Dlaczego przygotowujemy projekt?
Dlaczego przygotowujemy projekt?
Zarządzanie
Zarządzanie
Spośród najczęstszych mankamentów przedsięwzięć
Spośród najczęstszych mankamentów przedsięwzięć
Projektem
Projektem
realizowanych przy wsparciu środków publicznych
realizowanych przy wsparciu środków publicznych
wymienia się:
wymienia się:
" nieprecyzyjne planowanie,
" nieprecyzyjne planowanie,
" nieczytelne wskaz
niki efektywności projektu,
" nieczytelne wskaz
niki efektywności projektu,
" niedostosowanie projektów do potrzeb odbiorców,
" niedostosowanie projektów do potrzeb odbiorców,
" słabe rozeznanie zagrożeń towarzyszących realizacji
" słabe rozeznanie zagrożeń towarzyszących realizacji
projektu,
projektu,
Na podstawie
Na podstawie
" ignorowanie czynników wpływających na trwałość
" ignorowanie czynników wpływających na trwałość
Podręcznika Zarządzania Projektami Miękkimi
Podręcznika Zarządzania Projektami Miękkimi
korzyści uzyskiwanych dzięki wdrożeniu projektu,
korzyści uzyskiwanych dzięki wdrożeniu projektu,
W kontekście
W kontekście
" niewykorzystywanie doświadczeń własnych i innych z
" niewykorzystywanie doświadczeń własnych i innych z
Europejskiego Funduszu Społecznego realizacji podobnych przedsięwzięć.
Europejskiego Funduszu Społecznego realizacji podobnych przedsięwzięć.
1 2
Dlaczego przygotowujemy projekt? Projekt - definicja
Dlaczego przygotowujemy projekt? Projekt - definicja
" Do tej listy niedostatków dochodzą błędy popełniane
" Do tej listy niedostatków dochodzą błędy popełniane
podczas przygotowania projektów, takie jak:
podczas przygotowania projektów, takie jak:
Projekty europejskie to zbiory czynności
" brak strategii,
" brak strategii,
podejmowanych dla osiągnięcia jasno
" niepełna analiza sytuacji,
" niepełna analiza sytuacji,
określonych celów w wyznaczonym czasie i przy
" brak wspólnego postrzegania problemów, celów i
" brak wspólnego postrzegania problemów, celów i
pomocy przeznaczonego na to budżetu.
założeń projektu,
założeń projektu,
" planowanie i wdrożenie zorientowane na działania a nie
" planowanie i wdrożenie zorientowane na działania a nie
na cel,
na cel,
" nieweryfikowalny wynik projektu,
" nieweryfikowalny wynik projektu,
" podporządkowanie projektu ramom budżetowym,
" podporządkowanie projektu ramom budżetowym,
" niespójność dokumentów (np. wniosek i studium
" niespójność dokumentów (np. wniosek i studium
wykonalności).
wykonalności).
3 4
Projekt - definicja Program Projekt
Projekt - definicja Program Projekt
" W działalności Unii Europejskiej programy odgrywają
" W działalności Unii Europejskiej programy odgrywają
szczególną rolę, bowiem projekty europejskie są
szczególną rolę, bowiem projekty europejskie są
zazwyczaj elementami większych przedsięwzięć,
zazwyczaj elementami większych przedsięwzięć,
właśnie programów europejskich. Programy są wiec
właśnie programów europejskich. Programy są wiec
kategorią nadrzędną w stosunku do projektów, w
kategorią nadrzędną w stosunku do projektów, w
ramach programów realizowanych jest zazwyczaj
ramach programów realizowanych jest zazwyczaj
wiele projektów.
wiele projektów.
5 6
1
PCM PCM
PCM PCM
" Narzędziem rekomendowanym przez Komisję
" Narzędziem rekomendowanym przez Komisję
Europejską do definiowania i planowania projektów
Europejską do definiowania i planowania projektów
Cykl projektu składa się z pięciu faz:
Cykl projektu składa się z pięciu faz:
współfinansowanych ze środków UE jest tzw.
współfinansowanych ze środków UE jest tzw.
 zarządzanie cyklem projektu (PCM)
 zarządzanie cyklem projektu (PCM)
" programowania,
" programowania,
" identyfikacji,
" identyfikacji,
" formułowania,
" formułowania,
" wdrażania,
" wdrażania,
" ewaluacji i audytu.
" ewaluacji i audytu.
7 8
Formułowanie Formułowanie
Formułowanie Formułowanie
" Faza analizy:
" Faza analizy: " Faza planowania  polega na przygotowaniu
" Faza planowania  polega na przygotowaniu
" analiza interesariuszy  to identyfikacja i charakterystyka
" analiza interesariuszy  to identyfikacja i charakterystyka
następujących dokumentów:
następujących dokumentów:
głównych odbiorców i uczestników projektu, z
głównych odbiorców i uczestników projektu, z
" matryca logiczna  to podstawowe narzędzie projektowe,
" matryca logiczna  to podstawowe narzędzie projektowe,
uwzględnieniem problemów wymagających interwencji
uwzględnieniem problemów wymagających interwencji
pozwalające na precyzyjne zbudowanie struktury projektu (lub
pozwalające na precyzyjne zbudowanie struktury projektu (lub
poprzez projekt,
poprzez projekt,
programu), sprawdzenie jego wewnętrznej logiki,
programu), sprawdzenie jego wewnętrznej logiki,
" analiza problemów  to identyfikacja kluczowych
" analiza problemów  to identyfikacja kluczowych
sformułowanie celów i rezultatów oraz określenie zasobów i
sformułowanie celów i rezultatów oraz określenie zasobów i
trudności, które mają być choć częściowo rozwiązane za
trudności, które mają być choć częściowo rozwiązane za
kosztów,
kosztów,
pomocą projektu,
pomocą projektu,
" harmonogram projektu  pokazuje sekwencje i zależności
" harmonogram projektu  pokazuje sekwencje i zależności
" analiza celów  to odpowiedz
na istniejące problemy,
" analiza celów  to odpowiedz
na istniejące problemy,
miedzy zadaniami, podaje ich czas trwania, przydziela
miedzy zadaniami, podaje ich czas trwania, przydziela
wskazanie środków prowadzących do pożądanych
wskazanie środków prowadzących do pożądanych
odpowiedzialność i podkreśla momenty szczególnie istotne w
odpowiedzialność i podkreśla momenty szczególnie istotne w
zmian,
zmian,
projekcie,
projekcie,
" analiza strategii  to określenie różnych dróg osiągnięcia
" analiza strategii  to określenie różnych dróg osiągnięcia
" plan wykorzystania zasobów  zestawia zapotrzebowanie na
" plan wykorzystania zasobów  zestawia zapotrzebowanie na
powyższych celów.
powyższych celów.
zasoby i środki, co pomaga stworzyć spójny budżet.
zasoby i środki, co pomaga stworzyć spójny budżet.
9 10
Zaczynamy!
Zaczynamy!
Jak dobrze zacząć?
Jak dobrze zacząć?
" Pierwsza zasada pracy nad projektem mówi, że nie
" Pierwsza zasada pracy nad projektem mówi, że nie
wolno zaczynać od wypełniania wniosku o
wolno zaczynać od wypełniania wniosku o
dofinansowanie.
dofinansowanie.
" Musimy więc najpierw ten projekt stworzyć. W głowie,
" Musimy więc najpierw ten projekt stworzyć. W głowie,
a potem na papierze. Tak, aby potrafić wytłumaczyć
a potem na papierze. Tak, aby potrafić wytłumaczyć
 sobie i innym  o co tak naprawdę nam chodzi.
 sobie i innym  o co tak naprawdę nam chodzi.
Wytłumaczyć, ale także przekonać do finansowego
Wytłumaczyć, ale także przekonać do finansowego
wsparcia naszych zamierzeń. Możemy próbować
wsparcia naszych zamierzeń. Możemy próbować
budować projekt na własną rękę, ale łatwiej i szybciej
budować projekt na własną rękę, ale łatwiej i szybciej
jest skorzystać z istniejącej metodologii.
jest skorzystać z istniejącej metodologii.
11 12
2
Konkurs Idea projektu
Konkurs Idea projektu
" Dokładne przestudiowanie opisu warunków
" Dokładne przestudiowanie opisu warunków
przyznawania środków w wybranym przez nas
przyznawania środków w wybranym przez nas
" Sprawdzamy zasięg regionalny
" Sprawdzamy zasięg regionalny
konkursie.
konkursie.
" Rozważamy sytuację pod kątem swojego regionu
" Rozważamy sytuację pod kątem swojego regionu
" Wybrana przez nas  szufladka jest przeznaczona na
" Wybrana przez nas  szufladka jest przeznaczona na
" Agroturystyka
" Agroturystyka
wspieranie projektów, których celem jest
wspieranie projektów, których celem jest
przygotowanie rolników do działalności pozarolniczej
przygotowanie rolników do działalności pozarolniczej
tak, aby mieli alternatywne z
ródło utrzymania,
tak, aby mieli alternatywne z
ródło utrzymania,
Zamierzamy przeprowadzić serię szkoleń dla rolników z
Zamierzamy przeprowadzić serię szkoleń dla rolników z
" do tej pory organizowaliśmy szkolenia z zakresu województwa podkarpackiego, które pomogą im rozpocząć
" do tej pory organizowaliśmy szkolenia z zakresu województwa podkarpackiego, które pomogą im rozpocząć
prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzenie działalności agroturystycznej.
prowadzenia działalności gospodarczej, prowadzenie działalności agroturystycznej.
" potrzebujemy nowej inspiracji  tematyki szkoleń
" potrzebujemy nowej inspiracji  tematyki szkoleń
Zaczęliśmy budować projekt
Zaczęliśmy budować projekt
13 14
Myślenie o projekcie
Myślenie o projekcie
" Już teraz warto sobie uświadomić, że aby pozyskać
" Już teraz warto sobie uświadomić, że aby pozyskać
unijne wsparcie nie wystarczy mieć chęć działania,
unijne wsparcie nie wystarczy mieć chęć działania,
lecz trzeba jeszcze udowodnić  sponsorowi
lecz trzeba jeszcze udowodnić  sponsorowi
publicznemu , że to co proponujemy ma sens, jest
publicznemu , że to co proponujemy ma sens, jest
przemyślane i przyniesie korzyści nie tylko nam.
przemyślane i przyniesie korzyści nie tylko nam.
15 16
Cel czy środek SMART
Cel czy środek SMART
" Warto pamiętać, że środki unijne to  środki celowe , " Warto także pamiętać, że cele powinny spełniać
" Warto pamiętać, że środki unijne to  środki celowe , " Warto także pamiętać, że cele powinny spełniać
czyli można je przeznaczać jedynie na cele z góry kryteria SMART, czyli być:
czyli można je przeznaczać jedynie na cele z góry kryteria SMART, czyli być:
określone przez instytucje planujące podział
określone przez instytucje planujące podział
pieniędzy. Te cele są odpowiedzią na problemy
pieniędzy. Te cele są odpowiedzią na problemy
" konkretne i proste (S  Specific, Simple),
" konkretne i proste (S  Specific, Simple),
społeczne, z którymi kraj (region) się zmaga. Trzeba
społeczne, z którymi kraj (region) się zmaga. Trzeba
" mierzalne ilościowo (M  Measurable),
" mierzalne ilościowo (M  Measurable),
w tym miejscu zwrócić uwagę na ważne rozróżnienie.
w tym miejscu zwrócić uwagę na ważne rozróżnienie.
" mierzalne jakościowo (A Assesable),
" mierzalne jakościowo (A Assesable),
Szkolenia, które chcemy przeprowadzić nie są celem
Szkolenia, które chcemy przeprowadzić nie są celem
" realne do osiągnięcia (R  Realistic),
" realne do osiągnięcia (R  Realistic),
w naszym projekcie, lecz jedynie środkiem do
w naszym projekcie, lecz jedynie środkiem do
" określone w czasie (T  Time-bound).
" określone w czasie (T  Time-bound).
realizacji celów. Utożsamianie środka z celem to
realizacji celów. Utożsamianie środka z celem to
błąd, pojawiający się w wielu projektach.
błąd, pojawiający się w wielu projektach.
17 18
3
Cele nadrzędne Cele nadrzędne
Cele nadrzędne Cele nadrzędne
" Określając cele nadrzędne projektu, trzeba odwołać
" Określając cele nadrzędne projektu, trzeba odwołać
" Z punktu widzenia planowania przez państwo
" Z punktu widzenia planowania przez państwo
się do celów programu, w ramach którego projekt
się do celów programu, w ramach którego projekt
pomocy finansowej, wszystkie rozdysponowane
pomocy finansowej, wszystkie rozdysponowane
może być dofinansowany. Są one wyraz
nie
może być dofinansowany. Są one wyraz
nie
środki powinny łącznie (ale też każdy z osobna...)
środki powinny łącznie (ale też każdy z osobna...)
przedstawione w opisie konkursu i w odpowiednich
przedstawione w opisie konkursu i w odpowiednich
posłużyć wprowadzeniu polityki pożądanej w danym
posłużyć wprowadzeniu polityki pożądanej w danym
dokumentach programowych (m. in. w Programie
dokumentach programowych (m. in. w Programie
sektorze, co z kolei powinno doprowadzić do zmian
sektorze, co z kolei powinno doprowadzić do zmian
Operacyjnym).
Operacyjnym).
strukturalnych, takich jak struktura zatrudnienia,
strukturalnych, takich jak struktura zatrudnienia,
" Sięgnijmy więc po te zapisy, aby sformułować cele w
" Sięgnijmy więc po te zapisy, aby sformułować cele w
struktura gospodarcza, administracyjna kraju.
struktura gospodarcza, administracyjna kraju.
naszym projekcie szkoleniowym:
naszym projekcie szkoleniowym:
" W przypadku wybranej przez nas  szufladki polityka
" W przypadku wybranej przez nas  szufladki polityka
Celem (nadrzędnym) projektu będzie  zwiększenie
Celem (nadrzędnym) projektu będzie  zwiększenie
państwa zmierza do zmniejszenia ilości osób
państwa zmierza do zmniejszenia ilości osób
mobilności zawodowej mieszkańców wsi (cytat
mobilności zawodowej mieszkańców wsi (cytat
pracujących w rolnictwie (jest to konieczne ze
pracujących w rolnictwie (jest to konieczne ze
zaczerpnęliśmy z programu operacyjnego)
zaczerpnęliśmy z programu operacyjnego)
względu na bardzo wysoki, prawie 30% wskaz
nik
względu na bardzo wysoki, prawie 30% wskaz
nik
zainteresowanych podjęciem dodatkowej działalności w
zainteresowanych podjęciem dodatkowej działalności w
zatrudnienia w tym sektorze, podczas gdy europejska
zatrudnienia w tym sektorze, podczas gdy europejska
formie prowadzenia gospodarstw agroturystycznych.
formie prowadzenia gospodarstw agroturystycznych.
średnia wynosi tylko kilka procent).
średnia wynosi tylko kilka procent).
19 20
Cele szczegółowe Piszemy
Cele szczegółowe Piszemy
" Następnym krokiem jest określenie celów " Do wstępnego opisu projektu będziemy potrzebować
" Następnym krokiem jest określenie celów " Do wstępnego opisu projektu będziemy potrzebować
bezpośrednich naszych działań, inaczej zwanych wstępnego określenia budżetu i ram czasowych
bezpośrednich naszych działań, inaczej zwanych wstępnego określenia budżetu i ram czasowych
 celami szczegółowymi . Jest to zadanie nieco projektu, musimy się zastanowić, co konkretnie
 celami szczegółowymi . Jest to zadanie nieco projektu, musimy się zastanowić, co konkretnie
trudniejsze, ponieważ zależy od charakteru projektu, chcemy zrobić, w jakim czasie i ile to będzie
trudniejsze, ponieważ zależy od charakteru projektu, chcemy zrobić, w jakim czasie i ile to będzie
a projekty mogą być przecież bardzo różne. Trzeba kosztowało.
a projekty mogą być przecież bardzo różne. Trzeba kosztowało.
pamiętać, że nie formułuje się celów abstrakcyjnie, w  Zasięg (ogólnopolski, ponadregionalny, regionalny,
pamiętać, że nie formułuje się celów abstrakcyjnie, w  Zasięg (ogólnopolski, ponadregionalny, regionalny,
ponadlokalny, lokalny
ponadlokalny, lokalny
oderwaniu od planowanego przedsięwzięcia, lecz
oderwaniu od planowanego przedsięwzięcia, lecz
 Kadra
 Kadra
wręcz przeciwnie, w ścisłym z nim związku.
wręcz przeciwnie, w ścisłym z nim związku.
 Ilość szkoleń
 Ilość szkoleń
Powinniśmy dążyć do tego, aby każdy projekt
Powinniśmy dążyć do tego, aby każdy projekt
 Liczba uczestników
 Liczba uczestników
realizować dobrze, tanio i szybko. A więc trzy
realizować dobrze, tanio i szybko. A więc trzy
 Rodzaj szkolenia
 Rodzaj szkolenia
podstawowe czynniki wpływające na cele
podstawowe czynniki wpływające na cele
 Wielkość grupy  ilość grup  ilość dni szkoleniowych
 Wielkość grupy  ilość grup  ilość dni szkoleniowych
bezpośrednie projektu to rezultat, koszt i czas.
bezpośrednie projektu to rezultat, koszt i czas.
 Działania kompleksowe
 Działania kompleksowe
21 22
Rezultaty, działania Rezultaty, działania - podsumujmy
Rezultaty, działania Rezultaty, działania - podsumujmy
" A więc rezultaty naszego projektu to: " Podsumujmy naszą dotychczasową wiedzę:
" A więc rezultaty naszego projektu to: " Podsumujmy naszą dotychczasową wiedzę:
 przeszkolenie 150 rolników i domowników,
 przeszkolenie 150 rolników i domowników,
 opracowanie 150 sztuk materiałów szkoleniowych,
 opracowanie 150 sztuk materiałów szkoleniowych,
 rezultaty opisują to, co konkretnie otrzymają uczestnicy w
 rezultaty opisują to, co konkretnie otrzymają uczestnicy w
 wydanie 150 zaświadczeń o ukończeniu szkolenia. ramach projektu (np. liczba szkoleń). Powinny być
 wydanie 150 zaświadczeń o ukończeniu szkolenia. ramach projektu (np. liczba szkoleń). Powinny być
odpowiedzią na zauważone lub zgłaszane przez naszych
odpowiedzią na zauważone lub zgłaszane przez naszych
beneficjentów zapotrzebowanie,
beneficjentów zapotrzebowanie,
" Wiemy też że zgłosimy chęć przeprowadzenia
" Wiemy też że zgłosimy chęć przeprowadzenia
 działania to poszczególne zadania i czynności do wykonania
 działania to poszczególne zadania i czynności do wykonania
następujących działań:
następujących działań:
w projekcie. Pokazują, za pomocą jakich kroków osiągane
w projekcie. Pokazują, za pomocą jakich kroków osiągane
- cykl 6 trzydniowych szkoleń warsztatowych, będą rezultaty.
- cykl 6 trzydniowych szkoleń warsztatowych, będą rezultaty.
- 6 jednodniowych wyjazdów studyjnych.
- 6 jednodniowych wyjazdów studyjnych.
23 24
4
Teraz możemy przystąpić do pełniejszego opisania
Teraz możemy przystąpić do pełniejszego opisania
Ramy czasowe
Ramy czasowe
projektu:
projektu:
Projektodawca przewiduje, że w szkoleniach udział wez
mie
Projektodawca przewiduje, że w szkoleniach udział wez
mie
150 osób. Zajęcia będą miały formę wykładów, warsztatów
150 osób. Zajęcia będą miały formę wykładów, warsztatów
oraz jednodniowego wyjazdu studyjnego do wzorcowego " Skoro wiemy już co chcemy zrobić, zastanówmy się
oraz jednodniowego wyjazdu studyjnego do wzorcowego " Skoro wiemy już co chcemy zrobić, zastanówmy się
chwilę nad ramami czasowymi naszego projektu.
chwilę nad ramami czasowymi naszego projektu.
gospodarstwa agroturystycznego. Szkolenia będą
gospodarstwa agroturystycznego. Szkolenia będą
" 6 tygodni  cykl szkoleń zabierze. Doliczmy jeszcze
" 6 tygodni  cykl szkoleń zabierze. Doliczmy jeszcze
obejmowały grupy 25-osobowe, co pozwoli na większy
obejmowały grupy 25-osobowe, co pozwoli na większy
" 1 tydzień - wizyty studyjne.
" 1 tydzień - wizyty studyjne.
kontakt wykładowcy z uczestnikami. Wszelkie wątpliwości i
kontakt wykładowcy z uczestnikami. Wszelkie wątpliwości i " 2 tygodnie przygotowanie materiałów szkoleniowych
" 2 tygodnie przygotowanie materiałów szkoleniowych
" 5 tygodni przygotowanie i realizacja kampanii rekrutacyjnej.
" 5 tygodni przygotowanie i realizacja kampanii rekrutacyjnej.
pytania będą rozpatrywane indywidualnie podczas
pytania będą rozpatrywane indywidualnie podczas
" 2 tygodnie podsumowanie, policzenie, napisanie raportów itp.
" 2 tygodnie podsumowanie, policzenie, napisanie raportów itp.
konsultacji. Taka liczba uczestników ma również wpływ na
konsultacji. Taka liczba uczestników ma również wpływ na
nawiązywanie kontaktów i wymianę pomysłów pomiędzy
nawiązywanie kontaktów i wymianę pomysłów pomiędzy
Po zebraniu wszystkiego razem okazuje się, że nasz
Po zebraniu wszystkiego razem okazuje się, że nasz
samymi uczestnikami. Zajęcia praktyczne będą miały
samymi uczestnikami. Zajęcia praktyczne będą miały
projekt potrwa 4 miesiące. To dopiero wstępna
projekt potrwa 4 miesiące. To dopiero wstępna
charakter warsztatów, które umożliwią aktywny udział przymiarka czasowa. W dalszej części prac nad
charakter warsztatów, które umożliwią aktywny udział przymiarka czasowa. W dalszej części prac nad
budowaniem projektu będzie nas czekało
budowaniem projektu będzie nas czekało
każdego uczestnika. Oprócz szkoleń będzie również
każdego uczestnika. Oprócz szkoleń będzie również
opracowanie szczegółowego harmonogramu.
opracowanie szczegółowego harmonogramu.
zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie uczestników
zapewnione zakwaterowanie i wyżywienie uczestników
oraz zwrot kosztów podróży.
oraz zwrot kosztów podróży.
25 26
Bezpośrednie cele projektu Bezpośrednie cele projektu
Bezpośrednie cele projektu Bezpośrednie cele projektu
" Pamiętamy, że proponowane działania mają być " Najważniejszym celem bezpośrednim naszego
" Pamiętamy, że proponowane działania mają być " Najważniejszym celem bezpośrednim naszego
środkiem do osiągnięcia zakładanych celów  projektu powinno być podjęcie przez część rolników,
środkiem do osiągnięcia zakładanych celów  projektu powinno być podjęcie przez część rolników,
zarówno nadrzędnego (stawianego przez którzy ukończą nasze szkolenia działalności w
zarówno nadrzędnego (stawianego przez którzy ukończą nasze szkolenia działalności w
 sponsora ), jak i bezpośredniego, określanego przez agroturystyce. Dlaczego? Bo jeżeli się tak nie stanie,
 sponsora ), jak i bezpośredniego, określanego przez agroturystyce. Dlaczego? Bo jeżeli się tak nie stanie,
nas samych. Jaki więc cel sobie postawimy? nasze szkolenia będą  sztuką dla sztuki , dadzą
nas samych. Jaki więc cel sobie postawimy? nasze szkolenia będą  sztuką dla sztuki , dadzą
zajęcie naszym trenerom i pracownikom obsługi, ale
zajęcie naszym trenerom i pracownikom obsługi, ale
nie przyniosą pożytku naszym beneficjentom, nie
nie przyniosą pożytku naszym beneficjentom, nie
będą więc miały sensu w kontekście celu głównego
będą więc miały sensu w kontekście celu głównego
jakim jest, przypomnijmy, zwiększenie mobilności
jakim jest, przypomnijmy, zwiększenie mobilności
zawodowej mieszkańców wsi zainteresowanych podjęciem
zawodowej mieszkańców wsi zainteresowanych podjęciem
dodatkowej działalności w formie prowadzenia
dodatkowej działalności w formie prowadzenia
gospodarstw agroturystycznych.
gospodarstw agroturystycznych.
27 28
Bezpośrednie cele projektu Dodatkowe cele sponsora
Bezpośrednie cele projektu Dodatkowe cele sponsora
" W określaniu szczegółowych celów projektu należy
" W określaniu szczegółowych celów projektu należy
" Możemy więc napisać, że cele bezpośrednie
" Możemy więc napisać, że cele bezpośrednie
uwzględnić typowe dla Europejskiego Funduszu
uwzględnić typowe dla Europejskiego Funduszu
(szczegółowe) naszego projektu to:
(szczegółowe) naszego projektu to:
Społecznego tzw.  problemy przekrojowe , wynikające
Społecznego tzw.  problemy przekrojowe , wynikające
" podjecie dodatkowej działalności zbliżonej do rolnictwa
" podjecie dodatkowej działalności zbliżonej do rolnictwa
z prowadzenia przez Unię Europejską tzw.  polityk
z prowadzenia przez Unię Europejską tzw.  polityk
(agroturystyka) przez rolników z województwa
(agroturystyka) przez rolników z województwa
horyzontalnych . Są to przede wszystkim:
horyzontalnych . Są to przede wszystkim:
podkarpackiego,
podkarpackiego,
 równość płci (ang. gender equality) odnosząca się do równości
 równość płci (ang. gender equality) odnosząca się do równości
" pozyskanie przez rolników wiedzy związanej z prowadzeniem
" pozyskanie przez rolników wiedzy związanej z prowadzeniem
szans, praw, podziału zasobów, korzyści oraz
szans, praw, podziału zasobów, korzyści oraz
działalności agroturystycznej,
działalności agroturystycznej,
odpowiedzialności pomiędzy kobietami i mężczyznami w życiu
odpowiedzialności pomiędzy kobietami i mężczyznami w życiu
" uzyskanie większej wiedzy o prowadzeniu działalności
" uzyskanie większej wiedzy o prowadzeniu działalności
prywatnym i publicznym,
prywatnym i publicznym,
gospodarczej,
gospodarczej,
 trwałość środowiska (ang. environmental sustainability)
 trwałość środowiska (ang. environmental sustainability)
" zwiększenie zdolności komunikacyjnych uczestników szkolenia,
" zwiększenie zdolności komunikacyjnych uczestników szkolenia,
rozumiana jako obowiązek ochrony biologicznych i fizycznych
rozumiana jako obowiązek ochrony biologicznych i fizycznych
" zwiększenie motywacji do działania i zaufania we własne siły.
" zwiększenie motywacji do działania i zaufania we własne siły.
systemów i zasobów niezbędnych do utrzymania życia
systemów i zasobów niezbędnych do utrzymania życia
przyszłych pokoleń,
przyszłych pokoleń,
29 30
5
Dodatkowe cele sponsora Dodatkowe cele sponsora
Dodatkowe cele sponsora Dodatkowe cele sponsora
 budowanie społeczeństwa informacyjnego (ang. information
 budowanie społeczeństwa informacyjnego (ang. information
" Nie powinien uzyskać wsparcia finansowego ten, kto
" Nie powinien uzyskać wsparcia finansowego ten, kto
and communication technology  ICT) oznaczające
and communication technology  ICT) oznaczające
nie uwzględnia w swoim myśleniu polityk
nie uwzględnia w swoim myśleniu polityk
wdrażanie działań, które jednocześnie skierowane są na
wdrażanie działań, które jednocześnie skierowane są na
horyzontalnych UE. Dlatego przygotowując projekt,
horyzontalnych UE. Dlatego przygotowując projekt,
podwyższenie poziomu technologicznego poprzez
podwyższenie poziomu technologicznego poprzez
bez względu na to, jaki jest jego charakter, będziemy
bez względu na to, jaki jest jego charakter, będziemy
doskonalenie wśród społeczeństwa umiejętności korzystania
doskonalenie wśród społeczeństwa umiejętności korzystania
z nowoczesnych technik informacyjno komunikacyjnych, musieli odpowiedzieć na pytania dotyczące tych
z nowoczesnych technik informacyjno komunikacyjnych, musieli odpowiedzieć na pytania dotyczące tych
aktualizowanie wiedzy o nowoczesnych formach
aktualizowanie wiedzy o nowoczesnych formach
zagadnień. Nie można zadeklarować, że projekt jest
zagadnień. Nie można zadeklarować, że projekt jest
zarządzania i organizacji pracy lub podwyższenie poziomu
zarządzania i organizacji pracy lub podwyższenie poziomu
 niezgodny z polityką równości szans lub ochrony
 niezgodny z polityką równości szans lub ochrony
edukacji społeczeństwa.
edukacji społeczeństwa.
środowiska. Wręcz przeciwnie, każdy projekt
środowiska. Wręcz przeciwnie, każdy projekt
powinien się w te polityki wpisywać. Nastręcza to
powinien się w te polityki wpisywać. Nastręcza to
wnioskodawcom wiele kłopotów.
wnioskodawcom wiele kłopotów.
31 32
Uzasadnienie projektu Uzasadnienie projektu
Uzasadnienie projektu Uzasadnienie projektu
" Czy istnieje zewnętrzna, inna niż nasza własna " Szukając uzasadnienia dla projektu należy:
" Czy istnieje zewnętrzna, inna niż nasza własna " Szukając uzasadnienia dla projektu należy:
 potrzeba , aby zrealizować to, co wymyśliliśmy?  opisać bariery, na które napotykają potencjalni uczestnicy
 potrzeba , aby zrealizować to, co wymyśliliśmy?  opisać bariery, na które napotykają potencjalni uczestnicy
(Beneficjenci Ostateczni) działań (w naszym przypadku
(Beneficjenci Ostateczni) działań (w naszym przypadku
Nasze uzasadnienie powinno się odnosić do
Nasze uzasadnienie powinno się odnosić do
rolnicy z województwa podkarpackiego)  np. geograficzne,
rolnicy z województwa podkarpackiego)  np. geograficzne,
uwarunkowań lokalnych, do problemów społecznych,
uwarunkowań lokalnych, do problemów społecznych,
organizacyjne, osobiste, dotyczące wykształcenia, płci itp.;
organizacyjne, osobiste, dotyczące wykształcenia, płci itp.;
gospodarczych czy kulturowych zdefiniowanych na
gospodarczych czy kulturowych zdefiniowanych na
 wskazać w jaki sposób realizacja projektu przyczyni się do
 wskazać w jaki sposób realizacja projektu przyczyni się do
poziomie sektora lub regionu. Znajdziemy te informacje
poziomie sektora lub regionu. Znajdziemy te informacje
eliminacji i przezwyciężenia trudności;
eliminacji i przezwyciężenia trudności;
w lokalnych strategiach rozwoju (miasta, powiatu,
w lokalnych strategiach rozwoju (miasta, powiatu,
 uzasadnić wybór rodzaju i charakteru zaproponowanych
 uzasadnić wybór rodzaju i charakteru zaproponowanych
regionu) oraz strategiach sektorowych (branży). Należy
regionu) oraz strategiach sektorowych (branży). Należy
przez nas działań:
przez nas działań:
także odnosić się do konkretnych zapisów programu
także odnosić się do konkretnych zapisów programu
" czy proponowane wsparcie ma charakter kompleksowy? na
" czy proponowane wsparcie ma charakter kompleksowy? na
czym ta kompleksowość polega?,
czym ta kompleksowość polega?,
operacyjnego, w ramach którego został ogłoszony
operacyjnego, w ramach którego został ogłoszony
" czy w projekcie będą wykorzystywane nowoczesne techniki i
" czy w projekcie będą wykorzystywane nowoczesne techniki i
nasz konkurs, a także do aktualnych danych, analiz,
nasz konkurs, a także do aktualnych danych, analiz,
technologie? Jak?,
technologie? Jak?,
raportów i opracowań.
raportów i opracowań.
33 34
Uzasadnienie projektu Uzasadnienie projektu
Uzasadnienie projektu Uzasadnienie projektu
" dlaczego przewiduje się realizację szkoleń, a nie np.
" dlaczego przewiduje się realizację szkoleń, a nie np.
" Uzasadnienie projektu jest zdefiniowaniem
" Uzasadnienie projektu jest zdefiniowaniem
poradnictwa?,
poradnictwa?,
zauważonych problemów. Opis projektu powinien
zauważonych problemów. Opis projektu powinien
" czy proponowane działania mają charakter innowacyjny? Na
" czy proponowane działania mają charakter innowacyjny? Na
zawierać jakąś propozycję ich, choćby
zawierać jakąś propozycję ich, choćby
czym on polega?,
czym on polega?,
fragmentarycznego, rozwiązania, wskazując cele i
fragmentarycznego, rozwiązania, wskazując cele i
" czy stosowane będą programy rekomendowane do takich
" czy stosowane będą programy rekomendowane do takich
szkoleń?
szkoleń?
określając środki. Tymczasem, z informacji zawartych
określając środki. Tymczasem, z informacji zawartych
" jaka będzie metodologia przeprowadzania badań i ekspertyz?,
" jaka będzie metodologia przeprowadzania badań i ekspertyz?,
w aplikacjach wynika czasem jednoznacznie, że
w aplikacjach wynika czasem jednoznacznie, że
" czy opracowany będzie system zbierania i analiz danych
" czy opracowany będzie system zbierania i analiz danych
piszący nie ma w ogóle lub ma bardzo nikłą wiedzę o
piszący nie ma w ogóle lub ma bardzo nikłą wiedzę o
statystycznych, które zostaną wykorzystane w trakcie realizacji
statystycznych, które zostaną wykorzystane w trakcie realizacji
problemach, na jakie napotykają osoby, do których
problemach, na jakie napotykają osoby, do których
projektu?,
projektu?,
adresuje swe działania. z
le skonstruowana relacja
" na czym będą polegały działania towarzyszące działaniom adresuje swe działania. z
le skonstruowana relacja
" na czym będą polegały działania towarzyszące działaniom
głównym projektu? (np. transport na miejsce szkolenia).
głównym projektu? (np. transport na miejsce szkolenia).
pomiędzy opisem projektu, a jego uzasadnieniem jest
pomiędzy opisem projektu, a jego uzasadnieniem jest
częstą przyczyną odrzucania wniosków o
częstą przyczyną odrzucania wniosków o
dofinansowanie.
dofinansowanie.
35 36
6
Uzasadnienie projektu Beneficjenci Ostateczni
Uzasadnienie projektu Beneficjenci Ostateczni
" Wśród najczęściej wymienianych uwag do uzasadnień " Musimy opisać nie tylko, kim są odbiorcy naszych
" Wśród najczęściej wymienianych uwag do uzasadnień " Musimy opisać nie tylko, kim są odbiorcy naszych
znajdowanych we wnioskach o dofinansowanie z działań (w końcu wszystko robimy właśnie dla nich),
znajdowanych we wnioskach o dofinansowanie z działań (w końcu wszystko robimy właśnie dla nich),
Europejskiego Funduszu Społecznego podaje się: lecz także wykazać, że wybrane grupy kwalifikują się
Europejskiego Funduszu Społecznego podaje się: lecz także wykazać, że wybrane grupy kwalifikują się
" brak powołania się na jakiekolwiek dane dotyczące sytuacji do otrzymania pomocy. Skąd to wiemy? Z zapisów
" brak powołania się na jakiekolwiek dane dotyczące sytuacji
do otrzymania pomocy. Skąd to wiemy? Z zapisów
wybranej grupy odbiorców na rynku pracy w województwie, na
wybranej grupy odbiorców na rynku pracy w województwie, na
programu operacyjnego i uzupełnienia do programu, z
programu operacyjnego i uzupełnienia do programu, z
terenie którego miałby być realizowany projekt,
terenie którego miałby być realizowany projekt,
którego finansowany jest nasz konkurs. Wymieniają
którego finansowany jest nasz konkurs. Wymieniają
" brak odniesienia do uwarunkowań lokalnych, aktualnych analiz,
" brak odniesienia do uwarunkowań lokalnych, aktualnych analiz,
one grupy priorytetowe, do których każde działanie
one grupy priorytetowe, do których każde działanie
raportów czy opracowań,
raportów czy opracowań,
" brak jasnej, zrozumiałej informacji uzasadniającej potrzebę jest adresowane. Należy wybrać którąś z nich,
" brak jasnej, zrozumiałej informacji uzasadniającej potrzebę jest adresowane. Należy wybrać którąś z nich,
realizacji projektu,
realizacji projektu,
posiłkując się formułami użytymi w tych dokumentach.
posiłkując się formułami użytymi w tych dokumentach.
" brak opisu specyficznych barier, na które napotykają Beneficjenci
" brak opisu specyficznych barier, na które napotykają Beneficjenci
Ostateczni,
Ostateczni,
" brak uzasadnienia dla doboru proponowanych działań.
" brak uzasadnienia dla doboru proponowanych działań.
37 38
Dysponujemy własną bazą danych rolników z całej Polski,
Dysponujemy własną bazą danych rolników z całej Polski,
Sposób rekrutacji beneficjentów
Sposób rekrutacji beneficjentów
której powstanie było wynikiem wieloletniego prowadzenia
której powstanie było wynikiem wieloletniego prowadzenia
szkoleń dla rolników przez naszą firmę. Baza rolników z
szkoleń dla rolników przez naszą firmę. Baza rolników z
województwa podkarpackiego liczy 600 osób. Do wszystkich
województwa podkarpackiego liczy 600 osób. Do wszystkich
" Trzeba pokazać, że umiemy ich zachęcić do
" Trzeba pokazać, że umiemy ich zachęcić do
zostanie rozesłana informacja na temat szkoleń z prośbą o
zostanie rozesłana informacja na temat szkoleń z prośbą o
uczestnictwa w projekcie.
uczestnictwa w projekcie.
zachęcenie innych zainteresowanych. Ponadto broszury
zachęcenie innych zainteresowanych. Ponadto broszury
" W jaki sposób sprawić, że wybrani przez nas rolnicy i ich informacyjne zostaną rozesłane do sołtysów i urzędów gmin.
" W jaki sposób sprawić, że wybrani przez nas rolnicy i ich informacyjne zostaną rozesłane do sołtysów i urzędów gmin.
domownicy zachowają się tak, jak się spodziewamy czyli Zakłada się, że na szkolenia zgłosi się około 200 osób, ale ze
domownicy zachowają się tak, jak się spodziewamy czyli Zakłada się, że na szkolenia zgłosi się około 200 osób, ale ze
rzeczywiście zgłoszą się na szkolenia? względu na atrakcyjność szkolenia w wyniku weryfikacji w
rzeczywiście zgłoszą się na szkolenia? względu na atrakcyjność szkolenia w wyniku weryfikacji w
szkoleniach udział wez
mie 150 osób. Do rolników z bazy
szkoleniach udział wez
mie 150 osób. Do rolników z bazy
" Trzeba będzie uzasadnić wybór metody oraz
" Trzeba będzie uzasadnić wybór metody oraz
adresowej zostaną rozesłane drogą pocztową pisma
adresowej zostaną rozesłane drogą pocztową pisma
wytłumaczyć, dlaczego wybrane techniki i narzędzia są
wytłumaczyć, dlaczego wybrane techniki i narzędzia są
informujące o projekcie, zawierające informacje o celu,
informujące o projekcie, zawierające informacje o celu,
w stanie zapewnić zakładaną frekwencję. Nasze
w stanie zapewnić zakładaną frekwencję. Nasze
miejscu, terminie szkolenia, jak również finansowaniu przez
miejscu, terminie szkolenia, jak również finansowaniu przez
zadanie to przekonać  sponsora publicznego , że
zadanie to przekonać  sponsora publicznego , że
Unię Europejską. W nagłówku pisma będzie się znajdować
Unię Europejską. W nagłówku pisma będzie się znajdować
zakładana przez nas liczba uczestników jest realna do
zakładana przez nas liczba uczestników jest realna do
logo EFS, logo ZPORR i emblemat UE.
logo EFS, logo ZPORR i emblemat UE.
osiągnięcia.
osiągnięcia.
39 40
Kadra zarządzająca projektem
Kadra zarządzająca projektem
O współpracę w zakresie rozpowszechniania informacji o
O współpracę w zakresie rozpowszechniania informacji o
szkoleniu zostaną poproszone Urzędy Gmin oraz sołtysi.
szkoleniu zostaną poproszone Urzędy Gmin oraz sołtysi.
Ponadto w prasie lokalnej ukażą się ogłoszenia o
Ponadto w prasie lokalnej ukażą się ogłoszenia o
organizowanych szkoleniach. W początkowej fazie
organizowanych szkoleniach. W początkowej fazie
" Czy realizujemy projekt samodzielnie? Jeśli z kimś,
" Czy realizujemy projekt samodzielnie? Jeśli z kimś,
realizacji projektu przeprowadzona zostanie kampania
realizacji projektu przeprowadzona zostanie kampania
to jak podzielimy odpowiedzialność i zadania?
to jak podzielimy odpowiedzialność i zadania?
promocyjna (ulotki i broszury) mająca na celu zachęcenie
promocyjna (ulotki i broszury) mająca na celu zachęcenie
" Ile osób o jakich kwalifikacjach, w jakim zakresie
" Ile osób o jakich kwalifikacjach, w jakim zakresie
rolników do uczestnictwa w szkoleniu, na którym w sposób
rolników do uczestnictwa w szkoleniu, na którym w sposób
czasowym jest nam potrzebne do wykonania
czasowym jest nam potrzebne do wykonania
przejrzysty zostanie przedstawiona problematyka związana
przejrzysty zostanie przedstawiona problematyka związana
projektu?
projektu?
z działalnością agroturystyczną  aktualne przepisy
z działalnością agroturystyczną  aktualne przepisy
" Jakie będą zakresy czynności i relacje pomiędzy
" Jakie będą zakresy czynności i relacje pomiędzy
prawne, organizacja gospodarstwa, z
ródła finansowania
prawne, organizacja gospodarstwa, z
ródła finansowania
poszczególnymi osobami i instytucjami w projekcie,
poszczególnymi osobami i instytucjami w projekcie,
(kredyty, pożyczki, finansowanie z funduszy
(kredyty, pożyczki, finansowanie z funduszy
ze szczególnym uwzględnieniem raportowania i
ze szczególnym uwzględnieniem raportowania i
strukturalnych). Pokrycie kosztów zakwaterowania,
strukturalnych). Pokrycie kosztów zakwaterowania,
przepływów finansowych.
przepływów finansowych.
wyżywienia i dojazdu do miejsca szkolenia sprawi, że
wyżywienia i dojazdu do miejsca szkolenia sprawi, że
oferta będzie bardziej atrakcyjna.
oferta będzie bardziej atrakcyjna.
41 42
7
Kadra zarządzająca projektem Kadra zarządzająca projektem
Kadra zarządzająca projektem Kadra zarządzająca projektem
" Kierownik Projektu  Pani XY (życiorys w załączniku), " Specjalista ds. promocji i rekrutacji  Pan XQ (życiorys w
" Kierownik Projektu  Pani XY (życiorys w załączniku), " Specjalista ds. promocji i rekrutacji  Pan XQ (życiorys w
odpowiedzialny będzie za zarządzanie projektem, załączniku) odpowiedzialny będzie za promocję szkoleń,
odpowiedzialny będzie za zarządzanie projektem, załączniku) odpowiedzialny będzie za promocję szkoleń,
koordynację działań, pracę ekspertów kluczowych i komunikację społeczną, przygotowanie i realizację strategii
koordynację działań, pracę ekspertów kluczowych i komunikację społeczną, przygotowanie i realizację strategii
ekspertów wykładowców oraz komunikację i przekazywanie rekrutacji uczestników na szkolenia,
ekspertów wykładowców oraz komunikację i przekazywanie rekrutacji uczestników na szkolenia,
raportów,
raportów,
" za sprawy finansowe odpowiedzialni będą pracownicy
" za sprawy finansowe odpowiedzialni będą pracownicy
" Specjalista ds. szkoleń  Pani YZ (życiorys w załączniku) Działu Kadr i Księgowości,
" Specjalista ds. szkoleń  Pani YZ (życiorys w załączniku) Działu Kadr i Księgowości,
odpowiedzialny będzie za programy szkoleniowe, jakość
odpowiedzialny będzie za programy szkoleniowe, jakość
" pozostali pracownicy firmy uczestniczący w projekcie
" pozostali pracownicy firmy uczestniczący w projekcie
materiałów szkoleniowych, zapewnienie właściwych form i
materiałów szkoleniowych, zapewnienie właściwych form i
posiadają doświadczenie
posiadają doświadczenie
metod szkolenia oraz monitoring wewnętrzny projektu,
metod szkolenia oraz monitoring wewnętrzny projektu,
" w organizacji szkoleń  przygotowanie materiałów
" w organizacji szkoleń  przygotowanie materiałów
szkoleniowych, bezpośredni i telefoniczny kontakt z
szkoleniowych, bezpośredni i telefoniczny kontakt z
uczestnikami szkoleń.
uczestnikami szkoleń.
43 44
Harmonogram Harmonogram
Harmonogram Harmonogram
" Planowanie przebiegu projektu, czyli określanie go w " Technika harmonogramów (wykresów Gantt a)
" Planowanie przebiegu projektu, czyli określanie go w " Technika harmonogramów (wykresów Gantt a)
czasie obejmuje następujące kroki: należy do najstarszych technik planowania i kontroli
czasie obejmuje następujące kroki: należy do najstarszych technik planowania i kontroli
 określenie czasu trwania czynności, realizacji czynności w czasie.
 określenie czasu trwania czynności, realizacji czynności w czasie.
 sporządzenie wykresu przebiegu projektu,
 sporządzenie wykresu przebiegu projektu,
 określenie terminów rozpoczęcia i zakończenia czynności
 określenie terminów rozpoczęcia i zakończenia czynności
projektu,
projektu,
 określenie czasu realizacji projektu i terminów jego rozpoczęcia
 określenie czasu realizacji projektu i terminów jego rozpoczęcia
i zakończenia,
i zakończenia,
 określenie możliwości terminowej realizacji projektu jako
 określenie możliwości terminowej realizacji projektu jako
całości,
całości,
 obliczenie rezerw czasu,
 obliczenie rezerw czasu,
 wyznaczenie krytycznego ciągu czynności w projekcie,
 wyznaczenie krytycznego ciągu czynności w projekcie,
 określenie kamieni milowych projektu.
 określenie kamieni milowych projektu.
45 46
Harmonogram  Kamienie milowe
Harmonogram  Kamienie milowe
" Na zakończenie planowania przebiegu projektu
" Na zakończenie planowania przebiegu projektu
określane są tzw. Kamienie milowe projektu. Kamienie
określane są tzw. Kamienie milowe projektu. Kamienie
milowe są to punkty koordynacyjne i kontrolne projektu,
milowe są to punkty koordynacyjne i kontrolne projektu,
posiadające szczególne znaczenie ze względu na:
posiadające szczególne znaczenie ze względu na:
" znaczenie cząstkowych rezultatów projektu dla rezultatów jego
" znaczenie cząstkowych rezultatów projektu dla rezultatów jego
następnych etapów i kroków oraz dla rezultatu końcowego (tzw.
następnych etapów i kroków oraz dla rezultatu końcowego (tzw.
odbiór cząstkowy),
odbiór cząstkowy),
" znaczenie dla dotrzymania planowanych terminów projektu,
" znaczenie dla dotrzymania planowanych terminów projektu,
" konieczność kontroli realizacji przyjętego budżetu projektu,
" konieczność kontroli realizacji przyjętego budżetu projektu,
" konieczność częściowego rozliczenia projektu itd.
" konieczność częściowego rozliczenia projektu itd.
Kamienie milowe zaznaczane są na harmonogramach
Kamienie milowe zaznaczane są na harmonogramach
symbolem odwróconego trójkąta.
symbolem odwróconego trójkąta.
47 48
8
Budżet Montaż finansowy
Budżet Montaż finansowy
" Na początku jest to budżet finansowy określający środki
" Na początku jest to budżet finansowy określający środki
" Określenie ram finansowych i szczegółowego budżetu
" Określenie ram finansowych i szczegółowego budżetu
finansowe potrzebne do realizacji projektu i wskazujący
finansowe potrzebne do realizacji projektu i wskazujący
projektu to jedna z najważniejszych i najtrudniejszych
projektu to jedna z najważniejszych i najtrudniejszych
z
ródła ich pozyskania. Spełnia on przede wszystkim
z
ródła ich pozyskania. Spełnia on przede wszystkim
czynności. Poprawnie sporządzony budżet jest
czynności. Poprawnie sporządzony budżet jest
funkcję zewnętrzną, ma za zadanie przekonanie
funkcję zewnętrzną, ma za zadanie przekonanie
kwintesencją, skrótem projektu, świadczącym o jego
kwintesencją, skrótem projektu, świadczącym o jego
 sponsorów do zaangażowania odpowiednich środków
 sponsorów do zaangażowania odpowiednich środków
gruntownym przemyśleniu i dopracowaniu. Z drugiej
gruntownym przemyśleniu i dopracowaniu. Z drugiej
w realizację projektu. Określany jest on jako  montaż
w realizację projektu. Określany jest on jako  montaż
strony, od właściwie skonstruowanego budżetu i
strony, od właściwie skonstruowanego budżetu i
finansowy projektu. Polega on na zidentyfikowaniu
finansowy projektu. Polega on na zidentyfikowaniu
zapewnienia poprawnego montażu finansowego
zapewnienia poprawnego montażu finansowego
możliwych z
ródeł finansowania projektu oraz określeniu
możliwych z
ródeł finansowania projektu oraz określeniu
zależy pomyślny przebieg projektu.
zależy pomyślny przebieg projektu.
ich procentowego udziału. Przygotowanie montażu
ich procentowego udziału. Przygotowanie montażu
rozpoczyna się zazwyczaj od określenia posiadanych
rozpoczyna się zazwyczaj od określenia posiadanych
środków własnych i koniecznych wydatków związanych
środków własnych i koniecznych wydatków związanych
z projektem.
z projektem.
49 50
Montaż finansowy Montaż finansowy
Montaż finansowy Montaż finansowy
" Następnie, po podzieleniu kosztów na kategorie, zgodne " Projektodawcy, zamierzający ubiegać się o wsparcie z
" Następnie, po podzieleniu kosztów na kategorie, zgodne " Projektodawcy, zamierzający ubiegać się o wsparcie z
z kryteriami kwalifikowalności, identyfikowane są luki w funduszy strukturalnych, powinni w pierwszej kolejności
z kryteriami kwalifikowalności, identyfikowane są luki w funduszy strukturalnych, powinni w pierwszej kolejności
finansowaniu. oszacować całkowite koszty planowanego projektu.
finansowaniu. oszacować całkowite koszty planowanego projektu.
Następnie, w oparciu o odpowiednie wytyczne dokonać
Następnie, w oparciu o odpowiednie wytyczne dokonać
" Montaż wynika zarówno z ograniczeń finansowych, jak
" Montaż wynika zarówno z ograniczeń finansowych, jak
podziału na koszty kwalifikowalne i niekwalifikowalne.
podziału na koszty kwalifikowalne i niekwalifikowalne.
również z filozofii programów pomocowych, która
również z filozofii programów pomocowych, która
Koszty kwalifikowane będą stanowiły podstawę do
Koszty kwalifikowane będą stanowiły podstawę do
zakłada w większości przypadków tylko
zakłada w większości przypadków tylko
określenia procentowego wkładu funduszy pomocowych
określenia procentowego wkładu funduszy pomocowych
współfinansowanie, a nie pełne finansowanie projektów.
współfinansowanie, a nie pełne finansowanie projektów.
w finansowanie danego projektu.
w finansowanie danego projektu.
Zgodnie z polityką Unii Europejskiej środki finansowe
Zgodnie z polityką Unii Europejskiej środki finansowe
pochodzące z programów mają być bowiem
pochodzące z programów mają być bowiem
uzupełnieniem kwot zgromadzonych przez podmiot
uzupełnieniem kwot zgromadzonych przez podmiot
starający się o dofinansowanie.
starający się o dofinansowanie.
51 52
Kwalifikowalność kosztów Kwalifikowalność kosztów
Kwalifikowalność kosztów Kwalifikowalność kosztów
" Jedną z najtrudniejszych czynności przy sporządzaniu
" Jedną z najtrudniejszych czynności przy sporządzaniu
" Ogólna zasada głosi, że aby wydatek uznany został
" Ogólna zasada głosi, że aby wydatek uznany został
budżetu jest określenie tzw.  kwalifikowalności kosztów .
budżetu jest określenie tzw.  kwalifikowalności kosztów .
za kwalifikowalny:
za kwalifikowalny:
Chodzi o rozpoznanie, które z wydatków ponoszonych
Chodzi o rozpoznanie, które z wydatków ponoszonych
 musi zostać poniesiony w ramach projektu,
 musi zostać poniesiony w ramach projektu,
podczas wykonywania projektu mogą być ze środków
podczas wykonywania projektu mogą być ze środków
 jest niezbędny do jego realizacji,
 jest niezbędny do jego realizacji,
unijnych pokryte (tzw.  koszty kwalifikowalne ), a które
unijnych pokryte (tzw.  koszty kwalifikowalne ), a które
 jest rzetelnie udokumentowany i możliwy do zweryfikowania,
 jest rzetelnie udokumentowany i możliwy do zweryfikowania,
nie (tzw.  koszty niekwalifikowalne ). Kategorie kosztów
nie (tzw.  koszty niekwalifikowalne ). Kategorie kosztów
 jest zgodny z obowiązującymi przepisami,
 jest zgodny z obowiązującymi przepisami,
kwalifikujących się do refundacji z Europejskiego
kwalifikujących się do refundacji z Europejskiego
 został faktycznie poniesiony.
 został faktycznie poniesiony.
Funduszu Społecznego są podawane w odpowiednich
Funduszu Społecznego są podawane w odpowiednich
wytycznych dotyczących kwalifikowalności kosztów. Nie
wytycznych dotyczących kwalifikowalności kosztów. Nie
zmienia to faktu, że projektodawcy mają wiele
zmienia to faktu, że projektodawcy mają wiele
problemów z prawidłowym przyporządkowaniem swych
problemów z prawidłowym przyporządkowaniem swych
wydatków do tych kategorii.
wydatków do tych kategorii.
53 54
9
Budżet projektu Budżet projektu
Budżet projektu Budżet projektu
" Dysponując informacjami dotyczącymi kosztów, można
" Dysponując informacjami dotyczącymi kosztów, można
przystąpić do sporządzeni budżetu kosztów projektu.
przystąpić do sporządzeni budżetu kosztów projektu.
Tworzenie budżetu obejmuje najczęściej następujące " Na etapie wypełniania wniosku pożądane jest
Tworzenie budżetu obejmuje najczęściej następujące " Na etapie wypełniania wniosku pożądane jest
kroki: wyjaśnienie, jak zaproponowane pozycje kosztowe
kroki: wyjaśnienie, jak zaproponowane pozycje kosztowe
" zestawienie i zapisanie czynności projektu w formularzu budżetu, zostały wyliczone:
" zestawienie i zapisanie czynności projektu w formularzu budżetu, zostały wyliczone:
" określenie niezbędnych zasobów dla każdej czynności,
" określenie niezbędnych zasobów dla każdej czynności,
Wszelkie koszty dotyczące uczestnictwa rolników w szkoleniu zostały
Wszelkie koszty dotyczące uczestnictwa rolników w szkoleniu zostały
" umieszczenie zasobów w kategoriach kosztów,
" umieszczenie zasobów w kategoriach kosztów,
przyjęte według ogólnie obowiązujących stawek. Uczestnicy szkoleń będą
przyjęte według ogólnie obowiązujących stawek. Uczestnicy szkoleń będą
" określenie jednostek miary dla zasobów,
" określenie jednostek miary dla zasobów,
mieli zagwarantowane zakwaterowanie, wyżywienie i zwrot kosztów
mieli zagwarantowane zakwaterowanie, wyżywienie i zwrot kosztów
" określenie potrzebnych ilości zasobów w poszczególnych
" określenie potrzebnych ilości zasobów w poszczególnych
dojazdu na szkolenie. Zdecydowanie podniesie to atrakcyjność szkolenia.
dojazdu na szkolenie. Zdecydowanie podniesie to atrakcyjność szkolenia.
okresach,
okresach,
W kosztach związanych z personelem zarządzającym projektem,
W kosztach związanych z personelem zarządzającym projektem,
" określenie kosztów jednostki zasobów,
" określenie kosztów jednostki zasobów,
wynagrodzenia zostały podane w kwotach brutto wraz z obowiązkowymi
wynagrodzenia zostały podane w kwotach brutto wraz z obowiązkowymi
" określenie realnego użycia zasobów,
" określenie realnego użycia zasobów, ubezpieczeniami, proponowane wynagrodzenie jest adekwatne do zakresu
ubezpieczeniami, proponowane wynagrodzenie jest adekwatne do zakresu
" określenie z
ródeł finansowania, powierzonych obowiązków.
" określenie z
ródeł finansowania, powierzonych obowiązków.
" zaplanowanie kosztów dla poszczególnych okresów,
" zaplanowanie kosztów dla poszczególnych okresów,
" obliczenie sum kosztów dla wszystkich okresów.
" obliczenie sum kosztów dla wszystkich okresów.
55 56
Budżet projektu Budżet projektu
Budżet projektu Budżet projektu
" Teraz trzeba wypisać koszty związane z organizacją i
" Teraz trzeba wypisać koszty związane z organizacją i
" Najpierw koszty naszych pracowników:
" Najpierw koszty naszych pracowników:
przebiegiem samych szkoleń:
przebiegiem samych szkoleń:
 wynagrodzenie Kierownika Projektu (3000 zł x 4 m-ce),
 wynagrodzenie Kierownika Projektu (3000 zł x 4 m-ce),
 koszty zakwaterowania pracowników odpowiedzialnych za obsługę
 koszty zakwaterowania pracowników odpowiedzialnych za obsługę
 wynagrodzenie Specjalisty ds. Promocji i Rekrutacji (2000 zł x 4 m-ce),
 wynagrodzenie Specjalisty ds. Promocji i Rekrutacji (2000 zł x 4 m-ce),
szkolenia (2 osoby x 6 szkoleń x 3 noclegi x 100 zł),
szkolenia (2 osoby x 6 szkoleń x 3 noclegi x 100 zł),
 wynagrodzenie Specjalisty ds. Szkoleń i Monitoringu (2000 zł x 4 m-ce),
 wynagrodzenie Specjalisty ds. Szkoleń i Monitoringu (2000 zł x 4 m-ce),
 wyżywienie Beneficjentów Ostatecznych w trakcie trwania zajęć (150
 wyżywienie Beneficjentów Ostatecznych w trakcie trwania zajęć (150
 wynagrodzenie personelu dydaktycznego (150 godz. x 130 zł).
 wynagrodzenie personelu dydaktycznego (150 godz. x 130 zł).
osób x 3 doby x 100 zł),
osób x 3 doby x 100 zł),
Do tego dochodzą koszty osób dodatkowych:
Do tego dochodzą koszty osób dodatkowych:
 zakwaterowanie Beneficjentów Ostatecznych (150 osób x 3 noclegi x
 zakwaterowanie Beneficjentów Ostatecznych (150 osób x 3 noclegi x
100 zł),
100 zł),
" wynagrodzenie dla organizatora wyjazdu studyjnego
" wynagrodzenie dla organizatora wyjazdu studyjnego
 koszty podróży (cena biletu komunikacji zbiorowej ok. 50 zł x 150
 koszty podróży (cena biletu komunikacji zbiorowej ok. 50 zł x 150
(6 wyjazdówx 400 zł),
(6 wyjazdówx 400 zł),
osób),
osób),
" obsługa księgowa  umowa zlecenie z księgowymi prowadzącymi sprawy
" obsługa księgowa  umowa zlecenie z księgowymi prowadzącymi sprawy
 koszty podróży związane z wyjazdem studyjnym (750 zł x 6 wyjazdów
 koszty podróży związane z wyjazdem studyjnym (750 zł x 6 wyjazdów
spółki (1 osoba x 800 zł x 4).
spółki (1 osoba x 800 zł x 4).
studyjnych),
studyjnych),
 koszt wynajmu sali dydaktycznej (50 zł/godz. x 150 godz.),
 koszt wynajmu sali dydaktycznej (50 zł/godz. x 150 godz.),
 opracowanie i wydruk materiałów promocyjnych (ulotki, broszury,
 opracowanie i wydruk materiałów promocyjnych (ulotki, broszury,
tablice informujące o celach Projektu i dofinansowaniu z EFS).
tablice informujące o celach Projektu i dofinansowaniu z EFS).
57 58
Budżet projektu Wskaz
niki!
Budżet projektu Wskaz
niki!
" Na końcu nie zapominamy o kosztach " Pamiętamy doskonale, że na etapie wstępnym
" Na końcu nie zapominamy o kosztach " Pamiętamy doskonale, że na etapie wstępnym
administracyjnych, związanych z obsługą całego budowy projektu  kiedy określa się jego cele oraz
administracyjnych, związanych z obsługą całego budowy projektu  kiedy określa się jego cele oraz
projektu: dobiera działania  trzeba także opisać ich
projektu: dobiera działania  trzeba także opisać ich
 zakup sprzętu komputerowego (laptop 1 szt.), spodziewane efekty. W przypadku naszych szkoleń
 zakup sprzętu komputerowego (laptop 1 szt.), spodziewane efekty. W przypadku naszych szkoleń
 koszt amortyzacji sprzętu multimedialnego stanowiącego własność agroturystycznych było to:
 koszt amortyzacji sprzętu multimedialnego stanowiącego własność agroturystycznych było to:
Projektodawcy (projektor multimedialny, rzutnik folii, flipcharty),
Projektodawcy (projektor multimedialny, rzutnik folii, flipcharty),
 przeszkolenie 150 rolników i domowników,
 przeszkolenie 150 rolników i domowników,
 koszty administracyjne (marketing i rekrutacja uczestników,
 koszty administracyjne (marketing i rekrutacja uczestników,
 opracowanie 150 sztuk materiałów szkoleniowych,
 opracowanie 150 sztuk materiałów szkoleniowych,
prowadzenie dokumentacji, przesyłki pocztowe) 500 zł/1 m-c,
prowadzenie dokumentacji, przesyłki pocztowe) 500 zł/1 m-c,
 wydanie 150 zaświadczeń o ukończeniu szkolenia.
 wydanie 150 zaświadczeń o ukończeniu szkolenia.
 opłaty notarialne (2100  Oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się
 opłaty notarialne (2100  Oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się
" Owe efekty to właśnie wskaz
niki, które pozwolą nam
" Owe efekty to właśnie wskaz
niki, które pozwolą nam
egzekucji) oraz weksel (koszty zabezpieczenia realizacji umowy 200
egzekucji) oraz weksel (koszty zabezpieczenia realizacji umowy 200
(i sponsorowi) ocenić, czy cele projektu zostały
(i sponsorowi) ocenić, czy cele projektu zostały
zł),
zł),
spełnione.
spełnione.
 obsługa subkonta (175 zł x 4 m-ce).
 obsługa subkonta (175 zł x 4 m-ce).
59 60
10
Wskaz
niki! Wskaz
niki!
Wskaz
niki! Wskaz
niki!
" Pamiętamy już, że cele projektu możemy podzielić na " Wskaz
niki należy zdefiniować w taki sposób, by
" Pamiętamy już, że cele projektu możemy podzielić na " Wskaz
niki należy zdefiniować w taki sposób, by
nadrzędne (ogólne) i bezpośrednie (operacyjne, dostarczały informacji, na podstawie której można
nadrzędne (ogólne) i bezpośrednie (operacyjne, dostarczały informacji, na podstawie której można
szczegółowe). Cele bezpośrednie projektu zmierzyć postęp względem postawionych celów i
szczegółowe). Cele bezpośrednie projektu zmierzyć postęp względem postawionych celów i
wyznaczane są przez bezpośrednie dobra i usługi, podejmować działania naprawcze, jeśli pojawiają się
wyznaczane są przez bezpośrednie dobra i usługi, podejmować działania naprawcze, jeśli pojawiają się
które projekt musi wygenerować. Za ich odchylenia. Wskaz
niki służą mierzeniu celów, a więc
które projekt musi wygenerować. Za ich odchylenia. Wskaz
niki służą mierzeniu celów, a więc
pośrednictwem mamy osiągnąć określone rezultaty, muszą im odpowiadać. Większość wskaz
ników
pośrednictwem mamy osiągnąć określone rezultaty, muszą im odpowiadać. Większość wskaz
ników
a one z kolei wyznaczają nam w dalszej dotyczy kwestii ilości (wydrukowanych sztuk
a one z kolei wyznaczają nam w dalszej dotyczy kwestii ilości (wydrukowanych sztuk
perspektywie czasowej efekty, wyznaczane przez materiałów, przeszkolonych osób, przepracowanych
perspektywie czasowej efekty, wyznaczane przez materiałów, przeszkolonych osób, przepracowanych
cele nadrzędne ogólne. godzin, itp.), jednak nie należy zaniedbywać
cele nadrzędne ogólne. godzin, itp.), jednak nie należy zaniedbywać
aspektów jakościowych (wzrost wiedzy, zadowolenia,
aspektów jakościowych (wzrost wiedzy, zadowolenia,
umiejętności, rozumienia itd.).
umiejętności, rozumienia itd.).
61 62
Wskaz
niki! Wskaz
niki!
Wskaz
niki! Wskaz
niki!
" W projektach finansowanych z Europejskiego Funduszu
" W projektach finansowanych z Europejskiego Funduszu
Społecznego najważniejszym wskaz
nikiem efektywności
Społecznego najważniejszym wskaz
nikiem efektywności
projektu są tzw.  rezultaty . Dzieli się je na  miękkie i " Przykładowe miękkie rezultaty to:
projektu są tzw.  rezultaty . Dzieli się je na  miękkie i " Przykładowe miękkie rezultaty to:
" rozwijanie zdolności  interpersonalnych, organizacyjnych,
" rozwijanie zdolności  interpersonalnych, organizacyjnych,
 twarde . Rezultaty twarde (ilościowe) to np.:
 twarde . Rezultaty twarde (ilościowe) to np.:
analitycznych czy osobistych,
analitycznych czy osobistych,
" liczba osób, które znalazły zatrudnienie,
" liczba osób, które znalazły zatrudnienie,
" wzrost świadomości / wiedzy / zadowolenia,
" wzrost świadomości / wiedzy / zadowolenia,
" liczba osób, które podniosły kwalifikacje,
" liczba osób, które podniosły kwalifikacje,
" zwiększenie motywacji do działania / odwagi /
" zwiększenie motywacji do działania / odwagi /
" liczba osób które się zapisały na kursy / studia,
" liczba osób które się zapisały na kursy / studia,
przedsiębiorczości,
przedsiębiorczości,
" liczba przygotowanych materiałów szkoleniowych,
" liczba przygotowanych materiałów szkoleniowych,
" zwiększenie zdolności komunikacyjnych,
" zwiększenie zdolności komunikacyjnych,
" liczba wydanych certyfikatów / dyplomów,
" liczba wydanych certyfikatów / dyplomów,
" nabycie nowych umiejętności (np. obsługi komputera,
" nabycie nowych umiejętności (np. obsługi komputera,
" liczba osób które przystąpiły do egzaminów / zdały egzaminy,
" liczba osób które przystąpiły do egzaminów / zdały egzaminy,
prowadzenia działalności gospodarczej, rachunkowości itd.)
prowadzenia działalności gospodarczej, rachunkowości itd.)
" liczba przeprowadzonych kursów,
" liczba przeprowadzonych kursów,
" liczba przeprowadzonych edycji studiów podyplomowych,
" liczba przeprowadzonych edycji studiów podyplomowych,
" liczba przeprowadzonych wizyt studyjnych / rozmów konsultacyjnych,
" liczba przeprowadzonych wizyt studyjnych / rozmów konsultacyjnych,
" procent osób zadowolonych / wysoko oceniających nasze działania.
" procent osób zadowolonych / wysoko oceniających nasze działania.
63 64
Analiza problemu
Analiza problemu
Weryfikacja Wskaz
ników
Weryfikacja Wskaz
ników
Drzewo Problemów
Drzewo Problemów
" Oto proste, typowe z
ródła weryfikacji (zmierzenia)
" Oto proste, typowe z
ródła weryfikacji (zmierzenia)
sukcesów projektów miękkich:
sukcesów projektów miękkich:
" Analizę powinno się rozpocząć od zdefiniowania
 listy obecności podpisywane przez uczestników szkoleń służące " Analizę powinno się rozpocząć od zdefiniowania
 listy obecności podpisywane przez uczestników szkoleń służące
jako kontrola frekwencji na szkoleniach,
jako kontrola frekwencji na szkoleniach,
problemu pamiętając, że żaden problem nie występuje w
problemu pamiętając, że żaden problem nie występuje w
 ankiety, wypełniane przez uczestników, a oceniające stopień
 ankiety, wypełniane przez uczestników, a oceniające stopień
oderwaniu od rzeczywistości i zawsze stanowi element
oderwaniu od rzeczywistości i zawsze stanowi element
przydatności przekazanych na szkoleniach wiadomości,
przydatności przekazanych na szkoleniach wiadomości,
łańcucha przyczynowo-skutkowego. Jeśli problem
łańcucha przyczynowo-skutkowego. Jeśli problem
przygotowania wykładowców, sposób prowadzenia zajęć,
przygotowania wykładowców, sposób prowadzenia zajęć,
zostanie nietrafnie zidentyfikowany, jego rozwiązanie
zostanie nietrafnie zidentyfikowany, jego rozwiązanie
zastosowane środki dydaktyczne, jakość i przydatność materiałów
zastosowane środki dydaktyczne, jakość i przydatność materiałów
może się okazać niemożliwe. Właśnie dlatego problemy
może się okazać niemożliwe. Właśnie dlatego problemy
szkoleniowych oraz warunki lokalowe i organizacyjne szkolenia,
szkoleniowych oraz warunki lokalowe i organizacyjne szkolenia,
należy przedstawiać w sposób konkretny i oparty na
należy przedstawiać w sposób konkretny i oparty na
 informacje od uczestników projektu  jeżeli zostali zobowiązani do
 informacje od uczestników projektu  jeżeli zostali zobowiązani do
faktach, a nie ogólnikowo i wieloznacznie. Problem to
poinformowania Projektodawcy o swojej sytuacji zawodowej faktach, a nie ogólnikowo i wieloznacznie. Problem to
poinformowania Projektodawcy o swojej sytuacji zawodowej
6 miesięcy po ukończeniu szkolenia,
6 miesięcy po ukończeniu szkolenia,
istniejąca niekorzystna sytuacja. Jako problem nie
istniejąca niekorzystna sytuacja. Jako problem nie
 sprawozdania z realizacji projektu (okresowe, roczne i końcowe),
 sprawozdania z realizacji projektu (okresowe, roczne i końcowe),
powinien być traktowany brak pożądanej sytuacji.
powinien być traktowany brak pożądanej sytuacji.
 ciągła weryfikacja działań wg założonego systemu monitorowania.
 ciągła weryfikacja działań wg założonego systemu monitorowania.
65 66
11
Analiza problemu Analiza problemu
Analiza problemu Analiza problemu
Drzewo Problemów Drzewo Problemów
Drzewo Problemów Drzewo Problemów
" Wszystkie rozpoznane przyczyny problemu należy
" Wszystkie rozpoznane przyczyny problemu należy
umieścić poniżej opisu problemu głównego, będą one
umieścić poniżej opisu problemu głównego, będą one
" Opracowując drzewo problemów w miarę możliwości
" Opracowując drzewo problemów w miarę możliwości
 korzeniami powstającego grafu.
 korzeniami powstającego grafu.
należy unikać słowa  brak . Lepiej jest opisywać
należy unikać słowa  brak . Lepiej jest opisywać
" Skutki natomiast umieszcza się powyżej, w  gałęziach
" Skutki natomiast umieszcza się powyżej, w  gałęziach
problem bardziej dynamicznie w kontekście jego
problem bardziej dynamicznie w kontekście jego
drzewa. Jeżeli określany element nie jest ani przyczyną,
drzewa. Jeżeli określany element nie jest ani przyczyną,
wpływu na ludzi. Nie należy używać skrótów
wpływu na ludzi. Nie należy używać skrótów
ani skutkiem powinno się go umieści na tym samym
ani skutkiem powinno się go umieści na tym samym
myślowych, np. zamiast wyrażenia  brak umiejętności ,
myślowych, np. zamiast wyrażenia  brak umiejętności ,
poziomie co problem główny, tak aby utworzył nowa
poziomie co problem główny, tak aby utworzył nowa
można opisać problem w sposób szczegółowy, np.
można opisać problem w sposób szczegółowy, np.
kolumnę.
kolumnę.
 posiadane umiejętności nie spełniają potrzeb rynku
 posiadane umiejętności nie spełniają potrzeb rynku
" Pomiędzy sąsiadującymi ze sobą zapisami powinny
" Pomiędzy sąsiadującymi ze sobą zapisami powinny
pracy . Jeśli trudno jest wyrazić problem za pomocą
pracy . Jeśli trudno jest wyrazić problem za pomocą
występować pionowe zależności przyczynowo-
występować pionowe zależności przyczynowo-
konkretnych terminów, trzeba spróbować włączyć w
konkretnych terminów, trzeba spróbować włączyć w
skutkowe, to znaczy, że element znajdujący się poniżej
skutkowe, to znaczy, że element znajdujący się poniżej
problematykę określoną grupę docelową, być może
problematykę określoną grupę docelową, być może
musi być przyczyną elementu znajdującego się
musi być przyczyną elementu znajdującego się
problem stanie się wówczas konkretniejszy.
problem stanie się wówczas konkretniejszy.
powyżej, który stanie się tym samym jego skutkiem.
powyżej, który stanie się tym samym jego skutkiem. 68
67
Analiza problemu
Analiza problemu
Drzewo Problemów
Drzewo Problemów
" Analiza jest zakończona, gdy skutki znajdujące się na
" Analiza jest zakończona, gdy skutki znajdujące się na
samej górze  drzewa , mogą występować również na
samej górze  drzewa , mogą występować również na
samym dole jako podstawowe przyczyny. W ten
samym dole jako podstawowe przyczyny. W ten
sposób powstaje ciągła, negatywna sekwencja
sposób powstaje ciągła, negatywna sekwencja
przyczynowo-skutkowa.
przyczynowo-skutkowa.
" W tym momencie należy potwierdzić, czy problem
" W tym momencie należy potwierdzić, czy problem
pierwotny wciąż uznawany jest za kluczowy.
pierwotny wciąż uznawany jest za kluczowy.
" Zanim nastąpi przejście do kolejnych kroków trzeba
" Zanim nastąpi przejście do kolejnych kroków trzeba
przeanalizować hierarchię i postarać się ułożyć
przeanalizować hierarchię i postarać się ułożyć
elementy w przejrzystych relacjach przyczynowo 
elementy w przejrzystych relacjach przyczynowo 
skutkowych, łącząc je ze sobą.
skutkowych, łącząc je ze sobą.
69 70
Analiza Celu
Analiza Celu
Drzewo Celów
Drzewo Celów
" W trakcie analizy celów określane są grupy celów oraz
" W trakcie analizy celów określane są grupy celów oraz
wyznaczane cele bezpośrednio związane z
wyznaczane cele bezpośrednio związane z
przezwyciężanymi problemami. Analiza zakłada
przezwyciężanymi problemami. Analiza zakłada
przeformułowanie problemów na cel poprzez
przeformułowanie problemów na cel poprzez
przekształcanie negatywnych zjawisk w postulat
przekształcanie negatywnych zjawisk w postulat
pozytywnego działania.
pozytywnego działania.
" Cele rozumiane są w analizie jako postulat 
" Cele rozumiane są w analizie jako postulat 
oczekiwany stan, nie można ich utożsamiać z
oczekiwany stan, nie można ich utożsamiać z
działaniami. Działania opisują czasowniki dynamiczne,
działaniami. Działania opisują czasowniki dynamiczne,
takie jak: poprawić, zredukować, skonstruować itd. Cel
takie jak: poprawić, zredukować, skonstruować itd. Cel
natomiast ma być opisem sytuacji, która zaistnieje, jeśli
natomiast ma być opisem sytuacji, która zaistnieje, jeśli
coś zostanie poprawione, zredukowane, skonstruowane
coś zostanie poprawione, zredukowane, skonstruowane
itd.
itd.
71 72
12


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Elementy struktury organizacyjnej i zarządzanie projektowaniem organizacji
zarzadzanie projektami informatycznymi placet
zarzadzanie projektami systemowymi,6
Praktyczne lekcje zarzadzania projektami pralez
Zarzadzanie projektmi wykłady studia zaoczne
Sztuka wojny w zarzadzaniu projektami
Zarzadzanie projektmi wykłady 2
Zarzadzanie projektem ppp w okresie obowiazywania umowy

więcej podobnych podstron