Szkoła Policji w Katowicach
Zagadnienia administracyjno-prawne
posiadania broni palnej w Polsce
Organy właściwe i tryb postępowania w sprawach
wydawania pozwoleń na broń palną
Opracowanie:
nadkom. Piotr Podsiedlik
Zakład Służby Kryminalnej
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2010
1
S
P
A
O
A
L
O
I
C
K
J
Z
I
Wszelkie prawa zastrzeżone Szkoła Policji w Katowicach 2010
Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od zastosowanej
techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
2
Spis treści
Spis treści .................................................................................................................... 2
Wstęp .......................................................................................................................... 3
1. Pozwolenie na broń palną decyzja administracyjna....................................... 6
2. Odmowa wydania pozwolenia na broń ........................................................... 18
3. Opłaty .............................................................................................................. 24
4. Podsumowanie................................................................................................. 25
Zakończenie .............................................................................................................. 32
Wykaz rysunków ...................................................................................................... 33
Bibliografia ............................................................................................................... 34
3
4
Wstęp
Problematyka instytucji posiadania broni palnej wiąże się ściśle z tematyką
obchodzenia się z tą bronią, zarówno pod względem technicznym, taktycznym, jak
i prawnym. Wzbudzała ona zawsze i nadal wzbudza spore zainteresowanie
i kontrowersje. Kluczowym zagadnieniem opracowania, pod tytułem Organy
właściwe i tryb postępowania w sprawach wydawania pozwoleń na broń jest
przedstawienie przepisów prawnych, w oparciu o które wydawane są pozwolenia na
posiadanie broni palnej. Zobrazowana zostanie charakterystyka organów, które władne
są do wydawania wspomnianych pozwoleń, tryb wydawania pozwoleń na broń,
a także sytuacje, w których organ odmawia wydania pozwolenia na posiadanie broni
palnej.
W dalszej części przedmiotowego opracowania omówione zostaną opłaty, które
osoba zainteresowana legalnym posiadaniem broni musi wnieść, aby otrzymać
pozwolenie na posiadanie broni. Omówiony zostanie również system egzaminów,
który kwalifikuje osobę jako potencjalnego posiadacza broni palnej.
Wybór powyższego tematu podyktowany był rangą zagadnienia, jak również
brakiem jego kompleksowego ujęcia, a także moim zainteresowaniem opisywaną
problematyką. Mam nadzieję, że przedstawione przeze mnie opracowanie zobrazuje w
sposób kompletny, jak kształtuje się w obecnym polskim prawodawstwie instytucja
posiadania broni palnej, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów uprawnionych
do posiadania broni palnej.
Przedmiotowe opracowanie może być z powodzeniem wykorzystane jako
materiał uzupełniający przez słuchaczy szkolenia podstawowego, podczas omawiania
przepisów ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, a także przez słuchaczy
szkolenia specjalistycznego dla policjantów realizujących czynności
w postępowaniach administracyjnych.
Opracowanie obejmuje stan prawny na 1 września 2010 roku.
5
1.
6
1. Pozwolenie na broń palną decyzja administracyjna
Pozwolenie na broń palną stanowi dokument, który wydawany jest w formie
decyzji administracyjnej przez uprawniony organ administracji państwowej. Zdaniem
M. Stahl, na podstawie kryterium charakteru działania, administrację dzielimy na
władczą i niewładczą1. W przypadku pozwoleń na broń mamy do czynienia
z administracją władczą (reglamentacyjną). W myśl twierdzenia wspomnianej autorki,
administracja władcza (reglamentacyjna, klasyczna) obejmuje zadania
reglamentacyjno-dystrybucyjne realizowane za pomocą władczych form działania
administracji, głównie aktów administracyjnych (pozwoleń, zezwoleń, koncesji),
zabezpieczonych środkami przymusu państwowego2.
W rozdziale niniejszym omówione zostaną zagadnienia związane
z właściwością organów wydających pozwolenia na broń. Kodeks postępowania
administracyjnego3 stanowi, że decyzja administracyjna jest nieważna, jeżeli
w szczególności wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości (art. 156 ż1
pkt 1). Właściwość miejscową organu administracji wydającego pozwolenia na broń
ustala się, w myśl uregulowań KPA, według miejsca zamieszkania osoby występującej
z wnioskiem o wydanie pozwolenia na broń.
Ustawa o broni i amunicji4 stanowi wprost, że broń palną i amunicję do niej
można posiadać na podstawie pozwolenia na broń wydanego przez właściwego ze
względu na miejsce zamieszkania zainteresowanej osoby lub siedzibę
zainteresowanego podmiotu, komendanta wojewódzkiego Policji, a w przypadku
żołnierzy zawodowych na podstawie pozwolenia wydanego przez właściwego
komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej. Z przytoczonego przepisu jasno
wynika, że właściwym organem wydającym osobom fizycznym pozwolenie na broń
palną, jest komendant wojewódzki Policji.
1
M. Stahl, Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje [w:] Prawo administracyjne-pojęcia, instytucje, zasady
w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000, s. 17.
2
Tamże.
3
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (T.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz.
1071, z pózn. zm.).
4
Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (T.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525, z pózn. zm.).
7
Jeżeli natomiast chodzi o broń pneumatyczną, miotacze gazu
obezwładniającego oraz broń białą, broń cięciwową w postaci kusz i przedmioty
przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, to można ją
posiadać na podstawie pozwolenia na broń wydanego przez właściwego ze względu na
miejsce zamieszkania zainteresowanej osoby lub siedzibę zainteresowanego podmiotu
komendanta powiatowego (miejskiego przyp. autora) Policji, a w przypadku
żołnierzy zawodowych na podstawie pozwolenia wydanego przez właściwego
komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej.
W odniesieniu do żołnierzy zawodowych, w myśl rozporządzenia Ministrów
Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 czerwca
2001 r. w sprawie określenia organów wojskowych właściwych do wydawania
pozwoleń na broń żołnierzom zawodowym5, organami wojskowymi właściwymi
w sprawach wydawania podległym żołnierzom zawodowym pozwoleń na broń są:
1) komendanci oddziałów Żandarmerii Wojskowej, właściwi ze względu na
miejsce zamieszkania żołnierza;
2) dowódca Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji, w stosunku do podległych mu żołnierzy.
Osoba zainteresowana otrzymaniem pozwolenia na broń palną powinna
wystąpić z wnioskiem o wydanie takowego pozwolenia. Osoba powinna złożyć
następujące wymagane dokumenty:
1) podanie zaadresowane do właściwego miejscowo komendanta wojewódzkiego
Policji, w treści którego powinno znalezć się uzasadnienie, w jakim celu
niezbędna jest danej osobie broń i jakiego rodzaju, a także ilość egzemplarzy,
a także wskazanie okoliczności, które zdaniem osoby ubiegającej się,
uzasadniają wydanie pozwolenia na podany rodzaj broni, we wskazanej liczbie
egzemplarzy i w podanym celu;
2) orzeczenie lekarskie i psychologiczne wydane przez upoważnionych lekarza
i psychologa, stwierdzające, że nie należy ona do osób wymienionych w art. 15
ust. 1 pkt 2-4 ustawy o broni i amunicji i potwierdzające, że może ona
dysponować bronią palną; nie dotyczy to funkcjonariuszy Policji, Agencji
5
Dz. U. Nr 66, poz. 670.
8
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Służby
Celnej, Służby Więziennej oraz funkcjonariuszy innych państwowych formacji
uzbrojonych, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów posiadają przydzieloną
broń służbową;
3) kserokopię stron dowodu osobistego zawierających dane osobowe oraz adres
zamieszkania albo inne dokumenty potwierdzające dane osobowe, wiek i adres
zamieszkania osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń;
4) dokumenty potwierdzające istnienie okoliczności powołanych w uzasadnieniu
podania, np. w przypadku ubiegania się o broń w celach:
a) łowieckich zaświadczenie o członkostwie w PZA, zaświadczenie o zdaniu
egzaminu w PZA,
b) sportowych patent strzelecki, licencja, zaświadczenie o zdaniu egzaminu,
potwierdzenie udziału w zawodach sportowych,
c) pamiątkowych wskazujące na związek emocjonalny z bronią, na
posiadanie której ma być wydane pozwolenie;
5) dwa aktualne zdjęcia legitymacyjne osoby ubiegającej się o pozwolenie;
6) dowód osobisty do wglądu.
Szczegółowy wykaz dokumentów, które powinna przedstawić osoba ubiegająca
się o wydanie pozwolenia na broń, znajduje się na stronach internetowych komend
wojewódzkich.
Zaznaczyć należy, iż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.
o opłacie skarbowej6, wydanie pozwolenia na posiadanie broni palnej wiąże się
z wniesieniem stosownej opłaty, której wysokość określa przedmiotowa ustawa. I tak,
za wydanie pozwolenia na broń udzielane osobie fizycznej opłata wynosi 242 zł,
natomiast za świadectwo broni udzielane osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej
nieposiadającej osobowości prawnej 1193 zł. Zwolnione z opłat są pozwolenia na
broń wydawane szkołom, a także na broń otrzymywaną przez żołnierzy w formie
wyróżnienia przewidzianego w przepisach o dyscyplinie wojskowej.
6
Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z pózn. zm.
9
Przedstawienie dowodu wniesienia opłaty za wydanie pozwolenia na broń, do
wniesienia której osoba jest wzywana, jest niezbędne, aby takowe pozwolenie w ogóle
otrzymać.
Jednakże najważniejszym elementem podania osoby zainteresowanej
otrzymaniem pozwolenia na broń jest wspomniane już uzasadnienie. Powinno ono
zawierać wskazanie konkretnych faktów i zdarzeń, dowodów i dokumentów, które
pozwalają na dokonanie oceny zgromadzonego materiału i podjęcie w sprawie
wydania pozwolenia na broń decyzji merytorycznej. A. Lipińska-Czajkowska
stwierdza wprost, że jakość dowodów przedstawionych przez osobę występującą
z wnioskiem o pozwolenie na broń, ma podstawowe znaczenie dla sposobu
rozstrzygnięcia sprawy7. Bardzo duże znaczenie mają zatem dokumenty, które
potwierdzają informacje o zdarzeniach poświadczających istnienie faktycznego
zagrożenia dla życia lub zdrowia wnioskodawcy.
Stosownie do art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji właściwy organ Policji
wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba
ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. Wymienione w tym artykule
tzw. okoliczności faktyczne są pojęciem nieostrym, ustawodawca nie precyzuje
bowiem, o jakie okoliczności chodzi. Ich ocena pozostawiona jest właściwemu
organowi wydającemu pozwolenia na broń. Jednak dla osób zajmujących się
wydawaniem pozwoleń na broń oczywiste jest, że nie mogą być one dowolne,
odbiegające od powszechnie przyjętych zasad wynikających z doświadczenia
życiowego.
W przypadku art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji chodzi o dokonanie,
w drodze wykładni, oceny wszystkich okoliczności w konkretnej sprawie dotyczącej
konkretnego obywatela w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału
dowodowego. Kwestia oceny tych okoliczności pozostawiona jest do uznania organom
Policji wydającym pozwolenia na broń. Według różnych opinii mamy tu zatem do
czynienia z uznaniem administracyjnym, które polega w istocie rzeczy na prawnej
7
A. Lipińska-Czajkowska, Zanim kupisz broń... Komentarz praktyczny do przepisów prawnych, Warszawa 2000,
s. 31.
10
możliwości dokonania przez decydenta wyboru jednego wariantu działania spośród
określonego zbioru działań wyznaczonego przez stosowną normę prawną 8.
Próbę skonstruowania legalnej definicji uznania administracyjnego podjęto
w wymienionym już projekcie ustawy z dnia 15 września 1997 r. Przepisy ogólne
prawa administracyjnego. W myśl tej propozycji, uznanie administracyjne, to zespół
kompetencji organu administracji publicznej, dający mu w granicach obowiązującego
porządku prawnego, swobodę w kształtowaniu treści stosunku prawnego łączącego
stronę z organem administracji9. W innej publikacji czytamy, że: uznanie
administracyjne ma miejsce wówczas, gdy norma prawna w swej dyspozycji
wyposaża organ w określoną kompetencję za pomocą słowa może lub mu
podobnego 10.
Z. Duniewska twierdzi, że w wypadkach, gdy mówimy o uznaniu
administracyjnym, w istocie mamy do czynienia z pojęciem tzw. władzy
dyskrecjonalnej , które w polskim prawie nie jest pojęciem prawnym. Autorka
twierdzi dalej, że kompetencja uznaniowa najczęściej występuje wówczas, gdy
decydujące znaczenie odgrywają względy bezpieczeństwa państwa i porządku
publicznego przy reglamentacji dóbr deficytowych, przyznawaniu, ograniczaniu
i cofaniu uprawnień administracyjnych, stosowaniu szczególnego rodzaju
przywilejów i podejmowaniu decyzji o zastosowaniu sankcji administracyjno-
prawnej11. Z przedstawioną sytuacją mamy do czynienia w postępowaniu dotyczącym
wydania pozwolenia na broń.
Trybunał Konstytucyjny wyraża pogląd, zgodnie z którym nie może być mowy
o jakimkolwiek swobodnym, tzn. w określonych granicach niezwiązanym prawem
i niekontrolowanym działaniu administracji. Z instytucji formalnej, ustalającej
swobodę, niezwiązaną niczym możliwość rozstrzygania, swobodne uznanie
przekształca się jedynie w formę pewnego uelastycznienia administracji, która
umożliwia i zobowiązuje odpowiednie organy do zbadania wszystkich okoliczności
danego przypadku, w celu wyszukania najbardziej właściwego, odpowiadającego
8
Zob. M. Król, Pojęcie luzu normatywnego stosowania prawa, Państwo i Prawo 1979, nr 6, s. 62-72.
9
Prawo administracyjne, praca zbiorowa pod red. E. Smoktunowicza, Białystok 1997, s. 328.
10
E. Smoktunowicz i C. Kosikowski, Wielka encyklopedia prawa, Warszawa-Białystok 2000, s. 1109.
11
Z. Duniewska, Uznanie administracyjne władza dyskrecjonalna [w:] Prawo administracyjne-pojęcia,
instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000, s. 70.
11
prawdzie obiektywnej i swemu celowi rozstrzygnięcia12. Z kolei M. Filar uważa, że
jeśli organ Policji decyduje w istocie w pełni swobodnie (a w każdym razie przy braku
jakichkolwiek ustawowych dyrektyw w tym względzie), czy nie istnieje obawa, że
broń użyta zostanie sprzecznie z interesem państwa lub porządku publicznego i jeżeli
okoliczność powyższa nie zachodzi, czy okoliczności faktyczne uzasadniają wydanie
pozwolenia, to wszelkie spory na temat, czy mamy tu do czynienia z uznaniem
administracyjnym, czy też inną formą kreowania decyzji są czysto werbalne, bo
decyzja taka ma charakter arbitralny i uznaniowy i mamy tu do czynienia
z uznaniowym koncesjonowaniem13.
Sprawą okoliczności faktycznych zajmował się również NSA, w którego
wyroku możemy wyczytać, że: decyzja wydana na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy
z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (okoliczności
faktyczne, w obecnej ustawie o broni i amunicji jest to art. 10 ust. 1 przyp. autora)
nie ma charakteru decyzji uznaniowej. Jest to tak zwana decyzja związana.
Pozwolenie na broń można wydać jedynie w wypadku, gdy zagrożenie dla życia lub
zdrowia wnioskodawcy jest oczywiście większe niż niebezpieczeństwo, na które
narażony jest przeciętny obywatel 14.
Wprawdzie ustawodawca w obowiązującej ustawie o broni i amunicji nie
określa, jakie okoliczności faktyczne uzasadniają wydanie pozwolenia na posiadanie
broni palnej osobie fizycznej, jednak na podstawie orzecznictwa sądowego i praktyki
organów policyjnych wydających pozwolenia na broń, można dokonać ich względnej
klasyfikacji. Naczelny Sąd Administracyjny wypowiadał się w tej sprawie
wielokrotnie, rozpatrując liczne skargi na odmowną decyzję dotyczącą wydania
pozwolenia na broń. Stoi on na stanowisku, że uprawnienie do posiadania broni jest
uprawnieniem wyjątkowym, a za okoliczności uzasadniające wydanie pozwolenia na
broń należy uważać realne zagrożenie życia lub zdrowia wnioskodawcy, wynikające
z rodzaju wykonywanej pracy lub charakteru jego zajęcia, a także z innej szczególnej
sytuacji wyróżniającej daną osobę z ogółu społeczeństwa. Chodzi przy tym o stopień
12
Orzeczenie TK z dnia 29.09.1993 r., K 17/92, OTK 1993/II/33.
13
Zob. M. Filar, Prawo posiadania broni palnej jako obywatelskie prawo podmiotowe, Państwo i Prawo 1997,
nr 5, s. 41-53.
14
Wyrok NSA z dnia 9.03.1994 r., III SA 702/93 ONSA 1995/2/70.
12
zagrożenia rzeczywiście wyższy od niebezpieczeństwa, na które narażony jest
przeciętny człowiek15.
Można zatem przyjąć, że okolicznościami faktycznymi uzasadniającymi
wydanie pozwolenia na posiadanie broni palnej są w szczególności:
1) w przypadku broni palnej ostrej, do ochrony osobistej w związku z pełnieniem
szczególnych funkcji państwowych (np. prokuratorzy, sędziowie);
2) chęć posiadania broni pamiątkowej po pozbawieniu jej cech użyteczności lub
wydania zakazu jej noszenia;
3) w przypadku broni myśliwskiej udokumentowane członkostwo Polskiego
Związku Aowieckiego;
4) w przypadku broni sportowej udokumentowane uprawianie sportów
strzeleckich;
5) w przypadku broni sygnałowej i alarmowej:
a) prowadzenie imprez sportowych,
b) posiadanie statków morskich i wykonywanie za ich pomocą rejsów oraz
połowów;
6) w przypadku broni gazowej i elektrycznej zapewnienie ochrony osobistej
osobom szczególnie narażonym na utratę zdrowia i życia.
Po złożeniu wniosku o wydanie pozwolenia na posiadanie broni przez
zainteresowanego we właściwym organie Policji rozpoczyna się procedura
weryfikacyjna, która ma na celu dokonanie sprawdzenia, czy opinia środowiska,
w którym przebywa zainteresowany, o nim samym nie wykaże, że po uzyskaniu przez
wnioskodawcę dostępu do broni nie użyje on jej w celach sprzecznych z prawem, jak
również dokonania sprawdzenia, czy osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na
broń posiada niezbędną wiedzę oraz umiejętności w zakresie bezpiecznego
posługiwania się bronią.
Wiadomości te uzyskiwane są w drodze opinii z miejsca zamieszkania oraz
egzaminu ze znajomości zasad przechowywania i posługiwania się bronią. Organy
Policji zobowiązane są do przeprowadzenia opinii w miejscu zamieszkania i pracy
15
Wyrok NSA z dnia 17.02.1993 r., III SA 1746/92 ONSA 1993/2/52.
13
o osobie ubiegającej się o pozwolenie na broń. Zebrane w jej toku dane zawierają
istotne informacje o wnioskodawcy, które pozwalają na określenie jego charakteru,
trybu życia, zachowań, odpowiedzialności, ewentualnych nałogów, karalności czy też
zatrzymań w izbie wytrzezwień. Jeżeli wnioskodawca ubiega się o pozwolenie na broń
myśliwską do celów łowieckich, organ Policji przeprowadza dodatkowo wywiad w
kole łowieckim, którego jest członkiem. Analogiczna sytuacja dotyczy osób
ubiegających się o pozwolenie na broń w celach sportowych, w tym wypadku organ
Policji uzyskuje informacje z organizacji strzeleckich.
Informacje zebrane o osobie pragnącej uzyskać pozwolenie na broń mają duży
wpływ na podjęcie merytorycznej decyzji o wydaniu lub odmowie wydania
pozwolenia na broń.
Zagadnienia egzaminu, który musi zdać osoba ubiegająca się o uzyskanie
pozwolenia na posiadanie broni, reguluje szczegółowo Minister Spraw Wewnętrznych
i Administracji, w porozumieniu z Ministrem Finansów, w rozporządzeniu z dnia
20 marca 2000 r. w sprawie egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących
posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią16, w którym określony
jest tryb przeprowadzania egzaminu, jego zakres przedmiotowy, a także skład komisji
egzaminacyjnej oraz stawki odpłatności za egzamin.
Osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń musi zdać egzamin składający się
z części teoretycznej, dotyczącej znajomości przepisów w zakresie zgodnego
z prawem posiadania i używania broni oraz z części praktycznej, dotyczącej
umiejętności posługiwania się tą bronią.
Wspomniane rozporządzenie określa tryb przeprowadzania egzaminu, jego
zakres przedmiotowy, skład komisji egzaminacyjnej oraz stawki odpłatności za
egzamin. Stawki za egzamin powinny być zróżnicowane w zależności od celu,
w jakim ma być wydane pozwolenie na broń. Powyższy egzamin przeprowadzają
organy właściwe w sprawach wydawania pozwoleń na broń.
Zakres przedmiotowy teoretycznej części egzaminu obejmuje sprawdzenie
znajomości przepisów ustawy o broni i amunicji z 1999 r. oraz przepisów
wykonawczych wydanych na jej podstawie, a także znajomości przepisów Kodeksu
16
Dz. U. Nr 19, poz. 241, z pózn. zm.
14
karnego dotyczących przestępstw związanych z bronią. Teoretyczna część egzaminu
przeprowadzana jest w formie testu.
W sprawach dotyczących wydania pozwolenia na broń w celach sportowych,
teoretyczna część egzaminu może być przeprowadzana w formie ustnego sprawdzianu,
polegającego na zadaniu 10 pytań. Warunkiem zdania teoretycznej części egzaminu
jest udzielenie przez zdającego prawidłowej odpowiedzi na wszystkie pytania.
Zakres przedmiotowy praktycznej części egzaminu obejmuje sprawdzenie
zasad przestrzegania regulaminu strzelnicy, umiejętności prawidłowego rozładowania
i składania, ładowania amunicją i odbezpieczania danej broni, a także postępowania
w przypadku jej niesprawności oraz przeprowadzenie sprawdzianu strzeleckiego
z użyciem danego rodzaju broni. Sprawdzianu strzeleckiego nie przeprowadza się
w stosunku do osób, które wystąpiły o wydanie pozwolenia na broń w celach
kolekcjonerskich lub pamiątkowych albo o wydanie pozwolenia na posiadanie kuszy.
W przypadku sprawdzianu strzeleckiego, egzaminowany w ciągu 6 minut musi
oddać w postawie stojącej 5 strzałów do tarczy z odległości 15 metrów. Musi też kilka
razy trafić w tarczę. Niezbędne minimum to 25 punktów17. Praktyczna część egzaminu
przeprowadzana jest na strzelnicy, a jej wyniki wpisywane są na kartę egzaminacyjną.
Warunkiem zdania praktycznego egzaminu jest uzyskanie pozytywnej oceny ze
sprawdzianu znajomości zagadnień, o których mowa wyżej.
W przypadku niezdania egzaminu w części teoretycznej, zdającego nie
dopuszcza się do części praktycznej egzaminu, natomiast w przypadku niezdania
części praktycznej, egzamin poprawkowy obejmuje tylko tę część egzaminu.
W orzecznictwie spotykamy pogląd, że niedostateczna znajomość przepisów
dotyczących obchodzenia się z daną bronią, uzasadnia odmowę wydania pozwolenia
na broń także w sytuacji, gdy występują okoliczności faktyczne uzasadniające
wydanie takiego pozwolenia18.
Egzamin jest właściwie ostatnim etapem postępowania administracyjnego,
które prowadzi właściwy organ Policji w sprawie wydania pozwolenia na posiadanie
broni.
17
T. Szymborski i G. Zasępa, Trudniej o legalną broń, Trybuna Śląska - Dzień z dnia 04.08.2000.
18
Zob. wyrok NSA z dnia 23.09.1994 r., III SA 957/93 ONSA 1995/2/98.
15
Postępowanie administracyjne w sprawie wydania pozwolenia na broń kończy
się wydaniem decyzji administracyjnej, która rozstrzyga sprawę co do jej istoty,
zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji oraz z art. 104 KPA. Organ
administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, która rozstrzyga
sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończy sprawę
w danej instancji.
Wniesienie wymaganej opłaty skarbowej warunkuje doręczenie pozwolenia na
broń. Zgodnie z KPA wnioskodawca (strona), jak i organ administracji są związani
decyzją administracyjną z chwilą jej doręczenia.
Ustawa o broni i amunicji w art. 12 ust. 2 stwierdza, że w wydanym
pozwoleniu na broń określa się:
1) cel, w jakim zostało wydane;
2) rodzaj broni;
3) liczbę egzemplarzy broni.
Wraz z wydanym pozwoleniem na broń wydawane jest również zaświadczenie,
które uprawnia do nabycia w terminie trzech miesięcy od daty jego wydania,
określonego w pozwoleniu rodzaju oraz liczby egzemplarzy broni wraz z amunicją.
Jeżeli osoba, która otrzymała pozwolenie na broń, nie nabędzie określonej broni
w terminie trzymiesięcznym, to na jej żądanie wydawane jest kolejne zaświadczenie,
oczywiście po uprzednim zwrocie niewykorzystanego wcześniej zaświadczenia.
Można stwierdzić za A. Lipińską-Czajkowską, że pozwolenie na broń
wydawane jest w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego oraz
dokonywaną jego ocenę19. A zatem, organ Policji rozpatrujący sprawę może
ograniczyć liczbę egzemplarzy broni, jeżeli uzna, że żądanie strony w tym zakresie
jest nieuzasadnione albo brak jest podstaw do wydania pozwolenia na broń, o którą
występuje wnioskodawca.
Po otrzymaniu pozwolenia na broń i zaświadczenia upoważniającego do zakupu
tej broni, jego posiadacz może nabyć w koncesjonowanej placówce zajmującej się
19
A. Lipińska-Czajkowska, Zanim kupisz broń& , s.47.
16
sprzedażą broni i amunicji określony w pozwoleniu rodzaj broni palnej20. Po
zakupieniu broni jej nabywca zobowiązany jest zarejestrować ją w ciągu 5 dni we
właściwym organie Policji. Organ dokonuje rejestracji broni na podstawie dowodu jej
nabycia. Fakt posiadania zarejestrowanej broni potwierdzony zostaje w legitymacji
posiadacza broni.
Obowiązek rejestracji broni nie dotyczy broni palnej wytworzonej przed rokiem
1850 lub replik tej broni, broni w zbiorach muzealnych, broni przekazanej do
warsztatu rusznikarskiego, broni przekazanej w celu pozbawienia cech użytkowych,
a także broni palnej alarmowej, ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego
i przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej.
Niedopełnienie obowiązku rejestracji nabytej broni rodzi dla jej posiadacza
liczne konsekwencje prawne. Zgodnie z art. 18 ust. 3 pkt 1 ustawy o broni i amunicji
może ono skutkować cofnięciem pozwolenia na broń, jak również odmową wydania
pozwolenia na broń w przypadku ponownego ubiegania się o taką samą broń lub broń
w innym celu (art. 17 ust. 1 pkt 2). Niedopełnienie obowiązku rejestracji broni może
narazić również jej nabywcę na odpowiedzialność karną w postaci aresztu lub
grzywny (art. 51 ust. 2 pkt 1).
Wobec powyższego można dojść do wniosku, że ustawodawca przywiązuje
wielką wagę do obowiązku rejestracji broni, co wiąże się z faktem, że organy Policji
powinny mieć wiadomość o każdej jednostce broni palnej będącej w posiadaniu
obywateli.
Na podstawie legitymacji posiadacza broni lub świadectwa broni można
nabywać amunicję, jednak wyłącznie do broni, która określona jest w legitymacji lub
świadectwie broni. Świadczy o tym stosowna informacja zawarta na stronie 10
legitymacji posiadacza broni, która określa cel posiadania broni i inne uprawnienia21.
20
Zob. ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania
i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu
wojskowym lub policyjnym (Dz. U. Nr 67, poz. 679).
21
Zob. załącznik nr 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2003 r.
w sprawie wzorów legitymacji posiadacza broni, zaświadczenia uprawniającego do nabycia broni, legitymacji
osoby dopuszczonej do posiadania broni, świadectwa broni oraz karty rejestracyjnej broni (Dz. U. Nr 225,
poz. 2233).
17
Wykluczona jest możliwość nabywania amunicji do broni posiadanej w celach
kolekcjonerskich i pamiątkowych.
2. Odmowa wydania pozwolenia na broń
Postępowanie administracyjne w sprawie wydania pozwolenia na broń
prowadzone przez właściwy organ Policji nie zawsze kończy się wydaniem
pozytywnej decyzji administracyjnej, to jest wydaniem pozwolenia. Wydana decyzja
może być również odmowna. Odmowa ta może mieć charakter obligatoryjny albo
fakultatywny.
Z obligatoryjną odmową mamy do czynienia w przypadku zaistnienia tzw.
negatywnych przesłanek udzielenia pozwolenia na broń. Przesłanki negatywne
określają kategorie osób, którym pozwolenia na broń nie udziela się. Określone są one
w art. 15 ust. 1 ustawy o broni i amunicji. Zgodnie z brzmieniem tego artykułu,
pozwolenia na broń nie wydaje się osobom:
1) niemającym ukończonych 21 lat;
2) z zaburzeniami psychicznymi, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia
1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego22 lub o znacznie ograniczonej
sprawności psychofizycznej;
3) wykazującym istotne zaburzenia funkcjonowania psychologicznego;
4) uzależnionym od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych;
5) nieposiadającym miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;
6) co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celach
sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
w szczególności skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo
z użyciem przemocy lub grozby bezprawnej albo wobec których toczy się
postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw.
22
Dz. U. Nr 111, poz. 535, z pózn. zm.
18
W stosunku do ustawy o broni, amunicji i materiałach wybuchowych z 1961 r.
dostrzegalna jest zmiana granicy wieku, od której osoba może ubiegać się
o pozwolenie na broń. Dawniej było to 18 lat, a obecnie wiek graniczny to 21 lat.
Rozwiązanie takie wydaje się w pełni uzasadnione i korzystne. Osobę 21-letnią
cechuje większa dojrzałość i wyobraznia, wyższy poziom odpowiedzialności. Jeżeli
wezmiemy pod uwagę fakt, że zdecydowaną większość osób ubiegających się o broń
palną stanowią mężczyzni, to wcześniej mężczyzna 21-letni zwykle odbył już służbę
wojskową i potrafi posługiwać się bronią palną, zna podstawowe zasady jej działania,
a co najważniejsze, wie jakie skutki może wywołać użycie broni palnej.
Ustawodawca wprowadza jednak pewien wyjątek, który dotyczy pozwolenia na
posiadanie broni w celach sportowych. Otóż, na wniosek szkoły, organizacji
sportowej, Polskiego Związku Aowieckiego i stowarzyszenia obronnego, pozwolenie
na broń w celach sportowych może być wydane osobie mającej ukończone 18 lat,
jednakże tylko na broń służącą do celów sportowych lub łowieckich.
Za osobę z zaburzeniami psychicznymi uważa się osobę chorą psychicznie
(wykazującą zaburzenia psychotyczne), upośledzoną umysłowo, wykazującą inne
zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej
zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych
lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub
społecznym23. Dotyczy to przede wszystkim osób leczących się w poradni zdrowia
psychicznego, których stan zdrowia uniemożliwia bezpieczne posługiwanie się bronią
i może stwarzać zagrożenie dla porządku publicznego bądz osób postronnych. Przepis
ten stosuje się również do osób, które cierpią na inne choroby o podłożu
neurologicznym, a nie leczą się w specjalistycznych placówkach zdrowia (np. osoby
chore na padaczkę).
Zdaniem psychiatry J. Pobochy, broni nie mogą posiadać osoby konfliktowe,
mściwe, z natury impulsywne, szybko wpadające w gniew. Kandydat ubiegający się
o broń musi mieć zdolność oceny realnego zagrożenia, czyli nie może być także
23
Art. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z pózn.
zm.).
19
przesadnie lękliwy. W przeciwnym razie pociągnie za spust w sytuacji pozornego
w rzeczywistości nieistniejącego niebezpieczeństwa24.
Osoby uzależnione od alkoholu lub od substancji psychoaktywnych, to osoby
leczące się w specjalistycznych poradniach odwykowych bądz osoby, które nałogowo
spożywają alkohol lub zażywają narkotyki, a nie poddają się leczeniu. Osoby
nadużywające, bądz uzależnione od alkoholu stanowią potencjalne zagrożenie dla
swoich najbliższych oraz dla otoczenia, w którym przebywają. Osoby takie
przeważnie są agresywne, bardzo często wywołują awantury, mogą grozić i grożą
posiadaną bronią, o czym dowiadujemy się na co dzień z prasy. Posiadacz broni
będący w stanie nietrzezwości może doprowadzić do nieuzasadnionego użycia broni,
może zgubić lub utracić posiadaną broń na skutek kradzieży lub napadu. Fakty takie
uzyskane w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego powinny być rzetelnie
udokumentowane25. Dodatkowo noszenie broni palnej w stanie po użyciu alkoholu lub
substancji psychotropowych skutkuje obligatoryjnym cofnięciem pozwolenia na broń
(art. 18 ust. 1 pkt 4), jak również pociągnięciem takiej osoby do odpowiedzialności
karnej (art. 51 ust. 2 pkt 4).
Również osoby, które nie posiadają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
stałego miejsca pobytu, nie otrzymają pozwolenia na broń. Dotyczy to przede
wszystkim osób, które nie są obywatelami polskimi i nie posiadają żadnego
zameldowania na terenie Polski, nawet czasowego, ani miejsca, w którym stale by
przebywały. Ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych określa pobytem
stałym zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem
z zamiarem stałego przebywania. Przepis ten został nieco zliberalizowany, albowiem
w ustawie z 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych nie wydawano
pozwolenia na broń osobom, które nie posiadały na terenie Polski stałego miejsca
zamieszkania.
Z kolei osoby, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni
w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
w szczególności skazane prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo z użyciem
24
Zob. E. Ornacka, Miasta zbrojne, Prawo i Życie 1999, nr 3.
25
Zob. też ustawę z dnia 26 pazdziernika 1982 r. o wychowaniu w trzezwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
(Dz. U. Nr 35, poz. 230, z pózn. zm.).
20
przemocy lub grozby bezprawnej albo wobec których toczy się postępowanie karne
o popełnienie takiego przestępstwa, to osoby karane za przestępstwa lub wykroczenia
pozostające w związku przyczynowym z bronią, przestępstwa przeciwko życiu,
zdrowiu i mieniu, względnie skazane za przestępstwo popełnione z chęci zysku. Nie
może to stanowić jednak podstawy do dożywotniego pozbawienia ich możliwości
uzyskania pozwolenia na broń.
W powyższej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny wypowiadał się już
wielokrotnie26. Sformułował on m.in. tezę, iż przepisy ustawy o broni i amunicji nie
dają podstawy do przyjęcia, że każdy wyrok skazujący automatycznie uzasadnia
zaliczenie osoby skazanej do kategorii osób, którym pozwolenia na broń nie wydaje
się w myśl art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji. Wykładnia tego przepisu
pozostaje w gestii organu wydającego pozwolenie na broń, a więc Policji, jednak nie
może ona posiadać cech dowolności. Zdaniem S. Płowuchy, wszelkie oceny
wynikające z tej wykładni muszą opierać się na prawidłowo dokonanych ustaleniach
faktycznych i być wynikiem spójnego, logicznego i zgodnego z zasadami
doświadczenia rozumowania. Dla prawidłowej oceny dominujące znaczenie powinien
mieć nie sam fakt skazania osoby za przestępstwo, ale rodzaj i charakter czynu, za
który nastąpiło skazanie. W pierwszej kolejności organ stosujący prawo powinien
ustalić ewentualne istnienie związku pomiędzy popełnieniem czynu, za który osoba
została skazana, a zagrożeniem użycia broni w celach sprzecznych z przepisami
określonymi w ustawie o broni i amunicji27. W tym wypadku chodzi przede
wszystkim o ustalenie, czy dokonanie zabronionego czynu nie pozostawało w żadnym
związku z użyciem broni.
Przechodząc do decyzji odmownych mających charakter fakultatywny, po raz
kolejny należy przytoczyć art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji, który stwierdza, że
właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które
powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie.
Z przytoczonego przepisu wynika, że: jeżeli wnioskodawca przekona organ Policji
26
Zob. m.in. wyrok NSA dnia z 8.09.1993r., III SA 208/93; wyrok NSA z dnia 2.03.1994 r., III SA 696/93;
wyrok NSA z dnia 29.04.1994 r., III SA 1114/93.
27
Zob. S. Płowucha, Skazanie prawomocnym wyrokiem sądu oraz choroba psychiczna jako negatywne
przesłanki odmowy wydania pozwolenia na broń, Przegląd Policyjny 1996, nr 3, s. 108-110.
21
o zasadności wniosku o wydanie pozwolenia, przedstawiając na jego poparcie
wystarczające dowody, a równocześnie przedłoży orzeczenia lekarskie
i psychologiczne o braku przeciwwskazań do posiadania broni, a następnie zda
egzamin pozwolenie zostanie mu wydane 28. Natomiast w każdym innym
przypadku, kiedy nie wykaże okoliczności faktycznych uzasadniających wydanie
pozwolenia na broń, albo też okoliczności przez niego przedstawione nie zostaną
potwierdzone, a co się z tym wiąże, nie zostaną uznane przez właściwy organ
wnioskodawca otrzyma decyzję odmowną.
Odmowną decyzję otrzyma wnioskodawca również w sytuacji, gdy nie
przedstawi organowi wszystkich wymaganych przepisami orzeczeń (lekarskich
i psychologicznych).
Trzeba nadmienić, że przyczyny decyzji odmownej, ze wskazaniem jej
podstaw prawnych, muszą być przytoczone w uzasadnieniu.
Zgodnie z KPA wydanie odmownej decyzji nie musi oznaczać zakończenia
sprawy i zamknięcia obywatelowi drogi do posiadania legalnej broni palnej. Od
decyzji takiej wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie. Właściwym do
rozpatrywania odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia.
Odwołanie od decyzji wnosi się do właściwego organu za pośrednictwem organu,
który wydał decyzję administracyjną.
W tej sytuacji wnioskodawca, który jest niezadowolony z wydanej przez
komendanta wojewódzkiego Policji decyzji administracyjnej, może złożyć odwołanie
od tej decyzji do Komendanta Głównego Policji w terminie 14 dni od dnia doręczenia
mu odmownej decyzji.
Jeżeli Komendant Główny Policji utrzyma w mocy decyzję, od której złożono
odwołanie, stronie służy prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego
w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie29. Prawo
takie gwarantuje mu Konstytucja RP w artykule 45, który brzmi: Każdy ma prawo do
28
A. Lipińska-Czajkowska, Zanim kupisz broń& , s. 51.
29
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z pózn.
zm.), ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr
153, poz. 1270, z pózn. zm.).
22
sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez
właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd .
Omawiając odmowne decyzje administracyjne nie sposób pominąć kolejnej
grupy tych decyzji, które przewidział ustawodawca. Są to odmowne decyzje
ponownego wydania pozwolenia na broń. Sytuacja taka dotyczy osób, które wcześniej
posiadały broń, a w związku z jej posiadaniem naruszyły przepisy ustawy o broni
i amunicji (art. 17). Prawodawca zakłada, iż osoba, która raz naruszyła przewidziane
prawem obowiązki posiadacza broni, nie jest osobą wiarygodną w kwestii
bezpiecznego obchodzenia się z bronią i może zostać pozbawiona prawa posiadania tej
broni.
Podstawą decyzji organu Policji odmawiającego ponownego wydania
pozwolenia na broń danej osobie może być, w myśl ustawy o broni i amunicji,
naruszenie przez tę osobę:
1) warunków określonych w pozwoleniu na broń związanych z ograniczeniem lub
wykluczeniem możliwości noszenia broni;
2) obowiązku rejestracji broni w terminie do 5 dni;
3) obowiązku niezwłocznego zawiadomienia Policji o utracie broni;
4) obowiązku zawiadomienia Policji o zmianie miejsca zamieszkania w terminie
14 dni;
5) zasad przechowywania oraz ewidencjonowania broni i amunicji oraz ich
noszenia.
Właściwy organ Policji może, obok sytuacji wymienionych powyżej, odmówić
wydania pozwolenia na broń osobie, której takie pozwolenie cofnięto z uwagi na fakt,
że nosiła przy sobie broń, będąc w stanie po spożyciu alkoholu lub substancji
psychotropowych albo podobnie działającego środka (art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy).
Zgodnie z przekonaniem organu Policji, osoby, którym raz cofnięto pozwolenie
na broń, mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Odmowa ponownego wydania pozwolenia na broń nie oznacza jednak, że są one
dożywotnio pozbawione szans na powtórne posiadanie broni. Muszą się jednak one
liczyć z tym, że dopiero po kilku latach, kiedy zdaniem organu Policji będą dawały
rękojmię bezpiecznego posiadania i dysponowania bronią, potwierdzoną stosownym
23
orzeczeniem lekarskim i psychologicznym, będą mogły powtórnie otrzymać
pozwolenia na broń.
3. Opłaty
Omawiając organy właściwe do wydawania pozwoleń na broń oraz tryb ich
wydawania, należy również wspomnieć o opłatach, które wiążą się w sposób
fundamentalny z otrzymaniem pozwolenia na broń. Bowiem, jak stanowi KPA,
niewniesienie opłaty w wyznaczonym terminie (nie krótszy niż 7 dni i nie dłuższy niż
dni 14) skutkuje zwrotem podania lub zaniechaniem czynności uzależnionej od
wniesienia opłaty (art. 261).
Stawki opłat za badania lekarskie i psychologiczne są zróżnicowane i stanowią
określony procent minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę pracowników.
Obecnie wynagrodzenie to wynosi 1126 zł30. Stawki opłat ustala Minister Zdrowia
w rozporządzeniu z dnia 7 września 2000 r. w sprawie badań lekarskich
i psychologicznych osób ubiegających się lub posiadających pozwolenie na broń
i wynoszą one:
1) opłata za badanie osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń:
a) badanie lekarskie 20%,
b) badanie psychologiczne 30%;
2) opłata za badanie osoby posiadającej pozwolenie na broń:
a) badanie lekarskie 20%,
b) badanie psychologiczne 20%;
3) opłata za badanie osoby posiadającej pozwolenie na broń, a nieposiadającej na
terenie RP miejsca zamieszkania:
a) badania lekarskie 22%,
b) badania psychologiczne 30%;
4) opłata za badanie osoby posiadającej lub ubiegającej się o pozwolenie na broń
w trybie odwoławczym:
30
Ustawa z dnia 10 pazdziernika 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679,
z pózn. zm.).
24
a) badanie lekarskie 30%;
b) badanie psychologiczne 30%.
Za przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego również pobierane są opłaty.
Wysokość stawek odpłatności za egzamin w sprawie wydania pozwolenia na broń
określa Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w rozporządzeniu z dnia 20
marca 2000 r. w sprawie egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących posiadania
broni oraz umiejętności posługiwania się bronią31. Obecnie stawki te przedstawiają się
następująco. Pozwolenie na broń wydane w celach:
1) ochrony osobistej 500 zł;
2) sportowych 800 zł;
3) kolekcjonerskich 1000 zł;
4) pamiątkowych 400 zł;
5) szkoleniowych 1000 zł;
6) innych 600 zł.
Za egzamin poprawkowy pobiera się dodatkową opłatę, stanowiącą połowę
stawki opłaty za egzamin. Oczywiście powyższe opłaty wnosi się przed
przystąpieniem do egzaminu. Stawka odpłatności za egzamin, związany z ubieganiem
się o wydanie pozwolenia na broń w celach szkoleniowych dla nauczycieli
realizujących w szkołach lub szkołach wyższych zajęcia z przysposobienia obronnego,
wynosi 100 zł.
Jak już wcześniej wspominano, opłacie podlega również wydanie pozwolenia
na broń. Wysokość tej opłaty określa ustawa o opłacie skarbowej, o której już
wcześniej była mowa.
4. Podsumowanie
Reasumując, w trakcie analizowania przepisów, o których mowa była wyżej,
określających tryb wydawania pozwoleń na broń, nasuwają się pewne uniwersalne
wnioski:
31
Dz. U. Nr 19, poz. 241.
25
1. Nie należy pisać podań o wydanie pozwolenia na broń palną, która miałaby
służyć wyłącznie do ochrony mienia, nawet mienia znacznej wartości.
Normalnym skutkiem użycia broni palnej ostrej jest zabicie człowieka lub
spowodowanie u niego ciężkich obrażeń ciała. Zatem broń palna jest środkiem,
który może powodować nieodwracalne skutki. Mając powyższe na uwadze, dla
celów związanych z ochroną mienia uzasadnione może być posiadanie, a także
użycie innego rodzaju broni niż broń palna ostra, np. broni gazowej,
paralizatorów elektrycznych itp.
2. W podaniu o wydanie pozwolenia na broń palną krótką wykazane muszą być
okoliczności, potwierdzające realne zagrożenie dla własnego życia ze strony
osób, przeciwko którym ewentualne użycie broni mogłoby być uzasadnione.
3. W składanym podaniu o wydanie pozwolenia na broń, jak również
w odwołaniach do Komendanta Głównego Policji na odmowne decyzje
komendantów wojewódzkich Policji i w skargach do NSA (obecnie do sądów
administracyjnych przyp. autora) na odmowne decyzje tego pierwszego nie
znajduje uzasadnienia prawnego argument, że prawo do posiadania broni
gwarantuje obywatelom Konstytucja i inne akty prawne i należy ono do tzw.
praw obywatelskich.
4. Skarga do NSA (obecnie do sądu administracyjnego przyp. autora) na decyzję
Komendanta Głównego Policji utrzymuje w mocy decyzję o odmowie wydania
pozwolenia na broń, którą wydał komendant wojewódzki Policji, skarga taka
może być wniesiona wyłącznie z powodu niezgodności decyzji z prawem32.
Podobne poglądy wyrażone są w orzecznictwie sądowym. W jednym
z wyroków NSA czytamy, że skoro organy Policji stwierdziły, że okoliczności
faktyczne, na które powołuje się osoba ubiegająca o pozwolenie na broń, nie
uzasadniają wydania takiego pozwolenia (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 31 pazdziernika
1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych), czemu dały wyraz
w uzasadnieniach swych decyzji, podważanie tej oceny przez NSA byłoby możliwe
tylko wówczas, gdyby była ona nielogiczna, niezgodna z zasadami doświadczenia
32
Por. Z.T. Nowicki, Zanim strzelisz. Poradnik posiadacza broni, Warszawa 1993, s. 30.
26
życiowego, czy też oparta na przesłankach nieznajdujących odzwierciedlenia
w zawartym materiale dowodowym33.
33
Wyrok NSA z 25.02.1991 r., III SA 1233/90.
27
Rysunek 4.1. Wzór legitymacji posiadacza broni
28
29
Rysunek 4.2. Wzór karty rejestracyjnej broni
30
Rysunek 4.3. Wzór Europejskiej karty broni palnej
31
Zakończenie
W przedmiotowym opracowaniu podjąłem próbę przedstawienia
administracyjno-prawnych zagadnień posiadania broni palnej w Polsce. Kluczowy
problem niniejszego opracowania stanowiła charakterystyka organów administracji
państwowej, które władne są w sprawach wydawania pozwoleń na broń, a także
omówienie trybu wydawania wspomnianych pozwoleń. Wskazane zostały sytuacje,
w wyniku wystąpienia których organ administracji państwowej odmawia wydania
pozwolenia na broń. Omówione zostały opłaty, które osoba zainteresowana legalnym
posiadaniem broni musi wnieść, aby otrzymać pozwolenie na posiadanie broni.
Scharakteryzowany został również system egzaminów, który kwalifikuje osobę jako
potencjalnego posiadacza broni palnej.
Podjęta przeze mnie problematyka nie stanowiła dotąd przedmiotu
kompleksowego opracowania w doktrynie prawa administracyjnego, rzadko także
spotykane są inne opracowania, w których zostałyby ujęte wszystkie najistotniejsze
unormowania prawne dotyczące wspomnianej tematyki.
W opracowaniu tym starałem się przedstawić skomplikowany stan prawny,
wyrażający się dużą liczbą aktów normatywnych, regulujących analizowane przeze
mnie zagadnienie.
W moim opracowaniu przydatna okazała się przede wszystkim metoda
dogmatyczna.
Reasumując, można stwierdzić, że uprawnienie do posiadania broni palnej nie
jest w naszym kraju prawem powszechnym, albowiem nie gwarantuje go
w kategoriach kategorycznych ani Konstytucja RP, ani żaden inny akt prawny rangi
ustawy. Chociaż opowiadam się za rozszerzeniem dostępu do niektórych rodzajów
broni palnej, mam tu na myśli broń palną gazową, regulacje zaproponowane przez
ustawodawcę wydają się uzasadnione, gdyż upowszechnienie dostępu do broni palnej
samo w sobie nie przyniesie, moim zdaniem, poprawy stanu bezpieczeństwa
powszechnego obywateli.
32
Wykaz rysunków
Rysunek 4.1. Wzór legitymacji posiadacza broni.
Rysunek 4.2. Wzór karty rejestracyjnej broni.
Rysunek 4.3. Wzór Europejskiej karty broni palnej.
33
Bibliografia
1. Ustawa z dnia 26 pazdziernika 1982 r. o wychowaniu w trzezwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230, z pózn. zm.).
2. Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111,
poz. 535, z pózn. zm.).
3. Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (T.j. Dz. U. z 2004 Nr 52, poz.
525, z pózn. zm.).
4. Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej
w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją
oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz. U.
Nr 67, poz. 679).
5. Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.
Nr 153, poz. 1269, z póżn. zm.).
6. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z pózn. zm.).
7. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271, z pózn. zm.).
8. Ustawa z dnia 10 pazdziernika 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
(Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z pózn. zm.).
9. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635,
z pózn. zm.).
10. Rozporządzenie Ministra Finansów i Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie egzaminu ze znajomości
przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się
bronią (Dz. U. Nr 19, poz. 241, z pózn. zm.).
11. Rozporządzenie Ministrów Obrony Narodowej oraz Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 8 czerwca 2001 r. w sprawie określenia organów
wojskowych właściwy do wydawania pozwoleń na broń żołnierzom zawodowym
(Dz. U. Nr 66, poz. 670).
34
12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia
2003 r. w sprawie wzorów legitymacji posiadacza broni, zaświadczenia
uprawniającego do nabycia broni, legitymacji osoby dopuszczonej do posiadania
broni, świadectwa broni oraz karty rejestracyjnej broni (Dz. U. Nr 225, poz.
2233).
13. Orzeczenie TK z dnia 29.09.1993 r., K 17/92, OTK 1993/II/33.
14. Wyrok NSA z 25.02.1991 r., III SA 1233/90.
15. Wyrok NSA z dnia 17.02.1993 r., III SA 1746/92 ONSA 1995/2/52.
16. Wyrok NSA dnia z 8.09.1993r., III SA 208/93.
17. Wyrok NSA z dnia 2.03.1994 r., III SA 696/93.
18. Wyrok NSA z dnia 9.03.1994 r., III SA 702/93 ONSA 1995/2/70.
19. Wyrok NSA z dnia 29.04.1994 r., III SA 1114/93.
20. Wyrok NSA z dnia 23.09.1994 r., III SA 957/93 ONSA 1995/2/98.
21. Duniewska Z., Uznanie administracyjne władza dyskrecjonalna [w:] Prawo
administracyjne-pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa
2000.
22. Filar M., Prawo posiadania broni palnej jako obywatelskie prawo podmiotowe,
Państwo i Prawo 1997, nr 5.
23. Król M., Pojęcie luzu normatywnego stosowania prawa, Państwo i Prawo 1979,
nr 6, s. 62-72.
24. Lipińska-Czajkowska A., Zanim kupisz broń. Komentarz praktyczny do przepisów
prawnych, Warszawa 2000.
25. Maj S., Ustawa o broni i amunicji. Komentarz, Warszawa 2009.
26. Nowicki Z.T., Zanim strzelisz. Poradnik dla posiadacza broni, Warszawa 1993.
27. Ornacka E., Miasta zbrojne, Prawo i Życie 1999, nr 3.
28. Płowucha S., Skazanie prawomocnym wyrokiem sądu oraz choroba psychiczna
jako negatywne przesłanki odmowy wydania pozwolenia na broń, Przegląd
Policyjny 1996, nr 3.
29. Prawo administracyjne, praca zbiorowa pod red. E. Smoktunowicza, Białystok
1997.
35
30. Smoktunowicz E. i Kosikowski C., Wielka encyklopedia prawa, Warszawa-
Białystok 2000, s. 1109.
31. Stahl M., Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje [w:] Prawo administracyjne-
pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000.
32. Szymborski T. i Zasępa G., Trudniej o legalną broń, Trybuna Śląska - Dzień
z dnia 04.08.2000.
36
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego08 03 Uzgodnienia i pozwolenia na roboty w czynnych zakladachKrahelska Krystyna Bagnet na brońwniosek o pozwolenie na uzytkowanieB 05, sprawozdanie o wydanych pozwoleniach na budowę obiektópozwolenie na budowePOZWOLENIE NA BUDOW¦śklucz pozwolenie na budoweWniosek o wydanie pozwolenia na rozbiórkęWniosek o przeniesienie pozwolenia na budowewniosek o zatwierdzenie i pozwolenie na wznowieniePozwolenie na wycięcie drzewa jak uzyskać, kto wydaje, kiedy nie jest wymaganePozwolenie na wycięcie drzewa jak uzyskać, kto wydaje, kiedy nie jest wymaganewniosek o pozwolenie na rozbiorkeHej chłopcy bagnet na broń tekstw sprawie szczegolowych warunkow i trybu wydawania zezwolen na przejazdy pojazdow nienormatywnych 16więcej podobnych podstron