Autor: Mike Resnick
Tytul: Kirinyaga

(Kirinyaga)

Z "NF" 4/96

OD AUTORA

W 1987 roku zadzwonił do mnie Orson Scott Card z pytaniem,
czy miałbym ochotę napisać opowiadanie do opracowywanego przez
niego zbioru opisującego wspólny świat, Eutopię. Odpowiedziałem,
że z przyjemnością przygotuję dla niego wschodnioafrykańską
utopię i była to najmądrzejsza decyzja w mojej karierze. Gotowy
tekst oddałem mu na Światowym Konwencie Science Fiction w
Brighton, skąd wybierałem się do Kenii.
Drugie najmądrzejsze posunięcie mej kariery wykonałem,
prosząc go o pozwolenie na druk opowiadania w jednym z pism SF
przed ukazaniem się zbioru. Ed Ferman wybrał "Kirinyagę" na
główny tekst numeru "The Magazine of Fantasy and Science
Fiction", następnie została ona nominowana do Nebuli, w 1989 roku
zdobyła Hugo dla najlepszego opowiadania, została przedrukowana
dziewięć razy, do tej pory pojawiła się w pięciu krajach i z
pewnością uczyniła dla mnie więcej niż jakikolwiek inny tekst,
który wyszedł spod mojego pióra.
A tymczasem, pięć lat później, zbiór "Eutopia" wciąż jeszcze
nie ujrzał światła dziennego. Zastanawiam się czasami, co by
było, gdyby Orson nie wyraził zgody na wydrukowanie "Kirinyagi" u
Eda. Podobne rozważania rodzą potem niewiarygodne koszmary.

HUGO 1989

Mike Resnick

Kirinyaga

(Kirinyaga)










OPOWIADANIA ZAGRANICZNE

OD AUTORA

W 1987 roku zadzwonił do mnie Orson Scott Card z pytaniem,
czy miałbym ochotę napisać opowiadanie do opracowywanego przez
niego zbioru opisującego wspólny świat, Eutopię. Odpowiedziałem,
że z przyjemnością przygotuję dla niego wschodnioafrykańską
utopię i była to najmądrzejsza decyzja w mojej karierze. Gotowy
tekst oddałem mu na Światowym Konwencie Science Fiction w
Brighton, skąd wybierałem się do Kenii.
Drugie najmądrzejsze posunięcie mej kariery wykonałem,
prosząc go o pozwolenie na druk opowiadania w jednym z pism SF
przed ukazaniem się zbioru. Ed Ferman wybrał "Kirinyagę" na
główny tekst numeru "The Magazine of Fantasy and Science
Fiction", następnie została ona nominowana do Nebuli, w 1989 roku
zdobyła Hugo dla najlepszego opowiadania, została przedrukowana
dziewięć razy, do tej pory pojawiła się w pięciu krajach i z
pewnością uczyniła dla mnie więcej niż jakikolwiek inny tekst,
który wyszedł spod mojego pióra.
A tymczasem, pięć lat później, zbiór "Eutopia" wciąż jeszcze
nie ujrzał światła dziennego. Zastanawiam się czasami, co by
było, gdyby Orson nie wyraził zgody na wydrukowanie "Kirinyagi" u
Eda. Podobne rozważania rodzą potem niewiarygodne koszmary.

HUGO 1989

Mike Resnick

Kirinyaga

(Kirinyaga)

Na początku Ngai żył samotnie na szczycie góry, zwanej
Kirinyagą. A kiedy dojrzał czas, stworzył Ngai trzech synów,
którzy stali się ojcami plemion Masajów, Kamba i Kikuju. I dał
synom włócznię, łuk i kij do kopania ziemi. Masaj
wybrał włócznię i Ngai kazał mu doglądać stad na rozległych
sawannach. Kamba wziął łuk i przypadły mu polowania w gęstych
lasach. Lecz Gikuju, pierwszy Kikuju, wiedział, że Ngai ukochał
sobie ziemię i zmiany pór roku, toteż wybrał kij. Aby go za to
wynagrodzić, Ngai nie tylko nauczył go sekretów siewu i żniw,
ale też podarował mu Kirinyagę z jej świętym drzewem figowym i
leżącą wokół żyzną krainą.
Synowie i córki Gikuju pozostali na Kirinyadze, póki nie
zjawił się biały człowiek i nie odebrał im ich ziemi. Jednak
nawet kiedy biali zostali przegnani, Kikuju nie powrócili na
Kirinyagę, woląc pozostać w miastach, nosić zachodnie stroje,
używać zachodnich maszyn i żyć życiem ludzi Zachodu. Nawet ja
sam, którzy jestem mundumugu - szamanem - urodziłem się w
mieście. Nigdy nie widziałem lwa, słonia czy nosorożca, bowiem
wszystkie wyginęły na długo przed moim urodzeniem, nie oglądałem
też Kirinyagi taką, jak chciał Ngai, gdyż dziś jej zbocza
pokrywa ruchliwe, zatłoczone miasto o trzech milionach
mieszkańców, z każdym rokiem zbliżając się coraz bardziej do
tronu Ngai na szczycie góry. Nawet Kikuju zapomnieli jej
prawdziwej nazwy i obecnie znana jest tylko jako Góra Kenia.
Wygnanie z Raju, które spotkało chrześcijańskich Adama i
Ewę, to straszliwy los, lecz życie obok zbezczeszczonego raju
jest czymś nieskończenie gorszym. Często o nich myślę - o
wszystkich potomkach Kikuju, którzy zapomnieli o swych
początkach i zwyczajach, stając się jedynie Kenijczykami, i
zastanawiam się, czemu tak niewielu z nich dołączyło do nas,
kiedy stworzyliśmy eutopijski świat Kirinyagi.
To prawda, nasze życie jest ciężkie, bowiem Ngai nie
ofiarował nam łatwego losu, ale znajdujemy tu spełnienie. Żyjemy
w harmonii z otoczeniem, składamy ofiary, kiedy Ngai zrosi łzami
współczucia nasze pola, zasilając plony i zabijamy kozła w
podzięce za dobre zbiory.
Nasze przyjemności są bardzo proste: tykwa pombe do picia,
ciepło bomy po zachodzie słońca, płacz nowo narodzonego syna czy
córki, zmagania w biegach i rzucie włócznią, nocne śpiewy i
tańce.
Kontrola dyskretnie obserwuje Kirinyagę, w razie
konieczności dokonując drobnych korekt orbity po to, aby
utrzymać nasz tropikalny klimat. Od czasu do czasu czynią
delikatne sugestie, proponując, żebyśmy skorzystali z ich wiedzy
medycznej, czy może pozwolili naszym dzieciom na naukę przy
użyciu ich metod, jak dotąd jednak bez urazy przyjmowali odmowy
i nigdy nie próbowali wtrącać się do naszych spraw.
Póki nie udusiłem dziecka.
Zaledwie w godzinę później odszukał mnie Koinnage, nasz
najwyższy wódz.
- To było niemądre, Koribo - powiedział ponuro.
- Nie miałem wyboru - odparłem. - Dobrze o tym wiesz.
- Oczywiście, że miałeś wybór. Mogłeś pozwolić dziecku żyć.
- Urwał, starając się opanować gniew i strach. - Nikt z kontroli
nie postawił nigdy stopy na Kirinyadze, teraz jednak się zjawią.
- Niech przyjeżdżają - wzruszyłem ramionami. - Nie
złamaliśmy żadnego prawa.
- Zabiliśmy dziecko - odrzekł. - Przybędą i unieważnią
naszą umowę!
Potrząsnąłem głową.
- Nikt nie unieważni naszej umowy.
- Nie bądź tego taki pewien, Koribo - ostrzegł. - Możesz
pogrzebać kozła żywcem, a oni obserwując nas pokręcą tylko
głowami, wymieniając między sobą pogardliwe uwagi na temat
naszej wiary. Możesz oddawać starców i kaleki hienom na
pożarcie, a oni spojrzą na nas z niesmakiem i nazwą bezbożnymi
poganami. Mówię ci jednak, że zabicie noworodka to zupełnie inna
sprawa. Nie będą siedzieli bezczynnie; przybędą.
- Jeśli to zrobią, wyjaśnię, czemu go zabiłem - odparłem
spokojnie.
- Nie przyjmą twoich odpowiedzi - stwierdził Koinnage. -
Nie zrozumieją.
- Nie będą mieli wyboru. To jest Kirinyaga, a im nie wolno
interweniować.
- Znajdą jakiś sposób - oznajmił z niezachwianą pewnością.
- Musimy przeprosić i zapewnić, że więcej się to nie zdarzy.
- Nie przeprosimy - odrzekłem surowo. - Nie możemy też
przyrzec, że to się nie powtórzy.
- W takim razie sam, jako najwyższy wódz, przeproszę w
naszym imieniu.
Wpatrywałem się w niego przez dłuższą chwilę, po czym
wzruszyłem ramionami.
- Rób, jak uważasz.
W jego oczach dostrzegłem nagłe przerażenie.
- Co ze mną uczynisz? - spytał z lękiem.
- Ja? Zupełnie nic. Czyż nie jesteś moim wodzem? - Kiedy
wyraźnie się odprężył, dodałem: - Ale na twoim miejscu
wystrzegałbym się owadów.
- Owadów? - powtórzył. - Dlaczego?
- Ponieważ następny owad, który cię ugryzie - czy to pająk,
komar czy mucha - z pewnością cię zabije - odparłem. - Krew
zagotuje ci się w żyłach, a kości zamienią w galaretę. Będziesz
chciał krzyczeć z bólu, lecz nie zdołasz wydać z siebie żadnego
głosu. - Urwałem. - Nie jest to śmierć, jakiej życzyłbym
przyjacielowi - dodałem z powagą.
- Czy nie jesteśmy przyjaciółmi, Koribo? - spytał; jego
hebanowa twarz poszarzała, przybierając barwę popiołu.
- Dotąd tak sądziłem - powiedziałem. - Ale moi przyjaciele
przestrzegają dawnych zwyczajów. Nie przepraszają białego
człowieka.
- Nie przeproszę! - obiecał pospiesznie, spluwając w
dłonie, aby podkreślić, że dotrzyma słowa.
Otwarłem jeden z woreczków, które noszę u pasa i wyjąłem z
niego mały gładki kamyk, znaleziony na brzegu płynącej w pobliżu
rzeki.
- Noś go na szyi - poleciłem, podając go Koinnagemu. - On
cię obroni przed ukąszeniami owadów.
- Dziękuję ci, Koribo - powiedział ze szczerą wdzięcznością
i kolejny kryzys został zażegnany.
Jeszcze przez parę minut rozmawialiśmy o codziennych
sprawach wioski, aż wreszcie Koinnage odszedł. Posłałem po
Wambu, matkę dziecka, i odprawiłem rytuał oczyszczenia, aby
mogła ponownie począć. Dałem jej też maść na złagodzenie bólu
piersi, bowiem były one pełne mleka. Potem usiadłem przy ogniu
przed moją bomą i czekałem na ludzi. Rozstrzygałem spory co do
własności kur i kóz, dostarczałem amuletów odstraszających
demony i uczyłem moich ludzi pradawnych zwyczajów.
Kiedy nastał czas wieczornego posiłku, nikt już nie myślał
o martwym dziecku. Zjadłem sam w bomie, jak przystało człowiekowi
o mojej pozycji, bowiem mundumugu zawsze mieszka i żyje osobno,
poza wioską. Gdy skończyłem, owinąłem ciało kocem dla ochrony
przed chłodem i powędrowałem zakurzoną ścieżką w miejsce, gdzie
ciasno skupiły się pozostałe bomy. Bydło, kozy i kury zostały
już spędzone na noc, a moi ludzie, którzy wcześniej zarżnęli i
zjedli krowę, teraz śpiewali, tańczyli i pili wielkie ilości
pombe. Rozstąpili się przede mną, przepuszczając mnie do kotła,
ja zaś napiłem się pombe, po czym na prośbę Kinjary otwarłem
brzuch kozła, odczytałem wnętrzności i ujrzałem, że jego
najmłodsza żona wkrótce pocznie dziecko, co wzbudziło powszechną
radość. Wreszcie dzieci zaczęły prosić, żebym opowiedział im
jakąś historię.
- Ale nie o Ziemi - dodał z wyrzutem jeden z wyższych
chłopców. - Ciągle ich słuchamy. To musi być historia o
Kirinyadze.
- Dobrze - odparłem. - Jeśli zbierzecie się tu wszyscy,
opowiem wam historię o Kirinyadze. - Dzieci podeszły bliżej. -
Oto opowieść o lwie i zającu. - Urwałem, czekając, aż wszyscy
umilkną. Kiedy wiedziałem już, że słuchają mnie także dorośli,
ciągnąłem dalej: - Plemię zajęcy postanowiło wybrać jednego
spośród siebie i złożyć go w ofierze lwu, aby drapieżca nie
ściągnął nieszczęścia na całą wieś. Zając mógł uciec,
wiedział jednak, że wcześniej czy później lew i tak go
schwyta, toteż sam wyruszył na poszukiwania, a kiedy znalazł
lwa, podszedł prosto do niego. Lew już otwierał paszczę,
żeby go pożreć, gdy zając powiedział:
- Przepraszam cię, o wielki lwie.
- Za co? - spytał zaciekawiony lew.
- Za to, że jestem tak skromnym posiłkiem - odparł zając. -
Dlatego też przyniosłem ci również miód.
- Nie widzę żadnego miodu - stwierdził lew.
- Właśnie dlatego przepraszałem - wyjaśnił zając. - Ukradł
mi go inny lew. To okrutny zwierz i mówi, że wcale się ciebie
nie boi.
Lew podniósł się gwałtownie.
- Gdzie on jest? - ryknął.
Zając wskazał mu dziurę w ziemi.
- Tam, w dole - odparł - ale i tak nie odda ci miodu.
- Jeszcze zobaczymy! - warknął lew.
Z wściekłym rykiem wskoczył do jamy i nigdy więcej już go
nie widziano, bowiem zając wybrał naprawdę głęboką dziurę.
Wówczas zając wrócił do swego plemienia i powiedział, że
lew nie będzie ich już niepokoił.
Większość dzieci zaśmiała się, klaszcząc z uciechy, lecz
ten sam chłopiec zgłosił zastrzeżenie.
- To nie jest historia o Kirinyadze - powiedział z
pretensją. - Nie mamy tu żadnych lwów.
- To jest historia o Kirinyadze - odparłem. - Nieważne, że
opowiada o lwie i zającu. Najważniejsze jest to, że pokazuje,
jak słabszy może pokonać silniejszego, jeśli posłuży się rozumem.
- Co to ma wspólnego z Kirinyagą? - spytał chłopiec.
- A gdybyśmy tak udali, że ludzie z kontroli, dysponujący
statkami i bronią, to lew, a Kikuju - zające? - podsunąłem. - Co
mają zrobić zające, jeśli lew zażąda ofiary?
Chłopak uśmiechnął się szeroko w nagłym zrozumieniu.
- Teraz pojmuję! Wrzucimy lwa do dziury!
- Ale przecież nie mamy tu dziur - przypomniałem mu.
- To co zrobimy?
- Zając nie wiedział, że znajdzie lwa w pobliżu jamy -
odparłem. - Gdyby natknął się na niego niedaleko głębokiego
jeziora, powiedziałby, że miód ukradła wielka ryba.
- Nie mamy tu głębokich jezior.
- Ale mamy rozum. I jeśli kontrola kiedykolwiek wtrąci się
w nasze sprawy, użyjemy go, aby zniszczyć lwa kontroli, tak jak
zając, który posługując się rozumem zabił lwa z bajki.
- Już teraz pomyślmy, jak zniszczyć kontrolę! - wykrzyknął
chłopiec. Podniósł z ziemi patyk i zamierzył się na
wyimaginowanego lwa, jakby kijek był włócznią, a on sam
wielkim myśliwym.
Potrząsnąłem głową.
- Zając nie poluje na lwa, a Kikuju nie zaczynają wojen.
Zając tylko się broni i my, Kikuju, czynimy to samo.
- Czemu kontrola miałaby się wtrącać? - spytał inny
chłopiec, przepychając się do przodu. - To przecież nasi
przyjaciele.
- Może nic takiego się nie stanie - odparłem pocieszająco.
- Musisz jednak zawsze pamiętać, że Kikuju poza sobą nie mają
prawdziwych przyjaciół.
- Opowiedz nam coś jeszcze, Koribo! - zawołała któraś
dziewczynka.
- Jestem już stary - powiedziałem. - Robi się zimno, a mnie
potrzeba snu.
- Jutro? - nalegała. - Opowiesz nam coś jutro?
Uśmiechnąłem się.
- Spytaj mnie, kiedy obsiejecie już pola, zagonicie na noc
bydło i kozy, przygotujecie jedzenie i utkacie tkaniny.
- Ale dziewczynki nie doglądają krów i kóz -
zaprotestowała. - Co będzie, jeśli moi bracia nie zdążą zagonić
całego stada?
- Wówczas opowiem historię specjalnie dla dziewcząt.
- Tylko żeby była długa - podkreśliła z poważną miną - bo
przecież pracujemy znacznie ciężej niż chłopcy.
- Będę miał na ciebie szczególne baczenie, moja mała -
odrzekłem - i dostosuję długość opowieści do jakości twojej
pracy.
Dorośli wybuchnęli śmiechem na widok zakłopotanej miny
dziewczynki, ja jednak uśmiechnąłem się, przytuliłem ją i
poklepałem po głowie, trzeba bowiem, aby dzieci nauczyły się nie
tylko lękać i szanować swego mundumugu, ale i darzyć go
miłością. Po chwili odbiegła, żeby bawić się i tańczyć z
przyjaciółkami, a ja wróciłem do mojej bomy.
Znalazłszy się wewnątrz, uruchomiłem komputer i
odkryłem, że czeka na mnie wiadomość z kontroli. Jej
przedstawiciele zapowiadali się na następny dzień
rano. Udzieliłem krótkiej odpowiedzi - "Artykuł II, Paragraf
5", który to punkt umowy zabrania im jakichkolwiek
interwencji - i położyłem się na kocu czekając, aż rytmiczne
zawodzenie śpiewaków ukołysze mnie do snu.
Rano obudziłem się o wschodzie słońca i poleciłem
komputerowi, aby zawiadomił mnie, gdy tylko wyląduje statek
kontroli. Następnie obejrzałem moje krowy i kozy - jako jedyny z
mego ludu nie obsiewam pól, bowiem Kikuju karmią swego
mundumugu, doglądają jego trzód, tkają mu koce i utrzymują w
porządku bomę - po czym odwiedziłem bomę Simaniego, żeby zanieść
mu maść, która przegna chorobę nękającą jego stawy. Kiedy
słońce zaczęło rozgrzewać ziemię, wróciłem do siebie, mijając
pastwiska, na których młodzi chłopcy strzegli stad. Gdy dotarłem
na miejsce, wiedziałem już, że statek wylądował, gdyż w pobliżu
mojej chaty znalazłem odchody hieny, a to najpewniejszy znak
nieszczęścia.
Dowiedziałem się z komputera wszystkiego, czego tylko
mogłem, i wyszedłem na dwór, przebiegając wzrokiem horyzont,
podczas gdy dwójka nagich dzieci na zmianę ganiała małego psa i
uciekała przed nim z krzykiem. Kiedy zaczęli płoszyć mi
kurczęta, łagodnie odesłałem ich do rodzinnej bomy. Następnie
usiadłem przy ognisku. Wreszcie dostrzegłem gościa z kontroli,
kobietę, maszerującą ścieżką z przystani. Najwyraźniej nie czuła
się najlepiej w upale i bez przerwy oganiała się od much
krążących wokół głowy. Jej jasne włosy zaczynały już siwieć, zaś
niezgrabny chód na stromej, kamienistej ścieżce wyraźnie
świadczył o tym, że nie przywykła do podobnego terenu. Kilka
razy o mało nie straciła równowagi, widać też było, że przeraża
ją bliska obecność tak wielu zwierząt, ani na moment jednak nie
zwolniła kroku. Po kolejnych dziesięciu minutach stanęła przede
mną.
- Dzień dobry - powiedziała.
- Jambo, Memsahib - odparłem.
- Pan jest Koriba, prawda?
Przelotnie spojrzałem na twarz nieprzyjaciela; znużone
oblicze kobiety w średnim wieku nie wyglądało zbyt groźnie.
- Jestem Koriba.
- To dobrze - odrzekła. - Ja nazywam się...
- Wiem, kim pani jest - przerwałem jej, bowiem jeśli nie da
się uniknąc konfliktu, lepiej jest zaatakować samemu.
- Naprawdę?
Wyciągnąłem kości z woreczka i rzuciłem je w piach.
- Barbara Eaton, urodzona na Ziemi - zaintonowałem, badając
jej reakcje, gdy zebrałem kości i rzuciłem je ponownie. - Jest
pani żoną Roberta Eatona i pracuje pani w kontroli od dziewięciu
lat. - Ostatni rzut kośćmi. - Ma pani czterdzieści jeden lat i
jest pani bezpłodna.
- Skąd pan to wszystko wie? - spytała z wyraźnym
zdumieniem.
- Czyż nie jestem mundumugu?
Długą chwilę wpatrywała się we mnie.
- Czytał pan moją biografię w komputerze - stwierdziła w
końcu.
- Póki zgadzają się wszystkie fakty, jaka to różnica, czy
źródłem były kości, czy też komputer? - odparłem, unikając
potwierdzenia jej domysłów. - Proszę usiąść, Memsahib Eaton.
Niezgrabnie usadowiła się na ziemi, marszcząc nos na widok
wznieconej tym chmury kurzu.
- Bardzo tu gorąco - zauważyła niechętnie.
- W Kenii jest bardzo gorąco.
- Mogliście przecież stworzyć jakikolwiek klimat, który by
wam odpowiadał - przypomniała mi.
- Stworzyliśmy klimat, który nam odpowiada.
- Czy są tam jakieś drapieżniki? - spojrzała w stronę
sawanny.
- Parę.
- Jakie?
- Hieny.
- Nic większego?
- Nie istnieje już nic większego.
- Zastanawiam się, czemu mnie nie zaatakowały.
- Może dlatego, że jest pani intruzem - zasugerowałem.
- Czy będą mnie niepokoić w drodze powrotnej do przystani?
- spytała nerwowo, puszczając mimo uszu moją ostatnią uwagę.
- Dam pani amulet, który je odstraszy.
- Wolałabym eskortę.
- Ależ proszę.
- To takie paskudne zwierzaki - zadrżała. - Widziałam je
kiedyś, kiedy obserwowaliśmy wasz świat.
- Są bardzo pożyteczne - odparłem - bowiem przynoszą wiele
omenów, dobrych i złych.
- Naprawdę?
Skinąłem głową.
- Dziś rano hiena zostawiła mi zły omen.
- I? - spytała zaciekawiona kobieta.
- I oto zjawiła się pani.
Roześmiała się.
- Mówili mi, że ma pan kąśliwy język.
- Mylili się - powiedziałem. - Jestem tylko słabym starcem,
który siedzi przed swoją bomą i patrzy, jak młodzież dogląda
jego krów i kóz.
- Jest pan słabym starcem, który z najwyższą lokatą
ukończył studia w Cambridge, dodając do nich dwa doktoraty w
Yale - uzupełniła.
- Kto pani o tym powiedział?
Uśmiechnęła się.
- Nie tylko pan czytuje biografie.
Wzruszyłem ramionami.
- Tytuły naukowe nie pomogły mi stać się lepszym mundumugu.
To była strata czasu.
- Ciągle używa pan tego słowa. Co dokładnie znaczy
mundumugu?
- Pani nazwałaby mnie szamanem - wyjaśniłem. - W istocie
jednak mundumugu, choć czasem istotnie rzuca zaklęcia i
interpretuje dobre i złe znaki, jest skarbnicą całej wiedzy i
tradycji swojego ludu.
- Wygląda to na ciekawe zajęcie.
- Ma swoje dobre strony.
- I to jakie! - w jej głosie zabrzmiał fałszywy entuzjazm.
W oddali zabeczała koza i jeden z chłopców wrzasnął na nią w
suahili. - Pomyśleć tylko, że ma pan władzę nad życiem i
śmiercią całego eutopijskiego świata!
Zaczyna się, pomyślałem. Na głos rzekłem:
- To nie jest kwestia władzy, Memsahib Eaton, lecz
zachowania tradycji.
- Pozwalam sobie w to wątpić - odparła bez ogródek.
- Czemu miałaby pani wątpić w moje słowa?
- Ponieważ gdyby tradycja nakazywała zabijać noworodki,
Kikuju wymarliby w jednym pokoleniu.
- Skoro zabicie dziecka budzi wasz sprzeciw - odrzekłem
spokojnie - dziwię się, że kontrola nie wspominała dotąd o
naszym zwyczaju oddawania starców i chorych hienom.
- Wiemy, że starcy i chorzy wyrażają zgodę na podobne
traktowanie, cokolwiek byśmy o nim sądzili - odparła. - Wiemy
też, że noworodek w żaden sposób nie mógł zgodzić się na własną
śmierć. - Urwała, patrząc na mnie uważnie. - Czy mogę spytać,
czemu zabito akurat to dziecko?
- To dlatego tu pani przybyła, prawda?
- Przysłano mnie, abym dokonała oceny sytuacji. - Kobieta
poruszyła się lekko i przegnała muchę, która przysiadła jej na
policzku. - Został zabity noworodek. Chcielibyśmy wiedzieć,
dlaczego tak się stało.
Wzruszyłem ramionami.
- Zginął, ponieważ urodził się ze straszliwym thahu.
Zmarszczyła brwi.
- Thahu? Co to takiego?
- Przekleństwo.
- Chce pan powiedzieć, że był zdeformowany?
- Nie.
- Na czym więc polegało owo przekleństwo?
- Urodził się stopami naprzód.
- To wszystko? - spytała zdumiona. - Tylko tyle?
- Owszem.
- Zamordowaliście dziecko, bo urodziło się stopami naprzód?
- Zabicie demona nie jest morderstwem - tłumaczyłem
cierpliwie. - Nasza tradycja mówi, że dziecko, które urodzi się
w ten sposób, jest w rzeczywistości demonem.
- Jest pan wykształconym człowiekiem, Koribo - powiedziała.
- Jak pan może zabić normalne, zdrowe dziecko, powołując się na
jakiś prymitywny zwyczaj?
- Nie wolno nie doceniać potęgi tradycji, Memsahib Eaton.
Kiedyś już Kikuju odwrócili się od swych zwyczajów; w rezultacie
powstało uprzemysłowione, zubożałe, przeludnione państwo,
którego nie zamieszkują już Kikuju, Masajowie, Luo czy Wakamba,
ale nowy, sztucznie stworzony szczep, znany jedynie jako
Kenijczycy. My tu, na Kirinyadze, jesteśmy prawdziwymi Kikuju i
nie popełnimy po raz drugi tego samego błędu. Jeśli deszcze się
spóźniają, należy złożyć w ofierze barana. Jeżeli czyjaś
prawdomówność zostanie podważona, oskarżony musi poddać się
ciężkiej próbie githani. Jeśli dziecko urodzi się z thahu, musi
umrzeć.
- A zatem nadal zamierzacie zabijać każde dziecko, które
urodzi się stopami naprzód?
- Zgadza się.
Kobieta spojrzała mi prosto w twarz; po jej policzku
spłynęła kropelka potu.
- Nie wiem, jak kontrola zareaguje na tę wiadomość.
- Zgodnie z umową kontrola nie może wtrącać się do naszych
spraw - przypomniałem jej.
- To nie takie proste, Koribo. Według waszej umowy każdy
członek społeczności Kirinyagi, który zapragnie ją opuścić, ma
prawo udać się do przystani, skąd zapewniamy mu - czy też jej -
przelot na Ziemię. - Zawiesiła głos. - Czy dziecko, które pan
zabił, mogło dokonać wyboru?
- Nie zabiłem dziecka, lecz demona - uciąłem, odwracając
lekko głowę, gdy gorący powiew uniósł z ziemi obłoczek pyłu.
Kobieta odczekała, aż kurz opadnie, odkaszlnęła i
powiedziała:
- Zdaje pan sobie sprawę, że nie wszyscy w kontroli
podzielają pańską opinię?
- To, co myśli kontrola, zupełnie nas nie obchodzi.
- Kiedy morduje się niewinne dzieci, zdanie kontroli może
się okazać rozstrzygające - odparła. - Jestem pewna, że wolałby
pan nie bronić waszych praktyk przed Trybunałem Eutopii.
- Czy przybyła pani po to, by - jak pani mówiła - dokonać
oceny sytuacji, czy też po to, żeby nam grozić? - spytałem
spokojnie.
- Aby ocenić sytuację. Jednakże z faktów, które mi pan
przedstawił, mogę wyciągnąć tylko jeden wniosek.
- Zatem nie słuchała mnie pani - przymknąłem oczy, czując
kolejny, silniejszy powiew.
- Koribo, wiem, że Kirinyagę stworzono po to, byście mogli
naśladować życie waszych przodków. Z pewnością jednak dostrzega
pan różnicę pomiędzy znęcaniem się nad zwierzętami podczas
obrzędów religijnych a zamordowaniem ludzkiego dziecka.
Potrząsnąłem głową.
- To jedno i to samo. Nie możemy zmienić naszego życia
tylko dlatego, że wam ono nie odpowiada. Kiedyś już to
zrobiliśmy i w ciągu zaledwie kilkunastu lat wasza kultura
zniszczyła nasze społeczeństwo. Z każdą wybudowaną przez nas
fabryką, z każdym powstałym miejscem pracy, z każdym przyjętym
elementem zachodniej technologii, z każdym Kikuju, który
nawrócił się na chrześcijaństwo, stawaliśmy się czymś, do czego
nie byliśmy stworzeni. - Spojrzałem jej w oczy. - Jestem
mundumugu i do mnie należy zachowanie wszystkiego, co czyni z
nas Kikuju. Nie pozwolę, aby historia się powtórzyła.
- Istnieje alternatywa - wtrąciła.
- Nie dla Kikuju - odparłem nieugięcie.
- Ależ tak - upierała się. Tak bardzo zajmowały ją własne
słowa, że nie zwróciła nawet uwagi na czarno-złotą stonogę,
która wspięła się jej na but. - Na przykład lata spędzone w
przestrzeni wywołują u ludzi pewne zmiany fizjologiczne i
hormonalne. Kiedy tu przybyłam, powiedział pan, że mam
czterdzieści jeden lat i jestem bezpłodna. To prawda. W istocie
wiele kobiet z kontroli nie ma dzieci. Jeśli oddacie nam
noworodki, na pewno znajdziemy dla nich nowe rodziny. W ten
sposób usuniecie je na zawsze z waszej społeczności bez
konieczności zabijania dzieci. Mogłabym wspomnieć o tym moim
przełożonym; sądzę, że istnieje spora szansa na uzyskanie ich
zgody.
- To bardzo ciekawy i nowatorski pomysł, Memsahib Eaton -
powiedziałem szczerze. - Przykro mi, że muszę odmówić.
- Ale dlaczego? - zaprotestowała.
- Ponieważ jeśli choć raz złamiemy tradycję, ten świat
przestanie być Kirinyagą i stanie się jeszcze jedną Kenią,
państwem, którego mieszkańcy niezdarnie udają, że są kimś, kim
nie są.
- Może pomówię o tym z Koinnagem i pozostałymi wodzami -
zasugerowała znacząco.
- Żaden z nich nie sprzeciwi się moim poleceniom - odparłem
pewnym siebie tonem.
- Ma pan aż taką władzę?
- Nie, zdobyłem aż taki szacunek. Wódz może narzucać
prawo, ale to mundumugu je interpretuje.
- Rozważmy więc inne możliwości.
- Nie.
- Próbuję uniknąć konfliktu pomiędzy kontrolą a waszymi
ludźmi - w jej głosie wyraźnie zabrzmiała desperacja. - Mógłby
pan chociaż spróbować wyjść mi naprzeciw.
- Nie wątpię w szlachetność pani motywów, Memsahib Eaton -
odrzekłem. - Niemniej jest pani intruzem, przedstawicielem
organizacji, która nie ma prawa wtrącać się do naszej kultury.
Nie narzucamy kontroli własnych wierzeń ani moralności, a
kontrola nie może narzucać nam swoich.
- To nie takie proste.
- Przeciwnie, to właśnie takie proste - nie zgodziłem się.
- Czy to pańskie ostatnie słowo?
- Tak.
Kobieta podniosła się z ziemi.
- A zatem już czas, żebym pana opuściła i sporządziła
raport.
Ja także wstałem; nowy podmuch wiatru przyniósł ze sobą
zapachy wioski: aromat bananów, zapach świeżego pombe, nawet
ostrą woń wołu zarżniętego tego ranka.
- Jak pani sobie życzy, Memsahib Eaton - powiedziałem. -
Zaraz wezwę dla pani eskortę. - Gestem przywołałem chłopczyka
doglądającego trzech kóz. Kazałem mu pobiec do wioski i przysłać
mi dwóch młodych ludzi.
- Dziękuję - powiedziała kobieta. - Wiem, że to dla was
kłopot, ale nie czuję się bezpiecznie wiedząc, że w pobliżu
grasują hieny.
- Ależ proszę - odparłem. - Może, skoro już pani czeka na
mężczyzn, którzy mają pani towarzyszyć, chciałaby pani wysłuchać
opowieści o hienie?
Wstrząsnął nią nagły dreszcz.
- To takie paskudne stworzenia! - stwierdziła z
obrzydzeniem. - Ich tylne nogi sprawiają wrażenie niemal
zdeformowanych. - Pokręciła głową. - Nie, nie sądzę, żeby
interesowała mnie opowieść o hienie.
- Ta panią zainteresuje - zapewniłem ją.
Popatrzyła na mnie ciekawie, po czym wzruszyła ramionami.
- W porządku. Proszę mówić.
- To prawda, że hieny są wstrętnymi, niezgrabnymi
zwierzętami - zacząłem - ale kiedyś, dawno temu, były one równie
piękne i wdzięczne jak impala. Pewnego dnia wódz Kikuju dał
hienie młode koźlę, aby zaniosła je w darze Ngai, który mieszkał
na szczycie świętej góry Kirinyagi. Hiena ujął koźlę pomiędzy
swe potężne szczęki i ruszył w stronę odległej góry. Po drodze
jednak minął osadę pełną Arabów i Europejczyków. Roiło się w
niej od strzelb i maszyn oraz innych cudów, jakich dotąd nie
widział, toteż przystanął, przyglądając się im z zachwytem.
Wreszcie jeden z Arabów dostrzegł zapatrzonego hienę i spytał,
czy i on chciałby się stać człowiekiem cywilizowanym. A kiedy
hiena otwarł pysk, aby odrzec, że bardzo chętnie, koźlę wypadło
na ziemię i odbiegło. Gdy zniknęło im z oczu, Arab roześmiał się
i wyjaśnił, że tylko żartował, bowiem, rzecz jasna, żadna hiena
nie może stać się człowiekiem. - Urwałem na moment.- I tak hiena
znów ruszył w drogę, a kiedy dotarł na szczyt Kirinyagi, Ngai
zapytał go, co się stało z koźlęciem. Wówczas hiena opowiedział
mu o wszystkim. Wysłuchawszy jego historii, Ngai zrzucił hienę z
wierzchołka góry za to, że śmiał on uwierzyć, że może stać
się człowiekiem. Hiena nie zginął w upadku, lecz jego tylne
nogi na zawsze pozostały okaleczone, zaś Ngai oznajmił, że
odtąd wszystkie hieny będą tak wyglądały - a ponadto, żeby
przypomnieć im o głupocie, jaką była próba stania się czymś
innym, niż są, obdarował je też śmiechem głupców. - Ponownie
zamilkłem, unosząc ku niej wzrok. - Memsahib Eaton, nie
słyszy pani, aby Kikuju śmiali się jak głupcy, a ja nie
pozwolę, żeby zostali kalekami jak hieny. Rozumie pani, co
chcę przez to powiedzieć?
Przez moment rozważała moje słowa, po czym spojrzała mi
prosto w oczy.
- Myślę, że rozumiemy się doskonale, Koribo - odparła.
W tej samej chwili zjawili się dwaj młodzieńcy, po których
posłałem. Rozkazałem im, aby towarzyszyli jej aż do przystani.
Wkrótce ruszyli, przecinając suchą sawannę, a ja wróciłem
do swych obowiązków.
Zacząłem od przejścia przez pola i pobłogosławienia
strachów na wróble. Ponieważ towarzyszyła mi grupka mniejszych
dzieci, znacznie częściej niż potrzebowałem, odpoczywałem w
cieniu drzew, a one podczas każdego postoju błagały mnie o
kolejne historie. Opowiedziałem im o słoniu i bawołu, o tym, jak
masajski elmoran przeciął swą włócznią tęczę tak, że już nigdy
nie sięgnęła ziemi, i o tym, dlaczego dziewięć szczepów Kikuju
nazwano od imion dziewięciu córek Gikuju. A kiedy słońce zaczęło
zbyt mocno przypiekać, wróciliśmy do wioski.
Po południu zebrałem wokół siebie starszych chłopców i raz
jeszcze wyjaśniłem, jak mają pomalować twarze i ciała na
nadchodzącą ceremonię obrzezania. Ndemi, chłopak, który
poprzedniego wieczoru uparcie domagał się opowieści o
Kirinyadze, podszedł do mnie na osobności, skarżąc się, że nie
może zabić włócznią małej gazeli. Poprosił o amulet, dzięki
któremu trafi do celu. Wyjaśniłem, że kiedyś nadejdzie dzień,
gdy będzie musiał stawić czoło bawołu lub hienie bez żadnego
amuletu i że musi jeszcze sporo poćwiczyć, nim znów się do mnie
zwróci. Powinno się uważać na małego Ndemi, jest bowiem
zapalczywy i nieustraszony; w dawnych czasach wyrósłby na
wielkiego wojownika, lecz w Kirinyadze nie mamy wojowników.
Jeśli jednak pozostaniemy silni i płodni, będziemy kiedyś
potrzebowali nowych wodzów, a może nawet drugiego mundumugu,
toteż postanowiłem uważnie śledzić jego postępy.
Wieczorem, po samotnie spożytym posiłku, wróciłem do
wioski, gdyż Njogu, jeden z naszych młodzieńców, miał poślubić
Kamiri, dziewczynę z sąsiedniej wioski. Ustalono już cenę panny
młodej i obie rodziny czekały, abym przewodniczył uroczystości.
Njogu, z twarzą pokrytą smugami farby i pióropuszem ze
strusich piór na głowie, wyglądał na bardzo zdenerwowanego, kiedy
stanął przede mną ze swą narzeczoną. Przeciąłem gardło tłustego
barana, którego dostarczył na tę okazję ojciec Kamiri, po czym
zwróciłem się do młodzieńca.
- Co masz nam do powiedzenia? - spytałem.
Postąpił krok naprzód.
- Chcę, żeby Kamiri uprawiała pola mojej shamby - oznajmił
lekko załamującym się głosem, recytując tradycyjne słowa -
bowiem jestem mężczyzną i potrzebuję kobiety, by dbała o moją
shambę, głęboko okopywała korzenie mych sadzonek, żeby rosły
bujnie, przynosząc dobrobyt memu domowi.
Splunął w obie dłonie, aby pokazać szczerość swych
deklaracji, po czym cofnął się z głośnym westchnieniem ulgi.
Odwróciłem się do Kamiri.
- Czy zgadzasz się doglądać shamby Njogu, syna Muchiriego?
- Tak - odparła cicho, skłaniając głowę. - Zgadzam się.
Wyciągnąłem prawą rękę i matka narzeczonej umieściła w niej
tykwę z pombe.
- Jeśli nie pragniesz tego mężczyzny - powiedziałem do
Kamiri - rozleję pombe na ziemię.
- Nie rozlewaj.
- A zatem pij - poleciłem, podając jej tykwę.
Kamiri uniosła ją do ust i pociągnęła łyk. Następnie oddała
tykwę Njogu, który uczynił to samo.
Kiedy tykwa była już pusta, rodzice Njogu i Kamiri
napełnili ją trawą, pieczętując przyjaźń pomiędzy dwoma klanami.
Wówczas zebrani wydali radosny okrzyk, baran powędrował nad
ognisko, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki pojawiło się
więcej pombe i podczas gdy młody małżonek zaprowadził żonę do
swej bomy, reszta ludzi świętowała do późnej nocy. Uspokoili się
dopiero, gdy beczenie kóz ostrzegło ich, że w pobliżu czają się
hieny. Kobiety i dzieci wróciły do swych bom, a mężczyźni
zabrali włócznie i poszli na pola, aby odegnać drapieżców.
Właśnie miałem odejść, kiedy podszedł do mnie Koinnage.
- Rozmawiałeś z kobietą z kontroli? - zapytał.
- Tak - odparłem.
- Co powiedziała?
- Stwierdziła, że nie aprobują zabijania dzieci, które
rodzą się stopami do przodu.
- A ty? Co odpowiedziałeś? - dopytywał się nerwowo.
- Poinformowałem ją, że nie potrzebujemy zgody kontroli na
wyznawanie naszej religii.
- Czy kontrola wysłucha cię?
- Nie mają wyboru. My zresztą też - dodałem. - Jeśli choć
raz narzucą nam, co nam wolno, a czego nie, wkrótce będą rządzić
wszystkim. Gdybyśmy im ustąpili, Njogu i Kamiri recytowaliby
dziś przysięgi małżeńskie z Biblii bądź Koranu. Tak było w
Kenii; nie możemy dopuścić, by coś podobnego przydarzyło się na
Kirinyadze.
- Ale czy nie wymierzą nam jakiejś kary? - nalegał
Koinnage.
- Nie ukarzą nas - zapewniłem go.
Zadowolony, ruszył w stronę swej bomy, podczas gdy ja
wąską, krętą ścieżką powędrowałem do siebie. Przystanąłem przed
zagrodą, w której trzymano moje zwierzęta i przekonałem się, że
są wśród nich dwie nowe kozy, dary od rodzin młodych małżonków w
podzięce za moją posługę. W parę minut później spałem już pod
dachem własnej chaty.
Komputer obudził mnie kilka minut przed brzaskiem. Wstałem,
obmyłem twarz wodą z tykwy, którą trzymam obok łóżka, i
podszedłem do terminalu.
Czekała tam na mnie wiadomość od Barbary Eaton, krótka i
treściwa:

Kontrola uznaje wstępnie, że zabójstwo dzieci z
jakichkolwiek powodów stanowi otwarte pogwałcenie postanowień
umowy Kirinyagi. Naruszenia prawa, dokonane w przeszłości, nie
pociągną za sobą żadnych działań z naszej strony.
Rozważamy także nową ocenę praktykowanej przez was
eutanazji i w bliżej nieokreślonej przyszłości możemy poprosić o
dalsze zeznania.
Barbara Eaton

W parę minut później zjawił się posłaniec od Koinnagego z
prośbą, abym przybył na spotkanie Rady Starszych i wiedziałem,
że wódz otrzymał tę samą wiadomość.
Owinąłem kocem ramiona i ruszyłem w stronę shamby
Koinnagego, na którą składała się jego własna boma, oraz te,
należące do jego trzech synów i ich żon. Kiedy dotarłem do chaty
wodza, zastałem nie tylko miejscową starszyznę, ale także dwóch
wodzów sąsiednich wsi.
- Czy dostałeś wiadomość z kontroli? - spytał Koinnage, gdy
zająłem miejsce naprzeciw niego.
- Tak.
- Uprzedzałem, że to nastąpi! - krzyknął. - Co teraz
zrobimy?
- To, co czyniliśmy zawsze - odparłem spokojnie.
- Przecież nie możemy - wtrącił jeden z wodzów z
sąsiedztwa. - Zabronili nam.
- Nie mają prawa niczego nam zabraniać.
- W mojej wiosce jest pewna kobieta. Jej czas się zbliża -
ciągnął wódz - i wszystkie znaki i omeny wskazują, że urodzi
bliźnięta. Uczono nas, że pierworodny musi zostać zabity, bowiem
jedna matka nie może zrodzić dwóch dusz, ale teraz kontrola
zabroniła nam tego. Co mamy robić?
- Musimy zabić pierwsze dziecko - odrzekłem. - To demon.
- A wtedy kontrola zmusi nas do opuszczenia Kirinyagi -
dodał z goryczą Koinnage.
- A jeśli pozwolimy dziecku żyć? - zaproponował wódz. -
Może to ich zadowoli i zostawią nas w spokoju.
Potrząsnąłem głową.
- Nie dadzą wam spokoju. Już teraz mówią o oddawaniu
hienom starców i chorych, jakby stanowiło to niewybaczalny
grzech w oczach ich Boga. Jeżeli ustąpimy w tej sprawie,
nadejdzie dzień, kiedy będziemy musieli znów ustąpić.
- Czy to takie złe? - spytał wódz. - Ludzie z kontroli mają
leki, którymi my nie dysponujemy; może potrafią przywrócić
starcom młodość?
- Nic nie rozumiecie - powiedziałem, wstając z miejsca. -
Nasza społeczność nie jest zbiorem odrębnych ludzi, zwyczajów i
tradycji. Nie, to złożony system, w którym poszczególne elementy
zależą od siebie tak, jak zwierzęta i rośliny sawanny. Jeśli
spalicie trawę, zabijecie nie tylko impalę, która się nią żywi,
ale też drapieżnika, polującego na impalę, kleszcze i muchy,
żyjące na drapieżcy, oraz sępy i marabuty, pożerające jego
szczątki, kiedy padnie. Nie można zniszczyć części, nie niszcząc
całości.
Zamilkłem, aby dać im czas na rozważenie moich słów, po
czym ciągnąłem dalej:
- Kirinyaga jest jak sawanna. Jeśli nie oddamy hienom
starców i chorych, hieny zdechną z głodu. Jeśli hieny zdechną,
trawożercy rozmnożą się tak bardzo, że zabraknie miejsca na
pastwiska dla naszych krów i kóz. Jeżeli starcy i kaleki nie
umrą, kiedy nakazuje Ngai, wkrótce nie starczy nam jedzenia.
Podniosłem patyk i położyłem go ostrożnie na palcu
wskazującym.
- Ten patyk to lud Kikuju - powiedziałem - a mój palec to
Kirinyaga. Są w idealnej równowadze. - Spojrzałem na wodza z
sąsiedztwa. - Co się jednak stanie, jeśli zmienię stan równowagi
i przesunę palec, o tu? - spytałem, wskazując koniec kijka.
- Patyk upadnie na ziemię.
- A tutaj? - tym razem pokazałem miejsce o cal od środka
patyka.
- Także upadnie.
- To samo czeka i nas - wyjaśniłem. - Nieważne, czy
ustąpimy w jednym, czy we wszystkim, rezultat będzie taki sam:
lud Kikuju upadnie jak ten patyk. Nie da się temu zapobiec. Czy
przeszłość niczego nas nie nauczyła? Musimy trwać przy naszych
tradycjach; są wszystkim, co mamy!
- Ale kontrola nie pozwoli nam na to! - zaprotestował
Koinnage.
- To nie są wojownicy, lecz ludzie cywilizowani - odparłem,
pozwalając, by do mego głosu zakradła się pogardliwa nuta. -
Ich wodzowie i mundumugu nie wyślą ich do Kirinyagi ze
strzelbami i włóczniami. Wystosują ostrzeżenia, rezolucje i
deklaracje, aż wreszcie, gdy wszystko zawiedzie, udadzą się do
Trybunału Eutopii i wniosą oskarżenie. Sprawa będzie
wielokrotnie odkładana i jeszcze więcej razy odraczana. -
Dostrzegłem, że zebrani odprężyli się wreszcie i posłałem im
dodający odwagi uśmiech. - Wszyscy już dawno umrzecie, zanim
kontrola zrobi cokolwiek poza czczą gadaniną. Jestem waszym
mundumugu; żyłem wśród ludzi cywilizowanych i mówię wam, że tak
będzie.
Wódz sąsiedniej wioski stanął naprzeciw mnie.
- Poślę po ciebie, kiedy urodzą się bliźnięta - przyrzekł.
- Przybędę - obiecałem mu.
Rozmawialiśmy jeszcze trochę, po czym spotkanie dobiegło
końca i starzy mężczyźni ruszyli do swych bom. Ja natomiast
spoglądałem w przyszłość, którą widziałem znacznie wyraźniej
niż Koinnage czy reszta starszych.
Wędrowałem po wiosce, póki w końcu nie znalazłem śmiałego
młodego Ndemiego. Chłopiec zapamiętale ciskał włócznią w
splecionego przez siebie z suchych traw bawołu.
- Jambo, Koriba - powitał mnie.
- Jambo, mój dzielny młody wojowniku - odparłem.
- Ćwiczyłem tak, jak kazałeś.
- Myślałem, że chcesz polować na gazele - zauważyłem.
- Gazele są dla dzieci - odparł. - Ja zabiję mbogo, bawołu.
- Mbogo może mieć w tej materii inne zdanie.
- Tym lepiej - oznajmił pewnym siebie tonem. - To żadna
przyjemność zabijać zwierzę, które przede mną ucieka.
- I kiedyż to wyruszysz, aby pokonać groźnego mbogo?
Wzruszył ramionami.
- Kiedy będę rzucał celniej. - Uśmiechnął się do mnie. -
Może jutro.
Przez chwilę wpatrywałem się w niego z namysłem, po czym
rzekłem:
- Do jutra jest jeszcze wiele czasu. Chcę, żebyś coś zrobił
dziś w nocy.
- Co? - spytał.
- Musisz wyszukać dziesięciu przyjaciół, z których żaden
nie osiągnął jeszcze wieku obrzezania, i polecić, żeby przybyli
nad staw w południowym lesie. Niech przyjdą po zachodzie słońca.
Powiedz im, że Koriba, ich mundumugu, rozkazuje, aby nie mówili o
tym nikomu, nawet rodzicom - urwałem. - Zrozumiałeś, Ndemi?
- Zrozumiałem.
- A zatem idź. Zanieś im moją wiadomość.
Chłopak wyjął włócznię z ciała słomianego bawołu i
ruszył szybkim krokiem, młody, wysoki, nieulękły.
Ty jesteś przyszłością, pomyślałem, patrząc, jak biegnie w
stronę wioski. Nie Koinnage, nie ja sam ani nawet młody
małżonek Njogu, bowiem nasz czas nastanie i minie, zanim
rozpocznie się bitwa. To tobie, Ndemi, musi zaufać Kirinyaga,
jeśli w ogóle ma przetrwać.
Kiedyś już Kikuju musieli walczyć o swą wolność. Pod wodzą
Jomo Kenyatty, którego imię zostało już niemal całkiem
zapomniane, złożyliśmy straszliwą przysięgę Mau Mau. Raniliśmy,
zabijaliśmy i popełnialiśmy czyny tak potworne, że wreszcie
osiągnęliśmy Uhuru, bowiem w obliczu podobnego okrucieństwa
cywilizowani ludzie są bezradni i muszą ustąpić.
A dziś, młody Ndemi, kiedy twoi rodzice będą spali, spotkam
się z tobą i twoimi przyjaciółmi w głębi lasu, nadszedł bowiem
czas, abyście poznali ostatni zwyczaj Kikuju. Wezwę wówczas nie
tylko moc Ngai, ale też nieposkromionego ducha Jomo Kenyatty.
Odbiorę od was straszną przysięgę i każę wam popełniać
niewypowiedziane potworności, abyście udowodnili swą wierność. I
nauczę was, jak odbierać tę samą przysięgę od tych, którzy
nastaną po was.
Wszystko ma swoją porę: narodziny, wzrost, śmierć. Bez
wątpienia istnieje też pora na utopię, ale będzie jeszcze
musiała zaczekać.
Bowiem nadchodzi czas Uhuru.
Przełożyła Paulina Braiter

MIKE RESNICK
Amerykanin, rocznik 1942. Bawił się wieloma literackimi
gatunkami, by wreszcie skoncentrować się na fantastyce, a tu
z kolei na cyklu kenijskim (Afryka jest jego drugą ojczyzną,
jeździ tam, kiedy tylko może). Opowiadanie, które Państwu
przedstawiamy, rozpoczyna ten cykl. Resnick otrzymał za nie
Hugo w 1989 r. Za sequel do "Kirinyagi" zdobył tę samą
nagrodę w 1991 r. Opowiadania afrykańskie, aczkolwiek
znakomite, są nieco szokujące.
W 1995 r. Resnick był nominowany do Hugo w trzech
kategoriach. Nagrodę otrzymał za utwór "Siedem spojrzeń na
wąwóz Olduvai", który niebawem przedstawimy w "NF".
D.M.




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Resnick Mike Kirinyaga

więcej podobnych podstron