Wschód i Zachód

BY odróżnić Wschód od Zachodu, wydaje się oczywiste, że należy najpierw wskazać te sprawy, w których te części świata różnią się od siebie. Ludzie Wschodu, na przestrzeni całej historii, mieli w polu widzenia tylko jeden cel, mianowicie nawiązanie kontaktu z głębszym aspektem życia. Jedni doszli do tego wcześniej, inni później. Jedni musieli z wysiłkiem posuwać się naprzód, dla innych osiągnięcie tego aspektu życia było bardzo łatwe. Wynikiem takiego stanu rzeczy było oczywiście to, że zarówno mędrzec jak i człowiek głupi mieli bardziej ograniczoną styczność ze światem zewnętrznym. Nie oznacza to, że na Wschodzie nie ma ludzi, którzy gonią za doczesnym zyskiem i doczesnymi sprawami, oraz że nie ma takich, którzy kochają bogactwo i wszystko co doczesne, przyziemne. Na wszystkich lądach, we wszystkich krajach znajdziemy czcicieli ziemi i tego co ziemskie, znajdziemy również czcicieli piekła. Ale, kiedy znajdziemy się na przykład wśród najbardziej wykształconych ludzi Wschodu, to odkrywamy, że choć posiadają wielką wiedzę na temat nauki i sztuki, to jednak służy im to równocześnie do celu jakim jest uzyskanie wiedzy o głębszej stronie życia. W każdej pracy i działaniu jakie wykonują, cały ich motyw stanowi zrozumienie tego głębszego aspektu.
Nawet starożytni politycy i wojownicy Wschodu myśleli w ten sam sposób. Za ilustrację tego faktu może posłużyć historia o Proroku Mohammadzie , który był nie tylko mistykiem, ale również generałem armii oraz mężem stanu, i który, jako pierwszy w historii mieszkańców Bliskiego Wschodu ustanowił, w Mekce, rząd konstytucyjny. Jego ludzie utworzyli w Medynie pierwszy parlament i każdy mężczyzna i każda kobieta w mieście mieli w nim prawo głosu. Wszystko to wydarzyło się piętnaście wieków temu!
Często spotykałem domowych służących, którzy nigdy nie pobierali żadnych nauk [***education], którzy nie wiedzieli nawet jak się podpisać, ale którzy, gdy tylko dotknęło się ich uczucia i serca, pokazywali, że wiedzą tak dużo o bezwartościowości i pustocie materialnego, przyziemnego życia ile wie na ten temat wielki filozof. Tacy ludzie mogliby być może rozmawiać na temat filozofii przez całą godzinę, czerpiąc ze swego najgłębszego uczucia i mówiąc z pełnym zrozumieniem życia.
Wszystko to nie znaczy, że Wschód nie poczynił żadnych postępów jeśli chodzi o sprawy materialne. Weźmy chociażby medycynę - księgi Avicenny stanowiły dla całego świata fundament badań medycznych. Poza tym, muzyka Wed była nie tylko muzyką jako taką, ale psychologicznym wyrazem dźwięku i rytmu. Dlatego była również pewnego rodzaju tajemnicą, nauką ukształtowaną tak doskonale, że wykorzystywano ją nie tylko dla spraw przyziemnych, ale również w medytacji. W rzeczywistości muzyka stała się najistotniejszą częścią religijnej praktyki. Pojawiają się dziś ludzie mówiący światu o powtarzaniu jakiegoś słowa, które wyleczy z choroby. Tak świat nauki jak i nienaukowy uważają to za coś nowego, ale jeśli udamy się na Wschód, to każdy człowiek, żyjący nawet w największej nędzy, powie:
- Zawsze o tym wiedzieliśmy, praktykujemy to każdego dnia. Wiemy, co znaczy potęga słowa!
Nie będą potrafili podać definicji tego zjawiska. Trzeba by było zapytać o nią kogoś wykształconego. Ale, w każdym razie, jest to nauka, która na Wschodzie istniała zawsze.
Jeśli chodzi o świat Zachodu, to zauważyć trzeba przede wszystkim, że rasa, która przybyła ze starożytnych źródeł Aryjskich do chodzi chyba o rejony geograficzne z przewagą ludności aryjskiej krajów o zimniejszy klimacie, dając początek większym odpowiedzialnością, stała się w sposób naturalny bardziej aktywna. Będąc zobowiązanymi, niejako zmuszonymi, do zainteresowania się w większym stopniu sprawami materialnymi, ludzie ci znaleźli sposoby komunikowania się z materią. Wynik tego stanu rzeczy sam w sobie jest fenomenem. Wszystkie dzisiejsze wynalazki są prawdziwym cudem, lecz cudem biorącym się z łączności ze sprawami i rzeczami należącymi do ziemi, do świata ziemskiego, cudem będącym produktem spraw i rzeczy ziemskich i tak samo widzialnym i namacalnym jak ziemia. Sytuacja ze światem Wschodu i Zachodu przypomina ojca mającego dwóch synów: jeden przez cały czas coś wytwarza. Tego dnia grzechotkę, innego rower, a na trzeci dzień ma gotowy samolot. Zawsze ma coś do pokazania ojcu. Natomiast drugi syn może siedzieć sobie cicho i podczas kiedy być może jego myśli i uczucia rozwijają się, nie ma nic do zademonstrowania. Może się w nim rozwijać coś, czego nie potrafi bardzo dobrze określić, ani też inni nie mogą tego zobaczyć. Oczywistą rzeczą jest zatem, ze postęp dokonywany w świecie przedmiotowym jest widzialny i namacalny, podczas gdy na płaszczyźnie duchowej trudno jest pokazać jak daleko człowiek zaszedł.
Tym niemniej, wziąwszy nawet pod uwagę te wszystkie różnice, ludzka natura pozostaje zawsze taka sama. Ludzie rozwinięci pod względem myślowym i uczuciowym umysłowym? żyją nie tylko na Wschodzie. Wielu z nich znajdziemy również na Zachodzie. Również jeśli chodzi o ludzi mających skłonności materialistyczne i zajmujących się wytwarzaniem różnych rzeczy z materii, to nie żyją oni tylko na Zachodzie, ale także na Wschodzie. Na Zachodzie mamy większą sposobność do wytwarzania tego, co zostało wynalezione lub odkryte, natomiast na Wschodzie ta możliwość jest dużo bardziej ograniczona. To właśnie jest przyczyną wielu kłopotów i trudności.
Niemniej jednak działania Wschodu i Zachodu skierowane są ku dwom różnym biegunom. Postęp materialny Wschodu powstrzymywany jest klimatem, takim klimatem, który sprawia, że część dnia nie nadaje się do aktywnej pracy. Człowiek woli wtedy raczej usiąść sobie i zdrzemnąć się, niż działać i pracować. To właśnie również stwarza różnice w ludzkich skłonnościach człowieka. Ponadto, w bardzo wielkim stopniu postęp Zachodu dokonał się dzięki jednolitości ludzi w tej części świata, natomiast Wschód zawdzięcza swe zacofanie w wielkiej mierze brakowi tej właśnie jednolitości. Każdy człowiek na Wschodzie może iść naprzód w swym własnym, indywidualnym postępie. Ale ilekroć mamy do czynienia z tego typu postępem, to choć może on być bardzo niezależny i wolny w sensie swobody, nie będzie jednak uznawany i rozpoznawany przez ludzi nie rozumiejących takiej indywidualnej, szczególnej ścieżki rozwoju. Przypomina to trochę sytuację naukowca, który przychodzi z wynalazkiem nie rozumianym przez innego naukowca - może więc być pewien, że spotka się ze sprzeciwem i oporem ze strony tego drugiego. Z tego względu na Wschodzie, kiedy tylko inteligentna osoba dokonuje postępu w swej dziedzinie, musi stawić czoła wielkiemu sprzeciwowi i nie znajduje nikogo, kto by dobrze ją rozumiał. Natomiast na Zachodzie jest odwrotnie. Mamy tam wyższe uczelnie, stowarzyszenia i ludzi, którzy rozumieją pewne sprawy i mogą udzielić zachęty oraz poparcia. Jednak, z drugiej strony, jednolitość odciąga ludzi od indywidualnego postępu.
Obecnie, dzięki nowoczesnym metodom komunikacji Wschód i Zachód zbliżyły się do siebie. Daje to wielką nadzieję, że Wschód i Zachód, które zależą w swych drogach postępu od wzajemnej wymiany i zrozumienia, wkrótce się zjednoczą. W przemyśle albo polityce, mogą zjednoczyć się we wszystkich sprawach i wyciągnąć z siebie nawzajem korzyści. Największym jednak pożytkiem, jaki może wyniknąć ze spotkania Wschodu i Zachodu może pojawić się na drodze wymiany myśli i ideałów, dzięki spotkaniu się w świetle będącym światłem inteligencji, i które z natury swej jest boskie.
Ruch Sufi skierował wszystkie swe wysiłki w stronę tego celu, by Wschód potrafił docenić wszystko, co na Zachodzie jest dobre i o co warto się potrudzić, oraz by Zachód mógł zrozumieć i podzielać solidaryzować się, sympatyzować, wszystko to, co warte jest zrozumienia na Wschodzie. Słowa nie mogą oddać jak wielką korzyść świat mógłby odnieść z realizacji tego ideału. W tej chwili Wschód i Zachód działają każde na własną rękę. Przypomina to trochę pracę z jednym okiem otwartym, a drugim zamkniętym. To właśnie w jedności Wschodu i Zachodu owa zdolność widzenia stanie się pełna i doskonała. Właśnie w oparciu o tę koncepcję wykorzenione zostaną wielkie katastrofy, nieszczęścia i kłopoty, które utrzymują świat w takim stanie niepokoju. Natomiast dzięki jedności Wschodu i Zachodu w mądrości, można oczekiwać prawdziwego pokoju.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MICHALKIEWICZ JAKÓŁKI WSCHODNIE I ZACHODNIE
rushdie salman wschod zachod
Jak Poprawnie Obliczać Wschody i Zachody
WSCHOD I ZACHOD W POLSCE
Koneczny Polska między wschodem a zachodem
Koneczny Polska między wschodem a zachodem
MASAŻ Techniki wschodu i zachodu Krok po kroku
Rushdie Wschód, Zachód

więcej podobnych podstron