Dziennik Ustaw Nr 91 5943 Poz. 811
811
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO¸ECZNEJ
z dnia 11 czerwca 2002 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczełstwa i higieny pracy.
wyposaŻenia sportowego,
Na podstawie art. 23715 ż 1 Kodeksu pracy zarządza
si´, co nast´puje:
Ęrodków s"uŻących do samoobrony lub
do odstraszania,
ż 1. W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki So-
przenoĘnych urządzeł do wykrywania
cjalnej z dnia 26 wrzeĘnia 1997 r. w sprawie ogólnych
oraz sygnalizowania zagroŻeł i narusza-
przepisów bezpieczełstwa i higieny pracy (Dz. U.
nia porzÄ…dku publicznego,
Nr 129, poz. 844) wprowadza si´ nast´pujÄ…ce zmia-
e) w pkt 13 na koÅ‚cu kropk´ zast´puje si´ przecin-
ny:
kiem oraz dodaje si´ pkt 14 20 w brzmieniu:
1) w ż 2:
14) «punkcie pierwszej pomocy rozumie
a) w pkt 2 skreĘla si´ wyrazy pomieszczenia higie-
si´ przez to w zaleÅ»noĘci od wielkoĘci za-
ny osobistej kobiet,
k"adu pracy, rodzaju prowadzonej dzia"al-
b) w pkt 3 lit. a) otrzymuje brzmienie:
noĘci i związanych z nią zagroŻeł po-
a) "Ä…czny czas przebywania tych samych pra-
mieszczenie lub wyodr´bnione miejsce
cowników w ciągu jednej zmiany roboczej
o wystarczającej powierzchni, umoŻliwiają-
jest krótszy niŻ 2 godziny, a wykonywane
cej wniesienie noszy, wyposaŻone w nie-
czynnoĘci mają charakter dorywczy bądę
zb´dny sprz´t i inne Ęrodki do udzielania
praca polega na krótkotrwa"ym przebywaniu
pierwszej pomocy,
zwiÄ…zanym z dozorem albo konserwacjÄ…
15) «znaku bezpieczeÅ‚stwa rozumie si´
urządzeł lub utrzymaniem czystoĘci i po-
przez to znak utworzony przez kombinacj´
rzÄ…dku,
kszta"tu geometrycznego, barwy i symbolu
c) po pkt 7 dodaje si´ pkt 7a i 7b w brzmieniu:
graficznego lub obrazkowego (piktogramu)
7a) «terenie zak"adu pracy rozumie si´ albo tekstu, przekazujÄ…cy okreĘlonÄ… infor-
przez to przestrzeÅ‚ wraz z obiektami bu- macj´ zwiÄ…zanÄ… z bezpieczeÅ‚stwem lub je-
dowlanymi, b´dÄ…cÄ… w dyspozycji praco- go zagroÅ»eniem,
dawcy, w której pracodawca organizuje
16) «sygna"ach bezpieczeÅ‚stwa rozumie
miejsca pracy,
si´ przez to sygna"y Ęwietlne i dÄ™wi´kowe,
7b) «miejscu pracy rozumie si´ przez to
komunikaty s"owne lub sygna"y r´czne,
miejsce wyznaczone przez pracodawc´, do
przekazujÄ…ce informacje istotne dla zacho-
którego pracownik ma dost´p w zwiÄ…zku
wania bezpieczełstwa i ochrony zdrowia
z wykonywaniem pracy,
pracowników,
d) pkt 9 otrzymuje brzmienie:
17) «sygnale Ęwietlnym rozumie si´ przez
to sygna" emitowany przez urzÄ…dzenie wy-
9) «Ä˜rodkach ochrony indywidualnej rozu-
konane z przezroczystych lub pó"przezro-
mie si´ przez to wszelkie Ęrodki noszone lub
czystych materia"ów, podĘwietlonych od
trzymane przez pracownika w celu jego
ochrony przed jednym lub wi´kszÄ… liczbÄ… za- wewnÄ…trz lub z ty"u, tak aby dawa"o to efekt
groÅ»eÅ‚ zwiÄ…zanych z wyst´powaniem nie- ĘwiecÄ…cej powierzchni,
bezpiecznych lub szkodliwych czynników
18) «sygnale dÄ™wi´kowym rozumie si´
w Ęrodowisku pracy, w tym równieŻ wszelkie
przez to sygna" akustyczny (dÄ™wi´kowy)
akcesoria i dodatki przeznaczone do tego ce-
emitowany przez urzÄ…dzenie przeznaczone
lu. Do Ęrodków ochrony indywidualnej nie
do tego celu, bez uŻycia g"osu ludzkiego
zalicza si´:
i nieemitujÄ…ce tego g"osu, wskazujÄ…cy na
zwyk"ej odzieŻy roboczej i mundurów, któ-
zaistnienie oraz w razie potrzeby trwa-
re nie sÄ… specjalnie przeznaczone do za-
nie i zakołczenie niebezpiecznej sytuacji,
pewnienia bezpieczełstwa i ochrony
19) «sygnale r´cznym rozumie si´ przez to
zdrowia pracownika,
ustalony ruch lub uk"ad rąk i d"oni, s"uŻący
Ęrodków ochrony indywidualnej uŻywa-
do kierowania osobami wykonujÄ…cymi
nych przez wojsko, Policj´ i inne s"uÅ»by
czynnoĘci mogÄ…ce stwarzaç zagroÅ»enia dla
utrzymania porzÄ…dku publicznego,
bezpieczełstwa pracowników,
wyposaŻenia stosowanego przez s"uŻby
20) «komunikacie s"ownym rozumie si´
pierwszej pomocy i ratownicze,
przez to ustaloną, krótką i jednoznaczną, in-
Ęrodków ochrony indywidualnej stosowa- formacj´ s"ownÄ… wypowiadanÄ… przez cz"o-
nych na podstawie przepisów Prawa o ru- wieka lub emitowaną jako g"os ludzki, na-
chu drogowym, kazujÄ…cÄ… okreĘlone post´powanie w celu
Dziennik Ustaw Nr 91 5944 Poz. 811
zachowania bezpieczełstwa i ochrony aby nie by"y przekraczane wartoĘci najwyŻ-
zdrowia pracowników. ; szych dopuszczalnych st´Å»eÅ‚ tych substancji. ;
2) w ż 6: 9) w ż 35 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Powietrze doprowadzane do pomieszczeł pra-
cy z zewnÄ…trz przy zastosowaniu klimatyzacji
1. Miejsca w zak"adzie pracy, w których wyst´-
lub wentylacji mechanicznej powinno byç
pują zagroŻenia dla pracowników, powinny
oczyszczone z py"ów i substancji szkodliwych
byç oznakowane widocznymi barwami lub
dla zdrowia.
znakami bezpieczełstwa zgodnie z wymaga-
niami okreĘlonymi w za"ączniku nr 1 do roz- 2. Klimatyzacja lub wentylacja nie moŻe powodo-
porzÄ…dzenia i w Polskich Normach. , waç przeciÄ…gów, wyzi´bienia lub przegrzewa-
nia pomieszczeł pracy. Nie dotyczy to wentyla-
b) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
cji awaryjnej. ;
5. Na drogach w miejscach, w których moŻ-
liwe jest niespodziewane wtargni´cie pie- 10) ż 37 otrzymuje brzmienie:
szych, w szczególnoĘci przed bramami,
ż 37. 1. W przypadku zastosowania systemu kli-
drzwiami i przejĘciami, naleÅ»y ustawiç ba-
matyzacji lub wentylacji mechanicznej na-
rierki lub zastosowaç inne skuteczne Ęrodki
leÅ»y zapewniç:
ochronne. ;
1) odpowiedniÄ… konserwacj´ urzÄ…dzeÅ‚
3) w ż 9 w ust. 1 dodaje si´ drugie zdanie w brzmie-
i instalacji klimatyzacyjnych i wentyla-
niu:
cyjnych w celu niedopuszczenia do
awarii,
Drogi ewakuacyjne oraz dojĘcia do nich prowa-
2) stosowanie Ęrodków mających na celu
dzÄ…ce nie mogÄ… byç zastawiane. ;
ograniczenie nat´Å»enia i rozprzestrze-
4) w ż 16:
niania si´ ha"asu i drgaÅ‚ powodowa-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
nych pracą urządzeł klimatyzacyjnych
1. W pomieszczeniach oraz na drogach znajdu-
i wentylacyjnych.
jÄ…cych si´ w obiektach budowlanych pod"o-
2. JeÅ»eli w zwiÄ…zku z wydzielaniem si´
gi powinny byç stabilne, równe, nieĘliskie,
w procesie pracy substancji szkodliwych
niepylące i odporne na Ęcieranie oraz nacisk,
dla zdrowia awaria wentylacji moŻe za-
a takŻe "atwe do utrzymania w czystoĘci. ,
graÅ»aç zdrowiu pracowników, naleÅ»y za-
b) w ust. 3 po wyrazie wytrzyma"e dodaje si´ wy-
stosowaç system kontrolny sygnalizujÄ…cy
razy na obciąŻenie uŻytkowe ;
stan zagroŻenia. ;
5) w ż 20 w ust. 1 w pkt 2 oraz w ust. 4 w pkt 2 wyra-
11) w ż 39:
zy mogÄ…ce powodowaç wyst´powanie substan-
a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
cji zast´puje si´ wyrazami powodujÄ…ce wyst´po-
1) zapewniç organizacj´ pracy i stanowisk pra-
wanie czynników ;
cy w sposób zabezpieczający pracowników
6) w ż 22 po ust. 8 dodaje si´ ust. 9 w brzmieniu:
przed zagroŻeniami wypadkowymi oraz od-
9. Drzwi i bramy otwierane i zamykane mecha-
dzia"ywaniem czynników szkodliwych dla
nicznie powinny tak funkcjonowaç, aby nie
zdrowia i uciÄ…Å»liwoĘci z uwzgl´dnieniem
stwarza"y zagroŻenia urazem. Drzwi takie po-
moŻliwoĘci psychofizycznych pracowni-
winny mieç zamontowane "atwo rozpoznawal-
ków,
ne i "atwo dost´pne z obu stron urzÄ…dzenie do
b) po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 i 5 w brzmieniu:
ich zatrzymywania, a takÅ»e powinny byç przy-
4. Pracodawca powinien zapewniç pracowni-
stosowane do r´cznego otwierania. ;
kom informacje o istniejących zagroŻeniach,
7) po ż 28 dodaje si´ ż 28a w brzmieniu:
przed którymi chroniç ich b´dÄ… Ęrodki ochro-
ny indywidualnej oraz informacje o tych
ż 28a. Instalacje oĘwietleniowe w pomieszcze-
Ęrodkach i zasadach ich stosowania. Szcze-
niach, w których znajdujÄ… si´ miejsca pra-
gó"owe zasady stosowania Ęrodków ochro-
cy, oraz w korytarzach powinny byç dobra-
ny indywidualnej okreĘla za"ącznik nr 2 do
ne i wykonane tak, aby nie naraŻa"y pra-
rozporzÄ…dzenia.
cownika na wypadek powodowany rodza-
jem zainstalowanego oĘwietlenia. ;
5. Przy pracach stwarzających niebezpieczeł-
stwo, gdy wymaga tego sytuacja, do kiero-
8) w ż 32 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
wania ludęmi wykonującymi te prace powin-
1. W pomieszczeniach pracy powinna byç zapew-
ny byç stosowane sygna"y bezpieczeÅ‚stwa
niona wymiana powietrza wynikajÄ…ca z potrzeb
r´czne lub komunikaty s"owne, zgodnie
uŻytkowych i funkcji tych pomieszczeł, bilansu
z wymaganiami okreĘlonymi w za"ączniku
ciep"a i wilgotnoĘci oraz zanieczyszczeł sta"ych
nr 1 do rozporzÄ…dzenia. ;
i gazowych.
12) w ż 41 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. W pomieszczeniach pracy, w których wydziela-
jÄ… si´ substancje szkodliwe dla zdrowia, powin- 2. Instrukcje, o których mowa w ust. 1, powinny
na byç zapewniona taka wymiana powietrza, w sposób zrozumia"y dla pracowników wskazy-
Dziennik Ustaw Nr 91 5945 Poz. 811
waç czynnoĘci, które naleÅ»y wykonaç przed roz- minalnym czasem zatrzymania si´, ma-
pocz´ciem danej pracy, zasady i sposoby bez- szyna powinna byç wyposaÅ»ona w urzÄ…-
piecznego wykonywania pracy, czynnoĘci do dzenie do zatrzymywania awaryjnego.
wykonania po jej zakołczeniu oraz zasady po-
3. Elementy sterownicze maszyn majÄ…ce
st´powania w sytuacjach awaryjnych stwarza-
wp"yw na bezpieczeÅ‚stwo muszÄ… byç wi-
jących zagroŻenia dla Życia lub zdrowia pra-
doczne i moŻliwe do zidentyfikowania
cowników. Instrukcje dotyczące prac związa-
oraz oznakowane zgodnie z wymagania-
nych ze stosowaniem niebezpiecznych sub-
mi okreĘlonymi w Polskich Normach.
stancji i preparatów chemicznych powinny
4. Elementy sterownicze nie mogÄ… stwarzaç
uwzgl´dniaç informacje zawarte w kartach cha-
jakichkolwiek zagroŻeł, w szczególnoĘci
rakterystyki tych substancji i preparatów. ;
spowodowanych ich niezamierzonym
13) w ż 44 w ust. 1 w pkt 1 po wyrazach wyposaŻone
uŻyciem.
w dodaje si´ wyrazy umywalki z ciep"Ä… i zimnÄ…
ż 53. Maszyny powinny byç wyposaÅ»one w "atwo
wodÄ… oraz w ;
odróŻniajÄ…ce si´ i odpowiednio oznakowa-
ne urzÄ…dzenia do od"Ä…czania od wszystkich
14) w ż 45 po ust. 3 dodaje si´ ust. 4 w brzmieniu:
ęróde" energii. W"ączenie zasilania energią
4. Stanowiska pracy znajdujÄ…ce si´ na zewnÄ…trz
nie moÅ»e powodowaç zagroÅ»enia dla obs"u-
pomieszczeÅ‚ powinny byç tak usytuowane
gi. ;
i zorganizowane, aby pracownicy byli chronie-
ni przed zagroŻeniami związanymi w szczegól-
16) w ż 54 dotychczasowÄ… treĘç oznacza si´ jako ust. 1
noĘci:
oraz dodaje si´ ust. 2 w brzmieniu:
1) z warunkami atmosferycznymi, w tym opa-
2. Maszyny wielostanowiskowe powinny byç wy-
dami, niskÄ… lub wysokÄ… temperaturÄ…, silnym
posaÅ»one w urzÄ…dzenia sygnalizacji dÄ™wi´ko-
wiatrem i spadajÄ…cymi przedmiotami,
wej lub Ęwietlnej automatycznie wysy"ające sy-
2) ze szkodliwym dla zdrowia ha"asem, jak rów- gna"y uprzedzające o uruchomieniu maszyny.
nieÅ» szkodliwymi gazami, parami lub py"ami. Sygna"y powinny byç odbierane na wszystkich
stanowiskach pracy przy danej maszynie. ;
W razie niebezpieczeÅ‚stwa powinno byç moÅ»-
liwe szybkie opuszczenie stanowisk pracy 17) w ż 55 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
przez pracowników lub, w razie potrzeby,
4. Maszyny powinny byç oznakowane znakami
udzielenie im szybkiej pomocy. ;
i barwami bezpieczełstwa, zgodnie z wymaga-
niami okreĘlonymi w za"ączniku nr 1 do rozpo-
15) ż 51 53 otrzymują brzmienie:
rzÄ…dzenia oraz w Polskich Normach. ;
ż 51. 1. Maszyny i inne urządzenia techniczne,
zwane dalej «maszynami, powinny spe"- 18) w ż 61 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
niaç wymagania bezpieczeÅ‚stwa i higieny
1. JeŻeli obs"uga, naprawa, remont lub konserwa-
pracy, okreĘlone w odr´bnych przepisach,
cja maszyn powoduje zagroŻenia dla bezpie-
przez ca"y okres ich uŻytkowania.
czełstwa lub zdrowia pracowników praco-
2. MontaÅ», demontaÅ» i eksploatacja maszyn,
dawca powinien zapewniç, aby czynnoĘci te
w tym ich obs"uga, powinny odbywaç si´
wykonywane by"y przez pracowników upowaŻ-
przy zachowaniu wymagał bezpieczeł-
nionych i posiadajÄ…cych odpowiednie przygo-
stwa i higieny pracy oraz ergonomii,
towanie. ;
uwzgl´dniajÄ…cych instrukcje zawarte
19) w ż 63 w ust. 2 wyrazy pracowników zatrudnio-
w dokumentacji techniczno-ruchowej.
nych przy r´cznym dÄ™wiganiu i przenoszeniu ci´Å»a-
Miejsce i sposób zainstalowania oraz
rów zast´puje si´ wyrazami przy r´cznych pra-
uÅ»ytkowania maszyn powinny uwzgl´d-
cach transportowych ;
niaç minimalizacj´ ryzyka zawodowego,
20) po ż 64 dodaje si´ ż 64a w brzmieniu:
w szczególnoĘci poprzez:
ż 64a. Stosowane do za"adunku i roz"adunku po-
1) zapewnienie dostatecznej przestrzeni
mosty i rampy powinny byç odpowiednie
pomi´dzy ruchomymi cz´Ä˜ciami ma-
szyn a ruchomymi lub sta"ymi elemen- do wymiarów i masy "adunków przezna-
tami otoczenia, czonych do transportu. Na pomost i ramp´
powinno prowadziç co najmniej jedno wej-
2) zapewnienie, aby wszystkie uŻywane
Ęcie. ;
lub produkowane materia"y bÄ…dÄ™ ener-
gia by"y w bezpieczny sposób dostar-
21) w ż 77:
czane i odprowadzane ze stanowiska
a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
pracy.
3) 10 m od linii wysokiego napi´cia do
ż 52. 1. KaÅ»da maszyna powinna byç wyposaÅ»ona
30 kV,
w element sterowniczy przeznaczony do
b) po pkt 3 dodaje si´ pkt 4 w brzmieniu:
jej ca"kowitego i bezpiecznego zatrzymy-
4) 15 m od linii wysokiego napi´cia powyÅ»ej
wania.
30 kV. ;
2. Gdy jest to konieczne w zwiÄ…zku z zagro-
Żeniami, jakie stwarza maszyna, i jej no- 22) w ż 86 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
Dziennik Ustaw Nr 91 5946 Poz. 811
3. Pracownikowi znajdujÄ…cemu si´ w zbiorniku c) w ż 3:
naleÅ»y zapewniç moÅ»liwoĘç udzielenia natych-
w ust. 1 wyrazy mniej niÅ» pi´ciu zast´puje
miastowej pierwszej pomocy w razie nag"ej po-
si´ wyrazami do dziesi´ciu ,
trzeby lub wypadku. ;
w ust. 2 w zdaniu pierwszym wyraz dziesi´-
23) w ż 87 w ust. 1: ciu zast´puje si´ wyrazem dwudziestu ,
a) pkt 7 otrzymuje brzmienie: d) w ż 4 w ust. 2 po wyrazach swoją odzieŻ do-
daje si´ wyrazy w przeznaczonych do tego
7) temperatura powietrza w zbiorniku nie po-
miejscach ,
winna si´ róŻniç od temperatury otoczenia
o wi´cej niÅ» 5°C (5 K), e) w ż 7 w ust. 4 skreĘla si´ wyraz dodatkowo ,
b) w pkt 8 wyrazy lub/i zast´puje si´ wyrazem f) w ż 8 w ust. 1 skreĘla si´ zdanie drugie,
i ;
g) w ż 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Do umywalek powinna byç doprowadzona
24) w ż 92 w ust. 1 wyrazy o stopniu ich szkodliwoĘci
woda bieŻąca ciep"a i zimna. ,
dla zdrowia pracowników zast´puje si´ wyrazami
o ryzyku dla zdrowia i bezpieczełstwa pracowni-
h) w ż 26 w ust. 2 po wyrazach w iloĘci dodaje si´
ków związanym z ich stosowaniem ;
wyrazy co najmniej ,
25) w ż 101 w ust. 2 w pkt 6 kropk´ zast´puje si´ prze- i) w ż 29 w ust. 2 po wyrazach kontakt ze doda-
je si´ wyraz szkodliwymi ,
cinkiem i dodaje si´ pkt 7 w brzmieniu:
7) zapewniç pomieszczenia, instalacje i urzÄ…dze- j) w ż 34 w ust. 1 skreĘla si´ zdanie drugie,
nia przystosowane do regularnego i skuteczne- k) w ż 36 w ust. 1 wyrazy w kontakcie ze szkodli-
go czyszczenia. ;
wymi substancjami albo zast´puje si´ wyraza-
mi w kontakcie z ,
26) w ż 103:
l) tytu" rozdzia"u 6 otrzymuje brzmienie Pomiesz-
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
czenia do wypoczynku ,
1. JeÅ»eli podczas procesów pracy wyst´puje
") skreĘla si´ ż 37,
niebezpieczełstwo oblania pracowników
m) w ż 40:
Ęrodkami Żrącymi lub zapalenia odzieŻy na
pracowniku nie dalej niÅ» 20 m w linii po-
w ust. 1 skreĘla si´ wyrazy lub w innych wy-
ziomej od stanowisk, na których wykonywa-
odr´bnionych miejscach ,
ne sÄ… te procesy, powinny byç zainstalowa-
w ust. 2 skreĘla si´ wyrazy lub miejsca prze-
ne natryski ratunkowe (prysznice bezpie-
znaczone do palenia tytoniu ,
czełstwa) do obmycia ca"ego cia"a oraz od-
n) ż 41 otrzymuje brzmienie:
dzielne natryski (prysznice) do przemywania
ż 41. W palarni powinno przypadaç co naj-
oczu. ,
mniej 0,1 m2 powierzchni pod"ogi na kaÅ»-
b) w ust. 2 skreĘla si´ wyrazy i urzÄ…dzenia ;
dego pracownika najliczniejszej zmiany
27) w ż 111 ust. 2 otrzymuje brzmienie: korzystającego z tego pomieszczenia,
z tym jednak, Że powierzchnia poszcze-
2. Wymagania dla pomieszczeł i urządzeł higie-
gólnych pomieszczeł przeznaczonych na
nicznosanitarnych okreĘla za"ącznik nr 3 do roz-
palarnie nie powinna byç mniejsza niÅ»
porzÄ…dzenia. ;
4 m2. ;
28) w ż 114:
31) dodaje si´ za"Ä…czniki nr 1 i 2 do rozporzÄ…dzenia
a) w ust. 1 w zdaniu pierwszym wyrazy wygodne
w brzmieniu okreĘlonym w za"ącznikach nr 1 i 2 do
i higieniczne meble do siedzenia zast´puje si´
niniejszego rozporzÄ…dzenia.
wyrazami sto"y oraz krzes"a z oparciem spe"nia-
jÄ…ce wymagania ergonomii ,
ż 2. Minister Pracy i Polityki Spo"ecznej w terminie
b) po ust. 2 dodaje si´ ust. 3 w brzmieniu:
3 miesi´cy od dnia wejĘcia w Å»ycie rozporzÄ…dzenia
3. Jako pomieszczenia do wypoczynku mogÄ… og"osi w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
byç wykorzystane jadalnie, o ile spe"niajÄ… jednolity tekst rozporzÄ…dzenia Ministra Pracy i Polity-
wymagania okreĘlone w ust. 1. ; ki Socjalnej z dnia 26 wrzeĘnia 1997 r. w sprawie ogól-
nych przepisów bezpieczełstwa i higieny pracy,
29) dotychczasowy za"Ä…cznik do rozporzÄ…dzenia ozna-
z uwzgl´dnieniem zmian wynikajÄ…cych z przepisów
cza si´ jako Za"Ä…cznik nr 3 ;
og"oszonych przed dniem wydania jednolitego tek-
30) w za"Ä…czniku nr 3 do rozporzÄ…dzenia:
stu.
a) tytu" za"Ä…cznika otrzymuje brzmienie:
ż 3. Rozporządzenie wchodzi w Życie po up"ywie
WYMAGANIA DLA POMIESZCZEĄ I URZŃ-
12 miesi´cy od dnia og"oszenia.
DZEÄ„ HIGIENICZNOSANITARNYCH ,
b) w ż 1 w ust. 1 dodaje si´ zdanie drugie w brzmie-
niu:
Wymóg ten nie dotyczy pomieszczeł higienicz-
nosanitarnych, o których mowa w ż 27 ust. 4
i ż 44. , Minister Pracy i Polityki Spo"ecznej: J. Hausner
Dziennik Ustaw Nr 91 5947 Poz. 811
Za"Ä…czniki do rozporzÄ…dzenia Ministra
Pracy i Polityki Spo"ecznej z dnia
11 czerwca 2002 r. (poz. 811)
Za"Ä…cznik nr 1
SZCZEGÓ¸OWE ZASADY STOSOWANIA ZNAKÓW I SYGNA¸Ã“W BEZPIECZEÄ„STWA
Rozdzia" 1 1) jednoczesne stosowanie znaków lub sygna"ów te-
go samego rodzaju. W szczególnoĘci naleŻy uni-
Przepisy ogólne
kaç:
a) umieszczania zbyt wielu znaków lub sygna"ów
ż 1. 1. Pracodawca powinien zapewniç stosowanie
blisko siebie,
znaków lub sygna"ów bezpieczeÅ‚stwa wsz´dzie tam,
b) jednoczesnego stosowania dwóch sygna"ów
gdzie nie moÅ»na zlikwidowaç zagroÅ»enia Ęrodkami
Ęwietlnych, które "atwo mogÄ… byç pomylone,
ochrony zbiorowej lub innymi Ęrodkami stosowanymi
w organizacji pracy. c) stosowania sygna"u Ęwietlnego blisko innego
ęród"a Ęwiat"a,
2. W zaleŻnoĘci od rodzaju stosowanego transpor-
d) uÅ»ywania jednoczeĘnie dwóch sygna"ów dÄ™wi´-
tu w zak"adzie pracy powinny byç stosowane znaki
kowych,
i sygna"y uŻywane w transporcie drogowym, kolejo-
e) stosowania sygna"ów dÄ™wi´kowych przy zbyt
wym, Ęródlądowym, morskim i powietrznym.
duÅ»ym nat´Å»eniu ha"asu t"a (otoczenia),
ż 2. Pracodawca powinien zapewniç pracownikom
2) zastosowanie nieodpowiedniego wzoru znaku,
instrukcje dotyczÄ…ce stosowanych w zak"adzie pracy
3) niewystarczajÄ…cÄ… liczb´ znaków lub sygna"ów oraz
znaków i sygna"ów bezpieczełstwa, obejmujące
ich nieodpowiednie umiejscowienie,
w szczególnoĘci znaczenie znaków i sygna"ów oraz za-
sady zachowania si´ pracowników, których mogÄ… one
4) niewystarczajÄ…cÄ… dba"oĘç o stan techniczny lub pra-
dotyczyç.
wid"owe funkcjonowanie urządzeł sygnalizacyj-
nych.
ż 3. Znaki i sygna"y bezpieczeÅ‚stwa powinny byç
stosowane do przekazywania informacji okreĘlonych
2. Znaki bezpieczełstwa i urządzenia sygnalizacyj-
w niniejszym za"Ä…czniku oraz powinny spe"niaç wy-
ne powinny byç sprawdzane, czyszczone i konserwo-
magania w nim zawarte. Wymagania dotyczÄ…ce zna-
wane w regularnych odst´pach czasu oraz, w zaleÅ»no-
ków bezpieczełstwa nieuregulowane w za"ączniku,
Ęci od potrzeb, naprawiane i wymieniane, tak aby za-
w tym wzory tych znaków, są okreĘlone w Polskich
pewniç spe"nianie przez nie funkcji informacyjnej i sy-
Normach.
gnalizacyjnej.
ż 4. 1. Znaki zakazu, ostrzegawcze, nakazu, ewaku-
3. Liczba i umiejscowienie znaków bezpieczełstwa
acyjne i informacyjne powinny byç stosowane jako
i urzÄ…dzeÅ‚ sygnalizacyjnych powinny byç uzaleÅ»nione
znaki sta"e.
od wielkoĘci terenu, na którym są stosowane, oraz od
rodzajów i poziomu wyst´pujÄ…cych zagroÅ»eÅ‚.
2. Miejsca, w których istnieje ryzyko upadku lub ko-
lizji z przeszkodami, powinny byç na sta"e oznaczone
ż 7. JeĘli zdolnoĘç s"yszenia lub widzenia pracow-
barwą bezpieczełstwa lub znakiem bezpieczełstwa.
ników jest ograniczona, w szczególnoĘci w związku ze
stosowaniem Ęrodków ochrony indywidualnej, znaki
3. Drogi powinny byç na sta"e oznaczone barwÄ…
i sygna"y bezpieczeÅ‚stwa powinny byç dostosowane
bezpieczełstwa.
do moŻliwoĘci percepcyjnych pracowników.
ż 5. 1. Sygna"y Ęwietlne, sygna"y dÄ™wi´kowe i ko-
munikaty s"owne powinny byç stosowane, gdy wyma- ż 8. 1. Znaki i sygna"y bezpieczeÅ‚stwa, wymagajÄ…-
ga tego sytuacja, w celu zasygnalizowania niebezpie- ce zasilania energiÄ… elektrycznÄ…, w razie przerwy w do-
czeÅ‚stwa i wezwania ludzi do podj´cia okreĘlonych p"ywie tej energii powinny mieç zapewnione zasilanie
dzia"ał albo do ewakuacji. awaryjne, chyba Że przerwa ta spowoduje ustanie za-
groŻenia.
2. ¸Ä…cznie mogÄ… byç stosowane:
2. Przed zastosowaniem sygna"ów Ęwietlnych lub
1) sygna"y Ęwietlne i sygna"y dÄ™wi´kowe,
sygna"ów dÄ™wi´kowych naleÅ»y upewniç si´, Å»e dzia"a-
2) sygna"y Ęwietlne i komunikaty s"owne,
jÄ… poprawnie i niezawodnie.
3) sygna"y r´czne i komunikaty s"owne.
3. Zadzia"anie sygna"u Ęwietlnego lub sygna"u
ż 6. 1. Stosowane znaki i sygna"y powinny byç od- dÄ™wi´kowego powinno nastÄ…piç w czasie, kiedy jest to
powiednio czytelne, widoczne i s"yszalne. Ich czytel- niezb´dne z uwagi na bezpieczeÅ‚stwo pracowników;
noĘç, widocznoĘç i s"yszalnoĘç nie moÅ»e byç zmniej- dzia"anie tego sygna"u powinno trwaç do czasu usta-
szana przede wszystkim przez: nia zagroŻenia.
Dziennik Ustaw Nr 91 5948 Poz. 811
Rozdzia" 2 czeniem i warunkami jego stosowania; nie moŻe ono
byç zbyt silne, aby nie powodowa"o olĘnienia, ani zbyt
Wymagania dotyczące stosowania znaków bezpie-
s"abe, aby nie powodowa"o z"ej widocznoĘci sygna"u.
czełstwa
2. Powierzchnia ĘwiecÄ…ca moÅ»e byç tylko w jednym
ż 9. 1. Znaki bezpieczeÅ‚stwa powinny byç umiesz-
kolorze lub zawieraç symbol obrazkowy (piktogram) na
czone odpowiednio do linii wzroku w miejscu lub
okreĘlonym tle zgodnie z wymaganiami okreĘlony-
w najbliŻszym otoczeniu okreĘlonego zagroŻenia,
mi w Polskich Normach.
a w przypadku ogólnego zagroŻenia przy wejĘciu na
teren, na którym wyst´puje zagroÅ»enie.
ż 15. 1. JeÅ»eli urzÄ…dzenie moÅ»e wysy"aç sygna"
Ęwietlny ciąg"y i przerywany (migający) sygna"
2. Miejsce, w którym znajdujÄ… si´ znaki bezpieczeÅ‚-
przerywany powinien byç uÅ»ywany do informowania
stwa, powinno byç dobrze oĘwietlone, "atwo dost´pne
o wi´kszym niebezpieczeÅ‚stwie lub o pilniejszej po-
i widoczne. W przypadku gdy znaki znajdujÄ… si´ w miej-
trzebie interwencji albo podj´cia okreĘlonej akcji, niÅ»
scu o niedostatecznym poziomie oĘwietlenia dzienne-
to wskazuje sygna" ciąg"y. Czas trwania kaŻdego b"y-
go, miejsce to powinno byç oĘwietlone Ęwiat"em elek-
sku i cz´stotliwoĘç b"ysków w sygnale przerywanym
trycznym albo powinny byç zastosowane znaki wyko-
powinny byç tak dobrane, aby zapewniç dobrÄ… per-
nane z materia"u posiadajÄ…cego zdolnoĘç emisji Ęwia-
cepcj´ informacji i uniknÄ…ç pomylenia z róŻnymi sy-
t"a po usuni´ciu Ä™ród"a wzbudzajÄ…cego lub pokryte ta-
gna"ami Ęwietlnymi przerywanymi lub z sygna"em
kim materia"em.
ciÄ…g"ym.
ż 10. Znak bezpieczeÅ‚stwa powinien byç usuni´ty,
2. JeŻeli sygna" Ęwietlny przerywany jest uŻywany
gdy przestanie istnieç zagroÅ»enie, którego on dotyczy.
zamiast lub razem z sygna"em dÄ™wi´kowym, kod tego
ż 11. Wymagania dotyczące stosowania znaków
sygna"u powinien byç taki sam.
ewakuacyjnych i znaków dotyczących ochrony prze-
3. Urządzenie do wysy"ania sygna"ów Ęwietlnych,
ciwpoÅ»arowej okreĘlajÄ… odr´bne przepisy i Polskie
uŻywane w przypadku powaŻnego niebezpieczeł-
Normy.
stwa, powinno zapewniaç ciÄ…g"oĘç wysy"ania sygna-
"ów, w szczególnoĘci poprzez zainstalowanie dodatko-
Rozdzia" 3
wego ęród"a Ęwiat"a lub systematyczne kontrole urzą-
Wymagania dotyczące oznaczania przeszkód, niebez-
dzenia.
piecznych miejsc i dróg
Rozdzia" 5
ż 12. 1. Miejsca w zak"adzie pracy, do których pra-
cownicy majÄ… dost´p podczas pracy, a w których istnie-
Wymagania dotyczÄ…ce sygna"ów dÄ™wi´kowych
je ryzyko kolizji z przeszkodami, upadku lub spadania
przedmiotów, powinny byç oznakowane skoĘnymi pa- ż 16. 1. Sygna" dÄ™wi´kowy powinien:
sami na przemian Żó"tymi i czarnymi lub czerwony-
1) byç dobrze s"yszalny o poziomie dÄ™wi´ku odpo-
mi i bia"ymi.
wiednio wyŻszym niŻ poziom ha"asu t"a (otocze-
nia), a jednoczeĘnie nie moÅ»e byç nadmiernie g"o-
2. Wymiary oznaczenia, o którym mowa w ust. 1,
Ęny lub przykry,
powinny byç odpowiednie do rozmiaru przeszkody lub
niebezpiecznego miejsca.
2) byç "atwo rozpoznawalny, zw"aszcza gdy chodzi
o czas trwania impulsów oraz przerw mi´dzy im-
3. Úó"te i czarne lub bia"e i czerwone pasy powinny
pulsami i grupą impulsów,
byç narysowane pod kÄ…tem oko"o 45° i powinny mieç
3) "atwo odróŻniaç si´ od innych sygna"ów dÄ™wi´ko-
zbliŻone wymiary.
wych oraz ha"asu t"a (otoczenia).
ż 13. 1. Drogi w budynkach powinny byç wyraÄ™nie
2. JeÅ»eli urzÄ…dzenie moÅ»e wysy"aç sygna" dÄ™wi´ko-
wyznaczone za pomocą ciąg"ych pasów o dobrze wi-
wy o zmiennej i sta"ej cz´stotliwoĘci sygna" o zmien-
docznej barwie (z uwzgl´dnieniem barwy pod"oÅ»a)
nej cz´stotliwoĘci powinien byç uÅ»ywany do informo-
najlepiej Żó"tej lub bia"ej.
wania o wi´kszym niebezpieczeÅ‚stwie lub o pilniejszej
2. Rozmieszczenie pasów wyznaczających drogi
potrzebie interwencji albo podj´cia okreĘlonej akcji, niÅ»
powinno uwzgl´dniaç niezb´dnÄ… (bezpiecznÄ…) odle- to wskazuje sygna" o sta"ej cz´stotliwoĘci.
g"oĘç mi´dzy pojazdami i jakÄ…kolwiek przeszkodÄ… mo-
ż 17. DÄ™wi´kowy sygna" wzywajÄ…cy do ewakuacji
gÄ…cÄ… znajdowaç si´ w pobliÅ»u oraz mi´dzy pieszymi
powinien byç ciÄ…g"y.
i pojazdami.
3. Przepis ust. 1 dotyczy równieŻ sta"ych dróg na ze- ż 18. Wymagania dotyczące projektowania sygna-
wnÄ…trz budynków, o ile drogi te nie sÄ… otoczone odpo- "ów dÄ™wi´kowych okreĘlone sÄ… w Polskich Normach.
wiednimi barierami lub chodnikami.
Rozdzia" 6
Rozdzia" 4
Wymagania dotyczące stosowania komunikatów
Wymagania dotyczące sygna"ów Ęwietlnych s"ownych
ż 14. 1. Âwiat"o emitowane przez urzÄ…dzenie sygna- ż 19. 1. Komunikat s"owny wysy"any przez nadaw-
lizacyjne powinno kontrastowaç odpowiednio z oto- c´ lub urzÄ…dzenie emitujÄ…ce do jednego lub wielu od-
Dziennik Ustaw Nr 91 5949 Poz. 811
biorców powinien mieç form´ krótkich tekstów, zwro- do góry w znaczeniu podnieĘç "adunek
tów, s"ów pojedynczych lub grup s"ów. do góry ,
do do"u w znaczeniu opuĘciç "adunek
2. Komunikaty s"owne powinny byç moÅ»liwie jak
w dó" ,
najkrótsze, najprostsze i najbardziej przejrzyste przy-
stosowane do zdolnoĘci werbalnej nadawcy i zdolno-
Ęci s"yszenia odbiorcy lub odbiorców.
do przodu
oznaczajÄ…ce kierunek ruchu,
do ty"u
który jednoczeĘnie powinien
3. Komunikat s"owny moÅ»e byç przekazywany bez-
w prawo
byç skoordynowany z odpo-
poĘrednio (wypowiadany przez cz"owieka) lub poĘred-
w lewo
wiednimi sygna"ami r´cznymi,
nio (emitowany za pomocÄ… odpowiedniego urzÄ…dze-
nia).
stop oznaczajÄ…ce koniecznoĘç zatrzy-
ż 20. 1. Osoby, b´dÄ…ce nadawcami i odbiorcami ko-
mania w nag"ym przypadku.
munikatu powinny dobrze znaç j´zyk, w którym jest
sformu"owany, aby mog"y go poprawnie wymówiç
oraz zrozumieç i w efekcie przyjÄ…ç odpowiednie zacho-
Rozdzia" 7
wanie zgodne z wymaganiami bezpieczełstwa i ochro-
ny zdrowia.
Wymagania dotyczÄ…ce stosowania sygna"ów r´cz-
nych
2. JeŻeli komunikat s"owny jest uŻywany zamiast
lub razem z sygna"ami r´cznymi, a nie stosuje si´ spe-
ż 21. 1. Sygna" r´czny powinien byç precyzyjny,
cjalnych kodów, naleÅ»y uÅ»yç takich s"ów, jak:
prosty, "atwy do wykonania i do zrozumienia, a takŻe
odróŻniaç si´ od innych sygna"ów.
start oznaczajÄ…ce rozpocz´cie kiero-
wania,
2. JeĘli podczas sygna"u r´cznego konieczne jest
zatrzymaç oznaczajÄ…ce przerw´ lub zakoÅ‚-
uŻywanie obu rąk naraz ich uŻycie powinno odby-
czenie jakiegoĘ ruchu,
waç si´ w sposób symetryczny i dotyczyç tylko jedne-
go sygna"u.
koniec oznaczajÄ…ce zatrzymanie dzia"a-
nia,
ż 22. Osoba przekazujÄ…ca sygna"y r´czne sygna-
szybko oznaczajÄ…ce koniecznoĘç przy-
lista lub hakowy zwana dalej sygnalistÄ… , wykonu-
spieszenia ruchu ze wzgl´dów
je za pomocą rąk lub d"oni okreĘlone w poniŻszej tabe-
bezpieczełstwa,
li gesty, przekazując w ten sposób instrukcje dotyczące
okreĘlonych manewrów osobie odbierającej sygna",
wolno oznaczajÄ…ce koniecznoĘç powol-
zwanej dalej operatorem .
nego wykonywania ruchu,
Znaczenie sygna"u Opis sygna"u Ilustracja
1 2 3
A. Sygna"y ogólne
START Obie r´ce wyciÄ…gni´te poziomo,
Uwaga! d"onie zwrócone wewn´trznÄ… stro-
PoczÄ…tek kierowania nÄ… do przodu
ZATRZYMAå Prawa r´ka skierowana do góry,
Przerwa z wewn´trznÄ… stronÄ… d"oni skiero-
koniec ruchu wanÄ… do przodu
KONIEC
Obie r´ce po"Ä…czone na wysokoĘci
Zatrzymanie
klatki piersiowej
dzia"ania
Dziennik Ustaw Nr 91 5950 Poz. 811
1 2 3
Zakodowane gesty sterujÄ…ce ru-
RUCH SZYBKI chem, przedstawione w tabeli, wy-
konywane sÄ… w szybkim tempie
Zakodowane gesty sterujÄ…ce ru-
RUCH POWOLNY chem, przedstawione w tabeli, wy-
konywane sÄ… bardzo powoli
B. Ruchy pionowe
Prawa r´ka skierowana do góry
PODNIEÂå z d"oniÄ… skierowanÄ… wewn´trznÄ…
DO GÓRY stroną do przodu wykonuje wol-
no ruch okr´Å»ny
Prawa r´ka skierowana do do"u
OPUÂCIå z d"oniÄ… skierowanÄ… wewn´trznÄ…
DO DO¸U stronÄ… do przodu wykonuje wol-
no ruch okr´Å»ny
ODLEG¸OÂå D"onie pokazujÄ… odpowiedniÄ… odle-
PIONOWA g"oĘç
C. Ruchy poziome
Obie r´ce zgi´te, d"onie skierowane
wewn´trznÄ… stronÄ… do góry, przed-
RUCH DO PRZODU
ramiona wykonujÄ… powolne ruchy
w kierunku cia"a
Obie r´ce zgi´te, d"onie skierowane
wewn´trznÄ… stronÄ… na zewnÄ…trz,
RUCH DO TY¸U
przedramiona wykonujÄ… powolne
ruchy od siebie
Prawa r´ka wyciÄ…gni´ta poziomo
RUCH W PRAWO z d"oniÄ… zwróconÄ… wewn´trznÄ… stro-
OD SYGNALISTY nÄ… do do"u, wykonuje ma"e powol-
ne ruchy w prawo
Dziennik Ustaw Nr 91 5951 Poz. 811
1 2 3
Lewa r´ka wyciÄ…gni´ta poziomo
RUCH W LEWO z d"oniÄ… zwróconÄ… wewn´trznÄ… stro-
OD SYGNALISTY nÄ… do do"u, wykonuje ma"e powol-
ne ruchy w lewo
ODLEG¸OÂå D"onie pokazujÄ… odpowiedniÄ… odle-
POZIOMA g"oĘç
D. Niebezpieczełstwo
Obie r´ce wyciÄ…gni´te do góry, d"o-
STOP
nie zwrócone wewn´trznÄ… stronÄ…
Zatrzymanie w nag"ym przypadku
do przodu
Uwaga: Wszystkie zakodowane gesty, przedstawione w tabeli, nie wykluczają uŻycia, zw"aszcza w pewnych sektorach dzia-
"alnoĘci, innych dodatkowych gestów, stosowanych na podstawie przepisów szczegó"owych.
ż 23. 1. Sygnalista kieruje manewrami w taki spo- 3. JeÅ»eli operator nie moÅ»e wykonaç otrzymanych
sób, aby ich wykonywanie zapewnia"o bezpieczełstwo od sygnalisty poleceł z zachowaniem wymagał bez-
pracownikom znajdujÄ…cym si´ w pobliÅ»u. pieczeÅ‚stwa powinien wstrzymaç wykonywanie
rozpocz´tego manewru i zaŻądaç nowych instrukcji.
2. Sygnalista powinien mieç moÅ»liwoĘç kontrolo-
wania wszystkich manewrów bez ryzyka naraÅ»enia ż 24. Sygnalista powinien byç wyposaÅ»ony w jeden
na zagroÅ»enia zwiÄ…zane z wykonywaniem tych ma- lub wi´cej elementów rozpoznawczych, takich jak kurt-
newrów. JeÅ»eli wymóg ten nie moÅ»e byç w pe"ni spe"- ka, kamizelka, kask, opaska. Elementy rozpoznawcze
niony przez jednego sygnalist´ pracodawca powi- powinny mieç jaskrawe, najlepiej jednakowe kolory,
nien zatrudniç jednego lub kilku dodatkowych sygna- takie jak pomaraÅ‚czowy, Żó"ty lub czerwony, uÅ»ywane
listów. wy"Ä…cznie przez sygnalist´.
Dziennik Ustaw Nr 91 5952 Poz. 811
Za"Ä…cznik nr 2
SZCZEGÓ¸OWE ZASADY STOSOWANIA ÂRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ż 1. Ârodki ochrony indywidualnej powinny byç ż 6. 1. Ârodki ochrony indywidualnej powinny byç
stosowane w sytuacjach, kiedy nie moÅ»na uniknÄ…ç za- stosowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem, z wy-
groÅ»eÅ‚ lub nie moÅ»na ich wystarczajÄ…co ograniczyç za "Ä…czeniem szczególnych i wyjÄ…tkowych sytuacji
pomocą Ęrodków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej
zgodnie z instrukcjÄ… przekazanÄ… przez pracodawc´.
organizacji pracy.
W razie potrzeby w celu zapewnienia w"aĘciwego
uŻywania Ęrodków ochrony indywidualnej praco-
ż 2. Dostarczane pracownikom do stosowania
dawca powinien zorganizowaç pokazy uÅ»ywania tych
Ęrodki ochrony indywidualnej powinny:
Ęrodków.
1) byç odpowiednie do istniejÄ…cego zagroÅ»enia i nie
powodowaç same z siebie zwi´kszonego zagroÅ»e- 2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, powinna byç
nia, zrozumia"a dla pracowników oraz powinna okreĘlaç
sposoby uŻywania Ęrodków ochrony indywidualnej,
2) uwzgl´dniaç warunki istniejÄ…ce w danym miejscu
ich kontroli i konserwacji.
pracy,
3) uwzgl´dniaç wymagania ergonomii oraz stan zdro-
ż 7. 1. Przed nabyciem Ęrodków ochrony indywidu-
wia pracownika,
alnej pracodawca powinien oceniç, czy Ęrodki, które
zamierza zastosowaç, spe"niajÄ… wymagania okreĘlone
4) byç odpowiednio dopasowane do uÅ»ytkownika
w ż 2 i 3. Ocena taka powinna obejmowaç:
po wykonaniu niezb´dnych regulacji.
1) analiz´ i ocen´ zagroÅ»eÅ‚, których nie moÅ»na unik-
ż 3. W przypadku wyst´powania wi´cej niÅ» jedne-
nÄ…ç innymi metodami,
go zagroŻenia i koniecznoĘci jednoczesnego stosowa-
nia kilku Ęrodków ochrony indywidualnej Ęrodki te 2) okreĘlenie cech, jakie muszÄ… posiadaç Ęrodki ochro-
powinny daç si´ dopasowaç wzgl´dem siebie bez ny indywidualnej, aby skutecznie chroni"y przed
zmniejszenia ich w"aĘciwoĘci ochronnych. zagroÅ»eniami, o których mowa w pkt 1, uwzgl´d-
niajÄ…c wszelkie ryzyko, jakie mogÄ… stwarzaç te
ż 4. W zaleÅ»noĘci od stopnia zagroÅ»enia, cz´stoĘci
Ęrodki same z siebie,
naraŻenia na zagroŻenie, cech stanowiska pracy kaŻde-
3) porównanie cech dost´pnych na rynku Ęrodków
go pracownika i skutecznoĘci dzia"ania Ęrodków ochro-
ochrony indywidualnej z cechami, o których mowa
ny indywidualnej pracodawca powinien okreĘliç wa-
w pkt 2.
runki stosowania Ęrodków ochrony indywidualnej,
a w szczególnoĘci czas i przypadki, w których powinny
2. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna byç po-
byç uÅ»ywane.
nawiana w sytuacji wystąpienia zmian któregokolwiek
ż 5. Ârodki ochrony indywidualnej powinny byç z jej elementów.
przeznaczone do osobistego uŻytku. W wyjątkowych
ż 8. Przy ustalaniu Ęrodków ochrony indywidualnej
przypadkach Ęrodek ochrony indywidualnej moÅ»e byç
uÅ»ywany przez wi´cej niÅ» jednÄ… osob´, o ile zastosowa- niezb´dnych do stosowania przy okreĘlonych pracach
no dzia"ania wykluczajÄ…ce niepoŻądany wp"yw takiego pracodawca powinien uwzgl´dniaç wskazania zawarte
uÅ»ytkowania na zdrowie lub higien´ uÅ»ytkowników. w tabelach nr 1 3.
Dziennik Ustaw Nr 91 5953 Poz. 811
Dziennik Ustaw Nr 91 5954 Poz. 811
Tabela nr 2
RODZAJE PRAC, PRZY KTÓRYCH WYMAGANE JEST STOSOWANIE
ÂRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Rodzaje Ęrodków Rodzaje prac, przy których wymagane jest stosowanie
Lp.
ochrony indywidualnej Ęrodków ochrony indywidualnej
1 2 3
1 OdzieŻ ochronna Prace w naraŻeniu na dzia"anie wody, czynników chemicznych, py"owych,
mechanicznych i biologicznych oraz wysokiej i niskiej temperatury
stwarzające ryzyko dla zdrowia lub bezpieczełstwa pracowników, w tym
w szczególnoĘci:
a) prace w naraŻeniu na dzia"anie szkodliwych dla zdrowia substancji che-
micznych i biologicznych oraz py"ów,
b) prace w naraŻeniu na dzia"anie substancji rakotwórczych,
c) prace w kana"ach Ęciekowych, rowach, podziemnych kryptach, stu-
dzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych
miejscach w naraŻeniu na kontakt z wilgotnymi lub mokrymi Ęcianka-
mi,
d) prace na zewnątrz pomieszczeł w naraŻeniu na deszcz lub ch"ód,
e) prace w pomieszczeniach o bardzo niskiej temperaturze, w tym w ko-
morach ch"odniczych,
f) przenoszenie "adunków o wysokiej temperaturze lub przebywanie w ich
pobliŻu oraz prace w wysokiej temperaturze (pochodzenia technolo-
gicznego),
g) spawanie, kucie oraz odlewanie metali,
h) prace stwarzające ryzyko zapalenia odzieŻy od p"omienia, gorących od-
prysków metali lub ŻuŻla,
i) prace w kontakcie z przedmiotami o szorstkich powierzchniach, ostrych
kraw´dziach i inne stwarzajÄ…ce ryzyko urazu,
j) oczyszczanie odlewów, piaskowanie albo Ęrutowanie wyrobów,
k) prace naraÅ»ajÄ…ce na zamoczenie cia"a lub przesiÄ…kni´cie odzieÅ»y w wy-
niku stosowania wody, roztworów, kąpieli, mas ciek"ych, olei, t"uszczów
lub innych substancji p"ynnych, wilgotnych, oleistych lub t"ustych,
l) prace w naraŻeniu na zanieczyszczenie cia"a substancjami podatnymi
na gnicie lub zainfekowanymi albo odpadami, w tym w zak"adach
oczyszczania miasta, zak"adach zajmujÄ…cych si´ opróŻnianiem szamb
lub zbiorników na gnojówk´, w laboratoriach biologicznych, w uboj-
niach, rzeÄ™niach, wytwórniach konserw mi´snych lub rybnych, zak"a-
dach przetwórstwa podrobów i wszelkie inne prace, przy których istnie-
je ryzyko podobnych zanieczyszczeł,
") prace, podczas których pracownicy muszÄ… byç dobrze widoczni, w tym
wykonywane na torach kolejowych, w miejscach o wzmoŻonym ruchu
pojazdów, w transporcie do"owym kopalł i w transporcie wewnątrzza-
k"adowym
2
Ârodki ochrony g"owy Prace naraÅ»ajÄ…ce pracowników na urazy g"owy, w tym w szczególnoĘci:
1) he"my ochronne a) prace budowlane, zw"aszcza na rusztowaniach i w ich sÄ…siedztwie, przy
wznoszeniu i demontaŻu szalowania, przy rozbiórkach obiektów bu-
dowlanych, prace montaŻowe i instalacyjne,
b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieŻach, stalo-
wych konstrukcjach hydraulicznych, wielkich piecach, w stalowniach,
walcowniach, duŻych zbiornikach i rurociągach, stacjach energetycz-
nych, prace remontowo-montaŻowe przy kot"ach i ich instalacjach,
c) prace ziemne i skalne, prace w wykopach, rowach, szybach i tunelach,
d) prace w podziemnych wyrobiskach, kopalniach odkrywkowych, przy
wydobywaniu w´gla i innych surowców mineralnych,
e) prace z materia"ami wybuchowymi,
f) prace przy wielkich piecach, w zak"adach przeróbki rud, kuęniach i od-
lewniach metali,
Dziennik Ustaw Nr 91 5955 Poz. 811
1 2 3
g) prace w sąsiedztwie urządzeł do podnoszenia, dęwigów i przenoĘni-
ków,
h) prace przy piecach przemys"owych,
i) prace w stoczniach okr´towych,
j) prace manewrowe na kolei.
2) nakrycia g"owy Prace stwarzające ryzyko pochwycenia w"osów, zamoczenia g"owy lub za-
nieczyszczenia substancjami i materia"ami toksycznymi, draŻniącymi, Żrą-
cymi, podatnymi na gnicie lub mogÄ…cymi byç Ä™ród"em infekcji oraz wyko-
nywane w warunkach niskiej i wysokiej temperatury, a w szczególnoĘci:
a) prace w naraŻeniu na dzia"anie py"ów toksycznych albo substancji Żrą-
cych lub draŻniących,
b) przenoszenie, na g"owie lub ramionach, pó"tuszy zwierz´cych, skór lub
innych produktów podatnych na gnicie, pochodzących z uboju zwierząt,
paczek z niezdezynfekowanymi kawa"kami materia"u lub substancji po-
chodzenia zwierz´cego (nawet jeĘli sÄ… suche) mogÄ…cych byç Ä™ród"em
infekcji (w tym worki z koĘçmi lub poroÅ»em, paczki zawierajÄ…ce w"osie,
we"n´, skóry),
c) prace w kana"ach Ęciekowych, rowach, podziemnych kryptach, stu-
dzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach lub innych podobnych
miejscach, zanieczyszczonych osadami albo odpadami z jakichkolwiek
substancji lub opanowanych przez robactwo,
d) prace na zewnątrz pomieszczeł w naraŻeniu na deszcz albo dzia"anie
niskiej lub wysokiej temperatury,
e) prace w komorach ch"odniczych,
f) prace, przy których w"osy pracowników sÄ… naraÅ»one na wciÄ…gni´cie
przez ruchome cz´Ä˜ci maszyn lub urzÄ…dzeÅ‚ mechanicznych,
g) prace w naraŻeniu na dzia"anie substancji rakotwórczych
3 Ârodki ochrony koÅ‚czyn Prace stwarzajÄ…ce ryzyko urazów koÅ‚czyn dolnych (w tym oparzenia), ich
dolnych zamoczenia lub zanieczyszczenia substancjami i materia"ami toksycznymi,
draÅ»niÄ…cymi, Å»rÄ…cymi, podatnymi na gnicie lub mogÄ…cymi byç Ä™ród"em in-
fekcji oraz wykonywane w warunkach niskiej lub wysokiej temperatury,
a w szczególnoĘci:
a) prace przy rozbiórce, prace budowlane, prace przy wznoszeniu ruszto-
wał, prace przy deskowaniu lub zdejmowaniu deskowania konstrukcji
betonowych oraz inne prace na budowie w naraŻeniu na zranienie stóp
przez gwoędzie lub ostre przedmioty,
b) prace na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieŻach i dęwi-
gach,
c) prace przy wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, stacjach
energetycznych, duŻych zbiornikach i rurociągach,
d) prace w kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu w´gla, przy
wybieraniu i obróbce materia"ów skalnych,
e) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo Ęrutowanie jakichkolwiek
przedmiotów,
f) prace w kuęniach lub przy odlewaniu stopionych metali,
g) prace w naraŻeniu na kontakt nóg z bardzo gorącymi lub bardzo zim-
nymi materia"ami,
h) prace w komorach ch"odniczych,
i) prace przy wytwarzaniu i obróbce szk"a p"askiego i szklanych pojemni-
ków,
j) prace formierskie podczas produkcji wyrobów ceramicznych i materia-
"ów budowlanych,
k) prace remontowe i renowacyjne,
l) prace w stoczniach, prace manewrowe na kolei,
") transport i magazynowanie ci´Å»kich elementów, których upadek na
stop´ moÅ»e spowodowaç jej zranienie,
m) prace w naraÅ»eniu na ryzyko upadku z wysokoĘci na skutek zeĘlizgni´-
cia, w tym prace na dachu,
n) prace z uŻyciem pilarki "ałcuchowej, w tym przycinanie i Ęcinanie
drzew,
Dziennik Ustaw Nr 91 5956 Poz. 811
1 2 3
o) prace w kana"ach Ęciekowych, rowach, podziemnych kryptach, stu-
dzienkach, cysternach, kadziach, zbiornikach, stawach, ciekach wod-
nych lub innych podobnych miejscach zawierajÄ…cych ciecze lub b"oto,
p) prace, przy których moŻliwe jest wylanie lub wyciek cieczy, w naraŻeniu
na zamoczenie stóp przez te ciecze, w tym w p"ywalniach lub myjniach,
q) prace w naraŻeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami toksycznymi,
Żrącymi lub draŻniącymi,
r) prace w naraŻeniu na zanieczyszczenie stóp substancjami organicznymi
podatnymi na gnicie lub odpadami
4 Ârodki ochrony koÅ‚czyn Prace stwarzajÄ…ce ryzyko urazów rÄ…k (zwiÄ…zanych równieÅ» z dzia"aniem
górnych wysokiej temperatury, wibracji oraz substancji chemicznych), prace
w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, Żrącymi lub draŻniącymi,
z materia"ami podatnymi na gnicie i innymi mogÄ…cymi byç Ä™ród"em infek-
cji oraz prace w niskiej temperaturze, w tym w szczególnoĘci:
a) prace z uŻyciem przedmiotów lub materia"ów ostrych, tnących, k"ują-
cych, parzących lub szczególnie chropowatych albo inne naraŻające na
uszkodzenia rąk, z wy"ączeniem prac przy obs"udze maszyn, przy któ-
rych istnieje niebezpieczeÅ‚stwo wciÄ…gni´cia r´kawicy,
b) spawanie lub ci´cie metali za pomocÄ… "uku elektrycznego i wszelkie in-
ne czynnoĘci wymagające uŻycia lamp "ukowych lub teŻ innych ęróde"
promieniowania ultrafioletowego,
c) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo Ęrutowanie jakichkolwiek
przedmiotów, lub teŻ odlewanie stopionych metali,
d) prace, przy których przedramiona są naraŻone na poranienie lub roz-
pryskiwanie materia"ów Å»arzÄ…cych si´,
e) ci´cie mi´sa i usuwanie koĘci za pomocÄ… noÅ»y,
f) przenoszenie "adunków o wysokiej temperaturze,
g) prace naraŻające pracowników na dzia"anie substancji chemicznych
i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia,
h) prace, przy których r´ce pracowników naraÅ»one sÄ… na kontakt z sub-
stancjami toksycznymi, Żrącymi lub draŻniącymi,
i) prace w naraŻeniu na dzia"anie substancji rakotwórczych,
j) prace, przy których r´ce pracowników sÄ… naraÅ»one na kontakt z zainfe-
kowanymi zwierz´tami lub padlinÄ…, szczÄ…tkami zwierzÄ…t lub substancja-
mi pochodzenia zwierz´cego nienadajÄ…cymi si´ do spoÅ»ycia, w tym
w miejscach przeznaczonych do rozbioru pó"tuszy zwierz´cych i labo-
ratoriach biologicznych,
k) prace w kontakcie ze zw"okami lub z substancjami z nich pochodzÄ…cymi,
l) prace przy Ęciekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynno-
Ęci zwiÄ…zane z r´cznym czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynno-
Ęci wymagające kontaktu rąk ze Ęciekami,
") prace w kontakcie z brudną bielizną lub brudną odzieŻą, szmatami
i starymi, niezdezynfekowanymi ubraniami, Ęmieciami,
m) wszelkie prace, podczas których r´ce sÄ… naraÅ»one na kontakt z substan-
cjami mogÄ…cymi zawieraç zarazki,
n) prace w komorach ch"odniczych
5 Ârodki ochrony twarzy Prace, przy których twarz lub oczy pracowników sÄ… naraÅ»one na urazy al-
i oczu bo podraŻnienia w wyniku dzia"ania czynników niebezpiecznych i szkodli-
wych dla zdrowia, w tym w szczególnoĘci:
a) prace, przy których oczy są naraŻone na kontakt z substancjami o wy-
raÄ™nym dzia"aniu draÅ»niÄ…cym wzrok, jak py" paku, py" w´glowy i inne
cząsteczki lub opary substancji Żrących,
b) spawanie lub ci´cie metali za pomocÄ… palnika lub "uku elektrycznego,
c) prace z laserami,
d) obserwowanie intensywnych punktów Ęwietlnych, w tym wn´trza pieca
lub substancji silnie rozŻarzonych, takich jak roztopiona stal albo szk"o,
e) prace wymagajÄ…ce zastosowania promieni podczerwonych lub wywo-
"ujÄ…ce intensywne promieniowanie cieplne,
f) prace wymagające uŻycia lamp "ukowych lub innych ęróde" promienio-
wania ultrafioletowego,
Dziennik Ustaw Nr 91 5957 Poz. 811
1 2 3
g) szlifowanie na sucho, oczyszczanie lub usuwanie kamienia kot"owego
przy uŻyciu m"ota oraz inne prace powodujące rozpryskiwanie mogą-
cych przedostaç si´ do oczu ostrych czÄ…steczek, stopionych metali lub
Żrących p"ynów,
h) prace przy maszynach do obróbki skrawaniem materia"u, podczas któ-
rej powstają wióry odpryskowe,
i) prace w naraŻeniu na dzia"anie substancji rakotwórczych,
j) prace przy rozpylaniu p"ynów,
k) prace z kwasami i roztworami Żrącymi, Ęrodkami odkaŻającymi i sub-
stancjami do usuwania korozji
6 Ârodki ochrony uk"adu Prace w warunkach ryzyka naraÅ»enia na nadmierne zanieczyszczenie po-
oddechowego wietrza czynnikami szkodliwymi lub w warunkach niedoboru tlenu w po-
wietrzu, w tym w szczególnoĘci:
a) prace w zbiornikach, w ograniczonym obszarze i w gazowych piecach
przemys"owych, gdzie moÅ»e wyst´powaç szkodliwy gaz lub niedobór
tlenu,
b) prace w naraŻeniu na wdychanie szkodliwych py"ów, gazów, par lub dy-
mu,
c) prace w sąsiedztwie otworów spustowych wielkich pieców, gdzie mogą
wyst´powaç opary metali ci´Å»kich,
d) prace w sąsiedztwie konwerterów gazowych i przewodów gazowych
wielkich pieców,
e) prace przy wyk"adaniu pieców i kadzi, gdzie moÅ»e wyst´powaç zapyle-
nie,
f) prace w ch"odniach, gdzie istnieje niebezpieczełstwo wycieku czynnika
ch"odniczego,
g) prace w szybach, kana"ach Ęciekowych i innych obiektach podziemnych
po"Ä…czonych kana"ami,
h) prace w naraŻeniu na dzia"anie substancji rakotwórczych
7 Ârodki ochrony s"uchu Prace w warunkach, w których poziom ha"asu przekracza najwyÅ»sze do-
puszczalne nat´Å»enie, w tym w szczególnoĘci:
a) prace przy obs"udze pras do metalu,
b) prace przy uÅ»yciu narz´dzi pneumatycznych,
c) prace obs"ugi naziemnej na lotniskach,
d) prace przy wbijaniu pali,
e) ci´cie drewna przy uÅ»yciu pilarki tarczowej lub pilarki z pi"Ä… "aÅ‚cucho-
wÄ…
8 Ârodki ochrony przed Prace wykonywane w warunkach naraÅ»ajÄ…cych na upadek z wysokoĘci,
upadkiem z wysokoĘci w tym w szczególnoĘci:
a) prace na rusztowaniach,
b) montaŻ elementów prefabrykowanych,
c) prace na masztach, s"upach,
d) prace w kabinach wysokich dęwigów,
e) prace w wysoko po"oŻonych kabinach urządzeł magazynowych,
f) prace na wieŻach wiertniczych, masztach, czworonogach i trójnogach,
g) prace w szybach i kana"ach Ęciekowych
9 Dermatologiczne Ęrodki Prace naraŻające na podraŻnienia skóry, w tym w szczególnoĘci:
ochrony indywidualnej a) prace w naraŻeniu na dzia"anie py"u paku albo innych py"ów lub opa-
rów wywierajÄ…cych na skór´ podobne dzia"anie draÅ»niÄ…ce,
b) przetwarzanie materia"ów powlekanych,
c) garbowanie skóry,
d) prace w naraŻeniu na wdychanie chromianów, dwuchromianów alka-
licznych, kwasu chromowego lub innych substancji Żrących lub draŻ-
niÄ…cych, wp"ywajÄ…cych na owrzodzenia lub perforacj´ przegrody noso-
wej
Dziennik Ustaw Nr 91 5958 Poz. 811
Tabela nr 3
RODZAJE ÂRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Lp. Rodzaje Ęrodków ochrony indywidualnej
1 2 3
1 OdzieÅ» ochronna ubrania
kombinezony
kurtki, bluzy
kamizelki
spodnie
fartuchy
fartuchy przednie
p"aszcze
peleryny
ochraniacze barku
ochraniacze klatki piersiowej
ochraniacze brzucha
ochraniacze poĘladków
os"ony tu"owia
os"ony g"owy i karku
kamizelki ostrzegawcze
kurtki ostrzegawcze
spodnie ostrzegawcze
narzutki ostrzegawcze
inne rodzaje odzieŻy ochronnej
2 Ârodki ochrony g"owy he"my ochronne
he"my ochronne z wyposaŻeniem dodatkowym
czapki
czepki i stoŻki
kapelusze
kaptury
berety
chustki
inne nakrycia g"owy
3 Ârodki ochrony koÅ‚czyn górnych r´kawice ochronne
ochraniacze palców
ochraniacze d"oni
ochraniacze nadgarstka
ochraniacze nadgarstka i przedramienia
ochraniacze "okcia
ochraniacze przedramienia i ramienia
inne Ęrodki ochrony rąk
Dziennik Ustaw Nr 91 5959 Poz. 811
1 2 3
4 Ârodki ochrony koÅ‚czyn dolnych buty
pó"buty
trzewiki
saperki
pó"saperki
kalosze
sanda"y
trepy
ochraniacze stopy
ochraniacze golenia
ochraniacze kolana
ochraniacze uda
getry
inne Ęrodki ochrony nóg
5 Ârodki ochrony twarzy i oczu okulary
gogle
os"ony twarzy, w tym pó"os"ony i przy"bice
tarcze
inne Ęrodki ochrony twarzy i oczu
6 Ârodki ochrony s"uchu wk"adki przeciwha"asowe
nauszniki przeciwha"asowe
he"my przeciwha"asowe
inne Ęrodki ochrony s"uchu
7 Ârodki ochrony uk"adu oddecho- sprz´t oczyszczajÄ…cy do pracy ciÄ…g"ej, w tym filtrujÄ…cy, poch"ania-
wego jÄ…cy i filtrujÄ…co-poch"aniajÄ…cy
sprz´t izolujÄ…cy do pracy ciÄ…g"ej, w tym autonomiczny i stacjonar-
ny
sprz´t ucieczkowy oczyszczajÄ…cy, w tym poch"aniacze i filtropo-
ch"aniacze
sprz´t ucieczkowy izolujÄ…cy, w tym aparaty powietrzne butlowe
i regeneracyjne
inne rodzaje sprz´tu ochrony uk"adu oddechowego
8 Ârodki izolujÄ…ce ca"y organizm Ęrodki z doprowadzeniem powietrza
Ęrodki umoÅ»liwiajÄ…ce stosowanie izolujÄ…cego sprz´tu ochrony
uk"adu oddechowego
Ęrodki umoŻliwiające doprowadzenie powietrza lub stosowanie
sprz´tu ochrony uk"adu oddechowego
9 Ârodki ochrony przed upadkiem uprz´Å»e, w tym szelki bezpieczeÅ‚stwa i pasy biodrowe
z wysokoĘci
linki bezpieczełstwa
amortyzatory
urzÄ…dzenia samohamowne
inne Ęrodki chroniące przed upadkiem z wysokoĘci
10 Dermatologiczne Ęrodki ochrony Ęrodki os"aniajÄ…ce skór´ kremy, pasty, maĘci
skóry
Ęrodki oczyszczajÄ…ce skór´
Ęrodki regenerujÄ…ce skór´
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
rozp w sprawie ogólnych warunków BHPRozporzadzenie w sprawie minimalnych wymagan BHP w atmosferze wybuchowej 2komentarz do ogólnych przepisów BHP 3komentarz do ogólnych przepisów BHP 1Rozporzadzenie w sprawie szkole BHPRozporz¦ůdzenie w sprawie szkolenia bhpRozp min pracy& 09 1997 w sprawie przepisów BHPRozporzadzenie w sprawie szkolenia bhpRozporzadzenie w sprawie BHP przy recznych pracach transportowychRozporzadzenie w sprawie bhpwięcej podobnych podstron