Bielizniarz
(753101)
Robotnicy przemysłowi rzemieślnicy
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. Rozwijanie zbioru
krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców . Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Bielizniarz (753101)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem zródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)
ISBN 978-83-7951-256-0 (256)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji Państwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
2
Spis treści
1. Dane identyfikacyjne zawodu ................................................... 4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach................................................................................. 4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy....................................... 4
2. Opis zawodu................................................................................ 6
2.1. Synteza zawodu .............................................................. 6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wystÄ™-
powania zawodu ............................................................. 6
2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia
pracy, zagrożenia, organizacja pracy) ............................ 6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu ......................... 7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie............................................................. 7
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji ............................................................. 7
2.7. Zadania zawodowe .......................................................... 8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych .................................... 8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK .......................................... 9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Wykonywanie dokumentacji techniczno-technologicznej
wyrobów bielizniarskich Kz1 ........................................... 10
3.2. Wykonywanie wyrobów bielizniarskich zgodnie z doku-
mentacjÄ… techniczno-technologicznÄ… Kz2 ....................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13
5. SÅ‚ownik ........................................................................................ 14
3
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
753101 Bielizniarz
Grupa wielka 7 Robotnicy przemysłowi rzemieślnicy (w Między-
narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 po-
ziom 3).
Grupa elementarna 7531 Krawcy, kapelusznicy i pokrewni
(w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 od-
powiada grupie 7531 Tailors, dressmakers, furriers and hatters).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):
Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 14. Produkcja odzieży,
Grupa 14.14. Produkcja bielizny.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy zródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe)
oraz głównie wyników badań analitycznych na 15 stanowiskach pracy
w 6 przedsiębiorstwach (średnie 6, w tym produkcyjne 6), przepro-
wadzonych w lutym i marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
" Stanisław Chudoń ekspert niezależny, były pracownik Deni
Cler w Warszawie,
" Mariusz Hanczka P.P.H.U. Corin w Pabianicach,
" Bogusław Peterman P.P.H.U. Peterman w Aodzi,
" Małgorzata Sienna Aódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli
i Kształcenia Praktycznego w Aodzi.
Ewaluatorzy:
" Beata Olczak Gorseciarska Spółdzielnia Pracy w Głownie,
" Andrzej Konarczak ekspert niezależny, były pracownik Zakła-
dów Przemysłu Dziewiarskiego Dresso w Aodzi.
4
Recenzenci:
" Leszek Ozimiński PPHU Lemax w Poznaniu,
" Elżbieta Chruściany ekspert niezależny, były pracownik Fin Ka-
relia Poland Sp. z o.o. w Konstantynowie Aódzkim.
Komisja Branżowa (zatwierdzająca):
" Adam Paprocki (przewodniczący) Związek Rzemiosła Polskiego
w Warszawie,
" Bogusław Słaby Związek Przedsiębiorców Przemysłu Mody Le-
wiatan w Aodzi,
" Jacek Tracz Polska Izba Bielizny w Aodzi,
" Roman Laskowski NSZZ Solidarność Ziemia Aódzka.
Data zatwierdzenia:
" 08.10.2013 r.
5
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Bielizniarz wytwarza bieliznę osobistą (damską, męską i dziecięcą),
bieliznę pościelową i stołową z różnych materiałów włókienniczych.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu
Bielizniarz jest zawodem o charakterze produkcyjno-usługowym.
Celem pracy bielizniarza jest wytworzenie w procesie produkcyjnym
wyrobów bielizniarskich z gotowych materiałów (tkanin lub dzianin).
Bielizniarz opracowuje dokumentacjÄ™ techniczno-technologicznÄ…, przy-
gotowuje szablon wyrobu bielizniarskiego, kroi materiały, następnie je
zszywa przy użyciu maszyn szwalniczych. Wykonane produkty bieliz-
niarz kwalifikuje do odpowiedniego gatunku według norm jakości przy-
jętych w danym zakładzie. Odpowiedzialny jest za właściwe wykorzy-
stanie surowców i maszyn oraz za wytworzenie wyrobu o jak najwyż-
szej jakości.
2.3. Åšrodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)
Miejscem pracy bielizniarza jest pomieszczenie produkcyjne, w któ-
rym znajdują się różne typy specjalistycznych maszyn konfekcyjnych,
stoły do rozkroju materiałów, kontroli jakości i pakowania wyrobów oraz
regały (na wykroje, produkcję w toku i wyroby gotowe). Bielizniarz ob-
sługuje maszyny i urządzenia samodzielnie lub w zespole, którego
pracę nadzoruje. Zagrożenia dla zdrowia związane z wykonywaniem
zawodu bielizniarza dotyczą czynników występujących w środowisku
pracy, np. zapylenie. Podstawowymi narzędziami używanymi przez
bielizniarza są nożyczki, śrubokręt, miarka krawiecka i podstawowe
przyrządy kreślarskie. Praca odbywa się przeważnie w systemie jedno-
lub dwuzmianowym. W pracy ważne są: umiejętność koncentracji uwa-
gi i szybkiego reagowania na nieprawidłowości procesu produkcyjnego.
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Osoby pracujące w zawodzie bielizniarza ze względu na charakter
pracy powinny posiadać dobry wzrok, zdolności manualne, koordynację
wzrokowo-ruchową, koncentrację uwagi i spostrzegawczość, jest także
istotne, aby odróżniały barwy i miały sprawny zmysł dotyku. Przeciw-
wskazaniami do pracy w tym zawodzie sÄ… wady wzroku niedajÄ…ce siÄ™
skorygować, epilepsja, upośledzenia psychiczne, alergie, przewlekłe
choroby układu oddechowego. Istotne jest, aby bielizniarza cechowała
dokładność, rzetelność oraz dbałość o czystość i porządek. Specyfika
zawodu wymaga także uzdolnień technicznych oraz umiejętności pracy
w zespole.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie
Pracę w zawodzie bielizniarza najczęściej wykonują osoby mające
wykształcenie zasadnicze zawodowe związane z konfekcjonowaniem
odzieży. Zawód bielizniarza można uzyskać na drodze kształcenia rze-
mieślniczego szkolenie praktyczne (przyuczenie) na stanowisku pracy
i doświadczenia uzyskanego w trakcie pracy. Pracodawcy zatrudniają też
na stanowisku bielizniarza osoby z wykształceniem zasadniczym zawo-
dowym po kierunkach związanych z przemysłem odzieżowym, np. za-
wód 753105 Krawiec kwalifikacja A.12 Wykonywanie usług krawiec-
kich, ujęta w podstawie programowej dla kształcenia w tym zawodzie;
oraz osoby po technikum np. zawód: 311924 Technik technologii odzieży
kwalifikacje: A.12 Wykonywanie usług krawieckich, A.48 Projektowanie
wyrobów odzieżowych, A.49 Organizacja procesów wytwarzania wyro-
bów odzieżowych, ujęte w podstawie programowej kształcenia w tym
zawodzie. Potwierdza siÄ™ je egzaminami organizowanymi przez OkrÄ™-
gowe Komisje Egzaminacyjne.
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Zdobyte w procesie pracy kompetencje zawodowe można potwierdzić
w organizacjach rzemieślniczych egzaminem czeladniczym i mi-
strzowskim. Bielizniarz może ukończyć kwalifikacyjne kursy zawodowe
w kwalifikacjach: A.12 Wykonywanie usług krawieckich, A.48 Projekto-
wanie wyrobów odzieżowych, A 49 Organizacja procesów wytwarzania
wyrobów odzieżowych, ujętych w podstawach programowych kształcenia
w zawodach 753105 Krawiec, 311924 Technik technologii odzieży. Po-
7
siadając kompetencje w zawodzie bielizniarz, istnieje możliwość podjęcia
pracy w zawodach pokrewnych, np. 753101 Gorseciarka; 753303
Szwaczka; 753105 Krawiec.
2.7. Zadania zawodowe
Z1. Opracowywanie dokumentacji techniczno-technologicznej (nie-
zbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z2. Dobieranie materiałów i dodatków do wyrobów bielizniarskich
(niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3. Przygotowywanie szablonów (niezbędne kompetencje: Kz3,
KzS).
Z4. Wykonywanie rysunku układu szablonów na materiale (niezbęd-
ne kompetencje: Kz2, KzS).
Z5. Krojenie materiałów (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).
Z6. Obsługiwanie maszyn szwalniczych (niezbędne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z7. Kontrolowanie jakości procesów, półproduktów i wyrobów goto-
wych (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).
Z8. Prowadzenie dokumentacji produkcji (niezbędne kompetencje:
Kz2, KzS).
Z9. Oznakowywanie i pakowanie gotowych wyrobów bielizniarskich
(niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).
Z10. Organizowanie stanowiska pracy z zachowaniem zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppoż. i ochrony środowiska (niezbędne kom-
petencje: Kz2, KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 Wykonywanie dokumentacji techniczno-technologicznej wyrobów
bielizniarskich (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z3).
Kz2 Wykonywanie wyrobów bielizniarskich zgodnie z dokumentacją
techniczno-technologiczną (potrzebne do wykonywania zadań:
Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9, Z10).
KzS Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań:
Z1÷Z10).
8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w za-
wodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 3
właściwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (gru-
pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonująca zawód bielizniarza:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty i pojęcia w zawodzie bie-
lizniarza; zna i rozumie podstawowe fakty, pojęcia i zależności
w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania
prowadzonej działalności w branży włókienniczej;
2) w zakresie umiejętności: ma umiejętności wymagane do realizacji
niezbyt prostych zadań i rozwiązywania prostych, typowych proble-
mów poprzez wybieranie podstawowych metod, narzędzi, materia-
łów i informacji; potrafi zrealizować zadania, wykonując dokumenta-
cjÄ™ techniczno-technologicznÄ… i wykonujÄ…c wyroby bielizniarskie
według ogólnej instrukcji, częściowo w zmiennych warunkach; umie
rozwiązywać typowe problemy, odbierać i formułować wypowiedzi,
także bardzo proste wypowiedzi w języku obcym.
9
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z3 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej KZ1.
3.1. Wykonywanie dokumentacji
techniczno-technologicznej
wyrobów bielizniarskich Kz1
Wiedza zna podstawowe fakty, Umiejętności realizuje niezbyt
zasady, procesy i pojęcia ogólne proste zadania związane z wyko-
zwiÄ…zane z wykonywaniem doku- naniem dokumentacji techniczno-
mentacji techniczno-technologicznej -technologicznej wyrobów bieliz-
wyrobów bielizniarskich, w szcze- niarskich w częściowo zmiennych
gólności zna: warunkach, w szczególności po-
- zasady i przepisy BHP, ochro- trafi:
ny ppoż., ergonomii, ochrony - przestrzegać zasad i przepisów
środowiska w zakresie wyko- BHP, ochrony ppoż., ergonomii,
nania dokumentacji technicz- ochrony środowiska w zakresie
no-technologicznej wyrobów wykonania dokumentacji tech-
bielizniarskich; niczno-technolo-gicznej wyro-
- podstawy materiałoznawstwa; bów bielizniarskich;
- procesy produkcji bielizny; - rozróżniać materiały do pro-
- rodzaje maszyn stosowanych dukcji bielizny;
w bielizniarstwie; - identyfikować procesy produk-
- zasady konstrukcji wyrobów cji bielizny;
bielizniarskich, - dostosować technologię pro-
- zasady opracowywania sza- dukcji do posiadanego parku
blonów. maszynowego;
- wypełniać dokumenty dotyczą-
ce wymiarów, szablonów i wy-
robu gotowego;
- dobierać materiały i dodatki do
produktu bielizniarskiego;
- opracować konstrukcję wyrobu
bielizniarskiego;
- opracować szablony wykroju
wyrobu bielizniarskiego.
10
Wykonanie zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9, Z10 wymaga
posiadania kompetencji zawodowej KZ2.
3.2. Wykonywanie wyrobów bielizniarskich zgodnie
z dokumentacjÄ… techniczno-technologicznÄ… Kz2
Wiedza zna podstawowe fakty, Umiejętności wykonuje niezbyt
zasady, procesy i pojęcia ogólne proste zadania związane z wyko-
związane z wykonywaniem wyrobów nywaniem wyrobów bielizniarskich
bielizniarskich zgodnie z dokumen- zgodnie z dokumentacjÄ… technicz-
tacją techniczno-technologiczną, no-technologiczną, w częściowo
w szczególności zna: zmiennych warunkach, w szcze-
- zasady organizacji, porządko- gólności potrafi:
wania stanowiska pracy w za- - przestrzegać zasad i przepi-
kresie BHP, ochrony ppoż., er- sów BHP, ochrony ppoż., er-
gonomii i ochrony środowiska gonomii i ochrony środowiska
przy wykonywaniu wyrobów przy wykonywaniu wyrobów
bielizniarskich; bielizniarskich;
- zasady korzystania z doku- - układać szablony na materiale
mentacji technologicznej wyro- z uwzględnieniem jego właści-
bów bielizniarskich; wości oraz zgodnie z zasadą ra-
- zasady racjonalnego układania cjonalnego zużycia materiałów;
szablonów na materiale; - czytać dokumentację techno-
- zasady obsługi urządzeń kroj- logiczną;
czych; - obsługiwać urządzenia krojcze
- zasady obsługi maszyn szyją- zgodnie z instrukcją obsługi;
cych i urządzeń prasowalni- - obsługiwać maszyny szyjące
czych; i prasowalnicze;
- zasady kontroli jakości wyro- - zszywać rozkrojone elementy
bów bielizniarskich; wyrobów bielizniarskich;
- zasady oceny braków jako- - wykonać wyroby bielizniarskie
ściowych; zgodnie z dokumentacją;
- zasady oznakowania, składa- - oceniać jakość wykonanego
nia i pakowania wyrobów bie- wyrobu bielizniarskiego zgodnie
lizniarskich; z dokumentacjÄ… technicznÄ…;
- zasady rozliczenia materiałów - stosować zasady kontroli jako-
i czasu pracy. ści;
- metkować, składać i pakować
gotowy wyrób bielizniarski;
- rozliczać zużyty materiał i czas
pracy.
11
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
- ponosi odpowiedzialność za wykonywanie wyrobów bielizniarskich,
- dostosowuje zachowanie do zmian w środowisku pracy przedsię-
biorstwa bielizniarskiego,
- pracuje częściowo samodzielnie i podejmuje współpracę w zorgani-
zowanych warunkach pracy w przedsiębiorstwie bielizniarskim,
- ocenia wpływ swoich działań dotyczących wykonywania dokumen-
tacji techniczno-technologicznej oraz wykonywania wyrobów bieliz-
niarskich realizowanych w ramach współpracy zespołowej w przed-
siębiorstwie bielizniarskim i ponosi odpowiedzialność za ich skutki.
12
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu bielizniarza
przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych - projekt PIAAC (OECD).
Rozwiązywanie problemów
Współpraca w zespole
Komunikacja ustna
Wywieranie wpływu/przywództwo
Serie1
Planowanie i organizowanie pracy
Sprawność motoryczna
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Umiejętności matematyczne
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
1 2 3 4 5
Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 753101 Bielizniarz
13
5. SÅ‚ownik
Zawód - zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi zródło dochodów.
Specjalność - jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część
czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną
funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub do-
datkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie - logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraznie okre-
zawodowe
ślonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub
sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym
celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje - wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowied-
zawodowe
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane sÄ… trzema zbiorami: wie-
dzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza - zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalno-
ści zawodowej.
Umiejętności - zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właści-
wych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje - zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu
społeczne
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje - wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne
kluczowe
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard - norma opisujÄ…ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
kompetencji
zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana
zawodowych
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja - zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompe-
tencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnionÄ… instytucjÄ™.
Europejska - przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
Rama
umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych
Kwalifikacji
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama - opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
Kwalifikacji
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy - ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
System
(potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.
Kwalifikacji
14
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
07 Zmiana bielizny poscielowej choremu lezacemu przez dwie osoby skryptTABELE ROZMIARÓW BIELIZNY DAMSKIEJkolekcja;bielizny;wolbar,artykul,9921bielizna,kategoria,154TABELE ROZMIARÓW BIELIZNY MĘSKIEJbielizna,kategoria,123bielizna stołowabielizna06 Zmiana bielizny poscielowej chorego skryptBieliznabiznes plan sklep z bieliznabielizna,kategoria,25109 Zmiana bielizny osobistej chorego skryptwięcej podobnych podstron