CHARAKTERYSTYKA RÓŻNYCH
Ó
TYPÓW MIKORYZY ZASIEDLANIE
TYPÓW MIKORYZY, ZASIEDLANIE
KORZENI I ROZWÓJ SYMBIOZY
MIKORYZOWEJ
Bożenna Borkowska
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa 96-100 Skierniewice
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa 96 100 Skierniewice
Miejsce GRZYBÓW wśród żywych
Miejsce GRZYBÓW wśród żywych
organizmów
Grzyby były wcześniej
Archeany Zwierzęta
zaliczane do roślin. Wraz
Rośliny z rozwojem biologii
Rośliny z rozwojem biologii
molekularnej, fizjologii,
Eubakterie
biochemii i innych nauk -
Grzyby
uznano że grzyby należy
uznano, że grzyby należy
wyodrębnić z królestwa
Protista
(pierwotniaki, glony)
roślin i utworzyć osobne
królestwo grzybów.
óó
Prokaryota Eukaryota
(organizmy bezjądrowe) (organizmy jądrowe)
Charakterystyka królestwa grzybów
Charakterystyka królestwa grzybów
" grzyby wcześniej zaliczane do królestwa roślin zostały wyodrębnione w
królestwo grzybów
królestwo grzybów
" liczba gatunków szacowana na 1.5 mln (opisanych mniej niż 10%)
" grzyby charakteryzują się wielką różnorodnością (genetyczną, fizjologiczną,
morfologiczną i funkcjonalną)
" posiadają także wspólne cechy (zawsze cudzożywne, ściany komórkowe są
i d j kż ól h
zbudowane z chityny, pokarm pobierają przez absorpcję)
" wyodrębniono 4 typy grzybów:
d b i bó
- Zygomycetes
- Ascomycetes
Ascomycetes
- Basidiomycetes
- Mitosporing (dawniej Imperfecti)
Podział grzybów ze względu na ich
funkcjonowanie
Grzyby są cudzożywne (heterotroficzne) tzn. że korzystają z materii
organicznej wytwarzanej przez inne organizmy, z którymi tworzą
wielorakie powiązania:
" symbioza - zrównoważone współżycie z żywymi roślinami
(połączenia poprzez korzenie). Od roślin otrzymują asymilaty, a
(połączenia poprzez korzenie). Od roślin otrzymują asymilaty, a
dostarczają im wodę i związki mineralne.
" saprofity (saprotrofy) - żyją na martwych tkankach roślinnych.
fit (t f ) ż j th tk k h śli h
" patogeny/pasożyty - żyją na żywych organizmach ludzi, zwierząt,
roślin, a także innych grzybów. Nie tylko  ogładzają gospodarza ale
wydzielają szkodliwe dla tych organizmów związki (toksyny).
Symbioza
y
Symbioza  zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch organizmów,
które przynosi korzyści każdej ze stron (mutualizm) lub tylko jednej, ale
które przynosi korzyści każdej ze stron (mutualizm) lub tylko jednej, ale
drugiej nie szkodzi (komensalizm).
Symbioza może być obligatoryjna (związek niezbędny) oraz fakultatywna
(związek może być okresowy).
Powszechnie spotykanym rodzajem symbiozy jest mikoryza  współżycie
ó
roślin i grzybów zasiedlających korzenie. Grzyb ułatwia pobieranie wody i soli
mineralnych, modyfikując sy y przez  p
y , y ją ystem korzeniowy p  przedłużenie i
 rozgałęzienie korzeni. Grzyb wspomaga również aktywność enzymatyczną,
dzięki czemu uruchamiane są składniki pokarmowe, dotychczas niedostępne
dla roślin. Od rośliny dostaje w zamian substancje organiczne, powstające w
dla roślin. Od rośliny  dostaje w zamian substancje organiczne, powstające w
procesie fotosyntezy.
Symbiozą jest również współżycie bakterii z roślinami np. wiążących azot
atmosferyczny. Bakterie często towarzyszą symbiozie roślin z grzybami,
spełniając wtedy rolę wspomagającą Bakterie te zwane są helperami lub Plant
spełniając wtedy rolę wspomagającą. Bakterie te zwane są helperami lub Plant
Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR).
MIKORYZA
O
Rodzaje mikoryzy
Najstarszą i najbardziej rozpowszechnioną jest mikoryza endotroficzna
(wewnętrzna) zwana arbuskularną (arbuscular mycorrhizal fungi  (AMF,
AM) lub pęcherzykowato-arbuskularną (vesicular-arbuscular  VAM, VA).
Drugą pod względem częstotliwości występowania jest mikoryza
Drugą pod względem częstotliwości występowania jest mikoryza
ektotroficzna (ecto-mycorrhizal fungi  EMF, EM ). Wytworzyła się ona
znacznie p j y
póz
niej niż mikoryza arbuskularna i zasiedla 3-5% roślin.
Najmłodszą mikoryzą o znacznie mniejszym zasięgu występowania niż dwie
poprzednie jest mikoryza erikoidalna (ericoid mycorrhiza  ERM, ER,
zwana też ektendomikoryza), która zasiedla rośliny należące do Ericaeae.
t ż kt d ik ) któ i dl śli l ż d E i
Wyróżnia się też mikoryzę arbutoidalną, która zasiedla rośliny należące
do Arbutus i Pyrola oraz monotroidalną rozwijającą się na roślinach
do Arbutus i Pyrola oraz monotroidalną rozwijającą się na roślinach
bezchlorofilowych.
Jedną z ważniejszych dla roślin ozdobnych jest mikoryza storczykowa
Jedną z ważniejszych dla roślin ozdobnych jest mikoryza storczykowa
Jest to mikoryza obligatoryjna, oznacza to, że storczyki rosną wyłącznie po
zasiedleniu przez grzyby mikoryzowe. Nasiona nie wykiełkują bez grzybów
mikoryzowych.
Rodzaje mikoryzy
Rodzaje mikoryzy
Oprócz grzybów, które wchodzą z roślinami w symbiozę znajduje się na
Oprócz grzybów które wchodzą z roślinami w symbiozę znajduje się na
korzeniach wiele innych grzybów nie tworzących żadnych powiązań z
roślinami, ale mogących pośrednio wspomagać ich wzrost np. grzyb
Trichoderma harzianum, który jest pasożytem patogenów grzybowych.
Dark septate endophytes (DSE) grzyby wielofunkcyjne .
Dark septate endophytes (DSE)  grzyby  wielofunkcyjne .
Poznane jako pseudomikoryzowe, aktywne również jako saprofityczne,
obligatoryjnie lub fakultatywnie patogeniczne (analogicznie do grzybów z
grupy rhizoctonia). Mogą współdziałać z grzybami mikoryzowymi albo
ó ć
być dla nich alternatywą, szczególnie w procesie pobierania składników
pokarmowych i zaopatrywania rośliny gospodarza w wodę Ograniczają
pokarmowych i zaopatrywania rośliny gospodarza w wodę. Ograniczają
wzrost larw atakujących rośliny.
Piriformospora indica i Sebacina sp. , zasiedlając korzenie tworzą
Piriformospora indica i Sebacina sp. , zasiedlając korzenie tworzą
struktury podobne do mikoryzy erikoidalnej, storczykowej także
endomikoryzy (rozgałęzienia strzępek). Zasiedlają rośliny jedno i
dwuliścienne rosnące w różnych strefach klimatycznych.
ś ó
Zasiedlanie korzeni roślin
Zasiedlanie korzeni roślin
Kilka milimetrów warstwy g y p y g ją j do korzeni, pj
y gleby przylegającej , poddanej
biologicznej i chemicznej aktywności korzeni nosi nazwę ryzosfera.
Strefa gleby w której rozwijają strzępki grzybów mikoryzowych nosi
nazwę mikoryzosfera (ryzosfera poszerzona o zewnętrzną część
nazwę mikoryzosfera (ryzosfera  poszerzona o zewnętrzną część
grzybni).
Grzyb, który znajdzie na korzeniu miejsce dogodne dla rozpoczęcia
wrastania, zostaje rozpoznawany przez roślinę jako patogen lub
wrastania, zostaje rozpoznawany przez roślinę jako patogen lub
 przyjaciel . W przypadku patogena roślina uruchamia mechanizmy
obronne, które mają uniemożliwić, a przynajmniej utrudnić infekcję.
Reakcja taka nie występuje w kontakcie z grzybami mikoryzowymi
Reakcja taka nie występuje w kontakcie z grzybami mikoryzowymi.
Powstawanie mikoryzy
Powstawanie mikoryzy
Powstawanie połączeń mikoryzowych odbywa się w kilku etapach:
" faza asymbiotyczna
fbi t
" wczesne stadium kontaktu g y
grzyb-roślina
" faza symbiotyczna
Pierwsza faza jest znacznie krótsza dla endomikoryzy (do trzech
Pierwsza faza jest znacznie krótsza dla endomikoryzy (do trzech
tygodni), druga przebiega podobnie dla wszystkich typów mikoryzy.
Różnice morfologiczne powstają w trzeciej fazie. W zależności od typu
mikoryzy grzyb rozwija się wróżnych częściach korzenia i tworzy różne
ik b ij i óż h ś i h ki i t óż
struktury.
Rozwój mikoryzy
Rozwój mikoryzy
Faza asymbiotyczna
Spory kiełkują bez kontaktu z rośliną. Jeżeli zarodniki
endomikoryzy nie znajdą rośliny-gospodarza do 3 tyg., to
zamierają. Zarodniki ektomikoryzy żyją znacznie dłużej bez
kiełkujący zarodnik
korzeni roślin
korzeni roślin.
Wczesna faza symbiotyczna
Po  znalezieniu żywej i całej komórki korzenia, strzępka
wytwarza  przylgę (apressorium) i przytwierdza się do
powierzchni korzenia.
h k
Faza symbiotyczna
yy
Wikipedia
W tej fazie grzyby zasiedlają korzeń. W zależności od typu
mikoryzy, g y y inaczej rozrastają się na zewnątrz i wewnątrz
y y, grzyby j ją ę ą ą
korzenia.
Rozwój mikoryzy
Endomikoryza tworzona jest przez niewiele gatunków grzybów z wieloma
rodzajami roślin. Grzyby te należą do Rzędu Glomales (Zygomycetes).
ś
Grzybnia widoczna tylko pod mikroskopem, po wybarwieniu.
Autor: I Sowik
Autor: I.Sowik
Ektomikoryza tworzona jest przez bardzo wiele rodzajów grzybów
należących do Ascomycetes (workowce) i Basidiomycetes
(podstawczaki), ze stosunkowo niewielką liczbą roślin. Grzybnia rozwija
się głównie na zewnątrz korzenia stąd nazwa ekto , tworząc w wielu
się głównie na zewnątrz korzenia stąd nazwa  ekto tworząc w wielu
przypadkach owocniki wyrastające nad powierzchnię gleby.
Schemat; B Borkowska
Schemat; B.Borkowska
Erikoidalna tworzona jest przez nieliczne rodzaje grzybów
Hymenoscyphus ericae (w Europie) Scytalidium vaccinii (Ameryka Półn) także z
Hymenoscyphus ericae (w Europie), Scytalidium vaccinii (Ameryka Półn), także z
Oidiodendron griseum, Myxotrichum setosum, Clavaria spp. Wyłącznie z
roślinami należącymi do Ericaceae
Wikipedia: D.Mdgdley
Inne typy mikoryzy erikoidalnej
Inne typy mikoryzy erikoidalnej
Arbutoidalna  ograniczona do rodzajów Arbutus, Pyrola i Arctostophylus
należących do Ericaceae. Ma cechy EMF: tworzona jest mufka i struktura
podobna do sieci Hartiga. Roślina wytwarza liczne boczne korzenie.
d b d i i H i R śli li b ki
Rozwijając się wewnątrz komórek wykazuje cechy AMF i ERM.
Monotropoidalna  ograniczona jest do małej grupy roślin
Mid kż l ż j d E i T ik ł i
Monotropoidae, także należącej do Ericaceae. Ten typ mikoryzy spełnia
bardzo specyficzną rolę (podobną do mikoryzy storczykowej) dostarczając
swojemu gospodarzowi związki węgla transportowane od innych roślin
swojemu gospodarzowi związki węgla transportowane od innych roślin
znajdujących się w pobliżu.
Opisana będzie przy mikoryzie storczykowej
Opisana będzie przy mikoryzie storczykowej
Mikoryza storczykowa
yy
STORCZYKI należą do myko-heterotrofów (MHP). We wszystkich
dotychczas omówionych typach mikoryzy, rola rośliny polegała na
ó ś
dostarczaniu C (cukrów) partnerowi grzybowemu. W myko-heterotrofii, to
grzyb zaopatruje roślinę w związki organiczne czerpiąc je od
grzyb zaopatruje roślinę w związki organiczne, czerpiąc je od
sąsiadujących roślin, z którymi jest najczęściej w symbiozie ektotroficznej.
Naturalny kierunek transportu węglowodanów (nie tylko roślin
mikoryzowych) jest z góry w dół (basipetalny). W przypadku myko-
ó ó
heterotrofii cukry transportowane są wgórę rośliny, z korzeni zasiedlonych
przez grzyby innych roślin znajdujących się w danym środowisku MHP
przez grzyby innych roślin znajdujących się w danym środowisku. MHP
uważany jest czasem za  oszukańczą mikoryzę (mycorrhizal cheaters)
ponieważ roślina korzysta z energii znajdującej się w ekosystemie, nic nie
dając w zamian.
Storczyki z naturalnego środowiska Polski. Po
lewej: Dactylorhiza majalis (kukułka
szerokolistna)  częściowo heterotroficzny. Po
prawej: Cephalanthera longifolia (buławik
mieczolistny  w pełni myko-heterotroficzny
Mikoryza storczykowa, cd.
Pełne myco-heterotrofy to niektóre storczyki oraz niewielka grupa roślin
Monotropaceae, należących do Ericaceae
Częściowe myco-heterotrofy są to niektóre rodzaje z rodziny Gentianae,
wiele storczyków i część mchów.
i l tkó i ść hó
Niektóre storczyki pozostają cudzożywne przez całe życie (obligatoryjna
myko-heterotrofia), inne wytwarzają aparat fotosyntetyczny, ale jego
k h t t fi ) i tj t f t t t l j
aktywność nigdy nie jest wystarczająca do zapewnienia całkowitej
autotrofii ( ę y y )
(częściowa lub fakultatywna myko-heterotrofia).
Monotropa hypopitis
- heterotrof
Gentiana clusii
Gentiana clusii
Gentiana punctata
Zdjęcia: Wikipedia
Mikoryza storczykowa, cd.
Storczyki są niezwykle cenną rośliną dekoracyjną Rozmnażane z nasion
Storczyki są niezwykle cenną rośliną dekoracyjną. Rozmnażane z nasion
były niepowtarzalnie różnorodne. Ze względu na trudności związane z
kiełkowaniem nasion i dalszą uprawą, storczyki zaczęto rozmnażać metodą
in vitro. Wprowadzenie mikrorozmnażania całkowicie zmieniło rolę
mikoryzy. Grzyby już nie są potrzebne, aby dostarczać związków węgla od
innych roślin bo nie mają z nimi kontaktu Mikoryza potrzebna jest jednak
innych roślin, bo nie mają z nimi kontaktu. Mikoryza potrzebna jest jednak
aby  ułatwić roślinom aklimatyzację do warunków ex vitro, poza tym
wspomaga korzenie w pobieraniu wody i związków pokarmowych.
Storczyki rozmnażane
z nasion są różnorodne
Phalaenopsis
Zdjęcia: Wikipedia
Orchis simia
Mikoryza storczykowa cd
Mikoryza storczykowa, cd.
Mikoryza storczykowa zaliczana jest do ektomikoryzy, chociaż
morfologicznie ma cechy zarówno endo- jak i mikoryzy erikoidalnej
Grzyby izolowane z dorosłych roślin należą głównie do Rhizoctonia spp..
Grzybnia rozrasta się w komórkach kory korzenia formując zwoje (ang.
coils) zwane pelotons Nie tworzy mufki
coils) zwane pelotons. Nie tworzy mufki.
Ophrys-bombyliflora
Orchis
Orchis mascula
Zdjęcia: Wikipedia
Mikoryza anturium
Mikoryza anturium
Zdjęcie: Wikipedia
ANTURIUM jak i inne rośliny z Araceae (obrazkowate), w warunkach
naturalnych są epifitami (nie mają bezpośredniego kontaktu z glebą), a ich
system korzeniowy jest przystosowany do przymocowania rośliny na
system korzeniowy jest przystosowany do  przymocowania rośliny na
drzewie, a nie do penetrowania gleby. Sprawia to, że rośliny te mają
specyficzne wymagania co do wody i sposobu żywienia. Korzystając ze
związków organicznych rośliny-gospodarza mają ograniczoną aktywność
fotosyntetyczną. Pochodząc z terenów o dużej wilgotności (np. lasy
tropikalne) zostały przystosowane morfologicznie i fizjologicznie do
tropikalne), zostały przystosowane morfologicznie i fizjologicznie do
korzystania z wody w atmosferze.
Mikoryza anturium cd
Mikoryza anturium, cd.
Mimo, że epifity nie mają bezpośredniego kontaktu z glebą to znaleziono
na ich korzeniach grzyby z rodzaju Glomus, które tworzą endomikoryzę: G.
na ich korzeniach grzyby z rodzaju Glomus, które tworzą endomikoryzę: G.
constrictum, G. etunicatum, G. microcarpum.
ROŚLINY POKREWNE Pi (Pi Pi
ROŚLINY POKREWNE: Piperaceae (Peperomia sp. Piper sp.,
Pothomorphae umbellatum) i Bromeliaceae (Vriesea werkleana).
Piper nigrum
Piper nigrum
Piper methysticum
Zantedescia aetiopica
Zdjęcia: Wikipedia
Anturium dlaczego mikoryzacja?
Anturium - dlaczego mikoryzacja?
Zdjęcie: Wikipedia
Anturium ma ogromne znaczenie w produkcji ogrodniczej. Uprawa jest
trudna i narażona na liczne niebezpieczeństwa, związane z
wymaganiami roślin epifitów. Ze względu na specyficzną budowę
i i śli ifitó Z l d fi b d
związaną z pochodzeniem (brak drobnych korzeni i przystosowanie liści
do wysokiej wilgotności), oraz z racji rozmnażania, obecnie prawie
do wysokiej wilgotności), oraz z racji rozmnażania, obecnie prawie
wyłącznie w kulturach in vitro i uprawie bezglebowej, także podatność na
liczne patogeny - wprowadzenie mikoryzacji jest jak najbardziej zasadne.
Szczepionka dla anturium zawiera grzyby należące do rodzaju Glomus.
EFEKTY MIKORYZACJI
EFEKTY MIKORYZACJI
-M +M
-M+M
M +M
+M -M
Grzyby mikoryzowe są zaangażowane w:
Grzyby mikoryzowe są  zaangażowane w:
Istotą symbiozy mikoryzowej jest wpływ na:
" odżywianie: udostęp pobieranie fosforu ( ), azotu ( ),
y ępnianie i p (P), (N),
mikroelementów, oraz przemieszczanie asymilatów
" ochronę p y y , , pH,
ę przed stresami: abiotycznymi  susza, zasolenie, p ,
temperatura biotycznymi  patogeny glebowe, infekcje liści
(najnowsze sugestie), nicienie
" procesy fizjologiczne  fotosyntezę, gospodarkę wodną,
wymianę gazową
" procesy biochemiczne - aktywność enzymatyczną
" poprawę struktury gleby
Efekty symbiozy mikoryzowej
y y y y j
W produkcji ogrodniczej liczy się głównie reakcja:
" morfologiczna 
f l i
wygląd ogólny roślin, rozgałęzienie, wielkość liści,
k it i i b d t ki
kwitnienie, rozbudowa systemu korzeniowego
" podwyższona odporność na stresy 
głównie patogeny glebowe
Szczególne znaczenie w produkcji ogrodniczej ma:
" mikoryzacja roślin rozmnażanych metodą in vitro oraz uprawianych na
ik j śli ż h t d i it ih
podłożach bezglebowych
Efekty symbiozy mikoryzowej cd
Efekty symbiozy mikoryzowej, cd.
Wochronieśrodowiska najważniejsze jest:
W ochronie środowiska najważniejsze jest:
" obniżenie chemizacji: niższe nawożenie i ograniczenie
obniżenie chemizacji: niższe nawożenie i ograniczenie
pestycydów
" możliwość ograniczenia zużycia wody
" przywracanie równowagi biologicznej
Reakcja morfologiczna, borówka wysoka
Reakcja morfologiczna, borówka wysoka
Borówka wysoka  Bluecrop ,
inokulowana Arctostaphylos uva-
ursi
-M +M
Area of 10 leaves
Total shoot lenght of 15 plants
1200
1 - Erica I
2500
2 - Erivac 3
2000
900
3 - V. myrtillus
1500
600 4 V vitis idaea
600 4 - V. vitis idaea
1000
5 - Arctostaphylos uva-ursi
300
500
0
0
inoculum
inoculum
Borówka wysoka i wiele innych roślin, reaguje
na dobrze dobraną szczepionkę silniejszym
na dobrze dobraną szczepionkę silniejszym
wzrostem pędów. Powierzchnia liści zmienia się
w niewielkim stopniu lub nawet jest zmniejszona
c
c m
m2
mm
r
r
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
t
r
tr
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
n
nt
n
nt
Ko
Ko
Ko
Ko
Ko
Ko
Ko
Ko
Reakcja morfologiczna w warunkach
Reakcja morfologiczna, w warunkach
optymalnych (żurawina)
Total shoot length of 10 plants Area of 10 leaves
gp
1800
1500
8000
1200
6000
900
900
4000
600
2000
300
0
0
KN2 Erica 1 Eriv ac 3 Vac Vac ARC u- KN2 Erica 1 Eriv ac Vac Vac ARC u-
my rt mont ursi 3 my rt mont ursi
inoculum
inoculum
Żurawina odm.  Pilgrim reaguje inaczej niż borówka - wzrost pędów jest zahamowany, ale
powierzchnia liści jest większa
m
mm 2
cm
Reakcja morfologiczna, w warunkach
stresu (żurawina)
Całkowita długość pędów z 15 roślin
pH of Contr Fungi Fungi Erica 1 Vacci
pH of Contr Fungi Fungi + Erica 1 Vacci
substrate bacteria Mac
- M
4,5
4,5
(standard)
2443 2465 2394 2051 2294
6 5
6,5
(with mineral
2009 2834 2256 2468 2268
wool)
wool)
Mikoryzacja nie wpływała na długość pędów przy optymalnym pH
substratu, natomiast w warunkach stresowych (wysokie pH) stymulowała
wzrost korzeni.
Ogólna reguła: Symbioza mikoryzowa jest aktywna tylko w warunkach
stresowych.
Dlaczego symbioza mikoryzowa
podwyższa odporność na stresy
" ochrona fizyczna: grzybnia pozostająca na zewnątrz
" ochrona fizyczna: grzybnia pozostająca na zewnątrz
korzeni utrudnia dotarcie organizmów szkodliwych do
powierzchni korzeni.
powierzchni korzeni.
" system korzeniowy jest rozbudowany dzięki czemu
j ih i i i i i i kj
jego powierzchnia i zasięg znacznie się zwiększają,
umożliwiając pobieranie wody i minerałów
niedostępnych dla roślin bez mikoryzy
niedostępnych dla roślin bez mikoryzy.
" korzenie mikoryzowe mają podwyższoną zdolność do
tworzenia żelowego  filmu (mucilage), który
optymalizuje strefę mikoryzosfery.
Dlaczego symbioza mikoryzowa
gy y
podwyższa odporność na stresy, cd
" szczególne znaczenie mają pęcherzyki endomikoryzy,
które są magazynem zarówno wody jak i związków
które są magazynem zarówno wody jak i związków
pokarmowych. W krytycznej sytuacji, roślina może
wykorzystać te  zapasy . Przy innych typach
wykorzystać te  zapasy . Przy innych typach
mikoryzy, sama grzybnia może być z
ródłem wody i
związkówmine a yc
ą ó eralnych.
" ustabilizowana mikoryza uaktywnia aquapory ( y
y y q p y (kanały
wodne), które usprawniają gospodarkę wodną
" mikoryza wpływa także na ruchy aparatów szparkowych,
regulując wymianę gazową (transpirację i asymilację
CO2).
Dlaczego symbioza mikoryzowa
Dlaczego symbioza mikoryzowa
podwyższa odporność na stresy, cd.
" w badaniach ekologicznych stwierdzono że równowaga
" w badaniach ekologicznych stwierdzono, że równowaga
rozwoju pomiędzy systemem korzeniowym i częścią
zieloną ma zasadnicze znaczenie dla odporności
zieloną ma zasadnicze znaczenie dla odporności
roślin na stresy. Mikoryza poprawia i stabilizuje
stosunek korzeni do części nadziemnej
stosunek korzeni do części nadziemnej,
pośrednio podwyższając tolerancję roślin na stresy.
Zdjęcie: J. Maszkiewicz
SZCZEPIONKI
SZCZEPIONKI
(inokula)
(inokula)
Co to są szczepionki
o o ą po
Działalność człowieka i rozwój przemysłowy oraz postęp w
rolnictwie naruszył, a czasem zniszczył naturalne stosunki w
ekosystemach i agrosystemach
ekosystemach i agrosystemach.
Zaistniała konieczność celowego wprowadzania mikroorganizmów
do siedlisk naturalnych i uprawnych Początkowo mikroorganizmy
do siedlisk naturalnych i uprawnych. Początkowo mikroorganizmy
pożyteczne były wprowadzane przez dodawanie gleby ze
stanowisk naturalnych. Ulepszoną formą było wp
y p ą ą y prowadzanie
grzybów mikoryzowych do podłoża przygotowywanego dla roślin.
Od niedawna na bazie grzybów i bakterii wspomagających,
produkowane są szczepionki (inokula) Można już mówić o
produkowane są szczepionki (inokula). Można już mówić o
 przemyśle mikoryzowym silnie rozwiniętym w krajach
zachodnich, u nas dop powstającym. Oczywiście oferowane
, piero pją y y
szczepionki mają różną wartość (bywa, że żadną).
Co to są szczepionki, cd.
ą p ,
Rodzaj grzybów i ich pochodzenie: szczepionki nie powinny być
 uniwersalne , tzn. grzyby w niej obecne powinny mieć zdolność do
formowania jednego z wymienionych wcześniej typów mikoryzy.
Spotykane biopreparaty (bo to nie są szczepionki), w których jest
wiele grzybów zarówno endo jak ekto mikoryzowych a często i
wiele grzybów zarówno endo- jak ekto-mikoryzowych, a często i
Trichoderma są o  nieprzewidywalnym działaniu, jeżeli w ogóle
zadziałaj Naj jj
ją. jlepsze (najskuteczniejsze) szczepionki są tworzone dla
konkretnych roślin czy grupy roślin i zawierają grzyby/bakterie, które
łatwo (skutecznie) wchodzą w połączenie symbiotyczne z roślinami
na które zostały zastosowane Idealnym jest gdy grzyby pochodzą z
na które zostały zastosowane. Idealnym jest, gdy grzyby pochodzą z
tych samych ekosystemów co rośliny.
Szczepionki, cd.
Szczepionki, cd.
borowik
Rosnące w podłożu strzępki
 szukające korzeni do
zasiedlenia lub łączące rośliny
sąsiadujące. Przy ektomikoryzie
strzępki mogą rosnąć dłuższy
z dębem
czas bez korzeni
z sosną
z sosną
wgórach ze świerkiem
w górach ze świerkiem
Włośnianka rosista -
Hebeloma crustiliniforma
Lakówka pospolita - Laccaria laccata
Rośliny z naturalnych stanowisk 
yy
z
ródła inokulum
Vaccinium myrtillus
Vaccinium myrtillus
V. vitis idaea
Arctostaphylos uva-ursi
p y
Calluna vulgaris
Calluna vulgaris
Szczepionki tworzone dla
Ledum palustre
Ledum palustre
Vaccinium w firmie
Vaccinium, w firmie
Mykoflor (W. Szałański)
Co to są szczepionki, cd.
Co to są szczepionki, cd.
Formy szczepionek: szczepionki mogą być oparte na zarodnikach
(h) l b h k h (l ) k k l
(sporach) lub żywych strzępkach (propagule), a także mieszane. Inokulum
zawierające propagule jest  agresywne tzn. że bardzo szybko następuje
zasiedlenie korzeni Jeżeli w inokulum znajdują się zarodniki wtedy
zasiedlenie korzeni. Jeżeli w inokulum znajdują się zarodniki wtedy
zasiedlanie zaczyna się dopiero po 3-4 tyg. Zasiedlenie nie jest
równoznaczne z widoczną reakcją rośliny. Dopiero po zaistnieniu równowagi
we wzroście i procesach fizjologiczno-biochemicznych pomiędzy partnerami
ś f
symbiozy można się spodziewać oczekiwanych efektów.
Szczepionki mogą być produkowane w formie  suchej lub  mokrej .
ć f
Szczepionka  sucha jest przygotowywana na bazie korzeni, jako nośnik
może też być używana glinka wermikulit i inne materiały Jeżeli
może też być używana glinka, wermikulit i inne materiały. Jeżeli
szczepionka nie jest granulowana, to łatwo pyli (suche korzenie i podłoże) i
może być szkodliwa dla alergików. Szczepionka w formie żelowej jest
bardziej kłopotliwa w przygotowaniu, ale jest bezpieczna. Jest to doskonała
forma do mikoryzacji młodych roślin, przez zanurzenie systemu
korzeniowego
korzeniowego.
DZI
KUJ
-
Ż
ŻYCZ
POWODZENIA W
MIKORYZACJI ROŚLIN
MIKORYZACJI ROŚLIN
Sadzenie roślin mikoryzowanych: to jest to!
Grzyby saprofityczne
są piękne
Zdjęcia: J.Maszkiewicz


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
instrukcja prezentacja2
Prezentacja MG 05 2012
Prezentacja ekonomia instytucjonalna na Moodle
Sekrety skutecznych prezentacji multimedialnych
413 (B2007) Kapitał własny wycena i prezentacja w bilansie cz II
18 Prezentacja
prezentacja z budo
Antygeny i Imunogennosc PREZENTACJA
Etapy tworzenia prezentacji
Geneza polityki spójności Unii Europejskiej prezentacja
Prezentacja VI dzia
Prezent urodzinowy dla Hitlera
Prezentacja na zajęcia dostęp do informacji publicznej 9 10 2015 (1)

więcej podobnych podstron