- poeta, dramatopisarz, prozaik, artysta plastyk; 1831-1837 uczył się w warszawskim gimnazjum, którego nie ukończył, następnie w szkole malarskiej; 1842 wyjechał z Warszawy i udał się do Włoch, gdzie rozpoczął studia rzeźbiarskie; 1846 aresztowany w Berlinie i oskarżony o współdziałanie w wydarzeniach rewolucyjnych na ziemiach polskich, nabawił się w więzieniu częściowej głuchoty; następnie przebywał w Brukseli, gdzie zdecydował się ostatecznie pozostać na emigracji; 1848 przebywał w Rzymie, w następnym roku w Paryżu; brał czynny udział w życiu emigracji.
- zwiÄ…zany se stronnictwem ksiÄ™cia A.J. Czartoryskiego; kÅ‚opoty osobiste, m.in. niespeÅ‚niona miÅ‚ość do M. Klaregis oraz problemy finansowe spowo- dowaÅ‚y wyjazd do Ameryki w 1852, gdzie również mu siÄ™ nie powiodÅ‚o; 1854 powróciÅ‚ przez Londyn do Paryża; w okresie powstania styczniowego próbo- waÅ‚ wÅ‚Ä…czyć siÄ™ w bieg wydarzeÅ„, m.in przy pomocy politycznych memoriałów; jako artysta plastyk zdobyÅ‚ uznanie wÅ›ród Francuzów i zostaÅ‚ 1868 czÅ‚on- kiem Société des Artistes, a także współpracowaÅ‚ z Société Philologuique; żyÅ‚ w coraz wiÄ™kszym osamotnieniu, uważany za dziwaka; 1877 z powodu biedy zamieszkaÅ‚ w opiekuÅ„czym ZakÅ‚adzie Å›w. Kazimierza na przedmieÅ›ciu Paryża - lvry, gdzie zmarÅ‚; 1888 jego zwÅ‚oki zostaÅ‚y przeniesione do grobu zbiorowego w Montmorency pod Paryżem; za życia opublikowaÅ‚ tylko nieliczne utwory; od 1840 ogÅ‚aszaÅ‚ wiersze w czasopismach; od 1848 seria traktatów poetyckich i dramatów: "Wigilia" (Paryż 1848), "PieÅ›ni spoÅ‚e- cznej cztery strony" (PoznaÅ„ 1849), "Niewola" (powstanie 1848-1849, wy- danie Lipsk 1864), "Psalmów-psalm" (powstanie 1850, druk w "WiadomoÅ›ciach Literackich" 1933), dramat "Zwolon" (powstanie 1848-1849, wydanie PoznaÅ„ 1851), poetycki traktat o sztuce "Promethidion" (powstanie 1848-1850, wydanie Paryż 1951); w cyklu artykułów "Listy o emigracji" ("Dziennik Polski" 1849) nakreÅ›liÅ‚ program artystyczny postulujÄ…cy antyromantycznÄ… "literaturÄ™ czynu"; w 1856 napisaÅ‚ poemat epicki osnuty na dziejach starożytnych "Quidam" (opublikowany w jednym wydanym za życia zbiorze jego wierszy pt. "Poezje", Lipsk 1863); do arcydzieÅ‚ prozy polskiej na- leżą cykle "Czarne kwiaty" (o wybitnych polskich pisarzach i artystach) oraz "BiaÅ‚e kwiaty", opublikowane w dodatku miesiÄ™cznym do "Czasu" 1856- 1857; w lipskim zbiorze znalazÅ‚y siÄ™ także m.in. traktaty poetyckie "Pięć zarysów", "Rozmowa umarÅ‚ych"; 1865-1866 przygotowaÅ‚ do druku swój najlepszy zbiór wierszy "Vade-mecum", na który nie znalazÅ‚ za życia wy- dawcy, opublikowany dopiero w 1947; w latach 1865-1833 udaÅ‚o mu siÄ™ ogÅ‚osić drukiem zaledwie 21 wierszy i traktat poetycki "Rzecz o wolnoÅ›ci" (Paryż 1869); nie zdoÅ‚aÅ‚ wydać ani wystawić wielkich dramatów, np. "Noc tysiÄ™czna druga", "Wanda", "Za kulisami", "Kleopatra", "Aktor", "MiÅ‚ość czysta u kÄ…pieli morskich"; w rÄ™kopisach (częściowo zaginionych) pozostawaÅ‚y przez wiele lat m.in poematy "Assunta" ("Przewodnik Naukowy i Literacki" 1907) i "A Dorio ad Phrygium" (fragmenty ogÅ‚oszone 1915), nowele, np. "Stygmat" i "Ad leones"; Norwid odkryty na nowo w poczÄ…tku naszego stulecia, głóównie przez Z. Przesmyckiego-Miriama, uważany jest za jednego z najbardziej oryginalnych pisarzy polskich, którego twórczość cechuje wyrafinowany artyzm i filozoficzna gÅ‚Ä™bia; teksty Norwida wykorzy- stano w filmach: "Popiół i diament" (1958) A. Wajdy - jako napis z poematu "Promethidion" umieszczony na pÅ‚ycie renesansowej nagrobka, a odczytywany przez Maćka CheÅ‚mickiego; "Chimera na polskiej drodze" (1969) - filmie populularno-naukowym K. Muchy o twórczoÅ›ci J. Malczewskiego;