta.
{118496}{118539}Nie chcemy wydawać|kupy pieniędzy
{118540}{118587}na podróż w kosmos|i oglądanie mikrobów.
{118589}{118667}Daj spokój, mikroby są świetne.|Są wielce niedoceniane.
{118669}{118764}Ale nie są biegłe w sztuce konwersacji.|Chcę powiedzieć, że...
{118766}{118862}Popatrz, niech przewinę|do tych wspaniałych poletek Riftii...
{118864}{118919}Co twoim zdaniem umożliwia|istnienie życia?
{118920}{118979}Utrzymują doskonałą symbiozę|z mikrobami.
{118980}{119023}Żyją z bakterii.
{119025}{119090}Ale nie chcę podarować mojej|mamie bukietu tych bakterii,
{119091}{119139}z chęcią podarowałbym|jej bukiet tej Riftii.
{119140}{119205}Popatrz tylko, są piękne.
{119207}{119254}To co Jim twierdzi|jest prawdą.
{119256}{119387}Tlen jest dopalaczem, który podsycał|eksplozję wielokomórkowych organizmów.
{119389}{119483}Pomimo faktu, że chemosynteza obywa się|bez światła słonecznego,
{119484}{119582}wiele procesów biologicznych|jednak wymaga obecności tlenu.
{119583}{119738}A ten tlen zwykle dostarczany jest|dzięki fotosyntezie dokonującej się na powierzchni Ziemi.
{119740}{119820}Więc skąd mógłby|pochodzić tlen na Europie?
{119844}{119947}Orbita Europy mieści się pośrodku|olbrzymiego pola magnetycznego Jowisza.
{119949}{120034}Silne promieniowanie nieustannie|bombarduje cząstkami energii
{120035}{120070}powierzchnię Europy.
{120071}{120147}Promieniowanie ma możliwość|przemiany ogromnych połaci lodu
{120149}{120263}w wodę utlenioną|i cząsteczki tlenu.
{120265}{120364}Przyjmując, że te utleniacze|docierają bez przeszkód do oceanu,
{120366}{120434}dzięki szczelinom,|gejzerom czy kraterom,
{120435}{120587}mogłyby one stanowić wystarczającą|ilość energii dla jakiejkolwiek formy życia.
{120588}{120652}I z tego powodu niektóre|z próbek hydrotermicznych
{120654}{120711}znowu wracają do gry.
{120713}{120837}Próbujemy skopiować w laboratorium|warunki na powierzchni Europy.
{120888}{120994}Oto skały z głębi oceanicznej.
{120995}{121068}Przygotujemy to do komory.
{121070}{121163}- Pobiorę ten kawałek.|- Jasne.
{121164}{121260}Oto Europa w puszce.
{121262}{121328}Dolna część|to komora próżniowa.
{121330}{121411}Mamy podpięty płynny azot,|możemy uprawiać lód
{121413}{121487}i zasadniczo odtworzyć warunki|na powierzchni Europy.
{121489}{121579}Na górze mamy wysoko-energetyczne|działo elektronowe,
{121580}{121712}które symuluje promieniowanie|pola magnetycznego Jowisza,
{121714}{121846}to niesamowicie potężne|i ogromne pole magnetyczne.
{121847}{121951}Co stanie się z życiem|w tego typu warunkach?
{122015}{122115}Użyjemy mikrobów pobranych|z ujść hydrotermicznych.
{122117}{122162}Umieścimy je w tym środowisku
{122163}{122243}i zbombardujemy je, strzelimy|wysoko-energetycznym promieniowaniem.
{122245}{122372}Wytworzy to pewien rodzaj|chemiczno-biologicznego złomowiska.
{122412}{122524}Można to niejako porównać|do złomowiska na Ziemi.
{122526}{122615}Szwendasz się po okolicy,|tu zobaczysz kierownicę, tam oponę
{122616}{122691}i w pewnym momencie wiesz,|że kiedyś to był kompletny samochód.
{122722}{122811}Gdy wyślemy na Europę statek kosmiczny,|będziemy musieli potrafić
{122812}{122915}odczytać pozostawione biosygnatury|chemiczne i molekularne.
{122916}{123000}Czy zobaczymy tam|takie same sygnatury?
{123002}{123136}Jeśli tak będzie, to czy oceany|pod lodem mają mieszkańców?
{123395}{123484}Menez Gwen|to podwodny wulkan.
{123541}{123670}To niepowtarzalne miejsce.|Mamy tutaj hydrotermiczne ujścia
{123671}{123739}i "migoczącą" wodę.
{123863}{123938}- Kopiemy tutaj?|- Kopiemy i to na poważnie.
{123939}{123963}Na poważnie.
{124167}{124232}Wyraźnie widać czystą ciecz.
{124234}{124367}Te są odrobinę chłodniejsze,|bo nie widać czarnego dymu.
{124393}{124487}To miejsce ma niesamowite właściwości,|jak ze snu.
{124679}{124815}Chłodniejsza, czysta ciecz z ujścia|nie jest toksyczna w porównaniu z czarnym dymem.
{124817}{124895}Można natknąć się tutaj|na wielu zwiedzających.
{124897}{124980}Włączając w to oportunistyczne drapieżniki.
{125323}{125430}Spójrzcie na tę|"migoczącą" wodę.
{125431}{125535}Gdyby udało nam się wziąć próbkę,|byłoby rewelacyjnie.
{125536}{125598}MIR 1, MIR 1, MIR 2.
{125600}{125652}Tu MIR 1.|Słuchamy.
{125654}{125759}Jim, możemy wypuścić Jake'a.|Jest gotowy.
{125823}{125890}Zaczynamy. Wyjeżdża.
{125891}{125973}- Wszystko sprawne?|- Tak, na to wygląda.
{126019}{126102}Czynności, które wykonują Mike i Jake,|są fantastyczne.
{126104}{126214}Można ich uznać|za odległych przodków pojazdów,
{126215}{126295}które kiedyś zapewne będą|badać oceany innych światów.
{126297}{126359}Mike, wygląda to dobrze.|Chyba zdołasz wziąć próbkę
{126361}{126447}z podłoża tego komina.
{126508}{126584}- Tu jest dosyć gorąco, Kevin.|- To przypomina płonący pieniek.
{126586}{126648}Niewiarygodne.
{126650}{126725}Większość płynu|wydobywa się tutaj i tutaj.
{126727}{126756}Możemy się tam zbliżyć?
{126758}{126830}Zrobię co w mojej mocy,|ale to bardzo trudne.
{126832}{126915}Mamy tutaj prąd konwekcyjny.
{127067}{127134}Jesteśmy.|Tak jak chciałeś.
{127135}{127190}Ostrożnie.
{127191}{127263}Chyba dotknął samej głowni.
{127324}{127431}Mike, wycofaj. Górna część robota|znalazła się w obrębie płynu ujściowego.
{127433}{127499}Jesteś w stanie stwierdzić|czy jestem w gorącej wodzie?
{127509}{127570}Naprawdę chcesz wiedzieć?
{127571}{127672}Nieźle, Mike.|Wczuj się w robota.
{127674}{127737}Spokojnie, już prawie.
{127739}{127821}Będę się streszczał.
{127879}{127971}- O, tak!|- Chyba się udało.
{127972}{128082}Musimy jeszcze zatkać tę próbkę.|Właśnie wetknęliśmy czujnik wprost w komin.
{128083}{128163}Zrozumiałem. Gratuluję.|Wracajcie i zatkajcie to.
{128164}{128221}Zrozumiałem.
{128251}{128283}Wracamy do domu.
{128312}{128342}Patrz...
{128343}{128396}Jake trochę oberwał.
{128398}{128499}Oprócz tych niewielkich uszkodzeń|nadal jest w niezłym stanie.
{128501}{128587}Niezła frajda.|I trochę intensywnie.
{128589}{128740}Zanurzanie się z Mike'iem to fajna zabawa.|Sam zaprojektował i zbudował tego robota.
{128742}{128811}Nie zdawałam sobie sprawy|ile poświęcono w jego tworzenie.
{128813}{128886}Trochę do góry.|Jeszcze odrobinę, Pete.
{128887}{128982}Robot musiał być niewielki,|tak by zmieścił się na MIRze.
{128984}{129057}Musiał mieć własne zasilanie.
{129059}{129128}...wrzuć luz i gotowe.
{129130}{129212}W środku MIRa|miałem laptopa i joystick.
{129214}{129285}I nic poza tym.
{129383}{129428}Włókno jest unikatowe.
{129430}{129542}Umożliwia wysyłanie impulsów|w obu kierunkach.
{129543}{129608}W ten sposób|porozumiewamy się z robotem.
{129671}{129757}Możemy także sterować kamerką.
{129812}{129886}Robot zastępuje naszą obecność.
{129888}{130011}Pozwala nam poczuć się jakbyśmy byli|na zewnątrz pojazdu podwodnego.
{130022}{130096}- Odrobinę się przybliżę.|- Piękne.
{130098}{130157}W życiu nie widziałem|czegoś podobnego.
{130159}{130224}Zobaczył nas.
{130226}{130262}Płynie za tobą!
{130264}{130319}Patrz, złapał imak.
{130321}{130402}Zakłada macki wokół imaka.|Ale jazda.
{130403}{130509}Kto kogo złapał?|To było niesamowite.
{130510}{130599}Umyślnie schwytał imak.
{130601}{130661}Jeśli chodzi o ROV to w życiu|nie miałem takiego spotkania.
{130663}{130755}Zwierzę podpłynęło do nas|i dotknęło ot tak imaka.
{130757}{130826}To było nadzwyczajne spotkanie.
{130827}{130907}Prawie jakbym uścisnął|dłoń obcemu.
{130909}{130954}To była najprawdopodobniej
{130956}{131093}jedna z najciekawszych atrakcji|w mojej podwodnej karierze.
{131094}{131175}Nietrudno wyobrazić sobie,|że kiedyś będzie możliwa
{131177}{131243}eksploracja oceanów|na innych światach.
{131245}{131305}Poznając jak wygląda eksploracja
{131307}{131374}w ekstremalnych warunkach|na naszej planecie,
{131376}{131470}torujemy sobie drogę|do badania Europy.
{131649}{131710}Misja zbadania środowiska|pod lodem Europy
{131712}{131791}będzie ostatecznym|wyzwaniem robotyki.
{132055}{132110}Proces lądowania|będzie wymagał
{132112}{132178}intensywnego uczestnictwa zespołu|kontrolującego misję.
{132384}{132463}Europa znajduje się w takiej odległości,|że nawet przy prędkości światła
{132465}{132565}polecenie dotrze do pojazdu|dopiero po ponad godzinie.
{132566}{132635}Pojazd musi sobie radzić sam.
{132637}{132711}Będzie musiał potrafić|omijać niebezpieczne tereny
{132713}{132791}i znaleźć odpowiednie|miejsce do lądowania.
{133265}{133325}Teraz trzeba przebić się|przez lód.
{133350}{133400}Do tego potrzebna będzie|sonda grzewcza.
{133401}{133482}Zasadniczo jest to torpeda|podgrzewana atomowo.
{133766}{133873}W niektórych miejscach lód może mieć|od 5 do 25 kilometrów grubości.
{133898}{134041}Tydzień po tygodniu, sonda będzie topić lód|i opadać pod własnym ciężarem.
{134066}{134117}Aż w końcu...
{134438}{134565}Co trzeba wykonać|po dotarciu do oceanu?
{134699}{134795}Potrzebna będzie AJP,|Autonomiczna Jednostka Podwodna.
{134819}{134867}Musi to być|bardzo bystra psina.
{134869}{134990}Zdolna do samonawigowania i podejmowania|własnych decyzji w tym obcym oceanie.
{135532}{135586}Europa ma własne ogrzewanie.
{135588}{135647}Równie dobrze może też mieć|hydrotermiczne ujścia.
{135666}{135738}Jeśli tak jest i zachodzą tam|odpowiednie reakcje chemiczne...
{136129}{136181}Jeśli znajdziemy życie|w oceanie na innym świecie,
{136182}{136265}to wywrze ogromny wpływ|na ludzkość.
{136353}{136424}Jednak aby go odkryć,|musimy tam polecieć.
{136522}{136616}A aby to zrobić,|musimy kontynuować podróż tutaj.
{136650}{136792}Eksploracja jest niczym mięsień.|Trzeba ją trenować, by ją wzmocnić.
{136794}{136859}A skoro woda jest powszechnym|składnikiem życia,
{136861}{136929}musimy wykorzystać całą wiedzę|na temat badania głębi oceanicznych
{136930}{137049}w kosmosie, dostarczając naukowcom|i badaczom potrzebnego doświadczenia.
{137050}{137131}By byli z wodą na bieżąco,|gdziekolwiek ona będzie.
{137185}{137239}Odkrywając życie przy ujściach|pokazało nam,
{137240}{137337}że natura skrywa przed nami wiele rzeczy|przerastających naszą wyobraźnię
{137361}{137430}Zastanawia mnie,|jak wyglądałaby
{137431}{137524}eksploracja oceanu|na innym świecie?
{137610}{137668}- Cała stop.|- Zatrzymuję.
{137692}{137731}Wyhamuj.
{137733}{137850}To mogłoby całkowicie zmienić|naszą definicję życia.
{137852}{137900}Przekonajmy się|co one zrobią.
{138411}{138459}Świetnie.
{138491}{138610}Houston, tu "Endurance".|Dotarliśmy na wskazane koordynaty.
{138611}{138666}Znaleźliśmy nowych przyjaciół.
{139204}{139274}Kto wie, co tam może być?
{139275}{139323}Dlatego musimy się tam udać.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Conan Ghost of the DeepLotR The Deep of Amon GarzakWonders of the Solar System [1x05] Aliens (XviD asd)Middle of the book TestA Units 1 7ABC?ar Of The WorldHeat of the MomentA short history of the short storyThe Way of the WarriorHistory of the CeltsThe Babylon Project Eye of the ShadowPirates of the Caribbean Suite Klaus Badelt 34 Concert Band Score and Partswięcej podobnych podstron