P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
Zapewnienie Dostępu
8
publicZnego, prywatnego
oraZ ZwierZąt gospoDarskich
8.4 Odbudowa brodu dla pojazdów i zwierząt
rzeKa ogwen
LoKaLizacja 5 km na południe od Bethesda,
Rzeka Ogwen
hrabstwo Gwynedd, SH 641615
Data buDowy pazdziernik 1998
Długość 20 m
Koszt około Ł 1500
Potok Blaen-y-Nant
Odtworzony poziom
(miejsce suplementacji żwiru)
dna koryta (patrz 5.3)
31
Przegłębienia
poniżej i powyżej brodu
Odtworzone
Murek
odsypisko żwirowe
Istniejące wzmocnienie
brzegów głazami,
przedłużone do brodu
Kierunek przepływu wezbrań
Odbudowany ukośny
bród (rampy 1:10 na obu brzegach)
Murek
Odtworzone
odsypisko żwirowe
Przedłużenie Istniejącego
wzmocnienia brzegów
w dół biegu rzeki (patrz 5.3 i 4.2)
Rycina 8.4.1
PLan broDu
Widok na pogłębione koryto w miejscu dawnego brodu
8.4 (strona 1 z 3) Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów
Ploso
Ploso
P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
Zapewnienie Dostępu
publicZnego, prywatnego
8
oraZ ZwierZąt gospoDarskich
OPIS
w naturalny profil brzegu rzeki. Całkowita długość
Bród został odbudowany w ramach dużego projektu brodu, pomiędzy krawędziami terasy zalewowej, musiała
renaturyzacji rzeki, a zwłaszcza jej koryta, po zatem wynosić około 40 m. Dla porównania, odległość
pogłębieniu w latach 60. XX wieku (lokalizacja oraz między krawędziami obu brzegów koryta wynosi tylko 15 m.
szczegóły patrz 5.3). Bród jest jednym z kilku miejsc
stabilizujących dno rzeki na odpowiednim poziomie. Analiza dawnych map topograficznych wykazała,
że pierwotny bród był zbliżony wielkością do nowo
Dawne mapy topograficzne wskazywały na istnienie tworzonego. Należało jednak koniecznie wyjaśnić
brodu w okresie poprzedzającym pogłębianie rzeki powody jego trwałości, zwłaszcza niezanoszenia
i niestety, w ramach tych prac, został on usunięty; jego przez gromadzące się rumowisko. Wiadomym
na zdjęciu widoczne są warunki sprzed jego jest powszechnie, że brody umiejscowione
odbudowy. Projekt odbudowy brodu jako przeprawy w niewłaściwym miejscu stają się bezużyteczne
dla pojazdów i zwierząt został zaaprobowany przez w wyniku szybkiej depozycji osadów bądz rumowiska.
miejscowych rolników.
Bród został ulokowany pomiędzy dwoma przeciwległymi
PROJEKT
zakolami rzeki, na których brzegach wewnętrznych
Zapewnienie funkcjonalnej trwałości brodu następuje naturalna akumulacja odsypów żwirowych.
w tym miejscu wymagało poznania uwarunkowań Wypłycenia te są zazwyczaj połączone w nurcie wąską
hydraulicznych oraz sedymentacyjnych, które ławicą żwirową, przecinającą koryto po przekątnej.
powstałyby po podniesieniu dna rzeki o około 1 m Ukształtowanie powierzchni takiego miejsca
w ramach prac renaturyzacyjnych, a gdzie kluczowymi przypominało pożądany profil brodu. Trwałość
czynnikami są warunki zarówno na początku, jak i na odsypisk i wypłyceń żwirowych jest zależna od stałej
końcu odbudowywanego odcinka rzeki. Długość dostawy rumowiska, przy czym podstawowym zródłem
części zanurzonej brodu powinna wynosić co najmniej tego materiału jest strumień Blaen-y-Nant, dopływ rzeki
20 m, czyli dwukrotnie więcej niż średnia szerokość Ogwen. Stwierdzono ponadto, że właśnie takie
koryta, tak by zapewnić odpowiednią głębokość wody, umiejscowienie brodu (po przekątnej, pomiędzy dwoma
umożliwiającą swobodną przeprawę, która powinna zakolami) jest najbardziej odpowiednim rozwiązaniem,
wynosić 30 cm lub mniej. Rampy dojazdowe na gdyż rolnicy wykorzystują jako przeprawy miejsca,
brzegach musiały zostać płasko wyprofilowane ze o zazwyczaj podobnych uwarunkowaniach
spadkiem podłużnym 1:10, by umożliwiały przejazd geomorfologicznych. Konieczne było zatem przygotowanie
pojazdów, a także harmonijnie wkomponowywały się projektu brodu zgodnie z powyższymi zasadami.
Odbudowany bród, widok odsypisk i koryta
Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów (strona 2 z 3) 8.4
P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
Zapewnienie Dostępu
publicZnego, prywatnego
8
oraZ ZwierZąt gospoDarskich
Zadecydowano, że dolna krawędz zanurzonej
Rycina 8.4.2
części brodu będzie określona linią polodowcowych
PrzeKrój PoPrzeczny broDu
głazów, jak to przedstawia ryc. 8.4.2. Stabilizują
one poziom dna, który jednak należało wcześniej
Korona progu z głazów,
określić w ramach całego projektu renaturyzacji rzeki.
Odbudowane koryto rzeki,
zazwyczaj 202,2 m
zazwyczaj 202,0 m
Całkowite odtworzenie zróżnicowanego poziomu
(patrz 5.3)
dna rzeki przy zastosowaniu żwirów było niemożliwe,
m.in. ze względu na brak odpowiedniego substratu
Przegłębienie Wypełnienie brukiem
od strony wody dolnej skalnym i żwirem
(patrz 5.3), tak więc brak umocnienia krawędzi brodu
przy pomocy głazów, mógłby skutkować rozmyciem
projektowanej przeprawy. Ponadto zadbano o właściwe
poprowadzenie budowli, tak by przejazd przez samo
koryto rzeki było dobrze widoczny. Żwir, wydobyty
podczas wcześniejszych prac, wykorzystano do
odtworzenia odsypisk po obu stronach brodu, zarówno
Mur z głazów (zazwyczaj Dotychczasowy poziom
wysokości około 1,0 m) dna 201,0 m (patrz 5.3)
w górę jak i w dół biegu rzeki. Materiał i struktura
dna rzeki zostały odtworzone przy użyciu żwiru, ze
szczególną uwagą na odpowiednie uformowanie
przegłębień i wypłyceń, które w naturalny sposób Rozpatrywano również możliwość utworzenia
powstają na przeciwległych brzegach (patrz plan). w pózniejszym czasie dwóch kamiennych murków na
przeciwległych brzegach rzeki. Murki te będą kierować
Potencjalnym zagrożeniem dla ustabilizowania linii wody wezbraniowe w dół doliny, koncentrując cały
brodu było przemieszczanie się zakoli rzeki w wyniku nurt pomiędzy nimi, w miejscu gdzie znajduje się
erozji ich zewnętrznych brzegów. Procesy te były bród (patrz plan).
szczególnie widoczne na dalszym odcinku rzeki
poniżej brodu, gdyż dawne umocnienia brzegów rzeki Uważna analiza topografii przylegającego terenu
zachowały się na wysokości przeprawy oraz w górę wskazuje, że podczas wezbrań woda w sposób
biegu rzeki. Zachowane umocnienia w postaci narzutu naturalny przelewała się przez brzeg po prawej stronie
kamiennego z niewielkich głazów, zostały naprawione brodu (patrząc w dół rzeki). Brzeg ten starannie
i połączone z brodem. Skutki erozji, występującej wyprofilowano, by harmonijnie przechodził w wyrazną
w dół biegu rzeki, usunięto przy pomocy materacy rynnę, biegnącą w dół przez tereny zalewowe. Dzięki
wierzbowych, metody opisanej w tym podręczniku temu, wody wezbraniowe mogą się tam łatwo przelać,
(patrz 4.2). nie wywołując zbytnich szkód brodowi. Strzałka
na planie wskazuje tę ważną drogę spływu wód
Dolna krawędz wyznaczona przez głazy
powodziowych.
Skuteczność projektu 1998 2001
Wszystkie elementy odtworzonej przeprawy:
odsypiska, mielizny, przegłębienia i bystrza okazały
się wystarczająco trwałe, zaś sam bród jest regularnie
wykorzystywany przez rolników.
Pod względem wizualnym bród wygląda znakomicie
i doskonale zlewa się z otoczeniem.
Sukces projektu jest wynikiem wysiłku włożonego
w zrozumienie procesów geomorfologicznych rzek
i potoków oraz harmonijnej adaptacji tego miejsca,
z uwzględnieniem zarówno kontekstu historycznego
tego miejsca, jak również celów szeroko rozumianej
renaturyzacji rzeki Ogwen.
Kontakt :
RRC, Silsoe, Beds MK45 4DT, Tel.: 01525 863341.
Bryan Jones, Environmental Agency, Llwyn Brain, Ffordd Penlan,
Parc Menai, Bangor, Wales, LL57 4DE, Tel: 01248 670770.
Elfyn Jones, National Trust,
Carneddau & Ynys Mon Property Office,
Tan y Celyn Ty`n y Maes, Nant Ffrancon,
Gwynedd, Wales, LL57 3LX.
8.4 (strona 3 z 3) Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów
P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PNKRiP 11 1PNKRiP 7 1PNKRiP 5 3PNKRiP 4 1PNKRiP 5 5PNKRiP 3 4PNKRiP 3 5PNKRiP 1 7PNKRiP 4 7PNKRiP 6 2PNKRiP 5 2PNKRiP 3 7PNKRiP 2 1PNKRiP 5 4PNKRiP 3 9PNKRiP 9 1PNKRiP 8 2PNKRiP 6 1więcej podobnych podstron