Krąg miłoS
ci Dalajlamy.
Droga do osiągnięcia
jednoS
ci ze S
wiatem
Autor: Dalajlama
Tłumaczenieś: Jacek Mikołajczyk
ISBN: 978-83-246-0786-0
Tytuł oryginału: How to Expand Love:
Widening the Circle of Loving Relationships
Format: 122x194, stron: 232
" Pielęgnuj w sobie potęgę miłoS
ci
" Doceń wartoS
ć współczucia
" Odkryj siłę altruizmu
Podążaj drogą do oS
wiecenia
Jeżeli nie kochasz siebie, nie możesz kochać innych.
Nie jesteS
w stanie kochać innych.
Jeżeli nie masz współczucia dla siebie,
nie możesz w takim razie rozwinąć współczucia wobec innych.
Prawdziwy pożytek przynoszą nam działania motywowane nie wąską, własną
korzyS
cią, a troską o innych
Dalajlama XIV
Uczyń z Twojego czystego umysłu i bezkompromisowego serca S
wiątynię i nie zgadzaj
się na zło panoszące się wokół Ciebie. Podążaj drogą, którą wskazuje Ci Dalajlama.
Samodzielnie wcielaj w życie siedmioetapowy program, który pozwoli Ci uwolnić serce
i umysł oraz przybliży Cię do stanu wiecznej mądroS
ci i oS
wiecenia. S
wiat nie zna
filozofii bardziej pokojowej niż buddyzm. Nauki Buddy od tysięcy lat prowadzą jasne
umysły ku wyzwoleniu, spokojowi i nirwanie.
Dalajlama XIV, który przez większoS
ć swojego życia mieszka z dala od ukochanego
kraju, nie przestaje wierzyć, że przyszłoS
ć niesie ze sobą nadzieję. Pamiętaj, że ta
przyszłoS
ć zależy również od Ciebie. Naucz się kierować na zewnątrz, ku innym
ludziom, całą energię zgromadzoną w Tobie. Nie pozwól, by straciła ona swoją moc,
rozbijając się o egoistyczne pobudki. DoS
wiadcz niczym nieograniczonej miłoS
ci, która
odmieni Twoje życie na dobre. Kieruj się mądroS
cią duchowego i politycznego
przywódcy tybetańskiego oraz wielkiego współczesnego nauczyciela wszystkich
narodów. Pozwól Dalajlamie otoczyć Cię oceanem mądroS
ci i ofiarować sobie klejnot
spełniający życzenia. Krocz wskazywaną przez niego S
cieżką ku szczęS
ciu.
" Naucz się dostrzegać przyjaciół.
" Doceniaj i odwzajemniaj życzliwoS
ć.
" Poznaj, czym jest prawdziwa miłoS
ć.
" Odróżniaj miłoS
ć od przywiązania.
" Odkryj potęgę współczucia
3
Podstawowa
czystość umysłu
Naturą umysłu jest czyste światło.
Jego splamienia są czymś powierzchownym.
 DHARMAKIRTI
zy możliwe jest całkowite pozbycie się niedobrych
C
emocji, czy też można je tylko powstrzymywać?
Według podstawowego poglądu buddystów umysł jest
w swej istocie świetlisty i poznający. Dlatego problemy
emocjonalne nie zamieszkują w istocie umysłu; antypro-
duktywne postawy są tymczasowe i powierzchowne,
można więc się ich pozbyć.
Gdyby złe emocje, takie jak gniew, należały do samej
natury umysłu, od chwili ich pojawienia się umysł mu-
siałby zawsze być gniewny. Oczywiście tak się nie dzieje.
W gniew wpadamy jedynie w pewnych okolicznościach
i kiedy one znikają, znika również to negatywne uczucie.
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
Jakiego rodzaju okoliczności służą za podstawę gnie-
wu czy też wywołują gniew albo nienawiść? Kiedy wpa-
damy w gniew, jego przedmiot jawi się nam w gorszym
świetle, niż jest w rzeczywistości. Wpadasz w gniew,
ponieważ dana osoba skrzywdziła, krzywdzi lub skrzyw-
dzi Ciebie albo Twojego przyjaciela. Czym więc jest to
 ja , które zostaje skrzywdzone?
W przypływie wściekłości odczuwamy, że podmiot
gniewu,  ja , i jego przedmiot, wróg, są stałe i niezależ-
ne od siebie. Ponieważ uznajemy tego rodzaju pozory za
naturalne, pojawia się gniew. Jeżeli jednak w tym pierw-
szym przypływie wściekłości uczynisz użytek z rozumu
i zapytasz siebie:  Kim jestem? Kim jest ten, kto mnie
rani? Czym jest wróg? Czy wróg jest ciałem? Czy wróg
jest umysłem?  ten solidnie zakorzeniony w jestestwie
wróg, który przedtem wydawał się stworzony przez samą
naturę jako coś, na co należy się gniewać, oraz to  ja ,
któremu natura kazała być ranionym, zaczną zanikać.
I ulotni się również wróg.
Pomyśl o tym. Wpadamy w gniew z powodu czegoś,
co udaremnia realizację naszych pragnień. Gniew zostaje
wzniecony przez błędne wyobrażenie, wedle którego jego
przedmiot i Ty zostajecie w ten sposób sami przez siebie
określeni (jako wróg i ofiara). Nienawiść nie jest im-
manentną częścią umysłu. To postawa bez prawomoc-
nej podstawy. Za to miłość jest prawomocnie osadzona
28
Podstawowa czystość umysłu
w prawdzie. Kiedy po długim czasie prawomocna po-
stawa walczy z nieprawomocną, ta pierwsza zawsze od-
niesie zwycięstwo nad tą drugą.
Jakości, które są zależne od umysłu, mogą być bez
ograniczeń rozwijane, więc kiedy rozwijasz postawy od-
pierające złe emocje, przeciwstawione im nieprzychylne
odpowiedniki zostają osłabione i ostatecznie dają się
w zupełności stłumić. Skoro esencjonalną naturą umysłu
jest świetlistość i poznanie, wszyscy jesteśmy już na wstę-
pie wyposażeni we wszystko, co konieczne, by osiągnąć
stan oświecenia.
ROZPOZNANIE UMYSA
U
Jakieś dwadzieścia lat temu byłem w Ladakh w Indiach.
Przeprowadzałem tam serię medytacji i  jak to ciągle
mam w zwyczaju  miałem przed sobą figurkę Śiakja-
muni Buddy. Warstewka złota na sercu figurki starła się
i jego powierzchnia stała się brązowawa. Kiedy patrzy-
łem na to serce, które przybrało tak nieatrakcyjny kolor,
i spoglądałem jednocześnie w głąb swego umysłu, osta-
tecznie moje myśli zatrzymały się i przez krótką chwilę
odczuwałem świetlistą i pojmującą naturę umysłu. Póz
-
niej, kiedy to sobie przypominałem, doznanie powróciło.
29
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
W codziennych praktykach bardzo pomocne jest roz-
poznawanie natury umysłu i koncentrowanie się na niej.
Trudno jednak uczepić się jej, ponieważ jest ukryta pod
powierzchnią rozproszonych myśli. Możesz zastoso-
wać pewną technikę rozpoznawania podstawowej natury
umysłu, polegającą na tym, by najpierw przestać przy-
pominać sobie to, co działo się w przeszłości, po czym
przestać również myśleć o tym, co może się zdarzyć
w przyszłości; pozwól umysłowi poruszać się z własnej
woli bez powłoki myśli. Pozwól mu odpocząć w jego
naturalnym stanie i obserwuj go przez chwilę.
Jeżeli na przykład usłyszysz jakiś hałas, w chwili po-
między jego usłyszeniem a określeniem jego z
ródła mo-
żesz wyczuć stan umysłu pozbawionego myśli, choć nie
uśpionego, w którym przedmiot jest refleksją świetlisto-
ści i poznania umysłu. W tym momencie może zostać
uchwycona podstawowa natura umysłu. Na początku,
kiedy jeszcze nie jesteś biegły w tym ćwiczeniu, może to
być dosyć trudne, jednak z czasem umysł objawi Ci się
w stanie podobnym do czystej wody. Spróbuj pozosta-
wać w nim bez rozpraszania go konceptualnym myśle-
niem. Przyzwyczajaj się do tego.
Trenuj ten rodzaj medytacji wcześnie rano, kiedy
umysł jest już rozbudzony i czysty, ale zmysły nie dzia-
łają jeszcze w pełni. Najlepiej nie jedz zbyt wiele wie-
czorem ani nie śpij zbyt długo; Twój sen będzie lżejszy,
30
Podstawowa czystość umysłu
co sprawi, iż rano lżejszy i bardziej przenikliwy będzie
również Twój umysł. Jeżeli zjesz zbyt dużo, sen jest twar-
dy i ciężki; nieprzypadkowo mówi się wtedy, że czło-
wiek śpi jak zabity. Sam na co dzień jem do syta w czasie
śniadania i obiadu, a wieczorem tylko niewiele  mniej
niż pół miseczki krakersów; następnie wcześnie idę do
łóżka i wstaję o trzeciej trzydzieści nad ranem, aby za-
cząć medytację.
Zobaczysz, że poranna chwila skupienia na naturze
umysłu sprawi, iż będzie on ożywiony przez cały dzień.
Twoje myśli z pewnością będą spokojniejsze. Jeżeli każ-
dego dnia będziesz przeprowadzał krótką medytację, od-
dalając się od stanu rozproszenia umysłu, polepszy się
również Twoja pamięć. Konceptualny umysł, pochłonięty
myśleniem o rzeczach dobrych, złych itd., będzie mógł
odpocząć. Chwila niekonceptualnego myślenia będzie dla
niego wakacjami, na które przecież w pełni zasłużył.
Medytacja
1. Nie myśl o tym, co zdarzyło się w przeszłości
albo może się zdarzyć w przyszłości.
2. Pozwól umysłowi płynąć z jego własnej woli,
bez konceptualnego myślenia.
3. Obserwuj świetliście czystą naturę umysłu.
4. Trwaj przez chwilę przy tym doznaniu.
31
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
Możesz praktykować tę medytację chociażby rano, leżąc
w łóżku, kiedy umysł jest już rozbudzony, ale zmysły nie
działają jeszcze w pełni.
PRZECIWDZIAA
ANIE PROBLEMOM
Spójrzmy teraz na antyproduktywne emocje, takie jak
żądza, nienawiść i zazdrość. Wszystkie one opierają się
na mylnym przekonaniu, że przedmioty istnieją jako
niezależne jednostki. Wiemy, że tak nie jest. Jednak
wszystkie złe emocje rodzą się właśnie z niewiedzy. Jak
pamiętamy, gdy zastanawialiśmy się, czy niewiedza ta
i związane z nią problemy są nieodłączną częścią natury
samego umysłu, odkryliśmy, że  by przytoczyć słowa
hinduskiego uczonego i jogina Dharmakirtiego   Na-
turą umysłu jest czyste światło. Jego splamienia są czymś
powierzchownym . Natura najskrytszej i najbardziej sub-
telnej świadomości jest czysta. Gniew, przywiązanie i tak
dalej są peryferyjne i nie mogą przetrwać w podstawo-
wej części umysłu. Tę podstawę nazywamy wrodzonym
umysłem czystego światła. Ponieważ umożliwia on oświe-
cenie, jest również nazywany naturą buddy. Istnieje
jako z
ródło wszelkiej świadomości. Każdy z nas dyspo-
nuje pewnym poziomem współczucia, pomimo trudno-
ści z jego rozwojem i zasięgiem. Każdemu z nas jest też
32
Podstawowa czystość umysłu
właściwa inteligencja, dzięki której możemy rozróżniać
pomiędzy tym, co dobre, a tym, co złe. Wszystko to
należy do warunków oświecenia.
Kiedy już wiemy, że splamienia nie mieszają się z na-
turą umysłu, jesteśmy w stanie usuwać je poprzez two-
rzenie dla nich antidotów, poprzez działania, które im
przeciwdziałają, zupełnie jak w medycynie lekarstwa cho-
robom. Gdyby splamienia były nieodłączne od podsta-
wy umysłu, tak długo, jak funkcjonowałby nasz umysł,
musiałyby istnieć również złe myśli  gniew i tak dalej.
Tak się jednak nie dzieje. W tej właśnie chwili Twój umysł
czyta i myśli; gniew prawdopodobnie jest w nim nieobec-
ny. Postawy takie, jak gniew i przywiązanie, mogą więc
zostać oddzielone od głównej części umysłu.
W naszym życiu zdarza się, że umysł trzyma się kur-
czowo gniewu i przywiązania, zaś innym razem oddaje
się bezstronności, zadowoleniu, miłości i współczuciu.
Nie możemy czuć pożądania i nienawiści dokładnie
w tym samym czasie w stosunku do tego samego przed-
miotu. Prawdopodobnie możemy je odczuwać w różnych
momentach, ale z pewnością nie jednocześnie  co
dowodzi, iż te dwie postawy funkcjonują w sprzeczno-
ści do siebie. Kiedy jedna z nich się wzmacnia, osłabia
się druga.
33
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
Prawomocne poznanie wspiera miłość i współczucie.
Ich okazywanie nie potrzebuje wsparcia niewiedzy, która
niewłaściwie rozumie przedmioty jako zrodzone z natu-
ry czy też istniejące same z siebie. Grzeszne postawy,
takie jak nienawiść i duma  nieważne, jak byłyby
mocne  rodzą się dopiero przy pomocy i wsparciu
niewiedzy. Dlatego właśnie pożądanie oraz nienawiść
nie mogą się pojawić bez tego rodzaju niezrozumienia
natury osób i rzeczy. Na szczęście świadomość, iż po-
żądanie i nienawiść są wobec siebie przeciwstawne, funk-
cjonuje nawet wtedy, gdy nie pojawia się niezrozumie-
nie niezależnego istnienia.
I niewiedza, i mądrość zwracają się ku temu samemu
zjawisku, jednak sposoby jego postrzegania są dokładnie
przeciwstawne. Mądrość ma prawomocną podstawę,
podczas gdy niewiedza jej nie ma i mylnie rozumie to,
co usiłuje pojąć. Wzmacnianie mądrości osłabia niewie-
dzę. Mądrość zmniejsza niezrozumienie natury osób
i rzeczy, aż w końcu niewiedza znika w zupełności.
PROBLEM TKWI WE WN
TRZU
To nie zewnętrzne okoliczności wciągają nas w cierpie-
nie. Cierpienie jest powodowane i podtrzymywane przez
nieposkromiony umysł. Pojawienie się w nim autode-
strukcyjnych emocji prowadzi do błędnego działania.
34
Podstawowa czystość umysłu
Naturalna czystość umysłu jest przykryta tymi emocja-
mi i szkodliwymi pojęciami. Siła ich oszustw popycha
nas do błędnych działań, co nieuchronnie prowadzi do
cierpienia. Musimy z wielką świadomością i ostrożno-
ścią stłumić te negatywne postawy, tak jak wiatr rozga-
nia nadciągające chmury, odsłaniając z powrotem błękit
nieba. Kiedy nasze autodestrukcyjne postawy, emocje
i pojęcia zostaną stłumione, podobnie stanie się z wyra-
stającymi z nich szkodliwymi działaniami. Jak stwierdził
Milarepa, wielki tybetański jogin z przełomu XI i XII
wieku:  Kiedy się pojawiają, są jedynie pustką, kiedy się
rozpływają, rozpływają się z powrotem w pustkę . Mu-
simy poznać dogłębnie stan naszych umysłów, żeby zro-
zumieć, jak odegnać niepotrzebne idee i impulsy z po-
wrotem w głębszą sferę rzeczywistości. Niebo istniało,
zanim pojawiły się chmury, i pojawi się znowu, kiedy od-
płyną. Jest również przez cały czas obecne, kiedy chmury
wydają się pokrywać każdy jego widoczny skrawek.
Nieczystości nie mogą skazić samej natury wody, obo-
jętnie jak brudna by nie była. Podobnie natura nawet
najbardziej pogrążonego w problemach umysłu nie zo-
staje przez nie skalana. Właściwy każdej istocie umysł
czystego światła nie zostaje zanieczyszczony nawet przez
tak szkodliwy rodzaj emocji, jak nienawiść. Następnym
razem, kiedy poczujesz nienawiść, sprawdz
, czy potrafisz
35
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
odłączyć się od głównego biegu swego umysłu i postawić
w pozycji obserwatora, który nań spogląda. Przeważnie
żywimy uczucia osobowo:  ja nienawidzę  tak jakby
nasze poczucie samych siebie i uczucie nienawiści były
całkowicie ze sobą splecione. Tym razem spojrzysz na
nienawiść z pewnego dystansu, dostrzeżesz jej błędy, co
samo z siebie uspokoi podniecony stan Twego umysłu.
Aby to zrobić, najpierw musisz wyćwiczyć w sobie
zdolność do obserwowania własnych myśli, ponieważ
dopóki Twoja świadomość jest zanurzona w pojęciowo-
ści, trudno jest myśli obserwować myśl. Jeżeli jednak
w chwili, kiedy pojawią się myśli, uda Ci się wydzielić
przyglądającego się im obserwatora, stopniowo rozwi-
niesz zdolność do obserwowania świadomości za pomo-
cą świadomości  i nawet wtedy, kiedy będziesz odczu-
wać nienawiść, pewien element umysłu będzie w stanie
wykroczyć poza gniew. Opanowując umiejętność wznie-
sienia się na poziom świadomości, na którym wystę-
pujesz w podwójnej roli (zarówno jako poznający, jak
i przedmiot poznania), możesz następnie dostrzec to,
co nazywa się  zwyczajnym umysłem , nieporuszonym
przez sympatię bądz
antypatię, chcenie bądz
niechce-
nie. Kiedy umysł rozpada się na wiele różnych funkcji,
dostrzegalny staje się jego naturalny stan świetlistości
36
Podstawowa czystość umysłu
i poznania, a uczepienie się tego rozpadu pozwala pogłę-
bić owo doznanie. Skoro zaś wewnętrzną naturą nawet
nienawidzącego umysłu jest świetlistość i poznanie, nie-
nawiść stopniowo roztopi się w naturze świadomości.
Nie musisz celowo powstrzymywać różnych pojawia-
jących się myśli i uczuć; raczej po prostu staraj się nie
tkwić przy nich, nie pozwól umysłowi dać się w nie
wciągnąć. Przyjmie on wtedy naturalną formę i będzie
można dostrzec jego czystą, świetlistą naturę. W ten spo-
sób da się rozpoznać jego podstawową czystość.
Kiedy zrozumiesz, że czysta świetlistość jest naturą
wewnętrznego umysłu, zaczną się w Tobie odsłaniać
coraz ważniejsze przymioty, takie jak miłość. Dlatego
właśnie umysłowa transformacja nie może być rezulta-
tem zmian dokonanych w zewnętrznym otoczeniu. Po-
zyskiwanie kolejnych rzeczy, kiedy już dysponujesz tym,
co jest Ci koniecznie potrzebne, nie może prowadzić do
zadowolenia.
Wyzwolenie osiąga się poprzez poznawanie ostatecz-
nej natury samego umysłu; nie jest ono nam dawane przez
coś lub kogoś. Szczęście bierze się z poskramiania umy-
słu; bez tego nie istnieje droga ku niemu. Niezależnie
od natury świata, jeżeli zaufamy fundamentalnej naturze
umysłu, jego świetlistości, jego czystemu światłu, nie bę-
dziemy już cierpieć ani zadawać cierpienia.
37
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
DIAMENTOWY UMYSA

Ta czysta, świetlista natura, podstawowa i prosta, jest
ostatecznym z
ródłem wszystkich umysłów  nieznisz-
czalnym, niezmiennym jak diament. W buddyzmie ten
aspekt umysłu uważany jest za trwały w tym znaczeniu,
że jego continuum jest nieprzerwane  zawsze istniał
i będzie trwał na wieki, dlatego właśnie nie jest niczym
nowym, zapoczątkowanym przez jakieś przyczyny czy
uwarunkowania.
Nasz podstawowy umysł jest z istoty rzeczy czysty
i początkowo w naturalny sposób nie dotyczą go pro-
blemy. W jego obrębie wszystkie czyste i nieczyste zja-
wiska pojawiają się jako spontaniczna natura. Niczym
niehamowany blask umysłu nazywa się nawet współczu-
ciem, ponieważ wynika z niego pełne, oparte na współ-
czuciu działanie, wyrosłe z esencjonalnej czystości i spon-
taniczności natury.
Czysty od samego początku i wspomagany przez spon-
taniczną naturę diamentowy umysł jest podstawą każde-
go duchowego rozwoju. Nawet wytwarzając ogromną
liczbę dobrych i złych pojęć, takich jak pożądanie, nie-
nawiść czy konsternacja, diamentowy umysł sam w sobie
jest wolny od zepsucia charakterystycznego dla tych za-
nieczyszczeń  jest jak niebo zasłonięte chmurami. Woda
może być nie wiadomo jak brudna, jednak jej natura
38
Podstawowa czystość umysłu
pozostaje czysta. Podobnie nie ma znaczenia, jak bardzo
złe emocje powstają w efekcie aktywności diamentowego
umysłu, nie ma też znaczenia, jak silne się one okazują.
Podstawa umysłu jako taka pozostaje nieskażona; jest
dobra bez początku i bez końca.
Cudowne duchowe przymioty, takie jak bezgranicz-
na miłość i współczucie, są obecne w podstawowej for-
mie diamentowego umysłu; ich oznaki mogą być jedynie
przesłonięte przez pewne tymczasowe uwarunkowania.
W istocie rzeczy jesteśmy oświeceni od samego początku,
wyposażeni w całkowicie dobrą podstawę umysłową.
OCENIANIE AKTUALNEJ SYTUACJI
Rodząc się jako człowiek, przyjąłeś na siebie fizyczny
system wspomagający, dzięki któremu łatwo możesz re-
alizować zarówno tymczasowe, jak i bardziej odległe za-
mierzenia. Kiedy już jednak przybrałeś tę pełną możli-
wości formę życia, tak wyjątkową wśród dziesiątków
tysięcy form rodzących się na świecie, ważne jest, żeby jej
nie zmarnować. Jeżeli w tej komfortowej sytuacji Twoje
ćwiczenia mają na celu jedynie to, by zapewnić sobie
dobre życie w przyszłych wcieleniach, nie wykorzystu-
jesz w pełni swego potencjału. Również jeżeli dążysz
tylko do wyzwolenia się z odmętów cierpienia, okazuje
się to czymś o wiele poniżej odziedziczonego potencjału.
39
 KR 
G MIA
O Ś CI DALAJLAMY
Człowieczeństwo zobowiązuje Cię do robienia wszyst-
kiego, co w Twojej mocy, by osiągnąć doskonały, pełny
duchowy rozwój.
Medytacja
1. Zastanów się nad możliwościami rozwoju
duchowego w Twojej aktualnej sytuacji: masz
ludzkie ciało, w swoim najbliższym otoczeniu
możesz dotrzeć do duchowych nauczycieli,
jesteś wyposażony w umysłową zdolność
do przyswajania duchowych nauk  masz czysty
diamentowy umysł.
2. Oceń swoje aktualne możliwości uprawiania
duchowych ćwiczeń.
3. Jako motywację przyjmij chęć pomagania
nie tylko sobie, ale również innym stworzeniom.
4. Jako cel wyznacz sobie pomaganie innym.
40


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Thaumasyt – Część 1 Droga do powszechnie przyjętego zrozumienia
Twoja droga do sukcesu
Rewitalizacja przestrzeni publicznej drogą do integracji lokalnej
Revolutionary Road (Droga do szczęścia)
moja droga do szczescia
droga do nieba
droga do domu ojca

więcej podobnych podstron