LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 1
Autor: Ewa ak
PRZYKADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY Z BIOLOGII
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy: 120 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdę, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron
(zadania 1 23). Ewentualny brak zg"oĘ przewodniczące-
mu zespo"u nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy
kaŻdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. UŻywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uŻywaj korektora, a b"dne zapisy wyraęnie przekreĘl.
5. Pamitaj, Że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu moŻesz korzysta z o"ówka i gumki
(wy"ącznie do rysunków) oraz linijki.
yczymy powodzenia!
Za rozwiązanie
wszystkich zadał
moŻna otrzyma
"ącznie 50 punktów.
Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 2
Biologia. Arkusz I
2
Zadanie 1. (1 pkt)
Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) powszechnie wystpuje w komórkach budujących organizm
cz"owieka.
Podaj g"ówną rol DNA, którą pe"ni w tych komórkach.
Zadanie 2. (2 pkt)
PoniŻej przedstawiono schemat budowy neuronu.
3
2
1
Wpisz w miejscach pustych nazwy elementów oznaczonych cyframi 1, 2, 3 oraz funkcje, jakie
pe"nią.
Lp. Nazwa elementu Funkcja
1.
2.
3.
Zadanie 3. (3 pkt)
Na schematach przedstawiono budow w"ókien miĘniowych poprzecznie prąŻkowanych serca
i szkieletowych.
w"ókna miĘniowe w"ókna miĘniowe
poprzecznie prąŻkowane poprzecznie prąŻkowane
szkieletowe serca
Porównaj w"ókna miĘniowe, biorąc pod uwag trzy wyszczególnione kryteria. Uzupe"nij puste
miejsca w tabeli.
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 3
Biologia. Poziom podstawowy
3
W"ókna miĘniowe poprzecznie W"ókna miĘniowe poprzecznie
Kryterium
prąŻkowane serca prąŻkowane szkieletowe
Liczba jąder
w jednym w"óknie
U"oŻenie w"ókien
wzgldem siebie
ZaleŻnoĘ skurczu
od naszej woli
WykaŻ na wybranym przyk"adzie zaleŻnoĘ budowy w"ókien jednej z wyszczególnionych tka-
nek miĘniowych od pe"nionej przez nią funkcji.
Zadanie 4. (3 pkt)
W szkielecie cz"owieka wystpuje kilka
rodzajów po"ączeł ruchomych stawów.
Obok zamieszczono schematy trzech ro-
dzajów stawów.
Wpisz w miejscach pustych nazwy tych
12 3
stawów oraz przyk"ady ich wystpowa-
nia w organizmie.
Lp. Nazwa stawu Przyk"ad wystpowania
1.
2.
3.
Zadanie 5. (1 pkt)
We wspó"czesnym Ęwiecie aktywnoĘ ruchowa ludzi jest coraz mniejsza. Obserwowane zjawisko
jest bardzo niekorzystne dla wspó"czesnego cz"owieka, który od zarania dziejów wykazywa" si du-
Żą sprawnoĘcią fizyczną.
Uzasadnij stwierdzenie: Sport to zdrowie .
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 4
Biologia. Poziom podstawowy
4
Zadanie 6. (1 pkt)
Zby cz"owieka doros"ego cz"owieka dzielą si na siekacze, k"y, przedtrzonowe i trzonowe. Takie
zróŻnicowane uzbienie nosi nazw heterodontycznego.
Napisz, jakie znaczenie ma heterodontyczne uzbienie we wstpnym przetwarzaniu pokarmu.
Zadanie 7. (1 pkt)
Zaznacz prawid"ową odpowiedę.
Krzywic u dzieci powoduje niedobór witaminy:
a) B6 b) C c) A d) D
Zadanie 8. (2 pkt)
PoniŻsza tabela podaje wartoĘ energetyczną wybranych produktów spoŻywczych oraz zawartoĘ
wglowodanów, bia"ek i t"uszczów.
Lp. Produkt IloĘ Kalorie Wglowodany Bia"ka T"uszcze
1. Chleb zakopiałski 1 kromka 62 11,4 1,0 0,3
2. Chleb razowy 1 kromka 58 12,2 1,5 0,4
3. Chleb chrupki Żytni 1 kromka 26 5,6 0,5 0,1
4. Jogurt naturalny 100 g 80 8,1 4,2 3,3
5. Kefir 100 g 46 4,7 3,3 1,5
6. Mas"o Ęmietankowe 7 g 47 Ęlady Ęlady 5,2
7. Ser Gouda 40 g 130 0,4 10,5 9,5
8. Jajo kurze gotowane 57 g 84 Ęlady 7,1 6,2
9. Dorsz wdzony 100 g 95 0 22,1 0,5
10. Poldwica 8 g 11 0 2,0 0,3
11. Szynka gotowana 40 g 156 0,2 9,2 13,2
12. Ciasto droŻdŻowe 90 g 331 44,6 7,9 13,4
13. Herbata bez cukru 200 g Ęlady Ęlady 0,1 Ęlady
U"óŻ jad"ospis na Ęniadanie dla osoby chorej na cukrzyc, wybierając cztery produkty spoĘród
podanych w tabeli. Uzasadnij swój wybór jednym argumentem.
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 5
Biologia. Poziom podstawowy
5
Zadanie 9. (3 pkt)
Na schemacie przedstawiono budow uk"adu pokarmowego
cz"owieka.
Rozpoznaj narządy oznaczone literami A, B. Podaj rol,
A
jaką pe"nią w procesie trawienia cukrów.
B
Zadanie 10. (1 pkt)
Midzy najg"bszym wdechem i wydechem wymieniane jest jednorazowo oko"o 4200 cm3 powie-
trza. W spoczynku wykonujemy zwykle 16 oddechów na minut (wentylacja minutowa na pozio-
mie 8000 cm3). W czasie wysi"ku wartoĘ ta moŻe wzrosną 20 razy.
Zaproponuj wiczenie mające na celu uzyskanie lepszej wentylacji p"uc.
Zadanie 11. (2 pkt)
Zbadano wp"yw palenia papierosów oraz wp"yw za-
Wp"yw palenia papierosów
nieczyszczenia powietrza na zachorowalnoĘ na prze-
i zanieczyszczenia powietrza
wlek"e zapalenie oskrzeli. na przewlek"e zapalenie oskrzeli
Zanalizuj przedstawione na wykresie wyniki. Za-
Wskaęnik
250
zachorowalnoĘci
pisz dwa wnioski.
200
150
100
50
0 bardzo niskie niskie Ęrednie wysokie
Zanieczyszczenie powietrza
osoby niepalące osoby palące
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 6
Biologia. Poziom podstawowy
6
Zadanie 12. (3 pkt)
PoniŻsze schematy przedstawiają budow Ży"y i ttnicy.
naczynia w"osowate
zastawka
b"ona zewntrzna
warstwa miĘniowa
Ęródb"onek
ttnica Ży"a
Podaj dwie róŻnice dotyczące budowy ttnic i Ży". Odpowiedę przedstaw w formie tabeli.
Zadanie 13. (3 pkt)
W obrbie autonomicznego uk"adu nerwowego moŻemy wyróŻni czĘ wspó"czulną i czĘ przy-
wspó"czulną, które dzia"ają przeciwstawnie na wiele narządów cia"a.
Uzupe"nij tabel w miejscach pustych, korzystając z podanych informacji.
Narząd CzĘ wspó"czulna CzĘ przywspó"czulna
Łrenica rozszerzenie
Oskrzela zwŻenie
o"ądek wzrost motoryki
Gruczo"y Ęlinowe wydzielanie gstej Ęliny
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 7
Biologia. Poziom podstawowy
7
Zadanie 14. (2 pkt)
Uczenie si jest przyk"adem odruchu warunkowego. Jego podstawą jest zapamitywanie.
Udowodnij, Że naleŻy si cierpliwie i nieustannie uczy . Podaj dwa argumenty.
Zadanie 15. (2 pkt)
Optymalne stŻenie glukozy we krwi jest utrzymywane dziki antagonistycznemu dzia"aniu gluka-
gonu i insuliny.
Uzupe"nij miejsca wykropkowane schematu, obrazującego dzia"anie hormonów glukagonu i in-
suliny.
PozdwyŻszenie stŻenia
gukozy we krwi
INSULUNA
GLUKAGEN pobudza
rozk"ad glikogenu TRZUSTKA
w wątrobie
Zadanie 16. (3 pkt)
W kaŻdym chromosomie kolejnoĘ u"oŻenia genów jest sta"a. Zmiany zachodzące w uk"adzie genów
w chromosomach noszą nazw mutacji strukturalnych.
Pos"ugując si rysunkiem, w którym za pomocą liter zobrazowano u"oŻenie genów w chromoso-
mie, przedstaw zaistnia"e zmiany w chromosomie po zajĘciu duplikacji oraz delecji. Opisz,
na czym polega jedna z wymienionych mutacji.
chromosom standardowy:
PUCHATEK
chromosom po mutacji:
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 8
Biologia. Poziom podstawowy
8
Zadanie 17. (2 pkt)
W czasie translacji nastpuje przet"umaczenie kolejnoĘci nukleotydów na kolejnoĘ aminokwasów.
Podczas jednej z translacji powsta"o 135 aminokwasów.
Napisz, ile nukleotydów mRNA kodowa"o podane aminokwasy. Uzasadnij swój wybór.
Zadanie 18. (3 pkt)
Choroby dziedziczne zazwyczaj są wynikiem róŻnego rodzaju mutacji.
OkreĘl rodzaj mutacji powodujący wystąpienie zespo"u Turnera oraz zespo"u Downa. Podaj ce-
ch charakteryzującą jedną z wymienionych chorób.
Zadanie 19. (2 pkt)
ZaleŻnoĘci midzy populacjami mogą by przyjazne albo wrogie.
W wypadku porostów zaleŻnoĘ midzy glonem i grzybem jest tak wielka, Że nie mog"yby one bez
siebie Ży.
Podaj nazw opisanej zaleŻnoĘci przyjaznej oraz wyt"umacz, na czym ona polega.
Zadanie 20. (3 pkt)
W poniŻszej tabeli zamieszczono rodzaje oddzia"ywał midzypopulacyjnych.
Wpisz w miejsca puste po jednym przyk"adzie kaŻdego z oddzia"ywał.
Oddzia"ywanie Populacja Przyk"ady
Komensalizm + 0
Neutralizm 0 0
Allelopatia +
www. operon. pl
LBD8-CD-arkusz1 P 7/24/07 12:05 PM Page 9
Biologia. Poziom podstawowy
9
Zadanie 21. (2 pkt)
ałcuchy pokarmowe, które okreĘla si jako troficzne zaleŻnoĘci liniowe, a nastpnie sieciowe, rzą-
dzą si prawem: Produkuj i jestem zjadany .
WyjaĘnij, dlaczego regu"y tej nie potwierdzają roĘliny owadoŻerne.
Zadanie 22. (3 pkt)
Uzupe"nij poniŻszy schemat, wpisując po jednym przyk"adzie wymienionych czĘci sk"adowych
biocenozy.
konsumenci II rzdu
konsumenci I rzdu producenci
BIOCENOZA
destruenci
Zadanie 23. (2 pkt)
Pałstwo Okołscy mają obydwoje grup krwi A. JednoczeĘnie są heterozygotami pod wzgldem tej
cechy.
Podaj jakie moŻliwe grupy krwi mogą odziedziczy ich dzieci. Wypisz wszystkie moŻliwe geno-
typy i fenotypy dzieci.
www. operon. pl
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
test5biologiczne skutki promieniowania jonizujacegoMetody i techniki stosowane w biologii molekularnejbiologia pr odpBaza do biologi Konepkt Biologia nauka o życiu kl 1BIOLOGIA MOLEKULARNABIOLOGIA mutacje, klonowanie, rośliny i zwierzęta transgenicznebiologia 2009 MAJ!!biologia2011 styczeń OKE Poznań biologia podstawowa arkuszEnM Biologia komórkiwięcej podobnych podstron