Jean Maisonneuve - Rytualy dawne i wspolczesne




1. Teoria Durkheima.

Jako pierwszy zaliczy on zachowania rytualne
do podstawowych form zycia religijnego.
Rozroznil dwie glowne kategorie: kult negatywny
skladajacy sie ze zbioru tabu. zakazow oraz kult pozytywny,
ktory tworzy zwiazek z sacrum. Pierwszy ma zapewnic rozdzial miedzy profanum
i sacrum, wykluczajac ewentualnie zatarcie tej granicy, ktore mogloby byc
niebezpieczne. Nalezy bowiem rozroznic zakazy religijne, ktorych przekroczenie
powoduje sankcje boska i zarzuty ludzkie, od zakazow magicznych, ktore
narazaja na ryzyko praktyczne, czasem nawet
bardzo znaczne (poczynajac od nieszczescia, a konczac na smierci).

Kult negatywny polega na zastosowaniu zabiegow i prob umozliwiajacych
dostep do kultu pozytywnego. Taka role odgrywaja rytualy ascetyczne obejmujace
proste ograniczenia, jak i okaleczenia ciala.

Kult pozytywny przybiera rozne formy i opiera sie we wszystkich religiach
na rytualach ofiarnych, ktore sa jednoczesnie
aktami wyrzeczenia, ofiary i komunii (pokarmowej) jednoczacymi boga i wiernych.
Rytualy nasladowcze czesto wzmacniaja
lub zastepuja poprzednie; holduja zasadzie, ze podobienstwo rodzi podobienstwo
i wiaze sie z tzw. magia przychylna obejmujaca praktyki obrazowania, oredownictwa
i zaklinania.

Rytualy upamietniajace i reprezentujace
oferuja rownie bogaty wachlarz uroczystosci, np rocznice, objawienia boskosci,
kult przodkow obchodzony w miejscach swietych czesto zarezerwowanych dla
wtajemniczonych, popularne swieta, w ktorych funkcja zabawowa wystepuje
razem z kulturowa (np. odgrywanie przez aktorow dramatycznego epizodu z
zycia bohatera). Wywodza sie one z wyobrazen spolecznych, do ktorych jednostki
nieustannie powracaja.

Z pewnoscia, zaznacza Durkheim, nie nalezy wyolbrzymiac aspektu zabawowego,
poniewaz rytual sluzacy wylacznie rozrywce traci podstawowy sens, powinno
sie wiec laczyc powage i zabawe. Rozrywka to jedna
z form odnowy moralnej bedacej zasadniczym zasadniczym przedmiotem kultu
pozytywnego. Po wypelnieniu naszych obowiazkow rytualnych powracamy do
codziennego zycia z wieksza odwaga i gorliwoscia. Dlatego tez idea ceremonii
religijnej kojarzy sie z idea swieta i na odwrot, kazde swieto, nawet swieckie,
posiada zabarwienie religijne - towarzyszy mu stan uniesienia
pozwalajacy na przekroczenie zwyczajnych regul. W ten sposob Durkheim uznal
istnienie rytualow swieckich, szczegolnie
masowych (defilady, zabawy, spektakle).

Rytualy pokutne : w porownaniu
z pogodna atmosfera swiat ceremonie zalobne i pokutne odznaczaja sie ostentacyjnym
smutkiem. Maja odpedzac smierc i nieszczescia, a ich uczestnicy dostaja
czasem spazmatycznych atakow, po ktorych odczuwaja pocieszenie i zadoscuczynienie.


This page hosted by
Get your own Free Home
Page





Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Maiso114
Maiso113
Maiso132 (2)
Maiso1
Maiso13 (2)
Maiso121
Maiso11 (2)
Maiso111

więcej podobnych podstron