AK KROK PO KROKU WPROWADZAĆ
J
DZIECI O SPECJALNYCH
POTRZEBACH EDUKACYJNYCH
W RWIAT ZABAWY I NAUKI
Moim Wnukom
Joannie, Annie, Adamowi i Marcinowi
oraz Ich Rodzicom
Elżbieta Maria Minczakiewicz
AK KROK PO KROKU WPROWADZAĆ
J
DZIECI O SPECJALNYCH
POTRZEBACH EDUKACYJNYCH
W RWIAT ZABAWY I NAUKI
Oficyna Wydawnicza Impuls
Kraków 2006
© Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls , Kraków 2006
Redakcja:
Agnieszka Gajewska
Korekta:
Anna Odrowska
Projekt okładki:
Ewa Beniak-Haremska
Rysunki:
Agata Fuks
ISBN 978-83-7308-693-7
ISBN 83-7308-693-5
Oficyna Wydawnicza Impuls
30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5
tel. (012) 422-41-80, fax (012) 422-59-47
www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl
Wydanie I, Kraków 2006
Spis treSci
Wprowadzenie ........................................................................................................................... 9
Przykład charakterystyki dziecka, jego stanu i potrzeb rozwoju
w kontekScie wpływu Srodowiska wychowawczego ...................................................... 15
Charakterystyka dziecka ................................................................................................... 15
Rrodowisko rodzinne dziecka .......................................................................................... 16
Historia rozwoju dziecka na podstawie wywiadu z matką i dokumentów .......... 17
Diagnoza logopedyczna ................................................................................................... 20
Wnioski ................................................................................................................................... 23
Wskazówki dla rodziców .................................................................................................. 24
Przykłady zajęć logopedycznych Wymowa a znak graficzny .................................... 26
Konspekt zajęć logopedycznych Dróżka ........................................................................ 39
Scenariusz zajęć logopedycznych LiScie ........................................................................... 51
Scenariusz zajęć z zakresu rewalidacji indywidualnej
Zwierzęta domowe kura i jej dzieci, kurczątka ............................................................. 58
Konspekt zajęć z zakresu rewalidacji indywidualnej
Myjemy owoce przed ich spożyciem ................................................................................ 77
Konspekt zajęć z zakresu rewalidacji indywidualnej Tańczące kółeczka ................ 80
Konspekt zajęć z zakresu rewalidacji indywidualnej
Bawimy się kolorową piłką ................................................................................................. 82
Program rozwoju funkcji manualnych .................................................................................. 86
Scenariusz Bawimy się piłeczką ................................................................................... 86
KrÄ…g tematyczny: Cztery pory roku ...................................................................................... 88
KrÄ…g tematyczny: Spotkanie andrzejkowe .......................................................................... 90
Scenariusz Wróżby andrzejkowe .................................................................................. 91
6 Spis treSci
Krąg tematyczny: Boże Narodzenie ................................................................................... 94
KrÄ…g tematyczny: Tradycje SwiÄ…teczne ............................................................................. 96
Scenariusz RwiÄ…teczny stroik ...................................................................................... 97
Krąg tematyczny: Zwyczaje Bożonarodzeniowe ............................................................. 99
Scenariusz Nasza choinka ............................................................................................ 100
KrÄ…g tematyczny: Nowy Rok ............................................................................................... 104
KrÄ…g tematyczny: Wiosna w naszym ogrodzie ................................................................ 106
Scenariusz Kwiaty na balkonie .................................................................................. 110
KrÄ…g tematyczny: Warzywa .................................................................................................. 123
KrÄ…g tematyczny: Wielkanoc ................................................................................................. 135
Scenariusz RwiÄ…teczne Sniadanie ............................................................................... 137
KrÄ…g tematyczny: Przygotowanie do pisania ................................................................... 139
Aneks .......................................................................................................................................... 157
Karta badania motoryki artykulacyjnej ........................................................................ 159
Karta oceny zdolnoSci porozumiewania siÄ™ dzieci
od dwóch do pięciu lat .................................................................................................. 162
Trening aktywnoSci poznawczej poprzez zabawÄ™ .................................................. 168
Bajka-dziwajka .................................................................................................................... 170
Bajki i bajeczki do słuchania i/lub czytania ................................................................. 172
Kalendarz przyrodniczy ................................................................................................... 182
Bibliografia ................................................................................................................................ 189
[& ] Postępowanie wychowawcze dla każdego dziecka
zaczyna się tam, gdzie jego naturalny rozwój zatrzymał się.
Zatem ile jest na Swiecie dzieci,
tyle jest początków [& ].
Eduard Seguin
WPROWADZENIE
Wszyscy rodzice oczekujący narodzin, zwłaszcza swego pierwsze-
go dziecka, o niczym innym nie marzą, jak tylko o tym, aby było ono
silne, zdrowe, prawidłowo się rozwijające, a przy tym pogodne i szczę-
Sliwe. Czy jednak zawsze spełniają się te marzenia? Czy narodziny dziec-
ka są zawsze powodem do uniesienia i niekłamanej radoSci najbliższych?
Co robić w sytuacji, gdy przekorny los poskąpi nieco szczęScia, dając
rodzicom w darze dziecko inne , nie takie, jakiego siÄ™ spodziewali?
Planując napisanie tej książki, długo zastanawiałam się nad jej tytułem
oraz wstępem. Zadecydowałam wówczas, że tytuł będzie możliwie pro-
sty, zwyczajny, a we wstępie podkreSlę, że zarówno wczesne, jak i póx-
niejsze dzieciństwo to szczególny etap w rozwoju każdego dziecka, któ-
re wyrasta na dojrzałego człowieka. Człowieka, który będzie takim, jakiego
wykreowała natura, a dopełniło jego, oby tylko zawsze, prawidłowe
wychowanie. Czyż jest w tym zamiarze choć odrobina przesady?
Dzieciństwo podkreSlam to wyraxnie jest okresem, w którym dziec-
ko w sposób najbardziej aktywny poznaje Swiat, zgłębia jego tajemnice,
uczy się poruszać, mówić, czytać i pisać, a także liczyć, przekształcając
wzory czynionych operacji często tylko po to, aby eksperymentować i od-
krywać, zafascynowane tym, czego jeszcze nie zna. Chce koniecznie zro-
zumieć trudne do pojęcia czas i przestrzeń, tę ostatnią początkowo od-
mierzaną jedynie krokami stóp na długoSć łóżeczka lub kojca. Przestrzeń
wraz z nim wydaje się wzrastać i bogacić, poszerzać o każdy nowy, pewnie
postawiony krok, prowadzący dalej, poza próg domu rodzinnego. Małe
dziecko pragnie ją ogarnąć dostępnymi mu zmysłami i sercem. Dziecko
z determinacją dąży do wypełnienia tej, jakże fascynującej je, czasoprze-
strzeni, w której jest miejsce także dla niego i jego najbliższych. Niejed-
nokrotnie przekracza granice między rzeczywistoScią a fikcją. Jego wy-
obraxnia wydaje się głównym generatorem niedoScigłych pomysłów,
pozwalających na kreowanie dotąd nieznanych mu scenariuszy działań,
10 Wprowadzenie
wokół których narasta jego ciekawoSć. Wszystko to na długo pozostawia
w jego SwiadomoSci przeżycia dzieciństwa.
Dziecięcy, beztroski Swiat, Swiat pełen fantazji, przyjemnoSci i ocze-
kiwań, jednak często bywa zakłócany w momencie, kiedy dziecko trafia
do przedszkola, a potem na jego drodze rozwoju piętrzą się nowe obo-
wiązki i zadania, a wraz z nimi i trudnoSci, związane z podjęciem nauki
szkolnej.
Pierwsze napotykane trudnoSci zwiÄ…zane z koniecznoSciÄ… przestrze-
gania reguł współżycia społecznego, regulaminu szkolnego (np. przy-
musowe siedzenie w Å‚awce, rozpoznawanie swojego miejsca i swych
przyborów szkolnych czy odzieży, samodzielne rozbieranie się i ubiera-
nie, przebieranie się na lekcje wychowania fizycznego, dbałoSć o przy-
bory szkolne i ich funkcjonalnoSć, odrabianie zadań domowych, odwie-
dzanie toalety tylko w czasie do tego przeznaczonym) jawiÄ… siÄ™ wielu
dzieciom jako koszmar, który towarzyszy im często jeszcze w okresie
dorosłoSci. Tak spostrzegane i zapamiętane pierwsze doSwiadczenia szkol-
ne wydają się jedynie sublimować dotąd ukryte trudnoSci. Zaistniałe trud-
noSci mają zazwyczaj głębsze xródło, które stopniowo, często dopiero po
latach zmagań edukacyjnych ucznia, udaje się odkryć i zrozumieć trapią-
cy go, bolesny w doznaniach, problem, lecz na niewiele już wtedy moż-
na liczyć, ponieważ najlepszy okres na zażegnanie wszelkich uczniow-
skich kłopotów bezpowrotnie minął.
W niniejszym opracowaniu chciałabym zwrócić uwagę na potrzeby
dzieci, którym los poplątał drogi prawidłowego rozwoju, rzucając pod
nogi mniejsze lub większe kłody.
Spróbujmy się temu przyjrzeć aby wspólnie zastanowić nad tym, co
w zaistniałej sytuacji da się jeszcze zrobić. Zacznijmy zatem od poznania
samego podmiotu-dziecka-ucznia (kto to jest?, kim jest?, jakim jest czło-
wiekiem?, co potrafi?, co go interesuje?, co najbardziej lubi robić, a czego
nie lubi?, w jaki sposób można do niego dotrzeć?, co może sprawiać mu
radoSć, dawać zadowolenie?), czyli prawidłowo postawionej diagnozy.
Diagnoza, w moim rozumieniu, to złożony, trudny, wieloetapowy, a przy
tym odpowiedzialny proces poznawczy, angażujący przede wszystkim
rodziców dziecka, jak również profesjonalistów. Jej celem jest rozezna-
nie i okreSlenie stanu, potrzeb i możliwoSci dziecka, którego rozwojem
Wprowadzenie 11
trzeba tak pokierować, aby w maksymalnym stopniu mogło ono wyko-
rzystać swoje predyspozycje, zdolnoSci, nadzwyczajne talenty, zaintere-
sowania, dotychczasowe doSwiadczenia oraz nabyte umiejętnoSci i wie-
dzę do realizacji własnych planów i zamierzeń, do budowania swej osobistej
i społecznej przestrzeni życiowej. W wielu bowiem przypadkach wcze-
sne rozpoznanie pierwszych objawów, a następnie przyczyn pojawiają-
cych siÄ™ trudnoSci, pozwala na ich wyeliminowanie, zanim jeszcze u dziecka
pojawią się poważne zaburzenia rozwoju. Co znaczy zaniedbanie cho-
ciażby drobnych trudnoSci dziecka, wiedzą te z nich, które już tego do-
Swiadczyły na sobie. Wiedzą o tym także ich rodzice, którym nikt w porę
nie zwrócił uwagi na to, że ich dziecko wymaga specjalistycznej opieki
i pomocy, odpowiednich metod i technik pracy, indywidualnych progra-
mów nauczania, pozwalających wyrównać mu deficyty rozwoju czy bra-
ki programowe. Piękne, jakże optymistycznie brzmiące hasło: wszystkie
dzieci sÄ… nasze absolutnie tu nie wystarcza. W przypadku dzieci z roz-
licznymi deficytami rozwoju potrzebna jest wczesna, fachowa, często wie-
lospecjalistyczna pomoc i opieka (np. neurologa, chirurga, otologa, au-
diologa, logopedy, reedukatora, doSwiadczonego pedagoga specjalnego),
a o tę trzeba umieć zabiegać i umieć jednoczeSnie z niej korzystać.
Obserwując dzieci trafiające do przedszkoli lub szkół, na ogół w ich
wyglądzie nie zauważamy nic szczególnego, co miałoby je różnić od
pozostałych. Dopiero ich głębsze poznanie ujawnia, jak złudna może być
powierzchowna diagnoza. Warto więc sobie uSwiadomić to, że te, pozornie
podobne dzieci, pomimo identycznego wieku czy wyglądu zewnętrznego,
mogą się bardzo różnić od siebie pod względem posiadanych predyspo-
zycji i zdolnoSci, temperamentu, tempa uczenia siÄ™, osiÄ…ganego poziomu
rozwoju funkcji psychomotorycznych (intelektualnych, w tym mySlenia
i mowy), funkcji percepcyjno-motorycznych, stopnia funkcjonowania spo-
łecznego itp. Czasem wSród dzieci z jednej klasy można zauważyć kogoS
bardziej lub mniej rosłego, nadmiernie wychudzonego lub słusznej wagi
ciała. Czasem może lekko orientalne rysy twarzy dziecka przyciągną czyjąS
uwagę. WSród dzieci zdarzają się i takie, u których nie widać wspomnia-
nych symptomów innoSci , a jednak wykazują poważne zaburzenia i de-
ficyty rozwoju, którymi trzeba się naprawdę solidnie zająć. Stąd też poja-
wiła się mySl napisania niniejszej książki, w której starałam się zebrać,
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siÄ™ jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Nexto.pl.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
impuls jak krok po kroku wprowadzac dzieciimpuls jak krok po kroku wprowa NieznanyJak zainstalowa Windows 7 Instrukta krok po krokuSun xVM VirtualBox 2 1 2 krok po kroku jak korzystaćJak założyć własną firmę krok po krokuKrok po kroku jak wkleić obrazek w rozmowy chomikowewięcej podobnych podstron