Politechnika Wrocławska
Laboratorium Chemii Fizycznej (I-30)
Instrukcja obsługi pH-jonometru mikrokompute-
rowego CPI-551
Opis przyrzÄ…du
Mikrokomputerowy pH/jonometr CPI-551 służy do pomiarów pH (elektrodą
szklanÄ… lub zespolonÄ…), pX i stężeÅ„ odpowiednich jonów Xz (w mg·dm 3 lub w
mol·dm 3) odpowiednimi elektrodami jonoselektywnymi oraz siÅ‚y elektromotorycz-
nej dowolnego ogniwa. Równocześnie, po przyłączeniu czujnika Pt100, mierzy tem-
peraturÄ™ badanego roztworu i automatycznie koryguje wskazania elektrody szklanej.
Jest wyposażony w jednoukładowy mikroprocesor, pozwalający na zwiększyć stabil-
ności pracy i dokładność pomiarów. Zapamiętuje 96 wyników pomiarów, które mogą
być przekazywane do urządzenia peryferyjnego (drukarki) lub do pamięci komputera
poprzez wyjście RS-232. Jego widok pokazano na rys. 1.
Rys. 1. pH-jonometr mikrokomputerowy CPI 551 (wygląd zewnętrzny)
W niniejszej instrukcji zostanie podany sposób użytkowania tego przyrządu przy
pomiarze:
1. SEM dowolnego ogniwa,
2. pH roztworu przy pomocy elektrody zespolonej, wraz z trzypunktowÄ… kali-
bracjÄ… na bufory wzorcowe.
Inne zastosowania przyrządu są opisane w firmowej instrukcji obsługi, którą moż-
na wypożyczyć od laborantki w laboratorium chemii fizycznej.
1
 Na rys. 2 (poniżej) pokazano widok płaty czołowej i tylnej ściany pH-
jonometru mikrokomputerowego CPI-551 z zaznaczeniem poszczególnych ele-
mentów jego budowy.
Rys. 1. pH-jonometr mikrokomputerowy CPI 551 widok ściany czołowej i tylnej
Na płycie czołowej znajdują się dwa wyświetlacze ciekłokrystaliczne. W lewym
wyświetlana jest wartość mierzona, jej wymiar, a prócz tego symbol czynności, w pra-
wym  temperatura.
Klawiatura posiada następujące przyciski: ON/OFF  włączanie i wyłączani przy-
rządu, pH  pomiar pH (dłuższe naciśnięcie powoduje przejście w tryb kalibracji), Ion
 pomiary jonometryczne, mV  pomiar SEM, MEM  zapamiętanie wyniku lub
uruchomienie serii pomiarów (dłuższe naciśnięcie  wejście w tryb odczytów), MODE
 w funkcji pH umożliwia wybór kalibracji dwu- lub trzypunktowej, + i  służą do
wprowadzania lub zmian parametrów kalibracji, NEXT (w funkcji pomiarowej) służy
do odczytów kolejnych punktów kalibracji. Przyciski funkcyjne (oprócz + ,  i NEXT)
są zaopatrzone w diody świetlne, sygnalizujące aktualny tryb pracy.
Na tylnej ścianie znajdują się gniazda, do których należy dołączyć:
" zasilacz  do gniazda POWER,
" czujnik temperatury Pt100  do gniazda temp.,
" elektrodÄ™ zespolonÄ… lub elektrodÄ™ pomiarowÄ…  do gniazda BNC z napisem
pH/ion/mV,
" elektrodę porównawczą (np. kalomelową) należy przyłączyć do gniazda GND
(jeżeli nie korzysta się z elektrody zespolonej a z pojedynczej elektrody czujnikowej
np. elektrody szklanej, jonoselektywnej, antymonowej, Pt lub innej).
2
1. Przygotowanie pH/jonometru do pracy
" Do właściwych gniazd na tylnej ścianie przyrządu przyłączyć odpowiednio: za-
silacz, czujnik Pt100, elektrodę zespoloną lub inne elektrody, względnie kabel
łączący przyrząd ze statywem służącym do budowania ogniw. Zasilacz (przyłą-
czony do gniazda POWER) włączyć do gniazda sieciowego.
2. Pomiary SEM dowolnego ogniwa
" Zbudować odpowiednie ogniwo i połączyć z pH-metrem.
" Włączyć pH/jonometr przyciskiem ON/OFF i wybrać tryb pracy przez wciśnie
przycisku mV.
" Po ustabilizowaniu wskazań odczytać wartość SEM (w mV) na lewym wyświe-
tlaczu, a temperaturÄ™ roztworu na prawym.
3. Pomiary pH z trójpunktową kalibracją elektrody zespolonej
a) Cechowanie (na roztwory buforowe o pH = 4,00, pH = 6,88 i pH = 9,20 )
" Po przyłączeniu elektrody zespolonej do gniazd BNC z napisem pH/ion/mV i
czujnika temperatury do gniazda temp. Włączyć pH-metr przyciskiem ON/OFF .
" Nacisnąć i przytrzymać przycisk pH i następnie MODE, na wyświetlaczu poja-
wi się symbol P-3 (jeśli pojawi się inny symbol, ustawić P-3 klawiszami + i  ).
" Nacisnąć i przytrzymać przycisk pH , aż zgaśnie dioda na przycisku MODE , w
rogu lewego wyświetlacza pojawi się symbol CAL (wejście w tryb kalibracji).
" Nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się symbol P 1.
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się wartość pH
pierwszego buforu używanego do kalibracji (4,00).
" Zanurzyć elektrodę zespoloną i czujnik Pt100 do buforu o pH = 4,00.
" Nacisnąć przycisk NEXT , na ekranie pojawi się symbol C 1 (kalibracja w pierw-
szym buforze).
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się wartość licz-
bowa odpowiadająca SEM powstałego ogniwa.
" Po ustabilizowaniu się wyniku znów nacisnąć przycisk NEXT, co spowoduje
zapamiętanie wyniku (zapulsowanie wyniku potwierdza zapis do pamięci).
" Nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się symbol P 2.
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się się wartość
pH drugiego buforu używanego do kalibracji (6,88).
" Elektrodę zespoloną i czujnik Pt100 opłukać dokładnie wodą destylowaną i osu-
szyć a następnie zanurzyć do roztworu buforowego o pH = 6,88.
" Nacisnąć przycisk NEXT, na ekranie pojawi się symbol C 2 (kalibracja w drugim
buforze)
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się wartość licz-
bowa odpowiadająca SEM powstałego ogniwa (powinna być bliska zeru).
3
" Po ustabilizowaniu się wyniku znów nacisnąć przycisk NEXT, co spowoduje
zapamiętanie wyniku (zapulsowanie wyniku na wyświetlaczu potwierdza zapis
do pamięci).
" Nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się symbol P 3.
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się wartość pH
trzeciego buforu używanego do kalibracji (9,20).
" Elektrodę zespoloną i czujnik Pt100 opłukać dokładnie wodą destylowaną i osu-
szyć a następnie zanurzyć do roztworu buforowego o pH = 9,20.
" Nacisnąć przycisk NEXT, na wyświetlaczu pojawi się symbol C 3 (kalibracja w
trzecim buforze).
" Powtórnie nacisnąć przycisk NEXT  na wyświetlaczu pojawi się wartość licz-
bowa odpowiadająca SEM powstałego ogniwa.
" Po ustabilizowaniu się wyniku znów nacisnąć przycisk NEXT, co spowoduje
zapamiętanie wyniku (zapulsowanie wyniku na wyświetlaczu potwierdza zapis
do pamięci). W tym momencie kalibracja zostaje zakończona i przyrząd jest go-
tów do pomiarów.
b) Pomiar pH roztworu
" Po zakończeniu kalibracji elektrodę zespoloną i czujnik Pt100 wyjąć z roztworu
buforowego, dokładnie opłukać wodą destylowaną i osuszyć skrawkami bibuły.
" Do suchej i czystej zlewki odmierzyć (lub wlać) badany roztwór i zanurzyć w
nim elektrodÄ™ zespolonÄ… oraz czujnik Pt100.
" Po ok. 1 minucie na lewym i prawym wyświetlaczu ustabilizują się wskazania
" Odczytać wartość pH z lewego wyświetlacza, a temperaturę roztworu z prawe-
go. Pomiary pH kolejnych roztworów polegają na zanurzaniu do nich (po opłu-
kaniu i osuszeniu) elektrody zespolonej i czujnika Pt100 i odczytaniu wyników
z wyświetlaczy.
Uwaga: po wykalibrowaniu przyrządu nie należy go wyłączać aż do zakończenia
wszystkich pomiarów.
4. Zakończenie pracy z pH-metrem
" Po wykonaniu ostatniego pomiaru pH-jonometr wyłączyć przyciskiem ON/OFF .
" Elektrodę zespoloną (lub inne elektrody, jeśli pH-jonometr były używane do
pomiarów SEM) i czujnik Pt100 wyjąć z roztworu, odłączyć od pH-jonometru i
dokładnie opłukać woda destylowaną a następnie osuszyć.
" Zasilacz wyjąć z gniazda sieciowego i odłączyć od pH-jonometru.
4


Wyszukiwarka