Medycyna Nuklearna
Medycyna nuklearna zajmuje się zastosowaniem izotopów promieniotwórczych
w diagnozowaniu chorób oraz w ich leczeniu. Izotop jest odmianą tego samego pierwiastka,
który posiada taką samą liczbę protonów w jądrze atomowym, ale inną liczbę neutronów.
Niektóre z nich ulegają rozpadom promieniotwórczym z emisją promieniowania
czÄ…steczkowego lub elektromagnetycznego i nazywamy je radioizotopami. Produkowane sÄ…
one bądź na miejscu w szpitalu (najczęściej w generatorach molibdenowo-technetowych),
bądź w reaktorach atomowych (w Polsce w Świerku) lub w cyklotronach (np. w Bydgoszczy
- Centrum Onkologii).
W medycynie nuklearnej obraz narzÄ…dów otrzymuje siÄ™ rejestrujÄ…c promieniowanie ÎÅ‚
izotopów podanych wewnÄ™trznie (doustnie, doÅÅ›ylnie, drogÄ… oddechowÄ… itp.). Rozmieszczenie
podanych radioizotopów w badanym narządzie, a zatem jego obraz funkcjonalny, określa się
za pomocą aparatów zwanych gammakamerami oraz tomografami komputerowymi
emisyjnymi (SPECT, PET). SPECT w tłumaczeniu to tomografia komputerowa emisyjna
pojedynczego fotonu, natomiast PET oznacza pozytronową emisyjną tomografię. Zwłaszcza
ta ostatnia technika stanowi prawdziwÄ… rewolucjÄ™ w nauce poniewaÅÅ› dla celów medycznych
wykorzystuje antymaterię, w tym przypadku elektrony naładowane dodatnio zwane
pozytronami, albo pozytonami.
NajwiÄ™kszÄ… zaletÄ… medycyny nuklearnej jest moÅÅ›liwość zbadania nie tylko budowy, czyli
morfologii, ale i czynności narządu np.: przepływu krwi przez serce i mózg, filtracji
nerkowej, narzÄ…dowej konsumpcji glukozy, pasaÅÅ›u pokarmu w przewodzie pokarmowym itd.
Terapia izotopowa obejmuje wewnętrzne (ogólne lub miejscowe) podawanie izotopów
promieniotwórczych w celu osiągnięcia efektu przeciwzapalnego lub niszczenia komórek
nowotworowych. Wykorzystuje siÄ™ w tym celu izotopy emitujÄ…ce w wyniku rozpadu
promieniowanie czÄ…steczkowe β- (w przyszÅ‚oÅ›ci równieÅÅ› ÎÄ…). NajwaÅÅ›niejszym dziaÅ‚em terapii
izotopowej jest leczenie nadczynności i raków tarczycy jodem-131 (radiojodoterapia), ale
radioizotopami moÅÅ›na równieÅÅ› leczyć np. przerzuty nowotworowe do koÅ›ci, nowotwory
nadnerczy, stany zapalne stawów, uporczywe przesięki do stawów itd. Obiecującym działem
medycyny nuklearnej staje się radioimmunoterapia, gdzie wykorzystuje się przeciwciała
swoiste dla danego nowotworu .
KaÅÅ›de badanie z uÅÅ›yciem promieniowania jonizujÄ…cego teoretycznie moÅÅ›e wywoÅ‚ać
niekorzystne skutki biologiczne w naszym organizmie. Dotyczy to zarówno powszechnie
wykonywanych badań radiologicznych (np. zdjęcie rtg kl. piersiowej, zębów, tomografii
komputerowej) jak i metod radioizotopowych. Tak jak trudno wyobrazić sobie medycynę bez
badań rentgenowskich, tak trudno w nowoczesnej diagnostyce obrazowej nie uwzględniać
scyntygrafii. JeÅÅ›eli lekarz twierdzi, ÅÅ›e takie badanie jest uzasadnione - zaufajmy mu.
Oczywiście
nie,
poniewaÅÅ›
w
diagnostyce
scyntygraficznej
stosowane
dawki
promieniowania oraz przyjęte rygorystyczne procedury ochrony radiologicznej zapewniają
maksymalnÄ… ochronÄ™ badanego i minimalizujÄ… zagroÅÅ›enie.
JeÅÅ›eli nie jest Pani pewna, czy nie jest w ciÄ…ÅÅ›y - proszÄ™ zawsze wykonywać badania
w pierwszych 10 dniach cyklu miesięcznego. W tym czasie jest małe prawdopodobieństwo,
ÅÅ›e w macicy jest zagnieÅÅ›dÅÅ›one jajo.
W sytuacjach wÄ…tpliwych proszÄ™ wykonać test ciÄ…ÅÅ›owy. Czasami medyk nuklearny, dla
dobra Pani i Pani dziecka, bÄ™dzie ÅśądaÅ‚ przedstawienia testu ciÄ…ÅÅ›owego np. przed leczeniem
radiojodem.
JeÅÅ›eli, Droga Niewiasto, wiesz, ÅÅ›e jesteÅ› w ciÄ…ÅÅ›y - bÄ…dź rozsÄ…dna, nie naraÅÅ›aj dziecka i nie
wykonuj badaÅ„ z uÅÅ›yciem promieniowania jonizujÄ…cego.
Ostatnia uwaga - jeÅÅ›eli karmi Pani dziecko piersiÄ… to równieÅÅ› nie moÅÅ›na wykonać badania
radioizotopowego, poniewaÅÅ› izotop przeniknie do mleka.
Do większości badań scyntygraficznych obrazowych chory nie musi pozostawać na czczo
(wyjÄ…tki: cholescyntygrafia, poszukiwanie uchyÅ‚ka Meckela, pomiar szybkoÅ›ci opróÅÅ›niania
ÅÅ›oÅ‚Ä…dka, "jodowa" scyntygrafia tarczycy).
W przypadku scyntygrafii perfuzyjnej serca (test z próbą wysiłkową) przed badaniem chory
powinien być na czczo (dopuszcza się lekki posiłek beztłuszczowy). Po podaniu
radiofarmaceutyku chory musi spoÅÅ›yć posiÅ‚ek aby zmniejszyć tzw. tÅ‚o trzewne.
W przypadku scyntygrafi koÅ›ci (badanie trwa do 4h) choremu naleÅÅ›y zapewnić posiÅ‚ek
i napój.
Większość radioizotopów wydalana jest z organizmu z moczem - wystarczy na 30 minut
przed badaniem wypić 1/2 litra herbaty.
Uwaga: w naszym ZakÅ‚adzie Medycyny Nuklearnej bÄ™dziemy wykonywali równieÅÅ›
nowoczesne badania fuzyjne (scyntygraficzno-radiologiczne), niekiedy trzeba będzie podać
środek kontrastowy radiologiczny i wówczas trzeba być na czczo. Najpóźniej przy
rejestrowaniu się do badania zostanie Pani/Pan poinformowana/y o konieczności lub nie,
pozostawania na czczo przed badaniem.
Najczęściej stosowanym radioizotopem w medycynie nuklearnej jest technet-99m. Jego
półokres rozpadu wynosi 6 godzin. To oznacza, ÅÅ›e pierwsze 6 godzin od przyjÄ™cia izotopu
jest względnie niekorzystne dla chorego i otoczenia. Izotop ten jest z organizmu eliminowany
wraz z moczem, dlatego pamiętaj, Drogi Pacjencie, aby przed opuszczeniem Pracowni
skorzystać z toalety. "Zostaw izotop u nas - nie zabieraj go do domu".
PamiÄ™taj równieÅÅ› o tym, aby nie przychodzić na badanie z ukochanÄ… córkÄ…, synem,
wnuczkÄ…, wnukiem - jeÅÅ›eli sÄ… niepeÅ‚noletni. Nic siÄ™ nie stanie jeÅ›li zobaczysz je po poÅ‚udniu
lub wieczorem, a najlepiej jutro.
MoÅÅ›emy Pana/PaniÄ… uspokoić - nie notuje siÄ™ reakcji uczuleniowych na izotopy. Natomiast
w czasie niektórych badaÅ„ podaje siÄ™ leki, które ewentualnie mogÄ… wywoÅ‚ać niepoÅśądane
skutki. O wszystkim wcześniej będzie Pan/Pani poinformowany/a. Proszę się nie bać
- jesteście Państwo w dobrych rękach.
Częściej notuje siÄ™ reakcje alergiczne na kontrastowe Å›rodki radiologiczne. JeÅÅ›eli zajdzie
potrzeba wykonania badania fuzyjnego (SPECT/CT) to podamy Pani/Panu bezpieczniejszy
środek cieniujący radiologiczny niejonowy.
Prosimy o dołączenie do skierowań lub przedstawienie przed badaniem istotnych wyników,
szczególnie badań obrazowych (rtg, KT, MR, poprzednich scyntygrafii, badań
laboratoryjnych) - umoÅÅ›liwi to peÅ‚niejszÄ… ocenÄ™ wykonanego badania radioizotopowego.
Krótko mówiÄ…c - chcesz mieć porzÄ…dny wynik, to pomóÅÅ› lekarzowi przedstawiajÄ…c peÅ‚nÄ…
informacjÄ™ o swoim zdrowiu.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Medycyna katastrof id 2261510 NieznanyCISAX01GBD id 2064757 NieznanySGH 2200 id 2230801 Nieznany111003105109 stress id 2048457 NieznanyCIXS201GBD id 2064760 NieznanyTOCEL96GBB id 2491297 Nieznany1078 2 FEA209544 128UEN A id 22 NieznanyMcRib(r) Sandwich id 2201097 NieznanyBD V600 L3 C A3 V1[1] 1 id 2157 NieznanyDOC0534 id 2032985 Nieznany8 17 id 2009842 NieznanyREKAN02GBBT id 2491218 Nieznanycialo albatros id 2035175 Nieznany[17] FR540NT010 id 2085454 NieznanyRO7503GBDT id 2491245 NieznanyVOLUP98GBD id 2134841 Nieznanycienie w raju rebis id 2036016 Nieznanywięcej podobnych podstron